ETABLERING AV ÅFARHAUGEN NATURRESERVAT, SUNNDAL KOMMUNE

Transkript

1 HØYRINGSDOKUMENT ETABLERING AV ÅFARHAUGEN NATURRESERVAT, SUNNDAL KOMMUNE Høyringsfrist

2 Framside: Brunburkne frå Åfarhaugen, raudlista bregne i kategorien sårbar VU (foto: Fylkesmannen) 2

3 3 1. Bakgrunn Gjennom behandlinga av stortingsmeldinga Natur for livet Norsk handlingsplan for naturmangfold (Meld. St. 14 ( )) vedtok Stortinget ei opptrapping av skogvernet i Noreg til 10 % av skogarealet. Per mars 2017 var ca. 3,0 % av den produktive skogen i Noreg verna. I stortingsmeldinga vert auka skogvern framheva til å ha betydeleg positiv effekt på trua artar i skog, og Regjeringa vil vidareføre det langsiktige arbeidet med skogvern. Dette skal skje ved vern av offentleg eigd skog og ved frivillig vern av privateigd skog. Frivillig vern inneber at skogeigarane tilbyr staten vern av eigen skog. Dersom ein har naturfagleg kunnskap om det aktuelt tilbodsområde frå før, kan slike data bli lagt til grunn for ein eventuell verneplanprosess. Dersom området ikkje er kartlagt tidlegare, vil Miljøvernstyresmaktene også vurdere tilbodet og sette eventuelt i gang med naturfaglege registreringar for å kartlegge verneverdiar. I Møre og Romsdal er ein vesentleg del av den verneverdige skogen kartlagt tidlegare og aktuelle data er tilgjengelige i Om det på bakgrunn av ei slik registrering vil vere aktuelt å fremme eit verneforslag for det aktuelle arealet, skal det gjennomførast forhandlingar med grunneigar om avgrensing, verneforskrift og økonomisk erstatning. Når staten og grunneigar er kome til semje om desse punkta, vil området gjennomgå ei vanlig saksbehandling i tråd med naturmangfaldlova. 2. Tilbodet. Fylkesmannen fekk tilbod om frivillig vern på eit areal på ca. 698 daa skog frå grunneigarane på gnr 85 bnr 1 og gnr 86 bnr 1 i Sunndal kommune i mail frå ALLSKOG SA av Det er gjennomført miljøundersøkingar i området hausten 2016, og ut frå desse er det gjort nokre mindre justeringar av verneframlegget. Arealet i framlegget er ca. 622 daa. Etter dette har Fylkesmannen har takka ja til tilbodet. ALLSKOG har taksert skogen i tilbodet, og har forhandla med Staten sin skogsakkunnige Severin Myrbakken om erstatning. 3. Heimelsgrunnlag Vern av spesielle område eller førekomstar skjer i medhald av lov av 16. juni 2009 om forvaltning av naturens mangfald (naturmangfaldlova) jf I naturmangfaldlova er det gjeve heimel for vedtak av ulike vernekategoriar. Vernekategorien naturreservat, som er det strengaste vernet etter naturmangfald-lova, blir foreslått brukt for dei 2 skogsområda i dette verneplanframlegget. 37 i naturmangfaldlova har slik ordlyd: «Som naturreservat kan vernes områder som a) inneholder truet, sjelden eller sårbar natur, b) representerer en bestemt type natur c) på annen måte har særlig betydning for biologisk mangfold, d) utgjør en spesiell geologisk forekomst, eller e) har særskilt naturvitenskapelig verdi.

