كار و فناوري پايه اول )هفتم( دوره متوسطه اول

Transkript

1 كار و فناوري پايه اول )هفتم( دوره متوسطه اول 1392

2 عزیز: دانشآموزان و محترم همکاران یتسپ صندوق تهران نشانی: به اینکتاب محتوای درباره را خود نظرهای و پیشنهادها فرمايند. ارسال کاردانش فنیوحرفهایو درسی كتابهای تأليف دفتر 4874/15 شماره پیامنگار)ایمیل( / )وبسایت( وبگاه karofanavari پرورش و آموزش وزارت آموزشي برنامهريزي و پژوهش سازمان كاردانش و حرفهای و فنی درسی كتابهای تأليف دفتر : تدوين بر نظارت و محتوا برنامهريزی 102 / )هفتم( متوسطه اول پايه وفناوری كار كتاب: نام احدی حميد اكبری افشين اسمعيلی مهدی دورانديش وفناوری:احمدرضا كار درسی برنامهريزی شورای ميرزاصادقی آتوسا خوزينی مريم ممتحنی ويدا جعفرآبادی محسن سلوط فاطمی معصومه جهانگيری محمد بشارتی زينب بخارائی سميه اكبری افشين اسمعيلی مهدی احدی حميد مؤلفان: يمقانی محمدرضا نيكنام محمدعلی ممتحنی ويدا ملك هما قنبری علی داودی حسين : ويراستار اصغری نسرين : صفحهآرا نصری سميه عقيقی مژگان قوام خانی حسن فرشته رسام: زاده حسن طاهره جلد: طراح ايزدی ملك سپيده خبر: آمادهسازی امور ايران درسی كتابهای نشر و چاپ شركت ناشر: ايران درسی كتابهای توزيع و چاپ كل اداره توزيع: و چاپ بر نظارت موسوی( پرورش)شهيد و آموزش 4 شمارهی ساختمان شمالی- ايرانشهر خيابان تهران: پستی: كد دورنگار: تلفن: سايت وب خاص( )سهامي ايران درسی کتابهای نشر و چاپ شرکت چاپخانه: هیمخصوصکرج خیابان 61 )داروپخش(-تلفن: دورنگار: تهران کیلومتر 17 جاد ایران- صندوقپستی: 1344/ اول چاپ : چاپ نوبت و انتشار سال است. آموزشی برنامهريزی و پژوهش سازمان به متعلق اثر اين چاپ تجديد و نشر تأليف به مربوطه حقوق كليه است محفوظ چاپ حق ISBN شابک

3 شما عزيزان كوشش كنيد كه از اين وابستگي بيرون آييد و احتياجات كشور خودتان را برآورده سازيد از نيروي انساني ايماني خودتان غافل نباشيد و از اتكاي به اجانب بپرهيزيد. امام خميني «قدس سره الشريف«

4 فهرست مطالب سخنی با دانشآموز انتخاب پروژه پودمان 1: نوآوری و فناوری... پودمان 2: كاربرد فناوری اطالعات و ارتباطات... پودمان 3 : جستجو و جمعاوری اطالعات... پودمان 4: مستندسازی... پودمان 5: كسب و كار... پودمان 6: نقشهكشی... پودمان 7: كار با چوب... پودمان 8: اشتراك گذاری اطالعات... پودمان 9: پرورش و نگه داری گياهان... پودمان 10 :پوشاك... پودمان 11: خوراك... راه اندازی بازارچه...

5 دانشآموز با سخنی و اطالعات فناوری بهویژه نوین فناوریهای و کار مهارتهای کسب هدف با فناوری و کار درس ملی درسی برنامه اساس بر پایه در کردید. کسب را مهارتهایی ششم پایه فناوری و کار درس در که دارید یاد به است. شده گرفته نظر در شما برای ارتباطات آموخت. خواهید نیز جدید مهارت چند و میشوند تکمیل و تقویت آنها از برخی هم هفتم رد شده گرفته یاد مهارتهایی کنار در تا بگیرید یاد فناوری و کار درباره را مهارتهایی میکند کمک شما به فناوری و کار درس انتخاب خود برای را مناسبی شغل آینده در و دهید سامان را خود شخصی کارهای شهروند یک عنوان به بتوانید دیگر درسهای درآمدی راه این از و دهید انجام چیرگی با را روزمره و فنی کارهای از برخی میتوانید درس این درست یادگیری با همچنین نمایید. باشید. داشته خود برای داشته یاد به گرفت. خواهید فرا را شغل یک تواناییهای از بخشی شما پودمان هر در است. شده نوشته پودمانی روش به کتاب این کنید. رعایت کار هنگام را نیاز مورد بهداشتی و ایمنی موارد باید فنی کار هر انجام برای که باشید مورد چند که است شده مشخص آن مانند و فکری بارش کالسی غیر کار کالسی کار مانند عباراتی با پودمانها در مطالب برخی میشود. داده توضیح آن مهم دهید. انجام نفری 4 تا 2 گروه در یا فردی بهصورت کارگاه یا کالس در باید را عناوین این با شده مشخص کالسی:کارهای کار را کار تقسیم و مشارکت گروه در افراد نقش یکدیگر تحمل دیگران عقاید به احترام مانند نکاتی باید شما گروهی کارهای انجام در کنید. رعایت در بزرگترها یا خود دبیر راهنمایی با و خانواده یا مدرسه ویژگیهای و امکانات با متناسب باید کارهایی چنین کالسی: غیر کار نشان دبیر به را کار نتیجه و کنید تهیه عکس مانند مستنداتی و کار گزارش باید خانه در کارهایی چنین انجام از شود. انجام خانواده دهید. شد. نخواهید آنها یادگیری به موفق شما پودمان هر به وابسته کارهای انجام بدون که بدانید باید مختلف منابع از سپس میکنید شناسایی را موضوع نخست کرد خواهید طی را گام چهار کار انجام برای شما پودمانها برخی در تهیه را آن الکترونیکی بهصورت گزارش اطالعات پردازش و دستهبندی از پس و كرده گردآوری را موضوع به مربوط اطالعات میدهید. ارائه نمایشی بهصورت را آن اطالعات گذاشتن اشتراک به برای پایان در میکنید برخی دانشآموزان شرایط با محتوا تناسب یا منطقهای ویژگیهای به توجه برای کتاب این انتخابی:در یا تجویزی نیمه کارهای در آن متن که را دیگری کار تجویزی نیمه کارهای جای به میتوانید شما است. شده مشخص انتخابی یا تجویزی نیمه عنوان با کارها دهید. انجام شد خواهد انتخاب دبیر هماهنگی با که کاری یا است شده گذاشته شما دبیر اختیار نمونههای بین از را موضوع یک نیمسال هر برای میتوانید شما و است شده معرفی پروژه نمونه چند کتاب این در پروژه: پروژه پودمان هر به مربوط مهارتهای آموختن با نیمسال طول در و کنید انتخاب خود دبیر هماهنگی با را دلخواه نمونه یا پیشنهادی کنید. ارائه دبیر به را خود تولید یا کار نتیجه باید نیمسال پایان در کنید. کامل را خود میشود. داده آموزش شما به دبير توسط كتاب پودمان يازده تمامی مهارتها كسب جهت همچنين

6 بازارچه: برای آموزش برخی از مهارتها نياز داريد كه در شرايط شبيهسازی شده آن كار را انجام دهيد. راه اندازی بازارچه كاری است كه در پايان هر نيمسال يا آخر سال تحصيلی در يك روز تعطيل در مدرسه برگزار خواهد شد. در اين كار برای هر گروه دانشآموزان يك غرفه اختصاص داده میشود. گروه بايد با آماده كردن يك غرفه كارهايی را كه در مرحله آموزش انجام داده است به ديگر گروهها و بازديدكنندگان ارائه دهد در اين بازارچه برخی از كاالهايی كه دانشآموزان توليد كردهاند با كارتهای اعتباری به فروش میرسانند. آموزش و ارزشیابی این درس عملی است و برای این درس آزمون کتبی برگزار نمیشود. در جدول زیر موارد مهم برای ارزشیابی پودمان و پروژه آورده شده است. پودمان پروژه موارد ارزشیابی شرح مفاهیم پودمان شایستگیهای فنی -تفکر انتقادی پرسشگری و... نوآوری بهرهگیری درست از فناوریها برنامهریزی درست کارها رعایت ایمنی و بهداشت انجام کارهای گروهی کاربرد درست ابزار و تجهیزات مدیریت زمان و اجرای درست فرایندها تولید مستندسازی انجام کارهای گروهی بهرهگیری درست از فناوریها نوآوری و خالقیت در تولید قابلیت فروش محصول بازاریابی و تبلیغات موفقیت در بازارچه مستندسازی ابزار کارپوشه+ ارزشیابی عملکردی مشاهده مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده+ کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده+ کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده+ کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه مشاهده + کارپوشه برای درس كاروفناوری بسته آموزشی شامل كتاب درسی راهنمای معلم فيلم و نرمافزار آموزشی پيش بينی شده است كه در اختيار دبيران و دانشآموزان قرار خواهد گرفت. مؤلفان

7 انتخاب پروژه بخشی از اين درس به آموزش پروژه با اهداف و ويژگیهای زير اختصاص دارد: سودمندی وسایل ساخته شده بهره وری و استفاده درست از منابع تولید محصول یا ارائه خدمت سودمند و قابل فروش کسب تجربه واقعی در باره تولید و فروش کسب درآمد برای دانشآموزان تلفیق مهارتهای آموزش داده شده در پودمانهای درس. در این درس دبیر شما کارهایی را که در پودمانها و پروژه انجام میدهید با مشاهده و بررسی اسناد ارزشیابی و نمرهگذاری خواهد کرد و آزمونهای کتبی مالک ارزیابی نخواهد بود. برای انجام پروژه با خالقیت و نوآوری خود و با توجه به حجم کار یک پروژه دلخواه را برگزینیدکه باید برای 2 یا 4 نفر از شما مناسب باشد. اگر پروژه مناسبی نیافتید میتوانید یک پروژه پیشنهاد شده در کتاب را انتخاب کنید و برای ساخت گامهای نشان داده شده در نمودار زیر را اجرا نمائید. توليد تعريف نياز انتخاب راه حل آزمايش و بهبود بررسی ارائه راهحلها بررسی نياز و مسئله ارائه و ثبت محصول بررسی اطالعات برنامهريزی كارها وظایف دانشآموز برای انجام پروژه ضرورت اجرای کار امکانسنجی انتخاب پروژه با هماهنگی با دبیر برنامهریزی انجام کار بررسی و تقسیم کار در گروه زمانبندی کار

8 انتخاب مواد اولیه انجام پروژه شرکت در بازارچه و ارائه پروژه ساخته شده در غرفه گروه چندپروژه پیشنهادی جا روزنامهای نیمکت گلدان دار رحل چهارپایه جا گلدانی جعبه لوازم پا دری گلدان چوبی عروسک

9 نمون برگ پروژه نام پروژه:... نام مدرسه:... نام دبیر:... نام گروه:... جای عکس جای عکس جای عکس جای عکس چکیدهای در باره پروژه شامل: ضرورت اجرای پروژه سودمندی پروژه قابلیت فروش پروژه مشاغلی که ساخت پروژه با آن ارتباط دارد پودمانهایی که برای ساخت پروژه به کار گرفته شده است.

10

11 پودمان 1 نوآوری و فناوری در این پودمان مهارتهای خود را در اختراع نوآوری ساخت محصول و فناوری افزایش میدهم وبه آفرینش خداوند بیشتر توجه میکنم. برخی از مهارتهایی که در این پودمان بهدست میآورید: آموزش و بهکارگیری مهارتهايی مانند اجرای کارهای گروهی تفکر انتقادی پرسشگری آشنایی با برخی مفاهیم نوآوری و سیستم ایدهپردازی نوآوری و خالقیت انجام دادن کارها بر پایۀ نگرش سیستمی بهرهگیری درست از فناوریها 1 مدیریت زمان و اجرای درست فرایند کارها.

12 نوآوری و اختراع 1-1- هچ و وجودآمدهاند به چگونه و چرا میبینم که را وسایل این میاندیشم خود پیش میکنم نگاه خود پیرامون وسايل به هنگامیکه تالش و همت خالقیت نو ایدۀ وسايل اين مخترع مانند هم من اگر دارم باور من است. کرده اختراع بار اولین برای را آنها کسی شد. خواهم مخترع یک باشم داشته اینکه برای میآفریند یا وجودمیآورد به بار اولین برای را چیزی یا روش که است افراد ایدۀ و فکر نتیجۀ آفرینش یا اختراع اختراعی باشیم. داشته آفرینندگی یا اختراع یک هم با میتوانیم نیز دوستانم و من کند. حل را مسأله یک یا آسان را دشوار کار یک میشود. نامیده نوآوری باشد رسیده تولید به که نوآوری و اختراع چند بررسی - كالسی كار هدف همراه به 1-1 جدول در دارد وجود پیرامونمان در که را اختراع چند و میدهیم تشکیل گروه یک دوستانم کمک با من مینویسيم. اختراع از 1-1 جدول نوآوری و اختراع نام نوآوری و اختراع از هدف پیرامون وسایل کار روش بررسی آفرینش از گرفتن ایده مانند بود خوبی نوآور و مخترع بتوان تا دارد وجود گوناگونی روشهای ساخت. و طراحي روش یادگرفتن و خالقیت قدرت افزایش مخترعان زندگی بررسی خود آفرینش از گرفتن ایده چگونه خودمیاندیشم با میکنم نگاه خود پیرامون به دقت با مدرسه و خانه راه بین در هنگامیکه گرفت. جدید فکر و ایده دیگر چیزهای خیلی و آسمان کوهها درختان آفرینش موجودات از میتوان طبیعت از اختراع برای میتوان کیست وآیا آنها مخترع میکنند کار چگونه چیست آنها اصلی کار گرفت ایده 1-1 شكل 2

13 كار كالسی - بررسی چند اختراع الهام گرفتهشده از طبیعت در گروه خود چند اختراع الهام گرفتهشده از آفرینش را در جدول 1-2 مینماییم. جدول 1-2 نام آفریده یا موجود طبيعی اختراع الهام گرفته از آن چشم دوربین عکاسی چاقو تار عنکبوت شكل بررسی چگونگی کار وسایل پیرامون مخترعان و نوآوران در ساخت وسایل و محصوالت خود روشها و ایدههای نو را به کار میبرند. بررسی چگونگی کار وسایل میتواندبه من یک ایدۀ جدید و نو بدهد و کمک کند تا بتوانم وسیلۀ دلخواه خود را اختراع کنم. برای نمونه هنگامیکه دوچرخه را بررسی میکنم و میبینم چه بخشها و قطعاتی در دوچرخه وجود دارد میتوانم برای اختراع یک دوچرخهای که با باد کار کند از آن استفاده کنم. یا وقتی یک اسباببازی را باز و بسته میکنم میتوانم از روش کار آن آگاه شوم. كار كالسی - باز و بستن و شناسایی اجزای یک وسیله با راهنمایی دبیر خود و پس از باز و بستن یک وسیلۀ دلخواه جدول 1-3 را پر کنید. جدول 1-3 نام وسیله: بخشهای مهم وسیله وظیفه بخش اجزای ثابت بخش اجزای متحرک بخش 3

14 نوآوران و مخترعان زندگی بررسی شهر به شهری از سفر هنگام در كه خود لشکریان و مردم رفاه برای صفوی شاهعباس بود زمان آن دانشمندان از یکی که بهایی شیخ از داشتند نان به واحتیاج میرفتند ديگر شهرها در موجود امکانات با آمده وجود به نیاز برای بهایی شیخ بیابد. چارهای خواست پيشبينی و بود سنگک نان تنور او نوآوری و اختراع کرد. ارائه را جالبی نوآوری و اختراع و مزه نظر از سنگک نان بپزند. نان سربازان نیاز و مردم مصرف برای شهرها نانوایان شد ایرانیست. نانهای بهترین از یکی بودن بهداشتی و ببرم کار به را آنها ایدههای و روش میتوانم مخترعان زندگی و اختراع بررسی با نيز من کنم. بهرهبرداری آنها از خود نوآوری و اختراع در بررسی 1-3 شكل تكميل را 1-4 جدول و بررسی را داشتهاند نوآوریهایی و اختراعات که را ایرانی مخترع چند زندگینامۀ نفری چند گروههای در کنيد. 1-4 جدول نوآوران و مخترعین حیان بن جابر خوارزمی نوآوری و اختراع میشد گرم شمع یک با که حمامی نوآوری و اختراع از هدف خالقیت پرورش سه دارد وجود خالقیت پرورش برای روش چندین دهید. پرورش را خود خالقیت باید باشید خوبی نوآور و مخترع که این برای کنید. تمرین را آنها و بررسی را زیر شیوه اجباری ارتباط الف( لح برای جدیدی ایدههای میشود باعث ارتباط این میآورید. وجود به اجباری ارتباط چیز چند یا دو بین شما روش این در آید. وجود به مسائل کرد: برقرار اجباری ارتباط صندلی و چرخ بین میتوان چگونه نمونه: دار چرخ صندلی دار صندلی چرخ چرخ شکل به صندلی شما( ايده...) بکشید(. شکل در صندلی و چرخ بین ارتباط ایجاد برای را خود )ایدۀ 4

15 شكل 1-4 كار كالسی - ارتباط اجباری برای پرورش خالقیت با کمک دبیر خود جدول 1-5 را پر کنید. در این جدول با روشی که دوست دارید بين گزينههای ستون اول و رديف اول ارتباط برقرار کنید. چیزهایی را به جدول بیفزایید یا یک بازی اختراع کنید. جدول صندلی کتاب کفش گل... چرخ صندلی به شکل چرخ خوشمزه بال بالی به شکل گل... ب( هماندیشی )بارش فکری( در این روش یک گروه در بارۀ مسئلهای ایدهها و فکرهای جدید پیشنهاد میکنند. افراد گروه نباید از همدیگر ایراد بگیرند. آنها باید کمک کنند تا ایدهها و فکرهای بیشتر هرچند عجیب و متفاوت ایجاد شود. شكل 1-5 كار كالسی - بارش فکری گروهی تشکیل دهید و با کمک دبیر خود در بارۀ یکی از موارد زیر و ایدههای دیگر روش بارش فکری را به کار برید و نتیجه را زیر بنویسید. 1- چگونه میتوانیم در حیاط بازیهای بهتری داشته باشیم 5

16 2- برای اینکه خودکار خود را تا پایان یافتن جوهرش گم نکنیم چه باید کرد برگۀ ایده پردازی با روش بارش فکر اعضای گروه:...تاریخ:... ساعت:... موضوع:... ایدههای ارائهشده: پرسش: اگر تنها دو ظرف سه و ده لیتری داشته باشید چگونه میتوانید با این دو ظرف 8 لیتر آب از رودخانه بردارید شكل 1-6 كار كالسی - روش سوم پرورش خالقیت روش سومی را که دبیر سر کالس آموزش میدهد در گروه اجرا کنید سپس آن را در برگۀ زیر بنویسید. برگه پرورش خالقیت با روش... نام گروه:...تاریخ:... ساعت:... موضوع:... کارها:

17 روش کاربرد مراحل طراحی و ساخت یکی دیگر از روشهایی که برای اختراع و تولید محصول جدید به کار میرود کاربرد مراحل طراحی و ساخت است.فرایند طراحی و ساخت در نمودار صفحه بعد نشان داده شده است. توليد تعريف نياز انتخاب راه حل آزمايش و بهبود بررسی و ارائه راهحلها بررسی نياز و مسئله ارائه و ثبت محصول بررسی اطالعات برنامهريزی كارها شكل 1-7 نمونه طراحی و ساخت ساک دستی علیرضا برای طراحی و ساخت ساک دستی برای خانواده خود روش زیر را به کار برده است: 1- تعريف نیاز )چرا ساک دستی را میخواهیم و...( 2- بررسی نياز و مسئله )ساک دستی باید چقدر جا داشته باشد و چه وزنی را تحمل کند و...( 3- برنامهریزی انجام کارها )برای ساخت نخست مطالعه میکنیم بعد جنس ساک را انتخاب میکنیم و...( 4- بررسی اطالعات )بررسی نمونههای ساک دستی را از نظر اندازه شکل و جنس( 5- بررسی و ارائه راهحل ها )پیشنهاد جدید برای ساک چند پیشنهاد برای شکل اندازه و جنس ساك میدهیم( 6- انتخاب راه حل )بر اساس اندازه مورد نیاز قیمت و قدرت تحمل یک شکل و جنس نمونه مناسب را انتخاب میکنیم نقشه آن را میکشیم( 7- توليد )فراهم کردن مواد و ابزار الزم و ساخت یک نمونه شروع به ساخت ساک دستی میکنیم( 8- آزمایش و بهبود )آزمايش و بررسی چگونگی کار نمونه ساختهشده و این که آیا نیاز خانواده برآورده شده است ساک دستی ساختهشده را آزمایش میکنیم که ببینیم آیا قدرت تحمل را دارد و...( 9- ارائه و ثبت محصول ( ارائه نمونه در صورت نیاز و تحویل ساک دستی به خانواده(. 7

18 كار كالسی - طراحی و ساخت گروه ما میخواهد وسیلهای بسازد که... در این صورت میتوانیم از نخ چسب کاغذ ک ش الستیکی آهنربا مقوا تکه چوب و هر آنچه در دسترس است استفاده کنیم. این اختراع ما خواهد بود و در آینده کار مردم را آسانتر میکند و به نوآوری تبدیل خواهد شد. جدول 1-6 خالصه گزارش طراحی و ساخت... را در دفتر میکشیم و آن را پر میکنیم نقشه اختراع من: نام اختراع من : اختراع من چه كار ميكند من در اين اختراع ياد گرفتم كه... موارد استفاده از اختراع من در آینده عبارتند از... جدول 1-6 مراحل شرح 8

19 1-2- فناوری و سیستم روزی مخترعی توانست با ایده گرفتن و دقت اوهنگامیکه دیددانههای خاردارگياهانی مانند چسبیده است آنها را زیر ذر ه بین گذاشت و قالبها با گیرکردن به حلقههای پارچۀ لباس به آن جای دیگر منتقل میشوند. آن مخترع توانست جدیدی که خیلی کاربرد دارد اختراع کند. در طبیعت فناوری سادهای را اختراع کند. باباآدم )زردان( به شلوار و جورابهایش قالبهایی در سر خارهای روی دانه دید. این میچسبند و دانهها با این روش از جایی به با بررسی این روش و ایدۀ خود فناوری فناوری 1 چیست کاربرد عملی دانش در یک موضوع را فناوری میگویند.هنگامی که شما دانش و ابزاری را برای زندگی بهتر به کار میبرید در حال تولید فناوری هستید. الف ب شكل 1-8 كار كالسی - تعیین چند فناوری برای یادسپاری با هم انديشی در گروه خود برای آسان شدن یادسپاری پنج کلمۀ»زنبور یک نوآوری گیاه دانه«سه فناوری ارائه كنيد و در جدول 1-7 بنویسید. جدول 1-7 شماره فناوری توضیح آن 9

20 فناوری انواع فناوری از عبارتاند فناوریها از برخی میشود. تقسیمبندی پیشرفته و متوسط ساده سطح سه به پیچیدگی نظر از فناوری برای را آنها میتوان فناوریها درست کاربرد و شناخت با فناوری. زیست و فضایی فناوری نانو فناوری اطالعات و ارتباطات کرد. سودمندتر زندگی حل راه کشور پیشرفت برای حل راه چند بیان - كالسی كار بنويسيد. زير درجدول و دهید ارائه را راهحلهایی فناوری بخش در کشور پیشرفت برای گروهی بهصورت جدول 1-8 نمونه باشد داشته را اول رتبۀ فناوری بخش در منطقه در باید 1404 سال در ایران برسد. رتبه این به کشورم میکنم کمک خود سهم به من مصنوعی فناوری و طبیعی فناوری محصوالت دارد وجود زیادی بسیار فناوریهای محصوالت طبیعت و خلقت در و روشها ابزار به کند. شبیهسازی را آنها از برخی است توانسته بشر که میگویند. فناوریمحصول میسازند انسانها که وسایلی مصنوعی فناوری و طبیعی فناوری - كالسی كار 1-9 شكل دهید: پاسخ زیر پرسشهای به دبیر راهنمایی و شکل بررسی با است دادهشده نشان شکل در گیاهی چه دانۀ است ساختهشده مصنوعی فناوری محصول چه دانه این روی از 2- چیست... دادهشده نشان فناوری محصول کاربرد 3-10

21 طبيعت فناوری از نمونهای خانه که اینست آفرینش رازهای از است. گرفته الهام عسل کندوهای فناوری روی از وزن کم تیرهای و آجرها ساخت فناوری بیشترین داشتن برای هندسی شکل مناسبترین ضلعی شش که است داده نشان دانشمندان محاسبات است. ضلعی شش عسل زنبور است. مصالح کمترین با استحکام بیشترین داشتن و شیره جمعآوری برای ممکن فضای الف ب 1-10 شكل ساختار امروزه است. شده زیادی بهرهبرداریهای طبیعی فناوریهای محصول پدیدههاو از که میدهد نشان انسان دستاوردهای تیرآهنهای کردن سبک برای همچنین ساخت این است. استحکام با حال عین در و وزن کم آجرهای ساخت الگوی عسل کندوی میرود. کار به زمستان ویژه الستیکهای ساخت و ساختمان مصنوعی و طبیعی فناوری محصوالت از نمونهای - كالسی كار ار آن ویژگی و کنید تعیین دارد وجود نیز مصنوعی طور به که را طبیعی فناوری محصوالت از نمونهای خود گروه در بنویسید. سیستم یارب میکنند. تبدیل خروجیها به را ورودیها فرایندهايي بوسيله و ارتباطاند در باهم آن اجزای که است مجموعهای سیستم موتور بهوسیلهی و است پنکه ورودی واقع در برق است. شده تشکیل مختلف اجزای از که است سیستم یک پنکه یک نمونه پنکه سیستم باشند نداشته ارتباط باهم اگر پنکه یک اجزای گردد. تولید باد وزش یعنی آن خروجی که میشود سبب پرهها و نمیآورند. وجود به را 11

22 كار كالسی - بررسی پنکه از دیدگاه سیستم در گروه خود در مورد پنکه به پرسشهای زیر پاسخ دهید: 1- اگر اجزای یک سیستم )این وسیله( باهم ارتباط نداشته باشند این وسیله کار میکند چرا نمیتوان پروانۀ این وسیله را بدون تغییر دادن دیگر اجزا بزرگتر ساخت فرایندهایی را که در این وسیله میتوانید شناسایی کنید در زیر بنویسید.... شكل 1-11 پرسش به پرسشهای زیر که در باره تفکر سیستمی است پاسخ دهید: 1- آیا در کارهایی که بهصورت گروهی انجام میدهم باید با دیگران هماهنگ باشم 2- آیا کارهایم را باید در زمان معینی تمام کنم 12

23 3- اگر من کارم را درست و خوب انجام ندهم آیا کار دیگران خراب میشود 4- چگونه میتوانم با کمک دیگران به اهداف مشترک برسم كار كالسی - بررسی چند سیستم در بدن انسان در گروه خود دستگاهها و زیر سیستمهای بدن انسان را در جدول 1-9 بنویسید. دستگاههای بدن بینایی خونرسانی شنوایی کاربرد دستگاه اجزا جدول 1-9 ورودی خروجی شگفتیهای آفرینش كار كالسی -بررسی سیستم در تیم ورزشی اگر یک تیم ورزشی مانند... را یک سیستم بدانید اجزای )اعضای( آن و وظایف هر یک را در جدول 1-10 بنویسید سپس به پرسشها پاسخ دهید. جدول 1-10 وظیفه اعضای سیستم )تیم( 1- چرا اگر بهترین بازیکنهای تیمها نیز جمع شوند نمیتوان گفت بهترین تیم ورزشی تشکیل میشود 2- آیا بازیکنهای یک تیم میتوانند مستقل از هم کار کنند چرا 3- آیا میتوان گفت سیستم یک هدف مشخص دارد و همۀ اجزا باید برای رسیدن به آن هدف کمک کنند چرا 4- آیا اگر یکی از اعضای تيم وظیفۀ خود را به خوبی انجام ندهد تیم به هدف خود میرسد چرا 13

24 كارهايي كه من انجام داده ام: مهارت هايي را كه ياد گرفتم: با چه مشاغلي ا شنا شدم: عنوان پروژه محصولي كه در اين پودمان ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: نكات ايمني كه توجه كرده ام: 14

25 2 پودمان ارتباطات و اطالعات فناوري كاربرد و اطالعات فناوری میشود استفاده آن از کارها و جاها بيشتر در امروز دنیای در که فناوریهایی از یکی از یکی جامعهامروزی در ارتباطات و اطالعات فناوری از بهرهگیری است.توانایی تی( سی آی - ICT( ارتباطات است. زندگی نياز مورد مهارتهای میبينيد. را ارتباطات و اطالعات فناوری كاربردهای از نمونه چند فوق شكل در میآورید: بهدست پودمان این در که مهارتهایی از برخی پرسشگری انتقادی تفکر گروهی کارهای اجرای مانند مهارتهایی کارگیری به... و ارتباطات و اطالعات فناوری مفهوم با آشنایی آنها کاربرد و ارتباطات و اطالعات فناوری ابزارهای با آشنایی زندگی در ارتباطات و اطالعات فناوری تأثیرات با آشنایی خالقیت و نوآوری ایدهپردازی 15

26 فناوری اطالعات و ارتباطات به فرایندهایی که برای جمعآوری ذخیره سازی پردازش تبادل و ارائه اطالعات به كار مي روند فناوری اطالعات و ارتباطات ميگوييم. فناوری اطالعات و ارتباطات از طریق ابزارهایی مانند رایانه اینترنت و تلفن همراه به كار میرود. كار كالسی - ابزارهای فناوری اطالعات و ارتباطات و کاربرد آنها گروهی تشکیل دهید و با هم فکری دوستانتان جدول 2-1 را کامل کنید: جدول 2-1 کاربرد ابزارها مکالمه ارسال پیامک ابزارهای فناوری اطالعات و ارتباطات تلفن همراه پیشنهاد امكاناتی كه میتوان به این ابزار اضافه كرد بارش فکری دربارۀ»آموزش الکترونیکی«گفت وگو کنید. 16

