Tiltak for å redusere avrenning til vassdrag fra landbruket Vassområde Sunnhordland. Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur
|
|
- Johanne Mortensen
- 8 år siden
- Visninger:
Transkript
1 Tiltak for å redusere avrenning til vassdrag fra landbruket Vassområde Sunnhordland Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur 1
2 Avrenning til vann «Landbruket er en av tre hovedaktører i Norge som bidrar til avrenning av nitrogen og fosfor til vann, vassdrag og sjø. De to andre er akvakultur og avløp / overvann.» Blågrønnalger i ferskvann Fosfor er minimumsfaktor. Fosfor kan gi eutrofiering, anaerobe forhold og giftige blågrønnalger. Sukkertaren i sjøen En av Norges viktigste tarer. Milde vintre med regn og næringsstoff gir tilslamming.
3 Sortering av tiltak - Mest gjødsel og hydroteknikk i Hordaland Diffus avrenning Gjødsling (mengd, metode, stad, tid) Overflatevatn og erosjon Reinsetiltak Anna: ved åkerdrift, skogbruk og anna Punktutslepp Gjødselager Silopressaft 3
4 Gjødsling kor mykje og korleis Redusert gjødsling av fosfor og/eller nitrogen I Jærvassdraget var høgt fosforinnhald i jorda hovudårsak til fosforavrenning. Tiltak: Lågare gjødsling, nullgjødsling på jord med P-AL høgare enn 15. Stor langsiktig effekt. Foto: Øyvind Vatshelle Miljøvennlig gjødselspreiing Tradisjonelt: breispreiing med vogn. Alternativ: Legge gjødsla helt ned på bakken (nedlegging) eller skyte gjødsla ned i jorda (nedfelling) Tilskot Regionalt miljøprogram: nedlegging MED tilførselsslange. Tilskot: Nedlegging med tilførselsslange Foto: Lars Ketil Flesland, Haugalandet Landbruksrådgjeving Ikkje tilskot - Breispreiing med vogn. Foto: Einar Tvedt, Norsk Landbruksrådgiving Hordaland 4
5 Ugjødsla randsone Foto: Nono Dimby Gjødsling - kor Ugjødsla randsoner Ulike moglegheiter ut frå teigstørrelse, fôrbehov mm. for kvart føretak. Spreieareal Minimum 4 daa dyrka areal pr gjødseldyreining. Berre areal som kan/blir gjødsla i praksis. Ikkje på areal som gir fare for forurensing Berre teigar som faktisk blir brukt. Tiltak: Kontroll og ekstra gjødselvogn/lokalt lager. 5
6 Gjødsling når (1) Haust: Seinast 1. sept utan nedmolding (inkl nedfelling). Kommunen kan gje dispensasjon med enkeltvedtak. Evt eigen forskrift kan tillate gjødsling til 1. okt Seinast 1. nov med nedmolding. Kommunen kan forby spreiing 1. sept til 1. nov. Tiltak: - Tidlegare siste frist for overflatespreiing - Rutinar for å tillate seinare spreiing: med vurdering av vasskvalitet og forureiningsfare - Tilsyn, ta tak i uheldige hendingar - Lagerkapasitet gjødsel: 6
7 Gjødsling når (2) Kapasitet for lagring av gjødsel Tilstrekkelig lagerkapasitet til å kunne spreie all husdyrgjødsla i den tillate perioden. Minst 8 mnd. Dimensjonering med nok margin. Utvide kapasitet når auka påsett. Tiltak: - Tak over lager. Ønskelig? - Tilleggslager - Bruke ledige gjødsellager - Biogass Foto: Øyvind Vatshelle 7
8 Døme på tiltak: Miljøavtale Miljøavtale for utvalde område: Avtale om å utføre definerte tiltak, til dømes: ugjødsla randsoner redusert fosforgjødsling andre tider for gjødselspreiing Får då utbetalt tilskot. 8
9 Hydroteknikk Erosjon med overflatevatn Avskjeringsgrøfter for vatn som kjem inn utanfrå teigen. Nedløpskummer mm for overflatevatn Graving og utrasing i bekkar, elvar, kanalar Kummer, røyr, støttemur, kantvegetasjon Tilskot til drenering frå 2013 for å auke kvaliteten på jordbruksjord. I tillegg for å: - Redusere faren for overflateavrenning til vassdrag. - Redusere faren for erosjon. 9
10 Reinsetiltak - Fangdammar Fangar opp jordpartikler, fosfor og plantevernmiddel. Kan delfinansierast med SMIL-midlar. Eventuelt kombinert tiltak ved avrenning frå vegar og bebygd areal. (Kan i tillegg vere aktuelt å opne lukka bekker: Naturleg våtmark) Foto: Arne J. Lyshol 10
11 Andre tiltak Tilsyn med dyrking, planering og deponering av massar. Plantevernmiddel: randsone Skogbruk: unngå erosjon, han kantsoner mot vassdrag 11
12 Tiltak ved åkerbruk (korn/potet mm) Unngå pløying om hausten Grasdekte vannveier Permanente vegetasjonssoner mellom open åker og vassdrag Fangvekst etter hausting. Tiltaka er mindre aktuelle i mange av grasdyrkingsområda- Grasdekt vannvei i åker Kornåker med permanent vegetasjonssone mot vann 12
13 Gjødsellager Kommunen skal vurdere plassering av nye anlegg ut frå forureiningsfare: Ikkje på flomutsette område, nær brønn, vassdrag eller vannforsyningssystem. Tiltak: intern rutine: vedtak ikkje berre etter Plan- og bygningsloven. Kontrollere lekkasje av gjødsel i sesongen Foto: Øyvind Vatshelle Hestegjødsel / fast gjødsel Tilsyn ved kommunen Gripe fatt i saker, unngå deponi. Finne bruksområder for gjødsla 13
14 Silopressaft Silopressaft skal samles opp for å unngå forurensing. 1 liter silopressaft kan ødelegge liter vann. Foto: Øyvind Vatshelle Tiltak; kommunens rolle: - Kontrollere avrenning av silopressaft i sesongen - Godkjenne nye plansiloer med oppsamling, også gruset plass for plansilo. Tiltak: totrinns sikring silopressaft. Rundballer er mindre problem, men ikke unntak. Vurdere plasering. 14
