Fylkeskommunenes landssamarbeid Eksamen 24.05.2018 APO3001 Helsefremjande arbeid / Helsefremmende arbeid Programområde: Apotekteknikk Nynorsk/Bokmål
Nynorsk Eksamensinformasjon Eksamenstid Hjelpemiddel Bruk av kjelder Eksamen varar i 4 timar. Alle hjelpemiddel er tillatne, unntatt ope Internett, samskriving, chat og andre moglegheiter for å kunne utveksle informasjon med andre. Dersom du bruker kjelder i svaret ditt, skal dei alltid førast opp på ein slik måte at lesaren kan finne fram til dei. Du skal føre opp forfattar og fullstendig tittel på både lærebøker og annan litteratur. Dersom du bruker utskrift eller sitat frå Internett, skal du føre opp nøyaktig nettadresse og nedlastingsdato. Informasjon om vurderinga Faget handlar om rettleiing av kundar, om førebyggjing og behandling av plager og sjukdomar. Legemiddelkunnskap og informasjon står sentralt. I faget inngår óg tekniske hjelpemiddel, sjukepleieartiklar, naturlegemiddel, naturmiddel, andre apotekvarer og førstehjelp. Om eksamenssvaret i hovudsak er ein reproduksjon eller avskrift frå kjende kjelder, er dette eit uttrykk for svært låg kompetanse i faget. Eksamen Side 2 av 8
Oppgåve 1 Ein mann kjem inn i apoteket og du står i resepturen. Mannen skal hente ut ein inhalasjonsaerosol med kortison til sonen sin som er 3 år. a. Forklar kva sjukdomen astma inneber. b. Kvifor brukar ein kortison i behandlinga av astma? c. Forklar kva for andre legemiddelgrupper ein kan bruke i behandling av astma. Sidan guten berre er 3 år, treng han eit hjelpemiddel til å få i seg legemidlet. Faren har med ein resept på Forbruksmateriell for lungesjuke. d. Kva for hjelpemiddel ville du ha anbefalt til guten på 3 år? Beskriv korleis du ville instruert faren i bruk av det. e. Kva kan konsekvensen vere dersom ein ikkje brukar korrekt teknikk ved administrering av inhalasjonslegemiddel? f. Forklar kva for annan informasjon du ville gitt til faren ved utlevering av legemidlet. Oppgåve 2 Ei eldre dame kjem til deg i resepturen og skal hente ut legemidlet Marevan. a. Kva er Marevan (warfarin)? b. Kva for informasjon vil du gi til denne dama med tanke på bruk og biverknader? Dama ønskjer óg å kjøpe naturlegemidlet Johannesurt for humøret, då ho har vore litt nedstemd i det siste. c. Kva er folkemedisin? Kva er forskjellen på eit naturlegemiddel og eit kosttilskot? d. Kvifor skal ein vere forsiktig med å kombinere naturlegemiddel/kosttilskot med vanlege legemiddel? Dama seier ho ikkje føler seg heilt bra. Du ser at ho vert bleik i ansiktet og at ho verkar ustødig. Ho prøver å setje seg ned, men fell om på golvet. e. Korleis meiner du denne situasjonen bør handterast? Eksamen Side 3 av 8
Oppgåve 3 Ein mann kjem til deg i sjølvvalet. Han forklarer at han på våren er mykje tett i nasen og at det renn frå auga. a. Kva for spørsmål vil du stille han? b. Beskriv korleis du ville rettleie denne kunden i å velje behandling for allergien og kva for ikkje-medikamentelle råd vil du gi. Mannen fortel at han tidlegare har brukt ein tablett for allergien om sommaren, men at han blir så tørr i munnen av den. c. Kvifor er det viktig å vere merksam på munntørrleik som ein biverknad av legemiddel? d. Gjer greie for korleis du vil rettleie ein kunde i apoteket som slit med munntørrleik. Kunden fortel vidare at han har atopisk eksem og veldig tørr hud. Han treng nokre gode råd til pleie av huda si. e. Kva er atopisk eksem? f. Kva for legemiddel brukar ein for å behandle atopisk eksem? g. Kva vil det seie at eit legemiddel verkar lokalt? h. Beskriv kva for råd og kva for hudpleierutine du vil anbefale mannen i denne oppgåva. Eksamen Side 4 av 8
