Vedlegg til sak: Høyringsuttale til søknader om løyve til å bygge 12 småkraftverk i Førde, Askvoll og Naustdal kommunar Sunnfjordpakken

Transkript

1 Side 1 av 5 Plan- og samfunnsavdelinga Sakshandsamar: Idar Sagen E-post: idar.sagen@sfj.no Tlf.: Vår ref. Sak nr.: 14/ Gje alltid opp vår ref. ved kontakt Internt l.nr /14 Dykkar ref. Dato LEIKANGER, Vedlegg til sak: Høyringsuttale til søknader om løyve til å bygge 12 småkraftverk i Førde, Askvoll og Naustdal kommunar Sunnfjordpakken Saksutgreiing for Øvre Redal kraftverk i Naustdal kommune 1. Omtale av tiltaket. Redal ligg på nordsida av Førdefjorden ca. 20 km vest for Naustdal sentrum. Innerst i dalen renn Leiteleva saman med Stølselva om lag på kote 60 og vidare nedover til Dalevatnet (25 moh) og Liavatnet (11 moh) og til Førdefjorden. Tiltaket går ut på bygge rørgate til eit inntak i Leitelva ca. kote 480 og å overføre vatn frå Stølselva på kote 525 til inntaket. Det er planlagt kraftstasjon på kote 60 i Øvre Redal. Det er planlagt å bygge veg heilt opp til inntaket i Leiteleva og rørgata vil i hovudsak følgje denne. Elvane er lite synlege i landskapet på grunn av tett vegetasjon og terrengformasjonar. Søkjaren, Øvre Redal Kraft AS, er eigd av grunneigare som har fallrettar i området. Hovuddata for Øvre Redal kraftverk Samla Leiteelva Stølselva, overføring Tilsig Nedbørsfelt, km2 2,3 1,8 0,5 Middelvassføring ved inntaket, m3/sek 0,276 0,206 0,07 Alminneleg lågvassføring ved inntaket, liter/sek Fem-persentil* sommar (mai-sept.), liter/sek Fem-persentil* vinter, liter/sek Kraftverk Inntak, kote Avløp, kote Brutto fallhøgde, meter 420 Slukeevne, maks m3/sek 0,5 0,5 0,18 Slukeevne, min m3/sek 0,05 0,05 0 Installert effekt, maks MW 1,7 1,7 Planlagt slepp av minstevassføring, sommar/vinter, liter/sek 26/26 20/20 6/6 Brukstid, timar Produksjon Årleg middel, GWh 5,5 4,6 0,9 Økonomi Utbyggingskostnad, mill. kr Utbyggingspris, kr/kwh 3,45 3,9 1,10 * Den vassføringa som blir underskriden 5 % av tida. Fylkeshuset Askedalen LEIKANGER Tlf.: Bankgiro: postmottak.sentraladm@sfj.no Org.nr.: NO MVA

2 Side 2 av 5 Øvre Redal. Bildet til høgre viser inste delen av dalen, med planlagt rørgate langs Stølselva. Kraftstasjon: Raud firkant. Rørgater: Blå strek. Tilkomstveg: Raud strek Overføringa frå Stølselva er planlagt med 300 meter nedgravd rør frå kote 525. Frå enden av røret skal vatnet renne fritt ned til Leiteleva. Det er berekna at det ekstra vatnet frå Stølselva vil utgjere ein auka årsproduksjon på 0,9 GWh. I Leiteelva skal det byggast ein terskel med betongkjerne og steinplastring over elva på kote 480. Inntakskanal er planlagt på austsida til elva. Vassvegen nedover vert nedgravd rørgate stort sett langs stien som i dag går mellom elvane. Rørgata må krysse Stølselva om lag på kote 385 og skal gå vidare langs austsida til elva. Kraftstasjonen er tenkt plassert der elvane møtest på kote 60. Plasseringa er her er gjort for å unngå konflikt med anadrom elvestrekning. Krafta skal transportertast sørover til ei eksisterande 22 kv linje via ein 550 meter lang jordkabel. Det er planlagt permanent veg frå det øvste gardstunet til kraft-

