1 GUOVDAGEAINNU LUHTERÁNALAŠ GIRKU. 1920 - liturgiija sámegillii, oktan lasáhusain. DEN LUTHERSKE KIRKE I KAUTOKEINO 1920 liturgien på norsk, med tillegg. 1. Preludium. Vuoiŋŋalaš lávlagirjjis. Báhppa manná áltárii 2. Álggahanrohkus. Báhppa luoitáda čippiid ala rohkosskámmal ala áltár gurrii, ja luhkkár rohkadallá. Luhkkár: Hearra! Mun lean boahtán dán du bassi viesu sisa, gullan dihtii maid don, Ipmil Áhčči, mu sivdnideaddji, don Hearra Jesus, mu Beasti, don Bassi Vuoigŋa, ealedettiin ja jámedettiin mu jeññejeaddji, áiggut munnje sárdnut. Hearra! Rabas dál du Bassi Vuoiŋŋat bokte, mu váimmu, vai mun du sánis oahpašin moraštit mu suttuidan dihtii, ja ealedettiin ja jámedettiin oskut Jesusa ala, ja juohke beaivve bassi eallimii ja eallingeardái iehčan buoridit. Dán gulašit ja dagašit don Jesus Kristusa bokte! Amen. 1. Preludium. Det synges fra Åndelig Sangbok Presten går foran alteret. 2. Inngangsbønn. Presten kneler på bedeskammelen mens klokkeren ber. Klokker: Herre! Jeg er kommet inn i dette ditt hellige hus, for å høre hva du Gud Fader, min skaper, du Herre Jesus min Frelser, du Hellige Ånd, min trøster i liv og død vil tale til meg. Herre! Lukk nå opp mitt hjerte, ved din Hellige Ånd, så jeg av ditt ord må lære å sørge over mine synder, og tro i liv og død på Jesus, og forbedre meg hver dag i et hellig liv og levnet. Det høre og bønnhøre du, ved Jesus Kristus! Amen.
2 3. Álggahansálbma. Báhppa áltár guvlui. Báhppa jorgala searvegotti guvlui ja cealká: 4. Gullot mii logi báhkkoma kátekismusas! Gula, Israel! Hearrá, min Ipmil, Hearrá lea okta. 1. Eai dus galgga leat eará Ipmilat go mun. 2. It don galga atnit Hearrá, du Ipmilat, nama duššálažžan, dasgo Hearrá ii loga su áššeheapmin, guhte atná su nama duššálažžan. 3. Ane muittus ahte don bassin anát vuoiŋŋadanbeaivvi. 4. Gudnijahte du áhčát ja du eatnát, vai bures dutnje geavvá, ja guhká don oaččut eallit eatnamis. 5. It don galgga goddit. 3. Inngangssalme. Presten vendt mot alteret. Presten vender seg mot menigheten, og sier: 4. La oss høre katekismens 10 bud! Hør Israel, Herren vår Gud, Herren er én! 1. Jeg er Herren din Gud. Du skal ikke ha andre guder enn meg. 2. Du skal ikke misbruke Herren din Guds navn, for Herren vil ikke holde den uskyldig, som tar hans navn forfengelig. 3. Kom i hu at du helligholder hviledagen. 4. Du skal hedre din far og din mor, så det går deg godt, og du får leve lenge i landet. 5. Du skal ikke drepe.
3 6. It don galgga furrošit. 7. It don galgga suoládit. 8. It don galgga cealkit vearreduoñaštusa du lagamuččat vuostái. 9. It don galgga anistuvvat du lagamuččat viesu. 10. It don galgga anistuvvat du lagamuččat áhká dahje su bálvaleaddji dahje su biiggá dahje su vuovssá dahje su ásena dahje maidege mii gullá du lagamužžii. 4A. Gopmirdehkot mii - danin Ipmila ovdii ja dovddastehkot min suttuideamet! Dasto luoitáda báhppa čippiid ala rohkosskámmal ala ja rohkadallá: Bassi Ipmil, almmálaš Áhčči! Geahča árpmuin mu, váivván suttolaš olbmo beallái, guhte lean rihkkun du vuostái jurdagii, sánii 6. Du skal ikke bedrive hor, - ikke bryte ekteskapet! 7. Du skal ikke stjele. 8. Du skal ikke si falsk vitnesbyrd i mot din neste. 9. Du skal ikke begjære din nestes eiendom. 10. Du skal ikke begjære din nestes ektemake eller hans arbeidsfolk, eller noen som hører din neste til. 4A. La oss så bøye oss for Gud og bekjenne våre synder! Presten kneler og ber fra bedeskammelen: Hellige Gud, himmelske Fader! Se i nåde til meg, arme, syndige menneske, som har krenket deg med tanker, ord og
4 ja daguiguin, ja dovddan bahás anistumi mu váimmustan! Jesus Kristusa dihtii, ane muinna gierdavašvuoña, ja atte munnje buot mu suttuid ándagassii, ja suova mu aivvefal dus ballat ja du ráhkistit! Hearrá, árpmit mu badjelii! Amen. Das maŋŋil lávlu searvegoddi litánia 1. dahje 2. vearssa: (Sálbmagirji, nr. 34. Girko sálbmag.: 209). Kyrie Eleison! - Ipmil Áhčči, árpmit min! Kristus eleison! Hearrá Kristus, árpmit min! Kyrie eleison! Hearrá, Bassi Vuoigŋa, árpmit min! Dahje: Hearrá Ipmil Áhčči almmis, árpmit min badjelii! Hearrá Jesus, máilmmi Beasti, árpmit min badjelii! Hearrá Ipmil Vuoigŋa, min jeññejeaddji, árpmit min badjelii! gjerninger, og kjenner den onde lyst i mitt hjerte! For Jesu Kristi skyld, ha langmodighet med meg, og forlat meg alle mine synder, og gi meg å frykte og elske deg alene! Herre, miskunne deg over meg! Amen. Deretter synger menigheten litaniet, 1. eller 2. vers: (Landstad rev. nr. 49. Sálbmagirji nr. 34.) Kyrie eleison! Gud Fader, miskunne deg! Kriste eleison! Herre Krist, miskunne deg! Kyrie eleison! Herre Hellig Ånd, miskunne deg! Eller: Herre Gud Fader i himmelen, Miskunne deg over oss! Herre Jesus, verdens Frelser, Miskunne deg over oss! Herre Guds Ånd, vår trøster, Miskunne deg over oss!
