Karakternivået i grunnskulen og den vidaregåande skulen

Transkript

1 Karakternivået i grunnskulen og den vidaregåande skulen Elevar i grunnskulen 2004/2005 og vidaregåande skule 2005/2006 Juni 2007 ANALYSE, UTGREIING OG DOKUMENTASJON

2 Innleiing: Føremålet med analysen er å sjå på utviklinga i karakternivået frå grunnskulen til den vidaregåande skulen, for elevar ved dei vidaregåande skulane i Hordaland. Gjeld både standpunkt- og eksamenskarakterar. I hovudsak er karakterskalaen i grunnskule og vidaregåande skule den same (1 (dårlegast) - 6 (best)), og denne analysen samanliknar nivået på dei karakterane som er gitt. Det er ikkje vurdert om karakterkrava er like høge for alle faga som er med i analysen, og på begge nivåa, noko som langt på veg er ein føresetnad for at analysen skal gi eit rett bilde av situasjonen. Analysen er utført av arbeidslaget Analyse, utgreiing og dokumentasjon (AUD) på oppdrag frå Opplæringsavdelinga i Hordaland fylkeskommune. Analysen er justert : Ein feil i gjennomsnittskarakteren for Kongshaug musikkgymnas (v.g. nivå) er retta opp. Innhald: 1. Datagrunnlag Skulane Karakterutvikling - fag Karakterutvikling - elevar Karakterutvikling - skular Utvikling i karakternivået frå grunnskule til vidaregåande Konklusjon - vurdering...10 side: 2

3 1. Datagrunnlag Analysen er utført på grunnlag av følgjande karakteroversikter frå Opplæringsavdelinga: Elevar frå Hordaland i vidaregåande skule, grunnkurs 2006/2006 (6164 elevar) Elevar i grunnskulen i Hordaland 2004/2005 (6331 elevar) Analysen omfattar karakterar i faga: Grunnskule Vg skule Norsk hovudmål skriftleg Norsk skriftleg Norsk muntleg Norsk muntleg Engelsk skriftleg Engelsk Matematikk Matematikk Natur- og miljøfag Naturfag Den opprinnelege karakteroversikta for grunnskulen inneheld også karakterar for norsk sidemål skriftleg og engelsk muntleg, men desse er ikkje brukt i analysen. Utviklinga i karakternivået i dei einskilde faga er ikkje analysert. Berre karakterar som er gitt i standardsystemet 1-6 er brukt i analysen. Bokstavkarakterar og karakteren 9 i vidaregåande skule er ikkje tekne med. Berre data for elevar som går på vidaregåande skule i Hordaland og som gjekk i grunnskulen i Hordaland året før er med i analysen. 445 elevar frå Hordaland som går på vidaregåande skule i andre fylke er dermed haldne utanfor. Vidare omfattar analysen berre dei elevane som finst i begge databasane, og berre dei elevane som har gyldig karakter (1-6) i minst eitt av dei aktuelle faga både på vidaregåande nivå og på grunnskulenivået. Analysen er gjort med data for 5481 elevar som oppfyller desse kriteria. 3

