B1.1 Mottekne røystegivingar lagde i særskilt omslag Kor mange a. Røystegivingar frå veljarar som ikkje var manntalsførte i krinsen (framande)

Transkript

1 Kommunestyre- og fylkestingsval År A Administrative forhold A1 Val vart halde Måndag den september frå kl. til kl. Søndag den september frå kl. til kl. A2 Røystestyret Leiar: Møtande medlemmer: Valprotokoll for røystestyret Krins: Kommune: Fylke: Møtande varamedlemmer: B Behandling av mottekne røyster B1 Røystegivingar i særskilt omslag B1.1 Mottekne røystegivingar lagde i særskilt omslag a. Røystegivingar frå veljarar som ikkje var manntalsførte i krinsen (framande) b. Røystegivingar frå veljarar som var førehandsavkryssa/ikkje i manntalet i kommunen c. = Røystegivingar lagde i særskilt omslag i alt B2 Røystesetlar i urna B2.1 kryss manntalet på denne røystestaden Kryss i manntalet på valtinget SØNDAG Kryss i manntalet på valtinget MANDAG Det totale talet på kryss i manntalt = B2.2 Ordinære røystesetlar mottekne på denne røystestaden Ordinære valtingsrøystesetlar (i urna) Frå/Til B3.1 Fval kol I Kval kol II B2.3 Kontroll Det er ikkje motteke fleire ordinære røyster til fylkestingsvalet (B2.2 kol I) enn det er kryss i manntalet totalt søndag og måndag (B2.1). Det er ikkje motteke fleire ordinære røyster til kommunestyrevalet (B2.2 kol II) enn det er kryss i manntalet totalt søndag og måndag (B2.1). Årsak dersom det er motteke fleire røyster enn kryss i manntalet: Oppdatert

2 B3 Førebels oppteljing av røyster i urna B3.1 Røystesetlar til førebels oppteljing a. Ordinære valtingsrøystesetlar gitt på denne røystestaden. Frå/Til B2.2 b. Ordinære valtingsrøystesetlar som har komme inn frå andre røystestader til førebels oppteljing her* c. Mellomsum: Røystesetlar til førebels oppteljing = d. - Røystesetlar lagde til side for vurdering hos valstyret ( tvilsame ), inkl. røystesetlar som manglar stempel e. - Blanke røystesetlar f Godkjende røystesetlar til fordeling på listene = Fval kol I Kval kol II * Gjeld desse stadene: B3.2 Fylkestingsvalet resultat av førebels oppteljing Namnet på vallista røystesetlar til kvar liste Uretta lister (eventuelt) Retta lister (eventuelt) SUM = B3.3 Kontroll Talet på godkjende røystesetlar til førebels oppteljing i B3.1f kol I er lik summen av samla tal på røystesetlar fordelte på listene i B3.2 Årsak til avvik: Oppdatert

3 B3.4 Kommunestyrevalet resultat av førebels oppteljing Namnet på vallista røystesetlar til kvar liste Uretta lister (eventuelt) Retta lister (eventuelt) SUM = B3.5 Kontroll Talet på godkjende røystesetlar til førebels oppteljing i B3.1f kol II er lik summen av talet på røystesetlar fordelte på listene i B3.4 Årsak til avvik: B4 PAKKING OG TRANSPORT AV VALMATERIELL Dette materiellet er lagt i ei forsegla pakke: Avkryssingsmanntalet Ordinære røystesetlar Røystegivingar frå veljarar som ikkje er innførte i manntalet i røystekrinsen Røystegivingar frå veljarar som er førehandsavkryssa i manntalet Møteboka til røystestyret Det forsegla materiellet vart sendt til valstyret annan røystestad: UNDERSKRIFTER (Dato) (Leiar) (Andre medlemmer) Oppdatert