5 Báhppa čuožžila ja messe dahje cealká, áltárii čalmmiid: 5. Gudni lehkos (Gloria): Gudni lehkos Ipmilii allagasas! Já ráfi eatnama alde, olbmuide Ipmila buorredohkálašvuohta! 1. juovla -, 1. beassáš - ja 1. hellodatbeaivi, báhppa lávlu guokte vuostaš ráiddu juohke vearssas: Sálbmagirji nr. 11 dahje Girko sálbmag. nr. 20: Aivv almmi riikas Ipmila. 6. Kolleakta. Báhppa jorgala searvegotti guvlui ja messe/cealká: Hearrá lehkos dinguin! Presten reiser seg og står vendt mot alteret. 5. Ære være (Gloria): Ære være Gud i det høyeste! Og fred på jorden, i mennesker Guds velbehag! 1. jule -, påske - og pinsedag, synger presten de to første strofer av hvert vers: Landstad rev. nr. 21: Alene Gud i himmerik! Salbmagirji nr. 11 eller Girko salbmag. nr. 20: Aivv almmi riikas Ipmila. 6. Kollekten. Presten vender seg mot menigheten og messer/sier: Herren være med eder! Ja du vuoiŋŋain! Og med din Ånd! Rohkadallot mii buohkat! La oss alle be!
6 Dasto jorgala son áltár guvlui ja lohká beaivvi kolleavta. Searvegoddi lávlu rohkadallama maŋŋil: Amen! Báhppa jorgala searvegotti guvlui: 7. Teakstalohkan. Denne hellige epistel (lektie) står skrevet Luhkkár: Dát bassi episttal (logus) čuožžu čállujuvvun 8. Epistalsálbma. Báhppa áltár guvlui. 9. Teakstalohkan. Báhppa jorgala searvegotti guvlui ja cealká: Dette hellige evangelium står skrevet Luhkkár: Dát bassi evaŋgelium čuožžu čállujuvvun Lohkama maŋŋel lávlojuvvo: Presten vender seg mot alteret og ber dagens kollektbønn. Menigheten synger etter bønnen: Amen! Presten snur seg deretter mot menigheten. 7. Tekstlesning. Denne hellige epistel (lektie) står skrevet Klokker:: Dát bassi episttal (logus) čuožžu čállujuvvun 8. Epistelsalme. Presten vendt mot alteret. 9. Tekstlesning. Presten snur seg mot menigheten og sier: Dette hellige evangelium står skrevet Klokker: Dát bassi evaŋgelium čuožžu čállujuvvun Etter lesningen synges:
7 Ipmil lehkos máidnojuvvon su ilolaš sánis dihtii! Báhppa čuožžu ain searvegotti guvlui ja cealká: 10. Dovddastehkot mii biehtaleami ja osku mii čuojai min bassi gástas! Báhppa jorgala áltár guvlui ja dovddasta: Mun biehtalan beargalagas ja buot su daguin ja buot su meanuin. Mun oskkun Ipmil Áhči ala, buotveagalačča, almmi ja eatnama sivdnideaddji. Mun oskkun Jesus Kristusa ala, Ipmila áidnoriegádan Bártni, min Hearrá, guhte sahkanii Bassi Vuoiŋŋas, riegádii nieida Marias, givssiduvvui Pontius Pilatusa vuolde, russiinávlejuvvui, jámii ja hávdáduvvui, vuolás manai Helvehi, bajásčuožžilii jábmiid Gud være lovet for sitt glade budskap! Presten står fortsatt vendt mot menigheten, og sier: 10. La oss bekjenne forsakelsen og troen som lød ved vår hellige dåp! Presten snur seg deretter mot alteret og bekjenner: Jeg forsaker Djevelen og alle hans gjerninger og alt hans vesen! Jeg tror på Gud Fader, den allmektige, himmelens og Jordens skaper. Jeg tror på Jesus Kristus, Guds enbårne Sønn, vår Herre, som blev unnfanget ved den Hellige Ånd, født av jomfru Maria, pint under Pontius Pilatus, korsfestet, død og begravet, for ned til Helvete, stod op fra de døde tredje dag, for opp til himmelen, sitter hos Guds, den allmektige Faders, høyre
8 luhtte goalmmát beaivvi, bajás manai albmái, čohkká Ipmila, dan buotveagalaš Áhči, olgeš gieða bealde, galgá doppe fasttain boahtit dubmet elliid ja jábmiid. Mun oskkun Bassi Vuoiŋŋa ala, bassi oktasaš kristtalaš girku, bassi olbmuid searvevuoða, suttuid ándagassii addojumi, rubmaš bajásčuožžileami, ja maŋŋil jábmima agálaš eallima. Amen! 11. Evaŋgeliumsálbma. 12. Sárdni. Báhppa manná sárdnestullui ja álggaha rohkosiin sártni. Muhtomin maiddái ovddasrohkosiin. Báhppa ja dulka: Dette hellige evangelium står skrevet hos Dát bassi eváŋgelium čuožžu čállujuvvun hånd, skal derfra komme igjen for at dømme levende og døde. Jeg tror på den Hellige Ånd, en hellig, kristen kirke, de helliges samfunn, syndernes forlatelse, kjødets oppstandelse og etter døden det evige liv. Amen! 11. Evangeliesalme. 12. Preken. Presten går til prekestolen og begynner prekenen med bønn. Noen ganger holdes forbønn. Presten og tolken: Dette hellige evangelium står skrevet hos Dát bassi eváŋgelium čuožžu čállujuvvun
9 Dasmaŋŋil: Bassi Áhčči, basuhivčet min du duohtavuoñat siste, dasgo du sátni lea agálaš duohtavuohta. Amen. Ráhkis searvegoddi! Árbmu lehkus dinguin, ja ráfhi Ipmilis min Áhčesteamet, ja min Hearramet Jesus Kristusis! Sártni loahpahuvvo dáinna rámádusain: Gudni lehkus Áhččai, ja Bárdnai ja Bassi Vuigŋii, guhte leai, ja lea ja bisso, oktan duohta Ipmilin, agálašvuoñas agálašvuhtii! Amen. Vuostáiváldet buressivdnádussa! Min Hearramet Jesus Kristusa árbmu, ja Ipmila ráhkisvuohta ja Bassi Vuoiŋa searvulašvuotta, lehkus din buohkaid mielde! Amen. Deretter: Hellige Far, hellige du oss i sannheten, ditt ord er evig sannhet. Amen. Kjære menighet! Nåde være med dere, og Fred fra Gud vår Far, og Herren Jesus Kristus! - Prekenen avsluttes med: Ære være Faderen og Sønnen og Den Hellige Ånd, som var, er og blir, én sann Gud, fra evighet og til evighet. Amen. Ta imot velsignelsen! Vår Herre Jesu Kristi nåde, Gud vår Faders kjærlighet, og Den Hellige Ånds samfunn, være med dere alle! Amen.
