Avlingsvurdering og fôrkvalitet. Tor Lunnan, Bioforsk Løken

Transkript

1 Avlingsvurdering og fôrkvalitet Tor Lunnan, Bioforsk Løken

2 Avling er viktig! Grunnlaget for mjølk- og kjøttproduksjonen Grunnlag for fôrplanlegging Godt grovfôrgrunnlag er også grunnlag for god økonomi Stabil avling er viktigare enn toppavling i nokre år God tilpassing av haustesystem til arealgrunnlag og drift på fjøset er avgjerande

3 Høyavling SSB kg høy/daa

4 Effektivitetskontrollen - TINE (Goplen 2011)

5 Driftsgranskingane (NILF) FEm/daa

6 Grunnlag for avling Ytedyktig plantebestand God overvintring Gunstige vêrforhold temperatur, nedbør, lys God jordkultur drenering, luft til røtene God, balansert næringsforsyning Haustesystem tilpassa vekstforholda

7 Driftsproblem i engdyrkinga: Dårleg jordkultur mykje dårleg drenering, mangelfull kalking Jordpakking er aukande problem kjøreskade særleg under våte forhold Mykje leigejord, stor transportavstand, mykje gammal eng Dårlegare utnytting av husdyrgjødsla stor transportavstand, små mengder utnyttes best

8 Stort svinn frå jorde til fôrbrett Noko blir att på jordet, spesielt ved sterk fortørking. Andingstap i graset i starten Tap ved konservering gjæringstap, eventuell pressaft Kassering av fôr mugg, heile rundballar Vrak på fôrbrettet % svinn totalt er ikkje uvanleg!

9 Måling av avlingar på gardsnivå Best å måle på konservert fôr surfôrmasse, høy Enklast med rundballar telje ballar, tørrstoffprøver Avling kan også reknast ut indirekte frå produksjon av mjølk og kjøtt Avling på beite er vanskeleg vurdering av beitedagar og fôropptak. Stor forskjell på ulike beitetypar!

10 Eksempel med rundballar: Uttak av tre rundballar per skifte, Nord-Østerdal 2013 Vekt per ball - variasjon i ballevekt frå 490 kg (60 % ts) til 980 kg (22 % ts) - standardavvik ballevekt 35 kg Tørrstoffinnhald - variasjon i tørrstoff frå 20 % til 63 % Avling per ball - variasjon frå 170 kg ts til 325 kg ts (fortørking!)

11 Avlingsvariasjon mellom skifte Nokre skifte gir stabilt god avling, andre er dårlegare og meir varierande frå år til år Kunnskap om avling viktig for tiltak når bør enga snuast, når bør det grøftast meir, er gjødslinga rett? Korleis utvikler avlinga seg med aukande engalder? Korleis verkar ulik plantebestand inn på avling og kvalitet?

12 Plantebestand (%) i eng av ulik alder. Valdres og Nord-Østerdal >7 Timotei Engsvingel Engrapp Kløver Kveke Andre gras Urter (2-fr.bl.)

13 kg ts/daa Konflikt avling fôrkvalitet? Høg kvalitet krev hausting på tidleg utviklingsstadium avlinga stig mykje i tida rundt hausting Vekstkurver ekspo LAI målt apr 02.mai 12.mai 22.mai 01.jun 11.jun 21.jun 01.jul dato

14 FEm/kg ts Sorterte prøver - blandingseng Energiverdi vårvekst 2005, FEm/kg tørrst. 1,10 1,00 0,90 0,80 0,70 Timotei Engsvingel Raudkløver 0, Dagar etter 1. juni

15 Avling - kvalitet Tilveksten er dårleg den første tida etter ein slått det tek tid å byggje opp nok bladverk til å få høg produksjon Produksjonen er høgast i vårveksten gunstige lys- og temperaturforhold i juni månad Større gjenvekst etter tidleg slått kompenserer likevel i stor grad for totalavlinga Effektar i påfølgjande år er viktigare plantebestanden blir svekka av hyppig hausting

16 Botanisk samansetnad 3. engår Løken 2 slåttar 3 slåttar Timotei Engsvingel Raudkløver Andre gras Løvetann

17 Praktisk haustetidsvurdering Vêrforholda i aktuelt haustetidsintervall er avgjerande det er viktigare med gode hausteforhold enn å styre etter ein eksakt kvalitet. Ein svært tidleg førsteslått gir høg kvalitet, men kan bli kostbar gjennom lågare avling og dårlegare plantebestand Andreslåtten kan i stor grad kompensere i avling og kvalitet med førsteslåtten. Sein andreslått gir også dårleg kvalitet. Ung, yterik eng bør stellast forsiktig. Eldre eng og eng som skal leggjast om, kan drivast hardare. Drifta må tilpassast arealgrunnlaget og krav til produksjon