TAKSTVEDTEKTER FOR KVAM HERAD Framlegg av 15.mai 2009 Takstvedtektene gjeld frå 16.06.2009 1 Sakkunnig nemnd og ankenemnd 1.1 Sakkunnig nemnd Taksering av alle eigedomsskattepliktige eigedomar i heradet med unnatak av vasskraftverk, blir gjort av sakkunnig nemnd etter framlegg frå engasjerte synfaringsmenn, jf. eskl. 33, jf. byskl. 4 andre ledd. Den sakkunnige nemnda skal ved takseringa ta stilling til kva eigedomar som er skattepliktige. Nemnda skal dessutan ta stilling til kva bygningar og driftsmidlar som er ein del av anlegget på verk og bruk, jf. eskl. 4 andre ledd tredje og fjerde setning, og ta stilling til kva eigedomar som er skattefrie etter eskl. 5. Den sakkunnige nemnda skal ha fem medlemmer med ein leiar, ein nestleiar og tre medlemmer. I tillegg blir det valt fem varamedlemmer. Den sakkunnige nemnda tek sine avgjerder i fellesskap. Dersom det er usemje om eit særskilt spørsmål, kan nemnda avgjera usemja ved avstemning. Nemndsleiaren har til oppgåve å planleggja og å leia takseringsarbeidet, og å syta for at framdrifta i takseringa går etter planen. Dersom nemndsleiaren har forfall, overtek nestleiaren i nemnda nemndsleiaren sine oppgåver. 1.2 Sakkunnig ankenemnd I tillegg til den sakkunnige nemnda skal det nemnast opp eit ankenemnd. Den sakkunnige ankenemnda skal handsama klager (krav om overtakst) på vedtak frå den sakkunnige nemnda. Ankenemnda har fem medlemmer, med ein leiar, ein nestleiar og tre medlemer. (Medlemene i ) Ankenemnda skal også ha fem varamedlemmer. Ankenemnda tek sine avgjerder i felleskap. Dersom det er usemje om eit særskilt spørsmål, kan nemnda avgjera usemja ved avstemning. Nemndsleiaren har til oppgåve å planleggja og å leia klagehandsaminga, og å syta for framdrifta i sakshandsaminga. Dersom nemndsleiaren har forfall, overtek nestleiaren i nemnda nemndsleiaren sine oppgåver.
Side 2 av 8 1.3 Møteplikt Medlemmene i sakkunnig nemnd og ankenemnda har plikt til å stilla i alle møter med mindre vedkomande har gyldig forfall. Når eit medlem ikkje møter, har varamedlemmet møteplikt. Ved forfall skal medlemmet snarest råd varsla nemndsleiaren som innkallar vedkomande sin vara. 1.4 Oppnemning av nye nemndsmedlemmer og fråtreding Halvparten av medlemmene og varamedlemmene i den sakkunnige nemnda og ankenemnda går frå og blir erstatta annakvart år. Samtidig blir oppnemnt leiarar og nestleiarar for den neste toårsperioden. Dersom det er trong for det, kan heradsstyret oppnemna fleire sakkunnige nemnder som får ansvar for kvart sitt geografiske område. Det kan og vera ei eiga sakkunnig nemnd for verk og bruk. Det skal berre vera ei ankenemnd. Dei som er pliktige til å motta val til kommunestyre, kan veljast og er pliktige til å motta val til den sakkunnige nemnda og ankenemnda. Dersom eit medlem går frå for godt i løpet av en valperiode, vel heradsstyret eit av varamedlemmene til å gå inn som fast medlem for resten av perioden. Dersom leiaren av nemnda går frå, overtek nestleiaren vervet som leiar, og heradsstyret oppnemner en ny nestleiar. 1.5 Ugildskap Eit medlem av den sakkunnige nemnda eller ankenemnda er ugild til å delta i takseringa når medlemmet: a) Sjølv eig, har pant i, leiger eller bur på eigedommen, b) er i slekt eller i svogerskap til ein som er nemnt i a) i opp- eller nedstigande linje eller i sidelinje så nær som sysken, c) er eller har vore gift, sambuar, partnar eller forlova med ein eigar, d) er eller har vore fostermor, fosterfar eller fosterbarn til ein eigar, e) er verje eller fullmektig for nokon som fell inn under a), f) er eigar, sit i leiinga av eller styre for eit selskap, ei foreining, Sparebank, stifting eller offentleg innretning som er eigar, panthavar eller leigebuar til eigedomen, g) er medlem av formannskapet i heradet. Medlemmet er også ugild når andre særlege omstende ligg føre og som er eigna til å svekkja tilliten til at medlemmet står fritt. Nemnda avgjer sjølv om et medlem er ugild. Ved ugildskap går varamedlemmet inn for medlemmet. 1.6 Godtgjering til nemndsmedlemmene Heradsstyret fastset en høveleg godtgjering til nemndsmedlemmene.
