Forvaltningsmål for hjortebestanden i Bremanger kommune

Transkript

1 Forvaltningsmål for hjortebestanden i Bremanger kommune Vedteken av kommunestyret , KST-sak 022/13

2 Framsidefoto: Narve Botnen Alle foto inni heftet er tekne av Bjørn H. Marthinussen. 2

3 Innhaldsfortegning 1. Innleiing STATUS Indeksrapport hjort FORVALTNINGSVERKTØY Delrapport frå Merkeprosjekt i Nordfjord Fagrapport 1/2009 frå Norsk Hjortesenter om hjorten i Bremanger kommune; Sett hjort Vårteljing av hjort på innmark Kjeveresultatet Slaktevekter Fellingsstatistikk og fellingsprosent Kalveskytning Vegetasjon og beiteforhold i utmarka Innmarksbeite Viltstell MÅLSETTING Delmål: Hjortebestand Bakgrunn for delmålet: Tiltak: Delmål for bestandsplanområder Bakgrunn for delmålet: Tiltak: Delmål: Skader på innmark, skog og andre samfunnsinteresser Bakgrunn for delmålet: Tiltak: Delmål: Trafikkpåkjørsel Bakgrunn for delmålet: Tiltak: Delmål: Viltfond Bakgrunn for delmålet: Tiltak: Delmål: Bremanger kommune Bakgrunn for delmålet: Tiltak: RULLERING Resultatoppnåing av måldokumentet skal evaluerast i februar VEDLEGG Vegvisar til kommunanes heimeside på vilt VEDLEGG Anbefalt faglitteratur om hjorteforvaltning

4 1. Innleiing Dette måldokumentet avløyser Forvaltningsmål for hjortebestanden i Bremanger kommune vedteken av kommunestyret , KST-sak 052/09. Denne reviderte utgåva bygger på ny kunnskap og føringar, Direktoratet for naturforvaltning sin rapport frå november 2009 om Strategiar for forvaltning av hjorteviltet, NINAs rapport 855 Hjortevilt 2012, UiO desember 2011 sluttrapport Hjorten i det norske kulturlandskapet: arealbruk, berekraft og næring. På bakgrunn av dette har kommunane, grunneigarar og fylkeskommunen i Sogn og Fjordane oppmoda Sogn og Fjordane Skogeigarlag BA til å utarbeide et prosjekt der ein tar i bruk ny kunnskap. Det nye prosjektet heter Forvaltning av hjortebestand Forvaltningsmål for hjortebestanden i Bremanger kommune beskriv den offentlige målsettinga for bestandsutviklinga i kommunen. Forvaltningsmål er målbare og skal gi Bremanger kommune muligheitene til å kontrollere om måla er nådde. Forvaltningsverktøy i hjorteforvaltninga er det største kapittelet i dokumentet og gir grunneigarane kort innføring om kunnskap når dei skal lage bestandsplan. Lover, forskrifter og rundskriv om hjortevilt er bevisst ikkje referert då dei kan lesast på lovdata.no eller kommunens heimeside. Grunneigarar, jegerar og politikarar i den lokale forvaltninga må skaffe seg basiskunnskap om tema på eiga hand. Sjå vedlegg: Anbefalt faglitteratur om hjorteforvaltning. Bremanger kommune har vore med i det nasjonale overvakingsprogrammet sidan 2001 og tre år på nittitalet. Jegeranes val av dyr kan påverke data noe viss ein vel å skyte berre små eller store dyr. Data har gitt viktig informasjon om hjortebestanden i kommunen som: at hjorten er ung, dyra har låg vekt i forhold til alder og at berre 20 % til 25 % av 1 ½ åring koller blir kjønnsmodne. Tidlegare professor Rolf Langvatn ved NINA seier at dei låge vektene skuldast for mykje hjort og for lite mat. Etterjulsvinteren 2010 fann ein 40 døde hjortar i kommunen. Fleire skankar blei sendt inn til Veterinærinstituttet for undersøking, dei fastslo at mange av dyra døde av svolt. Med den nye naturmangfoldsloven og endringane i viltloven og statlige forskrifter har kommunen fått eit samla ansvar for fleire virkemiddel innanfor viltforvaltninga. Kommunen utfordrast til å gjere tydelege politiske og faglege prioriteringar. Dette krev at viltforvaltninga integrerast i den daglige verksemda i kommunen, både administrativt og politisk. Kommunane må rekne med noko meir arbeid med dette enn tidligare. Kommunane og jaktretthavarane sitt auka handlingsrom skal løyse lokale utfordringar og sikre dei verdiane som hjortevilt representerer. Kommunane har fått økt ansvar for offentlige verdiar knytt til hjortevilt. Dei offentlige verdiane og interessene er bl.a. knytt til opplevingsverdiar, biologisk mangfald, trafikkproblem og andre skader/ulemper. Kommunane har derfor eit ansvar for å regulere størrelsen på dei ulike bestandar. Kommunane har også et stort ansvar knytt til jaktrettshavaranes rettigheitar og rettssikkerheit ved å fastsette forskrifter og fatte enkeltvedtak. 4

