Informasjon til utanlandske arbeidstakarar: Om skatt, skattekort og skattemelding

Transkript

1 Vår dato 6. mars 2017 Informasjon til utanlandske arbeidstakarar: Om skatt, skattekort og skattemelding Denne brosjyren er meint for deg som arbeider i Noreg for ein norsk arbeidsgivar. Her finn du opplysningar som du treng når du skal arbeide i Noreg. Dersom du kjem til Noreg for å arbeide for ein norsk arbeidsgivar, skal du betale skatt i Noreg av alt du tener i Noreg. Etter at du er komen, må du kontakte skattekontoret eller Servicesenteret for utanlandske arbeidstakarar for å få skattekort. Plikt til å betale skatt i Noreg Plikta til å betale skatt i Noreg følgjer norske skattereglar. Noregs rett til å krevje skatt av deg kan vere avgrensa av skatteavtalen mellom Noreg og heimlandet ditt. Dersom du arbeider i Noreg for ein norsk arbeidsgivar, skal du alltid betale skatt i Noreg av all løn du får for dette arbeidet. Omfanget av skatteplikta er avhengig av kor lenge du oppheld deg i Noreg i ein 12-månadersperiode eller ein 36-månadersperiode. I omtale av skatteplikta vil du møte to omgrep «avgrensa skatteplikt» og «skattemessig busett». Avgrensa skatteplikt Er du i Noreg i ein eller fleire periodar som ikkje overstig: 183 dagar i løpet av 12 månader eller 270 dagar i løpet av 36 månader er plikta til å betale skatt i Noreg avgrensa til løn frå den norske arbeidsgivaren din for arbeid i Noreg. Skattemessig busett Dersom du oppheld deg i Noreg i meir enn 183 dagar i løpet av 12 månader, eller meir enn 270 dagar i løpet av 36 månader, blir du etter norske skattereglar skattepliktig til Noreg for all formue og inntekt. Då er du «skattemessig busett» i Noreg. Du blir først skattemessig busett frå det året opphaldet overstig 183 eller 270 dagar. Kom du til Noreg i oktober i eit år og oppheld deg her til juni i året etter, er du «avgrensa skattepliktig» det første året og «skattemessig busett» året etter. Skatteplikt både i Noreg og i heimlandet Inntekt som du må betale skatt av i Noreg, kan òg vere skattepliktig i heimlandet ditt. For å unngå dobbeltskattlegging av same inntekt eller formue, har Noreg inngått skatteavtale med mange andre land. Opplysningar om det er inngått skatteavtale mellom Noreg og heimlandet ditt og kva det vil ha å seie for di plikt til å betale skatt i Noreg, får du på skattekontoret. Skattemyndigheitene i heimlandet ditt kan òg gi deg informasjon om skatteavtalen. Dersom du er «skattemessig busett» i Noreg både etter norske skattereglar og etter skatteavtalen, skal Side 1 / 8

2 du i utgangspunktet betale skatt i Noreg av heile formuen og all di inntekt. Dersom du er «skattemessig busett» i Noreg etter norske skattereglar, men «skattemessig busett» i heimlandet etter skatteavtalen, er du skattepliktig til Noreg for løn frå den norske arbeidsgivaren din for arbeid i Noreg. Er du tilsett eller næringsdrivande? Det er svært vesentleg for rettane og pliktene dine i Noreg om du blir rekna som arbeidstakar eller næringsdrivande. Dersom du får fast løn eller løn som er rekna ut i høve til arbeidsinnsatsen, blir du normalt rekna som arbeidstakar. Har du eit sjølvstendig ansvar for arbeidsresultatet og oppdragsgivaren kan krevje erstatning for feil ved arbeidet, er du næringsdrivande. Skattekontoret vurderer om du er arbeidstakar eller næringsdrivande. Meiner du sjølv at du er sjølvstendig næringsdrivande, må du lese «Miniguide for utanlandske