Høyringsuttale til søknad om løyve til å bygge Bredvatn kraftverk i Bremanger kommune

Side 1 av 14 Saksbehandlar: Idar Sagen Avdeling: Plan- og samfunnsavdelinga Sak nr.: 12/5516-10 Høyringsuttale til søknad om løyve til å bygge Bredvatn kraftverk i Bremanger kommune Fylkesrådmannen rår fylkesutvalet til å gjere slikt vedtak: 1. Sogn og Fjordane fylkeskommune vurderer fordelane ved Bredvatn kraftverk til å vere større enn ulempene for allmenne og private interesser, og rår til at konsesjon vert gitt. Fylkeskommunen støttar søkjaren si prioritering av alternative løysingar. 2. Fylkeskommunen viser til forslaga om avbøtande tiltak i landskapsrapporten, og meiner at desse må gjennomførast. Fylkeskommunen viser til Bremanger kommune sitt innspel ang. lagring og plassering av tunnelmassar. Vedlegg: 1. Brev frå NVE 11.12. 2013. 2. Uttale frå Bremanger kommune, formannskapet 10.04.2014, sak 42/14. Andre dokument som ikkje ligg ved: 1. Konsesjonssøknad, november 2013 (a-sak 12/5516 dok. nr. 9) 2. Brosjyre, nov. 2013. 3. Uttale frå Sogn og Fjordane Turlag, brev til NVE 14.04.2014 (12/5516 nr. 11) 4. Uttale frå Fylkesmannen i Sogn og Fj., brev til NVE 07.04.2014. (12/5516 nr. 12) SAKSFRAMSTILLING 1. Samandrag Frå NVE har fylkeskommunen fått til uttale søknad og konsekvensutgreiing for bygging av Bredvatn kraftverk i Åskåravassdraget, Bremanger kommune. Tiltaket er eit opprustings-/ utvidingsprosjekt i tilknyting til tidlegare kraftutbygging. Tiltaksområdet ligg like nord for Ålfotbreen og Ålfoten landskapsvernområde. Tiltakshavar er SFE Produksjon AS. Frist for uttale var 31.03.2014. Fylkeskommunen har fått utsett frist til 15.05. 2014. Selskapet har to kraftverk innerst i Ålfotfjorden, Askåra 1 og 2 med felles kraftstasjon i fjell. Åskåra 1 som er det største av desse, har Store Åskorsvatn som inntaksmagasin. Dei to vatna, Øvre og Nedre Bredvatn, der det no er søkt om inntak til eit nytt kraftverk, ligg i nedbørsfeltet til Store Åskorsvatn. Planen er å utnytte ei fallhøgde på opp til 145 meter som ikkje tidlegare har vore direkte nytta til kraftproduksjon. Det nye kraftverket vil ta driftsvatn frå dagens Åskåra 1 kraftverk, slik at deler av produksjonen vil bli flytta til Bredvatn kraftverk. Den samla produksjonen vil auke som følgje av auka fallhøgd. Det er tre alternativ for inntak til det nye kraftverket. Hovudalternativet er inntak i Øvre Bredvatn med lang tunnel heilt opp i høgfjellet, kote 828. Dei to andre løysingane er tunnel og sjakt til Øvre Bredvatn, kote 828 eller tunnel og sjakt til Nedre Bredvatn, kote 787. Kraftstasjon er planlagt i fjell om lag på kote 0. Avløpsvatnet skal gå i ny tunnel til fjorden ved sidan av eksisterande avløp frå Åskåra kraftverk. Eksisterande tilkomsttunnel til Åskåra kraftverk skal nyttast for tilkomst. Aktuelle deponiplassar for tunnelmassar er i sjøen ved eksisterande anlegg til

Side 2 av 14 Åskåra kraftverk og på land ved eit eksisterande massetak. Dei to alternativa med inntak i Øvre Bredvatn vil gje ein årleg produksjon på om lag 275 GWh. Av dette er 67 GWh ny produksjon, resten vil vere overført frå Åskåra 1. Alternativet med inntak i Nedre Bredvatn vil gje ein årleg produksjon på 291 GWh. Av dette 59 GWh ny produksjon. Konsekvensane av tiltaket er generelt små for dei aller fleste fagtema. Unnataket er fagtema landskap der konsekvensen er sett til stor negativ for alle alternativ, på grunn av at tiltaket er planlagt i eit område med eit spesielt fjellandskap. Tiltaksområdet er påverka av tidlegare kraftutbygging. Dei eksisterande reguleringane i vatn og elvar er synlege i varierande grad etter årstider, nedbørsforhold m.m. Bremanger kommune er positiv til utbyggingssøknaden, og støttar SFE sitt syn på at alternativet med utbygging av Øvre Bredvatn og overføring av vatnet gjennom tunnel (inntak alt. 1) vil vere den beste løysinga, både av omsyn til ny produksjon og av omsyn til den visuelle påverknaden på landskapet. Kommunen meiner at tunnelmassane er ein ressurs, og at ein del av massane bør mellomlagrast for seinare bruk til samfunnsnyttige føremål, jf. deponialt. 