Løyve til Marine Harvest Norway AS for oppdrett i flytande lukka anlegg ved lokaliteten Molnes i Etne kommune

Transkript

1 Sakshandsamar, telefon Tom N. Pedersen, Vår dato Dykkar dato Vår referanse 2017/ Dykkar referanse Marine Harvest Norway AS Løyve til Marine Harvest Norway AS for oppdrett i flytande lukka anlegg ved lokaliteten Molnes i Etne kommune Marine Harvest Norway AS får løyve til forureining frå produksjon av postsmolt / matfisk av laks og aure i lukka anlegg ved lokaliteten Molnes i Etne kommune. Det er gitt løyve til utslepp av inntil 38 tonn total nitrogen, 4 tonn total fosfor og 70 tonn organisk materiale målt som TOC. Utsleppsløyvet er basert på ein biomasseproduksjon på 1300 tonn per år og med partikkelreinsing av avlaupsvatnet. Marine Harvest Norway AS pliktar å dokumentere reinsegrad og resineeffekt. Utsleppsløyvet er gitt i medhald av forureiningslova 11, jf. 16. Vi viser til søknad frå Marine Harvest Norway AS av 1. september 2017 oversendt frå Hordaland fylkeskommune 20. september 2017 med ettersending av uttale frå Etne kommune den 30. november Fylkesmannen i Hordaland gir med dette løyve på visse vilkår. Løyvet med tilhøyrande vilkår er lagt ved dette brevet. Løyvet er gitt med heimel i forureiningslova 11, jf. 16. Fylkesmannen lagt vekt på ulempene for miljøet ved tiltaket og vurdert desse opp mot andre fordelar og ulemper tiltaket vil medføre. Ved fastsetjinga av vilkåra har Fylkesmannen også lagt til grunn kva verksemda kan oppnå med bruk av beste tilgjengelege teknikkar. Dei utsleppskomponentane frå verksemda som er antatt å ha størst påverknad på miljøet, har vi uttrykkeleg regulert gjennom spesifikke vilkår i løyvet. Utslepp som ikkje er uttrykkeleg regulert på denne måten, er omfatta av løyvet i den grad opplysningar om slike utslepp vart framlagt i høve sakshandsaminga eller på annan måte må reknast å ha vore kjent då vedtaket blei gjort. Dette gjeld likevel ikkje utslepp av prioriterte stoff som står nemnd i forureiningsforskrifta kapittel 26, vedlegg 1. For verksemder som nyttar slike stoff som innsatsstoff, eller der slike stoff vert danna under produksjonen, er utslepp av stoffa berre omfatta av løyvet dersom dette går uttrykkeleg fram av vilkåra i løyvet, eller utsleppa er så små at dei må reknast for å vere utan påverknad på miljøet. Vi understrekar at all forureining frå verksemda isolert sett er uønskt. Sjølv om utsleppa er innanfor dei fastsette utsleppsgrensene, pliktar verksemda å redusere utsleppa så langt dette er Fylkesmannen i Hordaland Postadresse: Postboks 7310, 5020 Bergen Besøksadresse: Statens hus, Kaigaten 9, Bergen Telefon: Miljøvern- og klimaavdelinga Kontakt: Nettside: Org.nr:

2 mogeleg utan urimelege kostnader. Det same gjeld utslepp av komponentar det ikkje uttrykkeleg er satt grenser for gjennom særskilte vilkår. Dette løyvet kan seinare endrast i medhald av forureiningslova 18. Endringar skal vere basert på skriftleg sakshandsaming og ei forsvarleg utgreiing av saka. Ein eventuell endringssøknad må derfor føreligge i god tid før gjennomføring av ønska endring. At det er gitt løyve til forureining, fritek ikkje frå erstatningsansvar for skade, ulemper eller tap som skuldast forureininga, jf. forureiningslova 56. I tillegg til dei krav som følgjer av løyvet, pliktar verksemda å overhalde forureiningslova og produktkontrollova, og dei forskriftene som er heimla i desse lovene. Enkelte av forskriftene er nemnd i løyvet. Vi viser til regelhjelp.no for informasjon om andre reglar som kan vere aktuelle for verksemda. Brot på løyvet er straffbart etter forureiningslova 78 og 79. Også brot på krav som følgjer direkte av forureiningslova og produktkontrollova, og forskrifter fastsett i medhald av desse lovene, er straffbart. Dersom løyvet ikkje er teke i bruk innan to år, må verksemda melde frå til Fylkesmannen, jf. forureiningslova 20. Saksframstilling og grunngjeving Søknaden Verksemda søkjer om permanent utsleppsløyve for produksjonen av laks og aure i lukka tank ved lokaliteten Molnes i Etne kommune. Det mellombelse løyvet frå 4. juli 2013 vart gitt for ein periode på fem år. Utsleppsløyvet vart den gong avgrensa til tonn MTB, medan løyvet etter akvakulturlova vart gitt for 780 tonn MTB. Marine Harvest Norway AS søkjer no om å få det mellombelse løyvet vidareført som permanent løyve på lokaliteten. Søknaden frå 2013 (var søkt om tonn MTB) stipulerte den årlege produksjonen i anlegget til tonn. I denne søknaden om å gjere løyvet permanent er forventa produksjon ikkje oppgitt, men i møte med Marine Harvest Norway AS den 14. november 2017, opplyste Marine Harvest Norway AS at planen for det lukka anlegget på Molnes var å ha to årlege smoltutsett og produsere desse fram til om lag 600 gram. I søknaden frå 2013 vart det skissert filtrering av avlaupsvatnet med duk med 200 µm lysåpning. Reinsegraden vart oppgitt å vere 17% på TotN og 50% på TotP og 60% på TOC. Basert på desse tala, og med eit redusert løyve etter akvakulturlova, kan søknad om utslepp reknast ut til 90 tonn nitrogen, 13,5 tonn fosfor og 127 tonn TOC. Marine Harvest Norway opplyser no (15. desember 2017) at reinsesystemet er endra til eit system med partikkel sedimentering både i avlaupsrenner og sedimenteringstank. Fylkesmannen sin handsaming av søknader om produksjon i lukka anlegg Produksjon i eit lukka anlegg inneber full kontroll med inntak av vatn og utslepp av produksjonsvatn. Slik produksjon har føremoner med at fisken kan produserast utan påslag av lakselus, og at utsleppsvatnet kan reinsast. Reinsing inneber uttak av organiske partiklar, det vil framleis vere utslepp av næringssalt til resipienten. Eit lukka anlegg vil ha punktutslepp. 2