næringsdrivande og arbeidstakarar» som du finn på skatteetaten.no. I dei aller fleste tilfella er det enkelt å bestemme om du er arbeidstakar eller næringsdrivande. Når ein skal vurdere om du er arbeidstakar eller næringsdrivande, legg ein m.a. vekt på følgjande moment: Næringsdrivande: Arbeidstakar: Du kan la andre utføre arbeidet for deg Oppdragsgivaren kan reklamere på resultatet Du har berre ein arbeidsgivar Du får betalt per tidseining, eller per eining, t.d. per kilo plukka jordbær (akkord) Arbeidsgivar held materialar Arbeidsgivar held driftsmiddel eller betalar deg ekstra for bruk av dine driftsmiddel Du stiller di eiga arbeidskraft til rådvelde Du kan ikkje la andre utføre arbeidet for deg Arbeidsgivaren har fagleg og administrativ kontroll av arbeidet Arbeidsgivaren ber risikoen for arbeidsresultatet Det er avtalen mellom deg og oppdragsgivaren din, og korleis de faktisk har innretta dykk, som er avgjerande for om du blir rekna som arbeidstakar eller næringsdrivande. Er vilkåra for næringsverksemd ikkje oppfylte, er du arbeidstakar. Det er viktig at du så tidleg som mogeleg får avklart om du er arbeidstakar eller næringsdrivande etter norske skattereglar. Kontakt skattekontoret eller Sentralskattekontoret for utanlandssaker. Er du arbeidstakar har du rettar som skal sikre løns- og arbeidsvilkåra dine. Du kan få meir informasjon frå Arbeidstilsynet, sjå arbeidstilsynet.no. Skattekort Side 2 / 8 Du har fleire oppdragsgivarar, samtidig eller etter kvarandre Du har ikje krav på fleire oppdrag fra din oppdragsgivar Du får betaling i fast beløp og ikkje per tidseining Du held eigne materialar Du har eigne driftsmiddel, t.d. maskiner, verktøy, bil Alle som arbeider i Noreg, må ha skattekort. Skattekortet viser kor mykje skatt arbeidsgivaren skal trekkje, før løna blir betalt ut til deg. Dei beløpa arbeidsgivaren trekkjer, blir kalla skattetrekk eller forskotstrekk og er ei førehandsbetaling av den skatten skattemyndigheitene reknar med at du skal betale. Endeleg fastsetjing av skatten skjer i året etter inntektsåret.

3 For å kunne rekne ut rett skattetrekk, må skattekontoret ha opplysningar om kor mykje du reknar med å tene i Noreg og kor lenge du skal opphalde deg her. For å få skattekort må du møte på skattekontoret for å legitimere deg. Ta med deg: Side 3 / 8 Søknad om skattekort. Fyll ut søknaden, skjema RF- 1209, og ta det med til skattekontoret. Gyldig pass. Utanlandske statsborgarar må leggje fram gyldig pass eller anna identitetsdokument som er godkjent som reisedokument innanfor EU. For nordiske statsborgarar er det tilstrekkeleg å leggje fram gyldig førarkort og ei utskrift frå folkeregisteret i heimlandet som ikkje er eldre enn tre månader. Arbeidskontrakt eller skriftleg tilbod om arbeid. Opphaldskort som viser at du har opphaldsløyve med rett til å arbeide. (gjeld borgare i land utanfor EU/EØS/EFTA). Dersom du har norsk D-nummer eller fødselsnummer, må du seie i frå om det. Det er òg viktig at du gir skattekontoret den adressa du får post til, og at du melder frå til skattekontoret når du får ei anna adresse. Dersom du reiser tilbake til heimlandet før du har fått skattemelding og/eller skatteoppgjer, er det viktig at skattekontoret og skatteoppkrevjaren får bustadadressa di i heimlandet. Skattekortet gjeld for eit inntektsår (kalenderår). Viss du arbeider i Noreg frå 1. november i eit år til 30. mars i året etter, får du først