2, men med ei mindre konfliktfylt lokalisering av masselageret. Sogn og Fjordane turlag går primært imot utbygging. Dei meiner at det ikkje bør kome fleire kraftutbyggingsinngrep i nærområdet til Ålfotbreen landskapsvernområde. Området er nasjonalt viktig både som landskap og som friluftsområde. Dersom NVE/OED likevel skulle gå inn for utbygging, ber turlaget om at inngrepa vert reduserte så mykje som råd gjennom at alt. Øvre Bredvatn 2 vert valt, at omsøkt reguleringshøgde vert redusert, og at det om sommaren ikkje vert tillate nedtapping under dagens normalvasstand. Fylkesmannen rår sterkt i frå søknaden om regulering av Bredvatna på grunn av konfliktar med landskap, friluftsliv og naturmiljø. Fylkesmannen meiner m.a. at det bør utgreiast andre alternativ for å gradere opp Åskåra kraftverk utan å ta i bruk Bredvatna som magasin. Dette bør vurderast i samanheng med revisjon av eksisterande konsesjon, noko som er planlagt innan 2022. Fylkesrådmannen vurderer fordelane ved Bredvatn kraftverk til å vere større enn ulempene for allmenne og private interesser, og rår til at konsesjon vert gitt. Fylkesrådmannen støttar søkjaren si prioritering av alternative løysingar. Fylkesrådmannen viser til forslaga om avbøtande tiltak i landskapsrapporten, og meiner at desse må gjennomførast: anleggstekniske tilpassingar for å minimalisere inngrepa i høgfjellet at inntaksmagasinet vert halde høgt om sommaren for å unngå skjemmande reguleringssone og at det vert sleppt minstevassføring frå inntaket for å oppretthalde noko av vasstrengen sin dynamikk. Fylkesrådmannen viser til Bremanger kommune sitt innspel ang. lagring/plassering av tunnelmassar. 2. Bakgrunn Utale til melding i sept. 2012. Fylkeskommunen uttalte seg til melding med forslag til utgreiingsprogram for bygging av Bredvatn kraftverk i september 2012, FU-sak 108/12: 1. Sogn og Fjordane fylkeskommune meiner at meldinga med framlegg til utgreiingsprogram for Bredvatn kraftverk er eit godt grunnlag for å fastsette utgreiingsprogram og seinare framlegging av konsesjonssøknad. 2. Fylkeskommunen ber om at utgreiingane vert supplert slik: a. Utgreiing av konsekvensar sett i relasjon til at delar av dei planlagde tiltaka ligg innafor område med nasjonal verdi for friluftsliv.

Side 3 av 14 b. Alle registrerte kulturminne i tiltaksområdet må bli merka på kart. Søkjar må gå gjennom og skildre visuell og fysisk påverknad av tiltak og gjere greie for konfliktgrad og sårbarheit til dei registrerte kulturminna. Søkjar må vurdere avbøtande tiltak som kan minske ev. negative verknadar for kulturminna. Samla plan for vassdrag Direktoratet for naturforvaltning har i nov. 2012 gitt fritak frå Samla plan for dei omsøkte løysingane for Bredvatn kraftverk. Ålfotbreen landskapsvernområde. Tiltaksområdet ligg like nord for Ålfotbreen landskapsvernområde. (Grøn skravur på kartet) Fylkesdelplan for arealbruk. I fylkesdelplan for arealbruk frå år 2000, jf. fylkesatlas nr 60: Gjegnalund - Ålfotbreen, er fjellområdet sør for Ålfoten markert både med regional verdi og nasjonal verdi for friluftsliv. Regional plan med tema knytt til vasskraftutbygging, fylkestinget des. 2012. Planen gjeld generelt i høve til vasskraftutbygging, men er spesielt innretta i høve til småkraftverk med installasjon frå 1 MW og oppover til 10 MW. I planen er det definert og markert fjordlandskap i heile fylket. Dette gjeld fjordar og innsjøar over 7 km2. Fjordlandskapet dekker dalsidene rundt Førdspollen, om lag opp i høgde med Litle Årskorsvatnet. I delområdet Davik-Nordfjordeid er det markert 8 fossar/stryk som er eller har vore viktige landskapselement. Åskora er mellom desse, og elva er markert som tørrlagd etter tidlegare kraftutbygging. I planen er det retningslinjer for korleis ulike arealinteresser skal handterast i høve til vasskraftutbygging. For fossar som er viktige landskapselement, er det forslått slik retningslinje: Nr. 3. Landskap/landskapselement med 2. prioritet, m.a.: Fossar som er viktige landskapselement i fjordlandskap. Elva Åskora er tørrlagd etter tidlegare kraftutbygging og retningslinja er difor ikkje relevant. Det er ikkje knytt retningslinjer til fjordlandskap åleine. I planen er tiltaksområdet med unntak av området ved sjøen, der det er planlagt massedeponi og utløpstunnel, markert som friluftsområde med nasjonal verdi. Ved utarbeiding av denne planen har ein gått tilbake til registreringane som låg til grunn for fylkesdelplan for arealbruk. I planen er det slike retningslinjer knytt til friluftsliv: Nr. 15: Nasjonale friluftsområde som har få eller ingen menneskelege inngrep skal ha 1. prioritet. Nr. 16. Regionale friluftsområde som har få eller ingen menneskelege inngrep skal ha 2. prioritet. Vatn og elvar i tiltaksområdet er regulert ved tidlegare kraftutbygging. Tiltaksområdet er difor ikkje i kategorien «få eller ingen menneskelege inngrep». Vassforskrifta

