Arbeidsmarkedet nå november 2007

Arbeidsmarkedet nå november 2007 Arbeidsmarkedet nå er et månedlig notat fra Statistikk og utredning i Arbeids- og velferdsdirektoratet. Notatet er skrevet av Jorunn Furuberg, jorunn.furuberg@nav.no, 29. november 2007. Arbeidsløysa held fram med å falla. Sesongkorrigerte tal viser ein nedgang i arbeidsløysa på 700 personar den siste månaden. Dersom vi inkluderer ordinære tiltaksdeltakarar er nedgangen 900. Ved utgangen av november var det registrert 38.400 arbeidslause ved NAV, noko som svarar til 1,6 prosent av arbeidsstyrken. Dette er ein nedgang på 11.800 (-23%) samanlikna med november 2006. Tilgangen av nye ordinære arbeidssøkjarar held seg på eit lågt nivå, samstundes som det er utlyst mange ledige stillingar. Dette viser at arbeidsmarknaden framleis er svært stram. Figur 1: Utviklinga i talet på registrerte heilt arbeidsledige og summen av heilt arbeidsledige og ordinære tiltaksdeltakarar. Sesongjusterte tal. Januar 1998- november 2007. 120 000 110 000 100 000 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 40 000 jan.98 jul.98 jan.99 jul.99 jan.00 jul.00 jan.01 jul.01 jan.02 jul.02 jan.03 jul.03 Helt ledige og ordinære tiltaksdeltakere Helt ledige Få nye arbeidssøkjarar meldt til NAV I november var det ein liten nedgang i talet på nye arbeidssøkjarar som meldte seg til NAV, samanlikna med førre månad. Dei siste månadene sett under eitt har tilgangen av nye arbeidssøkjarar lege på eit stabilt lågt nivå. Dette viser at det no er svært få nye registrerte arbeidslause. 1

Figur 2: Tilgangen av ordinære arbeidssøkjarar per yrkedag, behaldning av summen arbeidslause og ordinære tiltaksdeltakarar. Sesongjusterte tal januar 2001- november 2007. 120 000 1 200 Beholdning helt ledige og ordinære tiltaksdeltakere 110 000 100 000 90 000 80 000 70 000 60 000 50 000 Beholdning jan.01 apr.01 jul.01 okt.01 jan.02 apr.02 jul.02 okt.02 jan.03 apr.03 jul.03 okt.03 apr.04 okt.04 apr.05 okt.05 apr.06 okt.06 apr.07 okt.07 Mange ledige stillingar I løpet av november var det ein liten nedgang i talet på utlyste stillingar samanlikna med oktobertala, men det vert framleis lyst ut svært mange ledige stillingar. Dette viser at det er ein høg etterspurnad etter arbeidskraft. Dette er ein indikator som svingar ein del frå månad til månad, men trenden har vore aukande frå slutten av 2004. Tilgang 1 100 1 000 900 800 700 600 500 Tilgang ordinære arbeidssøkere per virkedag 2