4 4 Som naturreservat kan også vernes et område som er egnet til ved fri utvikling eller aktive gjenopprettingstiltak å få verneverdier som nevnt i første ledd. I et naturreservat må ingen foreta noe som forringer verneverdiene angitt i verneformålet. Et naturreservat kan totalfredes mot all virksomhet, tiltak og ferdsel. I forskriften kan det gis bestemmelser om vern av kulturminner i reservatet. Treffes vedtak om reservat som krever aktive gjenopprettingstiltak, eller vedtak om reservat der bruk er en forutsetning for å ivareta verneformålet, skal det samtidig med vernevedtaket legges frem et utkast til plan for skjøtsel for å sikre verneformålet. Planen kan omfatte avtale om bruk av arealer, enkeltelementer og driftsformer. Planen eller avtalen kan inneholde bestemmelser om økonomisk godtgjørelse til private som bidrar til områdets skjøtsel.» 4. Saksbehandling Naturfaglege registreringar Området blei undersøkt av Miljøfaglig Utredning i samband med framlegg om skogvern på Åfarhaugen på oppdrag av Miljødirektoratet. Området er ei nord og nordvestvendt liside opp til 460 m.o.h med litt varierande helling og små parti av bergveggar og blokkmark. I øvre delar er hellinga slakare med myrdanning. Grunntypane er for det meste blåbærskog, med overgangar til bærlyngskog i eksponerte parti. Noko lågurt- og høgstaudeskog finst også. Naturtypen er ein gammal kystfuruskog med betydeleg innslag av furu, saman med bjørk og litt rogn. Parti av furuskogen i øvre delar har innslag av grove, krokute furutre med brysthøgdediameter opptil 90 cm. Mengda av død ved er stadvis ganske god. Grovt rekna førekjem minst 50 større furulæger av ulik alder og nedbryting, og minst 20 furugaddar innafor foreslått verneområde. I nedre delar finst naturtypen gammal boreal lauvskog av deltypen gammal lauvblandingsskog med eit tresjikt av furu, bjørk, gråor, rogn, hassel og så vidt noko osp. Naturverdiane på Åfarhaugen er knytta til den gamle, litt humide furuskogen som ligg i sørboreal til mellomboreal vegetasjonssone og samtidig i klart oseanisk vegetasjonsseksjon. Det er særleg viktige element som læger og gamle tre av furu, men dels også boreale lauvtre, med tilhøyrande rødlisteartar som utgjer viktige kvalitetar i området. I alt er 11 rødlisteartar påvist, inkludert eit par sårbare artar. På den negative sida kjem at området er ganske lite, har avgrensa miljøvariasjon og ikkje er særlig godt arrondert, dels som følge av hogst i nyere tid. To kjerneområde er avgrensa, med verdi svært viktig A og lokalt viktig C, og dekkjer samla sett betydelege delar av foreslått forvaltningsområde. Etter NINA si mangelanalyse for skogvern vil eit vern av Åfarhaugen bidra til å inkludere litt høgstaudeskog i sørboreal sone og litt rødlisteartar, men elles fanga rein opp få opplista miljø. Samla sett vurderer ein området å få ein litt svak to-stjernes verdi.