4 Rettleiing til valprotokollen for røystestyret Plikt til å føre protokoll Røystestyret er etter vallova 10-7, jf. valforskrifta 41, pålagt å bokføre alt som blir behandla på valtinget. Bokføringa skal skje på eit formular som departementet har fastsett. Røystestyra er oppnemnde av kommunestyret/valstyret for å administrere valet og ta imot røystegivingar frå veljarane i krinsen. Møteboka til røystestyret skal gjere greie for kva som har skjedd på valtinget i den aktuelle krinsen. Formålet er at valstyret skal kunne kontrollere gjennomføringa. Protokollen skal fyllast ut etter at røystegivinga er avslutta valdagen måndag. Dersom det blir halde val også søndag, er det ikkje nødvendig å protokollere særskilt kor mange røyster som vart gitt søndag. Alle røystegivingar, både ordinære og dei som vart lagde i særskilt omslag søndag og måndag, skal protokollerast samla. Vær likevel merksam på at talet på kryss i manntalet søndag og måndag skal bokførast kvar for seg. Ei eiga ordliste der ulike omgrep er nærmare definerte, står bakarst. Om sikring og oppbevaring av valmateriell viser vi til det valstyret har fastsett. Om korleis protokollen skal brukast Røystestyre som ikkje skal telje sjølv: Røystestyre som skal ta den førebelse oppteljinga av røyster som er mottekne på eigen røystestad frå annan røystestad: Røystestyre som berre skal ta den førebelse oppteljinga av røyster som er mottekne på eigen røystestad: Alle røystesetlar i urna skal teljast og kontrollerast mot kryss i manntalet. Den første sida i valprotokollen (postane A1 B2) skal fyllast ut, underteiknast og sendast saman med alle røystegivingar og røystesetlar til valstyret eller til ein annan oppteljingsstad. Røystestyret må telje alle setlane i urna på eigen røystestad FØR setlane blir blanda med setlar frå ein annan røystestad. Deretter fyller ein ut heile boka. Setlane i urna blir sorterte på alle vallistene. Tvilsame og blanke må leggjast i bunkar for seg. Deretter fyller ein ut heile boka. (Boka kan eventuelt snuast. Det vil seie at protokolleringa byrjar i B3.2/B3.3.) Om røyster som blir mottekne på valdagen/valdagane Hugs at alle røystesetlar som ein tek imot valdagen, skal stemplast før dei blir lagde i urna eller i særskilt omslag. Ordinære røyster (urna) Dei fleste røystene ein tek imot, er ordinære røystegivingar, dvs. røystegivingar der veljaren blir kryssa av i manntalet og sjølv legg røystesetelen ned i valurna etter at setelen er stempla av valfunksjonæren. Merk at vi snakkar om røystesetel idet veljaren har lagt han i urna. Røystegivinga til veljaren er godkjend når vedkommande er kryssa av i manntalet OG har fått høve til å røyste (dvs. lagt røystesetelen i urna/gått ut av lokalet utan å leggje setel i urna). Men sjølve røystesetelen er enno ikkje godkjend. Han skal ikkje prøvast før etter at vallokala er stengde. Veljarar som gir ordinære røyster, skal ikkje leggje røystesetelen i ein røystesetelkonvolutt. I staden skal røystesetelen få påført eit offentleg stempel. Dette er ein svært viktig rutine. Eit stempel på røystesetelen er ikkje det same som at han er godkjend. Men det er eit krav for godkjenning av røystesetlar som er gitt på valtinget, at eit slikt stempel er påført røystesetelen. Manglar det stempel, må røystesetelen forkastast. Oppdatert