27 2-1- بانكداری الكترونیكی شكل 2-1- بانكداری الكترونيكی 17

28 2-2- سیر تحول و تکامل فناوری اطالعات و ارتباطات فناوری اطالعات و ارتباطات در گذر زمان تغییرات گستردهای داشته است. شکل 2-2 برخی از تغییرات مهم را نشان میدهد: 2-3- تأثیرات فناوری اطالعات و ارتباطات شكل 2-2- سير تحول و تكامل فناوری اطالعات و ارتباطات فناوری اطالعات و ارتباطات در زندگی امروزی ما نقش بسیار مهمی دارد. برخی از این تأثیرات را در شکل 2-3 میبینید. كار كالسی - تأثیرات فناوری اطالعات و ارتباطات در زندگی در شكل 2-3 جاهای خالی را با هماندیشی در گروه پركنيد. شکل تأثیرات فناوری اطالعات و ارتباطات 18

29 پرسش: تصور کنید فناوری اطالعات و ارتباطات از زندگی امروزۀ ما خارج شود به نظر شما چه دگرگونیهایی در زندگی ما ایجاد خواهد شد كار كالسی - تأثیرات استفاده ازفناوری اطالعات و ارتباطات در زندگی درگروه خود جدول 2-2 را کاملکنید: ابزار فناوری اطالعات و ارتباطات رایانه تلفن همراه جدول 2-2 تأثیرات استفاده از این ابزار در زندگی افزایش سرعت کارها آسانی اجرای كارها دقت بیشتر در اجرای كارها میدانید رایانه پرکاربردترین ابزار فناوری اطالعات و ارتباطات است. سال گذشته با برخی از کاربردهای آن آشنا شدید. امسال نیز کاربردهای بیشتر رایانه را خواهید آموخت نقاشی با رایانه در محیط برنامۀ نقاشی )paint( رایانه نقاشیهای بسیاری میتوانید بکشید. اینجا شکل هرم غذایی كشیده شده است. شما میتوانید با به كارگیری امکانات این برنامه هر نقاشی دلخواه دیگری را بکشید. برای نمونه میتوانید دربارۀ اختراعی که در پودمان نوآوری داشتهاید شکلی بکشید و توضیحاتی به آن بیفزایید. شکل هرم غذایی نقاشی باال را با کمک برنامۀ نقاشی )paint( رایانه بکشید و آن را روی کاغذ چاپ و در محل مناسبی در خانه نصب کنید تا به یاد داشته باشید که مواد غذایی روزانه مورد نیاز بدنتان را مصرف کنید. برای کشیدن این نقاشی پس از روشن کردن رایانه برنامۀ نقاشی )paint( را مانند مراحل نشان داده شده در شكل اجرا کنید: 19

30 شکل 2-5 -اجرای برنامۀ نقاشی )paint( بهاینترتیب وارد محیط برنامۀ نقاشی )paint( خواهید شد. سپس با استفاده از شکلها ابزارها و رنگها قسمتهای مختلف نقاشی را بکشید. برای کشیدن هر تصویر: 1- از قسمت رنگها )Colors( رنگ دلخواه را انتخاب کنید. 2- از قسمت ابزارها )Tools( یا شكلها )Shapes( ابزار یا شکل مناسب را انتخاب کنید. 3- روی صفحۀ نقاشی کلیک کنید و با نگهداشتن کلید سمت چپ ماوس تصویر را بکشید. شکل 2-6- انتخاب و کپی برای کپی کردن تصویر: 1- شکل را انتخاب کنید: الف( روی ابزار در قسمت Image کلیک کنید. ب( با کلیک چپ و کشیدن نشانگر ماوس دور ناحیه مورد نظر یک کادر بکشید تا آن ناحیه انتخاب شود. 2- روی کلیک کنید. 3- روی کلیک کنید. 4- اكنون شکل انتخابشده را جابهجا کنید و در کنار تصویر اول قرار دهید. 5- این کار را به تعداد مورد نیاز تکرار کنید. 20

31 6- سطوح دیگر هرم مواد غذایی را با توجه به مواد غذایی و اندازۀ سهم آنها کامل کنید. 7- متون مورد نظر را در نقاشی درج کنید. 8- نقاشی را با نام مناسب ذخیره کنید. شکل 2-7 -ذخیره کردن نقاشی كار كالسی - ایجاد پوشه برای ذخیره كردن پرونده ها برای دسترسی سادهتر به اطالعات و دستهبندی پروندههایی كه تهیه میكنید در یكی از درایوهای رایانه )با نظر دبيرخود( یك پوشه با نام مناسب برای گروه و در داخل آن چند پوشه با عنوانهای»تصویرگزارش««فیلم«و... ایجاد كنید. در طول سال با انجام فعالیتهای گروهی پروندههای تولید شدۀ خود را در پوشۀ مربوط به آن ذخیره كنید. درج نقاشی به عنوان تصویر زمینۀ میز کار میتوانید نقاشی کشیده شده را زمینۀ میز کار رایانه قرار دهید. به تصویر زمینۀ میز کار»کاغذ دیواری«هم میگویند. برای این کار مراحل را مانند شكل 2-8 انجام دهید: شکل 2-8 -تعيين زمينه ميز كار 21

32 نکته: با انتخاب گزینههای زیر میتوانید تصویر زمینۀ میز کار را بهصورت کاشی یا تمام صفحه درج کنید. تمام صفحه )كاشی( به این ترتیب نقاشی شما جایگزین تصویر زمینۀ میز کار رایانه در مرکز صفحه خواهد شد. با کوچک کردن پنجرۀ برنامۀ نقاشی )paint( میتوانید این تصویر را مشاهده کنید. از برنامۀ نقاشی خارج شوید. رایانه را خاموش کنید. نكات ایمنی: 2-9 -خارج شدن از برنامه نقاشی فراموش نکنید برای حفظ نعمت سالمتی و داشتن جسمی سالم باید هنگام کار با رایانه پشت میز به درستی بنشینید. با عبارات مناسب پر كنید. كار كالسی - در شكل مقابل جاهای خالی را 22 شكل چگونگی نشستن درست هنگام كار با رايانه

33 2-5- نوشتن متن در رایانه سال گذشته آموختید كه میتوانید متن هایی را در برنامۀ واژهپرداز Word بنویسید و دركنار آن تصاویری درج كنید. اینجا دربارۀ هرم غذایی مطالبی را در برنامۀ Wordمینویسیم. شما میتوانید به جای این مطلب گزارشی از اختراع خود بنویسید. متن مقابل مواد غذایی و مقدار مورد نیاز بدن را برای گروههای سنی نشان میدهد. میخواهیم آن را در برنامۀ واژهپرداز Word بنویسیم. شکل انتخاب مواد غذایی روزانه برای این کار پس از روشن کردن رایانه برنامۀ واژهپرداز )Word( را مانند مراحل نشان داده شده در شكل اجرا کنید: بهاینترتیب وارد محیط برنامۀ Word خواهید شد. شكل مسیر اجرای برنامۀ Word 23

34 اكنون زبان نوشتن را فارسی و جهت نوشتن را راست به چپ تعیین كنید. سپس عنوان فهرست را در سطر اول بنویسید نوع و اندازۀ قلم را تعیین و آن را راستچین کنید. مکاننما را به سطر بعدی منتقل کنید. با فشردن کلید شمارهگذاری متن 1- از زبانه روی کلیک کنید. 2- نوع و اندازۀ قلم متن را به دلخواه تعیین کنید. 3- جملۀ اول را بنویسید. را فشار دهید. 4 -کلید با این کار یک بند )پاراگراف( جدید ایجاد میشود و مکاننما به سطر بعد منتقل میشود. 5- جملۀ دوم را بنویسید. به همین ترتیب سایر جمالت را بنویسید. 6- پرونده را با نام مناسب ذخیره كنید. شكل مراحل شمارهگذاري متن 2-6- جست وجو در وبگاه شبکۀ ملی مدارس ایران )رشد( برای درک اهمیت تغذیه در دوران نوجوانی میتوانید مطالب مفیدی از وبگاه شبكه رشد جمعآوری کنید: 1- پنجرۀ مرورگر را باز کنید. 2- نشانی وبگاه رشد را در نوار نشانی بنویسید. 3- روی دانشنامه کلیک کنید. 4- عبارت»تغذیه«را در کادر جست وجو بنویسید و سپس روی کلیک کنید. 5- یکی از گزینههای»بهداشت و سالمت: تأثیر تغذیه بر رشد قد«یا»بهداشت و سالمت: تغذیه در نوجوانی«را انتخاب کنید. در صفحۀ نمایان شده روی همان گزینه کلیک کنید و مطالب را بخوانید. شكل جست و جوی مطلب در وبگاه شبكه رشد 24

35 كار كالسی - در گروه خود فهرست مواد غذایی روزانه را تکمیلکنید )از شبکۀ رشد استفاده کنید(. كارغيركالسی - مواد غذایی و سهم هر یک را که به طور متوسط در یک روز مصرف میکنید بنویسید. فهرست شما با فهرست پیشنهادی چقدر مطابقت دارد درج تصویر کلیک کنید. روی 1- از زبانۀ در مسیر مناسب پروندۀ نقاشیای را که برای هرم مواد غذایی کشیدهاید انتخاب کنید. 2- در پنجرۀ کلیک کنید. 3- روی دکمۀ 4- جای تصویر را تنظیم کنید. 5- پرونده را با نام مناسب ذخیره کنید. 6- از برنامۀ Word خارج شوید. كار غيركالسی شکل مراحل درج تصویر در شبکۀ رشد قسمت دانشنامه/ سرگرمی سرگرمی فکری»آدمخوارها و کتابخوانها «را انجام دهید. 7 -رایانه را خاموش کنید. 25

36 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 26

37 3 پودمان اطالعات جمعآوري و جو و جست رد شود. بهتری نتایج زمینهساز مختلف موضوعات مورد در تصمیمگیریها که میشود باعث اطالعات داشتن این با نهایت در تا بگیریم فرا را اینترنت در اطالعات جمعآوری و جو و جست روشهای میشود تالش پودمان این موضوع پودمان اين در هدف این برای شود. پیدا پاسخها بهترین مختلف پرسشهای و موضوعات درباره اطالعات تفریحی علمی سفرهای برای مناطقی مدرسهها بیشتر در زيرا میگیرد قرار بررسی مورد تفریحی علمی مسافرتهای میشود. انتخاب دانشآموزان میآورید: بهدست پودمان این در که مهارتهایی از برخی پرسشگری انتقادی تفکر گروهی کارهای اجرای مانند مهارتهایی کارگیری به... و وب صفحات مرورگر ابزار با آشنايی اطالعات جمعآوری و وجو جست روشهای با آشنایی اطالعات جمعآوری منابع با آشنایی اطالعات جوی و جست روشهای از استفاده وجو جست موتورهای کارگیری به اینترنت در درست اطالعات جمعآوری توانایی 27

38 میدهید پیشنهاد را استان یا شهر کدام بروید سفر این به بخواهید پرسش:اگر نمایید: یادداشت زیر کادر در دارید دوست سفر این برای که عالقۀخودرا مورد و پیشنهادی شهر } { موضوع یک دربارۀ اطالعات جمعآوری - كالسی كار شود. داده پاسخ شده مطرح پرسشهای به که گونه آن کنید جمعآوری اطالعاتی شهرستان یک دربارۀ خود گروه در كند. تعيين و شناسايی را مسئله های محدوديت بايد وجوگر جست عنوان به شما گروه ابتدا را ايران مرزهای از خارج مناطق نيست نيازی بنابراين باشد ايران عزيزمان كشور در بايد تفريحی علمی سفرهای اول: فرض كنيد. بررسی نآ فاصله حداكثر كه میگيرند قرار بررسی مورد استانهايی مناطق مسافرت برای زمانی محدوديتهای به توجه با دوم: فرض كيلومتر( 500 حداكثر مثال میشود) تعيين مدرسه مدير توسط جزئيات بايد كار اين برای. شود فراهم بايد مدرسه به ارائه برای مختلف مناطق از اطالعاتی چه كه شود مشخص بايد اكنون شود: مشخص نظر مورد اطالعات چيست شما گروه نظر مورد منطقه نام - چيست منطقه آن رفاهی امكانات - دارد را آموزان دانش از پذيرايی و اسكان امكان منطقه آن در پرورش و آموزش اداره آيا دارد دانشآموزان از پذيرايی و اسكان برای مناسب امكانات منطقه آيا است منفی قبلی پاسخ اگر : قبيل از ديگر موضوعات مورد در كافی اطالعات همچنين پزشكی مراكز توليدی كارخانجات فناوری های پارك : مانند علمی موضوعات كوير كوه رودخانه جنگلها چشمهها مانند: طبيعی موضوعات كارآفرين سياستمدار نويسنده شاعر دانشمند منطقه آن در شاخص و معروف افراد : مانند فرهنگی و اجتماعی موضوعات ورزشكار. چيست منطقه گردشگری و تفريحی امكانات - است چقدر نظر مورد منطقه تا موجود مسافت - چيست منطقه ترابری امكانات - 28

39 آيا فرودگاه دارد آبا مسافرت با قطار امكان پذير است در صورت نياز به مسافرت جادهای بهترين مسير و امنترين مسير را بررسی و پيشنهاد دهيد. - شرايط آب و هوايی منطقه چگونه است در زمان مسافرت منطقه مورد نظر چه شرايط آب و هوايی دارد و بهترين زمان برای مسافرت را پيشنهاد دهيد. با توجه به پرسشهای مطرح شده باید گامهای زیر برداشته شود: 1- شناخت موضوع 2- انتخاب منابع و جمعآوری اطالعات 3- پردازش و مستندسازی اطالعات 4- ارایۀ و اشتراکگذاری اطالعات گام اول شناخت موضوع: یکی از گامهای مهم برای پاسخ به پرسش شناخت موضوع است. برای شناخت موضوع باید موارد زیر را تعیین کنیم: محدودیت ها اهداف و انتظارات نتایج و خواسته ها كار كالسی - تعیین محدودیتهای پرسش )به روش بارش فكری( در گروه خود محدودیتهای این پرسش را تعیین کنید و در جدول 3-1 بنويسيد: جدول 3-1 محدوديت عنوان حداکثر مسافت سفر سیستم حملونقل در دسترس چهار روز 29

40 میدانيم كه اطالعات در وبگاه مدرسه برای آگاهی والدین و دانشآموزان ارايۀ میشود بنابراین باید بررسی کرد که چه اطالعاتی از مناطق مختلف برای ارائه به مدرسه بايد فراهم شود در این مورد به نکاتی مانند محدودۀ استان محل سکونت استانهای همجوار آثار باستانی مکانهای تاریخی و زیارتی امکانات تفریحی و... باید توجه کرد. كار كالسی - تعیین جزئیات اطالعات )بارش فكری( در گروه خود جزئیات اطالعات مورد نظر را تعیین کنید و در جدول 3-2 بنويسيد: جدول 3-2 مكانهای علمی مکانهای تاریخی مشاهیر استانهای همجوار موضوع جزئيات پارکهای فناوری کارخانه تولیدی دانشگاه دانشمند شاعر نویسند کارآفرین ورزشکار سیاستمدار و... شهربازی استخر امکانات مسافرتی 3-1- منابع اطالعاتی گام دوم انتخاب منابع و جمعآوری اطالعات: در بسیاری از موارد میتوان اطالعات را به آسانی بهدست آورد. باید بدانید کدام منابع اطالعاتی میتواند اطالعات مورد نیاز شما را دربارۀ مناطق تأمین کند همچنین كدام منبع معتبر 1 و كداميك از اعتبار كم تری برخوردار است منابع اطالعاتی به سه دسته تقسيم میشود: 1- منابع اطالعاتی الكترونيكی 2- منابع اطالعاتی مكتوب 3- افراد مطلع و آگاه 1- به منابعی که میتوان به اطالعات آن اطمینان کرد منابع معتبر میگویند 30

41 آيا اطالعات به صورت الكترونيكی وجود دارد آيا نياز به تحقيق كتابخانهای وجود دارد پاسخ اين پرسشها می تواند بهصورت زير باشد: الف( بخشی از اطالعات در وبگاههای اينترنتی وجود دارند بنابراين جست و جو در اينترنت از طريق موتورهای جست و جو امکانپذیر است. ب( در صورت نیاز به اطالعات کتابخانهای میتوانید کتابهای مورد نیاز را از کتابخانۀ مدرسه تهیه کنید. وجود بهدست آیند. ج( بخشي از اطالعات بايد از طريق آشنايان و مصاحبه با افرادی که پیش از این از آن مناطق دیدن کردهاند درصورت كار كالسی - تعیین منابع جمعآوری اطالعات در گروه خود منابع جمعآوری اطالعات مورد نظر را تعیین کنید: جدول 3-3 منابع روش وبگاه رسمی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اینترنت اطالعات کتابخانه ای پدر بهروز چند سال در آن شهر معلم بوده است و... برای پیدا کردن اطالعات مورد نظر باید جست و جو کنیم و از طرفی هر جست و جو نیازمند داشتن ارتباط است. در جوامع انسانی ارتباط باعث شده است تا شبکههایی با هدفهای متفاوت ایجاد شود. كار كالسی - بررسی شبکهها و دالیل نیاز به آنها در گروه خود شبکه ها و دالیل نیاز به آنها را بررسی کنید. جدول 3-4 تلفن شبكه ارتباط کالمی ارتباط نوشتاری نيازها 31 اینترنت

42 در ابتدای پیدایش شبکههای رایانهای استادان و دانشجویان دانشگاهها برای ارتباط بهتر و سریعتر با یکدیگر از رایانه استفاده کردند. آنها اسناد و پروندهها مورد نظر خود را روی رایانه ذخیره میکردند و به اشتراک میگذاشتند و نشانی آنها را به دیگران اعالم میکردند. پس از مدتی تعداد رایانهها و کاربران آن بسیار زیاد شد و شبکههای رایانهای در اندازههای بزرگ ایجاد شد در این هنگام روش اعالم نشانی اسناد و پروندها دیگر کار سختی شده بود. به همین دلیل تعدادی نرمافزار تولید شد تا به کاربران در پیدا کردن پرونده مورد نظر خود در این شبکه کمک کند. در زمان کوتاهی شبکههای رایانه ای بسیار سریع رشد کرد. با تولید صفحات وب و ایجاد وبگاههای گوناگون دیگر جست و جو تنها برای پیدا کردن پرونده نبود و به همین دلیل شرکتهای بسیاری برای کمک به کاربران برای جست و جو در اینترنت و پیدا کردن موضوعات مورد نظر آنها به وجود آمده اند که هرکدام ویژگیهای خود را دارند. با توجه به گستردگی و تعداد زیاد وبگاهها به خاطرسپاری نشانی آنها برای هیچ کس امکان پذیر نیست. برای فهم بهتر این مطلب کتابخانهای را در نظر بگیرید که تعداد بسیار زیادی کتاب در آن وجود دارد و وجود یک راهنما میتواند انتخاب کتاب را آسان تر کند. در کتابخانۀ مجازی دنیا یا همان اینترنت نیز صفحات وب همین وضعیت را دارند. در اینترنت نیز امکانی به نام موتور جست و جو وجود دارد که وظیفۀ آنها این است که در زمینۀ مطالب مورد نظر شما در اینترنت جست و جو کنند و صفحاتی را که با آن موضوع مرتبط هستند به شما پیشنهاد دهند. كار كالسی - موتورهای جست و جو و ویژگیهای آنها با دوستان گروه خود در مورد موتورهای جست و جو و ویژگیهای آنها صحبت کنید. جدول 3-5 موتور جست و جو google.com ویژگی ها موتور جست و جوی عمومی امکان جست و جوی تصویر متن فیلم مختص جست و جوی مطالب علمی Askme.com 3-2- مرورگرها برای دستیابی به منابع و نمایش صفحات وب در اینترنت باید از ابزارهای مرورگر صفحات وب استفاده کرد. شرکتهای گوناگون این مرورگرها را با اهداف مختلفی تولید میکنند. 32

43 كار كالسی - مرورگرهای وب و ویژگیهای آنها در گروه خود مرورگرهای صفحات وب رایج و ویژگیهای آنها را بررسی کنید. مرورگر IE (Internet Explorer( Firefox (Mozilla( جدول 3-6 ويژگی ها تولید شرکت مایکرو سافت مرورگر مجانی Chrome کنید اینترنت را کتابخانه ای در نظر بگیرید که برای دسترسی به اطالعات به جست و جوی در آن نیاز دارید. هر وبگاه در اینترنت مانند یک کتاب است که به نشانی مشخص و منحصر به فردی نیاز دارد و تنها زمانی میتوانید به اطالعات این وبگاهها دسترسی داشته باشید که نشانی آنها را بدانید. مثال 1 - برای دیدن وبگاه شبکه رشد میدانیم که نشانی آن است. حال برای دیدن این وبگاه به روش زیر عمل میکنیم: 1- مرورگر وب را اجرا کنید. برای این کار: الف( در میز کار خود بر روی کلیک شكل منوی All Programs ب( در منوی Programs( )All روی Explorer( )Internet کلیک کنید پس از مدتی مرورگر Explorer( )Internet اجرا میشود. يا میتوانيد در میزکار در قسمت نوار ابزار به مرورگر Internet Explorer دسترسی داشته باشید. 33 شكل نوار ابزار

44 کنید. وارد را نظر مورد وبگاه نشانی نوار قسمت در 2- در عالمت یا )Enter( کلید فشردن با 3- نظر مورد صفحه محتویات نمایش منتظر نشانی نوار باشید. نشانی نوار شكل كالسی كار رشد شبکۀ شكل 3-4 -وبگاه کنید. بررسی را مرورگر ابزارهای سایر اجرای برای الزم مسیرهای خود رایانۀ در شما سپس میدهد. شما به پیشنهاد چندین کتابدار و کنید مطرح را خود نظر مورد موضوع باید ندانید را کتاب نام هرگاه کتابخانه در ار آنها نشانی که وبگاههایی به مراجعه برای نیز اینترنت در میکنید. انتخاب را خود نظر مورد کتابهای یا کتاب ها کتاب آن مطالعۀ با میکنیم. استفاده وجو جست موتورهای از نمیدانیم مورد اطالعات جمعآوری برای ولی نمیدانید را گردشگری و دستی صنایع فرهنگی میراث سازمان رسمی وبگاه نشانی مثال 2 - را گردشگری و دستی صنایع فرهنگی میراث سازمان رسمی وبگاه عبارت میتوانید ببینید. را وبگاه این صفحات دارید نیاز نظر کنید. پیدا را وبگاه آن نشانی جو و جست موتور پیشنهادهای صفحۀ در و کنید جو و جست دهید: انجام را زیر مراحل میتوانید اینکار انجام برای نشانی نشانی نوار قسمت در مرورگر در 1- نمایید. وارد را جو و جست موتور بمانید. منتظر و دهید فشار را Enter کلید 2- قسمت در را نظر مورد عبارت مرحله این در 3- يا نمایید کلیک روی و کنید وارد جو و جست دهيد. فشار را Enter كليد جو و جست موتور 3-5- شكل 34

45 شكل 3-6- قسمت جست و جو 4- منتظر بمانید تا صفحۀ پیشنهادهای موتور جست و جوظاهر شود. نکته: در مرورگر Internet Explorer امکانی فراهم شده است که میتوانید از آن برای جست و جوی سریع تر استفاده کنید. برای این کار کافی است عبارت مورد جست و جو را در قسمت نوار نشانی وارد و روی کلیک کنید. بررسی: در قسمت شكل 3-7- وبگاههای پیشنهادی موتور جست و جو از نوار نشانی میتوانید موتور جست و جوی مورد نظر خود را انتخاب نمایید. بررسی کنید که نرمافزار شما دارای چه موتورهای جست و جویی است و چگونه میتوانید در زمان جست و جو موتور جست و جوی پیش فرض را تغییر دهید پس از جست وجوی عبارت مورد نظر در موتورهای جست وجو هر پیشنهاد دارای چند بخش است: بخش آبی رنگ: در این قسمت امکانی فراهم شده است که با کلیک روی آن میتوانید مستقیم وبگاه پیشنهادی را باز کنید و آنرا ببینید بخش سبز رنگ: نشانی وبگاه پیشنهادی 35

46 بخش مشكی رنگ: توضیحات مختصر از محتوی وبگاه پيشنهادی برای دیدن وبگاه ها در صفحۀ پیشنهادهای موتور جست و جو میتوانید به روش زیر عمل کنید: 1- اشاره گر ماوس را روی قسمت آبی هر پیشنهاد ببرید و کلیک راست کنید. 2- در منوی باز شده انتخابهای گوناگونی برای دیدن صفحۀ وبگاه وجود دارد. با انتخاب صفحۀ وبگاه را در همین زبانه )Tab( خواهید دید. صفحۀ با انتخاب وبگاه را در یک زبانۀ جدید از همین پنجره خواهید دید. صفحۀ وبگاه را در با انتخاب یک پنجره جدید خواهید دید. همانطور که در کتابخانه هنگام جست و جو هر قدر موضوع مورد نظر خود را بهتر و دقیق تر برای کتابدار توصیف کنیم مطمئنا پیشنهادهای بهتری دریافت میکنیم در اینترنت نیز زمان استفاده از موتورهای جست و جو باید سعی کنیم واژه ها و کلید واژههای انتخابی برای جست و جو در حد امکان دقیق انتخاب شود تا در سریع ترین زمان به بهترین پاسخ برسیم. شكل 3-8- پیشنهادهای موتور جست و جو نکته: باید توجه داشت که در صورت انتخاب نشدن کلید واژههای مناسب نتايج هر بار جست و جو به شما كمك میکند كه كليد واژه مناسب تری پيدا كنيد. 36

47 آب وضعیت مورد در اطالعاتی میخواهیم مثال 3 : بهدست تهران شهرستان هوای آلودگی میزان و هوا و جست اینترنت در را تهران واژۀ کلید نخست آوریم. میکنیم. وجو ایمنی: نكات واژههای كليد درج و توليد با وبگاهها از بسياری پيشنهادات در تا كنند می تالش وجو جست مورد آمار بردن باال قصد كه قرارگيرند جو و جست موتور موارد برخی در و دارند را خود تبليغات ارائه و بازديد هستند. مخرب ويگاهها نيز وبگاهها اين مراقب پيشنهادات نتايج ديدن برای باشيد. تهران واژۀ کلید برای جو و جست موتور 3-9 -پیشنهادهای شكل میشود وب صفحات تمام شامل ها پاسخ این مطلب تهران دربارۀ متفاوتی موضوعات با که واژۀ تهران مانند هایی واژه به باشند. داشته پیدا در نمیتواند تنهایی به زیرا میگویند عمومی کلید با اکنون کند. کمک ما به پاسخ کردن ادامه را جو و جست تهران هوای و آب واژۀ و شده کمتر پیشنهادها تعداد که میبینیم میدهیم. است. نزدیکتر هوا و آب موضوع به تهران هوای و آب واژۀ کلید برای جو و جست موتور پیشنهادهای شكل 37

48 كار كالسی - این جست و جو را با عبارت»آب و هوای تهران«ادامه دهید و پاسخ ها را مقایسه کنید. كار كالسی آیا تاکنون به این فکر کرده اید که اطالعات مناسبی در مورد محصوالت کشاورزی و شرایط آب و هوایی الزم برای آنها را بهدست آورید. برای شروع میتوانید بررسی کنید که چه محصوالتی برای شرایط آب و هوایی استان یا شهرستان شما مناسب است. عبارت مناسب برای جست و جو در این موضوع را بنویسید چگونه جست و جوی بهتری انجام دهیم اکنون میخواهیم در مورد جزئیات اطالعات استانها در اینترنت جست و جو کنیم و به جمعآوری اطالعات بپردازیم. كار كالسی - وبگاههای معتبر برای جمعآوری اطالعات در گروه خود وبگاههای معتبر را برای جمعآوری اطالعات استانها بررسی کنید. جدول 3-7 وبگاه وبگاه رسمی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری موضوعات مورد بررسی مکانهای تاریخی امکانات مسافرتی وبگاه رسمی آموزش و پرورش امکانات آموزش و پرورش شهرستان وبگاه رسمی مسکن و شهرسازی امکانات جاده ای در بیشتر موارد نیازمند جست و جوی یک عبارت شامل چند واژه هستیم. مثال 4 : اگر استان مورد مطالعه ما استان اصفهان باشد و بخواهیم اطالعاتی در مورد مکانهای دیدنی آن استان را در اینترنت جمعآوری کنیم به این صورت عمل میکنیم: میخواهیم واژههای کلیدی برای جمعآوری اطالعات در مورد مکانهای دیدنی استان اصفهان را بررسی کنیم. نکته: میتوانید با مراجعه به برنامه و راهنمای )help( هر موتور جست وجو دستورالعملها و امکانات آن را بهتر بشناسید. 38

49 واژه یا عبارت مکان دیدنی استان اصفهان مکان دیدنی در استان اصفهان پاسخ جست و جو جست و جوی این عبارت همۀ صفحات مربوط به مکان دیدنی در جهان را پیشنهاد میدهد. تمام صفحاتی را که در آن از واژگان استان یا اصفهان استفاده شده پیشنهاد میدهد. نسبت به دو مورد قبل بهتر است ولی باز هم پیشنهادهای آن بسیار زیاد است. نکته: درصورتیکه جست و جوی ما در مورد یک عبارت است بهتر است از نشان استفاده کنیم. كار كالسی - جمعآوری اطالعات در مورد مشاهیر استان خراسان رضوی در گروه خود برای جمعآوری اطالعات در مورد مشاهیر استان خراسان رضوی چند واژه کلیدی را بررسی کنید. واژه یا عبارت فردوسی ابوالقاسم فردوسی»ابوالقاسم فردوسی«مثال 5 : اگر دو کلمة ابوالقاسم و فردوسی را جست و جو کنید با پیشنهادهای زیر روبه رو خواهید شد: ویژگی ها این واژه به دلیل عمومی بودن نمی تواند برای جست و جو مفید باشد. صفحات وبی پیشنهاد میشود که در آن حتما این عبارت به کار رفته باشد. 39 شكل پیشنهادهای موتور جست و جو برای کلید واژۀ ابوالقاسم فردوسی