Side 3 av 8 2 Eigedomsskattekontoret 2.1 Eigedomsskattekontoret Funksjonen som eigedomsskattekontor er lagt til økonomiavdelinga i heradet. Kommunen må velja ut ein person som har særleg ansvar for eigedomsskatten, (heretter omtala som eigedomsskattekontoret sin representant). 2.2 Eigedomsskattekontoret sin funksjon Eigedomsskattekontoret har til oppgåve å skriva ut eigedomsskatten og skal fungera som sekretariat for den sakkunnige nemnda og ankenemnda ved å leggja til rette administrativt. 2.3 Deltaking på møter i takstnemnda Eigedomsskattekontoret sin representant skal så langt det er ynskjeleg, delta på nemndsmøter for å leggja til rette for og bistå nemndene i deira arbeid. Eigedomsskattekontoret sin representant har ikkje stemmerett på møta, skal ikkje delta i sjølve takseringsarbeidet og kan ikkje instruera nemnda eller synfaringsmennene. 3 Synfaringsmenn og andre sakkunnige i takseringsarbeidet 3.1 Synfaringsmenn Eigedomsskattekontoret engasjerer synfaringsmenn som skal synfara alle eigedomar og komma med framlegg til takstar til den sakkunnige nemnda. Ved taksering av større verk og bruk, bør det nyttast synfaringsmenn med særskilt kompetanse på slike anlegg. 3.2 Tilkalling av andre sakkunnige Nemndene kan dersom dei finn det nødvendig, be eigedomsskattekontoret tilkalla anna sakkunnig hjelp til vegleiande uttaler om særskilte tekniske eller juridiske spørsmål. 3.3 Nemndsleiar sitt ansvar Den sakkunnige nemnda sin leiar har ansvar for å forsikra seg om at synfaringsmennene og andre sakkunnige veit kva verdsetjingsprinsipp som skal nyttast på taksering av verk og bruk i eigedomsskattesamanheng og kjenner til retningslinjene den sakkunnige nemnda har gitt for takseringsarbeidet. 3.4 Gildskap De same reglane for gildskap gjeld for synfaringsmenn og sakkunnige som for medlemmene i takstnemndene, jf. punkt 1.6. 3.5 Uttalene sin vegleiande karakter Uttaler frå synfaringsmennene og andre sakkunnige er berre vegleiande for den sakkunnige nemnda og ankenemnda. Synfaringsmenn og sakkunnige har ingen stemmerett i nemnda og deltek ikkje i sjølve avgjerdsprosessen. Nemndene må på sjølvstendig grunnlag ta stilling til innhaldet i uttaler frå sakkunnige når dei fastset taksten.