3 Då eit lukka anlegg krev meir skjerma lokalisering enn eit tradisjonelt merdanlegg, inneber det at utsleppet vil gå til ein resipient med mogleg dårlegare kapasitet. Reinsing av utløpsvatnet vil gjere slik lokalisering mogleg. Vår erfaring med utslepp frå matfiskanlegg er at det er påverknaden på botnen under anlegget som syner att som påverknad på resipienten. I eit anlegg der avløpsvatnet blir reinsa for organiske partiklar vil ha mindre påverknad på nærområdet i resipienten. Det vil framleis vere utslepp av næringssalt, men desse vil blir spreidd i større grad. Utslepp av oppløyste næringssalt vil inngå i primærproduksjonen i det marine økosystemet og på den måten ha påverknad på heile resipienten. Vår erfaring med landbaserte anlegg har til no vore settefiskanlegg. Avgrensinga i løyvet etter akvakulturlova er oftast avgrensinga som ligg i utsleppsløyvet. Det har vore store endringar dei siste åra, men utviklinga har gått i retning av å gje anlegget løyve til utslepp av ein definert mengd nitrogen, fosfor og TOC. Samstundes som det er sett krav om minimum reinsegrad av avlaupsvatnet, er det og sett krav om mengdeproporsjonalitet. Dette følgjer krava til all industri om å nytte beste tilgjengelege teknikkar (BAT). Då søkjar ikkje har definert kva produksjon som er forventa, har Fylkesmannen estimert årleg produksjon og utslepp som avgrensingane i dette utsleppsløyvet. Fylkesmannen sitt krav om reinsing av avlaupsvatnet er at partiklar av organisk materiale skal samlast opp. Vi tar ikkje stilling til val av teknologisk løysing, berre til reinseeffekt. Det blir sett krav om dokumentasjon av utslepp og reinseeffekt. Føresetnader fastsett av Fylkesmannen For å få dette utsleppsløyvet i ein form på lik line med dei andre løyva for landbasert produksjon (som i praksis settefiskanlegg) har vi gjort nokre føresetnader om produksjon. Marine Harvest Norway AS opplyste på møte 14. november at dei har plan om å produsere postsmolt fram til 600 gram og med to årlege utsett. Vi har og føresett at dei skal halde seg innanfor grensa for maksimal biomasse i anlegget på 780 tonn. Biomasseproduksjonen i anlegget vil vere på 500 gram per fisk, nok som vil utgjere ein årleg biomasseproduksjon i anlegget på tonn. Det er viktig å presisere at dei utrekningane vil legg til grunn er basert på den kunnskapen vi sit på i dag. Vi manglar erfaring med drift av lukka anlegg og kva som vil vere mogleg å få til av reinsegrad. Tilhøvet til plan Anlegget på Molnes ligg i areal som er sett av til akvakultur i arealdelen av kommuneplanen for Etne kommune. Kommunen hadde ingen merknader til vidareføring av løyvet på lokaliteten. Merknader frå offentleg høyring Etter offentleg høyring av søknaden om det inn ein marknad frå nabo til anlegget. Denne er gjort greie for i saksutgreiinga frå Etne kommune. 3

4 Sjøområdet som resipient Lokaliteten Molnes ligg i vassførekomsten Skånevikfjorden ( C) som har god økologisk tilstand. Det lukka anlegget ligg plassert i skjerma farvatn bak Taraldsøya. Ei slik plassering blir vurdert som mindre eigna som lokalitet for matfiskanlegg. Eit lukka anlegg kan etter vår vurdering nytte ei slik plassering gitt at avlaupsvatnet blir reinsa for organiske partiklar. Utsleppsvatnet frå anlegget skal førast i rør om lag 100 meter mot nordvest. Det er 40 m djup på utsleppsstaden. Straumtilhøva ved utsleppspunktet er prega av ein stabil straumretning (Neumannparameter = 0,625), men med svak straum (1,5 cm/sek). Fylkesmannen vurderer det slik at det truleg ikkje skal skje ei opphoping av organisk materiale ved utsleppspunktet då organiske partiklar skal filtrerast frå utsleppsvantet. Det som blir sleppt ut av organisk materiale vil anten vere oppløyst i vatnet eller vere så finpartikulært at det vert ført med straumen ut til den store resipienten i Skåneviksfjorden. Måling av miljøpåverknad etter NS9410 vil ikkje vere dekkande. Det blir difor viktig å følgje opp drifta på lokaliteten Molnes med tilpassa miljøgranskingar for å kunne sei noko om anlegget har lokal påverknad på miljøet. Det blir viktig å registrere om det skjer ei sedimentering av organisk materiale ved utsleppspunktet, og om så er tilfelle, kva utstrekning denne har. Andre moglege effektar kan vere lokal eutrofiering med lokalt oppblomstring av til dømes trådalgar og liknande. Tidlegare produksjon og miljøgranskingar på lokaliteten Molnes er synt i figur 1. Det har til no vore ein avgrensa biomasseproduksjon i anlegget, og anlegget var utan fisk i to år. Figur 1: Produksjon og miljøgranskingar ved lokaliteten Molnes. Data henta frå Altinn. Utslepp til sjø Utslepp frå eit oppdrettsanlegg er knytt til mengd fôr som blir nytta. Det blir gitt eit løyve til utslepp av ei definert mengd nitrogen, fosfor og TOC. Det er utsleppet som avgrenser løyvet, ikkje kor mykje fisk som står i anlegget, anna regelverk set grenser for fiskevelferd m.v. Grunnlaget for utrekning av ramme for utsleppsløyvet er som følgjer: Fôrfaktor er sett til 1,0. Fôret inneheld 6,4 % (64 kg) nitrogen og 1,05 % (10,5 kg) fosfor. 4