50 اگر همین عبارت ها را در نشان نقل قول»ابوالقاسم فردوسی«قرار دهید و دوباره جست و جو کنید پیشنهادهای زیر را خواهید دید. شكل پیشنهادهای موتور جست و جو برای کلید واژۀ»ابوالقاسم فردوسی«كار كالسی : در گروه خود برای جمعآوری اطالعات در مورد مشاهیر استان خود چند واژه کلیدی را بررسی کنید. نکته: در بیشتر موتورهای جست و جو عبارات مورد جست و جو نباید از ده واژه بیشتر باشد. برای جست و جوی بهتر میتوانید از عبارتهای بازدارنده )عبارتهایی کهموتورهای جست وجو بهصورت پیشفرض آنها را نادیده میگیرند( مانند و از به و... استفاده کنید. 40

51 3-4- کاربرد عالمت مثبت )+( و )-( در جست و جو هرگاه نیاز باشد که واژه ای حتما مورد جست و جو قرار گیرد میتوان از عالمت مثبت )+( قبل از آن واژه و بدون فاصله استفاده کرد. پس با استفاده از عالمت + به موتور جست و جو میگوییم که ارزش این کلمه در جستوجو برای ما مهم است و حتما باید وجود داشته باشد. كار كالسی - انتخاب واژههای کلیدی در گروه خود برای جمعآوری اطالعات در مورد آثار باستانی در استان فارس چند واژه کلیدی را بررسیکنید. عبارت انتخابی برای جست و جو»آثار باستانی استان فارس«آثار باستانی»استان فارساستان فارس«+«آثار باستانی«مناسب بودن پیشنهادها تصویر 13 : پیشنهادهای موتور جست و جو برای کلید واژۀ»استان فارس«+»آثار باستانی«41

52 پیشنهاد واژه کلیدی مناسب در گروه خود واژههای کلیدی برای جمعآوری اطالعات دربارۀ مکانهای مذهبی و زیارتی استان خراسان رضوی پیشنهاد دهید. در نقطة مقابل هرگاه نیاز باشد که واژه ای خاص را از پیشنهادهای موتور جست و جو حذف کنیم از عالمت منفی )-( قبل از آن واژه و بدون فاصله استفاده میکنیم. پس با استفاده از عالمت - به موتور جست و جو میگوییم که پیشنهادهایش نباید شامل این واژه باشد. كار كالسی برای جمعآوری اطالعات در مورد آثار باستانی در استان فارس به جز تخت جمشید کلید واژۀ زیر را بررسی کنید.»آثار باستانی استان فارس«-تخت -جمشید شكل پیشنهادهای موتور جست و جو برای عبارت»آثار باستانی استان فارس«-تخت- جمشید كار كالسی - استفاده از واژههای کلیدی برای جمعآوری اطالعات درباره آثار باستانی استان لرستان به ترتیب کلید واژههای زیر را در موتور جست و جو وارد و جوابها را با هم مقایسه کنید:»آثار باستانی استان لرستان«آثار باستانی»استان لرستاناستان لرستان«+»آثار باستانی«در پایان بررسی نمایید کدام گزینه پاسخهای بهتری را ارائه میکند. نکته: باید توجه کرد که عالمتهای + و باید درست قبل از واژۀ مورد نظر قرار گیرد. اگر از فاصله نیز استفاده شود این دستور پاسخ مناسبی نمی دهد. 42

53 ها کلیدواژه بهترین انتخاب - كالسی كار جو و جست برای را ها واژه کلید و عبارت بهترین خود گروهیهای هم با جزئیات از هرکدام مورد در اطالعات جمعآوری برای نمایید. تعیین وب صفحات در و کنیم دریافت معتبر و شده شناخته وبگاههای از را اطالعات است الزم باشند معتبر باید شده جمعآوری دادههای اینکه به توجه با دستور: site این از استفاده با دهیم. قرار جو و جست مورد خاص وبگاه یک در را واژه چند یا عبارت یک است نیاز دلیل همین به کنیم. محدود ها وبگاه از تعدادی یا یک به را جو و جست میتوانیم صفحات شامل جو و جست نتایج کنید وارد جو و جست کادر در را )site: آناهیتا )معبد عبارت اگر مثال 6 :. بود خواهد گردشگری و دستی صنایع فرهنگی میراث سازمان سایت از آناهیتا معبد کلمة حاوی معبد عبارت برای جو و جست موتور پیشنهادهای شكل site: آناهیتا نکته: واژگان کردن وارد هنگام در است ممکن موتورهای از برخی شوید. اشتباه دچار نظر مورد واژه صحیح امالی پیشنهاد امکان وجو جست جست موتور در دقیقا را زیر عبارت - كالسی كار میکنید مشاهده چه بمانید. پاسخ منتظر و کنید وارد جو و آموزشی برنامهریزی و پزوهش ساژمان 43 دارند. را نظر مورد

54 میکند: کمک بسيار بهتر جوی و جست انجام در را شما به زیر نکتۀ رعایت خواهدآمد. نتایج در نیز آنها جمع زیرا کنید استفاده مفرد کلمات از جو و جست برای ها عبارت درتعیین ار تبریز شبانهروزی درمانگاه عبارت است بهتر تبریز شهرستان شبانهروزی درمانگاههای مورد در جو و جست برای مثال 7 : کنید. جو و جست تبریز شبانهروزی درمانگاه عبارت برای جو و جست موتور پیشنهادهای شكل ریاضی عملیات بدانیم: بیشتر عملیات به روزمره کارهای از بسیاری در موتورهای از برخی در دارید. نیاز محاسباتی ریاضی عملیات میتوانید آسانی به جو و جست نتیجۀ جو و جست موتور کنید. جو و جست را برمیگرداند. را نظرتان مورد عملیات نهایی عبارت برای جو و جست موتور پیشنهادهای تصویر 16 :

55 خود تحقیق مورد شهرستان بیمارستانهای و فناوری های پارک جوی و جست برای را عبارتی - كالسی كار کنید. دقت جو و جست عبارت واژههای بودن مفرد به بنویسید. کنید. وجو جست هم با را مترادف واژۀ چند بهتراست داريد ترديد واژه یک مفهوم در اگر جو و جست برای ها عبارت درتعیین جست را ارتباطات و اطالعات فناوری رشتۀ با مرتبط حرفۀ و شغل كار مانند عبارتی در حرفه شغل كار واژههای تمرين: كنيد. وجو و جست برای ها عبارت درتعیین میتوان واژه یک بر تأکید منظور به جو جو و جست مورد عبارت در را آن کرد. تکرار دربارۀ میخواهیم مثال 9 : بندرعباس شهرستان کارآفرین افراد این برای کنیم. جمعآوری را اطالعاتی کارآفرین کارآفرین کارآفرین عبارت کار میکنیم. جو و جست را بندرعباس میبینید تصویر در که همانگونه موضوع با نامرتبط شده ارائه نتایج ماست. نظر مورد عبارت برای جو و جست موتور پیشنهادهای شكل بندرعباس کارآفرین کارآفرین کارآفرین عبارت از بهتر پاسخهای به رسیدن برای -بانک بندرعباس کارآفرین کارآفرین کارآفرین. میکنیم استفاده عبارت برای جو و جست موتور پیشنهادهای شكل -بانك بندرعباس کارآفرین کارآفرین کارآفرین 45

56 سوم گام اطالعات مستندسازی و پردازش بهدست اطالعات بين از يعنی كنيد. پردازش را آنها باید کردید پیدا معتبر های وبگاه در را خود نیاز مورد اطالعات آنكه از پس آنها و انتخاب مناسباند كه را اطالعاتی آمده كار اين براي كنيد. سازماندهی و بندی دسته را نرمافزار یک در را خود اطالعات توانيد می كنيد. ویرایش را آنها و وارد واژهپرداز آنها درج و نظر مورد مطالب انتخاب برای زیر مراحل است کافی واژهپرداز نرمافزار در دهید: انجام را بایددرابتدای اطالعات انتخاب 1 -برای را ماوس چپ وکلید كنيد كليك نظر مورد متن انتهای سمت به را ماوس اشارهگر و نگهدارید. دهید حرکت متن بدانیم: بیشتر )اينترنت( توسط جهانی شبکۀ در موجود اطالعات بیشتر نمیشوند! بررسی جو و جست موتورهای موتورهای که دارند قرار هایی وبگاه در اطالعات این بيشتر ندارند. آنهارا دسترسیبه عمومیتوانایی جوی و جست زا استفاده میتوانیدبا میگویند. نامرئی وب وبگاهها بهاین بهدست زمینه این در بیشتری اطالعات اینترنت در جو و جست آورید. تهیه نظر مورد متن از کپی یک تا دهید فشار همزمان را ) Ctrl + C کلیدهای) کلید صفحه از استفاده با مرحله این 2 -در شود. متن انتخاب شكل 46

57 کنید اجرا را Microsoft Office Word واژهپرداز 3 -نرمافزار این در نظر مورد متن از نسخه يك تا دهید فشار همزمان (را Ctrl + V کلیدهای) کلید صفحه از استفاده با نرمافزار این 4 -در. شود درج پرونده واژهپرداز نرمافزار در اطالعات کردن کپی شكل و تغييرات میتوانید مطالب تمام جمعآوری از پس مناسب نام را آن و دهید انجام متن در را الزم ویرایشهای كنيد. ذخيره را خود عالقۀ مورد شهر - كالسی كار پیشنهادی با اید نموده یادداشت پودمان این ابتدای در که مقایسه اید کرده ارائه وجو جست و بررسی از پس که کنید. نکته: کار اول نگاه در مطالب این از استفاده چند هر مهم آنچه ولی میرسد نظر به مسئوليتی بدون و آسان مطالب از استفاده در اخالقی و شرعی وظیفۀ است نشانی یا مطالب نویسندۀ نام آوردن با میتوانیم است. معنوی حقوق خود مطالب انتهای در آنها وبگاه کنیم. رعایت را اثر صاحب و آوری جمع را نياز مورد اطالعات تمام كه اكنون پيشنهادی شهر آنها اساس بر توانيد می ايد كرده ويرايش كنيد. پيدا را خود 47

58 چهارم گام اطالعات اشتراکگذاری و ارائه علمی سفرهای به مربوط مطالب ویرایش و جمعآوری از پس به توجه با باید خود گروه تحقیق مورد استان مورد در تفریحی در را آن بتوانید آموخت خواهید کتاب همین ادامۀ در که مطالبی نمایید. ارائه نیز دیگران به و بگذارید مدرسه اختیار نکته: ابتدای در كه را خود عالقه مورد شهر پيشنهادی با ايد نموده يادداشت پودمان اين كردهايد ارائه وجو جست و بررسی از پس كه كنيد. مقايسه كالسی كار اطالعاتی خود گروه نظر مورد شهر دانشآموزان نوآور و خالق تفکر محصوالت با مرتبط جشنوارههای و نمایشگاه مورد 1 -در کنید. مرتب واژهپرداز نرمافزار یک از استفاده با را اطالعات این کنید. جمعآوری را نقشه به خود نظر مورد محصول تولید برای است. استوار دانش پایۀ بر که است خالق تفکر یک زاییدۀ میبینید که محصولی 2 -هر عبارت آن جوی و جست از پس بنویسید. را گلدان یک تولید منظور به خالق ایدههای و ها نقشه دیدن برای الزم عبارت دارید. نیاز نمایید. ذخیره و مرتب واژهپرداز نرمافزار در سند یک در را خود انتخابی اطالعات جست را آن بنویسید. را خود نظر مورد شهرستان محلی و معروف غذاهای مورد در اطالعات جمعآوری برای مناسب عبارت 3- نمایید. جمعآوری را الزم اطالعات آنها از یکی تهیۀ طرز مورد در سپس کنید. جو زمانها این بیشتر در نداریم. کاغذ روی بر را آنها یادداشت امکان که میآیند ما سراغ به زمانی خالق تفکرات و ها ایده بیشتر 4- دوجو همراه تلفنهای برای متفاوتی واژهپرداز نرمافزارهای باشد. ها ایده و تفکرات این ثبت برای مناسبی ابزار میتواند ما همراه تلفن نمایید. ارائه کالس در را نظر مورد اطالعات و شناسایی را آنها اینترنت در جو و جست با دارد. اطالعات و كنيد كليك مراجع وسپس حوزه پيوند روی نشانی به تبيان وبگاه به مراجعه با 5- بيابيد. را سفر به مربوط احكام مورد در نياز مورد 48

59 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 49

60 4 پودمان مستندسازی گذشته در است. کار یک فرایند و پژوهش پروژه یک گام به گام اجرای چگونگی ضبط و ثبت شامل مستندسازی زیرا میشوند برده بهکار هم با الکترونیکی محتوای تولید و مستندسازی امروزه بود. نوشتن شامل بیشتر مستندسازی امکانات به توجه با دیگران به آنها انتقال صورت این در کرد. تهیه الکترونیکی نسخههای شکل به میتوان را مستندات زا استفاده با میشود. سريعتر و سادهتر نیز نیاز مورد تغییرات ایجاد و بود خواهد سریعتر اطالعات فناوری ارتباطی است. پذیر امکان راحتی به... و فیلم تصویر متن مستندسازی ارتباطات و اطالعات فناوری ابزارهای میآورید: بهدست پودمان این در که مهارتهایی از برخی انتقادی تفکر گروهی کارهای اجرای مانند مهارتهایي کارگیری به... و پرسشگری آن مزایای و مستندسازی با آشنایی گزارش تهیه برای واژهپرداز نرمافزار از استفاده متنی پروندۀ در تصویر و جدول متن درج توانایی متنی پروندۀ در تصویر و جدول متن تنظیمات انجام توانایی 50

61 برخی از مزایای مستندسازی عبارتاند از: 1 -آسان کردن ارائۀ گزارش چگونگی اجرای پروژه کار و آسان کردن توسعۀ پروژه کار و... بارش فکری درباره مزایای ديگرمستندسازی گفت و گو کنید. برای ایجاد نسخههای الکترونیکی متنی میتوان از نرمافزارهای مختلف مانند واژهپرداز Word استفاده کرد. شما نیز میتوانید گزارشهایی را که برای دروس خود تهیه میکنید بهصورت الکترونیکی درآوريد و آنها را مستند کنید مستندسازی و تهیه گزارش در این درس گزارشی از مدال آوران ورزش ایران تهیه و آن را بهصورت الکترونیکی مستند میکنیم. ولی شما میتوانید با استفاده از امکاناتی که یاد میگیرید گزارشی را از كارهايی كه تا كنون انجام داده ايد تهیه کنید. مدالآوران ورزش ایران هر ایرانی میتواند برای کشور عزیزمان ایران افتخارآفرین باشد. پرسش: مدال آوران المپیک ورزشی کشور چه کسانی هستند 51

62 گام اول شناخت موضوع اینجا به دنبال يافتن پاسخ به پرسش های زير هستيم: المپیک چیست چه رشتههای ورزشی در المپیک وجود دارد ایران در کدامیک از آنها نماینده یا نمایندگانی داشته است مدالآوران ایرانی براساس نوع مدال )طال نقره و برنز( کداماند تا اینجا خروجی ما به شکل یک گزارش کتبی ثبت و مستند میشود. گام دوم انتخاب منابع و جمعآوری اطالعات موضوع ما مرتبط با ورزش است بنابراین میتوانیم از منابع دردسترس مانند وبگاه وزارت ورزش و جوانان )» و کمیتۀ ملی المپیک )» اطالعات الزم را جمعآوری کنیم. شکل 1 : صفحۀ اول Page( )Home وبگاههای وزارت ورزش جوانان و کمیتۀ ملی المپیک شكل 4-1- صفحه اول home page وبگاههاي وزارت ورزش وجوانان و كميته ملی المپيك بارش فکری به نظر شما تحقیق در مورد مدالآوران المپیکی ایران چه سودی دارد 52

63 وب صفحات تغییر - كالسی كار ملی»کمیتۀ و جوانان«و ورزش»وزارت وبگاه اول صفحۀ در صفحه اين آیا کنید مقایسه کتاب نمونۀ تصویر با را المپیک«چرا است کرده تغییر شما جوی و جست زمان راست سمت را پیوندهایی وزارتورزشوجوانان دروبگاه و المپیکی بازیهای شامل»مدالآوران«پیوند میبینید. آن انتخاب را المپیکی بازیهای گزینۀ است. آسیایی بازیهای کنید. متنی پروندۀ در مدالآوران اطالعات ذخیرهسازی 4-2- )Copy( کپی حافظه در را آنها و انتخاب را اطالعات ترتیب این به کنید )Paste( جایگزین واژهپرداز برنامۀ در و میشود. واژهپردازکپی در جدول این صفحۀ به حرکت دکمههای از استفاده با وبگاه اين در کنید. کپی پرونده در را مدالآوران تمام بعدی وبگاه در المپیکی مدالآوران بازیهای صفحۀ شکل جوانان و ورزش وزارت از: اند عبارت مدالآوران اطالعات میکنید مالحظه که همانطور Word در اطالعات ذخیرۀ 4-3- شکل اطالعات دستهبندی - كالسی كار میکنیم. دستهبندی را ورزشی رشتههای از یک هر اطالعات خود کاری گروه در دوستانم با 53

64 سوم گام اطالعات مستندسازی و پردازش مستندسازی است. مستندسازی کار هر در و تحقيق هر در شده مشاهده نتایج ارائۀ و بیان توضیحات ثبت یابد. ادامه كار انجام فرایند مراحل تمام در مستندسازیباید جلد روی صفحۀ شامل ما تحقيق کتبی گزارش است. داخلی صفحات و عنوان صفحۀ برنامۀ از میتوانید الکترونیکی مستندسازی برای برنامۀ نخست کار این برای کنید. استفاده واژهپرداز کنید. اجرا را واژهپرداز : واژهپرداز برنامۀ محیط در متن نوشتن برای را راست-به-چپ حالت 1- کنید. فعال فارسی کنید. تعیین فارسی را نوشتن زبان 2- کلیک روینمادSize Page درزبانۀLayout 3- )استاندارد کنید انتخاب A4 را صفحه اندازۀ و کنید است(. A4 کاغذ معموال گزارش صفحات Word کاری صفحۀ 4-4- شکل صفحه اندازه تعيين 4-5- شکل 54

65 4- روی نماد Marginsکلیک کنید. 5- حاشیههای صفحه را معمولی )Normal( انتخاب کنید )در حاشیۀ صفحه فاصلههای خالی برای سمت راست چپ باال و پایین درنظر گرفتهشود(. صفحات داخلی گزارش میتواند شامل قسمتهای مقدمه معرفی المپیک معرفی مدالآوران ایرانی و نمودار مدالهای کسب شده باشد. شکل 4-6- تعييين حاشيههاي صفحه 4-2- درج عنوانها و تنظیمات آنها 1- در سطر اول کلمۀ»مقدمه«را بنویسید. 2- در زبانۀ خانه )Home( درقسمت Styles نشانگر ماوس را روی Heading1 قرار دهید )نوع قلم و رنگ متن تغییر میکند(. شکل 4-7- درج مقدمه 3- روی Heading1 کلیک راست کنید و در فهرست ظاهر شده گزینۀ Modify را انتخاب کنید. 55

66 4- در پنجره Modify style روی دكمه كليك كنيد و گزینۀ Font را انتخاب کنید. به این ترتیب پنجرۀ تغییر تنظیمات Heading1 نمایش داده میشود. شکل 4-8- تنظيمات قلم براي عنوان 5- نوع قلم را B Titr اندازۀ آن را 16 و رنگ متن را سرمهای تعیین کنید. 6- روی کلید کلیک کنید. 7- پنجره Modify style را نيز كنيد. متنی برای مقدمه شامل توضیحاتی دربارۀ تاریخچۀ المپیک رشتههای آن و مدالآوری و قهرمانی بنویسید تنظیمات متن مقدمه برای تنظیم قلم نخست متن را انتخاب کنید و سپس از زبانۀ خانه )Home( گروه قلم )Font( نوع قلم را B Nazanin و اندازۀ آن را 14 تعيين کنید. برای تنظیم چیدمان متن از گزینههای چیدمان Justify را انتخاب کنید. شکل 4-9 -تعيين مشخصات قلم شکل نتیجۀ تنظیم پاراگراف توضیحات مقدمه 56

67 4-4- درج جدول: فهرست مدالهای کسبشده 1- از منوی درج )Insert( گزینۀ جدول )Table( را انتخاب و جدولی با پنج ردیف دوستونی ایجاد کنید. سه ردیف برای ثبت تعداد مدالهای طال نقره برنز یک ردیف برای جمع تعداد مدالها و یک ردیف برای درج عنوان ستونها. شكل درج جدول 2- جدول را انتخاب و از زبانه Layout گروه Table گزینۀ مشخصات )Properties( را انتخاب کنید. 3- در پنجرۀ تنظیمات جدول قسمت Table Direction گزینۀ Right-to-Left را انتخاب کنید. 4- در خانههای جدول جهت نوشتن متن را راست-به-چپ انتخاب کنید. 5- نوع قلم اندازه رنگ متن و چیدمان وسط خانهها را در زبانۀ Home تنظیم کنید )قبل از تغییر تنظیمات تمام خانههای جدول را انتخاب کنید(. شکل تعيين مشخصات جدول 57

68 6- روی جدول کلیک و در زبانۀ Design روی كليك كنيد. سپس از گزینههای Style گزینۀ مناسب را با توجه به رنگ و شکل دلخواه انتخاب کنید. شكل تعيين طراحی جدول 7- مطابق شکل تعداد و عنوان مدالها را در جدول بنویسید )میتوانید تعداد مدالهای کسبشده را از فهرست دادههای مدالآوران بشمارید(. شکل 8- برای تغییر اندازۀ عرض ستون تعداد مدالها اشارهگر ماوس را در سمت چپ ستون قرار دهید زمانی که نشانگر ماوس به در آمد آن را بکشید تا به اندازۀ دلخواه تغییر کند. 58

69 4-5- ایجاد سرصفحه )Header( و پاصفحه )Footer( بهتر است در تمام صفحات یک عنوان مناسب تکرارشود.عنوان موردنظر»گزارش تحقیق معرفی مدالآوران ورزش ایران«درنظر گرفته شود. 1- از زبانۀ Insert گزینۀ Header و از گزینههای آمادۀ موجود گزینۀ Alphabet را انتخاب کنید. شکل درج سر صفحه 2- در سرصفحه ایجاد شده متن موردنظر را بنويسيد. در این قسمت نیز جهت نوشتن متن را راست به چپ و رنگ متن را قرمز تیره و آن را وسطچین نمایید. سایر تنظیمات قلم و اندازه را نیز بهدلخواه انجام دهید. شکل تنظيمات سر صفحه 3- پس از تنظیمات با استفاده از دکمۀ در زبانۀ Design و یا دوبار کلیک در قسمت متن پایین از محیط Header خارج شوید. شکل خروج از محيط سر صفحه كار كالسی براي گزارش خود شماره صفحه در پايين صفحات درج كنيد. 59

70 نكته: زمانی که در محیط متن هستید قسمت سرصفحه کمرنگ است و برای دسترسی به آن باید بر روی متن سرصفحه دوبار کلیک کنید. زمانی که قسمت سرصفحه فعال باشد قسمت متن کمرنگ است و برای دسترسی به متن باید از محیط سرصفحه خارج شوید و یا دوبار در قسمت کمرنگ متن کلیک كنيد درج صفحه روی جلد Page( )Cover برای ایجاد صفحه روی جلد: 1- از زبانۀ Insert گزینۀ Cover Page را انتخاب کنید. 2- از گزینههای آماده Alphabet را انتخاب کنید )صفحهای به ابتدای گزارش اضافه میشود(. 3- عنوان گزارش را»گزارش تحقیق معرفی مدالآوران ورزش ایران«و نام و نامخانوادگی معلم و خود را در محلهای مشخص شده بنویسید. تنظیمات نوع قلم اندازه و چیدمان را درست کنید. شکل درج صفحه روي جلد 60 شکل صفحه روي جلد

71 4-7- ایجاد صفحۀ قبل از صفحۀ مقدمه بعد از صفحۀ جلد صفحهای برای درج بسمالله قرار میدهیم بنابراین قبل از مقدمه باید صفحهای ایجاد کنیم. برای این کار: 1- مکاننما را در ابتدای متن مقدمه قرار دهید. 2- از زبانۀ Page Layput از گروه Page Setup گزینۀ Breaks و از منوی بازشده گزینۀ Page را انتخاب کنید. به این ترتیب صفحهای قبل از مقدمه و بعد از جلد ایجاد میشود. شکل ايجاد صفحه خالي 4-8- درج تصویر/شکل و تنظیمات تصویر تصویر بسمالل ه را میتوانید در اینترنت جست و جو و به شکل عکس ذخیره و دانلود کنید. برای درج تصویر: 1- در زبانۀ Insert درج تصوير را انتخاب كنيد و در پنجره Insert Picture مسير پرونده را تعيين كنيد. 2- یکی از تصاویر بسمالله را انتخاب و آن را در محل مکاننما درج کنید. شکل درج تصوير 3- تنظیمات تصویر را میتوانید تغییر دهید مثال اطراف تصویر را با استفاده از گزینههای Picture Style تغییر دهید. شکل تنظيمات تصوير 61

72 4-9- افزودن شماره صفحه Number( )Page از زبانۀ درج )Insert( گزینۀ شماره صفحه Page( )Number و نوع دلخواه را انتخاب کنید. در نمونۀ انتخاب شده شمارۀ صفحه در وسط قسمت پایین صفحات نمایش داده میشود.پس از تنظيمات با استفاده از دكمه در زبانه Design از محيط Header and footer خارج شويد. شکل درج شماره صفحه درج نشانهگذاری )Bullet/Numbering( رشتههای مدالآوران را بنویسید وبا ایجاد نشانهگذاری )که قبال آموختهاید( نشانۀ مناسب را درج کنید. شکل درج نشانهگذاري 62

73 4-11- رسم نمودار تعداد مدالهای ایران در المپیکها 1- از زبانۀ Insert گروه Illustration گزینۀ نمودار Chart( ) را انتخاب کنید. شکل رسم نمودار 2- از گزینههای نوع نمودار نمودار ستونی ساده را انتخاب کنید. بهصورت پیشفرض نموداری رسم میشود. 3- محیط اکسلی نیز بههمراه نمودار باز میشود. شکل نمودار پيش فرض شکل محيط اكسل 63

74 ردیف :)Category( در نمودار موردنظر این مقادیر را به عنوانهای طال نقره برنز جمع تغییر دهید. ستون :)Series( عنوان ستون اول را به»مدالهای المپیک«تغيير دهيد. مقدار آن ستون تعداد مدالهاییست که در جدول قبل شمارش کردهاید. شکل پركردن رديف و ستون 4- برای رسم نمودار موردنظر در محیط اکسل دادهها و ستونهای اضافه را حذف کنید و آنها را تغییر دهید. 5- نمودار مانند شکل 4-28 تغییر مییابد. 6- ستونهای آبی رنگ نموداررا انتخاب کنید. 7- روی ستون كليك راست كرده و گزینۀ Format Data Series را انتخاب نمایید. در پنجرۀ بازشده در منوی Fill گزینۀ تفاوت رنگ ستون را انتخاب کنید. شکل نمودار تعداد مدالهاي ايران در المپيك شکل تعيين قالب نمودار 64

75 کنید. 8- برای نمایش عدد تعداد مدالها بر روی نمودار در زبانۀ Layout گزینۀ Data Labels را بهصورت وسط )center( انتخاب 9- برای تغییر قالب نمایش از زبانۀ Design گروه Style Chart را کلیک کنید و از بین گزینهها مورد دلخواه را انتخاب کنید. 10- باتنظیمات باال نمودار تغییر رنگ وشکل میدهد. 11- قلم عنوان گزارش را مانند یک متن انتخاب کنید و آن را از زبانۀ Home تغییر دهید. 12- عنوانهای محور افقی یا عمودی نمودار کلیک و نوع قلم را به دلخواه تنظیم کنید. شکل درج برچسب نمودار شکل تغيير طرح نمودار شکل تغيير طرح نمودار 65

76 نكات ایمنی: هنگام توليد يا تغيير مستندات ممكن است به هر دليلی رايانه خاموش شود. برای جلوگيری از آسيبهای احتمالی يا از دست دادن اسناد الكترونيكی خود الزم است پس از اعمال هر تغييری آن را ذخيره كنيد.برای ذخيره كردن اطالعات میتوانيد از كليدهای Ctrl+S استفاده كنيد. گام چهارم ارائه و اشتراکگذاری اطالعات برای ارائۀ نمایشی مستندات میتوانید از نرمافزارهایی مانند پاورپوینت که خواهیدآموخت استفاده کنید. كار غيركالسی 1- رشتۀ ورزشی دلخواهتانرا انتخاب و معرفیکنید. سپس بررسینمایید ورزشکاران محبوب رشتۀ ورزشی شما چه کسانی هستند )هر کدام از همکالسیهایی که به یک رشتۀ ورزشی عالقه دارند میتوانند با هم یک گروه تشکیل دهند و کار را با همکاری یکدیگر انجام دهند(. 2- با استفاده از امکانات برنامۀ واژهپرداز اطالعات مربوط به موضوع «هویت و شخصیت«را که در درس تفکر و سبک زندگی جمعآوری کردهاید مستند کنید. 3- گزارشی از اختراعی كه در پودمان نوآوری و فناوری داشته ايد بنويسيد و در آن از امكاناتی كه در واژهپرداز ياد گرفته ايد استفاده كنيد. 4- با استفاده از منابع معتبر مانند وبگاههای ستاد ملی مبارزه با دوپينگ و فدراسيون پزشكی ورزشی جمهوری اسالمی ايران درباره دوپينگ و ضررهای آن گزارشی تهيه كنيد. 66

77 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 67

78 پودمان 5 كسب وكار پدر من یک کارشناس دامپروری است. او دوست داشت در ارتباط با رشته تحصيلي خود كاري را راهاندازي كند. بنابراين برای پرورش ماهی برنامهریزی کرد و آن را اجرا نمود. با راهاندازی پرورش ماهی در منطقه برای افراد زیادی کار ایجاد كرد. پدرم در سال گذشته کارآفرین برتر استان شد. من هم دوست دارم روزی مانند او برای جامعه کار سودمندی انجام دهم. سرکه از دست رنج خویش و تره بهتر از نان دهخدا و بره برخی از شایستگیها که در این پودمان بهدست میآورید: تأکید بر مهارت هايي مانند اجرای کارهای گروهی تفکر انتقادی پرسشگری و... آشنایی با مفاهیم کسبوکار )کارآفرینی خرید فروش پس انداز کارتهای اعتباری و...( کاربرد فناوریهای نو در زمینۀ کسبوکار )خرید اینترنتی کاربرد کارت اعتباری برنامهریزی مالی برای خود و...( بررسی مشاغل در زمینۀ کسبوکار شناسایی ویژگیهای خود برای کارآفرینی 68