4 2. Skulane Tabellen nedanfor viser kva skular som er med i analysen og kor mange elevar som er med frå kvar skule. Tal elevar Tal elevar Min Maks Min Maks AKADEMIET BERGEN VIDEREG. SKOLE LANGHAUGEN VIDEREGÅENDE SKOLE ARNA GYMNAS LØNBORG VIDEREGÅENDE SKOLE ARNA YRKESSKULE NORHEIMSUND VIDAREGÅANDE SKULE ASKØY VIDEREGÅENDE SKOLE ODDA VIDAREGÅANDE SKULE AUSTRHEIM VIDAREGÅANDE SKULE OS GYMNAS BERGEN HANDELSGYMNASIUM OS VIDAREGÅANDE SKULE BERGEN KATEDRALSKOLE OSTERØY VIDAREGÅANDE SKULE BERGEN MARITIME VIDEREGÅENDE SKOLE ROGNE VIDAREGÅANDE SKULE BJØRGVIN VIDEREGÅENDE SKOLE RUBBESTADNES YRKESSKULE BØMLO VIDAREGÅANDE SKULE SANDSLI VIDEREGÅENDE SKOLE DANIELSEN VIDEREG.SKOLE SLÅTTHAUG VIDEREGÅENDE SKOLE ETNE VIDAREGÅANDE SKULE SONANS VIDEREGÅENDE BERGEN FANA GYMNAS SOTRA VIDAREGÅANDE SKULE, AVD. BILDØY FISKARFAGSKULEN I AUSTEVOLL SOTRA VIDAREGÅANDE SKULE, AVD. SUND FITJAR VIDAREGÅANDE SKULE STEND VIDAREGÅANDE SKULE FRAMNES KRISTNE VIDAREGÅANDE SKULE STORD VIDAREGÅANDE SKULE FUSA VIDAREGÅANDE SKULE STORD YRKESSKULE OG TEKNISKE FAGSKULE FYLLINGSDALEN VIDEREGÅENDE SKOLE TANKS VIDEREGÅENDE SKOLE GARNES VIDAREGÅANDE SKULE U. PIHL VIDEREGÅENDE SKOLE HJELTNES GARTNARSKULE 1 1 VOSS GYMNAS HOP VIDEREGÅENDE SKOLE 1 1 VOSS HUSFLIDSKULE HORDALAND FYLKESK., EKSAMENSKONTOR 5 5 VOSS JORDBRUKSSKULE JOHN BAUERGYMNASET BERGEN VOSS VIDAREGÅANDE SKULE KNARVIK VIDAREGÅANDE SKULE ØYSTESE GYMNAS KONGSHAUG MUSIKKGYMNAS ÅRSTAD VIDEREGÅENDE SKOLE KRISTIANBORG VIDEREGÅENDE SKOLE ÅSANE GYMNAS KVINNHERAD VIDAREGÅANDE SKULE ÅSANE VIDEREGÅENDE SKOLE LAKSEVÅG VIDEREGÅENDE SKOLE Tabell 1 viser kva skular som er med i analysen og lågaste og høgaste tal elevar som ligg til grunn for analyseresultata for denne skulen. Forskjellen på minimum og maksimum elevtal skuldast at talet på elevar med (gyldig) karakter varierer noko frå fag til fag. På Bergens Handelsgymnasium var berre ein mindre del av elevane oppført med karakter i engelsk. Kongshaug musikkgymnas har ikkje naturfag det første året. På Hjeltnes gartnarskule og Hop vgs var berre ein elev oppført med gyldig karakter. Desse skulane er derfor ikkje med i analysen på skulenivå, men er inkludert i samanlagtresultata. 4

5 3. Karakterutvikling - fag Gj. sn. karakter Grunnskule Vg skule Diff. NORSK SKRIFTLEG NORSK MUNTLEG ENGELSK MATEMATIKK NATURFAG fag Tabell 2 viser det gjennomsnittlege karakternivået ved dei vidaregåande skulane i Hordaland i 2005/2006, og gjennomsnittleg karakter i grunnskulen for dei same elevane i tilsvarande fag året før. Jamt over vert det gjeve lågare karakterar i vidaregåande skule enn i grunnskulen. Dette gjeld alle dei faga som omfattast av denne analysen, med unntak av norsk muntleg der karakternivået er så å seie det same i vidaregåande skule som i grunnskulen. I dei fire andre faga går karakternivået ned. Karakternivået går mest ned i naturfag. 5

