Reguleringsplan for rutilutvinning i Engebøfjellet Kompleksitet i KU

Transkript

1 Naustdal Kommune Reguleringsplan for rutilutvinning i Engebøfjellet Kompleksitet i KU Annlaug Kjelstad, kommunalsjef plan og næring, Naustdal kommune Annlaug Kjelstad

2 Kva skal eg snakke om? Om Naustdal og Sunnfjord - utvikling Fakta om planen, størrelsar, sjødeponiet og rutilressursen Planprosessen i kommunane Kompleksitet og «grenser» for KU? Vurderingane og faglege meiningskilnader Kva er vurdert som godt nok og av kven? Tekna KU-seminar 2

3 Realisere hovudtiltak frå stadanalyse og konseptskisser. Utforme driftsplan. Sunnfjord i Sogn og Fjordane Florø Naustdal Førde

4 Sunnfjord ein bu- og arbeidsmarknad med innbyggarar ARBEIDSMARKNADSINTEGRASJON Flora Bykultur Industri-olje Kyststamveg Folkefest Kyst maritimt 45 min Naustdal Bu Fjordlandsby Gruvedrift Kunst kultur Gaular Bu Operagarden Storehesten opp Reiseliv E 39 Førde Vekst Handel-finans Byutvikling Festival E 39 Jølster Bu Landbruk Turisme - kultur E 39

5 Folketalsutvikling i Sogn og Fjordane

6 Reguleringsplan for utvinning av rutil i Engebøfjellet i Naustdal med konsekvensutgreiing, risiko- og sårbarheitsanalyse, plankart og reguleringsføresegner Kommunane Naustdal og Askvoll har handsama (privat) framlegg til reguleringsplan etter plan og bygningslova 1985 Planen er samla i 1 hovudrapport og 43 delrapportar

7 Reguleringsplankart, del 1: Dagbrot Serviceområde Landeponi Veg Prosessområde Kai Sjødeponi Reguleringplankart, del 2 viser regulering under bakkenivå (gruva) Tekna KU-seminar 7

8 Gruvedrifta Utvinning av rutilmalm (titan dioksid) Ca 15 års dagbrotsdrift og ca 35 års gruvedrift under bakken Forventa malmuttak: 250 mill tonn over ca 50 år Uttak av 35 mill tonn gråberg frå dagbrot Landdeponi for gråberg bak Engebøfjellet Restmasse frå rutilproduksjon: 140 mill m3 Restmassen er planlagt deponert i Førdefjorden; 4-6 mill tonn pr år Tekna KU-seminar 8

9 Mineralindustri og bruksområde Ein av dei største kjende rutilførekomstane i fast fjell i verda - i produksjon gir Engebø produsere tilsvarande 20 % av verdsmarknaden Høg kvalitet på ressursen, reinheit på % TiO 2 Rutil nyttast til pigment i maling, tannkrem etc, men kan også nyttast som råstoff til produksjon av titanmalm Rutilførekomsten inneheld svært små mengder radioaktivt mineral Titan: framtida sitt mineral helse/medisin, miljøteknologi og forbruksvarer Tekna KU-seminar 9

10 Engebø ved Førdefjorden bilde frå 3D-modell (AsplanViak) Tekna KU-seminar 10

11 Tekna KU-seminar 11

12 Engebø - Arealbruk Område regulert til sjødeponi: 4,4 km 2 Bygger opp deponi frå ca 300 m djupne Kjegleforma deponi på relativt flat fjordbotn med bratte sider Prosessområdet: 95 daa og tek 3 bustader/gardsbruk Landdeponi: 476 daa med plass til inntil 15 mill m 3 Dagbrot: 210 daa Parkbelte (med viltgjerde rundt dagbrot og landdeponi): 1017 daa Tekna KU-seminar 12

13 Planprosess i kommunane del I Juni 2007 Oppstart av planarbeid Oktober/november 2007 Planprogram fastsett Februar Framlegg til reguleringsplan mottatt i kommunen Juni-september gongs offentleg ettersyn av planframlegg 59 høyringsuttaler og ingen motsegn/varsel om motsegn Mange uttaler peika på mangelfulle utgreiingar og mange problemstillingar knytta seg både til arealplan og utsleppssøknad/mogeleg ureining Vinteren 2009/2010- Fleire avklarande møter med KLIF, kommunane, NIVA, DNV og Havforskningsinstituttet (HI) om fagleg usemje Endringar i reguleringsføresegnene og nye delrapportar Forhandlingar om utbyggingsavtale fokus på fv

14 Prosess for reguleringssaka, del II Juni-september gongs offentleg ettersyn og motsegn frå Fiskeridirektoratet region vest 30 uttaler, motsegn frå Fiskeridirektoratet region vest (FRV) Motsegnstema: planen strir mot viktige regionale og nasjonale interesser konsekvensane av sjødeponiet m.m. Mars Mekling av motsegna i regi av Fylkesmannen førte ikkje fram Mai Reguleringsplanen vedteke i kommunestyra Kommunestyra vedtok også Utbyggingsavtale - 95 mill kr til veg Uttale til utsleppssøknad sendt KLIF krav om miljøoppfølgingsprogram med lokal forankring Avtale om industriinkubator, nærings-/kulturfond m/ramme på 60 mill kr Tekna KU-seminar 14

