Økonomi nydyrking Fylkesmannen i Rogaland 14. September 2017 Tveit Regnskap AS

Transkript

1 Økonomi nydyrking Fylkesmannen i Rogaland 14. September 2017 Tveit Regnskap AS Andreas Lundegård 1

2 Tveit Rekneskap AS 3600 kundar 1600 landbruk (20% av totalen) 2000 bedrift (1 200 AS) 175 tilsette 17 kontor 14 kommunar 80 autoriserte omsetnad 120 mill. kr Tradisjonelle rekneskapstenester Eigar- og generasjonsskifte Taksering Val av selskapsform Investering og vekst Diverse søknader Lånevurdering Kurs og informasjon ASP og skreddersydde IT Skatterådgjeving Driftsplanlegging/budsjett Utarbeiding av nøkkeltall Statistikker Juridisk bistand Politisk påvirkning der urett slår inn! 2

3 3

4 4

5 Agenda Kvifor vil bøndene nydyrke? Kostnad til nydyrking? Marginalbetraktningar nydyrking Praktisk case 5

6 Kvifor vel bøndene å nydyrke? Kva er motivasjonen bak nydyrking: Sjølvråderett over ressursgrunnlaget Minimere bruk av leigejord Korte ned transportavstandane Betre arronderingar Rasjonalisere drifta Mindre behov for å kjøpe grovfôr Betre kvalitet på eige grovfôr Bringe garden vidare i betre stand 6

7 Kvifor vel bøndene å nydyrke? Kva er motivasjonen bak nydyrking (forts): Høgare avling på fulldyrka kontra kulturbeite eller utmark Tilskotsberettiga Sone 5 kr 382 i tilskot. Kapitalisert 5 % = 7600 kr/da Tilskot til nydyrking (kommunalt) og grøfting (?) Alternativ bruk av eiga tid Skattemessige motiv Marginalskatt frå 24 49,9 % Auke verdien/pantegrunnlaget på bruket 7

8 Kostnad nydyrking: Erfaringstal frå Tveit Overflatedyrking: Kostnad kr pr. dekar Avhengig av mengd overflatestein og vatn Fulldyrking morene Kostnad kr pr. dekar Avhengig av stein, vatn og terreng Vedlikehaldsbehov 8

9 Kostnad nydyrking: Myr Omgraving av myr: Kostnad kr pr. dekar Avhengig av mengd stein og djupne på myra. Vedlikehaldsfritt Tradisjonell grøfting: Kostnad kr pr. dekar Vedlikehaldsbehov 9

10 Skattetilpassing Nydyrking kan direkte utgiftsførast Kjøp av tilleggsjord må aktiverast Marginalskatt Trinn 2 (til kr 580 ) 37,81 % Trinn 3 (til kr 934 ) 46,92 % Trinn 4 (over kr 934 ) 49,92 % Kostnad dyrking kr, blir til kr etter skatt 10

11 Marginalbetraktningar Transportavstandar: Undersøking NLR-Namdal 2016 Rekneskapsanalyse av transportkostnader hjå medlemar Resultat: Kostnad kr pr. km og dekar eller 0,05 til 0,25 kr pr km og fem Ved ei avling på 400 fem/da Kostnader til transport av gjødsel og gras m.v. 11

12 Marginalbetraktningar Døme 1: Byte leigejord som ligg 5 km frå driftssenter med nydyrka jord 1 km frå driftssenter. Føresetnadar: 45 kyr, 300 tonn kvote, avling 400 fem.dekar Treng 360 dekar dyrka, herav 200 dekar leigejord à 400 kr/da Transport kostar 20 øre pr. fem og km Kostnad nydyrking 200 dekar pr. dekar - 3 mill. kr totalt - Årleg kostnad i renter/avdrag (5 % rente/25 år) 12

13 Marginalbetraktningar Døme 1: Kostnad transport leigejord 5 km frå driftssenter 200 dekar x 400 fem/da x 0,2 kr/fem x 5 km Sum kr Kostnad eige areal: Finans kr. Spart kostnad leigejord 200 da = kr Spart transport kostnad = kr Netto kr. Konklusjon: årleg kostnad går ned frå kr til kr. 13

14 Marginalbetraktningar Konklusjon forts: Eig arealet sjølv Auka verdi og pantegrunnlag eigen gard Auka avling på areal som ligg nærare driftssenter... 14

15 Marginalbetraktningar Døme 2: Grisebonde konsesjon slaktegris Treng 467 dekar spreieareal Mister 100 dekar spreieareal som ligg 1 km frå gard 3 alternativ: Dyrke 100 dekar på eigen gard Leige transport gjødsel 20 km Redusere tal slakt 15

16 Marginalbetraktningar Dyrke 100 dekar eigen gard: Føresetnadar dyrking lik som i døme 1 Årleg kostnad finans kr Produsere grovfôr for sal 400 rundballar = kr i DB Tilskot (sone 5) = kr Årleg vedlikehald jord mv kr Netto kr

17 Marginalbetraktningar Transport gjødsel 20 km m3 gjødsel totalt på slaktegris, 4,2 m3 pr. da Behov for å transportere 420 m3 Føresetnadar transport: Lastebiltransport 17 m kr pr. time 1,5 lass pr. time Kostnad kr 17

18 Marginalbetraktningar Redusere tal slakt Bortfall av 100 dekar spreieareal tilsvarar 450 slakt DB pr. gris 350 kr Årleg tap kr. 18

19 Marginalbetraktningar Oppsummering: Dyrke 100 dekar = kr Transport 20 km = kr Redusere slakt = kr Transport blir best med nydyrking som ein god nr. 2 MEN har Rogaland ledig spreieareal som kan leigast i framtida???? 19

20 Dyrking på eigen gard: 3 prosjekt: Samanslåing teigar Praktiske case Lundegård-gruppen 7 dekar nydyrking, 3 dekar justering Kostnad pr. da Kulturbeite som blir overflate dyrka Område på 24 da Kostnad ca kr Samankopling kulturbeite og fulldyrka 12 dekar, blir 25 da totalt Kostnad ca kr/da 20

21 Praktiske case Lundegård-gruppen 21

22 Takk for meg Andreas Lundegård