INNFØRINGSKURS OM PENSJON I OFFENTLEG SEKTOR

Transkript

1 INNFØRINGSKURS OM PENSJON I OFFENTLEG SEKTOR 1

2 TEMA SOM BLIR OMHANDLA I KURSET 1. Innleiing og generelt om pensjon 2. AFP år, år 3. Offentleg tenestepensjon ved 67 år 4. Uførepensjon 5. Kvar finn ein informasjon om:"min pensjon". Oppsummering 2

3 3

4 TARIFF PENSJONSOPPGJERET GOD TIDLEGPENSJONSORDNING AFP BRUTTOPENSJONSORDNING 4

5 KORLEIS ER PENSJONEN BYGD OPP? Det norske pensjonssystemet er bygd opp av to hovudelement: folketrygd og tenestepensjon. I tillegg kan ein ha eiga privat pensjonssparing. 5

6 PENSJONSNIVÅA Pensjon AFP-tillegg AFP % Tjenestepensjonsberegnet AFP Tjenestepensjon med samordningsfradrag Alderspensjon fra folketrygden ved 67 år 62 år 65 år 67 år Alder 6

7 PENSJONSGRUNNLAG /SLUTTLØNN I OFFENTLEG TENESTEPENSJON Pensjonsgrunnlag/sluttlønn er som oftast den lønna du har når du går av. Det er denne lønna som gir pensjonsgrunnlaget. Har du i årslønn og har hatt minst 30 år i heil stilling, blir pensjonen på minst 66 % av årslønna, altså ein pensjon på ca kr Dersom du har gått ned i årslønn, men har full opptening før lønna gjekk ned, blir heile pensjonsgrunnlaget rekna ut frå den høgaste avlønninga. Går du ned i lønn før full opptening, får du berekna oppteningstid både før og etter nedgang i lønn. 7

8 Brutto alderspensjon Pensjonsgrunnlag Tjenestetid Pensjonsgrad Brutto SPK 30 / % % 66 % (Før samordning)

9 Pensjon i prosent av lønn, dagens ordning Tall per BRUTTOPENSJONSORDNING G Offentleg tjenestepensjon 66 % Dagens Folketrygd 5G 6G 8G 10G 12G

10 INDEKSERING Pensjon blir lavare regulert enn lønnsveksten for yrkesaktive frå 1. januar Stortingsvedtak: "Pensjoner under utbetaling reguleres i samsvar med lønnsveksten og fratrekkes deretter 0,75 %." Lønnsvekst for yrkesaktive 4 % Pensjonsauke: * 0,04 = Pensjonsauke: * 0,0322 = "Tap":

11 LEVEALDERSJUSTERING KONSEKVENSER (1943 i 2010) År Antatt antall leveår etter 67 Pensjonsnivå gitt uendret pensjalder år 66 % Høyere pensjalder med 66% (1953 i 2020) (1963 i 2030) (1973 i 2040) (1983 i 2050) år 63 % 66 % * + 1 år år 60 % + 2 år og 2 mnd år 57 % + 3 år år 54 % + 3 år og 11 månad 11

12 FOLKETRYGD GAMMAL ORDNING Folketrygda er grunnmuren i pensjonsordningane vi har i Norge. Folketrygda vart innført i Gjeld for dei som er fødde før 1954 og gradvis for dei som er fødde mellom 1954 og Full opptening er 40 år mellom 17 år og 70 år. Det er dei 20 beste oppteningsåra (Besteårsregelen) som betyr mest for kva du vil få i pensjon. 12

13 FOLKETRYGD NY ORDNING Gjeld alle som er fødde etter 1953, fødde mellom 1953 og 1963 får ei blanding av ny og gammal ordning, fødde etter 1962 berre ny ordning. Ein opparbeider ei pensjonsbeholdning, som ein kan ta ut frå ein er 62 år. Ein får opptening for all inntekt, også overtid, frå 13 år til 75 år (alleårsopptening). 18,1 prosent av inntekt opp til 7,1 G. Får opptening også for omsorgsarbeid. 13

14 ALTERNATIVE VAL VED 62 ÅR Ein kan arbeide vidare 100 % Ein kan kombinere arbeid 100 % og ta ut folketrygd, heil eller delvis. Ein kan ta ut AFP 100 %. Ein kan kombinere AFP og arbeid. 14