10 13. Sálbma sártni maŋŋil. D i e ñ á h u s a t Fástoid áigi (earret Maria lohpadusa oažžon beaivi), lea buoremus atnit litánia girko-rohkadusa eara vugiid sajis. Go oaffaruššut galgá áltára ala, de čuovvo dat doaimahus girko-rohkusa maŋŋil, jos dat ii mátte boahtit ibmilbálvalusa loahpas. Girko rohkusa maŋŋel čuovvo mánáid gásta. Gásta álgahuvvu ja loahpahuvvu sálbmalávlomiin. 14 A. Girkurohkos I. (dahje 14 B). Loaiddastehkot mii Hearrá muoñuid ovdii giittosiin ja rohkosiin! Báhppa jorgala áltár guvlui ja rohkadallá: Agálaš, váibmoláñis Ipmil! Mii giitit du, buot du buorredaguid ovddas midjiide! Don attát beaivválaš láibbi, don attát ilu ja buried beivviid, don bajásgeasát min, 13. Salme etter prekenen. K u n g j ø r i n g e r I fastetiden (men ikke på Maria budskapsdag), brukes helst litaniet istedenfor de andre former av kirkebønnen. Skal det være ofring på alteret, følger den etter kirkebønnen, hvis den ikke kan foregå ved slutten av gudstjenesten. Etter kirkebønnen følger barnedåp, Dåpen innledes og avsluttes med salmesang. 14 A. Kirkebønn I. (eller 14 B). La os tre frem for Herrens åsyn med takk og bønn! Presten står vendt mot alteret under hele kirkebønnen: Evige, barmhjertige Gud! Vi takker deg for alle dine velgjerninger mot oss! Du gir daglig brød, du gir glede og gode dager,
11 áŧestusa ja ruossa bokte, du riikasat. Don leat addán midjiide du bassi sánát, don leat váldán min du girkot láhttun eatnama alde, ja bidjan min ovdii agálaš mihttomeari iežat luhtte. Dutnje lehkos gudni agálašvuhtii! Dál mii rohkadallat du, Hearrámet Jesusa nammii: Geahča árpmuin du kristtalaš girku beallái, várjal dan ja basut dan du duohtavuoñat siste. Divtte du sánát sárdniduvvot čielgasit ja buhttásit ja du sákramenttaid rievttuid adnojuvvot. Atte girkosat vuoigatlaš bálvaleddjiid guñet sihke oahpahit bures ja ellet bures. Vuolggat bargiid du ládjosat, ja rabas oskku uvssa buot báhkiniidda ja Israela álbmogii. Jurddaš du oppdrar os ved trengsel og kors for ditt rike. Du har gitt oss ditt hellige ord, du har kaldt oss til å ha hjemme i din kirke på jorden, og satt oss et evig mål hos deg! Deg være ære i evighet! Nå ber vi deg i vor Herre Jesu navn: Se nådig til din kristne kirke, bevar den og hellige den i din sannhet. La ditt ord bli forkynt klart og rent og dine sakramenter bli brukt rett. Gi din kirke rettskafne tjenere, som både lærer vel og lever vel. Driv arbeidere ut i din høst, og lukk opp troens dør for alle hedninger og for Israels folk. Tenk i
12 váibmoláñisvuoñain sin ala guñet čuožžot du sáni vuostái, ja atte sidjiide jorgaleami eallimii! Hearrá, gula min! Atte ráfi eatnama ala ja ráfi váimmuide. Atte máilmmi eiseválddiide dáhtu ja viisisvuoña ovddidit vanhurskkisvuoña ja ráfi, ja atte álbmogiid searválaš bargui ovdáneami. Doala du suodjaleaddji gieñat min álbmoga ja vánheneatnama badjel ja min eatnama olbmuid badjel, guñet leat guhkkin eret ja meara alde. Várjal ja buressivdnit min Gonagasa ja su bearraša, Stuoradikki, Gonagasa ráññeaddiid, Sámedikki ja buot min eiseválddiid. Suodjal min dáluid ja siidaid, buressivdnit min skuvllaid ja allaskuvllaid, láide min nuorragearddi du geainnuidat mielde! barmhjertighet på dem som står ditt ord imot, og gi dem omvendelse til livet. Herre, hør vår bønn! Gi fred på jorden og fred i hjertene. Gi verdens statsmenn vilje og visdom til å fremme rettferd og fred, og la samarbeidet mellom folkene ha fremgang. Hold din vernende hånd over vårt folk og fedreland, og over våre landsmenn i det fjerne og på havet. Bevar og velsign vor konge og hans hus, Stortinget, kongens råd, Sametinget og all vor øvrighet. Vern våre hjem, velsign våre skoler og høyskoler, led vor ungdom på dine veier!
13 Leage, Ipmil, du lohpádusat mielde, leaskkaid bealušteaddji ja oarbásiid áhčči. Atte buot buhcciide ja morašlaččaide geahpádusa ja jeññehusa, boañe árpmolaččat daida fallehuvvomiidda veahkkin, ja sidjiide guñet leat jápminheañis. Leage sin fápmu guñet gillájit áŧestusa Jesusa nama dihtii. Atte ráfálaš ja lihkolaš náittosdili, buriid ja ávkkálaš dálkkiid, vuoigatlas ja kristtalaš ráñiid buot min daguide! Hearrá, gula min! Váldde du suodjalusat vuollái dán du divrasit ostojuvvon searvegottát. Doala vearránusaid mis eret, ja ovttastahte min du bassi ráhkisvuottasat. Divtte daid uhcahaččaid guñet gásttašuvvojit du nammii, bajásšaddat du balu siste. Atte min konfirmanttaide Vær, o Gud, etter ditt løfte enkers forsvar og faderløses fader. Gi alle syke og sorgfulle lindring og trøst, kom nådig de anfektede til hjelp, og dem som er i dødens nød. Vær deres styrke som lider trengsel for Jesu navns skyld. Gi et fredsommelig og lykkelig ekteskap, godt og tjenlig vær, rettsindige og kristelige råd til all vor gjerning! Herre, hør vor bønn! Ta denne din dyrekjøpte menighet i din varetekt. Hold anstøt borte fra oss, og foren os i din hellige kjærlighet. Lad de små som døpes til ditt navn, vokse op i din frykt. Giv våre konfirmanter hjerte til å forsake
14 biehttalan- ja oskunváimmuid. Atte du áltárgussiidasat ráfi ja agálaš eallima du beavddistat! Hearrá, gula min! Árpmit, Ipmil, buot olbmuid badjelii du stuora ráhkisvuoñat mielde Jesus Kristusa, min Hearrámet siste. Ja go min earrudiibmu boahtá, de suova min ávdugassan jápmit dán máilmmis eret, ja dan maŋimuš beaivvi bajásčuožžilit du hearvásvuhtii! Hearrá, gula min! Amen! Áhčče min, don guhte leat almmiin! Basuhuvvos du namma. Bohtos du riika. Šaddos du dáhttu, movt almmis, nuvt maiddái eatnama alde. og tro. Gi dine nattverdgjester fred og evig liv ved ditt bord! Herre, hør vor bønn! Miskunne deg, o Gud, over alle mennesker etter din store kjærlighet i Jesus Kristus, vor Herre. Og når vår time kommer, giv oss da å dø salig bort fra denne verden, og på den ytterste dag å stå opp til din herlighet! Menigheten synger: Herre, hør vor bønn! Amen. Fader vår, du som er i himlene! Helliget vorde ditt navn; komme ditt rike; skje din vilje, som i himmelen, så og på jorden.