6 4. Karakterutvikling - elevar For einskildelevane er det ein sterk samanheng mellom karakternivå i grunnskulen og karakternivå i vidaregåande skule. Figur 1. Karakterutvikling for einskildelevar. Gjennomsnittskarakter i grunnskulen og gjennomsnittskarakter i vgs grunnkurs. Elevar med minst to karakterar etter standardsystemet 1-6. Elevar ved vidaregåande skular i Hordaland skuleåret , og dei same elevane i grunnskulen skuleåret Omfattar 5366 elevar med gyldig karakter i to eller fleire fag på kvart nivå. 47 % av elevane hadde uendra eller betre gjennomsnittskarakter i vidaregåande skule enn dei hadde i grunnskulen, medan 53 % fekk dårlegare karakterar når dei kom på det høgare nivået. Korrelasjonskoeffisienten mellom karakterar i grunnskule og vidaregåande skule er 0,78 (lågaste korrelasjon er 0, høgaste er 1). 6

7 5. Karakterutvikling - skular Gj. sn. karakter Grunnskule Vg skule Diff. AKADEMIET BERGEN VIDEREG. SKOLE ARNA GYMNAS ARNA YRKESSKULE ASKØY VIDEREGÅENDE SKOLE AUSTRHEIM VIDAREGÅANDE SKULE BERGEN HANDELSGYMNASIUM BERGEN KATEDRALSKOLE BERGEN MARITIME VIDEREGÅENDE SKOLE BJØRGVIN VIDEREGÅENDE SKOLE BØMLO VIDAREGÅANDE SKULE DANIELSEN VIDEREG.SKOLE ETNE VIDAREGÅANDE SKULE FANA GYMNAS FISKARFAGSKULEN I AUSTEVOLL FITJAR VIDAREGÅANDE SKULE FRAMNES KRISTNE VIDAREGÅANDE SKULE FUSA VIDAREGÅANDE SKULE FYLLINGSDALEN VIDEREGÅENDE SKOLE GARNES VIDAREGÅANDE SKULE HORDALAND FYLKESK. EKSAMENSKONTOR JOHN BAUERGYMNASET BERGEN KNARVIK VIDAREGÅANDE SKULE KONGSHAUG MUSIKKGYMNAS KRISTIANBORG VIDEREGÅENDE SKOLE KVINNHERAD VIDAREGÅANDE SKULE LAKSEVÅG VIDEREGÅENDE SKOLE LANGHAUGEN VIDEREGÅENDE SKOLE LØNBORG VIDEREGÅENDE SKOLE NORHEIMSUND VIDAREGÅANDE SKULE ODDA VIDAREGÅANDE SKULE OS GYMNAS OS VIDAREGÅANDE SKULE OSTERØY VIDAREGÅANDE SKULE ROGNE VIDAREGÅANDE SKULE RUBBESTADNES YRKESSKULE SANDSLI VIDEREGÅENDE SKOLE SLÅTTHAUG VIDEREGÅENDE SKOLE SONANS VIDEREGÅENDE BERGEN SOTRA VIDAREGÅANDE SKULE, AVD. BILDØY SOTRA VIDAREGÅANDE SKULE, AVD. SUND STEND VIDAREGÅANDE SKULE STORD VIDAREGÅANDE SKULE STORD YRKESSKULE OG TEKNISKE FAGSKULE TANKS VIDEREGÅENDE SKOLE U. PIHL VIDEREGÅENDE SKOLE VOSS GYMNAS VOSS HUSFLIDSKULE VOSS JORDBRUKSSKULE VOSS VIDAREGÅANDE SKULE ØYSTESE GYMNAS ÅRSTAD VIDEREGÅENDE SKOLE ÅSANE GYMNAS ÅSANE VIDEREGÅENDE SKOLE Alle Tabell 3. Gjennomsnittskarakter for kvar skule og skulen sine elevar sitt karaktergjennomsnitt frå grunnskulen. Vidaregåande skular i Hordaland, grunnkurs. Differansen er forskjellen mellom karakternivået på grunnskulenivå og på vidaregåande nivå. På 39 av dei 56 skulane (70 %) fekk elevane lågare karakterar enn dei hadde i tilsvarande fag i grunnskulen året før. På 30 % av skulane hadde elevane uendra eller betre karakternivå på vidaregåande skule i høve til i grunnskulen.