15 Vassførekomster i risiko - Elv (1) Navn Kommune Tilstandsvurdering Påvirkningstype Etneelva Etne Svært dårlig Annen landbrukskilde Sørelva Etne Dårlig Husdyrhold/husdyrgjødsel Nordelva sidebekker Etne Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Fitjarelva nedre del Fitjar Moderat Annen landbrukskilde Bekkefelt til Fore- og Vigdarvatnet Haugesund Moderat Annen landbrukskilde Bekkefelt til Fore- og Vigdarvatnet Haugesund Moderat Annen landbrukskilde Bekkefelt til Fore- og Vigdarvatnet Haugesund Moderat Annen landbrukskilde Mundheimselva Kvam Dårlig Annen landbrukskilde Storelva/Omvikelva Kvinnherad Moderat Fulldyrket mark Storelva/Omvikelva Kvinnherad Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Storelva/Omvikelva Kvinnherad Moderat Gjødsellager Fitjarelva nedre del Kvinnherad Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Bømlafjorden bekkefelt Sveio Moderat Annen landbrukskilde Bømlafjorden bekkefelt Sveio Moderat Annen landbrukskilde NB: Med atterhald om at lista ikkje er komplett 15
16 Elv (2) Bømlafjorden bekkefelt Sveio Moderat Annen landbrukskilde Fjonelva Sveio Moderat Annen landbrukskilde Fjonelva Sveio Annen landbrukskilde Fjonelva Sveio Annen landbrukskilde Oselva Vindafjord Svært dårlig Annen landbrukskilde Oselva sidebekker Vindafjord Svært dårlig Annen landbrukskilde Svensboelva Vindafjord Moderat Fulldyrket mark Svensboelva Vindafjord Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Dalselva Vindafjord Moderat Fulldyrket mark Dalselva Vindafjord Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Ålfjorden bekkefelt Vindafjord Moderat Fulldyrket mark Ålfjorden bekkefelt Vindafjord Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Vikelva Vindafjord Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Vikelva tilløpsbekker Vindafjord Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Ølsvågelva Vindafjord Moderat Annen landbrukskilde Ølsfjorden bekkefelt Vindafjord Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Ølsfjorden bekkefelt Vindafjord Moderat Annen landbrukskilde NB: Med atterhald om at lista ikkje er komplett 16
17 Innsjø og kyst Navn Kommune Tilstands-vurdering Påvirkningstype Storavatnet Bømlo Svært dårlig Annen landbrukskilde Vigdarvatnet Haugesund Moderat Annen landbrukskilde Vigdarvatnet Haugesund Annen landbrukskilde Opsangervatnet Kvinnherad Moderat Fulldyrket mark Opsangervatnet Kvinnherad Moderat Husdyrhold/husdyrgjødsel Opsangervatnet Kvinnherad Moderat Gjødsellager Nesavatnet Sveio Moderat Annen landbrukskilde Nesavatnet Sveio Annen landbrukskilde Nesavatnet Sveio Annen landbrukskilde Rødspollen Sveio Moderat Annen landbrukskilde NB: Med atterhald om at lista ikkje er komplett 17
18 23
19 24
20 25
Landbrukstiltak - forslag og døme Tiltak for betre vassmiljø, Bergen Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur
Landbrukstiltak - forslag og døme Tiltak for betre vassmiljø, Bergen 12.11.2013 Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur 1 Matproduksjon forurensar! Lagring og bruk av husdyrgjødsel gir avrenning
DetaljerTiltak for å redusere avrenning til vassdrag fra landbruket Vassområde Nordhordland. Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur
Tiltak for å redusere avrenning til vassdrag fra landbruket Vassområde Nordhordland Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur 1 Avrenning til vann Blågrønnalger i ferskvann Fosfor er minimumsfaktor.
DetaljerTiltak for å redusere avrenning til vassdrag fra landbruket Vassområde Vest. Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur
Tiltak for å redusere avrenning til vassdrag fra landbruket Vassområde Vest Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur 1 Avrenning til vann Blågrønnalger i ferskvann Fosfor er minimumsfaktor.
DetaljerUreining frå landbruket - korleis redusere påverknadane Bergingsaksjon for elvemusling, Austevoll
Ureining frå landbruket - korleis redusere påverknadane Bergingsaksjon for elvemusling, Austevoll 4.12.2013 Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur 1 Matproduksjon forurensar! Bruk av husdyrgjødsel
DetaljerTiltak i vassområdet Voss-Osterfjorden
Tiltak i vassområdet Voss-Osterfjorden Sveinung Klyve, miljøvernrådgjevar i Vaksdal Sveinung Klyve, prosjektleiar prosjektleiar Voss-Osterfjorden vassområde Vatn livet til alt Formålet med direktivet (som
DetaljerLandbrukstiltak langs vassdrag. Regelverk, frivillige tiltak og RMP elvemusling Øyvind Vatshelle, fylkesagronom jord- og plantekultur
Landbrukstiltak langs vassdrag Regelverk, frivillige tiltak og RMP elvemusling Øyvind Vatshelle, fylkesagronom jord- og plantekultur 1 Landbruket påverkar vassdraget og elvemuslingen Gjødsel og silopressaft
DetaljerLANDBRUKET I SOGN OG FJORDANE - UTFORDRINGAR OG REGELVERK
LANDBRUKET I SOGN OG FJORDANE - UTFORDRINGAR OG REGELVERK Vassforvaltningsseminar på Skei 28.-29. mars 2017 Trude Knutzen Knagenhjelm Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, landbruksavdelinga Kva utfordringar
DetaljerLandbrukskontoret i Lillehammer-regionen. Velkomen. Fagkveld om miljøspørsmål i jordbruket. 8. November 2016
Velkomen Fagkveld om miljøspørsmål i jordbruket 8. November 2016 Program Korleis utnytte husdyrgjødsel Ny plantevernforskrift og plantevernjournalar Regelverk for lagring og bruk av husdyrgjødsel Regelverk
DetaljerAvrenning av næringsstoff frå landbruket
Avrenning av næringsstoff frå landbruket Seminar: Landbruk og vasskvalitet i elvane Vik 22.03.2017 Synnøve Rivedal, NIBIO Resultat frå undersøkingar i Vik Vikja Hopra Revidering gjødselvare forskrift -kva
DetaljerFRIVILLIGE TILTAK I LANDBRUKET.