79 پرسش آیا تاکنون به دلبستگیها تواناییها و مهارتهای خود در زمینۀ کار آیندۀ خود اندیشیدهاید 5-1- کارآفرینی به هر گونه تالش و کوشش فکری و بدنی برای کسب روزی حالل و درآمد که هدف آن تولید کاال یا ارائه خدمت باشد کار گفته میشود. کارآفرین فردیست که با شناسایی نیازها و فرصتها کسب وکاری را راهاندازی کند و از این راه درآمدی ایجاد نماید. بیشتر کارآفرینان برای خود و دیگران فرصت کار ایجاد مینمایند. یک کارآفرین با خالقیت و نوآوری به جامعه خود خدمت میکند بنابراین وجود او برای خود اطرافیان و اقتصاد شكل 5-1 جامعه بسیار سودمند است. فرایندی که طی آن کارآفرین تالش میکند تا فعالیتش را به نتیجهای مثبت برساند کارآفرینی نام دارد. كار غيركالسی - بررسی ویژگیهای یک کارآفرین در گروه خود یک کارآفرین را در شهر یا روستای خود شناسایی کنید و با گفت و گو با او یا با کمک گرفتن از روزنامه و اینترنت جدول 5-1 را پر کنید و در کالس ارائه دهید. هدف شغل ویژگیهای اخالقی دالیل موفقیت جدول 5-1 نتیجه بررسی گروه بررسی برخی از ویژگیهای من که با ویژگیهای کارآفرین مشترک است عبارتاند از:..... برخی از ویژگیهای کارآفرین که باید در خودم پرورش دهم عبارتاند از:... 69

80 سایت کارآفرینی بخش یا جو و جست موتورهای به مراجعه با میتوانید شما جو و جست کارآفرین دانشآموزان و کارآفرینان درباره را خوبی مطالب رشد کنید. 5-2 شكل کسبوکار انواع از برخی معرفی 5-2- : از عبارتاند وکار کسب انواع از برخی استفاده با كه است خانه در مجاز اقتصادی کار نوع هر خانگی کسبوکار... و خیاطی دستی بافتنی مانند ميشود اندازی راه ساده وسايل و امكانات از خانواده یک افراد که میشود گفته کسبوکارهایی به خانوادگی وکار کسب قالیبافی نساجی ماهی پرورش مانند میدهند تشکیل را آن خویشاوندان و مواد بستهبندی و تهیه 5-3 شكل راهاندازی موجود امکانات با روستا در که کاریست روستایی وکار کسب سبزی و میوه انواع کشت زنبورعسل پرورش قارچ پرورش مانند میشود اینترنتی شبکههای در خدمات یا کاالها خریدوفروش به اینترنتی کسبوکار مشاورهای خدمات ارائۀ اینترنتی فروشگاههای مانند میشود گفته اینترنتی کسبوکار گسترش حال در بهسرعت کسبوکار نوع این امروزه. و... اینترنتی شبکۀ در دیگران به است. ردیف مشاغل شناسایی - كالسی كار کنید. پر شغلها این برای را 5-2 جدول سپس کنید. شناسایی را شغل چهار خود گروه در شغل عنوان حوزهها خدمات 5-2 جدول صنعت کشاورزی 5-4 شكل

81 آورید. بهدست اطالعات دانشگاهی رشتههای و مشاغل و کار بازار از» رشد سایت «تحصیلی هدایت بخش بررسی با میتوانید شما پسانداز و 5-3 -درآمد رد آرامش موجب کار این میکنند. پسانداز را خود درآمد از بخشی مالی مشكالت بروز از جلوگيری براي خانوادهها بیشتر انداز پس... و طال زمين شركتها برخی سهام خريد مانند گوناگون روشهای و زیاد یا کم درآمد با میتوانیم ما میشود. خانواده کرد. استفاده کسبوکار يك راهاندازی برای يا وسايل از برخی خريد برای میتوان پسانداز از کنیم. شخصی نیاز مورد کاالهای اولویتبندی - كالسی كار کنید. اولویتبندی را نیازتان مورد کاالهای خانواده اقتصادی وضعیت به توجه با انداز پس - غيركالسی كار اندازبنويسيد. پس و سرگرمی نيكوكاری پولآموزش مانندكيف نامی یک رویهر و كنيد تهيه چندكيفپولكاغذی 5-5 شكل برنامهریزی خودتان ماهانۀ پول برای نیز شما دادهاند. انجام را زیر برنامهریزی میگیرند که ماهانه پول برای زهرا خواهرش و امين كنيد. پر را 5-3 جدول و 5-3 جدول نشده پیشبینی خوراك آمد و رفت نيكوكاری سرگرمی آموزش انداز پس درآمد درآمد تقسیم امين زهرا 71

82 5-4- بازار تاکنون برای تهیۀ کاالها و خدمات مورد نیازتان به چه مکانهایی مراجعه کردهاید شكل 5-6 خریداران و فروشندگان برای مبادلۀ کاالها و خدمات در بازار گرد هم میآیند. شکل و روش مبادلۀ کاال همواره در حال تغییر است. امروزه عالوه بر بازارهای سنتی فروشگاههای اینترنتی نیز مکانهایی را برای خریدوفروش فراهم میآورند و خریدوفروش کاالهایی مانند اتومبیل نرمافزارهای رایانهای بلیتهای قطار و هواپیما و... نیز با این روش انجام میشود خرید انسان برای تأمین نيازهای گوناگون خود همواره تالش میكند زیرا برای ادامۀ زندگی به مواد خوراكی پوشاك ابزار و وسايل و... نياز دارد. ما ميتوانيم با شناسايی كاالها و خدماتی كه به آنها نياز داريم آنها را خريداری كنيم. برای آنکه زحمات تولیدکنندگان و منابع و امکانات به کار گرفتهشده برای تولید از بین نروند باید از مصرف بیرویه جلوگیری کنیم. كار كالسی - شما تاکنون کدام گزینۀ زیر را برای خرید کاالها و خدمات مورد نیاز خود به کار بردهاید در بارۀ چگونگی کاربرد هر یک از گزینههای زیر در گروه خود گفت و گو کنید. 72

83 ت ث ج كار كالسی - خرید اینترنتی شكل 5-7 مزایا و معایب خرید اینترنتی را در گروه خود مشخص کنید. نمیتوان پیش از خرید کاالها را از نزدیک بررسی کرد. در وقت صرفهجویی میشود. تنوع محصوالت زیاد است. مشتریان برای واریز پول اعتماد ندارند. در انرژی صرفهجویی میشود. مزايا معايب كار كالسی از لیست کاالهای اولويت بندی شده در كار كالسی )اولويت بندي كاالهای شخصی( یکی را برگزینید سپس مشخص کنید برای خرید آن به کدام یک از نکات زیر باید توجه کنید: ویژگی کاال )قیمت جنس خدمات پس از فروش استاندارد تاریخ مصرف و...( خرید )مکان روش پرداخت با )پول کارت اعتباری و...( هم اندیشی در گروه خود در بارۀ برخی مفاهیم خریدوفروش مانند خرید اقساطی تخفیف در خرید خدمات پس از فروش و خرید نسیه با هم گفت و گو کنید و نتیجه را در کالس ارائه کنید کارتهای اعتباری و خرید اینترنتی همانگونه كه پيش از اين خوانديد يكي از روشهای خريد استفاده از كارتهای اعتباری يا خريد اينترنتی است. 73

84 اینترنتی خرید و اعتباری کارتهای کاربرد - ایمنی نکات.دوش انجام زیادی کالهبرداریهای است ممکن اینترنتی خریدهای هنگام زیرا کنید خرید معتبر اینترنتی پایگاههای از نمایید. بررسی را آن مبلغ و کنید دریافت را خریدار رسید کارتخوان دستگاههای با خرید هنگام رد مردمی تماسهای مرکز این دهید. خبر )110( پلیسی فوریتهای بهمرکز کردهاست کالهبرداری شما از اگرسایتی مشکل به تا میدهد انتقال اطالعات( تبادل و تولید )فضای فتا پلیس به اینترنتی جرائم زمینۀ نمایند. رسیدگی شما www. بهسايت كاال جهتخريد معتبر مجازی فروشگاههای فهرست از اطالع برای كنيد. مراجعه ايران( الكترونيكی تجارت توسعه )مركز enamad.ir الف خرید برای نو فناوریهای کاربرد - كالسی كار کارتخوان دستگاه با خرید کاال یک اینترنتی خرید کارهای از یکی خود والدین راهنمایی با دهید. ارائه گروه در را کار مراحل سپس دهید. انجام را خودپرداز دستگاه با قبض پرداخت ب 5-8 شكل 5-9 شكل فروش 5-7- این در بفروشیم. دارند نیاز آن به که افرادی به میکنیم ارائه که را خدماتی و کاال میتوانیم ما و کند برقرار ارتباط مشتری با بتواند که است کسی فروشنده میگویند فروشنده ما به صورت شما بفروشد. او به باانصاف را خود کاالی و کند راهنمایی بهدرستی را او بشناسد را او نیاز در کتاب این پایان در و کنید تولید را محصوالتی که میگیرید یاد کتاب این دیگر پودمانهای در کنید. تمرین را فروشندگی که بود خواهد فرصتی این بفروشید. را محصوالت این شد خواهد برپا مدرسه در که بازارچهای 74

85 ب الف شكل بازاریابی و تبلیغات امروزه کاالها و خدمات بسیار متنوع شده است. بنابراین ارائهدهندگان کاال و خدمات باهم رقابت میکنند. شرکتهایی که بازاریابی درست انجام دهند موفق خواهند بود. بازاریابی شناسایی نیاز مشتریان پیدا کردن راههایی برای فروش کاالها و خدمات و تأمین نیازهای مشتریان است. امروزه افرادی به عنوان بازاریاب این راهها را شناسایی میکنند. برای جلب توجه و معرفی کاالها و خدمات باید تبلیغ کنیم. تبلیغ بر چگونگی مصرف کاالها و خدمات میافزاید. البته باید توجه کرد که کیفیت پایین تولید و خدمات اثر مثبت تبلیغات را از بین نبرد. آیا میدانید برای فروش بیشتر با چه روشهایی میتوان تبلیغ کرد كار كالسی - بررسی عوامل موثر در افزایش فروش یا ارائه خدمات در گروه خود بررسی کنید که هر کدام از موارد زیر چگونه باعث افزایش فروش کاال یا خدمت میشود. نتایج بهدست آمده را در کالس ارائه دهید. کیفیت مناسب معرفی کاال زمان و نحوه ارائه کاال و خدمات قیمت مناسب خالقیت در بسته بندی تشخیص نیاز مردم شكل 5-11 كار كالسی - پیشنهاد برای بستهبندی پدر مهرداد هر سال گردو میچیند آنها را میشکند و برای فروش آماده میکند. او امسال تصمیم دارد که گردوها را بستهبندی کند سپس بفروشد. پیشنهاد شما برای بستهبندی گردوها و تبلیغات برای فروش چیست 75

86 پیشنهاد گروهی برای بستهبندی گردو بر اساس اقليم جغرافيايی يكي از محصوالت موجود در منطقهتان را بسته بندی كنيد و در كالس ارائه دهيد. شكل مراحل راهاندازی یک کسبوکار شکل زیر را برای آشنایی با مراحل راهاندازی یک کسبوکار بررسی کنید. شكل 5-13 برای راهاندازی هر کسبوکاری نخست باید طرح آن کسبوکار را بنویسیم. مواردی که در طرح کسبوکار به آن میپردازیم عبارتاند از: هدف ما از راهاندازی کسبوکار چیست دالیل انتخاب این نوع کسبوکار چیست ویژگیهای کاال یا خدمت تولیدی ما چیست در چه مکانی کسبوکارمان راهاندازی میشود برای چند نفر شغل ایجاد میکنیم 76

87 هستند كسانی چه ما مشتريان داریم نیاز موادی و ابزار چه به داریم نیاز کسبوکار راهاندازی برای زمان و بودجه اندازه چه به میآوریم بهدست سود مقدار چه بردارد. ماگ درست ديد با تا ميكند كمك او به و است کسبوکار راهاندازی برای كارآفرين يك مسير نقشه کسبوکار طرح واقع در تزئینی( هاي جعبه )ساخت کسبوکار طرح يك نمونه بررسی را کسبوکار چند آنها کنند. راهاندازی خانگی کسبوکار یک دارند که اندازی پس از استفاده با میخواهند زهرا و امين ابزار عمویشان مغازۀ از میتوانند که است این آنها انتخاب دالیل از یکی بپردازند. تزئینی جعبههای ساخت به گرفتند تصمیم و کردند کنند. استفاده دارد فعالیتهایی زمینه دراین که عمویشان پسر تجربیات از اینکه دیگر و کنند تهیه ارزانتر قیمت با را الزم وسایل و کردند: آماده زير روش به کسبوکار طرح یک کارشان راهاندازی برای آنها راه از درآمد آوردن بهدست و كار ايجاد کسبوکار: ایجاد از هدف تزئيني هاي جعبه عرضۀ و توليد خالقيت باال كيفيت با تزئيني هاي جعبه ارائۀ ما كار رقابتي: مزيتهاي به توجه با است. جذاب الگوهاي از واستفاده ها جعبه ساخت چگونگی در خود كاالي که میکنیم سعی ما دارد وجود وکیفيت قیمت در رقابتی بحث اینکه دهیم. ارائه تری مناسب قیمت با رقبا به نسبت را است موجود بازار در ها جعبه اين از هايي نمونه اكنون بازار:هم وضعيت براي مناسبي فرصت اين دادن هديه امر در ايرانيان غني فرهنگ دليل به و ميباشد. درآمدزايي 2 نفر طرح: زایی اشتغال میزان 5-14 شكل كنند. استفاده زيبا هاي جعبه اين از دادن هديه براي توانند مي و... افراد شركتها مؤسسات عموم مشتريان: شود. مي تولید خانه در كار اين )خانگي( کسبوکار نوع به توجه طرح:با اجرای محل 1 ماه در فانتزي جعبۀ عدد 200 توليد: ظرفيت 1 هفته كار: راهاندازی براي شده بيني پيش زمان مدت 77

88 الزم: وابزار مواد 5-4 جدول جمع )ریال( قيمت تعداد نام عدد قيچي عدد مايع چسب دستگاه حرارتي چسب برگ مختلف دررنگهاي مقوا متر مختلف رنگهاي در روبان عدد كش خط عدد مداد جمع است. ریال هرجعبه ساخت دستمزد دستمزد: ریال هزينه شده: ساخته جعبههاي بهای و تعداد ریال با بود خواهد برابر عدد ریال( )هر بزرگ جعبه 100 عدد بهاي ریال با بود خواهد برابر عدد ریال( )هر كوچك بهاي 100 عددجعبه فروش كل قيمت = )ریال( سود درآمد=ميزان هزينه- سود ) ) =ميزان )ریال( =سود )ریال( نيست. واقعي آن اعداد و است نمونه برای طرح اين نكته: کسبوکار( )طرح - كالسی كار يك و دهيد تشکیل گروهی شماست شبیه انتخابشان که کسانی با سپس و كرده انتخاب را يكي شده پيشنهاد كارهاي و كسب از بنويسيد. كار و كسب طرح : دانشآموزان برای پیشنهادی کسبوکارهای از نمونههایی شیرینیپزی فانتزی ساکهای و جعبه ساخت آشپزخانه وسایل دوخت لباس دوخت و طراحی زینتی گیاه و گل پرورش و پخت چوبی وسایل یا گلدان ساخت گیوهبافی مربا و شور ترشی بستهبندی و تولید لبنی فرآوردههای تهیه خشکبار بستهبندی... و عروسک فروش و ساخت خوراکی مواد عرضۀ 78

89 79 شكل 5-15

90 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 80

91 پودمان 6 نقشهكشي بدون داشتن نقشههای درست و دقیق نمیتوان به آسانی سازههای بزرگی مانند برج آزادی و میالد و قطعات دقيق صنعتي را ساخت. اگر کار آینده شما در زمینۀ فنی باشد با نقشه و نقشهکشی بسیار سروکار خواهید داشت. برخی از مهارتهايی که در این پودمان بهدست میآورید: تأکید بر مهارتهايی مانند انجام کارهای گروهی تفکر انتقادی پرسشگری و... كاربرد با برخی از مفاهیم )نقشه نقشهکشی فناوریهای رایج برای نقشهکشی نما سه نما و...( بهرهگیری درست از ابزار و وسایل کار نقشهکشی تقویت مهارت برآورد اندازه و اندازهگیری مهارت کشیدن نقشه دستی آزاد )اسكچ(. 81

92 شكل مفهوم نقشه و کاربرد نقشه شاید شما نیزمانند بیشتر افراد برای پیدا کردن نشانی جایی از شهر آن را در نقشه پیدا کرده باشید. بیشتر مهندسان برای دادن مشخصات ظاهری طرح یا ایدهای که به فکرشان میرسد نقشۀ آن را ارائه میکنند. کارگران فنی هنگامی که میخواهند طرحی را پیاده کنند یا دستگاهی را نصب کنند اطالعات الزم را از روی نقشۀ آن میخوانند. شما نيز براي انجام برخي از كارهاي روزمره يا كار با يك دستگاهي كه تازه خريده ايد نياز داريد كه نقشههايي را كه در كتابچه راهنما داده شده است را بخوانيد. كار كالسی - بررسی و کاربرد چند نقشه در گروه خود نام چند شغل و نقشههایی که در این مشاغل به کار برده میشوند بررسی کنید و در جدول 6-1 بنویسید. جدول 6-1 نجار نام شغل نام یا نوع نقشه نقشۀ صنعتی نقشۀ مدارهای الکتریکی شناسایی روش برش پارچه کاربرد در این درس هنگامی که میخواهید طرح يا نقشه كلي يك قطعه يا سازه را به گروه یا دبیر خود ارائه دهید بهتر است در گام نخست نقشۀ دستی آن را بکشید روش کشیدن شکلهای ساده با دست یکی از تواناییهای مورد نیاز برای نقشهکشی توانایی کشیدن خط و اشکال هندسی است. در اینجا چند کار برای افزایش توانایی شما برای کشیدن خط راست خط خمیده و دایره ارائه میشود. 82

93 كار كالسی - کشیدن خط راست افقی و عمودی با دست در کاغذ A4 بدون کاربرد خطکش و گونیا یک مربع به اندازۀ سانتیمتر )پر رنگ( بکشید. اندازۀ اضالع را با خط کش بررسی کنید و ببینید آیا اندازهها درست است اگر اندازۀ خطها درست نیست تالش کنید یک بار دیگر آن را با اندازۀ درست بکشید. شكل 6-2 در درون مربع بدون خطکش یا وسایلی مانند آن 4 خط راست افقی و عمودی نازک با فاصلۀ 2 سانتیمتر بکشید. راهنمايي: خط افقی را از چپ به راست و خط عمودی را از باال به پایین بکشید. برای کشیدن خط میتوانید از لبۀ کاغذ یا یک خط راهنما کمک بگیرید. خطهای کوتاه را بدون حرکت بازو و با حرکت مچ و انگشتان دست انجام دهید. شكل 6-3 كار كالسی - کشیدن زاویه با دست آزاد روی یک خط افقی به اندازۀ 10 سانتیمتر بدون کاربرد نقاله یا گونیا زاویههای داده شده را بکشید. زاویههای کشیده شده را با نقاله اندازه بگیرید. سپس اندازۀ زاویه را روی شکل کشیده شده بنویسید. راهنمایی:برای کشیدن شکل نخست چند زاویۀ مشخص را مانند شکل بکشید. الف ب شكل 6-4 كار كالسی - کشیدن خط آزاد 45 درجه بدون خطکش و گونیا شکل روبه رو را در دفتر یا کاغذ A4 به ضلع 10 سانتیمتر بکشید )درستی اندازۀ زاویههای داخل شکل و اضالع را بررسی کنید(. 83

94 در درون شکل با دست 4 خط با فاصلۀ 2 سانتیمتر و موازی یک ضلع لوزی بکشید. به همین روش 4 خط دیگر موازی ضلع دیگر بکشید. راهنمایی: حرکت دست برای کشیدن خطهای مایل مانند شکل 6-5 است. هنگام کشیدن خط راست به انتهای مسیر خط توجه شود. شكل 6-5 شكل 6-6 كار كالسی - کشیدن خط افقی عمودی و مایل با دست آزاد با دست آزاد مانند شکل 6-7 دو دایره با قطر 5 و 7 سانتیمتر بکشید. شكل 6-7 طراحی- در این مرحله مانند شکل رو به رو طرح ابتدایی محصول کشیده میشود. الف ب شكل

95 طراحی - كالسی كار اعمال با را طرحی خود پیرامونی وسایل برای میتوانید همچنین کنید. بررسی گروه در را آن و بکشید را طرحی ایده یک برای دهید. ارائه کالس در را گروه کار نتیجۀ بکشید. آن در تغییراتی نقشهکشی وسایل کاربرد 6-3- راک لبه را تختهرسم چپ سمت لبۀ است. آموزشی مراکز در نقشهکشی برای صاف سطح با تختهاي تختهرسم - تختهرسم میگویند. و راست خط كشيدن براي خطكش این )تي( T خطكش میشود. برده کار به تختهرسم كار لبۀ به نسبت مشخص زاویۀ با عدد یک و H F B حروف با نقشهکشی مدادهای مداد- هستند سخت مغز با مدادی H مدادهای میشوند. داده نشان میشوند. برده کار به نازک خط کشیدن برای نقشهکشی در که میکشند. رنگتر پر خط و نرمترند مغز با مدادهای B مدادهای میکنند. مشخص F یا HB حرف با را معمولی سختی با مداد 6-9 شكل استاندارد اندازۀ دارای و سفید محکم باید نقشهکشی کاغذ بکشید کاغذ روی را نقشهای میخواهید اگر نقشهکشی- کاغذ است. A4 کاغذ درس این در شما نقشهکشی برای استاندارد کاغذ باشد. خطهای و کمان یا بیضی دایره کشیدن برای الگو الگو- یا شابلون میرود. کار به خمیده 6-10 شكل دایره و راست خط کشیدن - كالسی كار بکشید. میلیمتر 100 ضلع به مربع یک A4 کاغذ روی HB مداد و گونیا خطکش با بکشید. میلیمتر 10 فاصلۀ با وعمودی افقی رنگ خطهاییکم مربع درون 6-12( شكل )مانند گونيا و خطكش كمك به بکشید. میلیمتری 70 و 50 قطر با مرکز هم دایرۀ دو مربع وسط در 85

96 شكل 6-11 شكل فناوریهای نقشهکشی و کاربرد هر یک نقشهکشی دستی- شمار زیادی از طراحان ایدۀ خود را نخست به شکل ساده با دست و بدون بهرهگیری از ابزارهای نقشهکشی میکشند. به چنین نقشهای نقشۀ دستی )اسکچ( میگویند. در چنین نقشههایی نیازی به رعایت اندازه درست نیست ولی باید جزئیات طرح و نسبت اندازهها رعایت شود. نکته: به جای تختهرسم میتوانید نقشه را روی میزیکه رویۀ صاف دارد بکشید. برای ثابت نگهداشتن کاغذ چهارگوشۀ آن را با نوارچسب روی میز کار بچسبانید. اگر میز صاف نباشد زیردستی مناسب به کار ببرید. شكل 6-14 شكل 6-13 نقشهکشی دقیق دستی- در گذشته بیشتر نقشهها با ابزارهای نقشهکشی روی میز نقشهکشی کشیده میشد. در چنین نقشهای طرح کلی و جزئیات آن با دقت کشیده میشود. 86

97 6-15 شكل بسیاری امروزه رایانهای- نقشهکشی رایانهای نرمافزارهای با را نقشه طراحان از چنین کمک به میکشند. اتوکد مانند نقشۀ یا کشید. را نقشه میتوان نرمافزارهایی قطعات مهره و پیچ مانند قطعه چند بعدی سه روی رایانه در میتوان را... و موتور یک نقشههای درستی و کرد)مونتاژ( سوار هم نمود. بررسی را شده کشیده بکشید. ساده نقشههای آفیس نرمافزاري مجموعه از 1 ویزیو نرمافزار با میتوانید شما نکته: 6-16 شكل کاغذ گیرۀ ساخت و دستی نقشۀ رسم - كالسی كار وقطر 25 سانتیمتر به نزدیک طول با مفتول تکه یک خود گروه در 1- زا پس بگیرید. خود دبیر از يكدمباريك و کاغذ یکگیرۀ 0/5 میلیمتر بکشید. پرگار و کش خط کاربرد بدون را گیره نقشۀ خطکش با گیره اندازهگیری کاغذ گیرۀ آزاد دست با نقشۀ است. شده کشیده نازک( نقطۀ و )خط تقارن خط روی گیره سوی دو در نیمدایره دو مرکز میبینید کاغذ گیرۀ نقشۀ در که همانگونه بنویسید. میشود نامیده اندازه خط و است شده کشیده فلش آن سوی دو در که نازکی خط روی را اندازهها خود نقشۀ در 6-17 شكل بسازید. مفتولي کاغذ گیرۀ شده نقشۀکشیده روی از 2- یک در هندسی اجزای شناسایی - كالسی كار شکل منشور و مکعب چند از قطعات از کدام هر 6-18 شکل در آن شمارۀ برابر در را قطعه هر اجزای تعداد شدهاند تشکیل بنویسید شكل Visio -1

98 نقشه انواع 6-5- سهبعدی. و بعدی دو هستند: دسته دو فنی نقشههای 6-19 شكل الف 50 1 Sc : ب شكل Sc : مقیاس 6-6- شدهاید. آشنا آن کاربرد و مقیاس با گذشته سالهای در شما کاغذ از بزرگتر صندلي اندازۀ چون میدهد. نشان را صندلي یک 6-20 شکل هنگامی است(. کوچکتر بار 25 آن ضلع )هر است شده کشیده مقیاس با نقشه است ار مقیاس نقشه کنار در میشود کشیده قطعه اندازۀ از بزرگتر یا کوچکتر نقشۀ که است کوچکتر بار 25 صندلي ب عد هر چون اینجا در میدهند. نشان )Sc( نشانۀ با بود. خواهد 25( به )یک مقیاس پس را زير کالسی کار نقشهکشی در آن کاربرد با آشنایی و مقیاس یادآوری برای دهيد. انجام Sc : شكل مقیاس دارای نقشه خوانی اندازه - كالسی كار رعایت با و نقشه اندازهگیری از پس را داده نشان نقشه واقعی اندازۀ 1- اندازه( )خط دار فلش خطهای روی را آن و آورید بهدست شده داده مقیاس بنویسید. شده کشیده بزرگتر( برابر )دو مقیاس با بازی اسباب بلوک نقشۀ 2- بنویسید. اندازه خط روی را Z و Y و X واقعی اندازه است شكل 88

99 6-7- نما )کشیدن نقشۀ یک قطعه از یک سمت( شاید شما فکر کنید که با کشیدن نقشۀ سهبعدی میتوان جزئیات یک قطعه را نشان داد ولی نمونۀ نقشههای سهبعدی زیر نشان میدهند که این فکر درستی نیست. آیا میتوانید بگویید در نقشۀ سهبعدی روبه رو بخشهایی که در جلوی دید نیستند چه شکلی دارد سه نما شكل 6-23 در بیشتر موارد باید قطعه را از سه سمت روبه رو چپ و باال بررسی کنید و نقشۀ آن را بکشید. به هرکدام از این نقشهها که از یک سو میکشید نما ميگوييم. الف( بررسی از روبه رو ب( بررسی از چپ یا نیمرخ پ( بررسی از باال شكل 6-24 كار كالسی - بررسی سه نما نقشۀ زیر را که نمونهای از یک نقشۀ سه بعدی و سه نمای آن است در گروه بررسی کنید. شكل

100 كار كالسی - کشیدن نمای روبرو در دو شکل زیر در بخش شطرنجی نمای رو به رو قطعۀ الف را بدون کاربرد خطکش و نمای رو به روی قطعۀ ب را با خطکش بکشید )حرف F نمای روبرو قطعه را نشان میدهد(. ب( نمای رو به روی قطعه با خط کش الف( نمای رو به روی قطعه بدون کاربرد خطکش شكل 6-26 نکته : در نقشه دو بعدی لبه هایی را که در برابر دید نباشند با خط ندید )خط چین( نشان می دهند. كار كالسی - کشیدن نمای چپ شكل 6-27 برای هر قطعه نمای خواسته شده را بکشید. الف( نمای چپ ب( نمای چپ باکشیدن خط ندید شكل انواع خط در نقشه برای جلوگیری از پیچیده شدن نقشه و آسانی نقشهخوانی خطهای گوناگونی در نقشه به کار برده میشود. در شکل رو به رو برخی از انواع خط نشان داده شده است. شكل

101 كار كالسی - شناسایی انواع خط 1- در شکل 6-29 هر کدام از خطهای جدول 6-2 را با حرف نشان داده شده مشخص کنید. جدول 6-2 اين خط براي نشان دادن لبههایی از قطعه که در برابر دید است به کار میرود. خط پر الف خط نازك براي نمايش خط اندازه به کار میرود. خط نازک ب مرکز تقارن با خط محور کشیده میشود. خط تقارن پ اندازهها روی خطی که دو طرف آن فلش دارد نوشته میشود. خط اندازه ت خط چين براي نشان دادن خطهایی كه در برابر ديد نباشد به کار میرود. خط ندید ث 2- نقشه رو به رو را با رعایت ضخامت و شکل خط بکشید شكل 6-30 نکته: میتوانید مداد HB را برای خط پر و مداد H را برای خطهای دیگر به کار ببرید.. كار كالسی - کامل کردن سه نما سه نمای قطعۀ داده شده را در شکل زیر کامل کنید. شكل

