Fylkeskommunenes landssamarbeid Eksamen 23. november 2017 LGA2002 Forvaltning og drift Programområde: Landbruk og gartnernæring Nynorsk/Bokmål
Nynorsk Eksamensinformasjon Eksamenstid Hjelpemiddel Bruk av kjelder Vedlegg Informasjon om vurderinga Eksamen varer i 4 timar. Alle hjelpemiddel er tillatne, bortsett frå Internett og andre verktøy som kan brukast til kommunikasjon. Dersom du bruker kjelder i svaret ditt, skal dei alltid førast opp på ein slik måte at lesaren kan finne fram til dei. Du skal føre opp forfattar og fullstendig tittel på både lærebøker og annan litteratur. Dersom du bruker utskrift eller sitat frå Internett, skal du føre opp nøyaktig nettadresse og nedlastingsdato. Ingen I denne oppgåva blir det lagt vekt på at du kan: gjengi viktig fagstoff, beskrive og liste opp tillært kunnskap forklare korleis noko heng saman, gjere greie for løysingar, bruke kunnskap/teori vurdere ein situasjon, sette løysingar opp mot kvarandre (drøfte), analysere deg fram til løysingar, grunngje val du gjer og gjere greie for konsekvensar av vala dine osb. Den endelege vurderinga av eksamenssvaret skal være ei heilskapleg vurdering av den samla presentasjonen din. Andre opplysningar Vurderingsrettleiing gir deg informasjon om kva som er venta av svaret ditt, og kva sensor vil vektlegge. Det er tre oppgåver og du skal svare på alle. Eksamen Side 2 av 8
Situasjonsbeskriving: Du har kjøpt eit gardsbruk som heiter Remmen. Jord og fjøs har vore bortleigd. Kontrakten går ut i 2017. Remmen har 90 dekar fulldyrka jord. Jorda består av leirjord. Det er bra dreneringstilstand. Våningshuset er i god stand. Det er eit sauefjøs på garden med plass til 100 vinterfora sauer. Fjøset er i middels bra stand. Det er 300 dekar skog med bra tilvekst. Det er også 5 000 dekar fjell som følgjer garden. Det er gode moglegheiter for småviltjakt. Garden ligg ei mil frå kommunesenteret. Det er eit variert kulturlandskap i området. Det er registrert raudlisteartar i skogen tilhøyrande garden. Du ønsker å bu på garden og leve av han. Andre opplysningar du treng, og kor denne garden ligg i Noreg, må du i dei neste oppgåvene føresette sjølv. Oppgåve 1 Bedriftsetablering a) Når du kjøpte Remmen vurderte du ulike eigar- og selskapsformer. Drøft ulike alternativ du kunne velje. b) Du tenkjer å starte opp med sau i fjøset på garden og bruke den dyrka marka på garden til fôrproduksjon. Du vurderer at du må ha ei næring i tillegg for å få ei forsvarleg inntekt. Foreslå ei ny tilleggsnæring på garden basert på ressursane der. c) Kvifor treng du forretningsplan før du starter med den nye næringa frå b)? Beskriv kort korleis du vil sette opp ein forretningsplan for denne. d) Bruk næringa frå b) som eksempel eller vel eit anna produkt. Beskriv kva som er god eller dårleg kvalitet på produktet. e) Bruk næringa frå b) som eksempel. Beskriv korleis du skal behandle kundane profesjonelt. Oppgåve 2 Naturtypar a) Beskriv ein av naturtypane frå garden Remmen. b) Korleis kan denne naturtypen frå a) gi grunnlag for næringsdrift. Gi eitt eksempel. c) Drøft korleis næringsdrift frå b) påverkar naturtypen du valde i a) og lokalsamfunnet der garden ligg. Eksamen Side 3 av 8
Oppgåve 3 Økonomi a) Kva er eit dekningsbidrag og kva bruker ein det til? b) Konstruer ei rekning for sal av eit saueslakt frå eigedommen Remmen. (Hugs alle krav til bilag). c) Kvifor er korrekt regnskapsføring viktig på garden? Eksamen Side 4 av 8