5 2.0 STATUS Fakta Tal Vald i Bestandsplanar i Minsteareal dekar i og 500 Felte hjort i Fellingsprosenten i Teljande areal i dekar Indeksrapport hjort Tabellen viser handsama tal frå sett-hjort skjema i Bremanger kommune. 3.0 FORVALTNINGSVERKTØY 3.1 Delrapport frå Merkeprosjekt i Nordfjord Merkeprosjektet i Nordfjord kom i gong i år 2000 der Bremanger kommune deltek saman med dei andre Nordfjordkommunane. Målet med prosjektet har vore å avdekke sesongområde til hjorten i Nordfjord og trekk mellom desse. Data brukast for å få ein best mogleg valdstruktur som rommar heile leveområde for bestandar av hjort. Tilråding til valdgrenser: På Bremangerlandet har ein lite informasjon frå indre del av øya, men ut frå dei korte trekka som vart avdekte ved Dalevatnet treng valda ikkje vere store. Ein bør likevel ikkje stykke området opp i meir enn to og ei deling ved Dalevatnet er naturleg. På ei øy som Bremangerlandet er samordna forvaltning svært viktig. Frøya til Berle og mot Hornelen bør vere eitt planområde. 5

6 På fastlandet var dei merkte dyra ved Davik og Dombestein ganske stadbundne. Frå og med Rugsundøya og austover mot Davik, og med eit skilje sørover ved Dombesteinsegga kan synest naturleg som eit vald. Merkeprosjektet viser at Myklebustdalen må vere med i eit vald i lag med Ålfoten. Nokre av dei merkte dyra ved Isane nyttar også Myklebustdalen om sommaren. Merkeprosjektet viser derfor at der bør vere eit valdsamarbeid mellom Isane, Ålfoten og Myklebustdalen til Sørdalsvatnet. Sjølv med eit stort areal kan ein forvaltningsmessig tilrå at området mot Ålfotbreen med dalen opp frå Førde og austover langs fjorden til Gloppen kommune også er med i same vald. Det er trong for meir kunnskap om trekk mellom Bremanger og Gloppen kommunar. Nord for Svelgen stikk ei halvøy utover mot Frøysjøen. Dette området framstår naturleg som eit vald. Grense nordvest kan til dømes gå ved Vingekvarven og Vingevatnet. Området frå Svelgen/Risevatnet, og vestover har ei naturleg grense i fjorden nordover. Merkte hjort ved Botnane sørvest i kommunen trekte kort og austover i kommunen. Området frå Botnane til Svelgen og valdgrensa mot Ålfoten treng ikkje ut frå storleik oppstykkast. Men dersom ein skal ha ei deling er ein ytre og ein indre del mest føremålstenleg. I ytre er det ut frå topografi og avstand sørover mot Frøysjøen og Flora kommune truleg føremålstenleg med eit samarbeid over kommunegrensa. Dersom ein skal merke fleire hjort i framtida så er det trong for meir kunnskap her. Nye merkeprosjekt i landet har brukt GPS-sendar på hjorten og det viser at arealet dyra bruker gjennom året er stort. Ved eit areal på rundt 300 km² kan man forvente å ha 80 % av bukkane innanfor valdet hele året. Det er likevel viktig å vere klar over at valdas «form» også kan spille ei viktig rolle. 3.2 Fagrapport 1/2009 frå Norsk Hjortesenter om hjorten i Bremanger kommune; Analyse av bestanden og vurdering av forvaltninga Målet med rapporten er: Beskrive bestandsforholda for hjort med kjønns- og alderssamansetjing og bestandsestimat før jakt Beskrive korleis bestanden vil endre seg ved ulike avskytingsmønster framover i tid. Komme med anbefalingar for framtidig forvaltning av hjort i Bremanger. Rapporten viser samanstillingar over ulike typar materiale frå Bremanger kommune. For modellering av bestand, og som grunnlag for utarbeiding av scenarier, har vi brukt ein deterministisk bestandsmodell og definert eit utgangspunkt for tal dyr i bestanden fordelt på ulike aldersklasser og kjønn. Bremanger kommune hadde sannsynligvis ein stor auke i bestanden i løpet av 1990-talet og fram til om lag Då følgde ein del år med ein meir eller mindre utflating av uttaket og sannsynligvis også bestanden. Ut frå avskytningen og overvakingsdata ser det ut til at bestandens igjen har økt noe de siste par åra. Overvakingsdata (sett hjort) tyder på at del bukk i bestanden har 6