102 كار كالسی - کشیدن سه نما سه نمای قطعۀ داده شده را بکشید. شكل اندازهگذاری یکی از کارهای مهم در نقشهکشی اندازهگذاری است. برای آشنایی با روش اندازهگذاری شکل زیر را بررسی کنید. پرسش: عدد اندازه در کدام سوی خط اندازه نوشته میشود کشیدن نقشه سه بعدی برای اجسام ساده روش های گوناگونی برای کشیدن نقشۀ سه بعدی وجود دارد. شما برای نقشهکشی آسان روش سادۀ آن را به کار ببرید. در این روش اندازۀ همۀ اضالع دارای مقیاس یکسان )الف( است و یک محور زاویۀ 45 درجه کشیده میشود. نکته: برای آسان شدن رسم نقشۀ سه بعدی بهتر است صفحهای از جسم را که در آن خطوط مایل یا شکل دایرهای وجود دارد برای نمای رو به رو انتخاب کنید. شكل 6-33 الف( ب( شكل

103 كار كالسی - کشیدن نقشۀ دستي سه بعدی مانند نقشۀ سه بعدی رو به رو نقشۀ دستي سه بعدی یک کمد کتابخانه یا میز کار را بکشید. رسم نقشۀ دستی و دقیق سه بعدی یک وسیلۀ ساده شكل 6-35 پس از هماهنگی با بزرگتر خود در خانه ابعاد یک وسیلۀ خانگی )مانند میز ناهارخوری ساده مبل تلویزیون جعبهابزار( را با خطکش بهدست آورید. سپس نقشۀ سه بعدی آن را به روش آزاد و دقیق با مقیاس مناسب بکشید. 93

104 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 94

105 پودمان 7 كار با چوب برخی از مهارتهایی که در این پودمان بهدست میآورید. آموزش و کاربرد مهارتهایي مانند اجرای کارهای گروهی تفکر انتقادی پرسشگری و... آشنایی با برخی از مفاهیم صنایع چوب )فرآوردههای صنایع چوب و...( آشنایی با برخی مشاغل صنایع چوب مانند نجاری کابینت سازی و... کار با ابزارهای نجاری مانند اره رنده چوبسای دریل و... تولید محصوالت چوبی قابل استفادۀ شخصی یا فروش. 95

106 این میشود تالش امروزه میشد. ساخته خالص چوب از... و آشپزخانه وسایل خانه مانند زندگی وسایل از بسیاری گذشته در مبل ساخت برای چوب هم هنوز ولی شود. صرفهجویی چوب مصرف در تا شوند ساخته چوبی مصنوعی صفحات از بيشتر وسایل فراورده هزاران و کاغذ و MDF الیی چند تخته ورزشی وسایل چوبی خانههای چوبی اسباببازی آشپزخانه کابینت پنجره و در میشود. استفاده دیگر چوبی 7-2 شكل 7-1 شكل چوب انواع شناسایی 7-1- بوچ از نیز چوب صنایع کارخانههاي در میکنند. تبدیل شده بریده چوبهای انواع به را درخت تنه چوببری کارخانۀ در میسازند. را... و نئوپان روکش سهالیی تختۀ فیبر مانند چوبی فرآوردههای درختان است. شده داده توضیح زیر در آنها نمونه چند که دارد وجود گوناگون خواص و رنگها با چوب از زیادی گونههای 7-3 شكل 7-3( )شكل گردو ممرز بلوط چنار كاج 7-4 شكل 96

107 چوب نوع چند ویژگی جدول چوب نوع گردو الیاف شکل و رنگ نامنظم و منظم الياف سوخته قهوهای تا روشن قهوهای رایج کاربرد چوبی تزئینی وسایل گرانبها مبلمان و سختی نرمی متوسط و سبکی سنگینی متوسط ممرز راش بلوط کاج چنار قهوهای نقشهاي با رم ك پررنگ تا كمرنگ صورتي موازي نقوش با تيره تا روشن قهوهای روشن قهوهای به مايل زرد رنگ پر تا رنگ كم بهصورتي مايل كرم پارکت کاغذسازی روکش خمیده مبل پنجره و در مبلمان چوبی خانه پنجره و در مبلمان سخت سخت نيمه سخت نرم متوسط متوسط متوسط متوسط سبک متوسط چوب انواع شناسایی - كالسی كار 7-2 جدول در یافتهاید آنها دربارۀ که را آنچه و کنید بررسی گروه در را آنها و بگیرید خود دبیر از را چوب قطعه چند بنویسید. 7-2 جدول چوب ویژگی )میلیمتر( چوب اندازه الیاف رنگ و شکل چوب نوع سنگینی و سبکی نرمی و سختی چوبی وسیلۀ دو در رفته کار به چوب ویژگیهای بررسی - كالسی كار کنید. یادداشت و اندازهگیری را آنها ابعاد و بررسی را اداري يا خانگي چوبی وسیلۀ دو در رفته کار به چوبی مواد ویژگیهای تجویزی( )نیمه جامدادی ساخت 7-2- نیاز مورد ابزار و مواد ب ر( )ظریف پشتدار چوببری دستی ارۀ میلیمتر 2 قطر به مارپیچ سرمتۀ با دستی دریل پیچگوشتی آچار چوبسای و سوهان 97

108

109 5- سر زهوارهای چوبی را با چوبسای و سوهان گرد کنید تا اندازۀ قطعات برابر با 155 میلیمتر شود. بیشتر بدانیم گیره و میز کار- هنگام کار برای جلوگیری از حرکت قطعه کار میتوانید آن را به گیره ببندید. گیره روی میز کار چنان بسته شود که هنگام کار قطعه لرزش نداشته باشد. سوهان و چوبسای برای شکلدهی چوب به کار برده میشود و از نظر آج به انواع زبر و نرم تقسیم میشود و دارای شکلهای مختلف گرد تخت و... است. شكل 7-11 شكل 7-12 شكل زهوارها را با رندۀ دستی ظریف پرداخت کنید. برای این کار زهوار را بین دهانۀ گیرۀ میز کار ببندید و پس از تنظیم رنده سطح زهوار را عمود بر هم رنده کنید. پرداخت قطعه کار را میتوانید با سنباده نیز انجام دهید. اندازۀ زهوارها باید در پایان میلیمتر شود. سنباده کاری سر زهوار سنباده کاری سطح زهوار رندهکاری سطح زهوار با رنده ظریف شكل 7-14 شكل 7-15 شكل وسط هر زهوار و دو سر آن را طبق نقشه از فاصلۀ 15 میلیمتری با متۀ مارپیچ به قطر 2 میلیمتر سوراخ کنید. شكل متۀ دستی حلزونی شكل دریل دستی شكل دریل برقی 99

110 نکته: هنگام کار با ابزارهای دستی برقی گردنده مانند دریل برقی مراقب باشید که لباس شما به متۀ در حال گردشگیر نکند. این کار میتواند به فرد آسیب برساند. شكل 7-20 آماده کردن میلههای چوبی 1- دوبل چوبی به قطر 10 میلیمتر را که آماده کردهاید از روی نقشه خطکشی کنید. 2- دوبل چوبی را بین دهانۀ گیرۀ میز کار ببندید و آن را با ارۀ دستی ببرید تا چهار عدد میلۀ چوبی به طول 110 و قطر 10 میلیمتر آماده شود. 3- در دو سر هر میلۀ چوبی مرکز دایره را نشانهگذاري کنید. 4- هر میلۀ چوبی را بهصورت عمودی به گیره ببندید. 5- با متۀ به قطر 2 میلیمتر و دریل دستی سر دوبلها را به عمق 10 میلیمتر سوراخ کنید. نکته: مته را عمود بر سطح کار قرار دهید و به آرامی و عمود بر سطح کار به مته باردهی کنید وگرنه مته هنگام کار میشکند. 6 -کاغذ سنباده را در کف دست خود قرار دهید و دوب لهای مذکور را روی آن بگذارید. کاغذ و میلۀ روی آن را مشت کنید و با فشار کم میلۀ چوبی را روی کاغذ سنباده پرداخت کنید. شكل دقت در عمود بودن مته به کار شكل 7-22 سوراخ کردن سر میلۀ چوبی شكل پرداخت میلۀ چوبی با سنباده 100

111 سوار کردن قطعات )مونتاژ( 1- دو زهوار چوبی را بهصورت ضربدر روی یکدیگر بگذارید و از وسط با پیچ به هم ببندید. 2- چهار میله را روی سر دو زهوار دیگر قرار دهید و با پیچ چوب به طول 20 میلیمتر و قطر 3 میلیمتر آنها را به کمک پیچگوشتی ببندید. 3- میلههای چوبی را از سوراخهای کیسۀ پارچهای عبور دهید. 4 -زهوار چوبی به هم بسته شده دیگر را روی سر دیگر میلههایی که از کیسه خارج شده است بگذارید و با پیچ به آن ببندید. 5- جامدادی ساخته شده را با نقشه کنترل نمایید تا از درستی کار مطمئن شوید ساخت قاب عکس گردان چوبی )نیمه تجویزی( 5 شكل همان طور که پیش از این در پودمان نوآوری و سیستم یاد گرفتید یکی از مهارتها مهندسی معکوس است. در این بخش شما با بررسی یک نمونه کار و پیاده کردن اجزای آن جنس ابعاد و چگونگی اتصال قطعات را یاد میگیرید تا یک نمونه قاب عکس را بسازید. برای انجام این کار باید به شرح زیر عمل کنید: نمونۀ کار ساخته شده را آماده کنید. برای نمونۀ ساخته شده قاب طرح کلی بکشید. شكل 7-25 ابزار مورد نیاز را آماده کنید. وسایل حفاظتی مانند دستکش ایمنی را آماده کنید. قطعات تشکیل دهندۀ نمونه کار ساخته شده را جدا کنید. 101

112 اجزایتشکیلدهندۀ قابعکس را اندازهگیری کنید. سپس نقشۀ فنی اندازهگذاریشده اجزای تشکیلدهندۀ آن را بکشید. مواد مورد نیاز را برای ساخت قاب برآورد و آنها را آماده کنید. مواد تشکیل دهندۀ قاب عکس را با رعایت صرفهجویی برابر ابعاد و قطعات در نقشۀ فنی خط کشی کنید. قطعات را مطابق اجزای نمونه بسازید. اجزای ساخته شده را مانند نمونه مونتاژ کنید. در این مرحله فرض میکنیم یک قاب عکس مانند شکل انتخاب کرده و طرح کلی آن را مانند نمونه کشیدهاید. شكل 7-26 شكل 7-27 ابزار و وسایل مورد نیاز میخ کش و گاز انبر اره دستی چوببری گیره پیچدستی و میز کار سوهان و چوبسای دریل دستی و مته به قطر 8 میلیمتر متر خطکش گونیا و پرگار چکش فلزی 250 گرمی 1- قطعات تشکیل دهندۀ قاب عکس گردان را جدا کنید و پس از اندازهگیری نقشۀ قطعات را بکشید. شكل

113 2- مواد مورد نياز را از روي نقشه تعيين كنيد وبراي ساخت قاب آنها را آماده كنيد. مواد مورد نیاز تخته به ابعاد میلیمتر شیشه به ابعاد میلیمتر دو عدد چسب چوب )بیرنگ مایع( 2 عدد مهره با قطر خارجی 8 میلیمتر میخ کبریتی 10 عدد پروفيل فلزي ناوداني 2 عدد شكل چوبهاي تشکیل دهندۀ قاب عکس را با رعایت صرفهجویی از روي نقشه فنی خطکشی کنید. 2- با رنده چهار سطح تخته خریداری شده را برندید و آنها را کامال مسطح نمایید. برای این کار از گیرۀ میز کار استفاده کنید. سطوح رندیده شده را با گونیای 90 درجه کنترل کنید بهطوریکه مسطح و نسبت به هم عمود باشند. 3- با رندیدن چوب اندازه آن را برابر با میلیمتر نمایید. شكل 7-30 شكل از وسط عرض چوب با خطکش خط طولی بکشید و با اره دستی آن را به دو قسمت مساوی اره کنید تا اندازۀ هر یک برابر با میلیمتر شود. 5- چوب را به گیرۀ میز کار ببندید و از روی خط برش دهید. دقت کنید فاصلۀ چوب از میز کار زیاد نباشد تا چوب هنگام برش لرزش نداشته باشد. شكل 7-32 شكل

114 شكل پس از برش چوب هر کدام از آنها را به گیرۀ میز کار ببندید و ضخامت برش داده شده را تا رسیدن اندازۀ هر تکه چوب به ابعاد میلیمتر رنده کنید. 7- دو قطعه چوب آماده شده را با گونیای 90 درجه و خط کش به دو قطعه به طول 200 میلیمتر و دو قطعه به طول 114 میلیمتر خط کشی و اندازهگذاری کنید و سپس آنها را ببرید. 8- قطعات خط کشی شده را با ارۀ ظریف ب ر بدون پشته به طوری برش دهید که اندازۀ طول قطعات برابر با 200 میلیمتر باشد. 9- محل برش اره را با سوهان و سنباده صاف و گونیا کنید. 10- وسط سطح دو قطعۀ کوچک را ازیکطرف با مته به قطر 8 میلیمتر و به عمق چهار میلیمتر سوراخ کنید. اتصال قطعات چوبی قاب 1- محل اتصال قطعات را با کمی چسب آغشته کنید. سپس قطعات بلندتر را با میخ به قطعات کوتاهتر اتصال دهید. اگر هنگام میخکوبی میخ کج شود آن را با میخکش درآورید. میخها را قدری کج بکوبید تا چوب ترک نخورد. 2- سر میخها را با سنبه بکوبید تا از سطح چوب برجستگی نداشته باشند. 3- با سنبادۀ کاغذی قاب چوبی را پرداخت کنید. شكل 7-35 شكل 7-36 شكل 7-37 شكل

115 نکته: هنگام اتصال قطعات باید سوراخ ایجاد شده در وسط قطعۀ کوچک به طرف داخل قاب قرار گیرد. زوایایچهارچوبقابباید 90 درجه باشد. هنگام میخکوبی سر قطعات چوب با هم اختالف سطح نداشته باشند. 4- مهرهها را کمی چسب بزنید و داخل سوراخ قطعات کوچکتر قاب بگذارید بهطوریکه با سطح داخل قاب عکس هم سطح گردند. شكل 7-39 آماده كردن پروفيل ناوداني برای ساخت پروفیل جای شیشه قاب میتوانید از ناودانی آلومینیومی که در ساخت در کشویی کابینت به کار میبرند استفاده کنید. 1- با سوزن خط کش و گونیا دو قطعه پروفيل آلومينيمي ناوداني را به ابعاد میلیمتر خطکشی کنید و آن را با ارۀ کمانی یا ارۀ آهن بر ببريد. 2- مرکز دو قطعه را تعیین و با سنبه عالمتگذاری کنید. 3- محل عالمتگذاری شده را با کمک دریل دستی و سرمته به قطر 3 میلیمتر سوراخ کنید. شكل خط كشي با سوزن خط كش شكل كمان اره شكل 7-42 شكل نشانهگذاري با سنبه نشان 105

116 نکته: نرساند. آسیب کار میز به مته تا بگذارید چوبی قطعۀ یک میشود خارج مته سر که جایی ناودانی زیر 1- کنید. استفاده کار دستکش از فلزی پروفيل با کار هنگام 2- لبۀ تیزی باشد. نداشته پلیسه تا کنید کاری سوهان یا کاری سنباده را فلزی پروفيل شدۀ بریده لبههای سنباده یا سوهان با 3- و شیشه جاسازی برای که ناودانیست دو مذکور شده بریده قطعۀ دو نمایید. برطرف سوهان کمک به نیز را ناوداني پروفيل گوشههای میشود. برده کار به قاب در عکس ببندید. ناودانیها دو از کدام هر سوراخ در پیچگوشتی آچار با را میلیمتر 5 طول و میلیمتر 3 قطر به پیچ یک شكل 7-44 شكل رنگ و پرداختکاری بزنید. چوبی قاب به دلخواه روغنی رنگ مو قلم کمک با 1- نمایید. پرداخت و کاری سنباده کاغذی سنبادۀ با را پروفيل قطعات 2- کنترل مرغوبیت نظر از شدهاند پرداخت هم و رنگ هم که را قطعات 3- نمایید شكل )مونتاژ( قطعات کردن سوار دهید. قرار قبلی شده آماده شیشۀ دو بین را عکس پستال کارت عدد دو 1- کنید. چوبی قاب داخل عکسدار شیشۀ پایین و باال در را فلزی ناودانی عدد دو نصف 2- رد و چوبی قاب داخل در را آنها سطح دو نصبشدۀ پیچهای بتوانید تا نمایید نزدیک هم به کمی را ناودانیها خالی نصفۀ دو 3- آن یا نمایید استفاده آن از و شود آماده گردان عکس قاب تا کنید داخل ناودانی در کامال را شیشه بیندازید. جا مهرهها سوراخ داخل ماند. خواهد یادگار به شما از دراز سالیان زیبا عکس قاب این دهید. هدیه را 106

117 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 107

118 8 پودمان اطالعات گذاري اشتراك اقتصادی و مالی زمانی محدودیتهای دلیل به همچنین علم شاخههای و فناوری و دانش گسترش سبب به کنونی دنیای در رد دنیا از گوشهای در تحول و تغییر که جایی تا میشود احساس گذشته از بیش اطالعات اشتراکگذاری به اهمیت و ضرورت کنیم. کمک دانش شکوفایی و رشد به معرفت و دانش اشتراکگذاری طریق از میتوانیم ما است. اثرگذار نیز جوامع سایر میآورید: بهدست پودمان این در که مهارتهایی از برخی انتقادی تفکر گروهی کارهای اجرای مانند مهارتهایي کارگیری به... و پرسشگری آن ضرورتهای و اشتراکگذاری با آشنایی اطالعات نمایشی ارائه برای پاورپوینت نرمافزار کارگیری به نمایشی اسالیدهای ایجاد توانایی نمایشی اسالیدهای مدیریت توانایی آن اجزای و اسالید به ویژه جلوههای دادن 108

119 نیز را دیگران و بگذارند اشتراک به وسیعتری سطح در را خود دانش بتوانند انسانها تا شده باعث اینترنتی شبکههای امروزه پیوسته هم به زنجیرۀ یک در جهان کشورهای متخصصان و متفکران تا شد خواهد باعث این کنند. سهیم خود علمی داشتههای با اشتراکگذاری راههای از یکی کنند. رفع را انسانی جوامع نیازهای بتوانند نهایتا و ببرند بهره یکدیگر دستاوردهای از و گیرند قرار است. مطالب نمایشی ارائۀ اطالعات پاورپوینت برنامه از استفاده با اطالعات اشتراکگذاری 8-1- ارائه نمایشی بهصورت را آن پاورپوینت برنامۀ امکانات از استفاده با و میکنیم تهیه نوآوری دربارۀ گزارشی پودمان این در یشیامن بهصورت کردهاید تهیه کتاب این دیگر پودمانهای دربارۀ که را گزارشهایی میگیرید یاد که امکاناتی با میتوانید شما میدهیم. دهید. ارائه کالس در پرسش دارد ما زندگی در تأثیری چه نوآوری اول گام موضوع شناخت میکند: کمک باال پرسش جواب به رسیدن در را ما زیر موارد به دادن پاسخ چیست نوآوری دارد اهمیت نوآوری چرا کداماند نوآوری از نمونههایی دارند ویژگیهایی چه نوآوران کرد تقویت را نوآوری میتوان چگونه کداماند ما زندگی در نوآوری تأثیرات دارد وجود مشاغلی چه در نوآوری 109

120 گام دوم انتخاب منابع و جمعآوری اطالعات در این مرحله از منابع مختلف اطالعات مورد نیاز را جمعآوری میکنیم. برای جمعآوری این اطالعات از وبگاه شبکۀ رشد استفاده میکنیم. كار كالسی - جمعآوری اطالعات برای شناخت موضوع نوآوری در گروه خود اطالعات مورد نیاز برای شناخت موضوع را جمعآوری کنید. اعضای گروه اطالعات مربوط به نوآوری کلیدواژه تعریف نوآوری اهمیت نوآوری نمونههای نوآوری ویژگیهای نوآوران اطالعات بهدست آمده عضو 1 عضو 2 اگر بخواهید اطالعات بهدست آمده را برای هم کالسیهای خود ارائه دهید و از اطالعاتی که سایر گروههای کالس جمعآوری کردهاند استفاده کنید باید این اطالعات را با آنها به اشتراک بگذارید. یکی از راه ها برای این کار ارائۀ نمایشی مطالب است. برنامۀ پاورپوینت امکانات خاصی برای این کار دراختیار کاربران قرار میدهد. گام سوم پردازش و مستندسازی اطالعات پیش از تهیه یک پروندۀ ارائۀ نمایشی یک طرح کلی روی کاغذ بکشید و در آن ضمن دستهبندی مطالب تعداد صفحات مطالب هر صفحه محل متن و تصاویر در صفحه و ارتباط بین صفحات را مشخص کنید. 110

121 8-2- طراحی صفحات برای تهیه اسالیدهای نمایشی طراحی صفحات برای موضوع نوآوری را میتوان به شکل 8-3 انجام داد: ص 3 ص 2 ص 1 ص 5 ص 4 شکل طراحی صفحات پیش از تهیۀ اسالیدهای نمایشی كار كالسی - تکمیل اطالعات صفحات طراحی شده در گروه خود اطالعات مربوط به هر پرسش را در صفحات مربوط به آن تکمیل كنيد. 111

122 چهارم گام اطالعات اشتراکگذاری از نمایشی اسالیدهای بهصورت مطالب این اشتراکگذاری برای میکنیم. استفاده پوینت پاور نرمافزار اجرا شکل در شده داده نشان مراحل مانند را پاورپوینت برنامۀ کنید. نمایشی اسالیدهای تهیۀ 8-3- پاورپوینت برنامۀ اجرای مسیر 8-2- شکل روی پاورپوینت برنامۀ اجرای از پس که اسالیدی اولین است. )Title slide( عنوان اسالید میشود نمایان صفحه صفحه عبارتهای و کنید کلیک اسالید این متنی کادرهای روی بنویسید. را اول جدید اسالید ایجاد 8-4- دهید: انجام را زیر مراحل جدید اسالید ایجاد برای پاورپوینت برنامۀ محیط 8-3- شکل کنید. کلیک در روی زبانۀ در 1- جدید اسالید ایجاد 8-4- شکل 112

123 انتخاب را مناسب طرح موجود آمادۀ طرحهای از 2- مناسب Title and Content طرح دوم اسالید )برای کنید. است(. کنید. درج دوم اسالید در را دوم صفحۀ محتوای 3- دوم اسالید شکل آنها محتوای درج و اسالیدها -ایجاد كالسی كار هر به مربوط محتوای و ایجاد را اسالیدها سایر دوستانتان کمک با با را اسالیدها متن قلم سبک و اندازه رنگ نوع درجکنید. را یک تعیینکنید. خود سلیقۀ اسالید در تصویر درج 8-5- است کلمات از بیشتر مخاطبان بر فیلم و تصویر تأثیر که میدانید سعی نمایشی اسالیدهای در مخاطبان بیشتر توجه جلب برای بنابراین کنید. استفاده تصاویر از بیشتر کنید مراحل پنجم اسالید در تصویر درج برای دهید: انجام را زیر شده اشاره بخش در نماد روی 1- کنید. کلیک )Insert Picture( عکس درج پنجرۀ 2 -در تصویر دارد( قرار تصویر که مسیری به توجه )با کنید. انتخاب را دلخواه کنید. کلیک دکمۀ روی 3- نکته: باشیدکه داشته دقت اسالیدها نمایشی ارائه هنگام به اسالیدها در را مهم نکات و مطالب رئوس فقط را جزئیات سایر و دهید نمایش تصویر و متن صورت مخاطبان برای شما ارائۀ تا کنید بیان شفاهی صورت به باشد. برخوردار بيشتری تعامل و ازجذابيت. اساليد در تصوير درج شکل

124 نکته: با درج تصویر در اسالید زبانۀ برای اعمال تغییرات روی تصویر ایجاد میشود. 4- در سایر اسالیدها تصاویر مناسب درج کنید. شکل 8-7- ریبون مربوط به زبانۀ قالب )Format( تصاویر كار كالسی -روش دیگری برای درج تصاویر بیابید. كار كالسی - ذخیره کردن پرونده در پوشۀ گروه در پوشۀ گروه خود پوشهای با نام مناسب برای اساليدهای نمايشی ايجادكنيد و پروندۀ نمايشی گروه خود را در آن ذخيره كنيد. با کلیک روی نماد كار كالسی به دلخواه در برخی از اسالیدها فیلم مناسب درجكنيد. نكات ایمنی: وقتی اطالعات را با دیگران به اشتراک میگذارید امکان دارد افرادی سودجو اطالعات شما را به نام خودشان ارائه یا اطالعات شما را دستکاری کنند. راههایی برای جلوگیری از این کارها وجود دارد. درمورد پروندههای پاورپوینت یکی از راههاي جلوگيری از تغيير اطالعات به وسيلۀ افراد ديگر ذخیره کردن پرونده با قالب ppsx. است. دراین صورت نمایش پرونده فقط بهصورت اسالید ممکن است و امکان ایجاد تغییرات در آن وجود ندارد. برای این کار هنگام ذخیرۀ پرونده نوع آن را انتخاب کنید. شکل ذخیرۀ پرونده درقالب فقط نمایشی 114

125 بارش فکری دربارۀ به خطر افتادن اطالعات و راههای پیشگیری از این کار بحث کنید نمایش اسالیدها برای نمایش اسالیدها نخست در میان تصاویر کوچک شدۀ اسالیدها در سمت چپ صفحه روی اسالید شمارۀ 1 کلیک کنید سپس روی کلیک کنید. به این ترتیب اسالید اول نمایش داده میشود. برای مشاهدۀ سایر اسالیدها روی اسالید جاری کلیک کنید را فشار دهید(. )يا کلید پرسش: شکل 8-9- نمایش اسالیدها چنانچه هنگام نمایش اسالیدها بخواهید نمایش را متوقف کنید و به محیط برنامۀ پاورپوینت بازگردید چه میکنید در انتهای نمایش اسالیدها برای بازگشت به محیط برنامۀ پاورپوینت روی صفحۀ مشکی کلیک کنید یا کلید دهید. را فشار 8-7- ایجاد پیوند میان اسالیدها در اسالید دوم میتوانید از عبارت»اهمیت نوآوری«پیوندی به محتوای مربوط به آن در اسالید 3 ایجاد کنید و پس از نمایش اسالیدهای مربوط به این موضوع دوباره به اسالید 2 بازگردید. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید: 1- در اسالید دوم عبارت»اهمیت نوآوری«را انتخاب کنید. را نماد 2- در زبانۀ انتخاب کنید. شکل 8-10 الف( ایجاد پیوند میان اسالیدها 115

126 3- در پنجرۀ باز شده قسمت را انتخاب کنید. 4- در فهرست ظاهر شده اسالید 3 )اسالیدی که میخواهید به آن منتقل شوید( را انتخاب کنید. 5- روی دکمۀ Ok کلیک کنید. شکل 8-10 ب( ایجاد پیوند میان اسالیدها برای بررسی عملکرد پیوند درج شده اسالید 2 را نمایش دهید و با کلیک روی عبارت مورد نظر نتیجه را مشاهده کنید. كار كالسی با کمک دوستانتان در گروه سایر پیوندهای میان اسالیدها را ایجادکنید درج دکمههای تعاملی برای ايجاد تعامل بين اساليدها ميتوانيد از دكمههاي تعاملي استفاده كنيد. دكمههای تعاملی به شما كمك میكند تا هنگام نمايش اساليدها ترتيب نمايش را مديريت كنيد. برای درج دکمۀ تعاملی در اسالید 3 )و برگشت به اسالید 2( مراحل زیر را انجام دهید: 1- در زبانۀ روی نماد کلیک کنید. 2- در پایین فهرست ظاهر شده یکی از دکمه ها را انتخاب کنید. شکل 8-11 الف( درج دكمه تعاملي 116

127 3- در اسالید 3 با کشیدن نشانگر ماوس دکمۀ تعاملی را رسم کنید. شکل 11-8 ب( درج دکمۀ تعاملی 4- در پنجرۀ ظاهر شده زبانۀ را انتخاب کنید. 5- گزینۀ را انتخاب کنید. 6- از فهرست كشويي: to Hyperlink گزينه slide را انتخاب كنيد. نکته: میتوانید با انتخاب زبانۀ و انجام تنظیمات آن نمایش را طوری تنظیم کنید که با قرار گرفتن اشارهگر ماوس روی دکمۀ موردنظر )به جای کلیک روی آن( عمل انتقال به اسالید مربوط به آن انجام شود. 7- در پنجره بازشده از فهرست اسالیدهای این پرونده اسالید 2 )اسالیدی که میخواهید از طریق دکمۀ تعاملی به آن منتقل شوید( را انتخاب کنید. 8- روي دكمه Ok كليك كنيد ( در هر دو پنجره( 117 شکل 8-11 ج( درج دکمۀ تعاملی

128 كار كالسی - در گروه خود عملکرد دکمۀ تعاملی را که درج کردهایم بررسی میکنیم. نکته: میتوانيد با انتخاب گزينه sound: Play دكمه تعاملی را به يك پرونده صوتی پيوند دهيد تا هنگام نمايش اساليدها با كليك روي اين دكمه صدای مورد نظر بخش شود جلوههای نمایشی میتوانید برای جذ ابتر شدن نمایش اسالیدها از جلوههای نمایشی پاورپوینت استفاده کنید. دو نوع جلوۀ نمایشی در پاورپوینت وجود دارد: 1- جلوۀ نمایشی اسالید 2 -جلوۀ نمایشی اجزای اسالید جلوۀ نمایشی اسالید میتوانید سرعت و نحوۀ نمایش اسالیدها را کنترل کنید. برای این کار: 1- روی اسالید اول کلیک کنید. شکل دادن جلوۀ نمایشی به اسالید 118

