Fiskirannsóknarstovan Meskaroyndir við havtaskugørnum Royndir gjørdar við M/b Gudrun FRS smárit /
Meskaroyndir við havtaskugørnum Royndir gjørdar við M/b Gudrun norðan fyri Føroyar við ymiskum meskavíddum í havtaskugørnum. Tíðarskeið: Apríl September 3 Ábyrgd: Við fyri FRS: Skrivað frágreiðing: Kristian Zachariassen Lise H. Ofstad og Kristian Zachariassen Lise H. Ofstad og Kristian Zachariassen Samandráttur: Veiðan eftir havtasku er vaksin nógv síðan byrjað varð at royna við gørnum eftir henni. Gørn eru selektiv, tað vil siga at bert ein ávís stødd av havtasku stendur í gørnunum, men tó við einari ávísari spjaðing. Tær minstu fara gjøgnum meskarnar, meðan tær størstu ikki blíva so lætt fastar í gørnunum. Samanberingar av veiðuni við ymiskum meskavíddum í havtaskugørnum vísa, at tann minsta meskavíddin fiskar ta minstu havtaskuna og tann størsta meskavíddin ta størstu havtaskuna. Meskavídd 8 3 38 Miðal longd (cm) 79 8 91 9 Kruvd vekt (kg) á miðal longd.9. 8.3 9. Miðal tal av havtasku í hvørjum garni 1...8. Miðal kruvd vekt (kg) av havtasku í hvørjum garni.8. 7.. Talvan omanfyri vísir hvussu langar havtaskurnar vóru í miðal í hvørjari meskavídd, kruvda vekt á miðal longd, miðal tal av havtasku í hvørjum garni, og hvussu nógv kilo av kruvdari havtasku í miðal vóru í hvørjum garni. Royndirnar vísa, at um størri meskavíddir verða nýttar, kann talið av veiddum havtaskum vera minni enn við smærri meskum, men samlaða veiðan er tó ofta størri, tí at hvør havtaska viðar meira. Royndirnar vórðu gjørdar frá apríl til september 3 og halda áfram í. Ein trossi við ymiskum meskavíddum varð settur saman við hinum gørnunum og drigin, samstundis, sum hini gørnini. Tilsamans í 3 vórðu havtaskur mátaðar frá royndartrossanum úr ymiskum setum. Í miðal vóru 8 kg (1 stk.) av havtasku í royndartrossanum hvørja setu. Longdin á havtasku, sum er veidd við gørnum, er í miðal væl størri enn havtaska, sum er veidd við troli. Endamál: Uppskotinum til royndirnar er skiparin á M/b Gudrun komin við. Hann metir at møguliga kundi meira verið at fingið í vekt, men minni í tali, um størri meskar vórðu nýttir í gørnunum. Endamálið við royndunum var at samanlíkna ymiskar meskastøddir í havtaskugørnum, fyri at fáa at vita støddina á havtaskuni, sum kemur í tær ymisku meskastøddirnar í gørnunum.