5 Fisken inneheld 2,76 % (27,6 kg) nitrogen og 0,38 % (3,8 kg) fosfor. Alt som ikkje blir bunde opp som biomasse i fisk (inkludert dødfisk) går i prinsippet til utslepp i dette reknestykket; 36,4 (64 27,6) kg nitrogen og 6,7 (10,5 3,8) kg fosfor pr. tonn produsert fisk. Bruk av filtre til reinsing vil fjerne 20 % av nitrogenet og % (vi har nytta 55 %) av fosforet og organisk stoff. Ved produksjon av 1000 kg biomasse med enkel filtrering av utsleppsvatnet blir utslepp etter reinsing 29 kg nitrogen 3,0 kg fosfor og 27 kg organisk stoff målt som TOC. Når vi har stipulert den årlege biomasseproduksjonen og set krav til reinsing som lik line som dei krava vi har sett til settefiskanlegg, blir ramma for årlege utslepp til resipient: 38 tonn nitrogen, 4 tonn fosfor og 70 tonn TOC. Vi gjer merksam på at desse utrekningane kan bli reviderte. Krav om reinsing og dokumentasjon av reinseeffekt Marine Harvest Norway AS skal kunne dokumentere at kravet til reinsing blir halde. Denne dokumentasjonen kan gjerast ved å nytte dei tala synt over til å fastsetje utsleppsgrensa. Det er ønskjeleg at det vert sett opp eit biomasserekneskap som syner fôrforbruk, biomasseproduksjon (fisk og daudfisk) og uttak av slam. Samansetjing av slammet må målast. Miljødirektoratet arbeider for tida med å fastsetje standardiserte verdiar for innhald av total nitrogen, total fosfor og TOC i fôr og fisk. Det er viktig at alle nyttar dei same standardiserte utrekningane når dei kjem på plass. Vilt, laksefisk/innlandsfisk, naturvern og friluftsliv Påverknad på villfisk skjer i hovudsak gjennom rømming og spreiing av lakselus. Då dette er eit lukka anlegg med kontroll på desse faktorane, er risiko for påverknad på vill anadrom laksefisk vurdert som svært låg. Vurdering etter naturmangfaldlova 8 12 Det er ingen registreringar i Naturbase eller Artskart som vil kunne kome i konflikt med matfiskanlegget på lokaliteten Molnes i Etne kommune. Kunnskapsgrunnlaget for denne avgjerda er miljøgranskingar på lokaliteten og dei registreringane vi har i databasane våre. Kunnskapen om naturmangfaldet i våre fjordsystem er avgrensa, noko som avspeglar seg i dei databasane vi har til rådvelde. Dette inneber at det kan kome ny kunnskap som kan ha påverknad på seinare avgjerder. Det ligg og i våre vurderingar at etablering av eit flytande anlegg i sjø er eit reversibelt tiltak. Største påverknad på miljøet vil vere utslepp av næringssalt som kan gje lokal eutrofieringseffekt. Grunnlaget blir vurdert som tilstrekkeleg, jf naturmangfaldlova 8. Vi vurderer det som å vere liten risiko for at miljøet skal bli negativt påverka av å føre vidare drifta av eit lukka anlegg ved Molnes. Fylkesmannen vurderer tiltaket som å vere tilstrekkeleg dokumentert til at føre-var-prinsippet (naturmangfaldlova 9) ikkje blir gjeldande. 5

6 Den samla belastninga på resipienten vil auka utslepp av næringssalt. Effekten på resipienten som heilskap blir vurder som liten (naturmangfaldlova 10). Miljøgranskingar på lokaliteten har hittil ikkje synt at lokaliteten med produksjonen som har vore er blitt uakseptabelt negativt påverka. Dersom det syner seg at det kan bli naudsynt å setje inn tiltak for å hindre eller avgrense skade på naturmangfaldet, skal kostnadene berast av tiltakshavar, jf. naturmangfaldlova 11. Marine Harvest Norway AS pliktar å ta i bruk miljøforvarlege teknikkar og driftsmetodar (naturmangfaldlova 12) som er tilgjengelege for næringa i dag (BAT). Fylkesmannen sin konklusjon Fylkesmannen ser føremoner for miljøet med bruk av lukka teknologi og gir difor eit utsleppsløyve med krav om partikkelreinsing av avlaupsvatnet. Vi har handsama dette utsleppsløyvet på sama måte som landbasert produksjon. Det har difor vore naudsynt å gjere utrekningar av produksjon og utslepp. Dei nøkkeltala vi har nytta kan bli reviderte som følgje av pågåande arbeid i Miljødirektoratet. Løyvet er gjeve for ein årleg produksjon av 1300 tonn når det er fjerning av 70% av partiklar av organisk materiale. Fristar Oversikt over fristar for gjennomføring av tiltak det er stilt krav om i løyvet: Tiltak Frist Jf vilkår i løyvet Energileiing Program for miljøgransking Miljøgransking Gebyr Fylkesmannen sit arbeid med handsaming av søknadar om nye løyve og endring av løyve er omfatta av ei gebyrordning. Verksemda skal betale eit gebyr på kr for Fylkesmannen si handsaming av søknaden (gebyrsats 5), jf. forskrift om avgrensing av forureining, kapittel 39. Faktura vil bli sendt frå Miljødirektoratet. Gebyret forfell til betaling 30 dagar etter fakturadato. Klage Fylkesmannen si avgjerd kan bli klaga på til Miljødirektoratet av sakens parter eller andre med rettslege klageinteresse innan 3 veker frå underretning om Fylkesmannens vedtak er kome fram eller frå vedkommande fekk eller burde ha skaffa seg kjennskap til vedtaket. Klager som kjem inn etter denne fristen kan ikkje påreknast å bli handsama, jf. forvaltningslova 31. Ein eventuell klage skal opplyse om kva klagen gjeld og kva de ønsker å endre. Klagen skal grunngjevast. Andre opplysningar av betyding for saken bør nemnast. Klagen skal sendast til Fylkesmannen. 6