Bokmål Eksamensinformasjon Eksamenstid Hjelpemidler Bruk av kilder Vedlegg Informasjon om vurderingen Eksamen varer i 4 timer. Alle hjelpemidler er tillatt, bortsett fra Internett og andre verktøy som kan brukes til kommunikasjon. Hvis du bruker kilder i besvarelsen din, skal disse alltid oppgis på en slik måte at leseren kan finne fram til dem. Du skal oppgi forfatter og fullstendig tittel på både lærebøker og annen litteratur. Hvis du bruker utskrift eller sitat fra Internett, skal du oppgi nøyaktig nettadresse og nedlastingsdato. Ingen I denne oppgaven blir det lagt vekt på at du kan: gjengi viktig fagstoff, beskrive og liste opp tillært kunnskap forklare hvordan noe henger sammen, gjøre rede for løsninger, anvende kunnskap/teori vurdere en situasjon, sette løsninger opp mot hverandre (drøfte), analysere deg fram til løsninger, begrunne valg du gjør og redegjøre for konsekvenser av dine valg osv. Den endelige vurderingen av besvarelsen skal være en helhetlig vurdering av den samlede presentasjonen din. Andre opplysninger Vurderingsveiledningen gir deg informasjon om hva som forventes av svaret ditt, og hva sensor vil vektlegge. Det er tre oppgaver som alle skal besvares Eksamen Side 5 av 8
Situasjonsbeskrivelse: Du har kjøpt et gårdsbruk som heter Remmen. Jord og fjøs har vært bortleid. Kontrakten går ut i 2017. Remmen har 90 dekar fulldyrka jord. Jorda består av leirjord. Det er bra dreneringstilstand. Våningshuset er i god stand. Det er et sauefjøs på gården med plass til 100 vinterforede sauer. Fjøset er i middels bra stand. Det er 300 dekar skog med bra tilvekst. Det er også 5 000 dekar fjell medfølgende gården. Der er gode muligheter for småviltjakt. Gården ligger en mil fra kommunesenteret. Det er et variert kulturlandskap i området. Det er registrert rødlistearter i skogen tilhørende gården. Du ønsker å bo på gården og leve av den. Øvrige opplysninger du trenger, og hvor denne gården ligger i Norge, må du i de neste oppgavene forutsette selv. Oppgave 1 Bedriftsetablering a) Når du kjøpte Remmen vurderte du ulike eier- og selskapsformer. Drøft ulike alternativer du kunne velge. b) Du tenker å starte opp med sau i gårdens fjøs og bruke gårdens dyrka mark til fôrproduksjon. Du vurderer at du må ha en næring i tillegg for å få en forsvarlig inntekt. Foreslå en ny tilleggsnæring på gården basert på ressursene der. c) Hvorfor trenger du forretningsplan før du starter med den nye næringen fra b)? Beskriv kort hvordan du vil sette opp en forretningsplan for denne. d) Bruk næringen fra b) som eksempel eller velg et annet produkt. Beskriv hva som er god eller dårlig kvalitet på produktet. e) Bruk næringen fra b) som eksempel. Beskriv hvordan du skal behandle kundene profesjonelt. Oppgave 2 Naturtyper a) Beskriv en av naturtypene fra gården Remmen. b) Hvordan kan denne naturtypen fra a) gi grunnlag for næringsdrift. Gi ett eksempel. c) Drøft hvordan næringsdrift fra b) påvirke naturtypen du valgte i a) og lokalsamfunnet der gården ligger. Eksamen Side 6 av 8
Oppgave 3 Økonomi a) Hva er et dekningsbidrag og hva bruker man det til? b) Konstruer en regning for salg av et saueslakt fra eiendommen Remmen. (Husk alle krav til bilag). c) Hvorfor er korrekt regnskapsføring viktig på gården? Eksamen Side 7 av 8
www.vigoiks.no/eksamen