Útgerð og framferðarháttur: M/b Gudrun er 19,99 BRT til støddar. Hon roynir við havtaskugørnum frá mai til oktober og er við línu um veturin. Tá hon roynir við havtaskugørnum, hevur hon vanliga gørn standandi. Gørnini standa í bólkum (trossum) á 1 gørn hvør. Meskastøddin, strektur meski, á hesum gørnum er 3 mm á gørnum og 33 mm á gørnum. Tjúkdin á tráðnum er,7 mm. Mynd 1 vísir, hvussu gørnini eru gjørd. Til hesa royndina varð ein trossi gjørdur við ymiskum meskavíddum, 8 mm, 3 mm, 38 mm og mm. Hesin trossi varð settur á somu leið, sum hini gørnini. Tá drigið varð, vórðu havtaskurnar frá teim ymisku meskavíddunum koyrdar í ymiskar kassar, og tá liðugt var at draga henda trossan, varð alt mátað. Hvør kassi fyri seg. Royndartrossin varð endavendur nakrar ferðir gjøgnum summarið, soleiðis, at tey gørnini, sum stóðu eystast, komu at standa vestast og umvent. Gørnini standa altíð eystur vestur. Fyri tað mesta stóð skiparin fyri at máta havtaskurnar frá royndartrossanum og skriva dagbók eftir vegleiðing frá Fiskirannsóknarstovuni (FRS). Hetta varð síðan sent til FRS, sum arbeiddi víðari við tilfarinum. Fólk frá FRS var ein túr við M/b Gudrun og eisini vóru fólk frá FRS í Klaksvík nakrar ferðir fyri at taka prøvar av veiðuni. Úrslit og diskutión: Í tíðarskeiðum apríl til september vórðu tilsamans mátaðar 3 havtaskur úr royndartrossanum frá ymiskum setum. Talva 1 vísir veiðuna hvørja setu. Dýpið, sum trossin stóð á var umleið 187 m og trossin stóð umleið eina viku hvørja ferð. Í miðal vóru 1 havtaskur í royndartrossanum, sum umroknað eru umleið 8 kg av kruvdari havtasku. Miðalveiðan fyri hvørt garnið var umleið kg sum er, stk. havtaskur. Tann besta setan var í mai, tá vóru 7 havtaskur í royndartrossanum, sum kruvdar vigaðu yvir tons tilsamans. Teir næstu tríggjar túrarnar vóru tilsamans næstan 7 havtaskur í, sum umroknað til kruvda vekt viga yvir tons tilsamans. Talvan niðanfyri vísir, hvussu langar havtaskurnar vóru í miðal, kruvda vekt á miðal longd, miðal tal av havtasku í hvørjum garni og hvussu nógv kilo av kruvdari havtasku í miðal vóru í hvørjum garni í teim ymisku meskastøddunum. Úrslitið er, sum væntað, at tann minsta meskastøddin fiskar ta minstu havtaskuna og tann størsta meskastøddin ta størstu. Tað sama er galdandi fyri miðalvektina av kruvdari havtasku. Útroknað miðal vekt av kruvdari havtasku í mun til longdina er roknað út frá havtaskum, har bæði longd og vekt eru skrásett. Mynd vísir sambandið millum longd og kruvda vekt. Meskastødd 8 3 38 Miðal longd (cm) 79 8 91 9 Miðal útroknað kruvd vekt (kg) á miðal longd.9. 8.3 9. Miðal tal av havtasku í hvørjum garni 1...8. Miðal kruvd vekt (kg) av havtasku í hvørjum garni.8. 7.. 3