7 Ein eventuell klage fører ikkje automatisk til at gjennomføringa av vedtaket blir utsett. Fylkesmannen eller Miljødirektoratet kan etter oppmoding eller av eige tiltak avgjere at vedtaket ikkje skal gjennomførast før klagefristen er ute eller klagen er avgjort. Avgjerda av spørsmålet om gjennomføring kan ikkje klagast på. Partane har innanfor visse rammer rett til å sjå dokumenta i saka. Ta kontakt med Fylkesmannen for fleire opplysningar om dette. Fylkesmannen kan på førespurnad også gi fleire opplysningar om reglar for saksbehandling og andre reglar av betyding for saka. Vi har sendt kopi av dette brevet med vedlegg til dei saka vedkjem, jf. vedlagt adresseliste. Med helsing Henriette Ludvigsen overingeniør Tom N. Pedersen seniorrådgjevar Brevet er godkjent elektronisk og har derfor inga underskrift. Kopi til: Etne kommune Sjoarvegen ETNE Fiskeridirektoratet Postboks 185 Sentrum 5804 BERGEN Hordaland fylkeskommune Postboks Bergen Mattilsynet Postboks BRUMUNDDAL 7

8 Løyve til verksemd etter forureiningslova for Marine Harvest Norway AS Fylkesmannen gjev Marine Harvest Norway AS løyve med heimel i forureiningslova 11, jf. 16. Løyvet er gjeve på grunnlag av opplysningar i søknad av 1. september 2017 og opplysningar som kom fram under handsaminga av søknaden. Løyvet gjeld frå 19. desember Dette løyvet erstattar følgjande løyve gitt 4. juli Dersom verksemda ønskjer endringar utover det som vart opplyst i søknaden eller under sakshandsaminga og som kan ha miljømessig verknad, må verksemda på førehand avklare dette skriftleg med Fylkesmannen. Dersom heile eller vesentlege delar av løyvet ikkje er teke i bruk innan fire år, skal verksemda sende ei utgreiing om omfanget til verksemda. Fylkesmannen vil då vurdere eventuelle endringar i løyvet. Data om verksemda Verksemd Marine Harvest Norway AS Lokalitet Molnes Stad/gateadresse Sandviksboder 77AB Postadresse 5035 Sandviken Kommune og fylke Etne Org. nummer (verksemd) Lokalisering av anlegg Euref89/WGS84: 59ᵒ 43,191' N, 5ᵒ 51,528' E NACE-kode og bransje Kategori for verksemda 1 Fylkesmannens referansar Løyvenummer: T Anleggsnummer: Saksnummer: 2017/11562 Løyve gjeve: Endringsnummer: Sist endra: Henriette Ludvigsen overingeniør Tom N. Pedersen seniorrådgjevar Endringslogg Endringsnummer Endringar av Punkt Endringar [dato] 1 Jf. forskrift om begrensning av forurensning (forurensningsforskriften) av , nr. 931, kapittel 36 om behandling av tillatelser etter forurensningsloven

9 1. Rammer for løyvet Løyvet gjeld forureining frå produksjon av settefisk av laks og aure. Løyvet gjeld for ein årleg produksjon av sjøklar settefiske av laks og aure med ein biomasseproduksjon på inntil 1300 tonn per år i lukka anlegg med reinsing av avlaupsvatnet. Løyvet er avgrensa til utslepp av komponentane nitrogen, fosfor og TOC, jf. punkt 3.1 i løyvet. Ved vesentlege endringar i drift eller utsleppstilhøve må verksemda søke om endring av løyvet, jamvel om produksjonen ligg innanfor 1300 tonn per år. 2. Generelle vilkår 2.1. Utsleppsavgrensingar Dei utsleppskomponentane frå verksemda som er forventa å ha størst verknad på miljøet, er uttrykkeleg regulert gjennom punkt 3 til 13 i løyvet. Utslepp som ikkje er uttrykkeleg regulert på denne måten, er også omfatta av løyvet så langt opplysningar om slike utslepp vart framlagt i samband med sakshandsaminga eller må reknast for å ha vore kjent på annan måte då vedtaket vart gjort. Dette gjeld likevel ikkje utslepp av prioriterte miljøgifter oppført i vedlegg 1. Utslepp av slike komponentar er berre omfatta av løyvet dersom dette går fram uttrykkeleg av punkt 3 til 13, eller dei er så små at dei må reknast for å vere utan påverknad på miljøet Plikt til å halde utsleppsgrenser Det er gjeve eit løyve til utslepp av næringssalt og organisk materiale og det er sett ei øvre grense. Utsleppsgrensene gjeld på årleg basis. 2.3 Plikt til å redusere forureining så langt som mogeleg All forureining frå verksemda, under dette utslepp til luft, vatn, støy og avfall, er isolert sett uønskt. Sjølv om utsleppa blir haldne innanfor fastsette utsleppsgrensar, pliktar verksemda å redusere sine utslepp, dette gjeld også for støy, så langt det er mogeleg utan urimelege kostnader. Plikta omfattar også utslepp av komponentar som det ikkje er sett utrykkelege grenser for gjennom vilkår i løyvet. For produksjonsprosessar der utsleppa er proporsjonale med produksjonsmengd, skal ein eventuell reduksjon av produksjonsnivået som er lagt til grunn i samband med sakshandsaminga, føre til ein tilsvarande reduksjon i utsleppa. 2.4 Plikt til førebyggjande vedlikehald For å halde dei ordinære utsleppa på eit lågast mogeleg nivå og for å unngå utilsikta utslepp, skal verksemda sørgje for førebyggjande vedlikehald av utstyr som kan verke inn på utsleppa. System og rutinar for vedlikehald av slikt utstyr skal være dokumentert. 2.5 Tiltak ved auka forureiningsfare Dersom det som følgje av unormale driftstilhøve eller av andre grunnar oppstår fare for auka forureining, pliktar verksemda å setje i verk tiltak som er nødvendige for å eliminere eller redusere den auka forureiningsfaren, under dette om nødvendig, å redusere eller innstille drifta.