Figur 3: Tilgang ledige stillingar utlyst i media. Januar 1999 november 2007. Sesongjusterte tal. 1 600 1 400 Per virkedag 1 200 1 000 800 600 400 200 - jan.99 mai.99 sep.99 jan.00 mai.00 sep.00 jan.01 mai.01 sep.01 jan.02 mai.02 sep.02 jan.03 mai.03 sep.03 mai.04 sep.04 mai.05 sep.05 mai.06 sep.06 mai.07 sep.07 Den økonomiske utviklinga internasjonalt Mange bankar og andre finansinstitusjonar i USA har lånt ut pengar til bustadkjøparar som no har vanskar med å betala. Dette har fått negativ innverknad på innteninga til amerikanske bankar, og dei fallande bustadprisane i USA er eit trugsmål mot stabiliteten i amerikansk økonomi. Talet på igangsette nye bustadbygg var i oktober nesten halvert i høve til toppen i 2005. Tal for BNP i 3. kvartal viser likevel at det framleis er sterk vekst i amerikansk økonomi. I Kina er det framleis sterk vekst i økonomien. Rekordhøg vekst i BNP og ein kraftig auke i investeringane i kinesiske verksemder har ført til at styresmaktene har signalisert ei innstraming i pengepolitikken. I Euro området har det lenge vore sterk vekst i økonomien, noko som vert stadfesta av BNP- tal for 3.kvartal. Veksten har i hovudsak vore driven av auka eksport og vekst i investeringane. Ein eventuell nedgang i amerikansk økonomi vil kunna gi negative impulsar til veksten i Europa. Utviklinga i norsk økonomi Norsk økonomi har over ein lengre periode vore inne i ein høgkonjunktur. Høg oljepris og låge renter har ført til ein sterk auke i investeringane. Samstundes har ein auke i disponible realinntekter ført til ein kraftig vekst i privat etterspurnad etter varer og tenester. Tal for 3. kvartal viser sterk vekst i investeringane både innafor industri og kraftforsyning. Summen av utførte og venta investeringar i 2007 ligg 28 prosent høgare enn tilsvarande anslag for 2006. Også for investeringar i 2008 er anslaga i 3. kvartal i år monaleg høgare enn tilsvarande anslag gjort for 2007. 3

I perioden januar til september i år auka igangsett byggeaktivitet målt i bruksareal med 12,4 prosent, samanlikna med same periode i fjor. Dei siste månadene har det vore ei utflating i veksten i igangsette bustadbygg, medan det har vore ein vekst for næringsbygg.. Ordretilgangen til industrien viste ein auke på 5,3 prosent frå 2. til 3. kvartal i år, viser statistikk frå Sentralbyrå (SSB). Konjunkturbarometeret til SSB viser at eit klart fleirtal av industrileiarane vurderer utsiktene på kort sikt som gode. Sjølv om indikatoren for ressursvanskar viser ein svakt fallande trend, er den indikatoren på eit svært høgt nivå historisk sett. Årsaka til dette er mangel på kvalifisert arbeidskraft og høg kapasitetsutnytting. Høgkonjunkturen har også etter kvart gitt seg utslag i aukande lønsvekst, samstundes som det er teikn til at produktivitetsveksten minkar Nedgang i arbeidsløysa i alle yrkesgrupper Figur 4: Prosentvis endring i talet på registrerte arbeidslause etter yrkesbakgrunn. November 2006 november 2007. 0 % -5 % -10 % -15 % -15 % -20 % -18 % -25 % -22 % -22 % -21 % -30 % -29 % -28 % -28 % -27 % -27 % -27 % -27 % -27 % -26 % -35 % Akademiske yrke Ingeniør- og ikt-fag Kontorarbeid Undervisning Meklarar og konsulentar Jordbruk, skogbruk og fiske Reiseliv og transport Leiarar Barne- og ungdomsarbeid Serviceyrke og anna arbeid Butikk- og salsarbeid Industriarbeid Helse, pleie og omsorg Bygg og anlegg Ingen yrkesbakgrunn eller uoppgitt I alt Figur 4 viser at det er ein kraftig nedgang i arbeidsløysa i alle yrkesgrupper, når vi samanliknar med tal for november i fjor. Arbeidsløysa har gått mest ned innafor akademiske yrke (-29 %), ingeniør- og iktfag (-28 %) og kontorarbeid (-28 %). Arbeidsløysa er lågast innan undervisning der 0,6 prosent av arbeidsstyrken er utan arbeid. Også blant leiarar (0,7%) og innan ingeniør- og iktfag (0,7 %) er arbeidsløysa svært låg. Arbeidsløysa er høgast innafor reiseliv og transport (2,3 %) og innafor serviceyrka (2,1 %). 4