Vanliga eru gørn sera støddarselektiv, tað vil siga, at støddin á fiskinum fylgir sera væl við meskastøddini á gørnunum. Lítið av størri ella smærri fiski kemur í. Longdarbýti av havtasku í teim ymisku meskavíddum í royndartrossanum vísir, at tað eru umleið 7 cm støddarmunur á havtasku við somu meskavídd,. Til dømis er støddin á havtasku við 3 mm meskavídd, 8 1 cm. Hetta vísir at havtaskugørn ikki eru líka støddarselektiv, sum til dømis svartkalvagørn. Støddin á svartkalva í svartkalvagørnum er innan fyri cm ( - 8 cm) í gørnum, sum hava 1 mm í meskavídd (mynd 7). Ein av orsøkunum til hetta er, at havtaska og svartkalvi ikki standa í gørnunum uppá sama máta. Svartkalvi stendur fastur við meskanum aftanfyri toknunar. Havtaska er føst í gørnunum uppá fleiri mátar. Tær flestu eru fastar við høvdinum gjøgnum meskan, líknandi svartkalva, meðan nakrar eru fløktar í garnið, og nakrar heilt fáar hanga fastar við tonnunum í meskunum. Mynd 3 vísir longdarbýti á havtasku við teim ymisku meskavíddunum. Samanber man støddina á havtasku í gørnum (royndartrossanum) og troli (úrslit frá havtaskutúri í 3 við Magnus Heinason), so er støddin á havtasku, veidd við gørnum, nógv størri enn havtaska, veidd við troli. Trol fiskar havtasku heilt niður í 18 cm. (mynd 8). Tal av havtasku í hvørjum garni við teim ymisku meskavíddunum vísir at 8 mm fiskar mest í tíðarskeiðnum mai juni, meðan 38 mm fiskar mest hina tíðina. Mynd - og talva - vísa veiðuna við teim ymisku meskastøddunum hvørja setu. Um man umroknar støddina á havtaskunum til kruvda vekt, so vísir tað seg, at meskastøddin, sum er 38 mm fiskar best næstan alla tíðina. Orsøkin til hetta er at miðallongdin við 38 mm er 1 cm størri enn við 8 mm meskum og tí er vektin á hvørjari havtasku størri. Hetta sæst eisini, um man samanlíknar veiðuna í mm gørnunum. Í hesum gørnum er talið av havtaskum lítið í mun til hinar meskastøddirnar, men veiðan í vekt er tó nøktandi. Niðurstøða: Við at samanlíkna veiðuna í teim ymisku meskastøddunum hava úrslitini, sum væntað, víst at tann minsta meskastøddin fiskar í miðal ta minstu havtaskuna og tann størsta meskastøddin fiskar ta størstu havtaskuna. Tað sama er eisini galdandi, um støddin á havtaskuni verður roknað um til kruvda vekt. Havtaskugørn eru ikki líka støddarselektiv, sum til dømis svartkalvagørn. Støddarmunurin á havtaskunum í einari meskastødd er 7 cm, ímeðan tað fyri svartkalvagørn er umleið cm í støddarmun á 11 mm meskastødd. Talið á havtaskum í hvørjum garni er minni við størri meskum enn við minni, men veiðan er størri í vekt, tí havtaskurnar eru størri. Ein fyrimunur við at brúka størri meskar í gørnunum er, at man fiskar eina stødd av havtasku, sum hevur klárað at gýtt minst eina ferð (reprodusera seg). Umleið helvtin av kvenn-havtaskunum hava gýtt minst eina ferð, tá tær eru 8 cm til longdar. Eitt, sum er áhugavert at kanna komandi ár er, um býtið millum kynini á havtaskunum í gørnunum broytist um meskastøddin verður broytt. Hugsandi kundi verið at við størri meskum fekk man fleiri kvennfiskar, tí kallfiskarnir blíva ikki so stórir, sum kvennfiskarnir. Longdarbýti av havtasku samanlíkna frá gørnum og troli vísa ein týðiligan mun á støddini á havtaskunum. Tað vísir seg at gørn fiska væl størri havtasku enn trol.