5 5 Ut frå registreringane vart det avgjort at området hadde kvalitetar for frivillig skogvern, og fylkesmannen takka ja til tilbodet. Oppstartsmelding Fylkesmannen sende ut oppstartsmelding til fleire aktuelle interessepartar i brev av I tillegg vart starten av verneplanarbeidet kunngjort i Tidens Krav og Aura Avis samme dagen. Fylkesmannen la ut melding om verneplanarbeidet ut på heimesida si. Det er vist til denne i kunngjeringane. Innspelfristen vart sett til Vi fekk eit innspel frå Møre og Romsdal fylkeskommune som ikkje har merknader til verneprosessen. Dei peika på at det var 2 setertufter i området som bør takast omsyn til ved skjøtsel. Brukarinteresser Tre kraftliner passerer nord for verneframlegget. Vi kan ikkje sjå at desse kjem i konflikt med eit vern. Det går ein traktorveg klasse 7 gjennom området. Grunneigar ønskjer at denne kan vedlikehaldast og brukast ved hogst bak reservatet. Han ønskjer også at ATV kan brukast til utfrakt av felt hjort og elg. Dette medfører neppe nokon konflikt, og det er teke omsyn til dette i verneframlegget. Vidare saksgang I samsvar med naturmangfaldlova og saksbehandlingsreglane i denne, skal Fylkesmannen sende verneframlegg på høyring. På bakgrunn av at det er gjennomført forhandlingar med grunneigarane og at det vart semje om avgrensing og framlegg til forskrift, reknar vi med at det eventuelt blir mindre justeringar av forskriftene etter høyring. Etter denne lokale og sentrale høyringa, vil Fylkesmannen, på bakgrunn av høyringsdokument og innkomne fråsegner, skrive ei tilråding til Miljødirektoratet. Direktoratet fremmer så saka for Klima- og miljødepartementet som deretter vil førebu ho og legge fram eit forslag om vernevedtak for Kongen i Statsråd. Etter vernevedtaket ved kgl. res. vil erstatningar bli utbetalte i samsvar med avtalane. Fylkesmannen får så i oppdrag å gjere vedtaket kjent og sørge for at reservatet blir merka og skilta. Merking og oppmåling blir gjort av jordskifteretten etter krav frå fylkesmannen om grensegang og merking.

6 6

7 7 FORSKRIFT OM VERNEPLAN FOR SKOG. FREDING AV ÅFARHAUGEN NATURRESERVAT I SUNNDAL KOMMUNE I MØRE OG ROMSDAL FYLKE Fastsett ved kongeleg resolusjon...med heimel i lov 19. juni 2009 nr. 100 om forvaltning av naturens mangfold (naturmangfaldlova) 34, jf. 37 og 62. Fremja av Klimaog miljødepartementet. 1 Føremål Formålet med naturreservatet er å bevare eit stort og variert skogsområde med sitt biologiske mangfald i form av naturtypar, økosystem, artar og naturlege økologiske prosessar. Området inneheld trua og sjeldan natur og det representerer fleire naturtypar med store verdiar knytt til gammal kystfuruskog, dels også gammal lauvskog. Området er lite påverka av inngrep, med mange gamle tre, læger og furugaddar. Området er velutvikla og har fleire sjeldne artar. Det er ei målsetting å behalde verneverdiane i mest mogeleg urørt tilstand, og eventuelt vidareutvikle dei. 2 Geografisk avgrensing Naturreservatet omfattar eigedommane 85/1 og 86/1 i Sunndal kommune. Naturreservatet dekkjer eit totalareal på ca. 622 dekar. Grensene for naturreservatet går fram av kart i målestokk...datert Klima- og miljødepartementet... Dei nøyaktige grensene for naturreservatet skal merkast av i marka. Knekkpunkta skal bli koordinatfesta. Verneforskrifta med kart blir oppbevart i Sunndal kommune, hos Fylkesmannen i Møre og Romsdal, i Miljødirektoratet og i Klima- og miljødepartementet. 3 Vernereglar I naturreservatet må ingen gjere noko som kan øydelegge eller redusere verneverdiane som er oppgitt i verneføremålet. I naturreservatet gjeld følgjande vernereglar: a) Vegetasjonen, medrekna daude buskar og tre, er verna mot skade og øydelegging. Det er forbode å fjerne plantar, sopp og lav eller delar av desse frå naturreservatet. Planting eller såing av tre eller annan vegetasjon er forbode. b) Dyrelivet, medrekna reirplassar og hiområde, er verna mot skade, øydelegging og unødig uroing. Utsetting av dyr er forbode.