Bokmål Eksamensinformasjon Eksamenstid Hjelpemidler Bruk av kilder Eksamen varer i 4 timer. Alle hjelpemidler er tillatt, unntatt åpent Internett, samskriving, chat og andre muligheter for å kunne utveksle informasjon med andre. Hvis du bruker kilder i besvarelsen din, skal disse alltid oppgis på en slik måte at leseren kan finne fram til dem. Du skal oppgi forfatter og fullstendig tittel på både lærebøker og annen litteratur. Hvis du bruker utskrift eller sitat fra Internett, skal du oppgi nøyaktig nettadresse og nedlastingsdato. Informasjon om vurderingen Faget handler om veiledning av kunder, om forebygging og behandling av plager og sykdommer. Legemiddelkunnskap og informasjon står sentralt. I faget inngår også tekniske hjelpemidler, sykepleieartikler, naturlegemidler, naturmidler, andre apotekvarer og førstehjelp. Om besvarelsen er i hovedsak en reproduksjon eller avskrift fra kjente kilder, er dette et uttrykk for svært lav kompetanse i faget. Eksamen Side 5 av 8
Oppgave 1 En mann kommer inn i apoteket og du står i resepturen. Mannen skal hente ut en inhalasjonsaerosol med kortison til sønnen sin som er 3 år. a. Forklar hva sykdommen astma innebærer. b. Hvorfor bruker man kortison i behandlingen av astma? c. Forklar hvilke andre legemiddelgrupper man kan bruke i behandling av astma. Siden gutten bare er 3 år, trenger han et hjelpemiddel til å få i seg legemidlet. Faren har med en resept på Forbruksmateriell for lungesyke. d. Hvilket hjelpemiddel ville du ha anbefalt til gutten på 3 år? Beskriv hvordan du ville instruert faren i bruk av det. e. Hva kan konsekvensen være hvis man ikke bruker korrekt teknikk ved administrering av inhalasjonslegemidler? f. Forklar hvilken annen informasjon du ville gitt til faren ved utlevering av legemidlet. Oppgave 2 En eldre dame kommer til deg i resepturen og skal hente ut legemidlet Marevan. a. Hva er Marevan (warfarin)? b. Hvilken informasjon vil du gi til denne damen med tanke på bruk og bivirkninger? Damen ønsker også å kjøpe naturlegemidlet Johannesurt for humøret, da hun har vært litt nedstemt i det siste. c. Hva er folkemedisin? Hva er forskjellen på et naturlegemiddel og et kosttilskudd? d. Hvorfor skal man være forsiktig med å kombinere naturlegemidler/kosttilskudd med vanlige legemidler? Damen sier hun ikke føler seg helt bra. Du ser at hun blir blek i ansiktet og at hun virker ustødig. Hun prøver å sette seg ned, men faller om på gulvet. e. Hvordan mener du denne situasjonen bør håndteres? Eksamen Side 6 av 8
Oppgave 3 En mann kommer til deg i selvvalget. Han forklarer at han på våren er mye tett i nesen og at det renner fra øynene. a. Hvilke spørsmål vil du stille han? b. Beskriv hvordan du ville veiledet denne kunden i å velge behandling for allergien og hvilke ikke-medikamentelle råd vil du gi. Mannen forteller at han tidligere har brukt en tablett for allergien om sommeren, men at han blir så tørr i munnen av den. c. Hvorfor er det viktig å være oppmerksom på munntørrhet som en bivirkning av legemidler? d. Redegjør for hvordan du vil veilede en kunde i apoteket som sliter med munntørrhet. Kunden forteller videre at han har atopisk eksem og veldig tørr hud. Han trenger noen gode råd til pleie av huden sin. e. Hva er atopisk eksem? f. Hvilke legemidler bruker man for å behandle atopisk eksem? g. Hva vil det si at et legemiddel virker lokalt? h. Beskriv hvilke råd og hvilken hudpleierutine du vil anbefale mannen i denne oppgaven. Eksamen Side 7 av 8
www.vigoiks.no/eksamen