Velkomen til verjesamling. Monica Nes Henriette Klingenberg Ove Midtbø Marie Solvoll Lyby

Transkript

1 Velkomen til verjesamling Monica Nes Henriette Klingenberg Ove Midtbø Marie Solvoll Lyby

2 Sentrale tema Organisering av verjemål hos Fylkesmannen Vilkår for verjemål Samtykkekompetanse Verje si rolle og oppdrag Disposisjonar som krev samtykke frå FM Økonomisk forvaltning Rekneskapsplikt Godtgjering og dekning av utgifter Verjemålsportalen og e-læringskurs

3 Verjemål hos Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Tilhøyrer juridisk avdeling 4 sakshandsamarar Støttefunksjonar frå postmottak, sentralbord, arkiv og økonomi Telefonvaktordning

4 Føremålet med verjemålslova Ot.prp. nr. 110 ( ), s. 1: Det sentrale siktemålet for vergemålslovgivningen er å sikre at interessene til mindreårige og de voksne som ikke kan handle på egen hånd, likevel blir ivaretatt, og at dette skjer med respekt for den enkelte persons verdighet og integritet.

5 Vilkår for verjemål - vaksne må vere fylt 18 år medisinsk tilstand ute av stand til å ivareta eigne interesser behov årsakssamanheng mellom medisinsk tilstand og behov krav om samtykke (dersom personen forstår omfanget av dette)

6 Samtykkekompetanse Utgangspunkt: Alle har rett til å bestemme sjølv så lenge dei er i stand til dette Samtykkekompetanse må vurderast konkret i forhold til aktuelle situasjonar og avgjerder som skal treffast ikkje anten/eller Manglande samtykkekompetanse treng ikkje vere varig kan endre seg over tid Etter verjemålslova er avgjerda om samtykkekompetanse lagt til FM - vurderinga byggjer mellom anna på legeerklæring, samtale med personen, pårørande, helsepersonell, omsorgspersonell

7 Krav til verje - må vere fylt 18 år - eigna - ikkje sjølv vere under verjemål - samtykke - kredittvurdering - politiattest

8 Verja si rolle og oppdrag Verjeoppdraget er frivillig. Verje skal samtykke til oppnemninga i kvart enkelt verjemål Verje skal: - Ivareta interessene til den ein er verje for innanfor det mandat ein har fått av fylkesmannen - Høyre kva den ein er verje for meiner - Handle i tråd med personen si vilje

9 Verja si rolle og oppdrag Det skriftlege mandatet verje har fått er den viktigaste rettleiinga for den enkelte verje med omsyn til kva oppgåver verja har (ivareta økonomiske og/eller personlege interesser) Økonomiske forhold Hjelp til å ta hand om dagleg økonomi, disponere inntekter og utgifter Forvaltning av fast eigedom ved utleige eller sal Hjelp til å ta hand om gjeldsproblem

10 Verja si rolle og oppdrag Personlege forhold Alle former for representasjon og ivaretaking av rettar utover økonomiske forhold Søkje om trygde- og sosialstønader Klage på vedtak frå offentlege forvaltningsorgan Møte med offentlege instansar Sikre at personen med verje får det han/ho har krav på

11 Teieplikt Verje skal hindre at andre får tilgang til opplysningar om: - personlege forhold (helse og økonomi) - tekniske innretningar og framgangsmåtar - drifts- og forretningsmessige forhold av konkurransemessig betydning for person med verje Ikkje teieplikt om at ein person har verje, kven som er verje og rammene for verjeoppdraget

12 Disposisjonar som krev samtykke frå Fylkesmannen Arv og gåver Arveforskot Avkall på arv Avslag på gåve Gåver utover vanleg skikk og bruk Bruk av kapital Stifting av gjeld Fast eigedom Alle disposisjonar knytt til endring i eigeform eller endringar i rettigheitar til fast eigedom Kjøp og sal Pantsetjing Å inngå eller seie opp leigeavtale Å gjere gjeldande/gi avkall på odelsrett Andre disposisjonar Dersom verja er i tvil, kontakt Fylkesmannen før avgjerd treffast

13 Gåver og forskot på arv Gåver Verja kan ikkje gje gåver på vegner av personen med verje utover det som følgjer av skikk og bruk. Gjeld det større beløp, må Fylkesmannen samtykke, sjølv om slike gåver følgjer av skikk og bruk. Fylkesmannen skal gjere ei konkret vurdering i kvar sak. Vi ser blant anna på kor store verdiar personen med verje har, alder og noverande og framtidige behov.

14 Gåver og forskot på arv Arveforskot Verja kan søkje om samtykke frå Fylkesmannen til å gi arveforskot til ein livsarving dersom det er eit særleg behov for det, eller det ligg føre noko skriftleg frå personen med verje, eller det er andre haldepunkt for at eit slikt forskot er i samsvar med personen med verje sine ønskjer Utgangspunkt: Streng vurdering. Behov utover det alminnelege. Er verja ugild skal Fylkesmannen oppnemne ei mellombels verje. Hovudregel er at personen med verje betaler kostnaden.

15 Bruk av kapital Dersom inntekta til personen med verje ikkje strekk til, kan verja søkje om samtykke frå Fylkesmannen til bruk av kapital. Kapital kan brukast til det beste for personen med verje så lenge det gir trivsel og/eller glede og så langt han/ho ikkje blir ståande på bar bakke. Bruk av midlar skal stå i forhold til inntekter og formue, tidlegare livsførsel, levestandard og eigne ynskjer.

