Kulturstatistikk 004 0. 5 000 nye bøker i 004 Talet på utgjevne boktitlar og småtrykk held seg stabilt syner dei førebelse tala frå Nasjonalbiblioteket i Oslo. 5 000 bøker og 60 småtrykk blei utgjevne i 004. Det blei omsett bøker for 5 milliardar kroner. Omsetningstala gjekk ned med 5 prosent frå 00. Dei førebelse tala frå Nasjonalbiblioteket i Oslo syner at det blei utgjeve 5 0 bøker og 6 småtrykk i 004. 8 prosent av bøkene og 94 prosent av småtrykka var førsteutgåver. 64 prosent av bøkene blei utgjevne på originalspråket, medan resten, 6 prosent, var omsette bøker. Det blei utgjeve flest bøker i kategorien litteratur, heile 40 prosent, medan 6 prosent var kategorien samfunnsvitskap. Kategorien språk stod for litt over prosent av dei utgjevne bøkene i 004. Tabell 0. gir ei oversikt over utgjevarspråket i bøker og småtrykk. 8 prosent av bøkene kom ut på bokmål i 004, og prosent av bøkene kom ut på engelsk. Nynorskdelen utgjorde 5 prosent i 004, medan den i 00 utgjorde 8 prosent. Òg for småtrykka er bokmålsdelen størst med 88 prosent, 7 prosent er på nynorsk, medan berre prosent er på engelsk i 004. 6 prosent, eller 800 av dei utgjevne bøkene i 004 var omsette bøker. 68 prosent av dei omsette bøkene hadde engelsk som originalspråk, medan svenske bøker utgjorde prosent. Danske bøker utgjorde 4 prosent. Dersom ein går tilbake til 995, vil ein sjå at denne fordelinga har vore nokolunde stabil. Nasjonalbiblioteket i Oslo fører også oversikt over andre typar utgjevingar, til dømes lydbøker, CD-ROM og kombidokument. Dei førebelse tala for 004 syner at det blei utgjeve 6 slike titlar, der lydbøkene utgjorde 98 prosent. Tala i tabell 0.5 syner at 79 titlar barne- og ungdomslitteratur blei utgjevne i Bok og småtrykk Tala i statistikken omfattar bøker og småtrykk som er utgjevne i førsteutgåver og i reviderte utgåver. I statistikken er ein ikkje-periodisk publikasjon på minst 49 sider rekna som éi bok. Eit småtrykk er ein ikkje-periodisk publikasjon på 5-48 sider. Klassifiseringa av bøker og småtrykk etter emne er gjord etter Deweys desimalsystem. Statistikken gjeld det året som bøker og småtrykk er utgjevne og fell ikkje alltid saman med når bøkene er registrerte ved Nasjonalbiblioteket. Tala for åra 995-00 i tabellane 0.-0.5 er korrigerte tal, medan tala for 004 er førebelse. (Nasjonalbiblioteket.) 9
Kulturstatistikk 004 004. 6 prosent av desse titlane var utanlandske og 78 prosent var skjønnlitterære titlar. Bokomsetning til 5 milliardar kroner I 004 blei det omsett bøker i Noreg for nærare 5, milliardar kroner. Dette representerer ein nedgang i bokomsetninga på 5 prosent frå 00. Medlemsforlaga i Den Norske Forleggerforening står for 6 prosent av bokomsetninga, medan bokklubbar står for prosent. Omsetninga av lydbøker representerer om lag prosent, med 0 millionar kroner og auka med prosent frå 00 til 004. Både andre forlag og bokklubbar har hatt ein reduksjon i omsetninga, høvesvis med og prosent. Den estimerte bruttoomsetninga i 004 er berekna til, milliardar kroner for medlemsforlaga, og talet på selde eksemplar var millionar. Omsetninga auka med prosent frå 00 og talet på eksemplar