Akademiske yrke Innafor dei akademiske yrka har arbeidsløysa gått mest ned blant juristar (-38 %) og blant sakshandsamarar i offentleg sektor (- 32 %). Kontorarbeid I denne yrkesgruppa går arbeidsløysa mest ned blant funksjonærar ( 31 %) og sekretærar (-30 %). Ingeniør- og ikt-fag Innan ingeniør- og iktfag går arbeidsløysa sterkt ned blant systemutviklarar og programmerarar (-38%). Blant sivilingeniørar, sivilarkitektar og liknande er det og ein monaleg nedgang i arbeidsløysa ( - 32 %). Undervisning Innan undervisning er det 27 prosent færre arbeidslause samanlikna med november i fjor. Arbeidsløysa går mest ned blant førskolelærarar (-30 %) og blant lærarar i vidaregåande skole (-28 %). Bygg og anlegg Bygg og anlegg er den yrkesgruppa som har minst nedgang i arbeidsløysa. Samanlikna med november i fjor er det no 18 prosent færre arbeidslause. Arbeidsløysa går mest ned blant elektrikarar (- 30 %) og hjelpearbeidarar (- 22 %). Industriarbeid Det siste året har det vorte 22 prosent færre arbeidslause med bakgrunn innan industriarbeid. Arbeidsløysa går mest ned blant automatikarar og elektriske montørar (- 39 %) og blant hjelpearbeidarar ( -28 %). Færre arbeidslause i alle fylke Arbeidsløysa går framleis sterkt ned i alle fylke samanlikna med tala for november i fjor. Nedgangen er størst i Sogn og Fjordane der det har vorte 36 prosent færre arbeidslause. Også Vest-Agder (-34%) og Akershus (- 33 %) har hatt ein sterk nedgang i arbeidsløysa. Arbeidsløysa er lågast i Sogn og Fjordane med 0,9 prosent og i Rogaland med 1,0 prosent. Høgast arbeidsløyse finn vi i Finnmark (2,7 %) og i Oslo (2,1 %). 5

Figur 5: Prosentvis endring i talet på registrerte arbeidslause fordelt på fylke. November 2006 november 2007. 0 % -5 % -10 % -15 % -20 % -17 % -16 % -11 % -10 % -13 % -20 % -25 % -24 % -24 % -24 % -22 % -26 % -25 % -30 % -28 % -29 % -35 % -33 % -34 % -36 % -40 % Østfold Akershus Oslo Hedmark Oppland Buskerud Vestfold Telemark Aust-Agder Vest-Agder Rogaland Hordaland Sogn og Fjordane Møre og Romsdal Sør-Trøndelag Nord-Trøndelag Nordland Troms Finnmark I alt Spesielle tilhøve ved månadsoppdateringa Det er ingen kjende tilhøve som påverkar månadstala for arbeidsmarknaden i nvovember. 6

Figurvedlegg Figur 6 og 7: Utviklinga i summen av registrerte arbeidslause og ordinære tiltaksdeltakarar innan yrkesgrupper (yrkesbakgrunn). Januar 2004 november 2007. Januar 2004 = 100. Sesongkorrigerte tal. 120 % 110 % 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % Jordbruk, skogbruk og fiske Reiseliv og transport Akademiske yrker Butikk- og salgsarbeid Undervisningsarbeid Barne- og ungdomsarbeid Helse, pleie og omsorg 50 % 40 % apr.04 okt.04 apr.05 okt.05 apr.06 okt.06 apr.07 110 % 100 % 90 % Serviceyrker og annet arbeid 80 % Kontorarbeid 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % apr.04 okt.04 apr.05 okt.05 apr.06 okt.06 apr.07 7 okt.07 Ledere Meglere og konsulenter Bygg og anlegg Industriarbeid Ingeniør- og ikt-fag

Figur 8: Utviklinga i summen av registrerte arbeidslause og ordinære tiltaksdeltakarar i regionar. Januar 2004 november 2007. Januar 2004 = 100. Sesongkorrigerte tal. 120 % 110 % 100 % 90 % Østfold/Buskerud/Vestfold/ Telemark Oslo/Akershus Agderfylkene/Rogaland 80 % 70 % 60 % Hordaland/Sogn og Fjordane/Møre og Romsdal Oppland/Hedmark Trøndelag Nord-Norge 50 % 40 % 30 % mar.04 mai.04 sep.04 nov.04 mar.05 mai.05 sep.05 nov.05 mar.06 mai.06 sep.06 nov.06 mar.07 mai.07 sep.07 8