FRIVILLIGE TILTAK I LANDBRUKET. 14. Oktober 2014 Monica Dahlmo, rådgivar 1 Korleis oppnå miljømål? 2 Landbruket i Rogaland (2010 tall) 2,9 mrd kr i samla verdiskaping fra primærproduksjon (brutto) 2 mrd
DetaljerSMIL Spesielle miljøtiltak i landbruket
SMIL Spesielle miljøtiltak i landbruket Økonomiske verkemiddel overført til kommunane i 2004: - STILK - Spesielle tiltak i landbrukets kulturlandskap - IMT - Investeringar i miljøtiltak - MOMLE - Miljøretta
DetaljerPraktisk forbetringsarbeid i det eutrofe Vatsvassdraget. Stavanger 4 mai 2017 Harald Olav Stuhaug, Rådgjevar landbruk Vindafjord Kommune
Praktisk forbetringsarbeid i det eutrofe Vatsvassdraget Stavanger 4 mai 2017 Harald Olav Stuhaug, Rådgjevar landbruk Vindafjord Kommune Landavatnet og Vatsvatnet Vatsvassdraget - bakgrunnsinformasjon Nedbørsfelt
DetaljerSAMLET SAKSFRAMSTILLING
SURNADAL KOMMUNE SAMLET SAKSFRAMSTILLING LOKAL FORSKRIFT OM SPREIING AV GJØDSELVARER M.V. AV ORGANISK OPPHAV I SURNADAL Saksbehandler: Mona Rosvold Arkivsaksnr.: 05/02177 Arkiv: V33 &00 Saksnr.: Utvalg
DetaljerVår ref. 2013/2433-6. Særutskrift - Bakkeplanering - 128/7 - Heio - Uskedalen - Trond Lekva Myklebust
Fellestenester Politisk sekretariat «MOTTAKERNAVN» «ADRESSE» Rosendalsvegen 10 5470 ROSENDAL Tel: 53483100 Fax: 53483130 Org. nr: 964 967 636 Bankgiro: 3460.07.00083 post@kvinnherad.kommune.no www. kvinnherad.kommune.no
DetaljerTilskot til drenering. Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur
Tilskot til drenering Øyvind Vatshelle, Fylkesagronom jord- og plantekultur 1 Tema Satsar og vilkår for tilskot Krav til søknaden Vurdering av miljøverdiar og -utfordringar 2 Sats systematisk grøfting,
DetaljerAvlingsregistrering på areal med miljøavtale i Aksjon Vatsvassdrag
Rapport 2015 Sluttrapport Avlingsregistrering på areal med miljøavtale i Aksjon Vatsvassdrag Torbjørn Ruud Håkon Pedersen Samarbeidspartar Prosjektet er eit samarbeid mellom Aksjon Vatsvassdrag og Haugaland
DetaljerTiltak og verkemiddel
Tiltak og verkemiddel - med døme frå Hordaland Vassforvaltingsseminar Skei, 29. mars 2017. Øyvind Vatshelle, Fylkesmannen i Hordaland, landbruksavdelinga. 1 TYPE TILTAK (1) Tiltaksprogrammet gir ikkje
DetaljerÅRSMELDING FOR "FRIVILLIGE TILTAK I LANDBRUKET"
2015 Jæren vannområde Frivillige tiltak i landbruket Olaf Gjedrem og Olav Husveg Januar 2016 For reinare vassdrag på Jæren ÅRSMELDING FOR "FRIVILLIGE TILTAK I LANDBRUKET" Eit prosjekt under Jæren vannområde
DetaljerViktige moment ved drenering:
Drenering Viktige moment ved drenering: Hindre vatn å kome inn på teigen Få vatnet på teigen inn i dreneringssystemet. Infiltrasjonsevna må stå i forhold til nedbørsmengda! Tette jordarter og stor nedbør
DetaljerFagmelding nr 34-2013 mandag 19.august opplag: 715
Fagmelding nr 34-2013 mandag 19.august opplag: 715 Moden byggåker i Etne Foto: Lars Ketil Flesland Demonstrasjon av Simplex-system, alternativ til dynamitt Det er ikkje lenger lov for vanlege bønder å
DetaljerSakshandsaming Tilskot til drenering av jordbruksjord
Sakshandsaming Tilskot til drenering av jordbruksjord 23.10.2013 etter jordlova og i samråd med Norges Bondelag og Norsk Bonde- og Småbrukarlag Nono Dimby 1 Kommunen Obligatorisk søknadsskjema Fleire eigedomar?