7 auka seinare år. Dersom denne utviklinga blir sett i samanheng med den faktiske avskytinga som har overvekt av hanndyr i uttaket, tyder dette på auke i bestandsstorleiken. Ut frå sett hjort tala tyder det på variasjon i rekruttering mellom åra, men tala er inntil vidare usikre. Med grunnlag bestandsmodellen, avskytingstal og overvakingsdata, har Bremanger kommune sannsynleg bestand før jakt i 2009 på 3000 ± 300 dyr. Denne kan gi eit berekraftig uttak i 2009 på ± 60 hjort avhengig mål for bestandsutvikling framover. Rapporten inneheld i tillegg nokre råd for Bremanger kommune sin hjorteforvaltning i åra som kjem. 3.3 Sett hjort Elektronisk innsamlinga av Sett hjort materiale blir i praksis gjennomført ved at jegerane dagleg fyller ut eit skjema ( der dei punsjar inn jaktinnsats (tal timar og tal jegerar) og fordeling av observerte og skotne hjortar. Dette skal gjerast sjølv om det ikkje blir observert hjort den einskilde dagen. Sjå Indeksrapport hjort side Vårteljing av hjort på innmark Metoden går ut på telle dyr som viser seg på innmark om våren. Føremålet er å framskaffe kunnskap om eventuelt endringar i bestandstørrelsen. Vårteljinga har blitt gjennomført i følgjande år. Sjå tabellen under. År Sum hjort Hjort pr. natt Kjeveresultatet Bremanger kommune har vore med i det nasjonale overvåkingsprogrammet sidan 1992 til I Sogn og Fjordane er ogso kommunane Stryn, Flora, Gloppen, Eid og Hornindal med. Målet med prosjektet er å framskaffe kunnskap om den lokale hjortebestanden som grunnlag for den praktiske forvaltninga. Resultatet frå rapport 855 Hjortevilt viser at i heile overvåkingsperioden ( ) under eitt har bestandsutviklinga for hjort vore prega av tre forhold: bestandsvekst, vektreduksjon og redusert produktivitet hos 2-åringane. Den reduserte kalvingsandelen hos 2-åringane skuldast i hovudsak reduserte haustvekter, som igjen i all hovudsak er ein effekt av økte bestandstettheter. I løpet av overvåkingsperioden har det vore ein kraftig auke i bestandstettheten, målt som antal felte hjort pr. km2 teljande areal frå ca. 0,75 i 1991 til ca. 1,55 i Samtidig er andelen 7