129 2- در زبانۀ یکی از گزینهها را انتخاب کنید. پاورپوینت جلوۀ انتخاب شده را بر روی اسالید نمایش میدهد. پرسش: آیا میتوانید گزینههای بیشتری بیابید کنید. 3- در قسمت سرعت نمایش اسالید را تعیین کنید. در صورت تمایل میتوانید با کلیک روی 4- در قسمت یکی از موارد را انتخاب کنید: برای حرکت با کلیک به اسالید بعدی جلوۀ نمایشی انتخاب شده را برای همۀ اسالیدها اعمال برای حرکت به طورخودکار به اسالید بعدی )زمان نمایش اسالید بعدی را تعیین کنید(. 5- برای سایر اسالیدها جلوههای نمایشی دلخواه اختصاص دهید جلوۀ نمایشی اجزای اسالید جلوۀ نمایشی اجزای اسالید ارائۀ نمایشی را بسیار جذاب میکند.پاورپوینت چهارنوع جلوۀ نمایشی برای اجزایاسالید دارد: 1- جلوههای ورودی 2- جلوههای خروجی 3- جلوههای تأکیدی 4- جلوههای مسیر حرکت برای دادن جلوۀ نمایشی به اجزای اسالید مراحل زیر را انجام دهید: 1- در اسالید سوم جملۀ اول را انتخاب کنید. 2- در زبانۀ و قسمت یکی از جلوهها را انتخاب کنید. پاور پوینت جلوۀ انتخاب شده را بر روی جزء اسالید نمایش میدهد. شکل دادن جلوۀ نمایشی به اجزای اسالید 119

130 كار كالسی سعی کنید گزینههای بیشتری را یافته و بررسی کنید. نکته: با کلیک روی نماد میتوانید پیشنمایش جلوۀ نمایشی را دوباره مشاهده کنید. كار كالسی در ریبون زبانۀ Animations روی نمادهای مختلف کلیک میكنيم و عملکرد آنها را بررسی میكنيم. 3- جلوۀ نمایشی سایر اجزای اسالیدها را تعیین کنید. 4- پرونده را ذخیره کنید درج پسزمینه در اسالید برای زیباتر کردن اسالیدها میتوانید تصاویری را برای پسزمینه آنها انتخاب کنید. برای این کار: 1- در زبانۀ روی کلیک کنید. 2- در پنجرۀ ظاهرشده روی کلیک کنید. شکل 8-14 الف( درج پسزمینه در اسالید نکته: میتوانید از طرحهای موجود این قسمت یکی را برای پسزمینۀ اسالید انتخاب کنید. را انتخاب کنید. 3- در سمت راست پنجرۀ بعدی گزینۀ کلیک کنید. 4- روی دکمۀ تصویر دلخواه را از مسیر مناسب انتخاب کنید. 5- در پنجرۀ 120

131 6- روی دکمۀ کلیک کنید. 7- در پنجرۀ روی دکمۀ کلیک کنید. شکل 8-14 ب( درج پسزمینه در اسالید به این ترتیب تصویر انتخاب شده در پسزمینۀ اسالید قرار میگیرد. نکته: اگر میخواهید تصویر انتخاب شده پسزمینۀ تمام اسالیدها قرار گیرد در پنجرۀ کلیک کنید. روی دکمۀ كار كالسی عملکرد سایر گزینههای پنجرۀ را بررسی کنید. كار كالسی پروندۀ پاورپوینتی را که در گروه خود ساختهاید در پوشۀ گروه ذخیره كنيد و آن را در کالس برای دوستانتان نمایش دهيد. 121

132 كار غيركالسی 1- با تهیۀ اسالیدهای نمایشی یک آلبوم عکس از تصاویر دلخواهتان بسازید. 2 -گزارشي از محصولي كه در يكي از پودمانهاي زير تهيه كردهايد بهصورت اساليدهاي نمايشي در کالس برای همکالسیهای خود ارائه دهيد: الف( کسبوکار ب( كار با چوب ج( پرورش گياه 3 -گزارشی را که دربارۀ موضوعات زیر در درس تفکر و سبک زندگی تهیه کردهاید بهصورت اسالیدهای نمایشی تهیه کنید و در کالس برای همکالسیهای خود ارائه دهید: الف( تفکر ب( عدل و انصاف ج( عقل دانایی تجربه 4- در درس علوم مطالبی دربارۀ انواع ویتامینها و رابطۀ آنها با سالمتی بدن میخوانید. گزارشی از مطالبی که دراین باره آموختهاید تهیه کنید و به شکل اسالیدهای نمایشی در کالس ارائه دهید )راهنمایی: برای تکمیل اطالعات مورد نیاز از وبگاه»وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی«به آدرس استفاده کنید(. 122

133 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 123

134 پودمان 9 پرورش و نگهداري گياهان با کاشت چند گیاه محیط زندگی خود را زیبا کنید. برخی از مهارتهایی که در این پودمان بهدست میآورید: آموزش و کاربرد مهارتهایي مانند انجام کارهای گروهی تفکر انتقادی پرسشگری و... آشنایی با برخی از مفاهیمپرورش و نگهداری گیاهان )شرایط محیطی ویژگیهای گیاهان مراحل پرورش و...( آشنایی با برخی مشاغل پرورش و نگهداری گیاهان تولید سبزی گل و نهال انگور. 124

135 ایران یکی از نخستین کشورهاییست که در آن کشاورزی انجام شده است. حفاریهایی که در اطراف کاشان به عمل آمده است نشان میدهد که در شش هزار سال گذشته ایرانیها کشاورزی پیشرفتهای داشتهاند. امروزه نیز الزم است راه گذشتگان را براي گسترش کشاورزی ادامه دهیم. با پرورش گیاهان شما میتوانید محیط زندگی زیبا داشته باشید یا مواد خوراکی سالمی برای مصرف خانوادۀ خود آماده کنید. همچنین بخشی را به فروش برسانید و درآمدی بهدست آورید. در این پودمان شما پرورش گیاهانی مانند شوید گلهای آپارتمانی مانند گل شمعدانی و پتوس نهال درخت انگور و کشت سبزۀ نوروز را یاد میگیرید. همچنین میتوانید به جای گل نهال و سبزهای که در کتاب آموزش داده شده روش پرورش گل نهال و سبزۀ دیگری را که برای این درس آماده شده است انتخاب کنید یا حتی متناسب با شرایط منطقه و با هماهنگی با دبیر خود نمونههای دیگری را به دلخواه پرورش دهید. 125 شكل 9-1

136 بررسی و کنید بررسی گروه در را شکل اين است. شده داده نشان خوراک نمونۀ یک كردن آماده براي گیاهان اهمیت 9-1 شکل در دهید. ارائه کالس در را نتیجه ماشینهای باغبانی زراعت گروه چند در میتوان را کشاورزی به مربوط مشاغل کشاورزیست. ما کشور مردم از بخشی شغل کرد. دستهبندی طبیعی منابع و غذایی صنایع دامپروری کشاورزی نابغاب - پ یزرواشک نیشام ربراک - ب کشاورز - الف 9-2 شكل كرد. دستهبندي زير صورت به ميتوان را كشاورزي كارهاي میکنند. تالش بسیار گیاهان پرورش برای کشاورزان گیاه یک پرورش امکان بررسی کاشت بستر کردن آماده کاشت داشت برداشت برداشت از پس کارهای گیاه یک پرورش امکان بررسی 9-1- همۀ باید سیستم این کردن کار درست برای هستند. آن از بخشی گیاهان و است گوناگون اجزای با سیستم یک گیاه زندگی محیط شود. تأمین نیازها( سایر و هوا رطوبت غذایی مواد کاشت بستر آب میزان هوا )دمای گياهان نیازهای و عوامل 126

137 جاهای منابع بررسی با میتوانید شما است. شده داده نشان گیاه چند پرورشی نیازمندیهای و محیطی شرایط 9-1 جدول در کنید. پر را جدول این خالی گياهان نيازمنديهاي از برخي 9-1- جدول نور... آمارانتوس )عشقه( پاپیتال... دوست آفتاب سایه دوست آفتاب دوست سایه حساس غیر دما سبز( پرتقال)همیشه درخت گرمسیری نیمه )دانهدار( گالبی درخت سردسیری چای خشک و گرم آب کاکتوس... شوید آب به متوسط بانياز مرداب نخل... برنج... نکته: و هستند سمی میشوند داده پرورش باغچه یا خانه محیط در که... و تومانی صد گل نرگس باخیا دیفن مانند گیاهان از برخی است. دادهشده نشان شکل در سمی گلهای از برخی باشند. خطرناک کودکان بهویژه خانه افراد برای میتوانند 127 ایخاب نفید نرگس 9-3 شكل

138 بررسی در بارۀ گیاهان سمی و آسیبزایی آنها در گروه خود در اینترنت بررسی کنید و نتیجه را در کالس ارائه نمایید. كار كالسی - بررسی ویژگیهای چند گیاه برای پرورش با بررسی منابع کتابخانهای و اینترنتی یا پرسش از کشاورزان و باغبانان جاهای خالی جدول 9-2 را پرکنید. در ستون خالی سمت چپ ویژگیهای یک گل رایج در منطقۀ خود را بنویسید. جدول 9-2 گياهان زينتي دما نيازآبي نور حسن يوسف... آفتاب دوست پتوس... شمعدانی... گياهان زينتي دما نيازآبي نور شويد... نعناع... اسفناج... گياهان زينتي دما پرتغال نيمه گرمسيري سيب... انگور نيازآبي نور

139 کاشت بستر کردن آماده 9-2- مانند گیاه از بخشی بذر میگویند. کاشت بستر میشود کاشته آن در بذر و دارد گیاه زدن جوانه برای را الزم شرایط که بهجایی میشود. تولید قبلی گیاه مانند دیگری گیاه آن پرورش و کاشت با که است برگ و ساقه غده دانه 9-3 جدول درخت نهال سبزی گل باغچه گلدان خانه یا مدرسه باغچۀ یا کاشت جعبۀ باغچه یا گلدان آموزش برای کاشت بستر نهالستان گلدان قطعه رت ک گلستان یا گلخانه گلدان اقتصادی تولید برای کاشت بستر بدانیم بیشتر در موارد این است. کردن هموار و کوددهی کلوخهها کردن خرد زدن شخم شامل کشتزار در کاشت بستر آمادهسازی و بشقابی پنجه گاوآهن مانند ویژه دستگاههای و ماشینها با بزرگ زمینهای در و... و ماله شنکش بیل با کوچک زمینهای است. آن زدن شخم خاک کردن آماده کارهای از یکی میشود. انجام... بیل با دستی الف(شخم گاوآهن با ماشینی ب(شخم کلوخها( پ(نرمکردن)خردکردن زمین کردن ت(هموار زمين دهي شكل ث( وآبياري برایكشت 9-4- شكل کندن ج(نهر و آلی دسته دو کودها دارد. نام کود میشوند آن مرغوبیت و محصول افزایش و گیاه بستر حاصلخیزی باعث که موادی میشود. داده گیاه به ماشینی یا دستی روش به آن از پس یا کاشت از پیش و هستند شیمیایی 129 دستي كوددهي كود پخش روش دو 9-5- شكل ماشيني كوددهي

140 هم اندیشی- آشنایی با وسایل کاشت برای کاشت گیاه نیاز به وسایلی دارید که برخی از آنها در جدول 9-4 نشان دادهشده است. با هماندیشی در گروه جاهای خالی جدول را پر کنید. جدول كود دامي الك شده خاك برگ خاك بادي خاك باغچه آماده کردن جعبه کاشت شوید 1- جعبۀ کاشت مناسبی انتخاب کنید يا با آموختههای خود از پودمان کار با چوب با چند تکه چوب جعبه كاشت بسازید. 2- به اندازه یک سوم حجم جعبه کاشت خاک باغچه یک سوم ماسه و یک سوم کود حیوانی را باهم مخلوطکنید. برای رعایت نکات بهداشتی هنگام کار با خاک دستکش بپوشید. 3- جعبۀ کاشت را تا چند سانتیمتری لبه آن با مخلوط آمادهشده پر کنید. 4- روی خاک با فاصلۀ کم شیارهایی با عمق 2 تا 3 برابر اندازۀ بذری که میخواهید بکارید ایجاد کنید شكل

141 شمعدانی قلمۀ کاشت برای گلدان کردن آماده سطح در درخت شاخۀ نازک تکۀ یا نشاء میخ کمک به کنید. پر خاکبرگ( و بادی ماسۀ از )مخلوطی سبک خاک از را گلدان کنید. ایجاد قلمه کاشت برای کوچکی گودی خاک شكل سبزی و گل بذر کاشت برای باغچه کردن آماده حاصلخیز خاک به سبزیها بیشتر چون بزنید. شخم بیلچه یا بیل با را آن کشت محل بکارید باغچه در را شوید میخواهید اگر 1- مخلوطکنید. خاک با نیز را ماسه و حیوانی کود کمی خود دبیر راهنمایی و هماهنگی با دارند نیاز كنید. هموار بیل یا شنکش با را باغچه سطح 2- کنید. ایجاد باریکی شیارهای زمین روی و کنید مشخص زمین روی نخ کشیدن با را کاشت ردیف فاصلۀ شكل انگور قلمۀ کاشت برای خزانه کردن آماده ماسه( و باغچه خاک از )مخلوطی خاک از را آنها گلدان چند کردن آماده با بکارید گلدان در را انگور قلمۀ میخواهید اگر کنید. پر برابر نسبت با کنید. نرم را آن و بزنید شخم بیل با را قلمه کاشت محل خاک باید باغچه در انگور قلمۀ کاشت برای 131

142 9-3- آماده کردن بذر برای کاشت روش کاشت گیاهان انتخابشده در جدول را در گروه بررسی کنید و برای هر کدام یک نمونه گیاه در جای خالی بنویسید. جدول 9-5 روش شرح شكل نمونه گياه کشت دانه دانه اگر در شرایط مناسب کاشته شود جوانه میزند و گیاه جدیدی به وجود میآورد. قلمه زدن اگر بخشی از ساقه ریشه و برگ یک گیاه را در شرایط مناسب و در بستر مناسب بکارید و شرایط مورد نیاز آماده شود قلمه رشد میکند و گیاه کاملی تولید میگردد. خوابانیدن شاخۀ بعضی از گیاهان را بدون جدا کردن از تنۀ گیاه مادر در داخل خاک میکارند به گونهای که جوانۀ انتهایی شاخه برای تولید گیاه جدید بیرون از خاک بماند. تقسیم بوته بسیاری از گیاهان علفی چندساله مانند گل سجافی را میتوان از زمین بیرون آورد و با جدا کردن بوتههای ریشهدار آن و کاشت آن گیاه جدیدی تولید کرد. گرفتن پاجوش روی ریشۀ برخی از گیاهان مانند درخت خرما شاخههایی رشد میکند که به آنها پاجوش میگویند. با جدا کردن پاجوش همراه با بخشی از ریشه و کاشت آن میتوان گیاه دیگری تولید کرد. 132

143 شمعدانی قلمۀ کردن آماده به کنید تقسیم سانتیمتري 5 10 قطعۀ دو یا یک به را آن و ببرید را شمعدانی ساقۀ یک باشد. داشته برگ دو یا یک )قلمه( قطعه هر که گونهای 9-9 شكل پتوس قلمۀ کردن آماده روی برگ دو یا یک که بهگونهای ببرید سانتیمتری 5 10 اندازۀ به را پتوس شاخۀ 1- میچینیم(. را اضافه )برگهای بماند باقی قلمه هر شوند. ریشهدار تا بگذارید آب در را قلمه هر انتهای پتوس قلمۀ کردن ریشهدار برای شكل نهال تولید و انگور قلمۀ کردن آماده )1 )شماره کنید. تقسیم سانتیمتری 30 به نزدیک قطعات به میتوانید را آن شاخههای مو درخت هرس هنگام 1- شوند. آماده کاشت برای تا نگهدارید خیس آب در ساعت 24 مدت به را قلمهها 2- بستر در که شیارهایی در سانتیمتری 5 عمق تا را قلمهها انتهای کنید ریشهدار گلخانه یا خانه در را انگور قلمۀ میخواهید اگر 3-2( )شماره بپوشانید. خاک با دارد جای شیار در که را قلمه پایینی بخش دهید. جای کردهاید ایجاد کاشت شكل 1 شود ریشهدار همانجا در تا کاشت نیز باغچه( یا )باغ اصلی جای در میتوان را قلمه بکارید گلدان در را قلمهها است بهتر کنید تولید انگور نهال میخواهید اگر کند. رشد و بکارید. اصلی زمین در را آن شدن ریشهدار از پس بتوانید تا شكل

144 شوید بذر کردن آماده باشد. نداشته ناخالصی همچنین نباشد(. شکسته و ترکخورده و نداشته آفت و )بیماری باشد سالم باید زدن جوانه برای بذر کنید. خریداری ناخالصی کمترین با و سالم بذری باید شوید بذر کردن آماده برای بنابراین کاشت زمان 9-4- پیشنهادی گیاه چند کاشت زمان زیر در بکارید. مناسب زمان و شرایط در را آن بتوانید تا کنید بررسی برگزیدهاید که را گیاهی ویژگی است. شده آورده میشود. کاشته پاییز در گرمسیر مناطق در و بهار اوایل معتدل مناطق در بهار نیمۀ در خنک مناطق در شوید کاشت. سال فصلهای همۀ در میتوان را شمعدانی کاشت. سال فصلهای همۀ در میتوان را پتوس میشود. کاشته اصلی محل در زمستان سرمای از پس انگور نهال میشود. گرفته درخت خزان از پس انگور قلمۀ انگور شكل کاشت 9-5- گوناگونی روشهای با گیاهان میگویند. کاشت را خاک در جدید گیاه رشد و زدن جوانه برای بستر در قلمه( یا )دانه بذر دادن قرار میشوند. کاشته درهم یا منظم یا نیز بذرها دست. با یا ماشین با میشوند: کاشته نامنظم روش این در بذرها فاصله درهم- الف- سبزی کشت مانند است )خطی منظم ردیفهای و خطها روی بذرها - -منظم ب ذرت و گندم کشت مانند میشود کشت ردیفی( و بذر فاصلۀ دید از کاشت روش شكل 134

145 شوید بذر کاشت کنید. ایجاد کاشت بستر در باریک شیار چند بیلچه با 1- بریزید. شیارها در خطی روش به و سانتیمتر 5 فاصلۀ با را دلخواه بذر 2- بپوشانید. ميليمتر 2 حدود ضخامت به بادی ماسه یا پوسيده كود مانند سبكي مواد با را بذرها روی 3- کنید. آبیاری آرامی به را کاشت جعبۀ آبپاش با 4- بکارید. نیز کاشت جعبه در میتوانید را شوید شكل کند. رشد تا گذاشت نور پر پنجرۀ پشت در و کاشت جعبۀ در را شوید بذر میتوان نکته: شمعدانی قلمههای کاشت کنار خاک دهید. قرار حفره در را قلمهها انتهای کنید. ایجاد سانتیمتر 2 به نزدیک حفرهای کوچکی شاخۀ یا نشاء میخ کمک به گلدان ته از آب کمی که اندازهای به کنید آبیاری آبپاش با آرامی به را گلدان بچسبد. ساقه به خاک تا دهید فشار دستکمی با را قلمه بیاید. بیرون شكل پتوس قلمههای کاشت با و کنید پر مناسب خاک با را گلدان بقیۀ و بگذارید خاک در آن لبۀ از مناسب فاصلۀ با را گلدان در شده ریشهدار قلمههای ساقۀ کنید. آبیاری را آن شمعدانی گلدان مانند سپس دهید. فشار را کمی ریشهدار قلمه کنارۀ خاک دست 135

146 3 1 2 شكل کاشت نهال انگور کاشت درخت ممکن است از مرحلۀ کاشت نهال آغاز شود. برای این کار نهال باقلمه انگور را که آماده كردهايد در چالهای بکارید. نهال انگور را میتوانید در زمان خواب بدون آسیب زدن به ریشه از قلمستان بیرون آورید. برای این کار بیل را در فاصلۀ مناسب از ریشه )نزدیک به 10 سانتیمتری ریشه( در خاک فرو ببرید و با اهرم کردن نهال را همراه با ریشه از زمین بیرون آورید. سپس آن را در گودالی که باید کمی از ریشۀ نهال بزرگتر باشد در زمین اصلی بکارید و پیرامون ریشه را با خاک بپوشانید. روش کار 1- جای کاشت درخت را روی زمین مشخص کنید. 2- گودالی به عمق مناسب با ریشۀ نهال بکنید. 3- هنگام کندن گودال باید دقت کنید خاک رویی با خاک زیری مخلوط نشود. 4- گودال را با خاک زیرین بهصورت مخروطی یا کلهقندی پر کنید. هنگام گذاشتن نهال در گودال ریشۀ آن را روی برآمدگی بگذارید تا ریشهها به هر طرف گسترده شود. خاک را در گودال بریزید تا طوقۀ نهال هم سطح خاکهای جانبی قرار گیرد. 5- نهال را آبیاری کنید. برای کاشت نهال در محل اصلی به دو نفر نیاز است. یکی از آنها باید ساقۀ نهال را طوری بگیرد که طوقۀ درخت در وسط گودال و کمی پایینتر از سطح زمین قرار بگیرد و دیگری با بیل یا بیلچه خاک مورد نیاز را در چاله بریزد. در جدول 9-6 زمان مناسب برای کاشت نهال درختان آمده است. جدول 9-6 نهال خزان کننده 136 نمونه انگور فروردين ارديبهشت خرداد تير مرداد شهريور مهر آبان آذر دی بهمن اسفند - پهنبرگ سوزنی برگ چنار سرو زمان کامال مناسب برای کاشت - زمان غیر مناسب برای کاشت * زمان تقریبا مناسب برای کاشت

147 نکته اگر نهال ریشهدار داخل گلدان باشد و بخواهید آن را در زمین بکارید در هر فصل و ماه از سال میتوانید آن را بکارید ولی باید ریشه آسیب نبیند داشت داشت بهکارهایی مانند آبیاری سله شکنی وجین کردن کود دادن سمپاشی واکاری و خاک دادن پای بوتهها میگویند که برای نگهداری و پرورش گیاه پس از کاشت انجام میشود. جدول 9-7- برخي از كارهاي مرحله داشت از بین بردن علفهای هرز بهصورت دستی یا با وسایل مکانیکی کنترل علف هرز حشرات آفات و بیماریها با سموم شیمیایی و جین سمپاشی دوباره کاشتن بخشهایی که به تعداد کافی گیاه در آن سبز نشده است واکاری ت ن ک کردن حذف برخی از گیاهان برای تأمین فاصلۀ مناسب بین بوتهها برای نگهداری برخی گیاهان ق ی م زدن ه ر س حذف برخی از شاخهها برای رسیدن هوا و نور بیشتر و آرایش شکل ظاهری 137 نرم کردن سطح خاک کشت درصورتیکه سخت شده و ترک برداشته باشد س له شکنی آبیاری رساندن آب به گیاه

148 کار این از غفلت و شود انجام گیاه نیاز و هوایی و آب شرایط با متناسب باید آبیاری آبیاریست. داشت کارهای مهمترین از یکی میانجامد. روز چند در آن رفتن بین از و ریشه پوسیدن یا شدن خشک به پتوس انگور نهال شمعدانی شوید نگهداری شود. خشك كاشت بستر نگذارید کنید. نگهداری خود گیاه از رشد دورۀ در ميشود محسوب هرز علف مزرعه در اصلي گياه جز به گياهي نوع هر کنید. بررسی را خود کشت برداشت تا كاشت فاصلۀ در گردد. حذف بيدرنگ بايد و نهايي گزارش در و بگيرید اندازه خطكش با را گیاه هفتگی رشد ميانگين بياورید. اینکار برای باشد. نمدار کافی اندازۀ به همواره باید قلمهها کاشت بستر کنید. آبیاری گوناگون روشهای با را قلمهها میتوانید اوایل و زمستان سرمای پایان از بعد میتوان معتدل و سردسیر مناطق در بوتهها میتوانید بخواهید اگر قرارداد. بیرون فضای در را شمعدانی گلدان بهار بکارید. باغچه در و درآورید گلدان از را 9-18 شكل باید هنگام این در مییابد کاهش آن رشد کند پر را گلدان گل ریشه اگر عوض باشد( بزرگتر بیشتر یا سانتیمتر 2 گلدان )قطر بزرگتر گلدانی با را گلدان از است شده خشک کمی گلدان خاک که هنگامی را گل باید اینکار برای کنید گلدان در بپاشد هم از ریشه اطراف خاک اینکه بدون و آورید در کوچک گلدان بکارید. بزرگتر 9-19 شكل کنید. هدایت دیوار روی را آنها ریسمان بستن با یا دهید آرایش مرتب شکل به کردن ر س ه با را پتوس ساقههای کرد. تغذیه آب در محلول کودهای با ماهانه طور به رشد فصل در میتوان دارند بیشتری غذایی نیاز که را گیاهان برخی اب مبارزه دادن کود کردن هرس آفات کنترل و بیماریها با مبارزه آبیاری مانند ویژهای مراقبتهای نهال کاشت از بعد میشود. انجام مشخصی زمانهای در درختان پای خاک کردن نرم و آبیاری جوهای ترمیم هرز علفهای است. زمستانه خواب از آنها شدن بیدار از پیش درختان هرس زمان نکته: 138

149 9-7- برداشت پس از رسیدن بخش مورد استفاده گیاه باید آن را با دست یا ماشین برداشت کنیم. بسته به نوع کشت و هدف تولید ممکن است گیاه در مراحل گوناگونی مانند تولید گل یا میوه و... برداشت شود. پرسش هدف کشت گیاهان زیر برداشت کدام بخش است )دانه میوه ساقه و برگ بخش زیرزمینی( از گیاه است جدول 9-8 هدف اصلی کشت نام گیاه هدف اصلی کشت نام گیاه آفتابگردان پنبه سیب گل رز کرفس سیبزمینی پتوس اللۀ واژگون برداشت شوید شكل 9-20 سبزی شوید را پس از رشد کافی و پیش از به گل رفتن میتوانید برداشت کنید. برای برداشت ساقه را با داس یا قیچی از نزدیک سطح زمین ببرید و در دستههای مناسب بستهبندی و به بازار عرضه نمایید. بستر کاشت را پس از برداشت بالفاصله آبیاری کنید. از محل ساقههای باقیمانده بهتدریج جوانههای جدیدی رشد میکند و بعد از مدتی دوباره قابل برداشت میشود برداشت شمعدانی میتوانید گلدانهای گل شمعدانی را هنگامی که به گل رفتهاند در بازار بفروشید پتوس پس از آن که گیاه کمی رشد کرد و ساقههای آن از لبۀ گلدان آویزان شد یا گلدان را پر کرد میتوانید آنها را در بازار بفروشید. 139 شكل 9-22

150 انگور نهال میتوانید و هستند فروش یا اصلی محل در کاشت آماده سال همان پاییز در نهالها بفروشید. گلدان با را آنها نکته 9-23 شكل نشده گرفته کار به آنها مانند و سم شیمیایی کود مانند موادی آنها پرورش در که ارگانیک محصوالت تولید کشاورزی زمینۀ در میرساند. آسیب طبیعت و انسان بدن به درازمدت در شیمیایی مواد از بسیاری کاربرد ثابتشده امروزه زیرا است طرفدار پر باشد کوزهای سبزههای پرورش 9-8- ای خانواده هفتسین سفرۀ برای سبزه این کنید. درست )شاهی( ترهتیزک بذر کمی و سفالی کوزۀ یک با ميتوان را کوزهای سبزۀ است. مناسب کار به فروش کار روش شود. خیس کامال کوزه جدار تا كنيد نگهداری را آن شبانهروز یک و کنید پر آب از را کوزه بکشید. کوزه روی کهنه نایلونی جوراب یک روی چنان دست با آرامی به کردهاید خیس آب در ساعت چهار و بیست که را شاهی بذر شوند. پخش جا همه یکنواخت طور به بذرها که بکشید کوزه شاهی بذر و یابد راه آن جدارۀ به کوزه داخل از آب تا كنيد نگهداری آب از پر همواره را کوزه میچسبد. کوزه بیرونی سطح به شاهی ریشۀ کار این با بزند. جوانه بعد برسد. آن جای همه به نور تا بچرخانید را آن گاهگاهی و دهید قرار نور پر محل در را کوزه برد. خواهید لذت آن تماشای از و میشود سبز کوزه روز چند از شکلهای با کوزههایی در را سبزه است بهتر بکارید سبزه نوروز در فروش برای بخواهید اگر بخرند. را شما تولیدات بیشتری افراد تا بکارید زیبا 9-24 شكل 140

151 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 141

152 پودمان 10 پوشاك پوشاک در نزد ايرانیان نزدیک به 11 هزار سال پیشینه دارد. از زمانهای گذشته ایرانیان در طراحی پوشاک و بافت پارچه معروف و صاحب سبک بودهاند. کاله شلوار چکمه و شال از پوشاک رایج در ایران باستان بوده است. بهگونهای که برخی از پادشاهان و امپراتورها در پوشش خود از ایران الگو میگرفتهاند. برخی از مهارتهایی که در این پودمان بهدست میآورید. آموزش و کاربرد مهارتهایی مانند انجام کارهای گروهی تفکر انتقادی پرسشگری و... آشنایی با برخی از مفاهیم صنایع پوشاک )انواع دوخت دستی ماشین دوخت الگو و...( آشنایی با برخی مشاغل صنایع پوشاک گزینش درست پوشاک شخصی تولید پوشاک و محصوالت پارچهای برای استفاده شخصی یا فروش. 142

153 و بدوزید را... و روبالشی عروسک مانند وسایلی میتوانید آنها کاربرد با که میگیرید یاد را مهارتهایی شما پودمان این در کنید. نگهداری را خود شخصی پوشاک شكل پوشاک تولید چگونگی بررسی - كالسی كار کنید. پر را خالی جاهای و کنید بررسی 10-1 جدول در را پوشاک تولید چگونگی خود گروه در 10-1 جدول شده توليد پارچه انواع الگو تهيه پوشاك دوخت... دستی دوخت دارد. کاربرد حرفهای و خانگی دوزندگی در دستی دوخت میگیرد. انجام ماشین به نیاز بدون و دست با كه است دوختی دستی دوخت دستی دوخت نوع چند و وسایل شناسایی - كالسی كار بنويسيد. است شده داده نشان 10-2 جدول در كه را دوخت وسايل نام گروه در اندیشی هم با 143