eit skattekort for månadene november og desember og så eit nytt skattekort for månadene januar, februar og mars. Du må sjølv søkje om nytt skattekort for kvart inntektsår. Det gjer du ved å fylle ut skjema RF Arbeidsgivaren kan ikkje trekkje mindre skatt enn det som går fram av skattekortet. Arbeidsgivaren hentar skattekortet ditt elektronisk frå Skatteetaten. Det du får tilsendt, er informasjon om skattekortet (skattetrekksmelding) til den adressa som er registrert på deg i folkeregisteret. Du skal ikkje levere dette til arbeidsgivaren din. Dersom du ikkje søkjer om skattekort, skal arbeidsgivar trekkje 50 prosent av inntekta. For januar månad kan arbeidsgivar nytte same skattekort som for desember året før. Arbeidsgivaren betalar inn skatten til skattemyndigheitene. Eventuelt for mykje innbetalt skattetrekk blir betalt tilbake når skatten er rekna ut og du har fått skatteoppgjæret. Skattekorta inneheld ikkje opplysning om arbeidsløyve og er ikkje bevis på rett til arbeid eller opphald i Noreg. Arbeidsgivaren har eit sjølvstendig ansvar for å sjå til at alle tilsette har rett til å arbeide i Noreg. Eventuelle spørsmål må takast opp med utlendingsmyndigheitene (UDI). Korleis blir skattetrekket fastsett? Dersom du har fylt ut skjemaet «Søknad om skattekort for utanlandske borgarar» (RF-1209), blir skattetrekket rekna ut på grunnlag av dei opplysningane du har gitt i skjemaet. Elles må skattemyndigheitene fastsetje skattetrekket på grunnlag av dei opplysningane dei har tilgjengeleg, eventuelt estimere kva beløpa kan vere. Skattesatsane for kvart einskild år er fastsett av Stortinget som er nasjonalforsamlinga i Noreg. Arbeidstakarar får vanlegvis tabellkort. Dersom du krev standardfrådrag for utanlandsk arbeidstakar, får du tabellar som særskild utarbeidde, der ein har teke omsyn til dette frådraget. Dei har nummer 7300 eller høgare. Prosentkort blir skrive ut når tabellkort ikkje vil gi rett trekk. Arbeidsgivaren skal då rekne ut skattetrekket med prosentsatsen som er gitt opp.

4 Kva gjer eg når skattekortet gir feil skattetrekk? Har du kanskje fått eit anna skattetrekk enn kollegaer i same situasjon som du? Dersom du vil undersøkje om skattekortet ditt er feil, kan du søkje om endring av skattekortet. Du kan fylle ut «Søknad om skattekort for utanlandske borgarar» (RF-1209) på nytt med eventuelle nye opplysningar, eller bruke skjemaet «Søknad om endring av eller krav om skattekort/forskotsskatt» (RF-1102). Skjemaene får du frå skattekontoret eller på skatteetaten.no. Har du motteke PIN-koder frå Skatteetaten, kan du søke om nytt skattekort elektronisk på skatteetaten.no Fødselsnummer eller D-nummer? Når du søkjer om å få skattekort første gong, får du eit registreringsnummer: D-nummer eller fødselsnummer. Nummeret står på skattekortet og blir brukt til å identifisere deg hjå offentlege myndigheiter. Når du opprettar bankkonto i Noreg, må du oppgi dette nummeret til banken. Du bør ha ein bankkonto i Noreg som arbeidsgivaren kan setje inn løna di på og som myndigheitene seinare kan overføre eventuell for mykje trekt skatt til. D-nummeret eller fødselsnummeret skal du bruke kvar gong du kjem til Noreg for å arbeide. Du må òg oppgi det når du ber om nytt skattekort. I Noreg blir fødselsnummer og D-nummer i stor grad nytta til å identifisere innbyggjarane og for at myndigheitene skal ha ein sikker identitet av kvar einskild innbyggjar. Alle som er busette