Side 4 av 8 4 Takseringsarbeidet 4.1 Eigedomsskattekontoret sine førebuingar Eigedomsskattekontoret i heradet lager ei liste over eigedomane dei trur er skattepliktige og som dermed skal vurderast av den sakkunnige nemnda. Eigedomsskattekontoret førebur takseringa ved å henta inn tilgjengeleg informasjon om eigedomane frå offentlege kjelder og ved å be om nødvendig informasjon frå eigaren av eigedomen. Eigedomsskattekontoret bør som eit minimum ha henta inn opplysningar om kven som eig eigedommen, kva den blir brukt til, eigedommen sitt bebygde og ubebygde areal og kva større driftsmidlar og maskiner som finst på eigedommen. 4.2 Konstituerande møte for den sakkunnige nemnda På det første møte for ei nyutnemnd nemnd informerer nemndsleiaren og eigedomsskattekontoret om den sakkunnige nemnda sine oppgåver og skattetakstvedtektene i kommunen. Nemnda sine medlemmer skal ha motteke ein kopi både av takstvedtektene, eigedomsskattelova og byskattelova sammen med møteinnkallinga. Takstvedtektene og relevante lovkrav i eigedomsskattelova og byskattelova blir gjennomgått i fellesskap på møtet. På det første møte drøfter nemnda korleis takseringa bør gjennomførast og generelle prinsipp for takseringa. Det bør også lagast en tidsplan for takseringsarbeidet. Den sakkunnige nemnda bør foreta prøvetakseringar på bakgrunn av dei generelle prinsipp som blir vedtekne for takseringa. Både ordinære medlemmer i nemnda og varamedlemene skal vera med på det første møte. Dersom det er fleire sakkunnige nemnder i heradet, skal det konstituerande møte haldast i fellesskap. 4.3 Ordinære nemndsmøter Nemndsleiaren i den sakkunnige nemnda kallar inn til møter og leiar dei. Nemnda fastset takstane på bakgrunn av framlegg frå synfaringsmennene. Eigedomsskattekontoret sin representant skal også kallast inn til møter i nemnda, men nemnda er vedtaksfør sjølv om eigedomsskattekontoret sin representant ikkje er tilstades. Nemnda vert innkalla til så mange møter som er nødvendig for å gjennomføra takseringa.
Side 5 av 8 4.4 Møteprotokoll Det skal førast protokoll frå alle møter i nemnda. Takstprotokollen skal underskrivast av alle medlemmene i nemnda ved slutten av kvart møte. I protokollen skal alle avgjerder nemnda tek skrivast ned. Protokollen skal innehalda opplysningar om kvar einskild eigedom som blir taksert. I det kva som inngår i taksten, kva verdsetjingsprinsipp som er nytta, kva taksten er og korleis ein har kome fram til verdien av eigedomen. Eigedomsskattekontoret og formannskapet skal ha ein kopi av protokollen. 4.5 Alle eigedomar skal synfarast Synfaringsmenn føretek ei synfaring på alle eigedomane det er aktuelt å taksera og skriva ut eigedomsskatt på. Eigaren skal varslast om at synfaringsmannen kjem på synfaring minst eit veke på førehand. Eigedomsskattekontoret føretek varslinga slik det finn mest høveleg. Synfaringsmannen må føre protokoll frå synfaringa med framlegg til takst. Protokollen frå synfaringa kan innehalda bilder av eigedomane. Framlegget til takst må grunngjevast. 4.6 Generelle prinsipp for takseringsarbeidet i den sakkunnige nemnda og ankenemnda Ved verdsetting av eigedomane i heradet må den sakkunnige nemnda og synfaringsmennene utøva skjønn etter beste evne. For eigedomsskatten gjeld det et generelt likehandsamingsprinsipp. Det inneber at synfaringsmennene og nemndene skal arbeide for å handsama alle eigedommar likt når dei takserer. Vidare betyr det at det skal gjevast takst på alle eigedomar som etter eigedomsskattelova vert rekna for verk og bruk så framt dei ikkje er skattefrie etter 5. Det kan ikkje gjerast frådrag, reduksjonar eller unnatak det ikkje er heimel for i lova. Synfaringsmennene og nemndsmedlemene har teieplikt med omsyn til informasjon dei får tilgang til gjennom takseringsarbeidet, jf. eskl. 29. Synfaringsmennene, den sakkunnige nemnda og ankenemnda kan ikkje instruerast av eigedomsskattekontoret, heradsstyret eller formannskapet i heradet med omsyn til sjølve verdsetjinga. Alle takstar blir avrunda til nærmaste heile 1000 kroner. Dersom det er ulik eigar for grunn og bygningar på ein fast eigedom, skal grunnen og bygningane takserast kvar for seg. Unnataket er dei tilfeller der tomt er festa bort til bustad eller fritidsbustad. I dei tilfella skal tomt og bygningar takserast under eitt.