154 يادآوری: کوک یکی از سادهترین دوختها برای اتصال موقت پارچهها به یکدیگر است. فاصله هر یک از کوکها بین نیم تا یک سانتیمتر است. دوخت بخیه دوخت محکمی است که از راست به چپ دوخته میشود. فاصله بین دو کوک خیلی کم است این دوخت شبیه دوخت چرخ خیاطی 1 است. پسدوزی برای دوختی که نباید از رو یا پشتکار دیده شود به کار میرود. پسدوزی اگر روی سطح پارچه انجام میشود هربار باید یک تار از پارچه را گرفته و سوزن را از میان آن رد کنید. برای پسدوزی کنار خط دوخت ماشین باید هر بار سوزن را از زیربخیه رد کرده سپس از تای پارچه عبور دهید تا نخ کامال پنهان بماند. برای پسدوزی لبه دامن یا دم پای شلوار نیز باید در فاصله هرچند بخیه یک بار آن را محکم کنید تا اگر سر نخ پسدوزی به جایی گرفته و کشیده شد دوخت به آسانی شکافته نشود. پاک دوزی برای جلوگیری از ریش شدن پارچه انجام میشود. از جمله این نوع دوخت دوخت ساده دندانموشی و... است. جدول 10-2 قزن بشكاف قيچي زيگزاك بر نخ چين 1- - در این کتاب به جای واژه جاافتاده ولی نادرست چرخ خیاطی ماشین دوخت به کار خواهیم برد. 144

155 كار كالسی -بررسی انواع دوخت با هم انديشی در گروه در جاهای خالی جدول 10-3 نام نوع دوخت را بنويسيد. جدول برخی از روشهای دوخت پس دوزی پاك دوزی ساده كار كالسی -دوخت ساده دستی- دستمال جيبی )نيمه تجويزی( در این کار شما با برخی از دوختهای سادۀ دستی مانند کوک بخیه پس دوزی و زیگزاگ را تمرين میكنيد. با چنین دوختهایی میتوانید یک دستمال شخصی یا کیسۀ نان و... بدوزید. وسایل مورد نیاز:پارچه نخی به رنگ دلخواه به اندازه )40 40( نخ کوک قیچی متر سوزن ته گرد خط کش و مل نخ قرقره به رنگ پارچه نخ ضخیم به رنگ دلخواه. الف - نخ كوك ب- انواع نخ برای ماشين دوخت پ- نخ گلدوزی 145 شكل برخی از انواع خط

156 بکشید. پارچه لبۀ از سانتیمتر 3-4 فاصلۀ به خطی 1- بزنید. گرد ته سوزن و کنید تا خط روی از را پارچه لبههای 2- بزنید. کوک را لبهها کوک نخ و دستی سوزن با 3- کاربرد شود دیده لباس روی از یا بیرون از نباید دوخت که مواردی برای دوزی پس کنید. دوزی پس را دستمال شده تا لبه 4- است. زیگزاگ دوخت دوزی پس روشهای از یکی دارد لبهدستمال دوخت شكل انجام راست به چپ از دندانموشی دوخت بدوزید دندانموشی دوخت با را آن لبۀ است بهتر است ضخیم دستمال پارچۀ اگر بدوزيد. را لبهدستمال شکل مانند سپس بکشید. دلخواه اندازه به موازی خط دو نخست کار این برای میشود شكل 1 کنید. لبهدوزی یا دوزی پس را لبهدستمال معمولی پارچههای برای پوشاک درز دستی دوخت - غيركالسی كار دوخت و رنگ هم نخ با را خانواده یا خود پوشاک شده شکافته ساده درز چند دستی دوخت با خانه در خود بزرگتر هماهنگی با دهید. ارائه کالس در را انجامشده کار گزارش و بدوزید بخیه 146

157 پارچه جنس زا نخ میشوند. بافته نخ از میروند کار به پوشاک دوخت برای که پارچههایی است. پارچه پوشاک مصرفی مادۀ بیشترین ویسکوز( )نایلون مصنوعی مواد و ابریشم پشم مانند حیوانی طبیعی رشتههای از یا کتان یا پنبه مانند گیاهی طبیعی ظریف رشتههای است. شده آورده آنها الياف و نخ چند نمونه 10-5 شكل در میآید. بهدست پنبه الیاف ابریشم الیاف پشم الیاف مصنوعی الیاف پنبه نخ ابریشم نخ پشم نخ مصنوعی نخ آن به مربوط الياف و نخ شكل پارچه الیاف شناسایی - كالسی كار کبریت شمع یا الکلی چراغ ذرهبین...( و نایلونی پنبهای )پشمی پارچه نیاز: مورد وسایل 10-4 بنویسید. جدول در را خود یافتههای و دهید انجام ایمنی نکات رعایت با را زیر کارهای کنید. لمس انگشتانتان با جداگانه را پارچهها از کدام هر ببینید. ذرهبین زیر و کنید جدا را پارچه هر از تار چند بسوزانید. جداگانه را تارها از کدام هر کنید. بررسی را تار هر از حاصل دود و سوختن چگونگی بوکنید. جداگانه را یک هر خاکستر دهید. فشار انگشت دو بین را رشته هر از مانده خاکستر 147

158 نوع پارچه پشم پنبه نایلون ابریشم مصنوعی کیفیت پارچه پوشاک جدول 10-4 بوی حاصل از سوختن چگونگی خاکستر کیفیت پارچه به جنس مواد اولیه بافت پارچه ماندگاری رنگ قابلیت شست و شو و... بستگی دارد کاربرد چرم در پوشاک از چرم گاو گوسفند و... پوشاکهایی مانند کت پالتو کفش کیف کمربند و کاله میدوزند. چرم گاو محکم و بادوام و چرم گوسفندی دارای نرمی بیشتر است. چرم مصنوعی نیز از جمله مواد رایج برای تولید پوشاک ارزان است ص شكل 10-6 كار كالسی -دوخت دکمه جا دکمه و ق ز ن الف( يك دکمه مانند شكل 10-8 و برای آن جا دکمه بدوزید. ب( در بخش دیگر پارچه برای اتصال دو لبه ق ز ن بدوزید. )الف( )ب( شكل 10-7 كار كالسی - بررسی کاربرد و ویژگیهای چرم و پارچه 1- ویژگی چرم برخی از وسایل چرمی موجود در خانه را بررسی کرده و نتیجه را در گروه جمع بندی کنید. 148

159 دهید. ارائه کالس در و بنویسید آن در را پارچهها ویژگیهای و کنید درست آلبومی دارید دسترس در که پارچههایی انواع از 2- بدهید. امتیاز آنها به و بررسی را دیگر گروههای آلبوم هدرزآ میکنند نقد دیگر افراد را شما کار وازاینکه نقدکنید بهدرستی را آنها شد ارائه کالس در آلبومها هنگامیکه داد. خواهد افزایش را شما کار کیفیت دیگران نقد نشوید. ماشينی دوخت ماشینهای و ساده دوختهای برای دستی ماشینهای است. پوشاک تولید برای ضروری وسایل از خیاطی( چرخ )یا دوخت ماشین و است آزاد دستها برقی ماشین با کار هنگام میروند. کار به... و جادکمه دوخت گلدوزی پارچه سردوزی برای پیشرفتهتر برقی میگیرد. انجام بیشتر دقت با و زودتر کار خانگي چندكاره دوخت ماشين نوع چند سردوزي ساده دوخت ماشینهای راهاندازی - كالسی كار کنید. انتخاب دوخت هدف و رنگ و جنس به توجه با را مناسب نخ پشت سمت به سوزن صاف طرف که بهگونهای را سوزن و کنید شل را مخصوص پیچ بکشید باال امکان حد تا را سوزن میلۀ کنید. محکم را نگهدارنده پیچ سپس بیندازید. جا خود جای در باشد چرخ دبیر راهنمایی با و بپیچید ماسوره دور داده عبور چرخ تعیینشده مسیر از را نخ و دهید قرار مخصوص میله داخل را ماسوره کنید. پر را ماسوره خود فشار خود جای در را ماکو سپس بیندازید. ماکو شیار در را ماسوره نخ و بدهید جا ماکو در را ماسوره خود دبیر راهنمایی با ببندید. را چرخ دریچۀ سپس بدهد. صدا تا دهید شكل 149

160 نمایید. سوزن داخل و دهید عبور ویژه مسیر از ماشین روی را نخ خود دبیر راهنمایی با اینکار برای کنید. انتخاب مناسب ضخامت و بلندی با سوزنی باید نیست مناسب سوزن اگر بخواهید. راهنمایی کار به آگاه فرد از شكل شكل نكته زیرا باشد تر رنگ پر پارچه رنگ از کمی باید برمیگزینید نخ برای رنگیکه شود. پارچهبرگزیده جنس و رنگ با متناسب باید نخ میشود. دیده رنگتر پر قرقره روی نخ بیاید. بیرون زیر نخ و شود پایین باال بار یک سوزن تا بچرخانید را چرخ توپی و بگیرید خود انگشت با را سوزن داخل نخ کنید. تنظیم دوخت ماشین روی را دوخت درجۀ کار شرایط و پارچه نوع با متناسب باید دوخت از پیش شكل را نخ زیرا ندهید حرکت پارچه بدون را ماشین کردن نخ از پس نکته: میکند. جمع دوخت ماشین با ساده -دوخت كالسی كار شكل کنید. آماده را دوخت ماشین 1- ببرید. چرخ پایه راست سمت به را نخها 2-150

161 بیاورید. پایین را پایۀ و بگذارید پایه زیر را پارچه 3- بدوزيد. ماشين با راست خط در پارچه روی 4- آن با ساده دوخت و خانه در دوخت ماشين سازی آماده کالسی- غیر کار انجام آن با ساده دوخت و تنظيم( و كردن كنيد)نخ آماده كار برای را دوخت ماشين خانه در دوزندگی به آشنا فردی راهنمایی با دهید. نشان خود دبیر به کالس در را کار نمونه و دهید انجام ساده دوخت نازک و ضخیم پارچه روی دهید. دوخت ماشين با کار برای نکته چند نرود. چرخ سوزن زیر انگشتانتان باشید مراقب دوخت ماشین با کار هنگام کنيد. استفاده کار برای مناسب صندلی از کنيد. خودداری کار هنگام در پشت کردن خم از کنيد. خشک و بشوييد را دستهايتان کار به آغاز از پیش است بهتر میکنيد کار سفيد پارچۀ با اگر برويد. راه و کنيد نرمش اندکی پیوسته کار ساعت هر از پس و بگذارید پارچه زير نازك كاغذ يك دوخت هنگام به لغزنده و لطيف ههای پارچ شدن جمع از جلوگیری برای کنید. جدا پارچه از را كاغذ كار پایان در بدوزید. را درز سپس کار به ساده شکل به دامن مانند پوشاکی پهلوی یا پشت درز برای روش این زیپ: سادۀ دوخت چنان زیپ روی را آن دیگر طرف و زیپ دندانۀ نزدیک را لباس درز طرف یک که کنید دقت میرود. ساده روش به را زيپ يك پارچه يك در يا خود كهنه پوشاك از يكی برای بپوشاند. را زیپ که بدوزید بدوزيد شكل زیپ ساده -دوخت كالسی غير كار ساده زیپ پارچه رنگ به قرقره نخ مل و کش خط گرد ته سوزن متر قیچی کوک نخ نیاز- مورد وسایل 151 کردن اتو میشود. برده کار به آن به دادن جلوه و لباس چروک کردن طرف بر برای اتو

162 ص اتوبخار اتوپرس ميزاتوبلند كار كالسی - اتوی پوشاک شكل شكل آب جوشیدۀ سرد شده را داخل مخزن اتو بخار بریزید. ارتفاع میز اتو را تنظیم کنید. اگر کف اتو کثیف است تا اتو داغ است آن را با یك حوله و محلول آب و جوش شیرین پاک كنید و سپس اتو را روی دستمال نخى خشك بكنید. شكل با راهنمایی دبیرتان جنس پارچه و برچسب آن را بررسی کنید و سپس درجۀ اتو را تنظیم و آن را روشن کنید. لباس پشمی را از پشت اتو کنید یا یك پارچه )از جنس پنبهای ظریف( روی لباس بكشید و سپس آن را اتو كنید. مراقب مواد پالستیکی بهکار رفته در لباس )دکمهها زیپها منجوق و...( باشید. برای جلوگیری از آب شدن این مواد این بخشهای پوشاک را از پشت اتو کنید. برای اتوی درزهای پارچه و لباس تیره رو اتو به کار ببرید. از اتو کردن الیاف پالستیکی و نخ نامرئی خودداری کنید زیرا آنها در برابر گرمای کم نیز آسیب می-بینند. لباس اتو شده را روی رختآویز قرار دهید و پس از خنک شدن داخل کمد بیاویزید. ص بعد از پایان اتوکشی آب داخل مخزن بخار را خالی کنید. شكل كار غيركالسی - اتوی پیراهن یا شلوار با هماهنگی خانواده در خانه یک پیراهن نخی یا شلوار خودتان را اتو کنید.

163 دوخت ماشین با کیسهای روبالشی دوخت - كالسی كار بالش بالش یک برای دلخواه اندازه و طرح با روبالشی پارچه : الزم وسایل تهگرد سوزن سوزن و نخ مل کش خط و مداد خیاطی متر الگو کاغذ ساده بخار. اتو دوخت ماشین قیچی بالش طول و عرض به سانتیمتر پنج سپس بگیرید. اندازه را بالش ابعاد 1- طول برای باید باشد متفاوت بالش سر دوخت نوع بخواهید اگر کنید. اضافه زیپ(. یا دکمه دوخت )جای بگیرید نظر در را بالش سر دوخت نوع پارچه ببرید. را الگو و کنید پیاده الگو کاغذ روی کش خط با را اندازهها 2- مکان بالش شکل گرفتن نظر در با کنید. انتخاب هماهنگ را روبالشی روی و پشت پارچههای طرح کار شدن زیباتر برای 3- برگزینید. را الگو دادن قرار شكل شكل ببرید. را پارچه دور و داده قرار بالش زیر و رو پارچه پود و تار راستای در را الگو 4- کنید. وصل هم به تهگرد سوزن با را آنها و دهید قرار هم روی برعکس را روبالشی پارچۀ روی و پشت شكل نظر در زیپ یا دکمه دوخت برای را بالش سر یک بدوزید. هم به را آنها و بگذارید باقی سانتیمتر 2/5 پارچهها لبۀ از 6- بگیرید. قرار مرتب و خوب آن گوشههای برمیگردانید را بالشی رو وقتی اینکه برای ببرید. سانتیمتر یک تا را پشتی پارچۀ لبههای 7- ببرید. دوخت خط نزدیک از را گوشهها است بهتر بگیرد 153

164 کنید. اتو را آن لبههای و برگردانید رو به را بالشی رو 8- ص کنید. تنظیم را آن جای و دهید قرار بالشی رو داخل در را بالش 9- بدوزید. را روبالش باقیمانده شکاف سوزن و نخ با شكل پوشاک گزینش پوشاک ایرانی اقوام دلیل همین به میکردند. تولید خود بومی شرایط و امکانات با متناسب محلی افراد را پوشاک گذشته در دارد. رواج آنان بین در هم هنوز پوشاک این از برخی دارند. گوناگونی ایرانی اقوام پوشاک -بررسی كالسی كار است ایرانی اقوام کدام پوشاک نشاندهندۀ شکل هر کنید بررسی خود گروه در 10-5 جدول ابيانه 154

165 میپوشند.... یا پشم جنس از ضخیم پوشاک سردسیر نواحی مردم نمونه برای دارد. بستگی هم دیگری عوامل به پوشاک نوع میکنند. تن به... یا ابریشم پنبه جنس از نازک پوشاک گرم مناطق مردم است. پاکیزه و آراسته لباس پوشیدن سرزندگی و شادابى عوامل از يکى پوشاک رنگ متناسب... و افراد سن اجتماعی موقعیت هوایی و آب شرایط با باید که است پوشاک گزینش در مهم عوامل از یکی نیز رنگ است: آمده 10-6 جدول در سنی و جنسی شرایط برای پوشاک پیشنهادی رنگ باشد جدول سفید و بهی گل صورتی سفید زرد سفید سبز سفید آبی ترکیبی رنگهای نوزاد روشن. آبی و روشن قرمز سفید صورتی نارنجی زرد مانند درخشان رنگهای کودک.. و. نارنجی مانند شاد رنگهای نوجوان دختران.. و. بنفش روشن قهوهای سبز آبی رنگهای نوجوان پسران ترکیبی و گرم رنگهای جوان زنان.. و. روشن قهوهای خاکستری سبز خاکستری آبی رنگ کم طوسی روشن آبی سفید جوان مردان نباشند. مناسب مناطق یا مراسم برخی برای شاید و اند شده پذیرفته مناطق و آیینها برخی برای رنگها این دارد. کراهت سیاه لباس کردن برتن و است مستحب اسالم در سفید پوشاک پوشیدن پوشاک مناسبت نیست. درست کار محل برای ورزشی پوشاک پوشیدن نمونه برای کرد. انتخاب شرایط با متناسب باید را پوشاک باشد. شو و شست قابل و بادوام راحت باید خانه پوشاک باشد. آراسته و تميز كامال شود اتو آسانی به باشد مرغوب پارچۀ از رسمی پوشاک باشد. بادوام و شو و شست قابل شاد رنگ دارای راحت باید ورزشی لباس باشد. بادوام و ایمن باید کار محیط لباس زير لباس گزینش مورد در نکاتی میشود. آسوده خواب مانع تنگ لباس باشد. مناسب بايد لباسزیر اندازۀ میکنند. ایجاد پوستی حساسيت کمتر و میکنند جذب بیشتر را بدن عرق نخی زيرپوشهای کنید. عوض ميان در روز يک يا روز هر را زيرپوشها است بهتر کنند. جذب خوب را بدن عرق و رطوبت نمیتوانند مصنوعی الياف با زيرپوشهايی مناسبترند. بغل زير عرق جذب برای آستيندار زيرپوشهای است. بیشتر رنگی زيرپوشهای در رنگ به بدن پوست حساسيت احتمال 155

166 : همانديشی دهيد. ارائه كالس در را نتيجه و كنيد گفتگو است آمده زير در كه پوشاك گزينشی ويژگیهای از يك هر مورد در خود گروه در اتوکشی قابلیت بودن راحت و ساده رنگ بودن مناسب خرید بهای منطقه هوای و آب شرایط رنگ بودن ثابت اجتماعی ارزشهای با تناسب پوشاک مدل شو و شست قابلیت اولیه مواد و جنس نوع پوشاک نگهداری هزینۀ کاهش و بیشتر بهرهوری مایه پوشاک درست نگهداری است. خود پوشاک درست نگهداری فرد هر شایستگیهای از یکی شد. خواهد خانواده خواستن عاریت جامه از به پیراستن خویش جامه کهن پوشاک شوی و شست برای نیاز مورد وسایل از است. پاککننده مواد و آب با آنها ماشینی یا دستی شوی و شست پوشاک کردن تمیز برای رایج روش برد. نام را دستکش و رختشویی پودر مانند شوینده مواد تشت مانند شو و شست ظرف میتوان پوشاک دستی شوی و شست کردن اتو و شستشو نشانههای بدانیم- بیشتر 10-7( )جدول کنید. دقت نگهداری )برچسب( نشانههای به پوشاک از بهتر نگهداری برای 10-7 جدول اتو زیاد درجۀ با را لباس این کنید. شو و شست قابل لباس این نیست. با و ولرم آب با را لباس این بشویید. دست 95 آب با را لباس این بشویید. درجه شیمیایی حال لهای از برای )پرکلرواتیلن( استفاده لباس این خشکشویی نکنید. استفاده سفیدکننده مواد از نکنید استفاده کن خشک از 7- نشود. نکنید اتو را لباس این 156

167 ایمنی: نكات نظر زیر مدرسه در را کارها این بنابراين دارد. آموزش به نياز شده گفته کارهای درست اجرای ناگوار, پیشامدهای از پرهیز برای دهید. انجام کاردان افراد راهنمايی يا دبير دست با پوشاک شوی و -شست كالسی كار رختآویز سبد آب دستکش تشت شوینده پوشاک نیاز: مورد وسایل کار روش نمایید. دستهبندی جنس و رنگ اساس بر دارند شو و شست به نیاز که را پوشاکی بريزيد. درآن ولرم آب تشت حجم نصف حدود تا بریزید. تشت در دست با را شو و شست ویژۀ لباسشویی پودر کمی کنید. حل آب در را پودر و کنید استفاده دستکش از چنگ نباید را پارچهها از )برخی بشویید دبیر راهنمایی با و کنید خیس جداگانه رنگ و جنس به توجه با را پوشاک دستههای میشود(. عوض پارچه حالت زیرا زد. کنید آبکشی تمیز آب با را لباسها پارچهها از برخی کنید. آویزان دار نم کمی را شده شسته پوشاك آنها شدن چروک از جلوگیری برای پوشاك شستن از پس میريزد. هم به آن شكل شوند آویزان اگر پارچههایی چنين زیرا كرد آویزان نباید را پشمی پارچههای مانند لباسشویی ماشین با شستشو - غيركالسی كار شكل خانواده افراد لباسهای خانه در خود بزرگتر راهنمایی با گزارشی انجامشده کار از و بشویید لباسشویی ماشین با را نمایید. ارائه کالس در و بنویسید پوشاک بری لکه لكهبری کرد. لکهبری زودتر هرچه باید را لکهدار پوشاک روش چند 10-8 جدول در میشود. انجام لکه نوع با متناسب است. شده پیشنهاد لکهها برخی زدودن برای ساده 157

168 جدول 10-8 روش لکه بری لکه را در محلول پودر یا مایع لباسشویی خیس کنید و سپس آن را در باالترین دمایی که برچسب لباس اجازه میدهد بشویید و آبکشی نمایید. تا میتوانید تکههای آدامس را از روی سطح پارچه ب ک نید. سپس یک تکه یخ را که در کیسۀ فریزر گذاشتهاید چند بار روی سطح پارچه بمالید تاماندۀ آدامس خشک و شکننده شود و با پشت چاقویی که تیز نباشد آن را جدا کنید. سپس لکه را با شستشو با مایع لکه ب ر 1 یا پودر لباسشویی و برای برخی سطوح با شامپوی فرش پاک کنید. لباس لکه شده را با پودر ماشین لباسشویی )دارای سدیم پرکربنات یا سدیم پربورات( بشویید. تکههای شکالت و کاکائوی خشک شده را با پشت چاقویی که تیز نباشد بک نید. سپس محل لکه را با پودر لباسشویی بشویید. اگر مواد ریخته شده نرم باشد نخست محل لکه را با یخی که در نایلون گذاشتهاید سرد کنید تا ماده شکننده شود. لکه را خیس کنید سپس سطح آلوده شده را با صابون رختشویی و آب گرم بشویید. روی آن گلیسیرین بمالید و سپس آن را با آب سرد بشویید. نوع لکه بستنی آدامس چای کاکائو کره جوهر كار كالسی -برطرف کردن لکههای لباس وسایل الزم پارچه در چند رنگ صابون یا پودر رختشویی آب تشت پنبه دستمال کاغذی دستکش رختشویی آبمیوه رنگین شمع جوهر چای قهوه کاکائو کره روغن نباتی روغن ماشین روش کار 1- پارچهها را به قطعات کوچک تقسیم کنید. 2- در پارچهها با موادی که دارید ایجاد لکه کنید. 3- پارچههای لکهدار را با رعایت نکات ایمنی و راهنمایی دبیر از لکهها پاک نمایید و سپس آنها را بشویید دوخت اسباب بازی پارچهای یکی از مهارتهایی که شما در این درس میآموزید دوخت اسباب بازی پارچهای است با این کار میتوانید اسباب بازی ساخته شده را هدیه دهید یا آن را بفروشید. نمونههایی از چند عروسک و اسباب بازی در شکل زیر نشان داده شده است. )پ ) )ب ) شكل )الف ) 1- کاربرد برخی مواد لکهبر روی پارچه رنگی ممکن است رنگ آن را تغییر دهد. 158

169 كار غير كالسی -دوخت توپ چهل تکه وسایل مورد نیاز: وسایل دوخت پارچه کتانی از لباسهای فرسوده در دو رنگ مکمل کاغذ سفید نخ محکم همرنگ پارچه سوزن خیاطی متناسب با جنس پارچه پنبه )برای پر کردن توپ( روش کار 1- شکل شش ضلعی را به اندازه دلخواه يا هر ضلع 5-7 سانتیمتر روی کاغذ بکشید. 2- سپس دور شکل را با قیچی ببرید و آن را روی پارچه گذاشته و با سنجاق ته گرد محکم کنید تا حرکت نکند. 3- با مداد طرح کاغذی را به تعداد مورد نیاز روی پارچه بکشید )برای نمونه 7 شش ضلعی سیاه و 15 ششضلعی سفید(. 4- حال با قیچی دور خط دوخت را با کمی فاصله ببرید. توجه داشته باشید گوشه شش ضلعیها را به اندازه چند میلیمتر برش دهید تا هنگام دوخت جمع نگردد. 5- برای دوخت مانند شکل شش ضلعیها را کنار هم قرار داده و با ماشین دوخت بدوزید. نكته: به دلخواه خود و با هماهنگی دبیر میتوانید طرحهای دیگری را نیز تکهدوزی کنید شكل شكل كارغيركالسی - بررسی مشاغل چند نمونه از مشاغل بخش تولید یا خدماتی پوشاک را در منطقۀ خودتان شناسایی و در گروه بررسی کنید در جدول 10-9 بنويسيد. جدول 10-9 كارهايی كه شاغل انجام میدهد نام شغل 159

170 كارهايي كه هي ا جام داده ام: ههارت هايي را كه ياد گرفتن: با چه هشاغلي آش ا شدم: عنوان پروژه هحصولي كه در ايي پودهاى ساخته ام: ابزارهايي كه استفاده كرده ام: كات ايو ي كه توجه كرده ام: 160

171 پودمان 11 خوراك برخی از مهارتهایی که در این پودمان بهدست میآورید: آموزش و کاربرد مهارتهايی مانند انجام کارهای گروهی تفکر انتقادی پرسشگری و... آشنایی با برخی از مفاهیم صنایع و مواد خوراکی )مواد خوراکیسالم و ناسالم روشهای نگهداریمواد خوراکی و...( آشنایی با برخی مشاغل صنایع و مواد خوراکی آماده کردن ناشتایی ناهار یا شام و میان وعده فرآوری و نگهداری برخی مواد خوراکی )ماست کره بستهبندی حبوبات و...( 161

172 زا جلوگیری خوراکی مواد نگهداری از هدف خوراکیست. مواد نگهداری و آمادهسازی تبدیل خوراکی صنایع موضوع ناهار ناشتايی برای خوراكی مواد كردن آماده پودمان اين در شما است. مصرف تا تولید فاصلۀ در خوراک در ناخواستۀ تغییرات خشککردن شور خیار تولید ماست تولید مانند خوراکی مواد فرآوری روشهای از برخی همچنين میآموزيد را وعده ميان و شام برد. خواهید کار به را... و حبوبات بستهبندی سبزی خوراکی صنایع خانگی مشاغل و کوچک کارگاههای ایجاد با ایران مختلف مناطق در کشاورزی محصوالت تولید به توجه با کشاورزی محصوالت ضایعات کاهش بر افزون پودمان اين آموزش با میتوانیم... و شور خیار گوجهفرنگی رب کنسرو تهیه مانند کنیم. کمک خود کشور و منطقه در اشتغال ایجاد به ناشتایی کردن آماده میکنند. دریافت را خود بدن نیاز مورد مواد شام و ناهار )صبحانه( ناشتایی نوبتهای در افراد بیشتر ناشتایی برای مناسب خوراکی بررسی - كالسی كار رد میدانید نامناسب یا مناسب ناشتایی برای که را خوراکی موارد این مانند و خود عادات منطقه ویژگیهای دربارۀ هماندیشی با بنویسید. را آن دلیل و کنید مشخص 11-1 جدول 11-1 جدول چرا خیر بلی/ خوراکی مواد زیاد ویتامین بلی طبیعی میوه آب لیوان یک میدهد. کاهش شیر در را کلسیم جذب شیر در موجود کاکائوی خیر گرم شیر لیوان یک کره یا پنیر برنج نان/ گردو مغز شیرکاکائو خوراکی مواد شناسایی مواد از برخی بودن غیربهداشتی میتوان ساده راه چند بهکارگیری با تندرستیست. در مهم عوامل از یکی خوراکی مواد گزینش کرد. شناسایی را خوراکی 162

173 ناسالم و سالم خوراکی مواد -شناسایی كالسی كار شناسایی را ناسالم و سالم مواد گروه در اندیشی باهم است. دادهشده نشان ناسالم و سالم خوراکی مواد از برخی 11-2 جدول در کنید جدول حشرت سمهایی خوراکی مواد در موجود شوند.کپکهای مصرف نباید سبزیها و میوهها بهویژه کپکزده خوراکی مواد نكته: کپکزده خوراکی مادۀ همۀ باید کند می نفوذ خوراکی مادۀ عمق به سم اين که آنجایی از شود. سرطان باعث تواند می که کنند می نیست. بهداشتی آن باقیماندۀ خوردن و کپکزده خوراکی مادۀ یک شستن یا کپکزده بخش کردن جدا شود. ریخته دور تجویزی( )نیمه شیر کردن -گرم كالسی كار نیاز مورد مواد و وسایل اجاقگاز مانند کردن گرم برای وسیلهای لیتر 1 پاستوریزه شیر 11-1 شكل عدد 4 لیوان قابلمه یا کن داغ شیر بریزید. مناسبی ظرف در را شیر 1- بگذارید. اجاقگاز شعله روی را شیر ظرف 2- کنید. روشن زیر روش به خود دبیر راهنمایی با را پیکنیک( گاز )یا اجاقگاز 3-163