i Noreg får eit unikt fødselsnummer som følgjer personen heile livet. Fødselsnummeret er sett saman av 11 siffer, der dei seks første sifra viser fødselsdato. Utlendingar som kjem til Noreg for å arbeide i Noreg i under 6 månader, får ikkje fødselsnummer. Dei får i staden eit såkalla D-nummer. Det er bygd opp på same måte som fødselsnummeret, men her er det første sifferet auka med 4. Har du ikkje fått D-nummer tidlegare, blir du tildelt D-nummer når du ber om skattekort. Du må vise fram identifikasjon (pass eller godkjent identitetskort). Når du har fått eit D-nummer, skal du bruke det same nummeret i alle samanhengar der du blir spurt etter fødsels- eller D-nummer. Dersom du skal opphalde deg i Noreg så lenge at du blir rekna som busett etter folkeregisterlova, får du eit fødselsnummer. Har du tidlegare fått D- nummer, skal du deretter berre bruke fødselsnummeret. Trygdeavgift Er du medlem i folketrygda i Noreg, skal du betale norsk trygdeavgift. Trygdeavgifta blir trekt frå løna di som ein del av skattetrekket. Er du medlem i trygdeordninga i eit EU/EØS-land eller i eit anna land som Noreg har inngått trygdeavtale med, skal du ikkje betale trygdeavgift i Noreg. Dette må du dokumentere ved å leggje fram blankett A1, eller annan dokumentasjon som blir utferda av trygdemyndigheitene i heimlandet ditt. Du kan då få lågare skattetrekk. Meir informasjon om trygd i Noreg finn du på nav.no. Lønsslipp Når arbeidsgivaren din betalar ut løn, skal du samtidig få ei kvittering (lønsslipp) som viser bruttoløna og kor mykje skatt som er trekt. Ta vare på kvitteringa. Ho er dokumentasjon på kor mykje skatt du har betalt. Du kan sjølv sjå kva din arbeidsgivar har rapportert til Skatteetaten ved å bestille skjema A08 "Mine inntekter og arbeidsforhold" i Altinn.no. Side 4 / 8

5 Skattemelding Alle som arbeider i Noreg, skal få skattemelding i månadsskiftet mars/april i året etter inntektsåret. Får du ikkje skattemelding, må du ta kontakt med skattekontoret. Det er viktig at skattekontoret veit kvar skattemeldinga skal sendast. Skattemeldinga er utfylt på førehand med opplysningar frå m.a. arbeidsgivar. Du må kontrollere om opplysningane stemmer med den meldinga som du får frå arbeidsgivar i januar. Viss det er feil, må du rette i skattemeldinga. Ver merksam på at du kan ha rett til frådrag i inntekta, t.d. standardfrådrag for utanlandsk arbeidstakar eller frådrag for kostnader ved å bu utanfor heimen din i utlandet (pendlarfrådrag). Du må sjølv krevje desse frådraga ved å føre dei opp i skattemeldinga. Er du busett i ein EU/EØS-stat og er avgrensa skattepliktig i Noreg, kan du ha ein utvida frådragsrett når minst 90 prosent av inntekta di er skattepliktig i Noreg. Kva for plikter har eg når eg skal betale skatt i Noreg? Du pliktar å gi opplysningar om inntekta, formuen og frådraga dine til skattemyndigheitene. Opplysningane skal du gi i skattemeldinga som er eit skjema alle som er skattepliktig i Noreg, må levere ein gong i året. Har du ikkje fått skattemelding, må du kontakte skattekontoret. Du har ansvaret for at opplysningane i skattemeldinga er rette. Dette gjeld òg dei opplysningane som er utfylte på førehand.gir du uriktige eller ufullstendige opplysningar kan du ileggjast tilleggsskatt. Er du «skattemessig busett» i Noreg etter norske interne reglar, men «skattemessig busett» i eit anna land etter ein skatteavtale, har du likevel plikt til å sende ei