HJORT OG AREAL- PLANLEGGING

Transkript

1 HJORT OG AREAL- PLANLEGGING Hjorten på Florølandet SAMANDRAG Hjorten er det viktigaste ville pattedyret i Kinn kommune. I den sørlege delen (gamle Flora) vart det skote 934 hjort i Stammen tel over 5000 hjort her. På Florølandet vart det skote og påkøyrt 54 hjort i Hjorten er eit vanleg syn i det bynære området og Florølandet frå Brandsøy til Havreneset er eit viktig vinterleveområde for hjorten. Utbygging og urbanisering gjev mindre areal att til hjorten å leve på, men mest negativt er at trekkorridorane er i ferd med å stengast. Kommuneplanen og utbyggingane som er føreslegne der vil mest sannsynleg auke konfliktane og trafikkulukkene der hjort er innblanda. Den bør difor justerast noko. Konkrete problempunkt er påpeika i denne rapporten og det er etter viltforvaltninga sitt syn viktig å sikre hjorten trekkorridorar gjennom overordna arealplanlegging. Dette vil redusere konfliktar, og god arealplanlegging i tråd med naturmangfaldlova er ein viktig del av ei berekraftig forvaltning av hjortestammen i kommunen. Landbruk og hjortevilt landbrukssjef Jon Anders Stavang

2 Magnus Frøyen ved Norsk Hjortesenter og Svein Saure ved Brandsøy planteskule har gjeve verdifulle bidrag til denne rapporten. Hjorten sin bruk av Florølandet frå Mekevika til Ausa Hjorten nyttar store leveområder Mange hjortar, truleg om lag 2/3, trekker frå øyane og kysten til innlandet om våren for å utnytte gode beiteforhold i indre, høgareliggande strøk. Dei hjortane som ikkje trekker er stasjonære hjortar som lever på same staden heile året. Nokre av desse har så lite årsleveområde som 1 km 2, men dei fleste nyttar vesentleg større areal enn dette. Figur 1. Hjorten er ein god symjar. Om lag halve hjortestammen har trekkruter frå kysten mot innlandet på våren, og motsett veg ut att til kysten på hausten. Dyra som ikkje trekker reknar vi som «stasjonære». Pilene indikerer hovudtrekkrutene. Hjorten på Florølandet Hjorten på Florølandet er van med folk og er mindre sky enn hjorten elles i kommunen. Viktige beiteområde i Florø er dei få gjennværande jordbruksareala i drift, særleg Ullalandsmarka og skogområda i og kring Storeåaen. I tilleg så utgjer mange av hagane i området eit viktig bidrag. Her beitar han kveld, natt og morgon. Om dagen gøymer han seg i Storåsen eller i mindre skogholt eller hagar der folk ferdast lite.grunna stadig meir nedbygging av naturen på Florølandet minkar det både på gøyme/kvileplassane og beiteområda for hjorten. Folk, og særleg hundar uroar hjortane. I tillegg har det blitt bygd mange stengsler i form av gjerder som gjer at det har blitt vanskelegare for hjorten å bevege seg på Florølandet, til dømes mellom Storåsen og Sørstrand, og frå Sørstrand og Ullalandsmarka vestover mot Ausa og øyane. side 1

3 Hjorten på Brandsøylandet Om vinteren er det mange hjortar i Brandsøyåsen. Her er det enno mange stadar folk ikkje ferdast og der han kan gøyme seg. Viktige beiteområde er særleg planteskulen i Brandsøy, Havikebotnen, Nybømarka og Krokane gard. Solheim er også viktig, men dei store utbyggingane her dei siste tiåra gjer at det har minka mykje på dei gode beitene som var her. På nordsida har industriutbyggingane fjerna det meste av beita, men vegkantane er attraktive då det vert slege her av vegvesenet og om vinteren sleikar hjorten salt i vegbana. Hjorten beitar også noko tang vinterstid. Difor kjem han ofte heilt ned i fjæra. Dette er det også viktig å ta omsyn til i kommunedelplanen. Viktige trekkorridorar På Florølandet er det nokre viktige trekkorridorar som det er viktig å vere klar over. Dei er skissert i figur 2 og vert drøfte kort i dette notatet. Det har vore viktige sesongtrekk til/frå Brandsøya frå Botnastranda og til øyane nordanfor og vidare til fjellområda på nordsida av fjorden. Med den siste utvidinga av industriområdet på Botnastranda er denne trekkvegen omtrent heilt stengd. Einaste staden den då kan kome til/frå fjorden her er frå neset nordaust for planteskulen. Figur 2. Viktige trekkorridorar er merka med raudt. Det er naudsynt med god arealplanlegging for å bevare dei. side 2