Side 4 av 14 Vassdraget ligg i Nordfjord vassområde i vassregion Sogn og Fjordane. Planprogrammet for området er godkjent og omtalar arbeidet og planprosessen fram mot godkjent forvaltningsplan for vassregionen i 2015. Gjennomføring av forvaltningsplanen skal skje i perioden 2016 2021. 3. Tiltaksområdet og det planlagde tiltaket SFE Produksjon AS har to kraftverk innerst i Ålfotfjorden, Askåra 1 og 2 som ligg i felles kraftstasjon i fjell. Åskåra 1 som er det største av desse (90 MW), har Store Åskorsvatn som inntaksmagasin. Etter gjeldande konsesjon kan dette vatnet regulerast 79,2 meter frå HRV på kote 693. Åskåra 2 har inntaksmagasin i Nedre Sødalsvatn. Dei to vatna, Øvre og Nedre Bredvatn, der det no er søkt om inntak til eit nytt kraftverk, ligg i nedbørsfeltet til Store Åskorsvatn. Det er tale om å utnytte ei fallhøgde på opp til 145 meter som ikkje tidlegare har vore direkte nytta til kraftproduksjon. Høgare oppe i fjellet ligg dei regulerte magasina Z-vatn og X-vatn, samt 898-vatn og Y-vatn som begge er varig senka. Nede langs fjorden går det veg utover til anlegga ved Øksenelvane. Fleire kraftlinjer kryssar Ålfotfjorden. Den nye 420 kv linja mellom Ørskog og Sogndal skal også krysse fjorden, medan deler av eksisterande sentral- og regionalnett skal sanerast. Det går kraftlinje frå anlegget i Åskåra opp til dammen ved Store Åskorsvatn og sørvestover mot Blåbredvatnet. I fjellet er det fleire dammar, tersklar, lukehus, overføringstunnelar og tunneltippar. I vestre delen av vassdraget er det også nokre naust og enkle hytter for overnatting, samt plattformer for landing med helikopter. Bortsett frå inngrepa knytt til vasskraftanlegga, har øvre del av tiltaksområdet få inngrep. Det går sti langs Åskorelva og vidare langs fjellryggen mellom Nedre Sødalsvatn og Store Åskorsvatn opp mot Ålfotbreen. Det nye kraftverket vil avhengig utbyggingsalternativ gje 59 eller 67 GWh ny produksjon. Kraftverket vil overta 50-60 % av tilsiget til Åskåra 1, slik at ein stor del av dagens produksjon vil bli flytta til det nye kraftverket. Det fleire grunnar for at dette er ønskjeleg. Då Åskåra 1 vart sett i drift i 1970, fekk ein lekkasjar frå vassvegen i fjell og måtte fore deler av tunnelen med rør. I denne delen av vassvegen er det snart behov for omfattande rehabilitering, noko som vil innebere lang driftsstans. Det nye kraftverket vil gjere rehabilitering av det noverande anlegget enklare. Det nye kraftverket vil få større installert effekt, som vil gje større fleksibilitet i produksjonsmønster og køyring av kraftverk i området. Hovuddata for tiltaket: Bredvatn kraftverk Tilsig Inntak i Øvre Bredv. Inntak i Nedre Bredv. Nedbørsfelt, km2 29,8 33,5 Middelvassføring ved inntaket m3/sek 4,40 4,95 Alminneleg lågvassføring ved inntaket, l/sek Fem-persentil* sommar (mai-sept.), liter/sek Fem-persentil* vinter, liter/sek Kraftverk Inntak, moh 828 787 Turbinsenter/avløp, moh 0 0 Brutto fallhøgde, meter 838 797 Slukeevne, maks, m3/sek 16 16 Slukeevne, min, m3/sek Installert effekt, maks, MW 118 112 Minstevassføring frå inntaket, sommar/vinter i l/sek. Brukstid, timar Magasin HRV og LRV 838/828 797/787 Produksjon

Årleg middel. Produksjon/netto ny produksjon 275/67 291/59 Økonomi Utbyggingskostnad 479 426 Utbyggingspris** Side 5 av 14 * Den vassføringa som blir underskriden 5 % av tida. ** Utbyggingssprisen vil bli i storleik 7 kr/kwh om ein reknar investeringa fordelt på ny produksjon. Denne prisen vil ikkje gje eit rett bilde av utbyggingsprosjektet, på grunn av at investeringa også vil vere nytting for det eksisterande kraftverket Åskåra 1.