Seta Draga Tur nr Dagur/ klokka Breidd byrja Longd byrja Breidd enda Longd enda Dýpið byrjar (fv) Dýpið endar (fv) Ætt Veður (m/sek) 3 1//3 11. 3 71 3 7 117 1 NV 8 1 1//3 1. 9. 8 17.1.3 1.1 1//3 13. 3 71 38 78 117 9 S 1 //3 18. 19. 7 8.19..8 //3. 33 78 33 71 9 1 E 11 1 1//3 1. 8. 1 183. 1.31 9.7 1//3 1. 33 71 38 799 9 1 E 1 9//3 8.3 18 7.8 7 11.7 1.71 13.1 7 9//3 13. 3 71 33 7 1 9 SV 1 //3 9. 1.8 1 131.37 1.3 9.7 8 //3 1. 3 71 3 7 11 9 ST 1 9//3 11. 13 8.9 18 733..8.8 9 9//3 1. 3 77 33 71 9 1 NE 8 1 //3 11. 187 7.8 1 78...3 1 //3 1. 3 79 31 7 1 9 SE 8 1 1//3 11. 11.9 8 1..1 3. 11 1//3 1. 33 791 33 719 99 9 ST 1 17//3 1. 1..7.3 3.9 1 17//3 17. 33 73 33 7931 9 98 S 1 //3 1. 11.7 9 7..3. 13 //3 13.3 3 79 33 7 9 9 E 1 1/7/3 1. 1.9 8 777.3.1.8 1 1/7/3 13. 318 7 3 798 9 1 1 7/7/3 3. 1. 9 88.3.9.3 1 8/7/3. 33 718 313 79 93 98 1 13/7/3 9. 17.3 117 11..73.33 1 13/7/3 1. 3 713 3 78 13 9 1 19/7/3 1. 1.9 7 8.9.. 17 19/7/3 13. 3 7117 33 78 13 9 E 1 8/7/3 1. 1 9. 7 17.1.3 3.3 18 8/7/3 1. 3 7 3 71177 93 9 1 /8/3 7. 18 7.7 87 78...87 19 /8/3 1.1 9 711 9 719 9 9 SV 1 1/8/3 9. 17 7. 8.17.3.8 Talva 1: Ymiskir upplýsingar um royndartrossan hvørja setu. 1/8/3 1. 3 7 3 71 98 93 S 1 19/8/3 1. 1.9 3.3.1 3.77 1 19/8/3 13.1 31 713 9 77 9 97 1 /8/3 1. 1.9 133 1.7.83 7.78 /8/3 1. 9 71 9 77 9 1 /9/3 9. 3 9.8 1 78.13.38.99 Tal av gørnum Dagur/ klokka Tímar íalt Dagar íalt Havtaska (tal) kruvd vekt)havtaska (tilbakeregnet garn*timar)cpue (kg kruvd/ CPUE (tal/garn) (kg kruvd/garn)cpue
Draga 8 3 38 total Draga 8 3 38 total 1//3 13 33 1//3 71 1 17 //3 1 1 7 //3 1 1 119 13 8 1//3 8 7 38 1 1//3 31 73 77 318 183 9//3 71 83 8 98 9//3 89 7 9 11 //3 8 7 7 1 //3 89 9 39 131 9//3 3 3 3 13 11 9//3 183 198 11 733 //3 39 38 1 1 1 //3 3 3 11 19 78 1//3 33 8 1 1//3 89 1 17//3 1 3 17 17//3 8 17 //3 1 1 1 9 //3 137 111 1 17 7 1/7/3 1 17 3 17 8 1/7/3 13 17 9 777 7/7/3 1 37 9 7/7/3 78 179 39 9 88 13/7/3 8 1 1 17 117 13/7/3 17 1 8 11 19/7/3 13 7 1 7 19/7/3 77 11 7 173 8 8/7/3 1 1 18 1 7 8/7/3 3 13 17 1 17 /8/3 1 8 /8/3 8 7 7 1 78 1/8/3 1 1 1 8 1/8/3 79 98 18 9 19/8/3 7 17 7 1 19/8/3 1 9 17 3 /8/3 3 7 133 /8/3 8 9 8 1 1 /9/3 1 18 19 1 1 /9/3 79 1 1 111 78 total 1 83 3 total 771 378 98 39 1 Talva : Tal av havtasku í hvørjari setu. Talva 3: Kruvd vekt av havtasku í hvørjari setu. Draga 8 3 38 miðal Draga 8 3 38 miðal 1//3... 1//3.8..7 //3 1...3.. //3...8. 3. 1//3. 1.1 1.7.8 1. 1//3 1.. 13.. 9.7 9//3.8.. 1.. 9//3 1.1 1. 1.7 9.9 13.9 //3 1.9 1.1 1.7.9 1. //3 9..9 1. 7.9 9. 9//3 1..8.7.3.8 9//3 7.3.7.9.. //3 1..9.3..8 //3 8.9..8.. 1//3.8..7 1//3.7.. 17//3....3.3 17//3.9..8 3. 3. //3..3..3. //3...1 3.3. 1/7/3...7.3. 1/7/3. 3..9..9 7/7/3...9.. 7/7/3 3.1.3 8...3 13/7/3 1.1. 1..3.8 13/7/3 7.1 3. 11.3.. 19/7/3..... 19/7/3 3.1 3.. 3.. 8/7/3..3..3. 8/7/3..9.1 3.1 3. /8/3..... /8/3 3..9.8.8.7 1/8/3..3... 1/8/3 3..3.3 1.8.9 19/8/3.3...3. 19/8/3. 3..8.9 3. /8/3 1.3. 1.3..9 /8/3 9.9. 13.. 8.1 /9/3..... /9/3 3..9 3.9. 3. miðal 1...8..7 miðal.8. 7... Talva : Tal av havtasku í hvørjum garni. Talva : Kruvd vekt av havtasku í hvørjum garni.