DetaljerSøre Sunnmøre landbrukskontor for kommunene Hareid, Herøy og Ulstein. Herøy kommune Postboks 274 6099 Fosnavåg
Herøy kommune Postboks 274 6099 Fosnavåg Landbruks- og Matdepartementet Pb. 8007 Dep. 0030 Oslo Dykkar dato: 17. 02.2010 Vår dato:27.04.2010 Saksbeh.: Jørn Agersborg Dykkar ref.:201000067-/iaa Vår ref.:
DetaljerÅRSMELDING FOR "FRIVILLIGE TILTAK I LANDBRUKET"
2014 Jæren vannområde Frivillige tiltak i landbruket Olaf Gjedrem og Olav Husveg Endra i styringsmøte 12. februar 2015 Januar 2015 For reinare vassdrag på Jæren ÅRSMELDING FOR "FRIVILLIGE TILTAK I LANDBRUKET"
DetaljerOptimal utnytting av husdyrgjødsel
Optimal utnytting av husdyrgjødsel Vik 20.11.2013 Marit Henjum Halsnes rådgivar jordbruk Kva er husdyrgjødsel? Plantenæring på lik linje med mineralgjødsel Fosfor (P) og kalium (K) kan jamnstillast med
DetaljerVannmiljø og Matproduksjon
Vannmiljø og Matproduksjon 29. oktober 2014 Bjørn Gimming, styremedlem i Norges Bondelag Vi får Norge til å gro! 02.11.2014 1 Målrettet jobbing med vann i jordbruket 1970-tallet: Mjøsaksjonen miljø kom
DetaljerVassdrag og ureining frå jordbruket aktuelle tiltak og støtteordningar
Vassdrag og ureining frå jordbruket aktuelle tiltak og støtteordningar Seminar om landbruket og vasskvalitet i elvane, Vik kommune Trude Knutzen Knagenhjelm Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, landbruksavdelinga
DetaljerForskrift om gjødslingsplanlegging
Forskrift om gjødslingsplanlegging - og litt anna gjødselaktuelt. Øyvind Vatshelle. 1 Foto: Ø. Vatshelle Tema Dispensasjon til å ikkje ha gjødslingsplan: 3 regneeksempel for å knekke koden. Årleg gjødslingsplan
DetaljerSPESIELLE MILJØTILTAK I LANDBRUKET (SMIL)
SPESIELLE MILJØTILTAK I LANDBRUKET (SMIL) Strategi for Klepp kommune 2015-2018 Foto: Svein Oftedal Innleiing Tilskot til spesielle miljøtiltak i landbruket (SMIL-midler) har som føremål å ta vare på naturog
DetaljerUreiningsproblem knytt til landbruk og støtteordningar til miljøvennleg jordbruksdrift
Temamøte: Vassdrag i kulturlandskap Ureiningsproblem knytt til landbruk og støtteordningar til miljøvennleg jordbruksdrift Trude Knutzen Knagenhjelm Landbruksavdelinga Nasjonalt mål God økologisk tilstand
DetaljerHå kommune - Oversending av rapport etter undersøking av kommunen som miljøvernmynde etter forskrift om organisk gjødsel
Dykkar ref.: Vår dato: 21.08.2013 Vår ref.: 2013/4262 Arkivnr.: 461.4 Hå kommune Postboks 24 4368 Varhaug Postadresse: Postboks 59 Sentrum, 4001 Stavanger Besøksadresse: Lagårdsveien 44, Stavanger T: 51
DetaljerNytt gjødselregelverk Spreieareal Fritak gjødslingsplan. Regionale samlinger april 2018 Øyvind Vatshelle
Nytt gjødselregelverk Spreieareal Fritak gjødslingsplan Regionale samlinger april 2018 Øyvind Vatshelle Nytt gjødselregelverk Forslag til nytt regelverk levert til LMD og KMD 15. mars 2018. frå Landbruksdirektoratet,
DetaljerHøy andel dyrka mark i vannområdet Naturgitte forhold samt mye åpen åker fører til jorderosjon Høy andel høstkorn Gjennomgående høye fosforverdier i
Temagruppe landbruk Høy andel dyrka mark i vannområdet Naturgitte forhold samt mye åpen åker fører til jorderosjon Høy andel høstkorn Gjennomgående høye fosforverdier i jord Det er stor variasjon, tilfeldige
DetaljerSkogsvegar på Vestlandet -no eller aldri? Kjetil André Rødland Vestskog
Skogsvegar på Vestlandet -no eller aldri? Kjetil André Rødland Vestskog Fase 2 av skogreisinga? Fase 1 = etablering av ny skog Fase 2 = etablering av infrastruktur i skog Fase 1 av skogreisinga tok brått
DetaljerProduksjonstilskot og vassdrag
Produksjonstilskot og vassdrag Forskrift om produksjonstilskot og avløysartilskot i jordbruket (PT-forskrifta) Landbrukskonferanse, Bergen 8. februar 2018 Øyvind Vatshelle, Fylkesmannen i Hordaland 1 Foto:
DetaljerKulturlandskapsarbeidet i Vesterålen landbrukstjenester
S. 25-43 -Miljøplan på gårdsbruk Kulturlandskapsarbeidet i Vesterålen landbrukstjenester -Miljøprogram for landbruket i Nordland d -Nasjonalt miljøprogram -Lokale tiltaksstrategier/smil Mobilisering og
DetaljerFagmelding nr 16-2013 mandag 15.april opplag: 700
Fagmelding nr 16-2013 mandag 15.april opplag: 700 «FASTFROSSEN» RUNBALLEBLAST ER KLAR FOR INNSAMLING. Det har vært mye fastfrossen runballeplast i vinter. Nå tiner det opp og plasten bør samles sammen.