Side 6 av 14 To alternativ med inntak i Øvre Bredvatn er markert med grøne strekar og firkantar. Alt. med inntak i Nedre Bredvatn er markert med raudt. Ny kraftstasjon i fjell: grøn og raud firkant. Det er to alternativ for inntak til det nye Bredvatn kraftverk, i Øvre eller Nedre Bredvatn. Det er to variantar for inntak i Øvre Bredvatn. Øvre Bredvatn 1: Lang tunnel (4,9 km) med jamn stigning inn til vatnet om lag ved avløpet til Nedre Bredvatn. Øvre Bredvatn 2: Tunnel (3,5 km)

Side 7 av 14 og 250 meter loddrett sjakt opp til inntak ved nordenden av vatnet. For variant 1 skal tunnelen nyttast som tilkomst til inntaksområdet. For variant 2 må det nyttast helikopter til alt arbeid i fjellet. For alternativet med inntak i Nedre Bredvatn, er det berre ei løysing basert på tunnel og 390 meter sjakt opp til nordenden til vatnet. Også her må arbeidet i fjellet gjerast via helikopter. Det er planlagt 10 meter regulering for Øvre eller Nedre Bredvatn. Fire meter heving og seks meter senking ved inntak i Øvre Bredvatn. Det skal byggast ein 5 meter høg betongdam (lengde 70 meter) og tre låge betongtersklar. For alternativet med inntak i Nedre Bredvatn vil det bli ein meter heving og ni meter senking. Det er planlagt ein ca. 100 meter lang, låg terskel ved utløpet til vatnet. Kraftstasjonen er planlagt i fjell nær kote 0 for begge alternativa Det skal sprengast ny avløpstunnel til sjøen like ved eksisterande avløp. Tilkomst til den nye kraftstasjonen er planlagt via den eksisterande tilkomsten til Åskora kraftverk. Det må sprengast ca. 600 meter ny tunnel. Sprenging av tunnel og kraftstasjon i fjell vil gje 360 000 m3 tunnelmasse under variant Øvre Bredvatn 1, 290 000 m3 ved for variant Øvre Bredvatn 2 og 240 000 m3 for alternativ Nedre Bredvatn. Masse frå tunnelane skal takast ut nede ved fjorden. Hovuddelen av tunnelmassen er tenkt deponert i sjøen som utviding av eksisterande deponi ved messebygget og lagerbygget til SFE AS. Om lag 50000 m3 er vurdert deponert/lagra på land ved eit eksisterande massetak vest for Førdspollen. Det er ikkje behov for å bygge nye vegar for å kunne gjennomføre tiltaket. Frå den nye kraftstasjonen er det planlagt å legge 132 kv kabel til eksisterande koblingsanlegg. Kabelen er tenkt lagt i den nye avløpstunnelen, ca. 1,6 km og i kulvert, ca. 200 meter. Alternative inntaksområde. Fig. 1-2. i Fagrapport landskap.

Side 8 av 14 Bilde side 14 i søknaden. Viser noverande anlegg i dagen for Åskåra kraftverk, bygt delvis på tippområde. Ny masse skal leggast ut i sjøen ved begge dei eksisteranda tippområda. 4. Verknader for miljø, naturressursar og samfunn (frå søknaden) Tekst og bilde er henta frå brosjyra og frå søknaden/fagrapport. Vasstand og vassføringar (brosjyra) Vasstanden i valgt inntaksmagasin vil variere mellom HRV og LRV. Magasinet vil typisk ligge høgt tidleg på vinteren, bli tappa ned før snøsmelting, og bli fylt opp att i snøsmelteperioden. Utover sommaren vil vatnet generelt bli liggande høgt, men ved behov og etterspurnad i kraftmarkedet, vil vatnet tappast helt eller delvis ned til LRV. Vasstrengen nedanfor valt magasin vil bli tørr rett nedstraums dammen, og det vil sjeldan bli overlaup Vidare nedover vasstrengen til Store Åskorvatn vil restfeltet etterkvart bidra med ei viss vassføring. Val av Øvre Bredvatn som magasin vil gje størst restfelt i dei to fossane mellom Nedre Bredvatn og Store Åskorvatn. Fig. 3-23 i landskapsrapporten. Øvre Bredvatn. Personen står der dammen skal byggast. Landskap (brosjyra) Tiltaksområdet ligg i eit unikt foldefjellandskap og grensar til Ålfotbreen landskapsverneområde. Tiltaket vil i følgje utgreiinga medføre at området mister sitt urørte preg, og inngrepet er vurdert å kunne få visuelle ringverknadar for heile landskapsromet og endre opplevinga av å bevege seg i eit urørt landskap. Konsekvensen av tiltaket oppe i fjellet er vurdert å være stor, mens konsekvensane for den delen av tiltaksområdet som ligg ved fjorden er vurdert å vere små.