auka med 9 prosent. Billegbøker står for største delen både i omsetning og selde eksemplar i 004, med 8 prosent av omsetninga og 0 prosent av dei selde eksemplara. Omsett skjønnlitteratur for barn er i gjennomsnitt billegast per eksemplar med 8 kroner, tett følgd av billegbøkene til 9 kroner i 004. Dei dyraste bøkene er lærebøker og verk, lærebøker i gjennomsnitt 48 kroner, medan verka kosta gjennomsnittleg kroner i 004. For nærare detaljar sjå tabell 0.7. Pliktavlevering I 004 blei det avlevert 700 løpande periodika til Nasjonalbiblioteket. Dette er det lågaste talet gjennom dei siste ti åra. 998 var toppåret med 9 700 avleverte periodika. Talet på avleverte bøker har òg variert noko gjennom tiåret, frå 600 Pliktavlevering Noreg har hatt pliktavlevering heilt sidan 697. Formålet med dei ulike lovpåboda har variert frå sensur via dokumentasjon av styresmaktene sitt arbeid til dagens kulturelle målsetjing. Den. juli 990 trådde "Lov om avleveringsplikt for allment tilgjengelege dokument av 9. juni 989 nr. " i kraft. Denne loven avløyste den gamle pliktavleveringsloven frå 99. (Nasjonalbiblioteket, 005). eksemplar i 996 til 9 000 i 00. I 004 blei det avlevert 0 000 bøker, ein nedgang på prosent frå året før. Talet på småtrykk er nær halvert i denne perioden, frå 4 500 i 994 til 00 i 004. Den prosentvise auken det siste året har vore størst for kombidokumenta, over 00 prosent og for lydbøkene med 0 prosent. Ein av fire les bøker ein gjennomsnittsdag prosent las bøker ein gjennomsnittsdag i 004, ein auke i forhold til 000 og 997, da høvesvis 0 og 7 prosent las ei bok. I gjennomsnitt blei det brukt tolv minutt til boklesing per dag i 004. Dette var like mange minutt som i 000. Fleire kvinner enn menn las bøker ein vanleg dag i 004, dei las òg meir. 7 prosent av kvinnene las bok, medan 9 prosent av mennene gjorde det same. Kvinner las i 4 minutt og mennene las i ni minutt. Begge kjønn las litt meir i 004 enn i 997. 54 prosent av dei som las bøker ein gjennomsnittsdag i 004 las ein roman eller ei novelle. Denne sjangeren har halde seg mest populær dei siste åra. prosent av boklesarane ein vanleg dag las barne-/ ungdomslitteratur. 9
Kulturstatistikk 004 For meir informasjon, sjå: Nasjonalbiblioteket: http://www.nb.no/ Den Norske forleggerforening: http://www.forleggerforeningen.no/ For andre studiar om boklesarar sjå: Norsk mediebarometer 004: www.ssb.no/ medie/ Tabell 0.. Utgjevne bøker og småtrykk. 995-004. Talet på titlar Småtrykk I alt Av dette Utgjevne Om- I alt Av dette Utgjevne Omførste- på original- sette første- på original- sette utgåver språket utgåver språket 995... 5 40 4 47 664 576 704 64 48 996... 5 6 4 86 56 65 675 6 400 75 997... 5 49 4 57 84 65 80 75 465 6 998... 5 4 4 50 787 64 750 705 48 999... 5 6 4 45 746 66 777 7 44 4 000... 5 409 4 55 77 68 84 779 50 4 00... 5 8 4 5 696 685 808 755 474 4 00... 5 70 4 700 94 796 88 770 48 46 00... 6 58 5 7 4 94 864 80 744 448 55 004... 5 0 4 080 6 795 6 586 0 0 004 Alminnelege skrifter 85-79 6 4 - - - Filosofi... 8-87 5 6 - - - Religion... 7-95 70 - - - Samfunnsvitskap... 84-745 69 44 - - - Språk... 6-58 4 - - - Naturvitskap... 6-06 0 7 - - - Nytta vitskap... 757-56 96 44 - - - Kunst, rekreasjon.. - 0 8 56 - - - Litteratur... 05-8 8 4 - - - Historie og geografi 95-05 90 4 - - - Gjeld ikkje omsetjingar mellom norske språk (bokmål, nynorsk, samisk m.m.). 995-00 korrigerte tal. 9