DetaljerVegetasjonsdekke som tiltak mot tap av jord og fosfor
Kurs: Tiltak mot forurensning og klimautslipp i jordbruket, Tønsberg 7.-8. desember 2016 Vegetasjonsdekke som tiltak mot tap av jord og fosfor Sigrun H. Kværnø, Anne-Grete Buseth Blankenberg Vegetasjonsdekkets
DetaljerOmfanget av fysisk aktivitet i grunnskulane i Sunnhordland og Nord Rogaland
Omfanget av fysisk aktivitet i grunnskulane i Sunnhordland og Nord Rogaland - Ei kartlegging av bruken av organisert fysisk aktivitet i skuletida utanom kroppsøvingsfaget og friminutta Høgskulelektor Trond
DetaljerLandbruket og vannforskriften
Miljøsamling Hedmark 17.10.2017 Landbruket og vannforskriften Trine Frisli Fjøsne vannområde Glomma og Grensevassdragene Odd Henning Stuen vannområde Mjøsa Lokal tiltaksanalyse 2016-2021 for Vannområde
DetaljerHusdyrgjødsel Mineralgjødsel. Ragnvald Gramstad Fureneset 18.09.2014
Husdyrgjødsel Mineralgjødsel Ragnvald Gramstad Fureneset 18.09.2014 Praktisk bruk av husdyrgjødsel og mineralgjødsel I dei siste 20 åra har ein bygd og utvida husdyrgjødsellager i Rogaland Formidling frå
DetaljerFAGSKOLETILBOD PÅ STORD - FJERNUNDERVISNING INNAN MASKINTEKNIKK OG ELKRAFT
HORDALAND FYLKESKOMMUNE Fylkesrådmannen Arkivsak 201112362-44 Arkivnr. 522 Saksh. Landro, Adeline Saksgang Hordaland fagskulestyre Fylkesutvalet Møtedato 05.06.2012 21.06.2012 FAGSKOLETILBOD PÅ STORD -
DetaljerREFERAT FRÅ MØTE I SAMARBEIDSRÅDET FOR SUNNHORDLAND FREDAG 11. MARS KL. 08.30-10.45, TYSNES RÅDHUS
REFERAT FRÅ MØTE I SAMARBEIDSRÅDET FOR SUNNHORDLAND FREDAG 11. MARS KL. 08.30-10.45, TYSNES RÅDHUS Desse møtte: Morten Storebø Geir Aga Siri Klokkerstuen Pål Nygård Wenche Tislevoll Atle Tornes Peder Sjo
DetaljerUTTALE TIL FORSLAG TIL FORVALTNINGSPLAN OG TILTAKSPROGRAM FOR VANNREGION ROGALAND
TYSVÆR KOMMUNE SÆRUTSKRIFT Dato: 23.10.2014 Saksnr.: 2012/1832 Løpenr.: 30408/2014 Arkiv: M10 Sakshandsamar: Marlin Øvregård Løvås UTTALE TIL FORSLAG TIL FORVALTNINGSPLAN OG TILTAKSPROGRAM FOR VANNREGION
Detaljer4. MÅL FOR AVLØP OG MILJØ... 1. 4.1. Overordna mål... 2. 4.2. Førebels mål for vasskvalitet... 3
4. MÅL FOR AVLØP OG MILJØ... 1 4.1. Overordna mål... 2 4.2. Førebels mål for vasskvalitet... 3 4.2.1. Område 1. Stranda... 3 4.2.2. Område 2. Liabygda... 4 4.2.3. Område 3. Sunnylvsfjorden... 5 4.2.4.
DetaljerSpørsmål frå leiar i tenesteutvalet:
Spørsmål frå leiar i tenesteutvalet: Har igjen fått sps om dekninga i Sør. Veit ein meir om når utbygging av skal skje? Kor mange barn i sør får ikkje plass i nær? Svar frå administrasjonen: Vi syner til
DetaljerSTIMULERINGSMIDLAR FOR 2013
HORDALAND FYLKESKOMMUNE Opplæringsavdelinga Fagopplæringskontoret Arkivsak 201206348-10 Arkivnr. 545 Saksh. Isdal, Sigrid Saksgang Yrkesopplæringsnemnda Opplærings- og helseutvalet Møtedato 09.04.2013
DetaljerNASJONAL INSTRUKS FOR REGIONALE MILJØTILSKUDD
NASJONAL INSTRUKS FOR REGIONALE MILJØTILSKUDD NY INNRETTING AV VANNTILTAK I JORDBRUKET Kaja Killingland 5.12.2018 BAKTEPPE Oppdrag om å lage nasjonal forskrift - forenkling, harmonisering Gjennomgang av
DetaljerFagsamling tilskotsforvaltning. 4 - jordbruksareal
Fagsamling tilskotsforvaltning 4 - jordbruksareal Produksjonstilskot, 4, jordbruksareal Fulldyrka jord Overflatedyrka jord Innmarksbeite Minst 50 % av arealet skal vere dekka av grasartar og beitetålande
DetaljerHvilke verktøy har vi i jordbruket?
Hvilke verktøy har vi i jordbruket? Norges Bondelag 13.10.2014 Johan Kollerud, Landbruksdirektoratet Kort om status mht påvirkning fra jordbruk (Vann-Nett mm) Utfordringer mht avrenning landbruk(bl.a.
DetaljerDagens frister for bruk av husdyrgjødsel er slik:
Konsekvensanalyse - Lokal forskrift om avgrensing av spredeperiode for hysdygjødsel og annen organisk gjødsel Hensikt: Den lokale forskriften har til formål å redusere avrenning/utlekking av næringsstoffer,
DetaljerNasjonal vannmiljøkonferanse
Miljøtiltak i jordbruket redder elvemuslingen i Hordaland Nasjonal vannmiljøkonferanse Trondheim 2. november 2016 Øyvind Vatshelle, Fylkesmannen i Hordaland 1 Foto Øyvind Vatshelle Foto Magnus Johan Steinsvåg
DetaljerHelt på kanten - og litt på jordet
RMP-samling. Ringsaker (Prøysenhuset) og Blæstad Helt på kanten - og litt på jordet Anne-Grete Buseth Blankenberg (agbb@nibio.no) Eva Skarbøvik (eva.skarbovik@nibio.no) Vegetasjon som miljøtiltak i jordbruket:
DetaljerRegionalt miljøpram for jordbruket viktig for vannmiljøet
Regionalt miljøpram for jordbruket viktig for vannmiljøet Tiltak for bedre vannmiljø i nytt regionalt miljøprogram for Innlandet Nasjonal vannmiljøkonferanse Silje Bøe, enhet Jord og mat 28. mars 2019
DetaljerKantvegetasjon. Anne Grete Rostad
Kantvegetasjon Anne Grete Rostad Regelverk som styrer kantsoner Vannressursloven 11: setter krav om vegetasjonsdekke langs alle vassdrag med årssikker vannføring PT-forskriften 4: Man skal ha en 2-meterssone
DetaljerTap av jord som følge av flom og ras
Tap av jord som følge av flom og ras Landbruksmyndighetene - befatning og bruk av virkemidler Ås 8. oktober 2015 Johan Kollerud Landbruksdirektoratet TAP AV JORD VED FLOM OG RAS Status Skadeomfang- årsaker
DetaljerKommunens oppfølging av vannforskriften
Kommunens oppfølging av vannforskriften Bodø 14. april 2016 Are Johansen Norsk Landbruksrådgiving Lofoten Landbruket har gjort mye allerede Fjerning av punktutslipp Bedre oppfølging av gjødselplaner Mindre
DetaljerReaksjon ved spreiing av husdyrgjødsel i strid med lovverk v/ fylkesagronom Ole Steffen Gusdal
Reaksjon ved spreiing av husdyrgjødsel i strid med lovverk v/ fylkesagronom Ole Steffen Gusdal Forskriftene Forskrift om gjødselvarer mv. av organisk opphav Forskrift om produksjonstilskott Dokumentasjon
DetaljerPraktisk om nydyrking. Lars Kjetil Flesland, NLR Rogaland
Praktisk om nydyrking Lars Kjetil Flesland, NLR Rogaland Rollefordeling Vanlegvis er dyrkingsarealet ferdig godkjent når vi kjem inn. Vi har i sjeldne tilfelle vore med å lage til søknad om få godkjent
DetaljerLokal forskrift for bruk av mindre avløpsanlegg i Fjell kommune.