3 Side 3 av 5 stasjonen og vidare heilt opp til inntaket i Leiteelva. Terrenget oppover Stølsbakken er svært bratt, slik at vegen må gå i slyng for å vinne høgde. 2. Verknader for miljø, naturressursar og samfunn (frå søknaden) Hydrologi Det er planlagt å sleppe ei minstevassføring på 26 liter/sek heile året, 20 liter/sek frå inntaket i Leiteelva og 6 l/sek frå inntaket til overføringa i Stølselva. Dette tilsvarer 5-persentilen. I eit middels vått år vil vassføringa ved inntaket i Leiteelva vere større enn kraftverket si maksimale slukeevne (0,5 m3/sek) i 59 dagar (overløp). Tilsvarande for inntaket i Stølselva er 24 dagar. Nedbørsfeltet mellom dei to inntaka og kraftstasjonen (restfeltet) vil i gjennomsnitt gje ei vassføring på 90 l/sek like oppstraums kraftstasjonen. Vasstemperatur, isforhold og lokalklima. Grunnvatn, ras, flaum og erosjon Det er ikkje venta spesielle ulemper på grunn av kraftutbygginga. Raudlisteartar, sitat s. 27 i søkn: I samband med planlegging av Øvre Redal Kraftverk har Bioreg AS gjennomført ei kartlegging av det biologiske mangfaldet. I tillegg er det utført ei separat fiskundersøking i vassdraget. Når det gjeld raudlisteartar er det påvist alm (NT) og ask (NT) i ei bekkekløfta ved Leiteelva. I tillegg fann ein otermarkeringar innan influensområdet til kraftverket. Oteren er raudlista og har status som sårbar (VU). I tillegg vart det i fiskeundersøkinga den fanga ål (CR) innanfor influensområdet til kraftverket. Det er også påvist elvemusling (VU) i elva, og sjølv om bestanden er sterkt svekka og den er lokalisert lenger nede i vassdraget, er det rett og ta den med her, då denne kan verta påverka negativt av ei eventuell kraftutbygging av elva og vi tenkjer då særleg på tilslamming i anleggsperioden. Terrestrisk miljø, sitat s. 28 i søkn.: Naturverdiar. Det er ikkje avgrensa nokon prioriterte naturtypar innan influensområdet til prosjektet tidlegare, men etter den naturfaglege undersøkinga den 7. okt vart det avgrensa eit område langs Leiteelva frå om lag kote 120 og opp til om lag kote 410 som den prioriterte naturtypen; bekkekløft og bergvegg med verdi viktig B. Dette vert beskrive som ei godt utvikla bekkekløft, med fuktig klima. Trevegetasjonen består hovudsakleg av bjørk, rogn, gråor, selje, hassel og osp, med innslag av ganske mykje einer i busksjiktet samt mykje ung platanlønn (SE). Akvatisk miljø Vassdraget fører anadrom fisk, både laks og sjøaure. I tillegg har vassdraget ein god bestand av bekkeaure i tillegg til røye. Søkjaren legg til grunn at kraftstasjonen er plassert oppstrøms viktige lokalitetar og med omløpsventil, slik at ein unngår/reduserer konfliktar. Landskap og inngrepsfrie naturområde Stølselva kjem frå fjellområdet sør for Skitnestølsvatnet medan Leiteelva kjem frå sjølve vatnet. Stølelva renn sørvestover og ved kote 520 renn den i fossar utfor ein loddrett fjellvegg. Den planlagde overføringa til Leiteelva er rett oppstrøms fossane. Lenger ned renn Stølselva i bratte stryk til dalbotnen. Leiteelva frå Skitnestølsvatnet på kote 576 renn først vestover og detter sørover gjennom eit myrområde på kote 480. Frå ca. kote 460 renn den ned i det bratte Hundegilet som endar litt før samløpet med Stølselva. Inntaket til kraftverket er planlagt i Leiteleva ved myrområdet på kote 480. Elvane er viktige for landskapet lokalt men er ikkje eksponert i ein større samanheng. Konsekvensvurdering: midels negativ. Kulturminne og kulturmiljø, sitat s. 34 i søkn.:. I øvre Redalen er det registrert enkeltvis kulturminner. Mesteparten av desse regsistreringane er knytt til småhus, samt stølane i fjellet omkring. Ingen av desse kulturminna vert råka av utbygginga. Brukarinteresser, sitat s. 35 i søkn.: Sjølve tiltaksområdet er ikkje noko mykje brukt turområde. Det er etablert ein sti til støylane frå øvre