Kulturstatistikk 004 Tabell 0.. Utgjevne bøker, etter utgjevarspråk. 995-004. Talet på titlar 995 996 997 998 999 000 00 00 00 004 i alt... 5 40 5 6 5 49 5 4 5 6 5 409 5 8 5 70 6 58 5 0 Bokmål... 4 54 4 4 46 4 85 4 4 4 47 4 8 4 54 4 945 4 65 Nynorsk... 99 78 70 60 8 78 78 86 507 55 Samisk... 8 0 6 9 4 Engelsk... 5 589 597 6 576 55 565 75 654 579 Andre språk... 58 6 58 46 59 66 45 4 4 Småtrykk i alt... 704 675 80 750 777 84 808 88 80 6 Bokmål... 577 557 670 64 674 79 698 709 696 546 Nynorsk... 50 50 54 4 56 50 60 70 48 4 Samisk... 7 6 0 4 5 Engelsk... 46 47 48 9 7 5 4 4 5 Andre språk... 4 8 8 0 4 5 8 995-00 korrigerte tal. Tabell 0.. Omsette bøker og småtrykk, etter originalspråk. 995-004. Talet på titlar 995 996 997 998 999 000 00 00 00 004 i alt... 576 65 65 64 66 68 685 796 864 795 Svensk... 6 4 67 58 4 9 60 9 0 Dansk... 46 70 6 89 74 68 60 84 86 77 Engelsk... 8 96 80 64 6 7 6 79 7 Tysk... 65 7 8 78 60 7 56 76 78 74 Fransk... 45 50 44 54 58 47 5 60 45 4 Andre språk og uoppgjevne 9 4 7 40 58 46 74 Småtrykk i alt... 75 6 4 4 4 46 55 0 Svensk... 56 0 54 7 5 5 8 65 77 59 Dansk... 9 4 5 8 7 7 8 Engelsk... 96 5 7 59 40 8 9 0 90 Tysk... 6 7 7 6 4 6 5 Fransk... 8 6 7 9 8 0 9 Andre språk og uoppgjevne 0 0 9 4 6 0 9 9 Gjeld ikkje omsetjingar mellom bokmål, nynorsk, samisk m.m. 995-00 korrigerte tal. 94
Kulturstatistikk 004 Tabell 0.4. Andre typar utgjevingar. 995-004. Talet på titlar 995 996 997 998 999 000 00 00 00 004 I alt... 7 99 65 0 47 9 00 08 70 6 Lydbøker... 90 69 6 97 09 5 57 74 8 58 CD-ROM... 5 6 40 Kombidokument... 4 9 4 7 995-00 er korrigerte tal. Tabell 0.5. Utgjeven barne- og ungdomslitteratur. 995-004. Talet på titlar 995 996 997 998 999 000 00 00 00 004 I alt... 76 76 806 856 840 85 8 88 84 79 Norske... 06 7 56 7 89 87 8 0 Utanlandske... 457 46 550 59 55 58 500 559 504 488 Skjønnlitteratur... 68 57 640 665 66 6 60 680 660 65 Faglitteratur... 5 65 66 9 79 9 0 0 8 76 995-00 er korrigerte tal. Tabell 0.6. Den Norske Forleggerforening. Bokomsetning til utsalsprisar. 990-004. Mill. kr I alt Medlemsforlag Andre forlag Bokklubbar Bokimportørar 4 Lydbøker 990... 06 970 49 469 84-99... 66 6 99 544 97-99... 46 08 46 596 06-99... 56 8 458 7 54-994... 97 98 50 80 87-995... 4 08 60 595 870 8-996... 4 6 6 598 87 0-997... 4 64 708 646 948-998... 4 906 86 655 09 50-999... 4 96 846 68 09 5-000... 4 68 69 567 5 6-00... 4 645 59 49 50 75-00... 4 984 787 550 74 7-00... 5 44 06 600 5 8 5 78 004... 5 5 8 407 49 56 0 Tala er baserte på omsetning av bøker i bokgruppene -7. Endringar i medlemsmassen frå år til år påverkar tala. Tal for Andre forlag er eit estimat. Medlemsforlaga sin omsetning er f.o.m. 00 korrigert for bruttomsetning til bokklubbar. 4 Verdien på import av bøker er t.o.m. 00 rapportert for høgt av ein av aktørane. 5 Tala er korrigerte. Kjelde: Den norske Forleggerforening. 95