5 Når røystegivinga på valdagen er avslutta, må ein telje og føre opp kor mange røystesetlar det er. Når det i B2.2 blir ført ei oversikt over kor mange ordinære røystesetlar som er mottekne, skal røystestyret føre opp alt innhaldet i urna/urnene. Urna/urnene må opnast og røystesetlane teljast sjølv om det ikkje skal takast ei førebels oppteljing på røystestaden. Røyster i særskilt omslag røystegivingar som er lagde i særskilt omslag og mottekne på valtinget (søndag måndag), fører ein opp i B1. Dersom veljaren røystar etter reglane for røystegiving i særskilt omslag, sjå forskrifta 31, skal vedkommande leggje røystesetelen ned i ein røystesetelkonvolutt etter at han er stempla. Røystesetelkonvolutten skal deretter leggjast i eit særskilt omslag. Valfunksjonæren klistrar igjen omslaget og skriv namnet på veljaren, fødselsdatoen og adressa utanpå omslaget. Desse røystegivingane skal ikkje leggjast i urna saman med dei ordinære røystegivingane. Forhold som kan føre til at ei røystegiving må leggjast i særskilt omslag: 1. Veljaren står ikkje i manntalet i krinsen Dette gjeld veljarar som ikkje står i manntalet i denne krinsen (framand). Ei framand røystegiving er røyst frå ein veljar som er manntalsført i ein annan krins i kommunen enn den vedkommande røystar i. Sjølv om veljaren er manntalsført i ein annan krins i kommunen, har vedkommande likevel høve til å røyste på denne røystestaden. Men røystesetelen skal ikkje leggjast i urna, men i ein røystesetelkonvolutt etter at han er stempla og deretter i eit særskilt omslag. 2. Veljaren var alt kryssa av i manntalet / er ikkje manntalsført i kommunen Førehandsavkryssa røystegiving er røyst frå veljar som alt var kryssa av i manntalet da vedkommande kom for å røyste valdagen/valdagane. Vedkommande kan til dømes ha gitt godkjend førehandsrøystegiving. Ei godkjend førehandsrøyst er endeleg, men dersom veljaren likevel ønskjer å røyste på valdagen, har vedkommande høve til det. Røystegivinga skal da leggjast i eit særskilt omslag og ikkje i valurna. Veljarar som er manntalsførte i ein annan kommune, må visast dit. Veljaren må gjerast merksam på at røyst som blir gitt på denne staden, kan bli forkasta, og at det ikkje er tillate å sende vidare røysta til ein annan kommune. Insisterer veljaren likevel på å røyste, må røystegivinga leggjast i eit særskilt omslag og ikkje i valurna. Det er valstyret som tek stilling til om desse røystegivingane skal godkjennast. Om blanke røystesetlar Blanke røystesetlar skal protokollerast særskilt. Dersom røystestyret skal ta førebels oppteljing, må ikkje berre tvilsame røystesetlar, men også blanke røystesetlar sorterast ut før oppteljinga byrjar. Protokollering skjer i B3. Som blanke røystesetlar reknar ein desse: 1. Førehandstrykt blank setel utan påteikning for valliste. Dersom ein slik setel er nytta, MEN der veljaren har ført på namn på parti/gruppe, skal setelen godkjennast dersom vilkåra elles er til stades. 2. Førehandstrykt setel med namn på registrerte politiske parti, der setelen manglar avkryssing for valt parti. 3. Blank setel utan påteikning for valliste. 4. Blank setel der veljaren har ført på teksten blank røyst eller liknande. Tomme konvoluttar blir ikkje rekna som blanke røyster. Det må fysisk finnast ein setel for at han kan reknast som ei blank røyst. Dersom valstyret er i tvil om setelen skal reknast som blank, bør det ved tolkinga leggjast vekt på viljen til veljaren. Døme: Ein blank setel er nytta, og veljaren har ført på parti. Partiet stiller ikkje liste i fylket. Denne setelen kan ikkje reknast som ein blank setel. Rett forkastingsgrunn er her at partiet ikkje stiller liste, vallova 10-3 (1) d. Rutinar for førebels oppteljing Vallova krev at det blir teke ei førebels oppteljing av valtingsrøystene, sjå vallova 10-4(5). Kvart valstyre avgjer om kven som har ansvar for den førebelse oppteljinga i kommunen. Det må etablerast rutinar for korleis oppteljinga på røystestaden skal gå føre seg. Den som er ansvarleg for å føre valprotokollen, må i god tid før valet setje seg godt inn korleis dette skal gjerast. Vedkommande må før oppteljinga tek til, vite kva for tal som skal protokollerast. Oppdatert