10 Verksemda skal så snart som mogeleg informere Fylkesmannen om unormale tilhøve som har eller kan få forureiningsmessige følgjer. Akutt forureining skal i tillegg varslast i samsvar med punkt Internkontroll Verksemda pliktar å etablere internkontroll for verksemda si i samsvar med gjeldande forskrift. Internkontrollen skal mellom anna sikre og dokumentere at verksemda held krava i dette løyvet, forureiningslova, produktkontrollova og relevante forskrifter til desse lovene. Verksemda pliktar å halde internkontrollen oppdatert. Verksemda pliktar alltid å ha oversikt over alt som kan føre til forureining og kunne gjere greie for risikoen med forureining. Plikt til å gjennomføre risikoanalyse med omsyn til akutt forureining følgjer av punkt Tiltak for å sikre mot viltskade Naturmangfaldlova og viltlova set krav om at vi skal ta vare på viltet og leveområda deira for å sikre produktiviteten og rikdomen av artar i naturen. Verksemda pliktar å setje i verk førebyggande tiltak som vernar om både anlegg og vilt. 3. Utslepp til vatn 3.1. Utsleppsgrenser Følgjande utsleppsgrenser gjeld: Utsleppskomponent Total nitrogen (Tot N) Total fosfor (Tot P) Total organisk karbon (TOC) Mengd (tonn per år) 38 tonn 4 tonn 70 tonn 3.2 Utsleppsreduserande tiltak Det er sett krav om partikkelreinsing. Før utslepp til resipienten skal minst 70% av partiklar av organisk materiale fjernast frå avløpsvatnet og samlast opp Utsleppsstad for prosessavløpsvatn Prosessavløpsvatnet skal førast ut i røyr 100 meter nordvest for anlegget og på ein slik måte at innblandinga i vassmassane blir best mogeleg. Punkt 3.4 til 3.5 utgår 3.6. Mudring Dersom det som følgje av drifta til verksemda skulle vise seg å vere nødvendig med mudring, skal verksemda innhente nødvendig løyve frå forureiningsstyresmakta. Slik mudring må verksemda koste sjølv.

11 4. Utslepp til luft 4.1. Utsleppsgrenser Diffuse utslepp frå produksjonsprosessar, uteareal, lagerområde, område for lossing/lasting, reinseanlegg og anlegg for behandling av slam, som kan medføre skade eller ulempe for miljøet, skal avgrensast så langt som mogeleg. Fôrlagring, spyling, reingjering og tørking av utstyr, handtering av avfall og andre aktivitetar ved anlegget skal gå føre seg på ein slik måte at det ikkje fører til nemnande luktulemper utanfor verksemda sitt område. Vurder behov for luktkartlegging og lukt grenser 5. Grunnforureining og forureina sediment Verksemda skal vere innretta slik at det ikkje skjer utslepp til grunnen som kan føre til nemneverdige skader eller ulemper for miljøet. Verksemda pliktar å halde kontinuerleg oversikt over eventuell eksisterande forureina grunn på området til verksemda og forureina sediment utanfor. Det same gjeld faren for spreiing, og om det er trong for granskingar og tiltak. Dersom det er nødvendig å setje i verk granskingar eller andre tiltak, skal forureiningsstyringsmakta varslast om dette. Graving, mudring eller andre tiltak som kan påverke forureina grunn eller forureina sediment, må ha løyve etter forureiningslova, ev. godkjenning frå kommunen eller Fylkesmannen. 6. Kjemikaliar Med kjemikaliar meiner vi her kjemiske stoff og stoffblandingar som blir brukte i verksemda, både som råstoff i prosess og som hjelpekjemikaliar, for til dømes groehindrande middel, vaskemiddel, hydraulikkvæsker og middel brukt for å hindre brann. For kjemikaliar som blir brukt på ein slik måte at det kan føre til fare for forureining, skal verksemda dokumentere at ho har gjort ei vurdering av helse- og miljøeigenskapar til kjemikaliane på bakgrunn av testing eller annan relevant dokumentasjon, jf. også punkt 2.6 om internkontroll. Verksemda pliktar å etablere eit dokumentert system for substitusjon av kjemikaliar. Verksemda skal gjere ei kontinuerleg vurdering av faren for skadelege effektar på helse og miljø valda av dei kjemikaliane som blir brukt, og av om alternativ finst. Skadelege effektar knytt til produksjon, bruk og endeleg disponering av produktet, skal vurderast. Der betre alternativ finst, pliktar verksemda å bruke desse så langt dette kan skje utan urimeleg kostnad eller ulempe. Stoff åleine, i stoffblandingar og/eller i produkt, skal ikkje framstillast og seljast, eller bli brukt utan at dei er i samsvar med krava i REACH-regelverket og andre regelverk som gjeld for kjemikaliar. 7. Støy Anlegget skal utformast og drivast slik at det ikkje oppstår urimelege støyplager for omgivnaden. Jamvel om verksemda held seg innafor grenseverdiane for støy, har ein likevel plikt til å redusere støy mest mogleg med hjelp av best tilgjengeleg teknologi. Dette kan mellom anna omfatte skjerming av vifter eller omplassering / innebygging av særleg støyande

12 maskinar. Aktivitetar som medfører fare for spesiell støy, bør i størst mogleg grad gjennomførast innanfor vanleg arbeidstid, dvs. måndag til fredag kl Verksemda sitt bidrag til utandørs støy ved bustader, sjukehus, pleieinstitusjonar, fritidsbustader, utdanningsinstitusjonar og barnehagar som ligg i nærleiken til verksemda, skal ikkje bryte følgjande grenser, målt eller rekna ut som «innfallande lydtrykknivå» ved mest støyutsette fasade: Kvardagar Laurdagar Søn- og helgedagar Kveld (kl ), kvardagar Natt (kl ), alle døgn Natt (kl ), alle døgn 55 Lden 50 Lden 45 Lden 50 Levening 45 Lnight 60 LAFmax Lden er A-vege ekvivalent støynivå for dag/kveld/natt med 10 db/5 db tillegg på natt/kveld. Levening er A-vege ekvivalent støynivå for kveldsperioden Lnight er A-vege ekvivalent støynivå for nattperioden LAFmax er A-vege maksimalnivå for dei 5 10 mest støyande hendingane innanfor perioden, målte/rekna ut med tidskonstant Fast på 125 ms. Verksemda skal halde alle støygrenser innanfor alle driftsdøgn. Støygrensene gjeld all støy frå verksemda si ordinære verksemd, inkludert intern transport på verksemdsområdet og lossing/lasting av råvarer og produkt. Støy frå bygg- og anleggsverksemd og frå ordinær persontransport av verksemda sine tilsette er likevel ikkje omfatta av grensene. 8. Energi 8.1. Energileiing Verksemda skal ha eit system for energileiing i verksemda for kontinuerleg, systematisk og målretta vurdering av tiltak som kan setjast i verk for å oppnå ein mest mogeleg energieffektiv produksjon og drift. Systemet for energileiing skal inngå i internkontrollen til verksemda, jf. punkt 2.6. og følgje prinsippa og metodane gitt i norsk standard for energileiing. Systemet skal være etablert innan Utnytting av overskotsenergi Verksemda skal i størst mogeleg grad utnytte overskotsenergi frå eksisterande og nye anlegg internt. Verksemda skal også gjennom tiltak på eige verksemdsområde leggje til rette for at overskotsenergi skal kunne nyttast eksternt, med mindre verksemda kan godtgjere at dette ikkje er teknisk eller økonomisk mogeleg Spesifikt energiforbruk Verksemda skal rekne ut spesifikt energiforbruk og rapportere dette årleg, jf. punkt Avfall 9.1 Generelle krav Verksemda plikter så langt det er mogeleg utan urimelege kostnadar eller ulemper å unngå at det blir danna avfall som følgje av verksemda. Særleg skal verksemda prøve å avgrense innhaldet av skadelege stoff i avfallet mest mogeleg.