Kulturstatistikk 004 Tabell 0.7. Omsetning og talet på selde eksemplar, etter bokgruppe. 00-004 Brutto omsetning, 000 kroner Talet på selde eksemplar Pris per eksemplar 00... 856 874 6 959 8. 00... 78 8 808 609. 004... 85 857 0 549 64. Bokgruppe Grunnskolen... 8 57 70 747 4,0 Vidaregåande... 0 98 065 47 85,0 Lærebøker... 5 555 78 405 48,0 Fagbøker... 08 466 7 87 9,0 Norsk sakprosa, vaksne... 57 84 96 97 80,0 Omsett sakprosa, vaksne... 8 48,0 Norsk sakprosa, barn... 7 68 90 74 8,0 Omsett sakprosa, barn... 54 475 5 4,0 Norsk skjønnlitteratur, vaksne. 7 699 840 869 05,0 Omsett skjønnlitteratur, vaksne 75 5 84 89 08,0 Norsk skjønnlitteratur, barn... 78 86 56 9,0 Omsett skjønnlitteratur, barn.. 4 64 0 8,0 Billegbøker... 575 76 6 5 9,0 Verk... 49 98 68,0 Kommisjonsbøker, lover o.a.... 4 490 0 804 7,0 Bruttoomsetninga er estimert på bakgrunn av nettomsetninga. Statistikkgrunnlaget har auka på grunn av nye medlemmer. Kjelde: Den norske Forleggerforening. Tabell 0.8. Pliktavlevert materiale til Nasjonalbiblioteket i Rana. 994-004 994 995 996 997 998 999 000 00 00 00 004 Periodika, løpande 4 600 5 900 6 880 8 8 9 665 7 754 7 69 6 8 6 00 5 448 650 Periodika, digitale.............. 5 44 5... 67 989 575 0 58 475 9 940 9 984 8 95 9 459 0 8 9 988 Nettmonografiar.............. 4 46 67 659 Videoar..... 6 7 8 7 40 0 58 8 9 Kombidokument 77 6 70 4 76 47 9 9 0 64 Lydbøker... 7 40 9 4 85 8 8 88 5 57 4 88 Småtrykk... 4 500 0 800 9 660 6 500 5 5 950 9 06 6 975 5 77 558 8 Postkort... 600 4 500 5 080 900 454 409 549 789 767 9 4 0 Plakatar... 000 800 950 750 95 646 800 757 704 60 670 Radio- og fjernsynsprogram... 6 8 7 0 7 8 9 79 7 70 0 0 8 89 7 8 8 85 8 9 9 57 Notetrykk... 84 445 65 5 496 67 08 7 97 48 8 Kart... 9 55 76 9 459 90 7 7 4 77 59 Lydfestingar... 456 46 59 568 70 44 60 48 4 76 479 CD-ROM....... 80 4 78 5 0 46 4 57 Diskettar....... 44 46 5 9 Aviser................. 6 4 4 Ved utgangen av 997 hadde Senter for pliktavlevering over ein månads etterslep på registreringa av materialet. At tala for 997 er lågare enn tidlegare år, avspeglar altså ikkje ein nedgang i avleveringa. Gjeld perioden 990-996. Aviser har blitt pliktavlevert sidan 990. 4 Tala er retta. Kjelde: Nasjonalbiblioteket i Rana. 96
Kulturstatistikk 004 Tabell 0.9. Prosentdel boklesarar og minutt brukt til lesing av bøker ein gjennomsnittsdag, etter kjønn, alder og utdanning. 997-004 Prosent Minutt brukt til lesing av bøker 997 000 004 997 000 004 Alle personar... 7 0 0 Kjønn Menn... 4 6 9 8 9 9 Kvinner... 4 7 4 4 Alder 9-5 år... 6 8 8 7 9 6-4 år... 7 9 6 9 0 5-44 år... 7 9 9 45-66 år... 5 5 9 4 67-79 år... 0 0 8 4 Utdanning Ungdomsskolenivå... 0 0 4 6 6 7 Vidaregåande skolenivå... 6 7 9 9 0 0 Universitets- og høgskolenivå I... 9 9 8 5 7 Universitets- og høgskolenivå II +... 9 0 9 Kjelde: Norsk mediebarometer 004, Statistisk sentralbyrå. Tabell 0.0. Lesarar fordelte på boktype ein gjennomsnittsdag. 997-004. Prosent Roman/- Biografi/- Samfunn/- Natur/- Religiøs Skode- Barne-/ Anna novelle memoarar politikk/- teknikk/- litteratur spel/- ungdomskunsthistorie friluft dikt litteratur 997... 55 9 0.. 000... 59 7 8 4.. 7 004... 54 8 7 4 0 Kjelde: Norsk mediebarometer 004, Statistisk sentralbyrå. 97