15 Atte midjiide otná beaivvi min juohke beaivválaš láibámet. Ja atte midjiide min velggiideamet ándagassii, nuvtgo mii ges ándagassii addit min velggolaččaidasamet. Ja ale doalvvo min geahččalusa sisa. Muhto beastte min bahás eret. Dasgo du lea riika, ja fápmu ja gudni agálašvuhtii! Amen! 14 B. Girkurohkos II. (dahje 14 A). Loaiddastehkot mii Hearrá muoñuid ovdii giittosiin ja rohkosiin! Báhppa jorgala áltár guvlui ja rohkadallá: Agálaš, buotveagalaš Ipmil! Mii giitit du ja máidnut du bassi nama, dasgo don leat buorre, ja du árkálmastinvuohta bistá agálaččat. Don leat sivdnidan min ja Gi oss i dag vårt daglige brød; og forlat oss vår skyld, som vi og forlater våre skyldnere. Og led oss ikke inn i fristelse; men frels oss fra det onde. For riket er ditt og makten og æren i evighet! Amen! 14 B. Kirkebønn II. (eller 14 A). Lad os tre frem for Herrens åsyn med takk og bønn! Presten vender seg mot alteret og ber: Evige allmektige Gud! Vi takker deg og priser ditt hellige navn, for du er god, og din miskunnhet varer til evig tid. Du har skapt oss og oppholder oss, du har
16 bajásdoalat min, don leat lonistan min ja bassindagat min, don attát min rupmašii láibbi ja min sillui bestojumi ja ávdugasvuoña, don válddát min suttuid noañi eret ja jeññet min buot min morrašiin, ja attát sakka valljugasabut go maid mii árvidit rohkadallat. Dutnje lehkos gudni agálašvuhtii! Hearrá Ipmil, mii leat heajubut go buot dat árkkálmastinvuohta ja oskkáldasvuohta maid don leat čájehan midjiide. Mii leat suddudan du vuostái ja leamaš eahpegulolaččat du báhkkomiid vuostái, eat ge leat gudnejahttán du nama máilmmis, nu go livččiimet galgan. Muhto mii rohkadallat du Jesus Kristusa dihtii, attášit midjiide buot min suttuid ándagassii ja buhtistivččet min buot vanhurskkismeahttunvuoñas eret, ja attášit midjiide du Bassi Vuoiŋŋat, vai mii máhtášeimmet forløst oss og helliggjør oss, du gir vårt legeme brød og sjelen frelse og salighet, du tar bort våre synders byrde og trøster oss i all vår sorg, og gir langt overflødigere enn vi forstår å be om! Deg være ære i evighet! Herre Gud, vi er ringere enn all den miskunnhet og trofasthet som du har vist mot oss. Vi har syndet mot deg og været ulydige mot dine bud, og har ikke æret ditt navn i verden som vi skulle. Men vi ber deg for Jesu Kristi skyld, forlat oss alle våre synder og rens oss fra all urettferdighet, og gi oss den Hellige Ånd,
17 vádjolit bassivuoña siste du muoñuid ovddas, ja faŋuhit dan mii lea ovddabealde! Hearrá, gula min! Geahča, Ipmil, árpmuin du kristtalaš girkut beallái, daga dan ovttamielalažžan ja gievran, bovtte daid oññiid, doalvvo daid biñgejuvvomiid ruoktut, čohkke sisa báhkiniid eatnatvuoña ja Israela bázahasa! Atte ráfi eatnama ala ja ráfi váimmuide. Atte máilmmi eiseválddiide dáhtu ja viissisvuoña ovddidit vanhurskkisvuoña ja ráfi, ja atte álbmogiid searválaš bargui ovdaneami. Váldde du árpmolaš suodjalusat vuollái min ráhkis vánheneatnama ja min eatnama olbmuid juohke sajis, min Gonagasa ja su bearraša, Stuoradikki, Gonagasa ráññeaddiid, Sámedikki, ja buohkaid min gaskkas guñet dus leat ožžon ráññenvuoña. Searvegoddi. Hearrá, gula min! så vi kan vandre i hellighet for ditt ansikt og strekke oss etter det som er foran! Herre, hør vor bønn! Se, o Gud, i nåde til din kristne kirke, gjør den enig og sterk, vekk opp de sovende, før de atspredte tilbake, samle inn hedningenes fylde og Israels rest! Gi fred på jorden og fred i hjertene. Gi verdens statsmenn vilje og visdom til å fremme rettferd og fred, og la samarbeidet mellom folkene ha fremgang. Ta i din nådige varetekt vårt kjære fedreland og våre landsmenn alle vegne, vår konge og hans hus, Stortinget, kongens råd, Sametinget og alle som har myndighet fra deg iblant oss! Herre, hør vor bønn!