Lokal forskrift for bruk av mindre avløpsanlegg i Fjell kommune. Lokal forskrift er gjeve i medhald av 12-6 i forureiningsforskrifta, fastsett av Miljøverndepartementet 15.12.05. 1 Verkeområde og føremål.
DetaljerStrandsoneforvaltning i Sunnhordland. Innlegg på samling av kystsonenettverkene i Bergen 24. nov. 2010 ved prosjektleiar Tore Bjelland
Strandsoneforvaltning i Sunnhordland Innlegg på samling av kystsonenettverkene i Bergen 24. nov. 2010 ved prosjektleiar Tore Bjelland Sunnhordlandsregionen Austevoll Bømlo Etne Fitjar Kvinnherad Stord
DetaljerFÅ MEIR UT AV HUSDYRGJØDSLA. Storfe 2016 Gardermoen Lars Nesheim, grovfôrkoordinator i NLR
FÅ MEIR UT AV HUSDYRGJØDSLA Storfe 2016 Gardermoen 11.11.2016 Lars Nesheim, grovfôrkoordinator i NLR Husdyrgjødsel - mengder Gjødsel frå 1 ku (GDE) med yting på 8.000 liter: 130 kg tot.-n (75 kg i urin,
DetaljerNasjonal Vannmiljøkonferanse mars 2019
Nasjonal Vannmiljøkonferanse 26. 28. mars 2019 Finn Erlend Ødegård, seniorrådgiver i Norges Bondelag Vi får Norge til å gro! Stortinget om matproduksjon Komiteen viser til at fundamentet for en høy matproduksjon,
DetaljerDeres ref.: Vår ref.: 23.juni 2015
Re Kommune, Landbrukskontoret Postboks 3 N-364 REVETAL Att.: Jan Tore Foss Deres ref.: Vår ref.: 3.juni Sluttrapport for prosjekt Jorda på jordet - Holmestrand Prosjektet Jorda på jordet ble startet opp
DetaljerUtnytting av husdyrgjødsla frå storfe
Utnytting av husdyrgjødsla frå storfe Foto: NLR Årsmøte i NLR Sogn og Fjordane, 14. mars 2014 Synnøve Rivedal, Bioforsk Vest Fureneset Kva skal eg snakke om? Resultat frå spørjeundersøking Resultat frå
DetaljerRådgivende Biologer AS
Rådgivende Biologer AS RAPPORTENS TITTEL: Overvaking av eutrofieringsvasskvalitet i Hordaland 2 FORFATTERE: OPPDRAGSGIVER: Geir Helge Johnsen & Annie Elisabeth Bjørklund Fylkesmannen si miljøvernavdeling,
DetaljerTiltaksplaner for vassdrag
Tiltaksplaner for vassdrag Regionale planer Kommunene får ansvaret Hvem bør være med i utarbeidelsen av en tiltaksplan? Kommuner Planavd. IVAR/komm teknikk Byggesak Tiltaksplan Landbruk Annen næring Landbruk,
DetaljerREGULERINGSPLAN ØVRE TORP OVERVANN
Beregnet til Reguleringsplan massedeponi Torp Dokument type Notat Dato Juli 2014 REGULERINGSPLAN ØVRE TORP OVERVANN REGULERINGSPLAN ØVRE TORP OVERVANN Revisjon 0 Dato 2014/07/25 Utført av jsm Kontrollert
DetaljerBruk av beite. Vegard Urset, Avlssjef. Teksten i plansjene er utarbeidet av Øystein Havrevold, Nortura
Bruk av beite Vegard Urset, Avlssjef Teksten i plansjene er utarbeidet av Øystein Havrevold, Nortura Kvifor bruk av beite Gunstig for dyra dyra treng mosjon For å utnytta ein stor fôrressurs Billig fôr
DetaljerMiljømål for vassførekomstar i Vassregion Hordaland. Utkast til 2. gongs avgrensa høyring
Miljømål for vassførekomstar i Vassregion Hordaland Utkast til 2. gongs avgrensa høyring 5 Miljømål, unntak og tiltak... 4 Kap. 5.1. Miljømåla som står i vassforskrifta... 4 5.2 Strengare enn vassforskrifta...