16 Kjøp og sal av fast eigedom Det må gjerast særskilte vedtak av Fylkesmannen om kjøp og sal av eigedom. Alltid vedtak om sal FØR det gis salgsoppdrag til megler Alltid vedtak om kjøp FØR det inngås kontrakt med selger Skøyter og heimelsdokument skal signerast av verja og deretter stemplast av Fylkesmannen før dei vert sendt til Statens Kartverk

17 Korleis søkje? Søknader skal vere skriftleg på eige skjema, eller per brev/e-post Hugs: ikkje personopplysningar per e- post Utfyllande søknader gjer raskare sakshandsaming Døme: send med kopi av takst, finansieringsplan, etc. Er du i tvil kontakt oss på verjemålsområdet Skjema finn du på Verjemålsportalen «Nyttige skjema» Nedst: «Skjema for søknad om samtykke frå Fylkesmannen i større/viktige saker»

18 Sakshandsaming Utgangspunkt: søkje om samtykke frå Fylkesmannen på førehand. Dersom samtykke ikkje er motteke på førehand: ta atterhald om ein passande frist for å få samtykke frå Fylkesmannen til å inngå avtale. Det kan vere lurt å varsle Fylkesmannen om at søknad er sendt og at det hastar.

19 Økonomisk forvaltning Fylkesmannen skal forvalte finansielle eigedelar tilhøyrande personar under verjemål som overstig 2 gonger grunnbeløpet (kr ) Verje kan forvalte midlar inntil 2 gonger grunnbeløpet (kr ) Krav om samtykke frå person under verjemål (dersom personen forstår omfanget av dette, og ikkje er fråteken rettsleg handleevne knytt til økonomi)

20 Økonomisk forvaltning - unntak Når ektefelle eller sambuar er verje, skal ikkje Fylkesmannen forvalte finansielle eigedelar Arv eller gåve: Den som gir arv eller gåve kan bestemme særskilt forvaltning

21 Forvaltning av midlar etter ny lov Person med verje Kapitalkonto: FM disponent Finansielle eigedelar >2G Bankavtalar via SRF Verje/PMV vel bank Løpande oppdatering hjå FM Bruk krev godkjenning frå FM SRF utfører tilsyn med FM Verjekonto: Verje disponent Inntil 2G Verje og personen det gjeld vel bank fritt Disponerast av verje Inntekter/faste utgifter Årleg verjerekneskap FM utfører tilsyn Brukskonto: Personen sjølv disponerer Til fritt bruk for personen sjølv Valfri bank Avgrensa månadsbeløp Småutgifter Ikkje rekneskapsplikt 23

22 Forvaltning hos Fylkesmannen Verje skal melde i frå til FM om midlar som skal forvaltast Verje vel kapitalkonto for plassering i samråd med person under verjemål eige skjema for dette Fylkesmannen opprettar konto og treff avgjerd om kor mykje som skal overførast til kapitalkonto Verje og person under verjemål kan søkje om å få bruke av kapital som blir forvalta av FM

23 Rekneskapsplikt Verje har rekneskapsplikt for midlar som blir/kan disponerast på vegner av personen under verjemål - innsending av fullstendigheitserklæring - kontoutskrifter (månadlege kontoutskrifter) - kopi av sjølvmelding Verje skal ikkje sende kvitteringar og andre bilag til FM, men skal oppbevare desse som dokumentasjon i inntil 3 år Rekneskapsplikta blir oppfylt ein gong i året. Frist er 30.april kvart år

24 Fritak frå rekneskapsplikt Ektefelle som er verje skal fritakast, dersom ikkje «særlige grunner» tilseier det FM kan etter søknad gje heilt eller delvis fritak frå rekneskapsplikta - dersom person under verjemål bur heime med foreldra, og ein eller begge foreldra er oppnemnt som verje - dersom ikkje nødvendig ut i frå omfang av formue og inntekta verje forvaltar - streng vurdering!

25 Godtgjering og utgiftsdekning Verje har krav på godtgjering og dekning av nødvendige utgifter i samband med verjeoppdraget Er verje forelder til, barn av eller ektefelle eller sambuar til den som er under verjemål, kan det berre ytast godtgjering for arbeidet dersom særlege grunnar talar for det Godtgjering og utgiftsdekning blir gitt på etterskot

26 Unntak Dersom omfanget av oppdraget tilseier det, kan det unntaksvis ytast godtgjering time for time Utvida utgiftsdekning Godtgjering og utgifter blir dekt av personen med verje Har personen med verje bruttoinntekt som er lik eller lågare enn minstepensjon og ei formue på kr eller mindre skal FM dekke godtgjering og utgifter

27 Utgiftsdekning Den sentrale verjemålsmyndigheita fastset ein årleg sats til dekning av utgifter per i dag er dette kr Dersom verje har nødvendige utlegg i samband med utføring av verjeoppdraget som i vesentleg grad overstig kr , kan verje søkje FM om dekning av slike utgifter

28 Kvar finn du informasjon/verjeverktøy? Verjemålsportalen: E-læringskurs Handbok for verjer Lovtekst og forskrift: Heimesida vår:

29

30 Søknadsskjema

31 E-læringskurs

32

33 Verjehandboka

34

35 Kontaktinformasjon Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Telefon sentralbord: E-post: fmsfpost@fylkesmannen.no Postadresse: Njøsavegen 2, 6863 Leikanger

36 Ta gjerne direkte kontakt med ein av oss som arbeider med verjemål Ove Midtbø, seniorrådgjevar Tlf E-post: Monica Nes, rådgjevar Tlf E-post: Henriette Klingenberg, rådgjevar Tlf E-post: Marie Solvoll Lyby, rådgjevar Tlf E-post:

37 Spørsmål?

38 Takk for at du kom på verjesamling og vel heim! Vi set svært stor pris på den viktige og nødvendige innsatsen du gjer i det daglege for den eller dei du er verje for!