18 Ása min dáluin ja siiddain du ráhkisvuoñainat ja ráfiinat. Buresivdnit náittosdili ja suodjal dan bassivuoña, atte kristtalaš mánnábagadusa ruovttus ja skuvllas. Atte min konfirmánttaide biehttalan ja oskunváimmuid, láide min nuorragearddi du geainnuidat mielde. Divtte du buressivdnádusat valljugasat boahtit eatnama šattuid badjelii, buot gutnálaš ealáhusa badjelii, buot vuoiŋŋa buriid bargguid badjelii. Gallet buot váivvášiid ja nealguid beaivválaš láibbiin, ja illudahte buot ilolaš addiid. Jeññe ja veahket buot leaskkaid ja oarbásiid, buot buhcciid ja morašlaččaid, buohkaid guñet sohtet jápminheañis. Árpmit, Hearrá, buot olbmuid badjelii! Bo i våre hjem med din kjærlighet og fred. Velsign ekteskapet og vern om dets hellighet, gi en kristelig barneoppdragelse i hjem og skole. Gi våre konfirmanter hjerte til å forsage og tro, led vår ungdom på dine veier. La din velsignelse rikelig komme over markens grøde, over all ærlig næring, over alt edelt åndens arbeid. Møt alle fattige og hungrige med daglig brød, og gled alle glade givere. Trøst og hjelp alle enker og faderløse, alle syke og sorgfulle, alle som strider med dødens nød. Miskunne deg, Herre, over alle mennesker!
19 Hearrá, gula min! Mii máidnut ja rámidit du bassi nama, ja giitit du juohke kristtalaš olbmo ovddas, guhte du osku ja du balu siste lea guoññán dán eallima, ja dál lea boahtán du lusa siidii, ja mii rohkadallat du vuollegaččat, vai don suovašit min oktanaga singuin eallit Hearrá siste ja jápmit Hearrá siste, vai mii maiddái oktanaga singuin máhtášeimmet joavdat eallima bajásčuožžileapmái! : Hearrá, gula min! Amen. Áhčče min, don guhte leat almmiin! Basuhuvvos du namma. Bohtos du riika. Šaddos du dáhttu, movt almmis, nuvt maiddái eatnama alde. Herre, hør vor bønn! Vi lover og priser dit hellige navn, og takker deg for ethvert kristent menneske som i din tro og din frykt har forlatt dette liv og nå er hjemme hos deg, og vi ber deg i ydmykhet at du vil gi oss med dem å leve i Herren og dø i Herren, så vi og med dem kan nå til livets oppstandelse! Herre, hør vor bønn! Amen. Fader vår, du som er i himlene! Helliget vorde ditt navn; komme ditt rike; skje din vilje, som i himmelen, så og på
20 Atte midjiide otná beaivvi min juohke beaivválaš láibámet. Ja atte midjiide min velggiideamet ándagassii, nuvtgo mii ges ándagassii addit min velggolaččaidasamet. Ja ale doalvvo min geahččalusa sisa. Muhto beastte min bahás eret. Dasgo du lea riika, ja fápmu ja gudni agálašvuhtii! Amen! go ii leat gásta dahje eahkedismállásat, čuovvu 26 rajis 15. Rihppadovddastussálbma. 16. Rihppadovddastussárdni. 17. Rihppadovddastus. Báhppa searvegotti guvlui: Dovddastehkot mii min suttuideamet Ipmilii ja rohkadallot! jorden. Gi oss i dag vårt daglige brød; og forlat oss vår skyld, som vi og forlater våre skyldnere. Og led oss ikke inn i fristelse; men frels oss fra det onde. For riket er ditt og makten og æren i evighet! Amen! 15. Skriftemålssalme. 16. Skriftetale. 17. Skriftemål. Presten vendt mot menigheten: når det ikke er dåp eller nattverd, går liturgien videre fra 26. La oss bekjenne våre synder for Gud og be!
21 Báhppa jorgala áltár guvlui ja rohkadallá: I: Ráhkis Hearrá Ipmil! Mun lean váivván, suttolaš olmmoš, ja lean olu gerddiid rihkkon du vuostái jurdagii -, sánii ja daguiguin, ja lean bealuštusa haga. Muhto mun oskkun du áidnoriegádan Bártni, Jesus Kristusa ala, guhte lea gillán jápmimá mu beastin dihtii, ja rohkadalan du su dihtii: Atte ándagassii! Atte munnje buot mu suttuid ándagassii! Ja atte munnje du Bassi Vuoiŋŋat, vai mun oskkošin suttuidan ándagassii addojumi sáni, ja váibmon rohkadusa ja áigumuša mielde báhtarivččen buot suttus eret, ja divttášin du bassi ja ávdugas dáhtu ráññet buot áššiid dáfus. Hearrá, árpmit mu badjelii! Amen! Presten vendt mot alteret og ber: Enten 1: Kjære, Herre Gud! Jeg er et armt, syndig menneske og har mange ganger krenket deg med tanker, ord og gjerninger, og er uten unnskyldning. Men jeg tror på din enbårne Sønn, Jesus Kristus, som har lidt døden for å frelse meg, og jeg ber deg for hans skyld: Forlat, forlat meg alle mine synder! Og gi meg din Hellige Ånd, så at jeg må tro ordet om mine synders forlatelse, og etter mitt hjertes bønn og forsett fly all synd, og la din hellige og salige vilje råde i alle ting. Herre miskunne deg over meg! Amen!