8 8 c) Det må ikkje iverksettast tiltak som kan endre naturmiljøet, som t.d. oppføring av bygningar, anlegg, gjerde, andre varige eller mellombelse innretningar, parkering av campingvogner, brakker el. l., framføring av luftleidningar, jordkablar, kloakkleidningar, bygging av vegar, drenering eller anna form for tørrlegging, uttak, oppfylling og lagring av masse, utføring av kloakk eller andre konsentrerte tilførsler av forureining, deponering av avfall, gjødsling, kalking eller bruk av kjemiske plantevern- eller skadedyrmiddel. Forsøpling er forbode. Opplistinga av tiltak er ikkje uttømmande. d) Bruk av naturreservatet til teltleirar, idrettsarrangement eller andre større arrangement er forbode. 4 Generelle unntak Vernereglane i 3 andre ledd er ikkje til hinder for: a) Sanking av bær og matsopp. b) Jakt og fangst i samsvar med gjeldande lovverk. c) Oppsetting av mellombelse, mobile jakttårn for storviltjakt. d) Fjerning av mindre mengder kvist i samband med utøving av storviltjakt. e) Beiting. f) Bålbrenning med medteken ved. g) Vedlikehald av traktorvegen som er vist på vernekartet, inkl. grøfter og skjeringar. 5 Regulering av ferdsel All ferdsel skal skje med varsemd og omsyn til vegetasjon, dyreliv og kulturminne. I naturreservatet gjeld følgjande reglar om ferdsel: a) Motorisert ferdsel er forbode, medrekna start og landing med luftfartøy. b) Utanom traktorvegen vist på vernekartet, er bruk av sykkel, hest og kjerre samt riding forbode. 6 Generelle unntak Ferdselsreglane i 5 er ikkje til hinder for: Gjennomføring av militær operativ verksemd og tiltak i samband med ambulanse-, politi-, brannvern-, rednings- og oppsynsverksemd, samt gjennomføring av skjøtsels- eller forvaltingsoppgåver som er vedteke av forvaltingsstyresmakta. Unntaket gjeld ikkje øvingsverksemd. Ferdselsreglane i 5 andre ledd er ikkje til hinder for: a) Naudsynt motorferdsel på traktorveg vist på vernekartet for vedlikehald av veg og uttransport av tømmer hogd utanfor reservatet. b) Naudsynt motorferdsel i samband med uttransport av sjuke og skadde bufe. Køyretøy som vert nytta skal vere skånsame mot markoverflata. Ein skal gje melding til ansvarleg oppsyn for verneområdet i forkant av slik køyring. c) Naudsynt uttransport av felt elg og hjort med lett køyretøy som ikkje set varige spor i terrenget. d) Landing og start med Forsvaret sine luftfartøy.

9 9 7 Spesifiserte dispensasjonsreglar Forvaltingsstyresmakta kan etter søknad gi dispensasjon til: a) Avgrensa bruk av reservatet for aktivitetar nemnt i 3 d). b) Hogst og uttak av gran, platanlønn og andre framande treslag. c) Oppføring av gjerde og samleanlegg for beite. d) Nødvendig motorferdsel i forbindelse med aktivitetar nemnt i 7 b) og c). e) Istandsetting, vedlikehald og skjøtsel av kulturminne. 8 Generelle dispensasjonsreglar Forvaltingsstyresmakta kan gjere unntak frå forskrifta dersom tiltaket ikkje er i strid med vernevedtaket sitt føremål og ikkje kan påverka verneverdiane nemneverdig, eller dersom tryggleiksomsyn og omsyn til vesentlege samfunnsinteresser gjer det naudsynt, jf. naturmangfaldlova Skjøtsel Forvaltingsstyresmakta, eller den forvaltingsstyresmakta bestemmer, kan setje i verk tiltak for å oppretthalde eller oppnå den natur- eller kulturtilstanden som er føremålet med vernet, jf. naturmangfaldlova Forvaltingsplan Det skal utarbeidast forvaltingsplan med nærare retningsliner for forvalting av naturreservatet. Forvaltingsplanen kan innehalde nærare retningsliner for gjennomføring av skjøtsel. 11 Forvaltningsstyresmakt Miljødirektoratet fastset kva instans som skal vere forvaltingsstyresmakt etter denne forskrifta. 12 Iverksetting Denne forskrifta trer i kraft straks.