DetaljerVår ref. 2013/1732-10. Særutskrift - BS - 93/2 - fasadeendring og bruksendring av løe - Seimsfoss - Gøril Guddal
Fellestenester Politisk sekretariat «MOTTAKERNAVN» «ADRESSE» Rosendalsvegen 10 5470 ROSENDAL Tel: 53483100 Fax: 53483130 Org. nr: 964 967 636 Bankgiro: 3460.07.00083 post@kvinnherad.kommune.no www. kvinnherad.kommune.no
DetaljerMulige tiltak mot avrenning fra jordbruket i Rogaland
Workshop om fremtidens jordbruk i Rogaland, sett i lys av klimaendringer og andre påvirkninger med vurdering av mulig innvirkning på vannkvaliteten. Bioforsk vest, Særheim, Tirsdag 11. november Mulige
DetaljerFrisk luft og mykje mjølk gav friske kalvar og 30% betre tilvekst
Frisk luft og mykje mjølk gav friske kalvar og 30% betre tilvekst Målet med reportasjen er å setje fokus på praktiske løysingar for oppstalling av frisk kalv, god avdrått og avkastning med mjølkeproduksjon
DetaljerUttale til regional plan og regionalt tiltaksprogram for vassregion Rogaland
Dykkar ref.: 14/9546-6 Vår dato: 30.12.2014 Vår ref.: 2014/7375 Arkivnr.: 461.0 Rogaland fylkeskommune Postboks 130 4001 Stavanger Att. Vegard Næss Postadresse: Postboks 59 Sentrum, 4001 Stavanger Besøksadresse:
DetaljerTiltak for å redusere tap av næringsstoff
Tiltak for å redusere tap av næringsstoff Vik 22. mars 2017 Marit Henjum Halsnes, rådgivar jordbruk NLR Vest Sunnmøre Sogn og Fjordane Hordaland 4000 medlemar 35 rådgivarar 2 Norsk Landbruksrådgiving Vest
DetaljerKontrollutvalet i Suldal kommune
Kontrollutvalet i Suldal kommune KONTROLLUTVAL ET SI ÅRSMELDING FOR 2010 1. INNLEIING Kapittel 12 i kommunelova omtalar internt tilsyn og kontroll. Kommunestyret sjølv har det øvste tilsynet med den kommunale
DetaljerEksport av jordanalysedata frå programmet Skifteplan
Eksport av jordanalysedata frå programmet Skifteplan Mars 2012 Av Monica Dahlmo og Nono Dimby, Fylkesmannen i Rogaland, landbruksavdelinga Innhald Innhald... 2 Samandrag... 3 Bakgrunn... 3 Vassdirektivet...
DetaljerTilleggsinnkalling til Formannskapet
Tilleggsinnkalling til Formannskapet Møtedato: 27.10.2015 Møtestad: Flora samfunnshus Møtetid: 09:00 - Den som har lovleg forfall, eller er ugild i nokon av sakene, må melde frå så snart råd er, tlf. 57
DetaljerForvaltning av SMIL. Hydrotekniske tiltak og tiltak som reduserer forurensning. Hydroteknikk vs drenering. Bø Hotell 12. mai 2015
Forvaltning av SMIL Hydrotekniske tiltak og tiltak som reduserer forurensning Hydroteknikk vs drenering Bø Hotell 12. mai 2015 Johan Kollerud Landbruksdirektoratet SMIL HOVEDFORMÅL 2014 3 % 3 % Kulturlandskap
DetaljerHESTEGJØDSEL - EN RESSURS ELLER ET PROBLEMAVFALL? Hvordan lagre og håndtere hestegjødsel riktig
HESTEGJØDSEL - EN RESSURS ELLER ET PROBLEMAVFALL? Hvordan lagre og håndtere hestegjødsel riktig 1. Hvorfor er hestegjødsel et problem i Bergen kommune? Interessen for hestehold har økt betraktelig i Bergen
DetaljerStadstilpassa tiltak i nedbørfelt med jordbruk er dette vegen å gå?
Stadstilpassa tiltak i nedbørfelt med jordbruk er dette vegen å gå? Eva Skarbøvik m.fl., Bioforsk Jord og miljø 10 min innledning 25 min med «summegrupper» 25 min med oppsummering i plenum + diskusjon
DetaljerFAGDAG GRØFTING, HYDROTEKNIKK OG JORDPAKKING
FAGDAG GRØFTING, HYDROTEKNIKK OG JORDPAKKING Atle Hauge, Bioforsk Sivilagronom- Jordfag-hydroteknikk, Ås 1982 Konsulent i Felleskjøpet 1982-84 Fylkesagronom i Nordland 1984-2000 Forsker, Bioforsk 2000-2013
DetaljerForskrift om fiske i vassdrag med laks og sjøaure, Rogaland
Forskrift om fiske i vassdrag med laks og sjøaure, Rogaland Forskrift om fiske i vassdrag med laks og sjøaure i Rogaland fastsett av Fylkesmannen i Rogaland den 22. februar 2008. Fastsett med heimel i
DetaljerErfaring fra Jæren vannområde - iverksetting av tiltak
Erfaring fra Jæren vannområde - iverksetting av tiltak Fagsamling om oppfølging av vassforskrifta i jordbruket, 7-8 oktober 2014 v/elin Valand, sekretariat Jæren vannområde, Rogaland fylkeskommune Stikkord:
DetaljerTiltak og virkemidler i jordbruket -Hva har vi og hva trenger vi
Tiltak og virkemidler i jordbruket -Hva har vi og hva trenger vi Tyra Risnes Høyås Fykesmannen i Østfold Ulike virkemidler Hva vil vi oppnå Mindre pløying God jordstruktur Kantsoner langs bekker og vann
Detaljer1 SKILDRING AV VASSFØREKOMSTEN ANALYSERESULTAT OG KLASSIFISERING AV ØKOLOGISK TILSTAND... 4
Delrapport 5 HJALMA VASSFØREKOMSTID 089-34-R INNHALD 1 SKILDRING AV VASSFØREKOMSTEN... 2 2 ANALYSERESULTAT OG KLASSIFISERING AV ØKOLOGISK TILSTAND... 4 3 KARTLEGGING AV UREINING FRÅ ULIKE KJELDER TILFØRSELSBEREKNING...
DetaljerSeminar om renseløsninger. Vannområde Leira-Nitelva, Thon Hotel Arena i Lillestrøm, 14. juni 2017 STOPP JORDA!
