SAMFERDSELSAVDELINGA Arkivnr: 2018/17274-19 Saksbehandlar: Even Vaular Saksframlegg Saksgang Utval Saknr. Møtedato Fylkestrafikksikringsutvalet i Hordaland 26.02.2019 Tilskot til mindre fysiske trafikksikringstiltak i kommunane 2019 Samandrag Tilskotsordninga til mindre fysiske trafikksikringstiltak i kommunane kom til gjennom Handlingsplan for trafikksikring for Hordaland 2014-2017, og er vidareført etter at handlingsplanen frå 2018 inngjekk i Investeringsprogram for fylkesvegnettet. Innan søknadsfristen 1. januar var det komen inn 14 søknadar om tilskot, fordelt på 10 kommunar. Tre kommunar har søkt støtte til meir enn eitt tiltak. Samla er det søkt om kr 2.086.200 i tilskot, til tiltak med ein samla estimert kostnad på kr 3.251.000. Dei fleste tiltaka er retta mot mjuke trafikantar, gjeld kommunal veg og ligg langs skuleveg. Tiltaka inkluderer rekkverk, veglys, gangfelt og fortau, med meir. Framlegg til fordeling av tilskotsmidlar er gjort i samarbeid med fagfolk innan trafikksikring hjå Statens vegvesen. I vurderingane er det mellom anna lagt vekt på trafikksikringsverknad og kostnad og nytte, sett i samanheng med dei stadlege tilhøva. Økonomi: Tilskotsmidlane er henta frå budsjetterte midlar disponert av fylkestrafikksikringsutvalet. Klima: Betring av trafikktryggleiken for mjuke trafikantar kan på sikt føra til at fleire vel å gå eller sykla, i staden for å køyra bil. Folkehelse: Sjå «Klima» ovanfor. Regional planstrategi: Satsing på trafikktryggleik er viktig for å utvikla attraktive nærmiljø og regionsenter i fylket, og for å styrka konkurransekrafta til gange og sykling som klimavenlege transportformer. Hordaland fylkeskommune SAMFERDSELSAVDELINGA Agnes Mowinckels gate 5 PB 7900 5020 Bergen Tlf: 55 23 90 00 e-post: hfk@hfk.no www.hordaland.no Org.nr. NO 938 626 367 mva. Kontonr. 5201 06 74239
Side 2/6 Forslag til vedtak Fylkestrafikksikringsutvalet gir tilsegn om tilskot til mindre fysiske trafikksikringstiltak i kommunane 2019 i tråd med saksutgreiinga. Følgjande tiltak får tilsegn om midlar: Kommune Omtale av tiltaket Framlegg tildeling Askøy Vegoppmerking og rekkverk på Tveit 110 000 Askøy Opprusting av gamle Kirketrappen v/skarholmen 80 000 Bømlo Opphøgd fotgjengarovergang Fv14 Stavland 175 000 Fitjar Rekkverk mellom gs-veg og sjø / skrent, Havnavegen 151 200 Fitjar Gatebelysning Kv12 Reino-Tongane 175 000 Radøy Sikringsarbeid på Kv. Sævdalsvegen og veglyspunkt busstopp Fv565 Solendvegen 87 500 Sveio Fortau Sveio sentrum, kortare strekning utan tilbod 175 000 Vaksdal Gangfelt m/intensivbelysning ved kollektivterminal Dale sentrum 175 000 TOTALT 1 128 700 Ingrid Kristine Holm Svendsen kst. fylkesrådmann Håkon Rasmussen fylkesdirektør samferdsel Saksframlegget er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. Vedlegg 1 Mindre fysiske 2019 - Oversikt søknadar - vedlegg til sak 2 Mindre fysiske ts-tiltak 2019 - Alle søknadar og dokument - vedlegg til sak