15 Anne Fødd i 1949 ( ) Heil stilling Lønn kr. Kva får Anne ut i 100% lønn og 100% folketrygd frå 62 år, og kva konsekvensar får det for pensjonen ved 67 år at ho starta uttak av folketrygd ved 62 år? Kva får Anne i AFP-pensjon dersom ho tek ut full pensjon ved 62 år? Kva får Anne i AFP-pensjon dersom ho tek ut full pensjon ved 65 år? Kva får Anne i offentlig tenestepensjon ved 67 år? 15

16 LØNN OG PENSJON I NY FOLKETRYGD Lønn Folketrygd ved uttak frå 67 år Lønn Opptjent folketrygd år Folketrygd frå uttak v/62 år 62 år 67 år

17 Anne-folketrygd frå 62, tenestepensjon frå 67, arbeider 100 % frå 62 til 67 år 17

18 AFP ÅR Må ha minst 10 år i folketrygda med pensjonspoeng frå fylte 50 år, og ha minst 10 års medlemskap i offentleg tenestepensjonsordning etter fylte 50 år. I den statlege og kommunale AFP-avtalen kan ein kombinere arbeid og AFP-pensjon. Ein får utbetalt i AFP pensjon i desse åra mellom 50% og 60 % av sluttlønna. Ein kan tene kroner ( toleransebeløp) utan å få avkorting pensjonen. 18

19 Eks:Anne tek ut 100 % AFP ved 62 år 19

20 Eks:Anne tek ut 40 % AFP og arbeider 60 % 20

21 AFP ÅR Arbeidstakarar som går av med AFP-pensjon når dei er 65 år eller 66 år, får pensjonen berekna etter reglane i SPK/KLP. Dette er ei AFP-ordning ein har avtalefesta i offentleg sektor. Pensjonen blir 66 % av pensjonsgrunnlaget/sluttlønna dersom ein har hatt full opptening minst 30 år i full stilling. Har ein ikkje full opptening eller hatt redusert stilling, får ein forholdsmessig redusert pensjonen. Ein kan også velje folketrygdberekna AFP + AFP-tillegget, dersom ein kjem betre ut med den ordninga. 21

22 OFFENTLEG TENESTEPENSJON VED 67 ÅR Pensjonsalderen for offentleg tenestepensjon i stat og kommune i Norge er 67 år, dersom ein ikkje har særaldersgrense. Pensjonen blir berekna ut frå kor mange år du har vore medlem av pensjonskassen og storleiken på stillinga. 30 år i heil stilling gir rett til full pensjon. Full pensjon er ein garantert minimum 66 % av sluttlønn Ved 67 år blir pensjonen frå SPK/KLP samordna med folketrygda, og dei fleste får meir enn 66 % av sluttlønn Pensjonskassane og folketrygda har ulike reglar for korleis arbeidsinntekt påverkar pensjonen ved 67 år. 22

23 ANNE - PENSJON VED 67 ÅR 23

24 NY UFØRETRYGD Stortinget vedtok lov om ny uføretrygd 12. desember Ny uføretrygd og ny alderspensjon til uføre skal tre i kraft frå Dagens alderspensjonistar som tidlegare har mottatt uførepensjon, vert ikkje berørt. Dagens uføre vil bli berørt av reforma, men i mindre grad Uføretrygda skal ligge på 66 % av tidlegere inntekt. Uføretrygd skal skatteleggjast som lønn. Uføretrygda vert regulert med lønnsveksten Arbeidsinntekt opp til 0,4 G ca kroner gir inga avkorting av uføretrygda.inntekt over 0,4 G vert avkorta med 66 %. Delvis levealderjustering frå 2011 for årskulla 1944 til 1951.

25 UDF/UNIO INFO OM PENSJON 25

26 26

27 UTSETTE OG UBEHANDLA SPØRSMÅL Etterlatte- og barnepensjon Særaldersgrenser Lovarbeid Reglar for uttak av pensjon for dei som er fødd i 1954 og seinare Omkampar AFP og tjenestepensjon i offentlig sektor s27