Side 9 av 14 I Fagrapport landskap, Norconsult 31.10.2013. Sitat frå samandraget, side 2. Fjellområdet, som grensar inn mot Ålfoten landskapsvernområde, ligg i eit foldefjellandskap som er vurdert til og vere eit verdifullt bufferlandskap i høve til landskapsvernområdet. På grunn av den store skalaen på landskapsrommet, og fråveret av menneskeskapte element, vurderast landskapet til å ha ein sterk identitet og stor verdi. Slike storslåtte landskap er spesielt sårbare for visuell påverknad. Fjellområda rett sørvest for det planlagde tiltaket har tidlegare vore vurdert i samband med tilleggsutgreiingar av traseear for 420 kv lina frå Ørskog til Fardal, og fått stor KU-verdi. Elvestrekninga mellom Bredvatna er i dag påverka av noko ekstra overføring av vatn. Sett frå eit landskapsperspektiv har ikkje det å tilføre meir vatn gjeve negative konsekvensar, medan bygging av permanente konstruksjonar som dammar og inntakskonstruksjonar er vurdert til å kunne endre det urørte preget som særmerker området i dag, i langt større grad. Konsekvensen for dei føreslåtte tiltaka er, for fjellområda, med utgangspunkt i landskapet sin eigenart og sitt urørte preg, sett til stor. Ved ei eventuell utbygging bør det leggast ekstra mykje omtanke i å lokaltilpasse dei bygde elementa, og minimere bruken av areal i anleggsperioden. Det bør også vurderast om slepp av minstevassføring og restriksjonar på effektkøyring i sommarsesongen til ei viss grad kan bidra til å oppretthalde landskapet sine kvalitetar. Naturmiljø (brosjyra) I nordenden av både Øvre og Nedre Bredvatn er det høgstaude-vegetasjon som vil bli påverka av ei eventuell neddemming. Elles er det lite vegetasjon i fjellområdet, og det er ikkje knytt verdifull fossesprutvegetasjon til nokon av fossane som vil få redusert vassføring. Omfattande helikoptertrafikk i anleggsfasen for alternativa Øvre Bredvatn 2 og Nedre Bredvatn er vurdert å vere negativt for eventuelle hekkande rovfugl og for hjort i kalvingsperioden. Konsekvensane for det marine miljøet er vurdert som små, og er i hovudsak knytt til dumping av massar i anleggsperioden. Kulturmiljø (brosjyra) Det er identifisert tre kulturmiljø ved Førdspollen og Ålfoten, men ingen av desse vil bli påverka av tiltaket, uavhengig av valt alternativ. Fossane ut frå Nedre Bredvatn 22.08.2013. Lona oppstrøms Store Åskorvatn i framgrunnen. Foto 16 i vedlegg 4. Forureining (brosjyra) Fare for forureining er i hovudsak knytt til anleggsperioden og konsekvensar av forureina driftsog drensvatn frå tunneldrivinga, samt blakking av vatnet i pollen som følgje av deponering av tunnelmassane. Alternativa Øvre Bredvatn 2 og Nedre Bredvatn vil i tillegg medføre støyureining som følgje av omfattande helikoptertrafikk i anleggsfasen. Forureiningsfaren i driftsfasen er vurdert å vere ubetydeleg.

Side 10 av 14 Friluftsliv (brosjyra) Tiltaksområdet er del av eit friluftsområde med nasjonal verdi som omfattar Ålfotbreen og Gjegnalundsbre-området, inkludert Ålfotbreen landskapsverneområde. Området ligg høgt tjl fjells med utfordrande værtilhøve, og mange av rutene i området krev kunnskap om ferdsel på bre. Dette gjer at dei mest nytta rutene ligg utanfor sjølve influensområdet for kraftverket, og dei rutene som ligg i sjølve influensområdet er mest nytta som skiturar på vårparten. Influensområdet er dermed lite nytta i barmarkssesongen som er den perioden tiltaket vil vere synleg. Påverknaden på friluftslivet er derfor vurdert å vere begrensa. Fig. 3-3 i Fagrapport frilufsliv og reiseliv: Friluftsområde, turruter og turistforeningshytter Samfunn (brosjyra) Tiltaket vil medføre auka sysselsetjing i anleggsfasen. I driftsfasen vil sysselsetjingseffektane vere små. Bremanger kommune vil kunne auke sine inntekter med mellom 1,6-1,7 mill. kr i året som følgje av auka egedomsskatt og naturressursskatt. Auke i produksjon svarar til straumbruken til rundt 3000-1500 husstandar Søkjar sine kommentarar til fagutgreiingane, sitat side 82 i søknaden. SFE meiner dei planlagde tiltaka ved Øvre eller Nedre Bredvatn vil påverke landskapet i Ålfoten og Gjegnalundområdet i liten grad. Som landskapsvurderingane av dei eksisterande inngrepa syner, så har dette enorme landskapet så stor skala at desse i liten grad syner att. Dei planlagde inngrepa er små i forhold, og erfaringsvis vil dei då i stor grad forsvinne i det massive fjellområdet.. Det er ikkje lagt opp til minstevassføring mellom Bredvatna og Store Åskorsvatnet. Elva er fisketom og vanskeleg tilgjengeleg med loddretta fjellklipper, og er heller ikkje synleg frå turstien opp frå Åskora. Vassføringa vert sjølvsagt redusert etter ei utbygging, men restvassføringa er relativt stor med 1,6 m³/s for Øvre Bredvatnet og 1,1 m³/s for Nedre Bredvatnet, noko SFE meiner er tilstrekkeleg for alle omsyn. Søkjar si prioritering av alternativ, sitat side 83 i søknaden. Søkar si prioritering av alternativa er 1: Øvre Bredvatn 1, 2: Øvre Bredvatn 2, 3: Nedre Bredvatn. Prioriteringa er gjort utfrå ei samla vurdering med bakgrunn i ny produksjon, teknisk løysing,

