Туризам, принципи и практика. Доц. д-р Сашко Граматниковски M-р Марина Стојмирова

Transkript

1 Туризам, принципи и практика 1 Доц. д-р Сашко Граматниковски M-р Марина Стојмирова 1

2 ТУРИЗМОТ КАКО СЛОЖЕНА ОПШТЕСТВЕНА, ЕКОНОМСКА И ПРОСТОРНА ПОЈАВА

3 ТУРИЗМОЛОГИЈА, НАУКА ЗА ТУРИЗМОТ 1975 година - Белград 25 Конгрес на AIEST Меѓународно здружение на научни експерти за туризам Фрагола ТУРИЗМОЛОГИЈА, Туризмографија Деферт Туристологија, Туристика Проф. Д-р Ж. Јовичиќ ТУРИЗАМ - Водечка светска индустрија 2004: 763,9 милиони туристи 633 милјарди $ 830 $ - Просечни приходи по туристичко доаѓање

4 ПРЕДМЕТ на проучување Туризмот како сложен социо-економски феномен Потреби на населението за одмор, забава, рекреација, излет Начин на задоволување на потребите на туристите ЗАДАЧИ на туризмологијата (Јовичиќ) 1. Утврдување на структуралните, функционалните и типолошките својства на туризмот 2. Дефинирање и проучување на просторните, социолошките и економските димензии на туризмот 3. Истражување на релациите помеѓу општото и поединечното, кои во туризмот имаат теоретско и практично значење МЕТОДИ Математичко-статистички Историски Експериментални Генетеско-еволутивни

5 ЕТИМОЛОГИЈА НА ЗБОРОВИТЕ ТУРИСТ И ТУРИЗАМ Турист Туристички работник Турист Турист Турист Туризам ТУРИСТ г., Пеџ, Анегдоти во англскиот јазик Денес патникот се нарекува ТУРИСТ ТУРИЗАМ г., Спортски магазин

6 Англија XIX век, ТУРИСТ и ТУРИЗАМ се употребуваат со иронија Франција 1830 г., Виктор Жакмон Писма г., Морис Алуа Психологија на патувањето ПАТНИК ТУРИСТ г., Литр лица кои патуваат според одредена програма Англиски to tour Фрнацуски tour } движење, кружно патување Грчки tornos Латински tornus, средновековни турнири Латински tornare, движење, кружно патување, посетување на одделни краеви и предели Fremdenverkehr = Fremde страно лице + Verkehr - промет - Промет со странци

7 ДЕФИНИРАЊЕ НА ПОИМИТЕ ТУРИЗАМ И ТУРИСТ Што е ТУРИЗАМ и кој е ТУРИСТ?????? Проф. Д-р Бернекер - Колку автори, толку дефиниции Дефиниции: 1. Номиналистички 2. Економски 3. Универзални 4. Статистички

8 НОМИНАЛИСТИЧКИ ДЕФИНИЦИИ - Поаѓаат од ИМЕТО ЕКОНОМСКИ ДЕФИНИЦИИ - Туризмот како стопанска дејност 1884 г., Џосеф Страднер прва економска дефиниција Две групи дефиниции: 1. Комплекс туристички потреби (Ото Л. Ромер, Монгенрот, Оливие) 2. Дејности кои овозможуваат задоволување на комплексот туристички потреби (Троиси, Бернекер) УНИВЕРЗАЛНИ ДЕФИНИЦИИ културна, забавна, политичка, здравствена... функција Walter Hunziker и Kurt Krapf: туризмот е збир на односи и појави кои произлегуваат од патувањето и престојот на странците во некој крај, доколку престојот не значи постојано населување и не е поврзан со било каква активност која донесува заработувачка.

9 СТАТИСТИЧКИ ДЕФИНИЦИИ И СТАТИСТИКА НА ТУРИЗМОТ WTO: 1967 г., Комисија за статистика на ООН во Женева: За статистички цели терминот посетител се однесува на секое лице кое од било кои причини посетува земја во која нема постојан престој, освен да врши дејност за која му плаќа земјата што ја посетува Посетител Турист Излетник Во однос на туристичкиот промет: - Домашен туризам - Влезен туризам - Излезен туризам

10 ПАТНИК ТУРИСТ Секој турист Е патник Секој патник НЕ Е турист Лице кое патува на некои одредишта, што НЕ се негова/нејзина вообичаена средина на престој на период помалку од 12 месеци и чија главна цел на патувањето не се поврзува со извршување на работи кои се плаќаат од страна на посетеното место. Три критериуми 1. Патувањето мора да биде во одредиште различно од ВООБИЧАЕНАТА СРЕДИНА на престој 2. Престојот не смее да трае ПОВЕЌЕ од ЕДНА ГОДИНА 3. Главната цел НЕ СМЕЕ да биде извршување на работа која се плаќа

11 ПАТНИК Други патници ПОСЕТИТЕЛИ Постојан престој во државата што ја посетува < Од 12 месеци > Од 12 месеци Преноќуваат минимум 1 ноќ Да Не Меѓународни туристи Меѓународни излетници Домашни туристи Домашни излетници

12