174 شیرهای اجاقگاز را بررسیکنید که باز نباشند.اگر شیری بازمانده نخست آن را ببندید. شیر گاز متصل به اجاقگاز را باز کنید. شمعک اجاقگاز را با کبریت یا فندک روشن کنید. اگر اجاقگاز شمعک ندارد نخست کبریت یا فندک روشن کنید سپس کبریت روشن را به شعلۀ دلخواه نزدیک نمایید. شیر شعلۀ گاز را کمی به داخل فشار دهید و به راست بچرخانید. سپس اجاق شكل 11-2 را روشن کنید. اگر اجاق روشن نشد یا کبریت خاموش شد دسته را به چپ بچرخانید تا شیر اجاقگاز بسته شود. دوباره مراحل 4 تا 5 را انجام دهید تا اجاقگاز روشن شود. 4- پس از روشن شدن اجاقگاز ظرف شیر را روی اجاقگاز بگذارید تا شیر به آرامی بجوشد. 5- شیر جوشيده را در 4 لیوان بریزید و در کالس نوش جان کنید. نکته 1- برای آشنایی با کاربرد هر وسیله بهتر است دفترچۀ راهنمایی را که شرکت تولید کنندۀ آن ارائه میدهد بخوانید یا از کسی که با آن وسیله کار کرده است راهنمایی بخواهید. ايمنی سر رفتن شير و مانند آنها روي اجاقگاز میتواند باعث خاموش شدن شعله گردد. اگر شعله خاموش شد بايد شير گاز را ببندید و پس از خارج نمودن گاز منتشر شده اجاقگاز را برای روشن كردن آماده کنید. 2- اگر شیر پاستوریزه یا استریلیزه باشد نیازی به گرم کردن ندارد زیرا با گرم کردن برخی از مواد خود را از دست میدهد. ولی افرادی که دوست دارند برای ناشتایی شیر گرم بخورند باید شیر را با دمای کم گرم کنند و اگر شير پاستوريزه در دسترس نیست و شما به ناچار شير خام را برای ناشتایی گرم میکنید پس از جوش آمدن شیر آن را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقيقه در دمای جوش نگهدارید. شكل 11-3 كار كالسی - آماده کردن ناشتایی برای خانواده )پخت تخممرغ(- نیمه تجویزی با هماهنگی با بزرگترهای خود )مانند پدر یا مادر( برای ناشتایی افراد خانواده تخممرغ نیمرو یا آب پز درست کنید و آن را با تزیین مناسب سر سفره بیاورید و از كار انجام شده گزارشی بنويسيد. 164

175 ص الف ب پ شكل سفرهآرایی سفرهآرایی میز ناشتایی ناهار و شام افزون بر اینکه سلیقه و هنر شما را نشان میدهد اشتهای خانواده را زیاد و خوراک آمادهشده را دلپذیرتر میکند و خانواده از خوراک و زیبایی سفره بیشتر لذت میبرند بنابراین چیدن سفره را با دقت و حوصله انجام دهید. از کاری که انجام دادهاید گزارشی همراه با عکس آماده کنید و در کالس ارائه دهید. کار غيرکالسی - آداب غذاخوردن با مراجعه به منابع )كتابهای مرجع اينترنت و...( و پرسش از بزرگترهای خود در خانواده در مورد آداب غذا خوردن كه در دين اسالم به آن سفارش شده است تحقيق كنيد و نتيجه را در كالس ارائه دهيد فرآوری ماست کره و دوغ با راهنمایی دبیر یا کمک بزرگتر خود در خانواده فرآوری ماست کره و دوغ را انجام دهید. شكل 11-5 کار غیر کالسی - فرآوری ماست خانگی )نیمه تجویزی( مواد و وسایل مورد نیاز برای فرآوری یک کیلو ماست: مایه )ماست ساده( 2 قاشق غذاخوری 1 لیتر شیر پرچرب یک قابلمۀ متوسط یک حولۀ بزرگ تمیز روش کار 1- شیر را در قابلمه بجوشانید و بگذارید کمی سرد شود به اندازهای که اگر انگشت را درون شیر فرو ببرید گرمی آن را حس کنید بدون آنکه انگشت را بسوزاند. 2- ماست را از کنار ظرف داخل شیر بریزید و شير را آهسته هم بزنيد تا شیر با ماست مخلوط شود. 3- در قابلمه را بگذارید و روی آن را با حوله یا پتو بپوشانید. شیری را که مایه زدهاید 4 تا 5 ساعت بیحرکت در اتاق نگهداريد 165

176 تا ماست بسته شود. 4- پس از اینکه ماست بسته شد ظرف را در یخچال بگذارید تا کامال سرد شود ص ص شكل فرآيند تهيه ماست 1- مواد ووسايل 2- گرم كردن 3- خنك كردن شير 4- مايه زنی 5- گرم نگه داشتن 6 -ماست آماده بهتر است هنگام پذیرایی ماست را با تزیینات زیبا سر سفره بیاورید. كار كالسی - تهيه كره ودوغ از ماست مواد و وسايل مورد نياز: شكل 11-7 ماست محلی پر چرب آب خنک یخ خرد شده بطری آب قیف آبکش با سوراخهای بسیار ریز تنظیف عرق نعنا نمک. ماست آماده شده در خانه را درون بطری بریزید و به همان اندازه آب خنک و مقداری یخ خرد شده اضافه کنید.در بطری را ببندید و آن را آنقدر تکان دهید تا کره از دوغ جدا شود. بطری را از کمر برش داده و محتوی بطری را در ظرفی كه روی آن تنظیف كشيدهايد يا آبكش با سوراخ ريز گذاشتهايد بريزيد. كره روي تنظيف ميماند و دوغ آن داخل ظرف پایینی می ریزد. کره را مالش دهید با این عمل دانه های کره فشرده می شود و آب از بین ذرات چربی خارج می گردد. برای تهیه دوغ به مايع جمع شده در ظرف پایینی مقداری نمک و عرق نعنا اضافه کنید و آن را داخل بطری بریزید و برای گاز دار شدن آن یک عدد نخود خام در ظرف بياندازيد. در بطری را ببندید و 12 ساعت در دماي محیط نگهداريد سپس آن را داخل یخچال بگذارید. 166

177 تخمیر زا و میکنند رشد مفید میکربهای روش این در میشود. انجام تخمیر فرآیند با سرکه به انگور و ماست به شیر پنير به شير تبديل مادۀ در بهتری مزۀ و طعم هم و مییابد افزایش خوراکی مادۀ ماندگاری صورت این در میشود. جلوگیری زا بیماری میکربهای رشد میشود. ایجاد خوراکی خوراکی مواد میکربزدایی شكل آلوده است ممکن آمادهسازی فرایند یا نگهداری نادرست روش دلیل به میشود خریداری بیرون از که خوراکی مواد از برخی مورد در میکربزدایی روشهای خوراکی مواد بودن بهداشتی از اطمینان برای باید بنابراین شود بیماری موجب و باشد میکرب به شود. بهکاربرده آنها خوراكی مواد زدايی ميكروب و بهداشتی نكات بدانيم- بيشتر زیرا بجوشانيد دقيقه ۲۵ تا ۱۵ مدت به آب مقداری کردن اضافه با مصرف از پیش باشد پاستوريزه اگر حتی را مايع کشک شوند. مرگ و مسموميت باعث میتوانند باز كشك در خطرناك میکربهای کنید. بستهبندی و بشویید زیر روش به یخچال در نگهداری از پیش باید میخورید خام که را سبزیهايی کنید(. جدا را سبزی زرد و فاسد اضافی )قسمتهای پاککنید را سبزی سپس دهید. تکان آب در شدت به را سبزیها و کنید پر آب با و بریزید مناسبی ظرف در را آنها سبزی الی و گل گرفتن برای شود. پاک آن الی و گل تا دهید انجام دوباره را کار این و بریزید آبکش داخل و کنید خارج آب از را سبزیها قطره 3 تا 1 آب لیتر هر ازای به و بگذارید آب از پر مناسب ظرف یک در را سبزیها دوباره باید انگلها تخم بردن بین از برای دقیقه 5 از بعد گیرد. قرار ظرفشویی مایع از حاصل کف در سبزی تمام تا بزنید هم به دست با سپس بریزید. آن در ظرفشویی مایع کنيد. آبکشی سالم آب با خوبی به و بریزید آبکش در و کنید خارج ظرف از را سبزیها میتوانید کار این برای کنید. میکربزدایی پرکلرین محلول در را شده شسته سبزیهای باید میکربها بردن بین از برای ببرید. کار به آن برچسب روی از را کلر( )گرد پرکلرین محلول کاربرد راهنمای بشویید. خوبی به سالم آب با و درآورید محلول از را سبزیها باید کردن عفونی ضد از پس 167

178 کنید. جدا هم از را آن برگهای نخست باید... و پیچ کلم کاهو میکربزدایی و شستن برای سبزیهاست. در کار همین مانند ميوهها میکربزدایی و شستن زا پیش باید بنابراین باشند داشته وجود کشندهای میکربهای... و گوشت سبزی کنسروهای قوطی داخل است ممکن دهید. قرار جوشیدن حال در آب در دقیقه 20 مدت به را کنسرو قوطی کار این برای بجوشانید. آب در را آن کنسرو کردن باز باشد. پوشانده را کنسرو قوطی روی کامال آب که کنید توجه محیطهای و یخچال در کنسرو قوطی نگهداری از بنابراین میکند رشد هوا نبود در و مرطوب محیطهای در میکرب این میشود. کنسرو در باکتریایی فساد و میکربی آلودگی زنگزدگی موجب یخچال در موجود رطوبت زیرا کنید خودداری مرطوب کنید. نگهداری یخچال در و درپوشدار شیشهای ظرف در را بازشده کنسرو خوراکی مواد ماندۀ خوراکی مواد تهيه بهداشتی نکات زديد...دست و تلفن مو بهصورت اگر خوراک کردن آماده هنگام بشویید. را خود دستان دوباره بايد بنابراين هستند زا بيماری میکربهای دارای خام خوراکی مواد بیشتر كنيد. نگهداری هم از دور يخچال در را پخته و خام خوراکی نگذاريد. يخچال داخل را نشسته خوراکی مواد است ممکن که جايی تا دربسته تميز کيسههای در را مواد اين نداريد آنها شستن برای کافی وقت اگر 11-9 شكل بگذاريد. پخته يا خام مواد دیگر از جدا نباشد. کافی آنها مرکز پختن برای گرما است ممکن نشود خارج انجماد حالت از درستی به منجمد گوشت و مرغ اگر است. يخچال در آنها گذاشتن خوراکی مواد انجماد رفع برای راه بهترين تختههای از جدا باید پروتئینی مواد سایر و مرغ گوشت کن خرد تختههای باشد. سبزیها کن خرد شكل کاربرد خانگی آشپزی در سرخکردنی ویژۀ و معمولی مایع روغن نوع دو سرخ برای تنها سرخکردنی روغن و ساالد و پخت برای معمولی مایع روغن دارد. کی طول در هم آن بار 3 تا 2 میتوان سرخکردنی روغن از میشود. بهکاربرده کردن ریخت. دور را باقیمانده روغن باید آن از پس و کرد استفاده روز کنید. خودداری سمی ترکیبهای ایجاد علت به فلزی قوطی در جامد روغن کردن آب و مایع روغن زیاد کردن گرم از 168

179 پذیرایی و ناهار کردن آماده جو سوپ پخت - كالسی كار نفر 4 برای الزم مواد سوپخوری قاشق 12 پوستکنده جو عدد 2 متوسط هویج عدد 1 متوسط سیبزمینی عدد 1 متوسط پیاز عدد 4 مرغ گردن و بال سوپخوری قاشق 4 خردشده جعفری کافی مقدار به فلفل و زردچوبه نمک کافی مقدار به لیمو آب سوپخوری قاشق دو گوجهفرنگی رب الف مواد آمادهسازی کنید. خیس سوپ پخت از زودتر ساعت 2 و بشویید و کنید پاک را جو خردکنید. نگينی صورت به و بکنید پوست را سیبزمینی و پیاز خردکنید. نگيني صورت به و بشویید را هویج ب شكل جو سوپ پخت روش بپزید. ساعت یک به نزدیک و بریزید قابلمه درون آب لیتر یک با را پیاز و هویج مرغ پوستکنده جو 1-3 تا 2 کم شعلۀ روی و بیفزایید آن به را گوجهفرنگی رب و زردچوبه فلفل نمک سیبزمینی پخت کمی جو اینکه از پس 2- بیندازد. لعاب جو تا بپزید ساعت بپزد. دقیقه 10 کم شعلۀ با سوپ بگذارید و کنید اضافه را خردشده جعفری پخت پایان در 3- کنید. تزیین خردشده جعفری با را آن روی و بکشید ظرفی در را سوپ 4- بیفزایید. آن به تازه لیموی آب قطره چند است بهتر سوپ خوردن هنگام 5- باشد. کاملی خوراک نان همراه به تواند می و میشود خورده گرم و پیشغذا عنوان به سوپ 6-169

180 3 2 1 ص ص شكل خانواده از پذیرایی و شام یا ناهار پخت - غيركالسی كار انجامشده پذیرایی از و بپزید را آن و برگزینید خود خانوادۀ برای مناسبی خوراک یا عدسپلو خانواده بزرگتر کمک و راهنمایی با میشود. داده توضیح عدسپلو پخت روش اینجا در دهید. ارائه کالس در و کنید آماده عکس با همراه گزارشی اب است بهتر آهن بیشتر جذب برای ولی است خوشمزه بسیار ماست با عدسپلو پخت. آن بدون یا گوشت با میتوان را عدسپلو شود. خورده هستند C ویتامین دارای که سبز فلفل یا سبزیخوردن مانند موادی عدسپلو پخت کالسی- غیر کار شكل پیمانه 3 پیمانه 1/5 گرم 300 پیمانه 1 عدد 1 غذاخوری قاشق 3 غذاخوری قاشق 1 الزم مقدار به عدد یک نفر 4 برای الزم مواد برنج عدس چرخکرده گوشت کشمشپلویی بزرگ پیاز کرده دم زعفران زردچوبه فلفل و نمک و روغن متوسط سیبزمینی 170

181 آمادهسازی مواد 1- مواد مورد نیاز را اندازهگیری کنید و روی میز آمادهسازی قرار دهید. 2- برنج راپساز پاک کردن چندین بار با آب بشوییدتا آب آن زالل شود.سپس برنج را به مدت 2 ساعت درآب ونمک نگهدارید. 3- کشمش را بشویید و به مدت یک ساعت در آب نگهدارید تا خیس بخورد. 4- پیاز را بشویید پوست بکنید و خردکنید. 5- سیبزمینی را پوست بکنید و به شکل حلقههای نازک برش دهید. روش پخت 1- عدس را با 2 لیوان آب داخل قابلمه بپزید. مراقب باشید تا عدس له نشود. 2- همراه با پخت عدس درون یک قابلمه دیگر آب بریزید و بگذارید جوش بیاید. 3- آب و نمک برنج را خالی کنید و برنج را در آب جوش بریزید. 4- هنگام جوشیدن برنج 2 تا 3 قاشق روغن به آن اضافه کنید. در فاصله جوشیدن برنج کف آن را بگیرید. 5- زمانی که برنج میجوشد گاهی چند دانه برنج را بردارید و میان دو انگشت فشار دهید یا داخل دهانتان بگذارید. اگر اطراف برنج نرم و مغز آن کمی خام بود برنج آمادۀ آبکش کردن است. برنج را در آبکش بریزید و کمی آب ولرم روی آن بریزید تا لیزی و شوری برنج گرفته شود. 6- برای دم کردن برنج در قابلمه به اندازهای که کف قابلمه چرب شود روغن بریزید. 7- قابلمه را روی شعلۀ اجاقگاز بگذارید تا داغ شود. کف قابلمه را با حلقههای سیبزمینی یا هر مادۀ دیگر برای تهدیگ بپوشانید شكل 11-14

182 8- برنج و عدس را الیه الیه داخل قابلمه بریزید. بعد از اینکه همه برنج و عدس را داخل قابلمه ریختید با ته قاشق چند حفره درون پلو ایجاد کنید. 9- بعد از 5 دقیقه مخلوط آب و روغن را روی برنج بریزید )برای درست کردن مخلوط آب و روغن باید نصف استکان روغن و نصف استکان آب را در یک کاسه بریزید و روی اجاق داغ کنید(. 10- دما را کمی زیاد کنید تا برنج شروع به بخار کند. سپس شعله را کم کنید و دم کنی را بگذارید و اجازه دهید برنج دم بکشد. 11- هنگامی که برنج دم میکشد مایۀ گوشت را آماده کنید. یک پیاز را به شكل نگينی خردکنید و در روغن تفت دهید تا نرم شود. سپس گوشت چرخکرده را اضافه کنید و در دمای مالیم تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند. پس از آن نمک فلفل زردچوبه و کشمش را به مایه بیفزایید و چند دقیقه بعد از روی شعله بردارید. 12- عدسپلوی آماده را داخل ظرف بکشید و با برنج زعفرانی و مایۀ گوشت تزیین کنید. نکات ایمنی پیشامدهای ناگوار در آشپزخانهها کودکان و بزرگساالن را تهدید میکند. چنین پیشامدهایی بیشتر انفجار آتشسوزی سوختگی برقگرفتگی بریدگی در دست پا و... است شكل خيلی از آتشسوزیها هنگام سرخ کردن خوراکیها اتفاق می افتد. اگر ماهیتابه روی اجاق آتش گرفت نباید روی آن آب بريزيد. نخست اجاق را خاموش کنيد سپس پارچه يا حولهای خيس روی ماهيتابه بيندازيد و صبر کنيد تا سرد و خاموش شود. پذیرایی و مهماننوازی ايرانيان مهماندارى و مهماننوازی را يكى از ویژگیهای برجسته هر فرد میدانند. بهتر است هنگام پذیرایی از مهمان مواد خوراکی را به اندازه تهیه و با تزیینی زیبا آماده کنید. هم اندیشی در گروه خود درباره آدابی که برای مهمانداری مناسب میدانید گفت وگو كنيد و نتيجه را در جدول 11-3 بنویسید. آراستگی ظاهری سالم و احوالپرسی معرفی افراد چگونگی برخورد پذیرایی جدول 11-3 آداب مهمانداری 172

183 11-7- نگهداری مواد خوراکی یکی از مهمترین اهداف صنایع خوراکی افزایش زمان ماندگاری است. یک تنوع بسیار زیادی برای نگهداری مواد خوراکی در سرتا سر دنیا به کار گرفته می شود. مواد خوراکی بوسیله حرارت دهی سرد کردن خشک نمودن نمک سود کردن اسیدی کردن جداسازی اکسیژن کنسرو کردن تخمیر افزودن نگهدارنده های مختلف و غیره نگهداری می شود و اغلب این روشها به صورت ترکیبی با یکدیگر استفاده می شود. نگهداری مواد خوراکی در سرمای باالی صفر درجه )يخچال(: نگهداری مواد خوراکی در دمای کم از فساد زودهنگام آن جلوگیری میکند. گوشت و مرغ را باید در جایخی نگهداری کنید. لبنیات را در طبقههای باالیی یخچال و تخممرغها را در طبقه میانی و سبزی و میوه را در طبقههای پایین یخچال بگذارید. دمای بخش پایینی یخچال خانگی را + 4 o c در نظر میگیرند. گرمترین بخش یخچال بخش درونی در یخچال است. مواد خوراکی فاسد نشدنی مانند آبليمو سسها و نوشيدنیها را میتوان در این بخش نگهداری کرد. نگهداری مواد خوراکی در سرمای زیر صفر )فريزر یا سردخانه زیر صفر(: در روش خانگی مواد خوراکی منجمد شده را در فریزر که دمای آن 18- o c تنظیم شده است نگهداری میکنند. دمای فریزر هنگامی که مواد خوراکی درون آن است نباید از 12- o c باالتر بیاید. در جدول 11-4 زمان نگهداری انواع گوشتها در فریزر نشان دادهشده است. جدول 11-4 فریزر دما c( )-18 o یخچال زمان نگهداری زمان نگهداری دما c( ) o ماده خوراکی 3 ماه 12 ساعت 0 تا 4 گوشت چرخکرده 9-18 ماه 2-3 روز 0 تا 2 قطعات گوشت بستهبندیشده 7-12 ماه 6-8 روز 0 تا 2 گوشت مرغ تازه روز 4 تا 6 برش کالباس بستهبندیشده - 3 هفته 0 تا 6 تخممرغ هفته 4 تا 6 سس مایونز روز 0 تا 4 شیر پاستوریزه 3 ماه 2-3 روز 0 تا 2 ماهی پر چربی 4-5 ماه 6 روز 0 تا 2 ماهی کم چربی گوشتها و میگو را در طبقات باال و سبزیها نان و... را باید در طبقات پایینتر فریزر نگهداری کرد. 173

184 میوه و سبزی خشککردن شدن كم باعث كردن خشك خوراکیست. مواد در موجود آنزیمهای و میکربها فعالیت علت به بیشتر خوراکی مواد اغلب فساد میشود. خوراکی مواد در موجود آنزيمهای و میکربها فعاليت ص شكل سبزی خشککردن - كالسی كار گروه در را آن و کنید تهیه عکس با همراه گزارشی انجامشده کار از دهید. انجام را سبزی خشککردن خود بزرگتر راهنمایی با كنيد. خشک ساقه با همراه یا خردشده میتوانيد را سبزی دهید. ارائه کالس در را نتیجه و بررسی پنکه تمیز پارچه شوید( یا )نعناع سبزی - الزم وسایل و مواد کار روش کنید. جدا را آن فاسد بخشهای و محکم ساقههای زائد مواد 1- بگیرید. را آن آب و بشویید را پاکشده سبزی 2- درشت(. خیلی نه و ریز خیلی )نه خردکنید را سبزی 3- استفاده شود. خشک تا بریزید نازک الیۀ بهصورت دارد جریان آن در هوا که اتاقی در تمیزی پارچۀ روی را خردشده سبزی 4- میکند. بهتر را خشکشده سبزی کیفیت و کمتر را سبزی شدن خشک زمان پنکه از شود پودر کامال سبزی اگر بسایید. را آن دیگر دست با و بگذارید دست کف در را سبزی از چندتکه روز چند گذشت از پس 5- کنید. جمعآوری را سبزی میتوانید و است آن شدن خشک نشاندهنده و خنک خشک جای در و بریزید دار در قوطیهای در را آن است بهتر خشکشده سبزی شدن آلوده از جلوگیری برای 6- بماند. معطر و سبز تا کنید نگهداری تاریک خشککردن روشهای میشود: انجام روش دو به که است آن خشککردن خوراکی مواد نگهداری روشهای مهمترین از یکی سایه( یا خورشید نور برابر )در محیط دمای در خشککردن سنتی- روش میشود. بهکاربرده کن خشک دستگاههای روش این برای مصنوعی گرمای با خشککردن صنعتی- روش 174

185 نکته رد آنها خشککردن سبزی خشککردن برای روش بهترین این زیرا نگیرند قرار هم روی سبزیها که کنید دقت باید ولی است. سایه میشود. آنها زدن کپک یا پوسیدگی باعث کار رنگ آنکه بر عالوه خشککنید آفتاب نور در را سبزیها اگر دست از نیز را خود ویتامینهای از زیادی مقدار میکند تغییر آنها میدهند. استفاده صنعتی روش از سبزی و میوه خشککردن برای امروزه جایگزین بهتر کیفیت و زیاد سرعت بودن بهداشتی دلیل به که میشود سنتیست. روش برای مناسبی وعده میان خوراکی نوبتهای این به میخورند. کمی خوراک دیگر بار یک شام و ناهار بین و بار یک ناهار و ناشتایی بین افراد برخی میگویند. میانوعده بنابراین میشود برآورده وعده میان سه تا دو خوردن با نوجوانان و کودکان مانند افراد بیشتر نیاز مورد مواد و انرژی از بخشی دارد. اهمیت بسیار نوبتها این برای خوراک گزینش مصنوعی رنگهای داشتن با بلكه نمیسازند برآورده را بدن نیاز مورد مواد تنها نه ارزش كم وعدههای میان خوردن میشوند. بيماریها برخی و خوری کم موجب زیانآور روغنهای و اسانسها نگهدارنده شیمیایی مواد مصنوعی شیرینکنندههای ناسالم و سالم وعدههای میان -شناسایی كالسی كار بنویسید جدول در را خود گزینش دلیل و ناسالم و سالم وعدههای میان خود گروه در اندیشی باهم 175

186 جدول ناسالم داشتن رنگ مصنوعی سالم داشتن ویتامین و مواد معدنی كار غيركالسی - تهیۀ ذرت بو داده )نيمه تجويزی ) مواد و وسایل مورد نیاز: ذرت مخصوص 100 تا 150 گرم نمک به مقدار الزم روغن مايع- يك قاشق غذاخوری قابلمه متوسط روش کار 1- قابلمه را روی اجاقگاز بگذارید و کف آن را با روغن مایع چرب کنید. 2- شعلۀ زیر قابلمه را روشن کنید )شعله گاز باید کمی زیاد باشد( تا قابلمه کمی داغ شود. 3- نمک را اضافه کنید. بهتر است ذرت بو داده را کم نمک تهیه کنید. 4- یک الیه ذرت در قابلمه بریزید. 5- در قابلمه را بگذارید و چند دقیقه روی شعله نگهداری داريد. با باز شدن ذرتها صدای برخورد ذرت بازشده به قابلمه شنیده میشود. 6- هنگامی که صدای برخورد ذرتها قطع شد یعنی تمام ذرتها بازشده است در قابلمه را بردارید و ذرتها را در یک ظرف 176

187 دیگر بریزید تا ذرتهای بازشده نسوزند ص ص شكل نگهداری مواد خوراکی با مواد نگهدارنده مواد خوراکی را میتوان با برخی مواد نگهدارنده برای مدت طوالنیتر نگه داشت. در اینجا تهیۀ خیارشور که در آن نمک مادۀ نگهدارنده است آورده شده است. كار غيركالسی -تهیۀ خیار شور )نیمه تجویزی( مواد و وسایل الزم - ساقۀ خشکشدۀ شوید گلپر سیر فلفل سیاه و قرمز خیار قلمی نمک برگ مو سبزی ترخون ترازو ظرف جوشاندن آب نمک سبد چاقو خیارها را با آب سرد بشویید )خیار مورد استفاده باید کامال سبز قلمی و بدون لک باشد. درصورتیکه از خیار ساالدی استفاده می کنید به منظور ایجاد سوراخهای ریز در پوست خیار و نفوذ آب نمک باید آنها را برس بزنید(. خیار و مخلوط افزودنیها را که آماده کردهاید الیه به الیه در ظرف بریزید. متناسب با اندازۀ خیار آمادهشده )به اندازهای که ظروف تهیۀ خیار شور را پر کند( آب را بجوشانید و برای هر لیتر آب جوشیده 70 گرم نمک و 80 سیسی )5 قاشق سوپخوری( سرکه بریزید )اگر نمک زیاد بریزید خیارشور چروکیده و تو خالی میشود. اگر مقدار نمک کم باشد خیارشور لیز و نرم میشود(. شكل آب نمک را به ظروف حاوی خیار و مواد افزودنی اضافه کنید تا ظرف پر از آب نمک شود. برای خروج هوا ظرف را 24 ساعت در دمای اتاق نگهداری داريد. پس از آن ظرف را با آب 177

188 کنید. پر نمک شود. ظرف وارد هوا تا ببندید گونهای به را ظرف در كنيد. نگهداری خنک جای در آن از پس و محیط دمای در هفته یک را شور خیار ظرف نگهدارنده مواد برای نیز دیگر مصنوعی يا طبيعی شيميايی مواد برخی میشود بیشتر نمک آب در خیار ماندگاری که همانگونه داوم میکربی فساد از مواد این میگویند. نگهدارنده آنها به که میشوند گرفته کار به خوراکی مواد نگهداری میکنند. جلوگیری خوراکی غیرمجاز نگهدارنده مواد بدانیم- بیشتر مواد بیشتر نگهداری برای... و بنزوات سوربات نیتریت اسیدها مانند شيميايی نگهدارنده مواد از امروزه ررض بدن برای شيميايی نگهدارندههای از بعضی میشود. استفاده کارخانهها برخی در شده فرآوری خوراکی نگهدارندۀ مواد با که خوراکیای مواد کاربرد یا خوردن از سرطانزاست. آنها اندازۀ از بيش مصرف و دارد کنید. خودداری میشوند نگهداری غیرمجاز اندیشی هم جلوگیری برای و بنویسید 11-6 جدول در است ارزان شما منطقۀ در فصلها از برخی در که را کشاورزی محصوالت برخی نام کنید. پیشنهاد را روشی فصلها دیگر در آنها از استفاده و رفتن هدر به از 11-6 جدول پیشنهادی روش غوره آب و سرکه انگور شیره کشمش تولید محصول نام انگور حبوبات خانگی بستهبندی است بهتر شود کمتر تولید هزینۀ آنکه برای )حبوبات(: اولیه مادۀ خرید کنید. خریداری کشاورز از را شده بوجاری حبوبات شكل 178

189 مختلف جهات در را نمونهبرداری وسیلۀ ببرید. کار به را نمونهبرداری ویژۀ وسایل میتوانید نمونهبرداری برای نمونهبرداری: باشد. زنده آفت بدون و ناخوشایند بوی بدون سالم و تازه باید دریافتی حبوبات نمونۀ بریزید. ظرفی داخل را نمونه و ببرید فرو گونی یا شده فاسد و سمی مواد خارجی مواد آفات به آلوده حبوبات هرگونه پذیرش از کنید. خودداری ناخالص کنید. استفاده استیل میز یک از حبوبات کردن پاک برای کردن: پاک اي آسیبدیده آفتزده دانههای پوشال سنگ مانند خارجی مواد باید مرحله این در کنید. جدا را بزرگ سينی شكل پیش باید کردهاید انتخاب بستهبندی برای که را محصولی درجهبندی: خودکار دستگاههای با یا دستی میتوانید را کار این کنید. درجهبندی بستهبندی از دهید. انجام پالستيكی كوچك بستههای در يا متقالی( کیسههای يا كنفی گونی )در بزرگ بستههای در میتوانید را حبوبات کردن: وزن دهد. نشان را بسته داخل محتویات که باشد گونهای به بستهبندی است بهتر کنید. بستهبندی خردهفروشی برای کنید. دربندی حرارتی دوخت دستگاه با را شده پر سلفونهای اولیه: دربندی شكل شكل شكل و نام باید میشود عرضه بازار به که فرآورده از بسته هر روی بر برچسبگذاری: شرایط و ساخت سری انقضا و تولید تاریخ تجاری نام مجوز شمارۀ تولیدی واحد نشانی شود. درج نگهداری شكل بستهبندی حبوبات حملونقل برای اولیه بستهبندی از پس ثانویه: بستهبندی شود. برده محصول انبار به سپس و بستهبندیشده نایلون در یا کارتن در باید بستهها شده و محصول فروش دیگران به خود محصول شناساندن مصرفکنندگان شناسایی شامل بازاریابی فروش: و بازاریابی است. مشتری رضایت 179