Side 3/6 Fylkesrådmannen, 07.02.2019 Bakgrunn Tilskotsordninga til mindre fysiske trafikksikringstiltak i kommunane vart etablert gjennom Handlingsplan for trafikksikring for Hordaland 2014-2017, og er vidareført etter at handlingsplanen frå 2018 inngjekk i Investeringsprogram for fylkesvegnettet, som er eit samla handlings- og byggeprogram for Regional transportplan Hordaland 2018-2029. Målet med ordninga er å styrka det målretta trafikksikringsarbeidet i kommunane, gjennom tilskot til fysiske tiltak prioritert i kommunale trafikksikringsplanar. Desse tiltaka kan gjerne vera små, men likevel av stor betyding. Om tilskotsordninga Tilskotsordninga er retta mot kommunane i Hordaland og gjeld fysiske trafikksikringstiltak på eller ved kommunal eller fylkeskommunal veg. Kommunane kan søka om støtte til mindre tiltak med ein maksimal kostnad på 250.000 kr eks. mva. Ordninga kan dekka opp til 70 prosent av kostnaden (inntil 175.000 kr). Resten, inkludert eventuelle overskridingar, må kommunane dekka. Om eit tiltak får mindre kostnadar enn skissert i søknaden, vert tildelt støtte redusert tilsvarande. Om ein kommune søkjer om støtte til fleire tiltak, må dei syna fram ei prioritering mellom tiltaka. I tillegg til kravet om kommunal eigendel er det etter retningslinjene for tilskotsordninga eit krav om at kommunane har ein oppdatert trafikksikringsplan, og at tiltaka er planavklart eller eventuelt ikkje har behov for omfattande planavklaringar. Endringar i ramma for tilskotsordninga Ramma for tilskotsordninga har tidlegare år vore på 2 millionar kroner. Dette var også utgangspunktet før årets søknadsrunde. Som skildra under kom det inn langt færre søknadar til tilskotsordninga i 2019 enn venta. Samla søknadssum ligg omtrent på ramma for tidlegare år. Då nokre søknadar fell utanfor kriteria for tilskotsordninga, er det grunnlag for å trekka ned årets ramme. Dette kan ein gjera då budsjettsaka som styrer ramma for tilskotsordninga, vert lagt fram i same møte i utvalet. I tillegg til søknadar som ikkje møter kriteria, vert midlar knytt til tilsegn som fall bort i 2018 overført til ramma for 2019. Det same gjeld restbeløp frå tilsegn der sluttkostnad på tiltaka vart lågare enn førespeila i søknad. Samla utgjer dette kr 243.750. Det gir eit rom for omfordeling av midlar frå tilskotsramma til mindre fysiske trafikksikringstiltak, til andre postar på FTU-budsjettet. Fylkesrådmannen gjer merksam på at om ein politisk vil gjera endringar i forslag til tildeling, må ein også endra på fordelinga i forslag til budsjett for FTU 2019. Om søknadane Innan søknadsfristen 1. januar var det komen inn 14 søknadar om tilskot, fordelt på 10 kommunar. Tre kommunar har søkt støtte til meir enn eitt tiltak. Samla er det søkt om kr 2.086.200 i tilskot, til tiltak med ein samla estimert kostnad på kr 3.251.000. Det har kome inn betydeleg færre søknadar enn tidlegare år. Gjennomsnittet for åra 2015-2018 er 33,75 søknadar fordelt på 15,5 kommunar. Dei fleste søknadane gjeld tiltak retta mot mjuke trafikantar. Tiltaka inkluderer etablering av rekkverk, veglys, gangfelt og fortau, med meir. Ti av fjorten søknadar gjeld kommunal veg. I alle søknadane er det oppgitt at tiltaka ligg langs skuleveg. Åtte av desse ligg i tettbygde strøk og fire tiltak er knytt til kollektivknutepunkt eller haldeplass. Det er komen inn søknader frå alle delar av fylket.