13 Verksemda pliktar å sørgje for at all handtering av avfall, inkludert farleg avfall, skjer i samsvar med gjeldande reglar for dette, fastsett i eller i medhald av forureiningslova og avfallsforskrifta. Avfall som oppstår i verksemda, skal verksemda prøve å bruke på nytt i produksjonen eller i andre sin produksjon, eller for brennbart avfall prøve å nytte det til energiproduksjon internt/eksternt. Slik utnytting må likevel skje i samsvar med gjeldande reglar fastsett i eller i medhald av forureiningslova og krav fastsett i dette løyvet Organisk produksjonsavfall Produksjonsavfall i form av død fisk, fôrrestar, slam, feitt med vidare skal handterast på ein slik måte at det ikkje oppstår fare for forureining. Nedgraving eller dumping av slikt avfall i sjøen eller på land er ikkje tillate. Verksemda sitt produksjonsavfall skal handterast slik at det i størst mogeleg grad kan utnyttast som ein ressurs: Oppsamla død fisk skal konserverast omgåande ved ensilering, frysing, eller liknande og førast til eige lager før levering til godkjent mottakar. Ved ensilering skal fisken kvernast. Anlegget skal ha beredskap for å kunne handtere massiv fiskedød. Oppsamla slam frå reinsing av produksjonsvatn og avløp skal så langt mogeleg utnyttast til gjødsel/jordforbetringsmiddel eller energiføremål. Verksemda må ha ein plan for handtering av slammet i tråd med gjeldande regelverk på dette området. Transport til godkjent anlegg for mottak/bruk skal skje på ein slik måte at det oppstår minst mogeleg ulempe, lukt med vidare. Død fisk og anna produksjonsavfall/slam som eventuelt inneheld restar av medisinfôr, antibiotika, insekticid eller andre miljøfarlege stoff skal handterast slik at anna oppsamla produksjonsavfall som skal utnyttast som ressurs ikkje vert ureina. Dette må lagrast i eige lager med tilstrekkeleg kapasitet. 9.3 Mikroplast Marine Harvest AS skal ha tiltaksplanar for å redusere utsleppa av mikroplast. Slike utslepp kjem frå slitasje av alle plastkomponentar som har avrenning til sjø. Dette gjeld nær alt utstyr frå fôrslangar til tauverk. 10. Tiltak for førebygging og beredskap mot akutt forureining Miljørisikoanalyse Verksemda skal gjennomføre ein miljørisikoanalyse av si verksemd. Verksemda skal vurdere resultata med tanke på akseptabel miljørisiko. Potensielle kjelder til akutt forureining av vatn, grunn og luft skal kartleggast. Miljørisikoanalysen skal dokumenterast og skal omfatte alle tilhøve ved verksemda som kan føre til akutt forureining med fare for helse- og/eller miljøskadar inne på området til verksemda eller utanfor. Ved modifikasjonar og endra produksjonstilhøve skal miljørisikoanalysen oppdaterast. Verksemda skal ha oversikt over miljøressursar som kan bli råka av akutt forureining og dei helse- og miljømessige konsekvensane slik forureining kan føre til.

14 10.2. Førebyggjande tiltak På basis av miljørisikoanalysen skal verksemda setje i verk risikoreduserande tiltak. Både sannsynsreduserande og konsekvensreduserande tiltak skal vurderast. Verksemda skal ha ein oppdatert oversikt over dei førebyggjande tiltaka Etablering av beredskap Verksemda skal, på bakgrunn av miljørisikoanalysen og dei risikoreduserande tiltaka som er sette i verk, om nødvendig, etablere og vedlikehalde ein beredskap mot akutt forureining. Beredskapen skal vere tilpassa den miljørisikoen som verksemda til ei kvar tid representerer. Dersom aktuelt, skal verksemda øve på beredskapen mot akutt forureining minimum ein gong per år Varsling av akutt forureining Akutt forureining eller fare for akutt forureining skal varslast i samsvar med gjeldande forskrift. Verksemda skal også så snart som mogeleg varsle Fylkesmannen gjennom fmhopostmottak@fylkesmannen.no i slike tilfelle. 11. Utsleppskontroll og rapportering til Fylkesmannen Utsleppskontroll Verksemda skal gjennomføre målingar og utrekningar av utslepp til vatn. Utrekningane av utslepp skal vere baserte på fôrforbruk, biologisk produksjon av fisk og produksjon av slam. Målingar og utrekningar skal utførast slik at dei blir representative for verksemdas faktiske utslepp og skal som eit minimum omfatte: fôrforbruk fiskeproduksjon (inklusiv daud fisk) mengd slam produsert og slammet si samansetjing komponentar som er uttrykkeleg regulert gjennom grenseverdiar i løyvet eller forskrifter andre komponentar, som til dømes prioriterte miljøgifter, som er omfatta av rapporteringsplikta i samsvar med Miljødirektoratet sin rettleiar til verksemda sin eigenkontrollrapportering. Rettleiaren ligg på Verksemda skal ha eit måleprogram som inngår i verksemda sin dokumenterte internkontroll Måle- og utrekningsprogram Miljødirektoratet / Fylkesmannen kjem med rettleiar for korleis setje opp eit rekneskap for massebalanse Kvalitetssikring av målingane Verksemda er ansvarleg for at metodar og utføringar er forsvarleg kvalitetssikra mellom anna ved å: utføre målingane etter Norsk standard. Dersom det ikkje finst, kan internasjonal standard brukast. Fylkesmannen kan vidare godta at annan metode kan brukast dersom særlege omsyn tilseier det