Longd: 3, m Longd: 7, m Hædd 3, m Flotlína: Tjúkd 1 mm, uppdrift 11 g/m, longd 3, m. Søkklína: Tjúkd 1 mm, søkkievni g/m, longd 3, m. Net: Monofilament, trátjukd,7 mm. Royndartrossi 1 gørn, uml. m íalt. Umleið 1m er ímillum hvørt garnið. gørn 8 mm gørn 3 mm 3 gørn 38 mm gørn mm Mynd 1: Tekning av einum garni, og hvussu royndartrossin var settur saman. 7
7 m m m 1 nm 3 Mynd : Royndartrossin stóð umleið fjorðingar norður úr Kallinum á uml. m dýpi. 8
7 8 mm N = 3 Miðal = 79 cm Tal (%) 3 1 7 7 8 8 9 9 1 1 11 11 1 1 13 13 1 Tal (%) 7 3 3 mm N = 1 Miðal = 8 cm 1 7 7 8 8 9 9 1 1 11 11 1 1 13 13 1 7 38 mm N = 83 Miðal = 91 cm Tal (%) 3 1 7 7 8 8 9 9 1 1 11 11 1 1 13 13 1 Tal (%) 7 3 mm N = Miðal = 9 cm 1 7 7 8 8 9 9 1 1 11 11 1 1 13 13 1 Mynd 3: Longdarbýti av havtasku við ymiskum meskastøddum. N= tal longdarmáta og miðal= miðal longd. 9
3 3 Kruvd vekt (kg) 1 1 1 3 7 8 9 1 11 1 13 1 1 Mynd : Longd av havtasku sett upp ímóti kruvdari vekt av uml. havtaskum. Tal/garn 3... 1. 1... 8 3 38 1//3 //3 1//3 9//3 //3 9//3 //3 1//3 17//3 //3 1/7/3 7/7/3 13/7/3 19/7/3 8/7/3 /8/3 1/8/3 19/8/3 /8/3 /9/3 Mynd : Tal av havtaskum í hvørjum garni við ymiskum meskastøddum.. 18 1 1 1 1 8 1//3 //3 1//3 9//3 //3 9//3 //3 1//3 17//3 //3 1/7/3 7/7/3 13/7/3 19/7/3 8/7/3 /8/3 1/8/3 19/8/3 /8/3 /9/3 Kruvd vekt (kg)/garn 8 3 38 Mynd : Útroknað kruvd vekt (kg) í hvørjum garni við ymiskum meskastøddum. 1
9. 8. 7.. SV garn Prosent.. 3.. 1.. 1 3 7 8 9 1 11 1 13 Mynd 7: Longdarbýti av svartkalva í 1 mm meskavídd (úrslit av longdarmátingum frá landingum í 3.) Prosent.. trol. garn 3. 3... 1. 1... 1 3 7 8 9 1 11 1 13 Mynd 8: Longdarbýti av havtasku frá garni (royndartrossanum) og troli (úrslit frá havtaskutúri í 3 við Magnus Heinason). 11