6 Ved førebels oppteljing av røystesetlane må dette registrerast ved kvart val: Urnene skal tømmast og røystesetlane i urna fordelast slik: - ein bunke per valliste. Registrer kor mange det er per liste. - ein bunke med dei som ikkje utan vidare kan godkjennast og takast med i oppteljinga (tvilsame). Registrer kor mange det er. - ein bunke med blanke setlar. Registrer kor mange det er. Ver merksam på at dersom røystesetlane skal blandast med og teljast saman med røystesetlar som er mottekne frå ein annan røystestad, må røystestyret først registrere kor mange røyster som er mottekne på eigen røystestad. Merknader til kapittel B og bokføring av oppteljingsresultat B1 Røystegivingar i særskilt omslag I denne tabellen skal røystestyret gjere greie for kor mange røyster som er lagde i særskilt omslag. Sjå nærmare om desse røystene innleiingsvis. Alle desse røystegivingane skal sendast uopna til valstyret for vurdering. B2 Røystesetlar i urna B2.1 kryss i manntalet på denne røystestaden Her fører ein kor mange kryss det er i manntalet på valtinget søndag og måndag. Det er nødvendig å telje opp og bokføre kor mange kryss det er i manntalet søndag særskilt, for dei som held todagars val. B2.2 Ordinære røyster mottekne på denne røystestaden (i urna) Dersom røystestyret ikkje også skal telje for ein annan røystestad, er det ikkje nødvendig å telje alle røystesetlane i urna før fordelinga på parti. Talet kan i tilfelle overførast frå B3.1a. Skal røystestyret derimot telje også for ein annan røystestad, må alle setlar som ligg i urna, teljast og kontrollerast med manntalet, før dei blir blanda med røystesetlar frå ein annan røystestad, og deretter tek ein fordeling på listene. B2.3 Kontroll Det er eit viktig demokratisk prinsipp at kvar veljar berre får godkjent éi røyst. Når ein veljar røystar på valdagen, skal vedkommande kryssast av i manntalet, røystesetelen stemplast og deretter leggjast i urna. Vedkommande har da gitt ei godkjend røystegiving. Ved kommunestyrevalet og fylkestingsvalet skal det setjast berre eitt kryss, men veljaren kan gi ei røyst til kvart av vala. Dersom vedkommande ikkje røystar ved begge vala, vil det ikkje vere samsvar mellom kryss i manntalet og talet på røyster i urna. Det som er viktig er at det ALDRI skal vere fleire røystesetlar til anten kommunestyrevalet eller fylkestingsvalet enn det er kryss i manntalet. Er det det, er det gjort ein feil. Slike avvik må protokollerast med grunngiving. B3 Førebels oppteljing av røyster i urna Dersom røystestyret også skal telje for ein annan røystestad, må røystesetlane frå den aktuelle staden blandast med røystesetlar frå eigen røystestad før sortering på vallister. Merk at røystestyret i tilfelle først må telje opp røystesetlar i urna på sin eigen røystestad for å kontrollere mot kryss i manntalet. Alle røystesetlane som ligg i urna/urnene, må sorterast; røyster til fylkestingsvalet og kommunestyrevalet må haldast kvar for seg. Alle røystesetlar til kvart av vala skal sorterast etter namnet på vallista. Ved sorteringa må røystestyret registrere kor mange røystesetlar som blir lagde til side ved kvart av vala (tvilsame), og kor mange blanke røystesetlar det er til kvart av