15 bruke akkrediterte laboratorium/tenester når prøvetaking og analyse blir utført av eksterne. Tenesteyter skal vere akkreditert for den aktuelle tenesta. delta i ringtestar for dei parametrane som er regulert gjennom presise grenseverdiar når verksemda sjølv analyserer. jamleg verifisere eigne målingar med tredjepartskontroll for dei parametrane som er regulert gjennom grenseverdiar Rapportering til Fylkesmannen Verksemda skal innan 1. mars kvart år rapportere utsleppsdata frå siste år via Rapportering skal skje i samsvar med Miljødirektoratet sin rettleiar til verksemda sin eigenrapportering, sjå Ved gjennomgang av eigenkontrollrapportene vil vi for utslepp av stoff der utsleppsavgrensingane ikkje er fastsett gjennom presise grenseverdiar under punkt 3.1 og 4.1, stadig vurdere behov for å fastsette meir presise, og eventuelt strengare grenser. 12. Overvaking av resipient og rapportering til Fylkesmannen 12.1 Krav til miljøtilstand Utslepp frå anlegget skal ikkje føre til at vedtekne miljømål for vassførekomsten ikkje let seg gjere å oppnå, eller at miljøtilstanden vert redusert, jf. vassforskrifta og tilhøyrande klassifiseringsrettleiar for miljøtilstand. Utslepp frå anlegget skal ikkje føre til at gravande dyr ikkje kan eksistere ved eller i nærsona til utsleppsstaden for avlaupsvatnet. I sedimenteringsområdet skal tilstandsklassa over tid ikkje vere dårlegare enn klasse II når det gjeld djupvatn, blautbotnfauna og sediment, og skal ikkje ha ei negativ utvikling. Overflatevatnet i influensområde skal om sommaren ikkje vere dårlegare enn naturtilstandsklassa for området. Strandsona nær anlegget skal ikkje vere synleg påverka av utslepp eller anna ureining frå anlegget Krav til overvaking Verksemda skal syte for overvaking av effektar av utsleppa til sjø etter eit risikobasert overvakingsprogram. Miljøovervakinga skal i størst mogeleg grad skje i samsvar med nasjonale standardar, føringar i vassforskrifta og klassifiseringsrettleiar for miljøtilstand. Prøvetaking, analysar og fagleg vurdering skal gjennomførast av kvalifiserte og uavhengige organ, desse bør også så langt mogeleg vere akkreditert for oppgåva. Minstekrav for miljøgranskingar og overvakingsprogram er miljøgransking av eventuell akkumulering av organisk materiale ved utsleppspunktet og ein gradient frå dette punktet og ut mot open resipient minst kvart 5. år. Førstkomande gransking skal gjerast innan 3 år. Vi gjer særskilt merksam på at NS9410 ikkje kan nyttast som metode for karakterisering av miljøtilstand ved miljøpåverknad frå landbaserte og lukka anlegg. Verksemda kan etter særskild vedtak bli pålagt å gjennomføre meir omfattande granskingar eller overvaking, dersom Fylkesmannen finn dette naudsynt for å kartlegge anlegget sin forureiningseffekt på resipienten, jf. forureiningslova 51. Verksemda kan også eventuelt bli

16 pålagt å betale for ein høveleg del av kostnadene ved ei felles resipientgransking (enkeltståande eller vedvarande program) i lag med andre verksemder med utslepp i området. Data som blir skaffa fram ved overvaking i vatn, inklusiv sediment og biota, skal registrerast i databasen Vannmiljø. Data skal leverast på Vannmiljø sitt importformat, som er å finne på Her finst også oversikt over kva for informasjon som skal registrerast i samsvar med Vannmiljø sitt kodeverk. Der det går føre seg overvaking i regi av Fylkesmannen eller vassregionstyresmakt må Marine Harvest Norway AS bidra i felles overvakingsprogram med data for dei kvalitetselementa i vassførekomsten som kan være direkte eller indirekte påverka av verksemdas utslepp.] Resultata frå overvakinga skal sendast Fylkesmannen skal skje snarast mogleg etter at rapport er ferdigstilt. 13. Granskingar og utgreiingar 13.1 Miljøgransking på lokaliteten Krav til miljøgranskingar kjem som pålegg etter både forureiningslova og akvakulturdriftsforskrifta. Då det ikkje er laga ein eigen standard for miljøovervaking av landbasert anlegg og lukka anlegg i sjø må kva lokalitet vurderast særskilt. Verksemda skal undersøkje kvalitetselement i vassførekomsten som kan vere direkte eller indirekte påverka av verksemda sitt utslepp. Granskinga kan blant anna omfatte aktuelle biologiske kvalitetselement med støtteparameter og kjemiske kvalitetselement, jf. vassforskrifta vedlegg V. Døme på aktuelle kvalitetselement kan blant anna vere flora, fauna, oksygen- og næringsstofftilhøve og miljøgifter i vassførekomsten. Verksemda skal sende eit program for granskinga til Fylkesmannen for eventuelle merknader innan Data som blir skaffa fram ved granskinga av vasslokaliteten, inklusiv sediment og biota, skal registrerast i databasen Vannmiljø. Data skal leverast på Vannmiljø sitt importformat, som er å finne på Her er også oversikt over kva for informasjon som skal registrerast i samsvar med Vannmiljø sitt kodeverk. Resultata frå granskinga skal sendast Fylkesmannen innan Utskifting av utstyr Dersom verksemda skal skifte ut utstyr som gjer at det er teknisk mogeleg å motverke forureining på ein vesentleg betre måte enn då løyvet blei gitt, skal Fylkesmannen på førehand få melding om dette. All utskifting av utstyr skal baserast på at dei beste tilgjengelege teknikkar, med sikte på å motverke forureining, skal nyttast. 15. Eigarskifte Dersom verksemda blir overdratt til ny eigar, skal melding sendast Fylkesmannen så snart som mogeleg og seinast ein månad etter eigarskiftet.