8 6. Utvikling i karakternivået frå grunnskule til vidaregåande 5.50 Gj. sn. karakter i grunnskulen Bergen katedralskole Kongshaug musikkgymn Bergen handelsgymn. Langhaugen Hfk Eksamenskont. U. Pihl Voss gymn Tanks Fana Danielsen Framn. Os g. Stord vgs Kristianborg vgs Arna gymn Øystese gymn Akademiet Bvgs Åsane gymn Voss husfl Knarvik Bjørgv. Sandsli vgs Fyllingsd. Odda vgs Bømlo Garnes John Bauer Voss js Stend Askøy Laksevåg Sotra (Su) Sotra (Bild.) Årst. Osterøy vgs Rogne Fusa Kvinnh. Fiskarfagsk. i Austevoll Bergen maritime Voss vgs Fitj. Slåtthaug Austrheim vgs Åsane vgs Arna ys Etne vgs Os vgs Sonans vgs Stord ystf Lønborg vgs Norheimsund vgs Rubbestadnes ys Gj. sn. karakter i vidaregåande skule Figur 2: Gjennomsnittskarakter for elevar ved skulane i skuleåret Karakterar for dei same elevane i grunnskulen skuleåret Sjå figur i full storleik i vedlegg. Figuren kan lesast ovanfrå og nedover som ei rangering av skulane etter karakternivået elevane har frå grunnskulen, og frå venstre mot høgre som ei rangering av skulane etter gjennomsnittskarakterar på grunnkurset. Krysset inne i diagrammet viser fylkesgjennomsnittet for karakterar i grunnskulen (vassrett linje) og karakterar i vidaregaånde skule, grunnkurs (loddrett linje). Den stipla, grå linja på skrå i diagrammet er ei trendlinje som viser samanhengen mellom karakterar i grunnskulen og karakterar i vidaregåande skule. Den indikerer kva karakternivå ein kan "forvente" på vidaregåande nivå gitt eit visst karakternivå frå grunnskulen. 8

9 På skulenivå er korrelasjonen mellom karakternivået i grunnskulen og karakternivået på vidaregåande nivå på 0,87. Det tyder på ein ganske sterk samanheng (lågaste korrelasjon er 0, høgaste er 1), og sterkare enn for einskildelevane der tilsvarande korrelasjon er 0,78 (sjå kap. 4). Figuren gjer det mogleg å vurdere skulane opp mot kvarandre etter to kriterie: 1. I høve til forventa karakter: Trendlinja i diagrammet viser det gjennomsnittlege forholdet mellom karakterar i grunnskulen og karakterar på vidaregåande nivå: Til betre karakter elevane har frå grunnskulen, til betre karakterar får dei jamt over på vidaregåande. Ein kan t.d. lese ut av diagrammet at Bergen katedralskule, Voss jordbruksskule, Garnes vgs og Bjørgvin vgs har eit karakternivå som samsvarar ganske godt med det som kan forventast ut frå elevane sine karakterar frå grunnskulen. Dei skulane som ligg over og t.v. for trendlinja har eit dårlegare karakternivå enn forventa ut frå elevane sitt utgangspunkt frå grunnskulen. Dette gjeld m.a. Sonans vgs, Stend jordbruksskule, Voss gymnas og fleire av dei mest kjende bergensskulane. Dei skulane som ligg under og t.h. for trendlinja har eit karakternivå som er betre enn forventa. Dette gjeld ei rekkje skular der elevane i utgangspunktet har låge karakterar frå grunnskulen. Mellom skulane med størst forbetring av karakternivået i høve til grunnskulen er Rubbestadnes yrkesskule, Os vgs, Etne vgs, Bergen maritime vgs og Fiskarfagskulen i Austevoll. 2. Over/ under fylkesgjennomsnittet: Ei anna vinkling for samanlikning av skulane er inndeling i grupper ut frå karakternivået i høve til fylkesgjennomsnittet i grunnskulen og på vidaregåande nivå. - Skulane som ligg oppe til høgre i diagrammet har elevar med over gjennomsnittlege karakterar frå grunnskulen, og dei har også karakterar over gjennomsnittet på vidaregåande nivå. I denne gruppa finn vi ei rekkje av dei mest kjende allmennfaglege skulane i Bergen. Øystese gymnas har det høgaste karakternivået av skulane utanfor bergensområdet. - Skulane som ligg nede til venstre i diagrammet har elevar med dårlegare karakterar enn gjennomsnittet frå grunnskulen, og elevane sine karakterar på vidaregåande nivå er også under fylkesgjennomsnittet. - Skulane som ligg oppe til venstre i diagrammet har i utgangspunktet elevar med karakterar over fylkesgjennomsnittet, men karakternivået på vidaregåande nivå er under gjennomsnittet. Nokre skular, 9