Side 4/6 Om vurderinga av søknadane Framlegg til fordeling av tilskotsmidlar er gjort i samarbeid med røynde fagfolk innan trafikksikring hjå Statens vegvesen. Vurderinga tar utgangspunkt i retningslinene for tilskotsordninga, der det mellom anna står: «Det vert lagt vekt på at tiltaka som søkjer delfinansiering frå tilskotsordninga skal innehalde enkle og kostnadseffektive løysingar som direkte medverkar til å auke trafikktryggleiken. Det kan søkjast om midlar innanfor eit bredt spekter av tiltak, men tiltak som rettar seg inn mot mjuke trafikantar, i særleg grad born og eldre, samt tiltak som reduserer risikoen for møte- og utforkøyringsulukker vert særleg vektlagt.» Tiltaka er rangert etter kor gode trafikksikringstiltak dei er, samt om turvande forundersøkingar er gjennomført. Ulike faktorar spelar inn i den faglege vurderinga, som til dømes trafikkmengde, fartsmålingar, sikttilhøve, åtferd hjå køyrande og fotgjengarar, risiko for ulykker, kostnadar og venta risikoreduserande effekt ved tiltaka. Den samla vurderinga er kvalitativ. Fylkesrådmannen sine kommentarar Med relativt få søknadar er me i ein heilt annan situasjon enn til dømes fjor, der konkurransen om tilskotsmidlane var stor. Ved årets tildeling har ein i realiteten moglegheita til å gi tilskot til alle søknadar som møter kriteria for tilskotsordninga. Det er likevel gjort faglege vurderingar av tiltaka det er søkt om, då det er viktig me kan stå inne for den faglege kvaliteten på dei tiltaka som får tilsegn om midlar. I dei faglege vurderingane inngår også nytte- og kostnadsvurderingar. Her vert kostnaden til tiltaket vurdert opp mot venta verknad på trafikksikkerheita, og kor mange som vil dra nytte av det. Dei fleste tiltaka det er søkt om er vurdert som gode trafikksikringstiltak, der det ofte er nytte- og kostnadsvurderingane som skil dei frå kvarandre. Til årets tildeling har det kome inn fleire søknadar som fylkesrådmannen meiner ikkje møter grunnleggande kriterium i tilskotsordninga. Dette gjeld til dømes kravet om ein oppdatert kommunal trafikksikringsplan. Trafikksikringsplanane til Stord (2012-2016), Ullensvang (2009-2012) og Voss (2012-2015) har gått ut, når ein legg til grunn planperiodane deira. Dei har søkt om høvesvis «Mobil fartvisingstavle» (tiltak 10), «Fv108 Husevegen, sikring av skuleveg med fortau og rekkverk» (tiltak 12) og «Ljossetting av gangfelt nær skular i Voss kommune (Skulestad, Palmafossen, Bjørgum)» (tiltak 14). Stord sin plan vart, trass planperioden, først endeleg vedtatt av kommunestyret i mai 2014. Den er såleis «ferskare» enn ein skulle tru. Kommunen meldar at planen vert rullert i år. For Ullensvang vil det verta utarbeidd ein ny trafikksikringsplan når dagens herad går inn i ein ny storkommune frå 2020. På Voss meldar kommunen at arbeidet med utarbeiding av ein trafikksikringsplan for nye Voss herad er i gang. Planen skal vedtakast av heradsstyret ein gang etter samanslåinga. Fylkesrådmannen ser positivt på at rullerte planar er på veg, men vil påpeika viktigheita av å oppretthalda kravet om oppdatert trafikksikringsplan. Det er kjend ute i kommunane at dei må ha ein oppdatert plan for å kunna søka tilskotsmidlar frå HFK. Tilskotsmidlane vert då eit insentiv for å få rullert planen. Dette insentivet vert svekka om me ikkje held fast ved kravet. Fylkesrådmannen meiner også tiltak 2 «Leskur/venteskur på busshaldeplassar i Stongafjellsvegen» (Askøy) fell utanfor kriteria i tilskotsordninga. Dette tiltaket er vurdert å ikkje vera eit trafikksikringstiltak, men heller eit tiltak for å legga til rette for kollektivreisande. Fylkesrådmannen vil legga til at sjølv om fylkeskommunen ved Skyss er ansvarleg for drift av kollektivtilbodet, er det kommunen sitt ansvar å syta for busskur langs kommunal veg. Det er vanleg at kommunal veg inngår i busstraseane i Hordaland. I retningslinjene til tilskotsordninga heiter det at tiltaket totalt ikkje kan overskrida kr. 250.000 eks. mva. Til årets tildeling kom det inn ein søknad som overskrider den øvre kostnadsgrensa. Dette gjeld tiltak 8 «Betre lyssetting og av- og påstiging v/ Nore Neset barneskule og ungdomsskule» i Os kommune. I søknaden er