Seminar om renseløsninger. Vannområde Leira-Nitelva, Thon Hotel Arena i Lillestrøm, 14. juni 2017 STOPP JORDA! Rensetiltak i, og i tilknytning til vassdrag Anne-Grete Buseth Blankenberg (agbb@nibio.no)
DetaljerMØTEPROTOKOLL. Leikanger ungdomsråd SAKLISTE: Møtestad: Gamle kantina Møtedato: 26.02.2014 Tid: 09:00. Tittel
Møtestad: Gamle kantina Møtedato: 26.02.2014 Tid: 09:00 MØTEPROTOKOLL Leikanger ungdomsråd SAKLISTE: Sak nr. Arkivsak nr. Tittel 1/14 14/389 Framlegg til møteplan for Leikanger ungdomsråd våren 2014 2/14
DetaljerKlimatiltak i jordbruket Klimaplan for Hordaland Øyvind Vatshelle, Fylkesmannens landbruksavdeling
Klimatiltak i jordbruket Klimaplan for Hordaland 2013 Øyvind Vatshelle, Fylkesmannens landbruksavdeling 1 Utslepp av klimagassar frå jordbruk 2010 Norske utslepp totalt: 53,9 mill. tonn CO 2 -ekvivalenter
DetaljerNaturbruk - er du ikke riktig klok? Innlegg pårådgjevarkonferanse, 17. april 2012, ved Tore Henrik Øye, Landbrukstunet Kompetanse
Naturbruk - er du ikke riktig klok? Innlegg pårådgjevarkonferanse, 17. april 2012, ved Tore Henrik Øye, Landbrukstunet Kompetanse Sjølvstendig selskap i regi av HB (oppstart 01.09.11) Rekruttering til
DetaljerEvaluering av regionalt miljøtilskot i Hordaland
Evaluering av regionalt miljøtilskot i Hordaland 1 Nasjonalt miljøprogram RMP 2 Regionalt miljøprogram RMP Regionale miljøtilskot oppstart 2004 Tre periodar: - 2005 2008-2009 2012-2013 2016 Evaluere: måloppnåing
DetaljerKANTSONE FORVALTNING ETTER JORDLOVEN
KANTSONE FORVALTNING ETTER JORDLOVEN 21.12.2015 JORDLOVENS FORMÅL OMFATTER MILJØ Lov om jord (jordlova) av 12. mai 1995 nr. 23 1.Føremål Denne lova har til føremål å leggja tilhøva slik til rette at jordviddene
DetaljerSPREDT AVLØP I JORDBRUKSLANDSKAPET
SPREDT AVLØP I JORDBRUKSLANDSKAPET KILDESPORING, KARTLEGGING OG TILTAK Anne-Grete Buseth Blankenberg (agbb@nibio.no) Seniorforsker NIBIO Adam Paruch, Marianne Bechmann, Lisa Paruch, alle NIBIO BAKGRUNN
DetaljerTILTAKSSTRATEGI FOR MILJØTILTAK I JORDBRUKET I GJERDRUM KOMMUNE. Vedtatt i kommunestyret XX. april
TILTAKSSTRATEGI FOR MILJØTILTAK I JORDBRUKET I GJERDRUM KOMMUNE Vedtatt i kommunestyret XX. april 2018 2018-2021 Innhold 1. BAKGRUNN... 3 2. UTFORDRINGER I JORDBRUKET... 4 3. STRATEGI FOR MILJØTILTAK I
DetaljerGjenåpning av lukkede bekker i landbruket
Gjenåpning av lukkede bekker i landbruket Atle Hauge Bioforsk Jord og Miljø Gjennomførte prosjekter med bekkeåpning: Hydroteknikk UMB, Ås (NLH) 1982 Fylkesmannen i Nordland 1984-2000 Bioforsk 2000-2010
DetaljerHandbok for godkjenning av beite som spreieareal
2010 Handbok for godkjenning av beite som spreieareal Rettleiing forskrift om gjødselvarer mv. av organisk opphav tillet at ein kan godkjenne innmarksbeite og frukthagar som spreieareal. Denne handboka
DetaljerJordbrukets sektor. Høring Forvaltningsplaner Tiltaksprogram. 13. oktober 2014 Finn Erlend Ødegård, seniorrådgiver. Vi får Norge til å gro!
Jordbrukets sektor Høring Forvaltningsplaner Tiltaksprogram 13. oktober 2014 Finn Erlend Ødegård, seniorrådgiver Vi får Norge til å gro! 14.10.2014 1 Historisk Perspektiv Jordbruk i Norge startet for 6000
DetaljerFramlegg til ny forskrift for regulering av fiske etter laks og sjøaure i vassdrag i Hordaland. Høyring
Sakshandsamar, innvalstelefon Atle Kambestad, 55 57 22 12 Vår dato 01.12.2009 Dykkar dato Vår referanse 2009/6232 443.0 Dykkar referanse Grunneigarlag og sportsfiskarlag tilknytt vassdrag med laks og sjøaure
DetaljerTemagruppe landbruk PURA
Temagruppe landbruk PURA Høy andel dyrka mark i vannområdet Naturgitte forhold samt mye åpen åker fører til jorderosjon Høy andel høstkorn Gjennomgående høye fosforverdier i jord Det er stor variasjon,
DetaljerKommetarar til merknader til forslag til forvaltningsplan og føresegner til områdefreding av Stødleterrassen
Kommetarar til merknader til forslag til forvaltningsplan og føresegner til områdefreding av Stødleterrassen Det er kome inn fleire merknader til føresegnene i fredingssaka. I sjølve vernesaka er reglane
DetaljerFMLAs arbeid med vassforskrifta erfaringar og utfordringar
FMLAs arbeid med vassforskrifta erfaringar og utfordringar Truls Hansen Folkestad Fylkesmannen i Sogn og Fjordane Jordbruksareal i Sogn og Fjordane Mest mineraljord frå ulike morene-, breelv- og elveavsetningar,
Detaljer