Side 6 av 8 Dersom det er fleire sakkunnige nemnder, har leiarane i takstnemndene eit ansvar for å sjå til at takstane i de ulike takstområda er på same nivå. 5 Særskilt omtaksering i perioden mellom to alminnelige takseringar 5.1 Når kan særskilt omtaksering finna stad? I perioden mellom to alminnelige takseringar, kan den sakkunnige nemnda foreta omtaksering når ein eigedom blir delt, når bygningar blir rivne eller blir øydelagd og når det blir oppført nye bygningar til ein antatt verdi på minst 10 000 kr., jf. byskl. 4 tredje ledd. Både formannskapet i heradet og eigaren av eigedomen kan krevja særskilt omtaksering dersom verdien av ein eigedom er antatt å ha auka eller minka vesentleg samanlikna med andre eigedomar, jf. byskl. 4 fjerde ledd. Kravet må vera sett fram for eigedomsskattekontoret innan 1.november året før skatteåret. Eigedomsskattekontoret varslar straks leiaren i takstnemnda. Den sakkunnige nemnda tek stilling til om vilkåra for å gjennomføra særskilt omtaksering er til stades. 5.2 Utgiftene ved særskilt omtaksering Dersom den skattepliktige har kravd særskilt omtaksering, ber denne kostnadene ved omtakseringa. Elles ber heradet kostnadene. 5.3 Prinsipp for særskilt omtaksering Når ein eigedom blir omtaksert i samsvar med byskattelova 4, tredje og fjerde ledd, skal dei same prinsipp og same prisnivå leggjast til grunn som ved førre alminnelige taksering. 5.4 Melding om vedtaket Skatteytaren skal ha melding om takstvedtaket i samsvar med vedtektene pkt. 6.2. 6 Kunngjering av taksten 6.1 Kunngjering ved alminnelig taksering Eigedomsskattekontoret kunngjer taksten i ei skatteliste som nemnt i eigedomsskattelova 15. Lista skal liggja ute til offentleg gjennomsyn i minst tre veker etter at det er kunngjort at lista er lagt ut. Kunngjeringa blir gjort i lokalpressa og på heradet sine internettsider. Saman med kunngjeringa om at skattelista er lagt ut, skal ein finna informasjon om mogelegheita for å klaga på taksten og fristen for å klaga. 6.2 Melding om vedtak ved særskilt omtaksering Ved særskilt omtaksering mellom to alminnelige takseringar, skal det sendast gjenpart av takstprotokollen til eigaren i rekommandert brev med informasjon om at krav om
Side 7 av 8 overtakst må vera innkome til eigedomsskattekontoret innan fire veker frå den datoen då takstprotokollen vart sendt. 7 Klage på taksten/ krav om overtakst 7.1 Kven kan klaga og kva kan det klagast over? Både skatteytaren og formannskapet i heradet kan klaga på vedtaka frå den sakkunnige nemnda. Det kan berre klagast på taksten det året takseringa blir gjennomført, og ikkje ved seinare utskrivingar på grunnlag av same takst. Ankenemndas sitt vedtak kan ikkje pålagast. Skatteytaren kan likevel be ankenemnda om å gjera om sitt eige vedtak. Ankenemnda har i slike høve ikkje plikt til å vurdera vedtaket på nytt, men kan gjera det dersom den finn det rimeleg. 