22 II: Mun váivván, suttolaš olmmoš dovddastan dutnje, bassi, buotveagalaš Ipmil, mu sivdnideaddjan ja lonisteaddjan, ahte mun sihke lean sahkanan ja riegádan suttus, ja máŋgga gearddi ja máŋgga láhkái lean suddudan du vuostái jurdagiin, sániin ja daguin, nuvt ahte mun du ovddas, vanhurskkis Ipmil, lean ollásit ja áibbas áššálaš dupmui ja ráŋggáštussii. Dan dihtii mun báhtaran du stuora váibmoláñisvuoña lusa ja rohkadalan Jesus Kristusa dihtii: Ipmil, leage munnje suttolažžii árbmugas! Amen. III. Hearrá, bassi Ipmil! Geahča árpmuin mu beallái, ja čájet munnje árkkálmastinvuoña. Dasgo mun ferten dovddastit du muoñuid Eller II: Jeg arme, syndige menneske bekjenner for deg, hellige, allmektige Gud, min skaper og gjenløser, at jeg både er unnfanget og født i synd, og mange ganger og på mange måter har syndet mot deg i tanker, ord og gjerninger, så at jeg for deg, rettferdige Gud, er helt ut skyldig til dom og straff. Derfor flyr jeg til din store barmhjertighet og ber for Jesu Kristi skyld: Gud, vær meg synder nådig! Amen. Eller III O Herre, hellige Gud! Se i nåde til meg, og vis miskunnhet mot meg. For jeg må bekjenne for ditt åsyn at jeg har syndet
23 ovddas, ahte mun lean suddudan máŋggageardásaččat du vuostái. Mun lean sihke daguid siste eahpegudnejahtán du bassi nama olbmuid ovddas, ja vela eambbo rihkkon du vuostái eahpeoskuin, eahpádusain, dorvvuhisvuoñain, gierdameahttunvuoñain, iešráhkisvuoñain, buhttsmeahttun háluin, gáñašvuoñain ja ollu eará suttuiguin, maid don Hearrá Ipmil, oainnát mu luhtte sakka buorebut go mun ieš sáhtán. Hearrá, mun gáñan mu suttuidan, ja dat dahká munnje váimmolaš bákčasa, go mun nuvt lean baddjelduolbman du báhkkomiid ja hávvádahttán mu oamedovddun, ja moraštahttán du buori Bassi Vuoiŋŋa. Muhto mun oskkun ahte Jesus Kristus lea hávvádahttojuvvon maiddái mu baddjelduolbmamiid dihtii, ja cuvkejuvvon mu vearredaguid dihtii, ja ahte ráŋggáštus orui su badjelis, vai mus livččii ráfi, ja ahte su háviid siste lea munnje dálkkas. Jesusa dihtii, ale ráŋggáš mu nuvt go mun lean ánssášan. Jesusa mangfoldig mot deg. Både har jeg i gjerning vanæret dit hellige navn for mennesker, og ennå mer har jeg krenket deg ved vantro, tvil, motløshet, utålmodighet, egenkjærlighet, uren lyst, misunnelse og mange andre synder, som du, Herre Gud, ser hos meg langt bedre enn jeg selv formår. O Herre, jeg angrer mine synder, og det gjør meg hjertelig ondt at jeg således har overtrådt dine bud, og såret min samvittighet og gjort din gode Hellige Ånd sorg. Men jeg tror at Jesus Kristus er såret også for mine overtredelser og knust for mine misgjerninger, og at straffen lå på ham for at jeg skulle ha fred, og at der er legedom for meg i hans sår. For Jesu skyld, straff meg ikke som jeg har fortjent. For Jesu skyld, forlat meg alle mine synder. La meg høre Ordet fra deg om alle mine synders nådige forlatelse, og la meg tro det
24 dihtii, atte munnje buot mu suttuid ándagassii. Divte mu gullat sáni dus buot mu suttuidan árpmolaš ándagassii addujumi birra, ja suova mu dan oskkut ja atnit dan mu váimmustan agálaš jeññehussan. Oñasmahte bissovaš vuoiŋŋa mu siste, ja čále du báhkkomiiddát mu váibmui, aman mun šat eambbo suddudit du vuostái, muhto vai mun bálvalivččen du bassivuoñain ja vanhurskkisvuoñain buot mu eallin beivviidan. Hearrá, árpmit mu badjelii! Ámen! Báhppa jorgala searvegotti guvlui ja cealká: Celket buohkat váimmusteattet dasa Si alle hertil av hjertet amen! Amen! 18. Bassi eahkedismállásat. Bajidehket din váimmuideattet Hearrá guvlui! Løft eders hjerter til Herren! og ha det i mitt hjerte til evig trøst. Forny en stadig ånd innen i meg, og skriv dine bud i mitt hjerte, så jeg ikke mer skal synde mot deg, men tjene deg i hellighet og rettferdighet alle mitt livs dager. Herre, miskunne deg over meg! Amen! Presten vender seg mot menigheten, og sier: Si alle hertil av hjertet amen! Celket buohkat váimmusteattet dasa Amen! 18. Nattverd. Løft eders hjerter til Herren! Bajidehket din váimmuideattet Hearrá guvlui!
25 Mii bajidit min váimmuideamet Hearrá guvlui! Vi løfter våre hjerter til Herren! Giitot mii Hearra, min Ipmileamet! La oss takke, Herren vår Gud. Dat lea dohkálaš ja riekta. Det er verdig og rett. Báhppa jorgala áltár guvlui ja rohkadallá: Duoñaid dohkálaš ja riekta lea, ahte mii álelassii ja juohke báikkis rámidit du, bassi Hearrá, buotveagalaš Áhčči, agálaš Ipmil, Jesus Kristusa, min Hearramet bokte, guhte ráhkistii min ja attii ieš iežas min ovddas, Vi løfter våre hjerter til Herren! Mii bajidit min váimmuideamet Hearrá guvlui! Presten mot menigheten: La oss takke, Herren vår Gud. Giitot mii Hearra, min Ipmileamet! Det er verdig og rett. Dat lea dohkálaš ja riekta. Presten, vender seg mot alteret: I sannhet verdig og rett er det, at vi alltid og alle vegne, priser deg, hellige Herre, allmektige Fader, evige Gud, ved Jesus Kristus, vår Herre, han som elsket oss og gav seg selv for oss, han ved hvem
26 son gean bokte eŋgelat lávlot du hearvásvuhtii máidnumiin, ja du searvegoddi almmis ja eatnama alde ávuin ovtta njálbmái rámida du nama. Singuin áigut máiddái mii ovttastahttit min jienaideamet ja rohkadallamiin lávlut: Bassi, bassi, bassi lea Hearrá Sebaot, oppa eanan lea dievva su gudnis! Hosianna allagasas! Buressivdiduvvon lehkos son guhte Hearrá nammii boahta! Hosianna allagasas! Báhppa jorgala searvegotti guvlui ja cealká: 18A. Ráhkkáseamus Kristusa ustibat! Muitot mii su guhte jámii min ovddas ja bajásčuožžilii min ovddas. Ja giitot mii ja rohkadallot guhtet guimmiideametguin! Báhppa jorgala áltár guvlui ja rohkadallá: englene lovsynger din herlighet, og din menighet i himmelen og på jorden, med samstemmig jubel priser ditt navn. Med dem vil også vi, forene våre røster og tilbedende synge: Hellig, hellig, hellig er Herren Sebaot, all jorden er full av hans ære! Hosianna i det høyeste! Velsignet være han som kommer i Herrens navn! Hosianna i det høyeste! Presten vender seg mot menigheten, og sier: 18A. Kjæreste Kristi venner! La oss komme ham i hu som døde for oss og oppsto for oss. Og la oss med hverandre takke og be! Presten ber, vendt mot alteret:
27 Mii giitit du, Hearrá Jesus Kristus, mii buressivdnidit du nama, don Ipmila áidnoriegádan Bárdni, min Beastamet. Dutnje lehkos gudni ráhkisvuoña ovddas, mii lea gievrrat og jápmin. Mii rohkadallat du, suovašit min, guñet boahtit du beavdái vuostáiváldin dihtii du rupmaša ja vara, loaiddastit ovdan du muoñuid ovdii vuollegis ja duoñalaš váimmuiguin. Ovttastahte min iežainat nuvt og ovssiid viidnemurrii, oahpat min ráhkistit guhtet guimmiideamet nuvt og don leat ráhkistan min, ja suova min, oppa dainna bassi girkuin ovttas, atnit jeññehusa ja ilu du siste! Báhppa čuožžu ain áltár guvlui ja messe/cealká: O Láppis don, gii min suttuid guddet, o árpmit min badjelii! O Láppis don, gii min suttuid guddet, Vi takker deg, Herre Jesus Kristus, vi velsigner ditt navn, du Guds enbårne Sønn, vår Frelser. Deg være ære for kjærligheten som er sterkere enn døden. Vi ber deg, gi oss som kommer til ditt bord for å motta ditt legeme og blod, å trede frem for ditt ansikt med ydmyke og sanndrue hjerter. Foren oss med deg som grenene på vintreet, lær oss å elske hverandre som du har elsket oss, og gi oss med hele den hellige kirke å ha trøst og glede i deg! Presten står fortsatt vendt mot alteret, og messer / sier: O du Guds Lam, som bar verdens synder, Miskunne deg over oss! O du Guds Lam, som bar verdens synder,
28 o árpmit min badjelii! O Láppis don, gii min suttuid guddet, Du ráfát atte don! Amen. Áhčče min, don guhte leat almmiin! Basuhuvvos du namma. Bohtos du riika. Šaddos du dáhttu, movt almmis, nuvt maiddái eatnama alde. Atte midjiide otná beaivvi min juohke beaivválaš láibámet. Ja atte midjiide min velggiideamet ándagassii, nuvtgo mii ges ándagassii addit min velggolaččaidasamet. Ja ale doalvvo min geahččalusa sisa. Muhto beastte min bahás eret. Dasgo du lea riika, ja fápmu ja gudni agálašvuhtii! Amen! Miskunne deg over oss! O du Guds Lam, som bar verdens synder, Du give oss din fred! Amen. Fader vår, du som er i himlene! Helliget vorde ditt navn; komme ditt rike; skje din vilje, som i himmelen, så og på jorden. Gi oss i dag vårt daglige brød; og forlat oss vår skyld, som vi og forlater våre skyldnere. Og led oss ikke inn i fristelse; men frels oss fra det onde. For riket er ditt og makten og æren i evighet. Amen!
29 19. Bassi ásahusa sánit. Min Hearrámet Jesus Kristus, dan ija go son behttojuvvui, válddii son láibbi, giittii ja doadjalii dan, attii su máhttájeddjiidasas ja celkkii: Váldet dán ja borret dan, dat lea mu rumaš mii addojuvvo din ovddas. Dán dahket mu muitin dihtii! Nuvt válddii son maiddái geara eahkedismállásiid maŋŋil, giittii, attii sidjiide ja celkkii: Juhket buohkat das; dát gearra lea dat oñña lihttu mu varas, mii golggahuvvo din ovddas suttuid ándagassii addojupmin. Dán dahket, nu dávjá go dii dan juhkabehtet, mu muitin dihtii! Áltárguossit bohtet ovdan ja luoitádit čippiideaset ala áltára birra. Min Hearrámet Jesus Kristusa sáni ja gohččuma mielde! 19. Innstiftelsesordene. Vår Herre Jesus Kristus, i den natt da han ble forrådt, tok han brødet, takket og brøt det, gav sine disipler og sa: Ta dette og et det, det er mitt legeme, som gives for eder. Gjør dette til min ihukommelse! Likeså tok han og kalken etter aftensmåltidet, takket, gav dem og sa: Drikk alle derav; denne kalk er den nye pakt i mitt blod, som utgydes for eder til syndernes forlatelse. Gjør dette, så ofte som dere drikker det, til min ihukommelse! Altergjestene kommer frem og kneler på alterringen. Etter vår Herres Jesu Kristi Ord og befaling! NB! Det skal være merkbar kontakt hos den knelende fra prestens hånd.
30 Cealkkán mun dutnje, buot du suttuid árbmulaš ándagassii addojumi, Áhči ja Bártni ja Bassi Vuoiŋŋa nammii! Dasmaŋŋil: 19A. Son guhte álggahii dán buori dagu din (du, dudno) siste, son ollašuhtášii dan gitta Jesus Kristusa beaivvi rádjái. Ráfi lehkos dinguin (duinna, dudnuin)! Amen! 20. Bassi eahkedismállásat ja sálbma. Juogadeami vuolde: Dát lea Jesusa rumaš. Dát lea Jesusa varra. Juogadeami maŋŋil: Dat russiinávlejuvvon ja bajásčuožžilan Jesus Kristus, guhte dál lea addán didjiide (dudnje, dudnuide) su bassi rupmašis ja varas, mainna son lea ollásii máksán buot din (du, dudnu) suttuid ovddas, son nannešii ja bajásdoalašii din (du, dudnu) dan bokte duohta oskku siste, agálaš eallimi. Ráfi lehkos dinguin (duina, dudnuin)! Amen. Tilsier jeg deg, alle dine synders nådige forlatelse, i Faderens og Sønnens og Den Hellige Ånds navn! Etter at alle knelende har fått absolusjon: 19A. Han som begynte den gode gjerning i eder, han fullføre den inntil Jesu Kristi dag! Fred være med eder! Amen. 20. Nattverdutdelingen. Under utdelingen: Dette er Jesu legeme. Dette er Jesu blod. Etter utdelingen: Den korsfestede og oppstandne Jesus Kristus, som nå har gitt eder sitt hellige legeme og blod, hvormed han har gjort fyldest for alle eders synder, han styrke og oppholde eder derved, i en sann tro til det evige liv. Fred være med eder! Amen.
31 21. Giittussálbma. Báhppa áltár guvlui. 22. Giittusrohkus. Báhppa jorgala searvegotti guvlui ja cealká: Giitot mii ja rohkadallot! Báhppa jorgala áltár guvlui ja rohkadallá: Mii giitit du, Hearrá, buotveagalaš, agálaš Ipmil, go don leat áhpásmahttán min du ávdogas attáldagaiguin. Dál mii rohkadallat du, vai don daid attáldagaid bokte nannešit min osku du ala, ja dagašit gaskavuoña ráhkisvuoña buollin min gaskkas, ja nanosmahtášit min siste agálaš eallima doaivvu, du Bártnát, Jesus Kristusa, min Hearramet dihtii! Amen! Báhppa searvegotti guvlui ja cealká/messe: Hearrá lehkos dinguin! 21. Takkesalme. 22. Takkebønn. Presten, vendt mot menigheten: La oss takke og be! Presten, vendt mot alteret: Vi takker deg, Herre, allmektige, evige Gud, fordi du har vederkveget oss med dine salige gaver. Nå ber vi deg at du ved disse gaver vil styrke vår tro på deg, og gjøre den innbyrdes kjærlighet brennende mellom oss, og stadfeste i oss håpet om et evig liv, for din Sønns, Jesu Kristi, vår Herres skyld! Amen! Presten vendt mot menigheten, messer eller sier: Herren være med eder!