8 kalvande 2-åringar redusert frå ca. 69 % i 1992 til dagens nivå på ca. 31 %. Nedgangen representerer ein reduksjon i 2-åringanes kalvingsrate på 55 %. Sum Felt vaksen bukk over 6 år felt Returbukk Retur- Årstal hjort Felt bukk ,34 % 0,27 % ,20 % 0,00 % ,53 % 0,00 % ,20 % 0,00 % ,36 % 0,19 % ,47 % 0,00 % ,09 % 0,00 % ,37 % 0,00 % ,17 % 0,00 % ,59 % 0,15 % ,95 % 0,74 % ,21 % 0,42 % ,70 % 0,13 % ,06 % 0,52 % Sum tal ,79 % Tabellen viser vaksne bukkar (bukkane er utvoksene ved 7 års alder) som er felte fordelt på dei åra Bremanger kommune har vore med i overvåkingsprogrammet. Og prosent av vaksen bukk og returbukk i forhold til felte hjort det enkelte året. Grunnen til at det er så få eldre bukkar i bestanden er at den blir skutt ut fleire år før den er ferdig utvokst. Hanndyra (troféjakt) er eit svært populært jaktbytte blant jegerane. Det har medført eit for stort uttak av eldre bukkar i bestanden. P.g.a. fråvær av eldre bukkar i bestanden slepp småbukkane til i paringa. Dei klarer ikkje samle kollene og påverke dei til å komme i brunst tidleg på hausten. Tidleg paring gir tidleg fødsel som er ein suksessfaktor for individet. Kalvar fødde tidleg i vekstsesongen blir store, kalvar fødde seint i vekstsesongen blir små resten av livet (skrapdyr). 3.5 Slaktevekter Alle skotne hjort i Bremanger kommune skal vegast etter slakting. Slaktevekt er vekta av dyret utan skinn, hovud, innvolar og bein kappa ved ankel- og handled. Ein bør vere systematisk med veging av dyra fordelt på alder og kjønn. Vekta seier noko om hjortens kondisjon. Når ein får gjennomsnitt vekt per årsklasse ho- og hanndyr kan ein samanlikne med andre årsklasser frå andre jaktår og sjå forskjellige utviklingstrekk i bestanden. 8

9 Tal felte dyr Fellings % 3.6 Fellingsstatistikk og fellingsprosent Fellingsstatistikk skil hjorten i kjønn fordelt på kalvar, 1 ½ -åringar og vaksne dyr. Ved tildeling etter 21 i forskrift om forvaltning av hjortevilt nyttast fellingstatistikken. Fellingsprosenten er prosenten felte dyr i forhold til tildelte løyver det enkelte år. Ved ein fellingsprosent på bør valdet tildelast fleir dyr. Er dette i konflikt med minstearealet setjast minstearealet ned. Er fellingsprosent 70 eller mindre tildelast færre dyr. Er dette i konflikt med minstearealet setjast minstearealet opp. Figuren nedanfor viser fellingsstatistikk og fellingsprosent i Bremanger kommune frå 1990 og fram til Felt hjort Fellingsprosent 3.7 Kalveskytning Data frå overvakingsprogrammet viser at hjortebestanden består av mange unge dyr og få eldre. Det skytast for få kalv i kommunen og det avlast på dei unge dyra. Høgt uttak av kalv sikrar sterk og produktiv bestand å avle på. Det gir høgare produksjon, men ein kan samstundes halde færre dyr i bestanden for å hauste slik som i dag. 9

10 Ved å ta ut ein større kalveprosent i jakta stig kalveproduksjonen i bestanden. Pga auke i kalveprosenten minkar uttaket av eldre produksjonsdyr i bestanden. Forvaltninga blir meir forutsigbar pga at kalveskytinga fører til at utaket av ho- og hannkalv blir jamt fordelt, det blir meir eldre dyr i bestanden en tidligare, eldre kolle(3 år å eldre) får kalv kvart år, kalvane blir født tidligare på våren enn hos ungkolla (2 åring) og kalven får moglegheit å vokse seg stor før vinteren. Ein bestand av unge hodyr er ikkje forutsigbar når det gjeld kalving pga låg kroppsvekt, dårlig kondisjon og sein kalvefødsel. 3.8 Vegetasjon og beiteforhold i utmarka Hjorten påverkar landskapet han lever i og ved store tettleik av dyr kan det føre til overbeiting av einskilde arter. Mange stader rundt om i Bremanger kommune er utmarka overbeita av hjortestamma. Tal frå overvåkingsprosjektet viser låge vekter i dei yngste årsklassene av hjort. Hjorteforvaltarane må difor ta omsyn til korleis artene påverkar andre dyre- og planteslag innan leveområdet. Bildet viser frodig botnvegetasjon. Blåbærlyngen er ikkje beita ned pga det ikkje finst hjort her om vinteren. Rogna er derimot hardt nedbeita i området. Bildet viser grasmark i furuskogen. Hjorten har beita vekk blåbærlyngen og vinterbeite er borte. Grasarter som høyrer til hjortens sommardiett har overtatt botnvegetasjonen. 10