fullstendig utfylt skattemelding til norske skattemyndigheiter. Kva for rettar har eg? Skattemyndigheitene pliktar å gi rettleiing om utfylling av skjema og om regelverket som gjeld deg. Du kan be om å få sjå saksdokumenta som gjeld fastsettinga av din skattepliktige inntekt. Du kan la deg representere ved ein fullmektig, og gi vedkomande skriftleg fullmakt. Er det feil i dei beløpa som står i skattemeldinga kan du sjøl korrigere skattemeldinga. Vurderer skattekontoret å endre beløp du har gitt opp i skattemeldinga, skal dei sende varsel til deg og gi deg ein frist til å svare. Er du ueinig i den foreslåtte endringa, må du svare skattekontoret og fortelle kva du er ueinig i. Skattekontoret vurderer og avgjer kva som skal leggjast til grunn ved fastsettinga av din skattepliktige inntekt. Du skal alltid få eit skriftleg vedtak om fastettinga endres. Blir det ikkje nokon endring får du beskjed om det. Kvar kjem dei førehandsutfylte opplysningane i skattemeldinga frå? Skatteetaten får opplysningar frå ei rekkje kjelder. Den viktigaste er arbeidsgivarane som er pliktige til å trekkje skatt, betale den inn og gi opplysningar til Skatteetaten. Etter utgangen av inntektsåret (kalenderåret) skal arbeidsgivaren sende deg ei melding over løna og skattetrekket ditt i inntektsåret. Bankar har òg plikt til å gi opplysningar. Side 5 / 8

6 Kva gjer eg når eg har fått sjølvmeldinga? Du må kontrollere at opplysningane som er utfylte på førehand, er rette. Er opplysningane feil eller det manglar opplysningar, må du endre i skattemeldinga. Vil du endre opplysningane som er utfylte på førehand, må du fylle inn dei beløpa du meiner er rette og levere skattemeldinga seinast 30. april. Hugs at du sjølv må føre opp standardfrådrag for utanlandsk arbeidstakar eller frådrag for kostnader ved å bu utanfor heimen din i utlandet (pendlarfrådrag). Du bør òg opplyse om kor lenge du har vore i Noreg i løpet av inntektsåret. Har du ikkje endringar i den førehandsutfylte skattemeldinga, kan du la vere å sende den inn. Du blir då rekna for å ha levert skattemeldinga med dei førehandsutfylte opplysningane. Har du saman med skattemeldinga fått ei førebels skatteutrekning som viser at du har betalt for lite skatt, slepp du å betale renter av restbeløpet dersom du betalar seinast 31. mai. Du finn informasjon om konto- og KID-nummer for innbetaling av tilleggsforskot på skattemeldinga. Ver merksam på at dersom du endrar inntekts- eller frådragsbeløp i skattemeldinga, blir òg sum skatt endra. Korleis blir skatten rekna ut? Det er to utrekningsgrunnlag for skatt: Personinntekt (brutto løn og skattepliktige fordelar og godtgjersler frå arbeidsgivar). Av den blir det rekna trinnskatt til staten. Det blir òg rekna trygdeavgift av personinntekta. Alminneleg inntekt (bruttoinntekt minus frådrag i inntekta). Av den blir det rekna ut skatt til kommune og fylke og fellesskatt til staten. Botnfrådraget i alminneleg inntekt blir kalla personfrådrag. Dersom du er i Noreg heile året, får du fullt minstefrådrag og personfrådrag (12/12). Dersom du er busett i Noreg ein del av året, blir frådraga redusert i høve til kor lenge du har vore busett i Noreg. Er du skattepliktig for lønnsinntekt, men ikkje busett, får du minstefrådrag og personfrådrag for den perioden du har hatt skattepliktig inntekt. Har du til dømes arbeid i Noreg mellom 4 og 5 månader i eit år, blir frådraga 5/12 av fulle frådrag. Døme på kva skatten kan bli for ein arbeidstakar som oppheld seg under 183 dagar i Noreg: Skatten avheng av kor mykje du har i inntekt og kor lenge du oppheld deg her. Her er eit døme for ein lønstakar med arbeidsopphald i 5 månader (under 183 dagar) i 2017: Arbeid i Noreg i 20 uker a 40 timer a NOK 200 per time = NOK timer overtid a NOK 300 = NOK Sum løn NOK Feriepengar 10,2 prosent av NOK = NOK Side 6 / 8