4 Del A Mekevika og Brandsøy Mekevika Figur 3. I Mekevika er det enno ikkje noko infrastruktur som stoggar hjorten, men det er gjort store inngrep i området. I Mekevika har ein grustak, høge skjeringar og areal kor det er mykje ferdsle med tyngre anleggsmaskiner. Enno utgjer ikkje dette området nokon barriere for hjorten. Området er avsett til LNRF-føremål. Brandsøysundet Brandsøysundet er i ferd med å bli ein flaskehals som hjorten må kome seg forbi for å kome seg vestover. Her er det identifisert 3 krysningspunkt (Figur 4), der punkt 3 er det viktigaste. Mykje hjort kryssar nemleg sør over RV 5 aust for Brandsøysundet for å krysse sundet der det er som smalast sør for brua. Stundom nyttar hjorten også brua. For å kome vidare vestover opp i Brandsøyåsen må hjorten krysse ein bø og gå gjennom privathagar. I kommuneplanen er det ikkje teke høgde for hjortetrekket og ei fortetting slik det er planlagt langs Brandsøyvegen vil skape enno meir konfliktar med hjorten. Private huseigarar som får hjort i hagen reagerer gjerne med å bygge gjerder som i neste omgong tvingar hjorten til å gå i bilvegen. Dette er uheldig. Noko hjort smyg seg også i dag langs RV 5. RV 5 i Brandsøy er eitt av områda med flest hjortepåkøyrslar i landet og hjorten bør ledast vekk frå vegen i den grad det let seg gjere. side 3

5 Figur 4. Dei fleste hjortane kjem over Brandsøysundet der det er på det smalaste (punkt 3). Nokre svømmer nok også over ved punkt 2, og nokre kjem svømmande frå Grønenga ( punkt 1). I nord svømmer det hjort fram og tilbake mellom Litle Terøya og Grønenga (utan nummer). Figur 5. Det er ikkje teke høgde for hjorten sin bruk av området i kommuneplanen. Ytterlegare fortetting utan å legge inn grøne korridorar vil auke problema med hjorten. Den raude ringen indikerer eit viktig punkt som bør vere utan hus. side 4

6 Del B Botnaholten Område 1 I dette området (1 i figur 6) kan hjorten kome relativt uforstyrra vestover. Her er bratt, går lite folk og det er ingen tilrettlagde turstiar. I området vert det årleg påkøyrt hjort langs riksveg 5, gjerne i forbindelse med at hjorten skal mot Botnavågen eller vil beite langs vegen. I forslaget til ny kommunedelplan er denne korridoren planlagd utbygd. Det er stor fare for at hjorten då i større grad vil kome ned på RV 5. Område 2 Dette området er smalare og her går det ein tilrettelagt tursti. Korridoren er likvel brei nok til at hjorten kan gå forbi utan å overlappe med turstien. Å unngå overlapp med turstiar er viktig for at det ikkje skal oppstå situasjonar med hund og hjort. I forslaget til ny kommunedelplan er denne korridoren føreslege gjenbygd (Figur 8). Område 3 Denne korridorene er delvis gjenbygd, men hjort går det her enno. Her må hjorten krysse vegen to stadar. I den nye kommunedelplanen er korridoren føreslege gjenbygd (figur 7). Figur 6. Dei tre korridorane som vert nytta av hjorten for å kome til beiteområder på Krokane gard, Nybømarka og Storåsen/Ullalandsmarka i vest. Alle er føreslegne stengt i ny kommunedelplan. side 5

7 Figur 7. Korridor 1 er avsett til industriområde. Dette aukar risikoen for at hjorten vil bruke vegbana for å kome seg vestover. Figur 8. Korridor 2 og 3 er avsett til bustadar. Om dei vert gjenbygd vil hjorten måtte gå inn i privathagar og nytte vegar for å kome til beita sine. Biletet til høgre er det kraftige hjortetråkket som går over vegen nord for Torvmyrane skule i korridor 2. Her er det tett skog utan tilrettelagt tursti og som hjorten difor føretrekker å ferdast i. side 6

8 Del C Kanalen: Hjort frå Nybømarka går vest mot kanalen og kryssar ved eller på brua. Deretter går han i vegen og i hagane til folk for å kome seg opp i skogen mellom Kleiva og Storevatnet. Derifrå går han gjerne forbi Florø vidaregåande skule mot kirkegarden og finn vegen mot Sørstrand, Storåsen og Ullalandsmarka. I seinare tid har det blitt bygd reinseanlegg og eit større naustbygg i området. Dette er i ferd med å bli ein flaskehals for hjorten, men han går her likevel. Figur 9. Hjorten kryssar ved kanalen Del D Ausa: Tidlegare antek vi at det var eit større trekk vestover mot øyane ved Ausa (Figur 10). Utbygginga på Florølandet og alle gjerda kring Flyplassen har truleg avgrensa dette trekket vesentleg. Ei justering på gjerda rundt flyplassen vil vere bra for hjorten. I kommunedelplanen er areala avsett til LNRF. side 7

9 Figur 10. Hjorten kryssar truleg enno ved Ausa på trekk til og frå øyane. Figur 11. Området ved Ausa er avsett til LNRF og grøntareal. Konklusjon: Hjorten er tilpasningsdyktig og oppsøker til ei kvar tid den beste maten gjennom året. I vinterhalvåret er det mykje hjort som kjem til Florølandet og desse må vi leve med. Trekkorridorar der ein bevarar skog som gjer at hjorten i mindre grad vil gå gjennom bustadfelt eller nær traffikert veg vil effektivt redusere konfliktane som oppstår mellom folk og hjort. Naturmangfaldlova set krav til at kommunen tek omsyn til artane sine leveområder og at vi tek vare på fungerande økosystem. side 8