Side 11 av 14 HMS, forutsigbar kostnad og påverknad av landskap og miljø. Dei to alternativa for Øvre Bredvatn gjev like mykje ny produksjon. Men alternativet med tunnel som kan nyttast som tilkomst gjev svært mange fordelar. Samanhengande anleggsdrift utan avbrot på grunn av klimamessige tilhøve er forutsigbart både med omsyn til drift og kostnader, og det gjev også større tilgang til utstyr og materiell som kan gje ei betre utforming av anlegget med tanke på tilpassing til landskap og miljø. Auka fokus på HMS gjer også at dette alternativet klart peikar seg ut. Området er eit av dei mest nedbørrike i Noreg med utfordrande vind og skoddetilhøve. Gjennom drifta av eksisterande anlegg veit vi at helikoptertransport er krevjande heile året. For alternativa med sjaktløysingar må all transport skje på denne måten, med dei avgrensingar dette gjev. Også med omsyn til vassføringa utfrå vatna meiner vi Øvre Brevatn er det beste alternativet. Elvestrengen nedover mot Nedre Bredvatn er samansett av fleire små vatn som vil ligge som før, og sjølv frå lokalområdet er dei korte elvestrekningane lite synlege. Restfelt vil også gje vassføring til fossane mellom Nedre Bredvatn og Store Åskorvatn, jf. Fagrapport hydrologi. Fossane er ikkje synlege frå turrutene over Ålfotbreen, men har vore framheva som viktige i landskapssamanheng. Øvre Bredvatn eignar seg også til å heve nokre meter, i motsetnad til Nedre Bredvatn som berre let seg senke på grunn av den flate hylla det ligg på. Det er sett på som ein fordel å ta noko av reguleringa som heving for å sleppe å avdekke så mykje av det lyse fjellet ved mange meter seinking, noko landskapsrapporten påpeikar er sett på som negativt. Sumverknader/samla belastning, sitat side 84 i søknaden.. Tiltaket vil i hovudsak synast frå stien nord for Kvannbotnfjellet og like ved Gråfjellet, og dersom ein ferdast mellom Ålfotbeen og Gjegnabu på seinsommar/tidleg haust når det ikkje er snø og is i landskapet, vil tiltaket medføre at ein langs ruta ser noko fleire inngrep knytt til vassdragsutbygging. Inngrepa er vurdert å vere lite synlege dersom magasinet ligg høgt, og meir synlege dersom magasinet er mykje nedtappa. Verdien av friluftsliv i området er stor på grunn av det svært spesielle landskapet og geologien i området, og tiltaket vil medføre ytterlegare belastning på ein vasstreng som allereie i stor grad er utbygd. Som konsekvensanalysane viser er sjølve tiltaksområdet ein svært liten brukt del av Ålfotbreområdet for friluftsliv, og det er heller ikkje mange stadar desse vatna er synlege frå. Til samanlikning vil Z-vatnet vere meir synleg frå Gråfjellet og turisthytta Gjegnabu ligg på fjellbrinken søraust for X-vatn med god utsikt til magasinet med ei reguleringshøgd på 30 m. Regulering av Øvre eller Nedre Bredvatn er difor i liten grad vurdert å bidra til å auke den samla belastninga på verdien av friluftslivsområda i traktene. Avbøtande tiltak som er foreslått i landskapsrapporten, sitat side 75 i søknaden, Fargebruken på alle bygde installasjonar bør tilpassast omgjevnadene, med mørkt fargetilslag i betongen, og gjennomtenkte materialar, fargar og design på lukehus og inntakskonstruksjon. Dammen for Øvre Bredvatn bør skreddarsyast i høve til eksisterande fjellformasjonar slik at minst mogleg sprenging vert naudsynt, og dermed blottlegging av lyst, nysprengt fjell vert unngått i størst mogleg grad. Adkomst til planlagt tverrslag for alternativet Øvre Bredvatn 1 kan medføre store ekstra inngrep i form av sprengingsarbeid for å få til ein køyreadkomst til tunnelen, og det anbefalast at ein tillegg god plassering av tverrslaget stor vekt, og så langt det går forsøker å få til eit utslag i mest mogleg bratt terreng for å minimere inngrepa. Om mogleg halde vasstanden i vatnet rundt naturleg vasstand juni sept. for å unngå synleg reguleringssone. Det bør vurderast å sleppe minstevassføring for å oppretthalde noko av vasstrengen sin dynamikk. 