7 Sum inntekt som er skattepliktig i Noreg NOK NOK Minstefrådrag 44 prosent av NOK = NOK ,men kan ikkje være høgare enn 5/12 av NOK = NOK Standardfrådrag for utenlandsk arbeidstakar 10 prosent av NOK = NOK Sum frådrag NOK NOK Alminnelig inntekt blir da NOK NOK = NOK Sum skatt Trinnskatt - 0 prosent av 5/12 av NOK NOK 0 NOK 0 Trinnskatt - 0,93 prosent av 5/12 av NOK NOK 259 Trinnskatt - 2,41 prosent av 5/12 av NOK NOK Sum trinnskatt NOK Skatt av alminneleg inntekt blir rekna av NOK Redusert med 5/12 av personfrådrag klasse 1 NOK = NOK prosent skatt skal reknas av NOK Sum skatt på alminneleg inntekt NOK I tillegg kjem trygdeavgift med 8.2 prosent av NOK = NOK Sum skatt og trygdeavgift NOK Skatteoppgjer Når skatten er rekna ut, får du eit skatteoppgjer. Det inneheld opplysning om kva for inntekt det er rekna ut skatt av, kor mykje arbeidsgivaren din har trekt i skatt, og om du har betalt for mykje eller for lite skatt. Du får skatteoppgjeret så snart skatten er rekna ut i perioden juni-oktober. Side 7 / 8

8 Meiner du at grunnlaget for inntektsskatt er feil, kan du sjølv korrigere opplysningane i skattemeldinga. Du får du ei ny skatteutrekning og du får tilbakebetalt det du eventuelt har betalt for mykje i skatt. Har du betalt for lite skatt, må du betale restbeløpet innan den fristen som er oppgitt på innbetalingskortet som følgjer med skatteoppgjeret. Du må betale innan fristen sjølv om du har korrigert opplysningane om inntekt og/eller frådrag i skattemeldinga. Betalar du for seint, blir forseinkingsrenter lagt til beløpet. Betalar du ikkje skatten, følgjer styresmaktene opp saka og pålegg arbeidsgivar å trekkje i lønna dersom du framleis arbeider i Noreg. Har du eigedelar i Noreg, kan styresmaktene ta pant i desse. Norske styresmakter får òg hjelp av utanlandske styresmakter til å krevje inn beløp som ikkje er betalte. Endring av grunnlaget for inntektsskatt Meiner du at grunnlaget for inntektsskatt er feil, kan du sjølv korrigere opplysningane om inntekt og/eller frådrag i skattemeldinga. Om du leverer skattemeldinga elektronisk, kan du korrigere opplysningane elektronisk. Om du leverer skattemeldinga på papir, må du sende inn den korrigerte skattemeldinga. Du får då ei ny skatteutrekning og du får tilbakebetalt for mykje innbetalt skatt. Du må sende ei klage til skatteoppkrevjaren når du meiner det er feil ved forskotstrekket. Blir du skattlagt av same inntekt i heimlandet ditt, må du kontakte skattemyndigheitene i heimlandet for å få greie på korleis du unngår dobbeltskattlegging. Førehandsfastsetting Dersom du oppheld deg i Noreg i inntil 183 dagar, kan du velje å få gjort opp skatten i samband med at du reiser frå Noreg. Det er òg eit vilkår at du ikkje har hatt fleire opphald i Noreg på til saman meir enn 270 dagar i ein 36-månadersperiode. Du må fylle ut «Skattemelding for fastsetjing av skatt på inntekt på førehand - utanlandsk arbeidstakar» (RF-1038). Skattemeldinga skal sendes til skattekontoret. Du får skatteoppgjeret kort tid etter. Side 8 / 8