vala. det er, skal førast inn i denne tabellen (B3.1). Det er ikkje nødvendig å sortere listene på retta og uretta med mindre valstyret har gitt tilvising på slik sortering. Om tvilsame røyster Dersom røystestyret må leggje til side nokre røystesetlar fordi det er tvil om dei utan vidare kan godkjennast, skal talet førast opp her. Vilkåra for å godkjenne ein røystesetel går fram av vallova Røystesetlar som blir lagde til side, skal ikkje vere med i den førebelse oppteljinga og må derfor trekkjast frå her. tvilsame røystesetlar som blir lagde til side, må registrerast. Dei skal sendast til valstyret for vidare behandling. Tvilsam vil seie at det er noko ved røystesetelen som gjer at han ikkje utan vidare kan godkjennast. det er til kvar liste, skal førast inn i B3.2 fylkestingsval eller B3.4 kommunestyreval. Det skal gjerast greie for alle røystesetlar som låg i urna/urnene. Oppdatert

7 B4 Pakking og transport av valmateriell Dersom det ikkje blir teke ei førebels oppteljing på ein røystestad, skal valmateriellet så snart som råd sendast i forsegla pakke til valstyret. Etter eventuell førebels oppteljing av valtingsrøystene på røystestaden skal valmateriellet så snart som råd fraktast i forsegla pakke til valstyret. Røystesetlane for kvar liste og dei som ikkje har vore med i den førebelse oppteljinga (dvs. tvilsame røyster, blanke røyster og røyster som er lagde i særskilt omslag), skal haldast kvar for seg i pakka. Departementet understrekar at all innpakking, forsegling, oppbevaring og transport av røystesetlar må skje på ein måte som gir full tryggleik. Det skal vere uråd for uvedkommande å få tak i noko av materiellet utan å bryte forseglinga. Det forseglingsutstyret som er nytta, må oppbevarast av ein annan enn dei som fraktar valmateriellet. Underskrifter Alle medlemmer og varamedlemmer som er til stades i det møtet der protokollen skal godkjennast, skal skrive under. Dersom det på denne røystestaden også vart teke ei førebels oppteljing av røystesetlar frå ein eller fleire andre røystestader, må også møtande medlemmer av røystestyret på desse stadene skrive under. Underskrifta er ei stadfesting av at valtinget er gjennomført på den måten som går fram av møteboka. Ordliste Denne ordlista kan nyttast dersom det er tvil om kva ord og omgrep tyder, slik dei er brukte i møteboka. Blank røyst/røystesetlar røystesetlar som ein veljar har levert utan skrift, røystesetlar (avkryssingsark) med alle partinamn som ein veljar har levert utan at det er kryssa av for/ført opp valt parti. Endeleg oppteljing endeleg kontroll og teljing av røyster (andre gongs oppteljing). Vallova Finteljing sjå endeleg oppteljing. Forkasta røyster røystegiving eller røystesetel som ikkje oppfyller vilkåra for å bli godkjend og derfor ikkje blir rekna med i valoppgjeret. Vallova 10-1, 10-2 og Forkastingsgrunn grunn som fører til at røystegivingar eller røystesetlar blir forkasta. Vallova 10-1, 10-2 og 10-3 Framande røyster røyster som er mottekne på valdagen frå veljarar som er manntalsførte i ein annan krins i kommunen enn der dei røysta. Valforskrifta 31. Førebels oppteljing første gongs oppteljing av førehandsrøyster og valtingsrøyster med fordelinga på vallistene for å få fram eit førebels valresultat på eit så tidleg tidspunkt som råd, også kalla grovteljing. Vallova Førehandsavkryssa røyster frå veljarar med namn som er kryssa av i manntalet valdagen, og røystesetelen derfor blir lagd i