11 Bildet viser tett einstape som har gode vekstvilkår pga låg fôrverdi og liten smaklegheit. Arter med stor fôrverdi som gras, urter, lyng og enkeltbusker er beita vekk av den tette hjortestamma. Bildet viser blåbærlyng, den er poteten i hjortens diett i følgje Rolf Langvatn. Blåbær planten er ein nøkkelart. Blant mange andre beiter hjort, storfugl og insektlarver på blåbærlyngen. Disse artene gir igjen grunnlag for mange andre arter. Ein reduksjon av mengda blåbærlyng gir ein reduksjon av mange andre arter. 3.9 Innmarksbeite Hjorten utnyttar innmarksbeite i store delar av året. Et høgt næringsinnhald i plantane i store deler av vekstsesongen og eit stort plantevolum på eit avgrensa område gjer beitinga på innmark næringsmessig kostnadseffektiv. I mange område kan hjortens beiting på innmark bli eit stort problem for gardbrukarar. Bremanger kommune mottar fleire søknader om skadefelling av hjort i året. Enkelte gardbrukarar tolererar avlingstap andre gjer det ikkje. 11

12 3.10 Viltstell Lyngbrenning på frosa mark vil vere positivt for fortilgangen til hjorten. Røsslyngen er mange stadar gammal og forveda, med brenning vil ein få nye skot som har større næringsinnhald og meir fordøyelig for dyra. Ein må skaffe seg løyve frå den kommunale brannsjefen for å drive med dette tiltaket. Den mest effektive forma for viltstell er å halde dyrkajorda i hevd. Hjorten søker dei beste bøane. P.g.a. dårlege vilkår i jordbruket vert gardar lagde ned og bøen blir gradvis dårlegare hjortebeite. Med beitepussar og kunstgjødsel kan fôrverdien haldast oppe. Produksjon av rundballar til vinterfôr vil samla sett vere med på å avlaste utmarksbeite og er eit viktig argument for tett hjortestamme. 4.0 MÅLSETTING Hjorten og hjortens leveområde skal forvaltast i samsvar med naturmangfoldlova og slik at naturens produktivitet og artsrikdom bevarast. Innanfor denne ramma kan hjorteproduksjonen haustast til gode for landbruksnæring og friluftsliv. 4.1 Delmål: Hjortebestand Auka gjennomsnittsalder og -kondisjon på gjenlevande hjort etter jakta. Auka andel hanndyr i bestanden jf handsama tal frå sett-hjort data: sett kolle per bukk bør ikkje vere høgare enn 1,6 Stabilisere hjortebestanden i kommunen jf handsama tal frå sett-hjort data:sett hjort per jegerdagsverk bør ikkje vere høgare enn 1, Bakgrunn for delmålet: Innsamlinga av kjevar dei siste åra har vist at gjennomsnittsalderen på dei skotne dyra er veldig låg. 72 % av dei skotne dyra var 3 år og yngre, og det var berre skote 24 % kalv. Å auke 12