7.2 Klagefristen, oversitjing av fristen og utsett frist Klagen på taksten må setjast fram skriftleg innan tre veker frå kunngjeringa om utlegging av skattelista, jf. eigedomsskattelova 15. Den sakkunnige nemnda kan ta ein klage frå skattytaren til handsaming sjølv om klagefristen er gått ut når vedkomande ikkje er å lasta fristoversitjinga, eller det er av særleg stor betydning for skatteytaren at klagen blir handsama. Tilsvarande kan ein klage frå formannskapet takast til fylgje etter klagefristen dersom formannskapet klagar til fordel for skatteytaren. Den sakkunnige nemnda kan gje utsett klagefrist i einskildhøver dersom det blir bedt om det og det er rimeleg grunn til å gje utsett klagefrist. 7.3 Handsaming av klagen Klagen skal sendes til eigedomsskattekontoret. Når klagefristen er ute, oversender eigedomsskattekontoret alle klagene til ankenemnda utan ugrunna opphald. Ved særskilt omtaksering mellom to alminnelege takseringar blir klagen sendt frå eigedomsskattekontoret til ankenemnda umiddelbart. Når klagen blir handsama i ankenemnda, gjeld dei same sakshandsamingsreglane som for takstnemnda så langt dei høver. Ankenemnda må likevel gjennomføra synfaring sjølv. Dersom det er nødvendig, kan det hentast inn nye uttaler frå sakkunnige. Ankenemnda kan prøva alle sider av taksten. Taksten kan oppretthaldast, setjast ned eller opp. 7.4 Protokoll frå ankenemnda Som for den sakkunnige nemnda, skal ankenemnda føra protokoll frå møter. I protokollen skal det grunngjevast kvifor eit vedtak er oppretthalde eller endra. Det skal vidare gå fram av protokollen kva faktum ankenemnda har lagt til grunn dersom det er usemje om faktum og kva verdsetjingsprinsipp som er nytta.
Side 8 av 8 I protokollen må det takast stilling til eigaren eller formannskapet sin grunngjeving for å klaga. 7.5 Verknaden av å klaga på taksten Den sakkunnige nemnda sitt vedtak blir ikkje gitt oppsetjande verknad sjølv om det er påklaga, jf. eskl. 25 tredje ledd. Eigedomsskattekontoret skriv ut skatt på bakgrunn av den påklaga taksten inntil ny takst ligg føre. Når klagen er handsama, blir det teke eit etteroppgjer dersom taksten er endra. 8 Utskriving av eigedomsskatten 8.1 Eigedomsskattekontoret skriv ut skatten Eigedomsskattekontoret skriv ut eigedomsskatten. Skatten vert avrunda til nærmaste heile krone. 8.2 Frist for å skriva ut skatten Eigedomsskatten skal vera skriven ut innan 1. mars i skatteåret med mindre anna fylgjer av lova. Det vil seia at skattelista skal være lagt ut og skattesetel sendt til skatteytar. 8.3 Skattedebitor Eigedomsskatten blir som hovudregel skriven ut på eigar av eigedomen. Er det ulik eigar av grunnen og bygningar eller anlegg, blir skatten fordelt deretter når ikkje anna fylgjer av lova. For bustader og fritidshus på festa grunn blir både skatt for tomt og bygning skriven ut på festaren. 8.4 Forfall Eigedomsskatten forfell til dei terminar som heradsstyret har fastsett. 8.5 Klage over feil ved utskrivinga Klage over feil ved utskrivinga kan påklagast av skatteytaren kvart år innan tre veker etter at skattesetelen er motteken. Klagen skal vera skriftleg og sendast til eigedomsskattekontoret. Eigedomsskattekontoret handsamar klagen.