17 16. Nedlegging Dersom eit anlegg blir nedlagt eller ei verksemd stansar opp for ein lengre periode, skal eigaren eller brukaren gjere det som til ei kvar tid er nødvendig for å motverke fare for forureining. Dersom anlegget eller verksemda kan føre til forureining etter nedlegginga eller driftsstansen, skal verksemda i rimeleg tid på førehand gje melding til Fylkesmannen. Fylkesmannen kan fastsette nærare krav til tiltak som er nødvendig for å motverke forureining. Fylkesmannen kan pålegge eigaren eller brukaren å stille garanti for dekning av framtidige utgifter og mogeleg erstatningsansvar. Ved nedlegging eller stans skal verksemda sørgje for at råvarer, hjelpestoff, halvfabrikat eller ferdig vare, produksjonsutstyr og avfall blir teke hand om på forsvarleg måte, under dette at farleg avfall blir handtert i samsvar med gjeldande forskrift. Dei tiltaka som blir sette i verk ved slike høve, skal rapporterast til Fylkesmannen innan 3 månader etter nedlegging eller stans. Rapporten skal også innehalde dokumentasjon av disponeringa av kjemikalierestar og ubrukte kjemikaliar og namn på eventuell(e) kjøpar(ar). Ved nedlegging av ei verksemd skal den ansvarlege sørgje for at driftsstaden igjen blir sett i miljømessig tilfredsstillande stand. Dersom verksemda ønskjer å starte på nytt, skal verksemda gje melding til Fylkesmannen i god tid før start er planlagt. 17. Tilsyn Verksemda plikter å la representantar for forureiningsstyresmakta eller andre som har mynde, føre tilsyn med anlegget til ei kvar tid.

18 VEDLEGG 1 Liste over prioriterte miljøgifter, jf. punkt 2.1. Utslepp av desse komponentane er berre omfatta av løyvet dersom dette går uttrykkeleg fram av vilkåra i punkt 3 og punkta etter, eller dei er så små at dei må sjåast på å vere utan miljømessig verknad. Metaller og metallsambindingar: Arsen og arsenforbindelser Bly og blyforbindelser Kadmium og kadmiumforbindelser Krom og kromforbindelser Kvikksølv og kvikksølvforbindelser Forkortelser As og As-forbindelser Pb og Pb-forbindelser Cd og Cd-forbindelser Cr og Cr-forbindelser Hg og Hg-forbindelser Organiske sambindingar: Bromerte flammehemmere Penta-bromdifenyleter (difenyleter, pentabromderivat) Okta-bromdifenyleter (defenyleter, oktabromderivat) Deka-bromdifenyleter (bis(pentabromfenyl)eter) Heksabromcyclododekan Tetrabrombisfenol A (2.2`,6,6`-tetrabromo-4,4`isopropyliden difenol) Klorerte organiske forbindelser 1,2-Dikloretan Klorerte dioksiner og furaner Heksaklorbenzen Kortkjedete klorparafiner C 10 - C 13 (kloralkaner C 10 - C 13 ) Mellomkjedete klorparafiner C 14 - C 17 (kloralkaner C 14 - C 17 ) Klorerte alkylbenzener Pentaklorfenol Polyklorerte bifenyler Triklorbenzen Tetrakloreten Trikloreten Triklosan (2,4,4'-Triklor-2'-hydroksydifenyleter) Tris(2-kloretyl)fosfat Enkelte tensider Ditalg-dimetylammoniumklorid Dimetyldioktadekylammoniumklorid Di(hydrogenert talg)dimetylammoniumklorid Vanlige forkortelser Penta-BDE Okta-BDE, octa-bde Deka-BDE, deca-bde HBCDD TBBPA EDC Dioksiner, PCDD/PCDF HCB SCCP MCCP KAB PCF, PCP PCB TCB PER TRI TCS TCEP DTDMAC DSDMAC DHTMAC Nitromuskforbindelser Muskxylen Alkylfenoler og alkylfenoletoksylater Nonylfenol og nonylfenoletoksilater NF, NP, NFE, NPE Oktylfenol og oktylfenoletoksilater OF, OP, OFE, OPE Dodecylfenol m. isomerer DDP 2,4,6 tri-tert-butylfenol TTB-fenol

19 Per- og polyfluorerte alkylforbindelser (PFAS) Perfluoroktansulfonat (PFOS) og forbindelser som inneholder PFOS Perfluorheksansulfonsyre (PFHxS) og forbindelser som inneholder PFHxS Perfluoroktansyre Langkjedete perfluorerte karboksylsyrer C9-PFCA C14-PFCA Tinnorganiske forbindelser Tributyltinnforbindelser Trifenyltinnforbindelser Dibutyltinnforbindelser Dioktyltinnforbindelser Polysykliske aromatiske hydrokarboner Dietylheksylftalat (bis(2-etylheksyl)ftalat) Bisfenol A Siloksaner Dekametylsyklopentasiloksan Oktametylsyklotetrasiloksan Benzotriazolbaserte UV-filtre 2-Benzotriazol-2-yl-4,6-di-tert-butylphenol 2,4-di-tert-butyl-6-(5-chlorobenzotriazol-2-yl)phenol 2-(2H-benzotriazol-2-yl)-4,6-ditertpentylphenol 2-(2H-Benzotriazol-2-yl)-4-(tert-butyl)-6-(sec-butyl)phenol PFOS, PFOS-relaterte forbindelser PFHxS, PFHxS-relaterte forbindelser PFOA PFNA, PFDA, PFUnDA, PFDoDA, PFTrDA, PFTeDA TBT TFT, TPT DBT DOT PAH DEHP BPA D5 D4 UV-320 UV-327 UV-328 UV-350