Side 5/6 totalkostnad oppgitt til kr. 500.000. Kostnadsgrensa avgrensar kva tiltak kommunane søkjer om. Vel ein å opne opp for tiltak med høgare kostnad, vil tildelingsgrensa (inntil 175.000 kr og 70 prosent av tiltaket sin kostnad) framleis ligga fast, medan kommunal eigendel vil auka. Fleire kommunar vil nok ønskje dette velkommen. Ein fordel med å ha ein maksgrense på kostnad, er at tiltak med avgrensa storleik er lettare å få gjennomført i løpet av året, slik tilskotsordninga legg opp til. Ei ulempe er at det er vanskeleg å behandla søkjarane likt. Søknadar med dårlege og urealistisk låge kostnadsoverslag (innanfor kostnadsgrensa), kreativ «oppstykking» av prosjekt eller anna, kan enda opp med tilskot, medan søknadar som oppgir kostnad over grensa ikkje får det. Ein forsøker å ta høgde for dette i sakshandsaminga. I tildelingssaka for 2018 vart politikarane presentert for to alternative tildelingar, der alternativ A var ei fagleg tilråding av tiltak uavhengig av kostnadsgrensa, medan alternativ B tok høgde for kostnadsgrensa. Politikarane vedtok her å tildela etter alternativ B. Fylkesrådmannen legg kostnadsgrensa til grunn for sitt forslag om tildeling i 2019. For tiltak 5 «Fortau og busslomme Våge skule og opphøgd fotgjengarovergang Fv541» er det usikkert om det er grunnlag for å etablera opphøgd fotgjengarovergang, då det ikkje er gjennomført teljingar av kryssingar. Trafikken er relativt låg, med ein årsdøgntrafikk (ÅDT) på 1000-1200 (2017), og om nokre år vil den verta ytterlegare redusert, då det gjennom Bømlopakken skal det byggast ny veg i området. Det vil gjera den aktuelle vegstrekninga til ein lokalveg. Det vil framleis gå buss på vegstrekninga. Sjølv om grunnlaget for etablering av opphøgd gangfelt er usikkert, vil det likevel vera eit godt tiltak å forbetra kryssingspunktet, etablera fortau i busslomma og stramma opp avkøyrselen inn til skulen. Til dette er truleg kostnadsramma for låg, og såleis vil ikkje denne løysinga inngå i fylkesrådmannen si tilråding til vedtak. Tiltak 9 «Sikringsarbeid på Kv. Sævdalsvegen og lyspunkt busstopp Fv565 Solendvegen» (Radøy) er todelt. Første del av tiltaket gjeld sikringsarbeid på Sævdalsvegen. Dette er ein kommunal blindveg som gir tilkomst til eit mindretal bustadar. Årsdøgntrafikken (ÅDT) på vegen ligg truleg under 100. Vegen er smal og farta truleg låg. På eit kortare parti ønskjer kommunen å etablera støypekantar. Kostnad på denne delen av tiltaket er rekna til om lag 125.000 kr. eks mva. Det er søkt om 2 lampepunkt for å forbetre belysninga kring busstoppet. Ved busstoppet er det allereie eit lyspunkt. Det er også eit lyspunkt ved krysset til Sævdalsvegen. Vurderinga frå Statens vegvesen er at ein ikkje vil tilrå å forsterka belysninga utover desse punkta. Fylkesvegen før og etter Sævdalsvegen er ikkje belyst. Med sterk belysning i eit konsentrert punkt vil vegen på kvar side bli oppfatta som svært mørk. Auga våre treng tid på å tilpassa seg raske overgangar mellom lys og mørke. Som køyrande vert det då vanskelegare å få auge på mjuke trafikantar som er i nærleiken, men ikkje oppheld seg i lyset frå veglysa. Samla sett vil dette truleg ikkje føra til auka tryggleik. Første del av tiltaket vil ha ein positiv trafikksikringsverknad, men særs få vil dra nytte av tiltaket. Fylkesrådmannen vil under tvil tilrå tildeling til sikringstiltak i Sævdalsvegen. Tiltaket var det som kom dårlegast ut av den faglege vurderinga, saman med tiltak 2 «Leskur/venteskur på busshaldeplassar i Stongafjellsvegen».