13 gjennomsnittsalderen gjer at bestanden blir meir forutsigbar pga eldre koller får kalv kvart år og eldre bukk i bestanden gjer at kollene blir bedekt tidligare på hausten. Kalvinga skjer då tidligare på året og kalven får utnytte heile vekstsesongen. Innsamlinga av vektene dei siste åra har vist at dyra har låg kroppsvekt. Årsaka er for mykje dyr i forhold til mattilgangen. I kommunen har eldre bukk vore eit populært jaktobjekt i forhold til kolle, kalv og spisbukk. Dette har medført eit stort uttak av eldre bukk i bestanden. Få eldre hanndyr i bestanden fører til liten brøleaktivitet og ingen konkurranse mellom bukkane i paringstida. Ut frå naturens side skal det være ein hard kamp mellom bukkane om kollas gunst og den sterkaste får føre genane sine vidare. Felte hjort :Alder, kjønn i % og tiltak 100 % 90 % 80 % 70 % % 50 % 40 % 30 % % 10 % % Spissbukk Bukk Kolle Ungdyr Kalv Figuren viser at fellinga av eldre dyr har vore høg og for låg for kalv og ungdyr. Tiltak skal føre til ein bestand med meir eldre dyr(utvaksne ho- og hanndyr) og stabilisere bestanden av hjort i kommunen. 13

14 4.1.2 Tiltak: Antal hjort som skytast skal samsvar med målsettinga for Bremanger kommune. Det bør fellast minimum 30 % kalv ved tildeling etter 19 og 21. Det bør fellast minimum 15% spissbukk og maksimum 20% 2 ½ år og eldre hanndyr og 35 % 1 ½ år og eldre hodyr i sum i kommunen ved tildeling etter 19 og 21. Det kan skytast ein overvekt med hanndyr (ca. 60 %) i ytre strøk. eks 34 % kalv, eldre hanndyr 40 % og eldre hodyr 26 % ved tildeling etter 19 og 21. Det bør fellast minimum 55 % kalv og 1 ½ åringar i plan perioden. Minstearealet bør setjast lik valdas areal bak pr skote dyr dei to tre siste åra, i område med små vald (under dekar) blir dette gjennomsnittet av alle valda i området. Jobbe for ein betre jaktorganisering i valda. Aldersbestemming av hjort Delmål for bestandsplanområder Etablere bestandsplanområder i samsvar med merkeprosjekta i Nordfjord og prosjektet Forvaltning av hjortebestand Bakgrunn for delmålet: I Bremanger kommune er det i dag 59 vald og 3 bestandsplanar. Ein bestandsplan skal dekke ein hjortebestands leveområde gjennom året. Det har vore merka hjort rundt om i kommunen og ein har peila hjorten manuelt. Data frå prosjektet har vist at hjorten vandrar over relativt store område. I rundskriv om forvaltning av hjortevilt står det. Sitat: Alt hjortevilt bør forvaltes etter en plan, og kommunen må gjøre vedtak om målsettingen for forvaltningen, jf. 3 og 4. Kommunen skal påse at planen er faglig tilfredsstillende og at den holder de formelle kravene som stilles før de behandler saken og eventuelt godkjenner planen. Sitat slutt. Skal Bremanger kommune forvalte hjortestamma i tråd med nasjonale føringar må kommunen arbeide for ein valdstruktur som er i samsvar med merkeprosjekta i Nordfjord og Sunnfjord Tiltak: Samarbeide med nabokommunane der leveområda til hjortestamma kryssar kommunegrensa. Etablere bestandsplanområder i samsvar med merkeprosjekta. Vere med i prosjektet Forvaltning av hjortebestand til Sogn og Fjordane Skogeigarlag. Leige inn fagfolk frå Norsk Hjortesenter eller andre institusjonar. 14

15 4.3.1 Delmål: Skader på innmark, skog og andre samfunnsinteresser. Det skal ikkje aksepterast skade på innmark og det skal ikkje være vesentleg skade på skog og andre samfunnsinteresser Bakgrunn for delmålet: Hjortestamma i kommunen er relativ stor og dette fører til ein del uønska skadesituasjonar. Beiting av hjort på innmark går hardt ut over jordbruksproduksjonen mange stader i kommunen. Hjorten er ein grasetar, den oppsøker det mest næringsrike graset. Der beiting av hjort fører til vesentlege skadar på skog som er under forynging, eller der beitinga er ei vesentleg hindring for å overhalde plikta til å forynge skog etter 6 i skoglova, skal kommunen som viltorgan vurdere om det er behov for å regulere bestanden av hjort slik at beitetrykket blir redusert. Dersom beiting av hjort fører til vesentlege skadar på kyrkjegardar, villahagar og anna skal kommunen vurdere tiltak Tiltak: Det kan gjevast skadeløyve på hjort ved skade på innmark. I område med mye skade på innmark og som feller skadeløyve bør kvoten setjast opp. I område med mye skade på skog bør kvoten setjast opp. Det kan gjevast skadeløyve på hjort ved skade på anna samfunnsinteresser Delmål: Trafikkpåkjørsel Redusere tall påkjørsler der hjort er innblanda til mindre enn 10 i året Bakgrunn for delmålet: Hjortestamma i kommunen er stor og dette fører til ein del uønska skadesituasjonar. Jegerane skyt for lite kalv og ungdyr og dette gir seg utslag i fleire bilulukker som hjorten er innblanda i. År Kollisjon med bil Hjorten blir påkjørt i område med tett hjortestamme. Det er langt betre å ta ut dyra i den ordinære jakta om hausten. Ein vil da spare mange pengar til ettersøk som blir dekt av det kommunale viltfondet. 15