røystesetelkonvolutt etter at han er stempla, som igjen blir lagd i særskilt omslag. Valforskrifta 31. Førehandsrøyster/førehandsrøystegivingar røyster som er gitt til røystemottakar før vallokala opnar. Vallova kapittel 8. Grovteljing sjå førebels oppteljing. Ikkje i manntalet røyster frå veljarar som ikkje står i manntalet i kommunen der dei røysta, røystegivinga blir lagd i særskilt omslag. Valforskrifta 31. Kandidatkåring sjå valoppgjør. Klage generelt sett har ein veljar klagerett på alle forhold i samband med førebuing og gjennomføring av valet. Vallova kap. 13. Mandatfordeling Sjå valoppgjer. Manntal namneliste over alle som i krinsen/kommunen kan røyste ved valet. Vallova kapittel 2. Møtebok fastlagt protokoll som røystestyra og valstyra er pålagde å fylle ut. Vallova 10-7, jf. valforskrifta 41. Omslagskonvolutt innanriks konvolutt som ein bruker ved sending av valkort og røystesetelkonvolutt ved førehandsrøystegivinga. Valforskrifta 27 (5). Omslagskonvolutt utanriks konvolutt som ein bruker ved sending av røystesetelkonvolutt ved førehandsrøystegivinga utanriks, på Svalbard og Jan Mayen. Omslagskonvolutten er påført skjema for opplysningar om veljaren og skjema for innføring i manntalet. Valforskrifta 27 (6) og 28 (3). Ordinære røyster røystesetlar som på valdagen blir lagde i urna. Vallova 9-5. Retta røystesetlar røystesetlar som inneheld gyldig endring av listekandidatane. Røystegiving resultatet av det at ein røystar, er ei røystegiving. Røystekrins Kommunestyret avgjer kor mange krinsar kommunen skal delast inn i. Kvar krins har eitt røystelokale der veljarane røystar på valdagen/valdagane. Vallova 9-3 Oppdatert

8 Røystesetelkonvolutt innanriks er dette ein spesiell type konvoluttar som røystesetlane ved førehandsrøystegivinga skal liggje i. Valforskrifta 27 (4). Blir også brukt dersom røystesetlar på valtinget må leggjast i særskilt omslag. Valforskrifta 31. Røystestader/røystelokale dei lokala der veljarane kan røyste valdagen/valdagane. Vallova 9-3. Røystestyre organ som har ansvar for å leie valavviklinga på kvar røystestad. Vallova 4-2. Særskilt omslag omslag som innehelder røystegivingar (røystesetelkonvoluttar) frå veljarar som ikkje står i manntalet på staden der dei har røysta, eller som alt er kryssa av i manntalet på valtinget. Valforskrifta 31. Tomme konvoluttar røystesetelkonvoluttar som er leverte av veljarar, og som ikkje inneheld røystesetlar. Desse skal ikkje bokførast. Tvilsame røyster røyster som før den førebelse oppteljinga byrjar, blir lagde til side for nærmare vurdering fordi det ikkje utan vidare er klart om dei skal godkjennast eller ikkje. Vallova 10-4 (4). Uretta røystesetlar røystesetlar utan endringar frå veljarar, eller med endringar som ikkje er gyldige (blir òg kalla reine røystesetlar). Valkort kort som blir sende til alle veljarar, inneheld opplysningar om veljaren, tid og stad for røystegiving osv. Valforskrifta kapittel 5. Valliste røystesetel. Godkjend liste over kandidatar med partinamn og informasjon om kva for eit val ho gjeld. Valoppgjer fordeling av mandattal til kvar enkelt valliste (mandatfordeling) og kåring av kandidatar på kvar valliste (kandidatkåring). Vallova kapittel 13. Valstyre det organet som har ansvar for førebuing og gjennomføring av val i kommunen. Vallova 4-1. Valtingsrøyster røyster som er gitt på valdagen/valdagane. Valurne urne i røystelokalet der veljarane legg røystesetel eller røystesetlar. Oppdatert