10 mellom dei Voss gymnas, Åsane gymnas og Tanks skole, skil seg ut ved ha ein særleg stor reduksjon i karakternivået i høve til kva elevane hadde i grunnskulen. - Berre to skular er plassert i den nedre, høgre delen av diagrammet. Dette gjeld Bergen maritime vgs og Fiskarfagskulen i Austevoll, som begge har eit karakternivå over fylkesgjennomsnittet, sjølv om elevane sine karakterar frå grunnskulen var lågare enn gjennomsnittet Sidan Kongshaug musikkgymnas ikkje har naturfag første året, er ikkje gjennomsnittskarakteren på v.g. nivå for denne skulen heilt samanliknbar med dei andre skulane. Jfr. kap Konklusjon - vurdering Ved å kombinere dei to kriteria for å vurdere skulane opp mot kvarandre som er forklart i kap. 6, er det mogleg å peike på nokre skular som i særleg grad skil seg ut: Nokre skular synest å lukkast særleg godt med å forbetre elevane sitt karakternivå. Dei har både eit karakternivå over forventninga ut frå elevane sitt nivå i grunnskulen, og eit karakternivå over fylkesgjennomsnittet sjølv om elevane låg under fylkesgjennomsnittet i grunnskulen: Bergen maritime vgs Fiskarfagskulen i Austevoll Nokre skular synest å ha eit særleg lågt karakternivå i høve til elevane sitt utgangspunkt frå grunnskulen. Karakternivået er lågare enn forventninga ut frå elevane sitt nivå i grunnskulen, samstundes som dei har eit karakternivå under fylkesgjennomsnittet sjølv om elevane låg over fylkesgjennomsnittet i grunnskulen: Bømlo vgs Fyllingsdalen vgs Knarvik vgs Odda vgs Voss husflidskule Voss gymnas Åsane gymnas (alfabetisk rangert). 10

11 Vedlegg 5.50 Figur 2 i full Bergen katedralskole storleik. Gj. sn. karakter i grunnskulen Kongshaug musikkgymn Bergen handelsgymn. Langhaugen Hfk Eksamenskont. U. Pihl Voss gymn Tanks Fana Danielsen Framn. Os g. Stord vgs Kristianborg vgs Arna gymn Øystese gymn Akademiet Bvgs Åsane gymn Voss husfl Knarvik Bjørgv. Sandsli vgs Fyllingsd. Odda vgs Bømlo Garnes John Bauer Voss js Stend Askøy Laksevåg Sotra (Su) Sotra (Bild.) Årst. Osterøy vgs Rogne Fusa Kvinnh. Fiskarfagsk. i Austevoll Bergen maritime Voss vgs Fitj. Slåtthaug Austrheim vgs Åsane vgs Arna ys Etne vgs Os vgs Sonans vgs Stord ystf Lønborg vgs Norheimsund vgs Rubbestadnes ys Sjå forklaringar og kommentarar på s Gj. sn. karakter i vidaregåande skule