16 4.4.3 Tiltak: Det bør fellast minimum 30 % kalv ved tildeling etter 19 og 21. Ein skal oppfordre til å skyte meir ungdyr. Auke utaket av hjort i område med mange påkjørsler Delmål: Viltfond Bremanger kommune skal bruke viltfondet aktivt for å nå dei lokale måla i viltforvaltninga Bakgrunn for delmålet: Kommunen har store utfordringar med å organisere større valdeiningar med bestandsplanar som held eit viltfaglig mål. Fondet dekker utgifter med fallvilt og ettersøk av hjort ved påkjørsel av bil. Vidare dekker fondet kursing, bestandsplanarbeid og organisering av grunneigarar i større vald. Den største utgiftsposten i fondet er i samband med påkjøring av hjort. Den nest største var aldersbestemminga av hjorten. Fondet dekker ikkje faste administrative utgifter Tiltak: Fellingsavgifta blir fastsett årleg i samband med budsjetthandsaminga i kommunestyret. Vere med i prosjektet Forvaltning av hjortebestand Tiltak som kan førebygge hjorteviltskader i landbruksnæringa. Tiltak som aukar kunnskapsnivå innan viltforvaltninga. Utgift til ettersøk av skada vilt og fallvilt. Støtte til grunneigarorganisasjonar. Aldersbestemming av hjort. Auke kunnskapen om beitepresset Delmål: Bremanger kommune Forvaltningsorganet skal arbeide aktivt for å nå måla i planen og at viltforvaltninga er i samsvar med nasjonale føringar Bakgrunn for delmålet: I dag er hjorteforvaltninga prega av mange små vald og med bestandsplanar som ikkje dekker store nok område. Utfordringa framover er at planområda blir så store at dei dekker ein bestands leveområde igjennom året og ha bestandsplanforvaltning i heile kommunen Tiltak: Bremanger kommune skal jobbe for å nå måla i planen. Kompetansekrav i kommunen: formell viltfaglig kompetanse bør vere på høgskolenivå eller tilsvarande. 16

17 5.0 RULLERING Resultatoppnåing av måldokumentet skal evaluerast i februar Framtidige måldokument for hjorteviltforvaltninga i Bremanger kommune skal ajourførast/rullerast i samband med kvart kommuneval og fylgje kommunevalsperioden. VEDLEGG 1 Vegvisar til kommunanes heimeside på vilt 17

18 1. Dobbelt klikk på Tekniske tenester 2. Dobbelt klikk på vilt 18

19 VEDLEGG 2 Anbefalt faglitteratur om hjorteforvaltning Tittel Forlag Forfattar Målrettet hjorteforvaltning betre ressursutnytting Landbruksforlaget B. Samdal, V. Veiberg og S. Knutsen Hjort og hjortejakt i Noreg Naturforlaget E. Meisingset Viltforvaltning Landbruksforlaget T. Punsvik og T. Storaas Vilt i landskapet Fagbokforlaget T. Punsvik og T. Storaas Viltet Tune Forlag O. Hjeljord Viltlov Rundskriv om forvaltning av hjortevilt Rundskriv om forvaltning om kommunal viltforvaltning Rundskriv om utøvelse av jakt, felling og fangst Årsrapport frå Overvåkingsprogrammet for hjortevilt 19