4 Side 4 av 5 Redalen. Tiltakshavar meiner det er stort sett dei fastbuande som er grunneigarar som nyttar området. Elles er det ikkje kjent at området er nytta til anna ein utmarksbeite for grunneigarane i området. Samfunnsmessige verknader Samla investering er kalkulert til om lag 19 mill. kroner. Ein del av anleggsarbeidet vil kunne utførast av lokale entreprenørar. Energiproduksjonen vil gje inntekter til utbyggarane og samfunnet rundt. Utbyggingsprisen er berekna til 3,45 kr/kwh, som er under middels pris. Sumverknader/samla belastning, sitat s. 37 i søknaden..nedre del av tiltaksområdet er sterkt prega av sterk menneskeleg påverknad som bygging av landsbruksveg og elveførebygging. I tillegg er området lenger oppe prega av forvitra steinmateriale og massetransport i elvane. Den ekstra belastninga på naturen som følgje av dette kraftverket er vurdert til å bli liten. Øvre Redal kraft vil saman med andre omsøkte kraftverk i området kunne vere med å utløyse ein oppgradering av nettet, noko som er positivt for forsyningssikkerheten til området.. Dette omsøkte kraftverk i Øvre Redal er tilpassa dei delar av elva som gjev best ressursutnytting i høve naturinngrep og vil vere avgjerande for å sikre busetnaden i området og på den måten ta i vare eksisterande kulturlandskap. Avbøtande tiltak Kraftstasjoen er planlagt på kote 60 med installert omløpsventil av omsyn til anadrom strekning nedstrøms stasjonen. Kraftstasjonen skal utførast med vasslås i avløpskanal for å redusere støy. Det er planlagt å sleppe minstevassføring 20 liter/sek i Leiteleva og 6 liter/sek i Stølselva. Ein vil prøve å unngå graving i elva i periodar med mykje nedbør, for å ta vare på livsmiljøet for elvemuslingen nedstrøms kraftstasjonen. 3. Fylkesrådmannen si vurdering av søknaden Fordelane ved tiltaket er først og fremst av økonomisk karakter og knytt til ein energiproduksjon på ca. 5,5 GWh/år. For utbyggjarane er anleggsvegen frå kraftstasjonen og opp til inntaket i Leiteleva viktig med take på drift av kraftanlegget og forvalting av utmarksområda. Kraftverket vil bidra til lokalt og regionalt næringsgrunnlag og skatteinntekter. Planlagt investering i tiltaket er 19,0 mill.kr. Utbyggingsprisen er berekna til 3,45 kr/kwh, som er under middels pris. Ulempene vil vere knytt til skade og inngrep for m.a. landskap og brukarinteresser i samband med bygging av to inntak, overføring av Stølselva, rørgate og permanent veg frå kraftstasjonen og opp til inntaket i Leiteelva kote 480, bygging av kraftstasjon og redusert vassføring i Leiteelva og Stølselva. Vassforskrifta Tiltaket bør ikkje svekke den økologiske statusen i vassførekomsten til dårlegare enn god. Dersom tilstanden vert vurdert til dårlegare enn god, må vilkåra i 12 i vassforskrifta følgjast opp. Landskap, friluftsliv og turisme. Terrenget opp Stølsbakken aust for Stølselva