BOOM or BUST GRØNNE SERTIFIKAT OG INVESTERING I NY FORNYBAR ENERGI. Olvar Bergland

Transkript

1 BOOM or BUST I NY FORNYBAR ENERGI Olvar Bergland

2 Kva er sertifikat Bakgrunn Design av sertifikat systemet Investering i ny fornybar energi Energipris risiko Sertifkatpris risiko Politisk risiko Konklusjon 2

3 GRØNNE SERTIFIKAT Bakgrunn Auke tilfanget av rimleg fornybar energi Redusere dyr produksjon (og CO2 utslepp) Fornybardirektivetet Mange ulike verkemiddel tilgjengeleg Sertifikat systemet Noreg og Sverige Nye energikjelder i Sertifikat gjeld i 15 år 3

4 GRØNNE SERTIFIKAT Kva er grønne sertifikat Produsentar av ny fornybar energi får sertifikat Einskilde grupper har plikt til å kjøpe sertifikat Elektrisk kraft + sertifikat Marknad for sertifikat Produsentar tilbyr sertifikat Kraftleverandørar kjøper sertifikat Sertifikat prisen balanserar marknaden Skal sikre ny fornybar produksjon Meirinntekt til dei rette prosjekta 4

5 GRØNNE SERTIFIKAT Omstridt verkemiddel Politisk økonomi Ideelt verkemiddel Miljø venleg Distrikts venleg Ikkje industri uvenleg Proveny nøytralt Sterke interessegrupper Vil sertifikat sikre ny fornybar produksjon? Verknader på investeringar 5

6 INVESTERING Investering i ny fornybar energi Foretaksøkonomisk lønnsemd i investeringane Risiko er viktig Prosjektkostnader og risiko Teknologi Investeringskostnader Framtidige inntekter Energipris risiko Sertifkatpris risiko Politisk risiko 6

7 ENERGIPRIS Nordisk/Europeisk kraftmarknad Vasskraft i Noreg Termisk i andre land Vindkraft på veg inn Kraftmarknaden (NordPool) Spotpris i fysisk marknad Framtidspris i finansiell marknad Regionale prisskilnader Kopling til andre marknader 7

8 ENERGIPRIS STOR VARIASJON 8

9 ENERGIPRIS NORSK UTVIKLING I Auka produksjon Redusert forbruk En-øk Industri? 9

10 KRAFTPRIS Kraftpris?? Kvantum 10

11 MODELSIMULERING REDUSERT FORBRUK 11

12 ENERGIPRIS NORSK UTVIKLING II Auka produksjon Redusert forbruk En-øk Industri? Auka forbruk Sokkelen (miljøgevinst) Industri? Auka utveksling Eksport av energi Regulerkraft 12

13 SERTIFIKATPRIS Ukjent terreng Svensk marknad sidan 2006 Heilt ny marknad Prognoser for sertifikatpris?? Utløyse ny investering? Ulike kostnadsoverslag (øre/kwh) Inntektsrisiko? Faste eller fleksible rammevilkår? Investeringskriterie med risiko 13

14 AVGJERD OM INVESTERING Fleire steg før investering i eit prosjekt Førebels vurdering Investeringsanalyse I Konsesjon Investeringsanalyse II Gjennomføre prosjektet Realopsjonsteori Konsesjon er ein opsjon på å investere Opsjonen er verdifull Påverkar tidspunktet for gjennomføring 14

15 OPSJONSVERDI Sertifikatpris g* + v opsjonsverdi g* År 15

16 INVESTERING OG OPSJONSTEORI Innsyn frå opsjonsteori Fleksibel oppstart Opsjonsverdi Høgare krav om lønnsemd Auko risiko fører til auko opsjonsverdi Aukar med tidshorisonten Konsekvensar Høgare krav til sertifikatpris Færre prosjekt gjennomført Viktig forklaring på observa investeringar 16

17 POLITISK RISIKO Stabile rammevilkår Politiske skift Internasjonale vilkår Økonomisk utvikling Klimaavtaler Ambisjonsnivå Auka krav til ny fornybar energi Val av virkemiddel Tidsplan 17

18 POLITISK RISIKO OG INVESTERING Aktørar kan påverke rammevilkår Tidleg investering kan gje låg pris Utsett investering kan gje betre rammevilkår Kor viktig er det å få inn ny fornybar Spelteoretisk investeringsmodell Investeringstidspunkt? Tidleg dersom lågt sertifikat volum Seint dersom høgt sertifikat volum Utsett investering dersom høgt sannsyn for betre rammevilkår 18

19 KONKLUSJON Sertifikat skal støtte investering Lågare kraftpris Auka produksjon Redusert forbruk Auka bruk på sokkelen? Auka eksport? Sertifikat pris er svært usikker Spel om rammevilkår Investeringsvolum Risiko og opsjonsverdi 19