32 Searvegoddi čuožžila ja lávlu: Ja du vuoiŋŋain! Hearrá buressivdnidivččii du ja várjalivččii du! Hearrá divttášii su muoñuidis čuovgat du badjelii ja livččii dutnje árbmugas! Hearrá bajidivččii su čalmmiidis du ala ja attašii dutnje ráfi! Amen, amen, amen. 23. Loahpahansálbma. Báhppa áltár guvlui. 24. Loahpahanrohkus. Menigheten reiser seg og synger. Og med din ånd! Herren velsigne deg og bevare deg! Herren la sitt ansikt lyse over deg og være deg nådig! Herren løfte sitt åsyn på deg og give deg fred! Amen, amen, amen. 23. Avslutningssalme. Presten vendt mot alteret. 24. Utgangsbønn. Báhppa luoitáda čippiid ala rohkosskámmal ala áltár gurrii, ja luhkkár rohkadallá. Presten kneler på bedeskammelen, mens klokkeren ber utgangsbønnen.
33 Hearrá! Mun giittán du, go don leat oahpahan munnje maid don dáhtut ahte mun galggan dahkat. Veahket dal mu, mu Ipmilan, du Bassi Vuoiŋŋat bokte Jesus Kristusa dihtii, vai mun vurkešin du sáni buhtes váibmui, dan bokte oskui nannejuvvošin, bassi eallingeardái buoriduvvošin, ja ealedettiin ja jámedettiin das jeññehusa anášin. Amen Jesusa nammii! 25. Postludium = Vuoiŋŋalaš lávlagirjjis. Báhppa áltár guvlui. Herre! Jeg takker deg fordi du har lært meg hva du vil at jeg skal gjøre. Hjelp meg nå, min Gud, ved din Hellige Ånd for Jesu Kristi skyld, at jeg må bevare ditt ord i et rent hjerte, styrkes ved det i troen, forbedres i et hellig levnet, og ha trøst av det i liv og død! Amen i Jesu navn! 25. Postludium = Det synges fra Åndelig Sangbok. 26. Salme. Presten vendt mot alteret. 26. Sálbma. Báhppa áltár guvlui. 27. Giittusrohkus. Báhppa jorgala searvegotti guvlui ja cealká: 27. Takkebønn. Presten vender seg mot menigheten og sier:
34 Giitot mii ja rohkadallot! Báhppa jorgala áltár guvlui ja rohkadallá: Hearrá Ipmil, almmálaš Áhčči! Mii giitit du dan du áhčálaš buorredagu ovddas, go don du stuora árpmustat ja váibmoláñisvuoñastat leat addán midjiide du bassi sánát, ja dan bokte čohkket du kristtalaš girku maiddái dáppe min luhtte. Mii rohkadallat du: Attášit midjiide du Bassi Vuoiŋŋat, vai mii giitevaš váimmuiguin vuostáiválddášeimmet du sáni ja ealášeimmet dan mielde, ja álelassii ovdánivččiimet kristtalaš oskui, doivui ja ráhkisvuhtii, ja de šattašeimmet agálaččat ávdugassan, du ráhkis Bártni, Jesus Kristusa min Hearrámet bokte, guhte duinna eallá ja ráññe Bassi Vuoiŋŋa oktavuoñas, okta duohta Ipmil, agálašvuoñas agálašvuhtii! Amen. La oss takke og be! Presten, vender seg mot alteret og ber: Herre Gud, himmelske Fader! Vi takker deg for denne din faderlige velgjerning, at du av din store nåde og barmhjertighet har gitt oss ditt hellige Ord, og ved det samler din kristne kirke også her hos oss. Vi ber deg: Gi oss din Hellige Ånd, at vi med takknemlige hjerter må ta ditt ord til oss og skikke oss etter det, og alltid vokse i kristen tro, håp og kjærlighet, og så bli evig salige ved din elskede Sønn, Jesus Kristus vår Herre, som med deg lever og regjerer i Den Hellige Ånds enhet, én sann Gud fra evighet og til evighet! Menigheten synger: Amen!
35 28. Hearrá buressivdnádus. Báhppa searvegotti guvlui ja cealká/messe: Hearrá lehkos dinguin! Searvegoddi čuožžila ja lávlu. Ja du vuoiŋŋain! Hearrá buressivdnidivččii du ja várjalivččii du! Hearrá divttášii su muoñuidis čuovgat du badjelii ja livččii dutnje árbmugas! Hearrá bajidivččii su čalmmiidis du ala ja attašii dutnje ráfi! Amen, amen, amen. 29. Loahpahansálbma: 30. Loahpahanrohkus: Báhppa luoitáda čippiid ala rohkosskámmal ala áltár gurrii, ja luhkkár rohkadallá. 28. Herrens velsignelse. Presten vendt mot menigheten: Herren være med eder! Menigheten reiser seg og synger. Og med din ånd! Herren velsigne deg og bevare deg! Herren la sitt ansikt lyse over deg og være deg nådig! Herren løfte sitt åsyn på deg og give deg fred! Amen, amen, amen. 29. Loahpahansálbma avslutningssalme: 30. Loahpahanrohkus utgangsbønn: Presten kneler på kneleskammelen og klokkeren ber:
36 Hearrá! Mun giittán du, go don leat oahpahan munnje maid don dáhtut ahte mun galggan dahkat. Veahket dal mu, mu Ipmilan, du Bassi Vuoiŋŋat bokte Jesus Kristusa dihtii, vai mun vurkešin du sáni buhtes váibmui, dan bokte oskui nannejuvvošin, bassi eallingeardái buoriduvvošin, ja ealedettiin ja jámedettiin das jeññehusa anášin. Amen Jesusa nammii! 31. Postludium = Vuoiŋŋalaš lávlagirjjis. Herre! Jeg takker deg fordi du har lært meg hva du vil at jeg skal gjøre. Hjelp meg nå, min Gud, ved din Hellige Ånd for Jesu Kristi skyld, at jeg må bevare ditt ord i et rent hjerte, styrkes ved det i troen, forbedres i et hellig levnet, og ha trøst av det i liv og død! Amen i Jesu navn! 31. Postludium = Det synges fra Åndelig Sangbok!