er svært bratt. Rørgata skal gå oppover parallelt med elva. Vegen til inntaket må her gå i slyng for å vinne høgde. Rørgata og vegen vil bety store anleggsinngrep og tiltaket vil bli dominerande lokalt. På grunn av lokalisering i eit trangt dalføre vil tiltaket ikkje virke dominerande over eit større område. Kulturminne frå nyare tid Dersom viktige og markerte kulturminne frå nyare tid, etter år 1537, vert direkte eller indirekte råka av planlagde tiltak, må tiltaka justerast på ein slik måte at kulturminna kan takast vare på. Veganlegget og trase for røyrgate, frå kraftstasjonen og fram til inntaket, vil på fleire stader komme i konflikt med eksisterande stølsveg mot Dalastølen. Gamle ræser og stølsvegar må reknast som viktige kulturminne og element i kulturlandskapet. Deler av vegen og røyrgata vert lagt i forholdsvis bratt terreng. Med nødvendige skjeringar og fylling vil vegen her verte eksponert og lett synleg i landskapet. Den gamle vegen opp til stølane i fjellet er delevis mura opp gjennom den bratte lia. I tillegg til vegen skal det vere restar etter ei gamal mura bru, der muren enno står att på den eine sida av elva. Denne gamle stølsvegen, murane og brukaret, må det ikkje gjerast skade på ved bygging av anleggsveg og røyrgate. Konsesjonsvilkår og avbøtande tiltak, må her vere å finne ein annan trase for framføring av veg og røyrgate.

5 Side 5 av 5 Ved ei eventuell utbygging, må det ikkje gjerast skade på kulturlandskapselement som geiler, vegar, steingardar, bakkereiner, bygningar eller andre synelege spor etter tidlegare landbruksaktivitet i området. For å få minst mogeleg synelege spor i landskapet og ei raskare revegetering, er det viktig å nytte naturleg vegetasjon frå staden (torv) til dekking av deponi, vegskråningar og riggområde etter at anlegget er fullført. Automatisk freda kulturminne. Tiltakshavar si undersøkingsplikt, jf 9 og 10 i Lov om kulturminne, er ikkje oppfylt. Det er dermed ikkje klart i kva grad automatisk freda kulturminne (tidlegare fornminne) blir direkte eller indirekte råka av tiltaka i søknaden. 9 undersøking må gjennomførast. Registreringa må gjerast på snø- og telefri mark. Tiltakshavar er ansvarleg for å ta skriftleg kontakt med Kulturavdelinga i fylkeskommunen i god tid før registreringa skal gjennomførast. Det må bereknast tilstrekkeleg tid til etterfølgjande sakshandsaming, eventuelt utgraving før utbyggingstiltak i området kan iverksetjast. Samla vurdering og konklusjon. Terrenget opp Stølsbakken øst for Stølselva er svært bratt og anleggsvegen må gå i slyng for å vinne høgde. Rørgata skal gå oppover parallelt med elva. Dette betyr store anleggsinngrep. Her må det takast omsyn til den gamle stølsvegen med murar og brukar. Høgare oppe vil inngrepa bli meir moderate. Tiltaka vil bli svært synlege lokalt over mange år før tilgroing. For utbyggjarane er anleggsvegen frå kraftstasjonen og opp til inntaket i Leiteleva viktig med tanke på drift av kraftanlegget og forvalting av utmarksområda. På grunn av lokalisering i eit trangt dalføre vil tiltaket ikkje virke dominerande over eit større område. Fylkesrådmannen konkluderer med at tiltaket vil bety akseptable konfliktar i høve til landskap, friluftsliv og kulturminne, og vil rå til at det vert gitt konsesjon.