Side 6/6 Tabell 1: Søknader om tilskot 2019, med vurderingar. Raud farge indikerer avvik frå øvre kostnadsgrense. Resultata av dei faglege vurderingane er vist med ein blåtoneskala. Jo betre tiltaka kom ut av fagleg vurdering, jo lysare blå er dei markert med. Nr. Kommune/ prioritet Omtale av tiltaket Kostnad Søknadssum Fag. vurd. Særskilte merknadar Forslag tildeling 1 Askøy 1 Vegoppmerking og rekkverk på Tveit 190 000 110 000 110 000 2 Askøy 2 Leskur/venteskur på busshaldeplassar - Stongafjellsvegen. 250 000 175 000 Ikkje vurdert som ts-tiltak 3 Askøy 3 Opprusting av gamle Kirketrappen v/skarholmen 120 000 80 000 80 000 4 Bømlo 1 Opphøgd fotgjengarovergang Fv14 Stavland 250 000 175 000 175 000 5 Bømlo 2 Fortau og busslomme Våge skule og opphøgd fotgjengarovergang Fv541 6 Fitjar 1 Rekkverk mellom gs-veg og sjø / skrent, Havnavegen 250 000 175 000 Usikkert om grunnlag for overgangsfelt. Kostnadsramma for låg for god løysing 216 000 151 200 151 200 7 Fitjar 2 Gatebelysning Kv12 Reino-Tongane 250 000 175 000 175 000 8 Os Betre lyssetting og av- og påstiging v/ Nore Neset barneskule og ungdomsskule 500 000 175 000 Over øvre kostnadsgrense 9 Radøy Sikringsarbeid på Kv. Sævdalsvegen og veglyspunkt busstopp Fv565 Solendvegen 155 000 108 500 Redusert tildeling. Einskilde veglyspunkt er ugunstig her. 87 500 10 Stord Mobil fartvisingstavle 70 000 49 000 Manglar oppdatert ts-plan. Ikkje vurdert som fysisk tiltak. 11 Sveio Fortau Sveio sentrum, kortare strekning utan tilbod 250 000 175 000 175 000 12 Ullensvang Sikring av skuleveg med fortau og rekkverk, Fv108 Husevegen 250 000 175 000 Manglar oppdatert ts-plan. Gjekk ut i 2012. 13 Vaksdal Gangfelt m/intensivbelysning ved kollektivterminal Dale sentrum 250 000 187 500 175 000 14 Voss Ljossetting av gangfelt nær skular i Voss kommune (Skulestad, Palmafossen, Bjørgum) 250 000 175 000 Manglar oppdatert ts-plan. Gjekk ut i 2015. TOTALT 3 251 000 2 086 200 1 128 700 Fylkesrådmannen si tilråding Fylkesrådmannen tilrår at FTU gir tilsegn om tilskot til mindre fysiske trafikksikringstiltak i kommunane i 2019 i tråd med saksutgreiinga. Det gir tilsegn om midlar til følgjande tiltak: Kommune Omtale av tiltaket Framlegg tildeling Askøy Vegoppmerking og rekkverk på Tveit 110 000 Askøy Opprusting av gamle Kirketrappen v/skarholmen 80 000 Bømlo Opphøgd fotgjengarovergang Fv14 Stavland 175 000 Fitjar Rekkverk mellom gs-veg og sjø / skrent, Havnavegen 151 200 Fitjar Gatebelysning Kv12 Reino-Tongane 175 000 Radøy Sikringsarbeid på Kv. Sævdalsvegen og veglyspunkt busstopp Fv565 Solendvegen 87 500 Sveio Fortau Sveio sentrum, kortare strekning utan tilbod 175 000 Vaksdal Gangfelt m/intensivbelysning ved kollektivterminal Dale sentrum 175 000 TOTALT 1 128 700