5. Andre sitt syn på saka Bremanger kommune, formannskapet 10.04.2014, sak 42/14. Bremanger kommune er positive til konsesjonssøknaden for Brevatn kraftverk, og støttar SFE sitt syn på at alternativet med utbygging av Øvre Bredvatn og overføring av vatnet gjennom tunnel (inntakalternativ 1) vil vere den beste løysinga, både av omsyn til ny produksjon og av omsyn til den visuelle påverknaden på landskapet. Tunnelmassane må sjåast på som ein ressurs, og ein del av massane bør mellomlagrast for seinare bruk til samfunnsnyttige føremål, tilsvarande deponialternativ 2, men med ei mindre konfliktfylt lokalisering av masselageret. Som avbøtande tiltak ynskjer kommunen

Side 12 av 14 at ein del av massane vert nytta til opparbeiding av parkeringsplass i tilknyting til turløypa til landskapsvernområdet for å tilrettelegge i høve til friluftsliv. I tillegg ynskjer ein at tunnelmassar blir nytta til å utbetre kommunal veg gjennom Ålfoten. Sogn og Fjordane Turlag, samandrag i brev 14.04.2014 til NVE. Vårt primære standpunkt er at vi går mot utbygginga. Vi meiner at det ikkje bør kome enda fleire kraftutbyggingsinngrep i nærområdet til Ålfotbreen landskapsvernområde. Området er nasjonalt viktig både som landskap og som friluftsområde. Viss NVE/OED likevel skulle gå inn for utbygging, ber vi om at inngrepa vert reduserte så mykje som råd gjennom at Alternativ Øvre Bredvatn 2 vert valt, at omsøkt reguleringshøgde vert redusert, og at det om sommaren ikkje vert tillete nedtapping under dagens normalvasstand. Vi viser til det vi har skrive om dette tidlegare i fråsegn, særleg på side 3, 4 og 5. Klipp frå side 3 i turlaget sitt brev til NVE: Vårt framlegg til ei mogeleg kompromissutbygging er slik: 1. Alternativ Øvre Bredvatn 2 med inntaket nær nordenden av Øvre Bredvatn vert lagt til grunn for utbygginga. Dette er det alternativet som i Fagrapport landskap er vurdert som det beste, og vi støttar fullt ut den vurderinga. 2. Reguleringa av Øvre Bredvatn vert redusert til 1-1,5 m heving og 4 m senking. På side 83 i konsesjonssøknaden, i Tabell 17-3 er tilnærma dette omtala som Øvre Bredvatn Alternativ d. Det kan tenkjast at litt (men ikkje mykje) større reguleringsintervall kan aksepterast, men det er svært lite ønskjeleg, sjå kommentarane nedanfor. 3. Om sommaren i perioden 1. juli 30. september skal reguleringa av magasinet avgrensast til å vere mellom HRV og dagens normalvasstand, d.v.s. 1-1,5 m reguleringshøgd. Fri regulering resten av året. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, konklusjon i brev 07.04.2014 til NVE: Fylkesmannen vil sterkt rå i frå søknaden om regulering av Bredvatna på grunn av konfliktar med landskap, friluftsliv og naturmiljø. Bredvatn kraftverk vil medføre store inngrep i eit verdfullt og inntrykksfullt naturområde. Kraftverket er planlagt med uvanleg høg slukevne, utan krav til minstevassføring, og utan restriksjonar på manøvreringsreglementet. Konsesjonssøknaden er såleis ikkje i tråd med vanleg miljøtilpassing for vasskraftutbygging i dag. Utbygginga vil råke nasjonale landskaps- og friluftsinteresser. Fylkesmannen meiner at det bør utgreiast andre alternativ for å oppgradere Åskåra kraftverk utan å ta i bruk Bredvatna som magasin. Dette bør vurderast i samanheng med revisjon av eksisterande konsesjon, noko som er planlagt innan 2022. 6. Fylkesrådmannen si vurdering - fordelar og ulemper - avbøtande tiltak Tiltaket er eit opprustings- og utvidingsprosjekt knytt til eksisterande vasskraftanlegg. Eit viktig formål med prosjektet i tillegg ein ny kraftproduksjon på 60-70 GWh, er større samla effekt for Askåra-anlegga og større fleksibilitet med tanke på rehabilitering av noverande anlegg som vart sette i drift ca. 1970. Tiltaket vil bidra til lokale og regionale nærings- og skatteinntekter. Ulempene vil vere knytt til skade og inngrep for m.a. landskap og friluftsliv i samband med bygging av inntaksdam, tersklar, vassveg i fjell med inntaksarrangement i høgfjellet, massedeponi ved fjorden og redusert vassføring i mellom Bredvatna og Store Åskorsvatnet. Vassforskrifta Tiltaket bør ikkje svekke den økologiske statusen i vassførekomsten til dårlegare enn god. Dersom tilstanden vert vurdert til dårlegare enn god, må vilkåra i 12 i vassforskrifta følgjast opp. Landskap, friluftsliv og reiseliv Samanstilling av konsekvensar for ulike tema i søknaden viser at for alle alternativ og variantar av tiltaket er konsekvensane små for dei fleste fagtema. Unntaket er fagtema landskap der alle

Side 13 av 14 alternativ får stor negativ konsekvens. Likevel viser vurderingane som er gjort, at det mektige landskapet har stor evne til å absorbere inngrep, slik at inngrepa ikkje øydelegg opplevinga av landskapet. Landskapsrapporten viser at både dammen ved Store Åskorvatn og inngrep i vassdraget høgare oppe gjer lite av seg landskapsmessig. Dei planlagde dammane/tersklane ved Øvre Bredvatn vil bli i storleik 1-5 meter høge. Eksisterande dam ved Store Åskorsvatnet er til samanlikning 100 m lang og 13 m høg. Dette magasinet kan tappast ned 79 meter frå HRV på 693. Øvre Bredvatn er foreslått regulert 10 meter, med 4 oppdemming og 6 meter senking. X- og Z vatn er regulerte med høvesvis 30 og 21 meter. Y-vatn og 898 vatn er varig senka. Fylkesrådmannen meiner at tiltaksområdet ligg i eit storslått landskap og at området har stor verdi som ein del av Ålfotbre- og Gjegnalundsområdet. Tiltaksområdet ligg tett opp til Ålfotbreen landskapsvernområde. Tiltaksområdet har vore nytta i kraftverkssamanheng sidan 70-talet. Fylkesrådmannen meiner likevel at dei aktuelle utbyggingstiltaka med tilhøyrande negative konsekvensar for landskap, friluftsliv og reiseliv, i hovudsak kan aksepterast. Fylkesrådmannen legg her til grunn at forslaga om avbøtande tiltak i landskapsrapporten (jf. sitat frå side 75 i søknaden) vert gjennomførde: anleggstekniske tilpassingar for å minimalisere inngrepa i høgfjellet, at inntaksmagasinet vert halde høgt om sommaren for å unngå skjemmande reguleringssone og at det vert sleppt minstevassføring frå inntaket for å oppretthalde noko av vasstrengen sin dynamikk. Illustrasjon: Øvre Bredvatn etter utbygging. Nedtappa vatn på sommarstid. Kulturminne og kulturmiljø Konsekvensane for tema kulturminne og kulturmiljø er i søknaden vurdert til å vere ubetydelege. I meldingsfasen vart tiltaket vurdert av Bergen Sjøfartsmuseum så langt det gjeld marine kulturminne, og museet hadde ingen innvendingar mot den planlagde utbygginga. Tiltakshavar si undersøkingsplikt jf. 9 i lov om kulturminne, er gjennomført kring vatna, og det er ikkje merknader til utbygginga ut frå omsynet til den typen kulturminne. Sumverknader Området sør for Ålfotfjorden er frå før sterkt prega av vasskraftutbygging og kraftlinjer. Tiltaka viser igjen i landskapet mange stader, men det mektige landskapsrommet har stor evne til å absorbere utbyggingstiltak. Fylkesrådmannen meiner difor at tiltaka ikkje verkar dominerande og øydeleggande for landskapsinntrykket. Dette vil i hovudsak også gjelde dei nye tiltaka.

Side 14 av 14 Samla vurdering Tiltaksområdet ligg i eit storslått landskap og området har stor verdi som ein del av Ålfotbre- og Gjegnalundsområdet. Tiltaksområdet ligg tett opp til Ålfotbreen landskapsvernområde. Området har vore nytta i kraftverkssamanheng sidan 70-talet. Fylkesrådmannen meiner likevel at dei aktuelle utbyggingstiltaka med tilhøyrande negative konsekvensar for landskap, friluftsliv og reiseliv, i hovudsak kan aksepterast. Fylkesrådmannen legg her til grunn at forslaga om avbøtande tiltak i landskapsrapporten (jf. sitat frå side 75 i søknaden) vert gjennomførde. Fylkesrådmannen er samd i søkjaren si prioritering av alternativ der inntak ved utløpet til Øvre Bredvatn er rangert som det beste samla sett. Det å få bygt eit tunnelsystem heilt opp i høgfjellet, slik at transport til og frå inntaksområdet kan skje via tunnelen, utan bruk av helikopter, og dermed uavhengig av vær og vind, er avgjerande viktig. Fylkesrådmannen viser til Bremanger kommune sitt innspel ang. lagring/plassering av tunnelmassar. 7. Konklusjon/tilråding Fylkesrådmannen vurderer fordelane ved Bredvatn kraftverk til å vere større enn ulempene for allmenne og private interesser, og rår til at konsesjon vert gitt. Fylkesrådmannen støttar søkjaren si prioritering av alternative løysingar. Fylkesrådmannen viser til framlegga om avbøtande tiltak i landskapsrapporten, og meiner at desse må gjennomførast: anleggstekniske tilpassingar for å minimalisere inngrepa i høgfjellet, inntaksmagasinet vert halde høgt om sommaren for å unngå skjemmande reguleringssone det vert sleppt minstevassføring frå inntaket for å oppretthalde noko av vasstrengen sin dynamikk. Fylkesrådmannen viser til Bremanger kommune sitt innspel ang. lagring/plassering av tunnelmassar