15 Planprosess i departementa Juni 2011 reguleringsplan med motsegn mottatt i Miljøverndepartementet Mars 2013 Miljøverndepartementet (MD) fastset behov for tilleggsinformasjon, inkludert 1-årig måleprogram for strøm i fjorden Mai 2013 Program for innhenting av tilleggsinfo godkjent av MD Hausten 2013 Saka delt opp att i planhandsaming i KDM og utsleppsløyvet i KMD September 2014 Rapport frå straummålingar m.m. ligg føre til offentleg mynde? Oktober/november/desember 2014 avgjerd i begge departementa? 15

16 Fokusområde i reguleringsprosessen viktige i KU Fjorddeponiet - Konsekvensane for miljøet i Førdefjorden Mogeleg spreiing av partiklar Strømningsforhold i fjorden ved oppbygging av deponi Økologi og levevilkår Nasjonal laksefjord Oppdrettsnæring Verknaden av tiltaket med omsyn til støy og støv Trafikale løysingar for fv utbyggingsavtale Samfunnskonsekvensar som arbeidsplassar, ringverknader for næringslivet og verknader for nærmiljøet og regionen Tekna KU-seminar 16

17 Kompleksitet og førestnader - KU 43 ulike delrapportar Samla konsekvensutgreiingsrapport med anbefalingar Hovudutfordringa er sjødeponi og konsekvensane Formell utfordring: «Søknad eller planframlegg med konsekvensutredning skal utarbeides på grunnlag av fastsatt utredningprogram» Utgreiingane skal vere relevante i høve den avgjerda KU skal ligge til grunn for Er planprogrammet presist nok og omfattande nok i innhald og utforming? Utgangspunktet er at ein nyttar føreliggande kunnskap og oppdatering av denne viss ikkje nok kunnskap om viktige forhold, så skal ny kunnskap innhentast Omfang og nivå på utgreiingane skal tilpassast området sin storleik, utbyggingsomfang og antatt konfliktnivå Tekna KU-seminar 17

18 Rammer og krav til innhald i KU Vedlegg II til forskrifta Kunne kopiert lista i b) dvs. krava i planprogrammet I praksis ikkje noko fasitsvar på «kor tid tilfredstiller utgreiingane planprogammet og KUforskrift?» «kva er Viktige forhold, jamfør 9 i forskrifta?» «kvar går grensa mellom tilhøve som høyrer til utsleppsløyve i ei gruvesak og det som høyrer til plan med KU?» «kva skjer når det er eit høgt konfliktnivå, monalege meiningskilnader og ulik faktaforståing mellom fagfolk?» «kva krav vert sett når saka vert politikk på nasjonalt nivå?» Tekna KU-seminar 18

19 Kommunane si vurdering av plan med KU og ROS Reguleringsplanen med utgreiingar har oppfylt planprogrammet Ikkje monaleg tvil og grunnleggande vurderingar og konklusjonar i konsekvensutgreiinga Utgreiingane i KU kan aldri gje eit 100% svar og fjerne all usikkerheit, det er modellering som er forenklingar av dei komplekse tilhøva i naturen Må sikre at utgreiingane, modellane og berekningane er fagleg gode nok Avklaring av spørsmålet om konsekvensane av sjødeponiet både innanfor og utanfor reguleringsområdet i sjø Dei lokale miljøverknadane i fjorden er negative Tryggleik for tiltak som reduserer negative konsekvensane for miljø og naturressursar Tryggleik for å få fastsett klare vilkår for overvaking av påverknad på oppdrettsanlegga i fjorden, verknaden på kysttorsken og for verknaden på laks/smolt, med føre-var-prinsippet i botnen (nasjonal laksefjord), jamfør uttale til utsleppssøknad Tekna KU-seminar 19

20 Fagleg usemje? Konsekvensane for Førdefjorden fagmiljøa tek som utgangspunkt modellar, fagkunnskap mm som dei i hovudtrekk er samde om. la til grunn at NIVA og DNV har dokumentert konsekvensane av dei mulige scenarioa, og er langt på veg samde med HI om at scenarioa er mogelege. NIVA fokuserer på bl.a. akseptgrenser for partikkelinnhald i sjøvatn, partikkeltettleik i ulike vasslag og minking/uttynning av partikkelinnhald over visse avstandar, nedslamming i forhold til miljørisiko, og underbygger dette med referansar og modelleringar, anbefalingar om avbøtande tiltak og miljøoppfølgingssystem i driftsperioden. la til grunn at HI i all hovudsak ikkje har kvantifisert miljøkonsekvensane av risikobilda og mogelege scenario som dei beskriv. Innspel frå HI er teke omsyn både i plansaka og i utsleppsløyve Tekna KU-seminar 20

21 «grenser for tema i KU?» Naturmangfaldlova vart innført etter vedteke planprogram kommunane fekk spesielt positive tilbakemeldingar på vurderingane i saka frå fylkesmannen Vassuttak vart av MD lagt til utgreiingsprogrammet, kommunane sin føresetnad var at det skulle handsamast etter vassressurslova 8 Kva er viktige forhold? Kunnskapsgrunnlaget var mangelfullt? Prøvefiske m.m. på ål vart lagt til av MD Strømningsmålingar i Førdefjorden pågår i regi av DNV, 1 årig måleprogram. Fjordmodellering av SINTEF. Rapportar pt på Konklusjonen er at det er «ikkje grenser» for kva som skal utgreiiast når det går storpolitikk i saka eller var berre fastslått at fleire av utgreiingane for lite omfattande i høve forskrifta sine krav? Tekna KU-seminar 21

22 Godt nok? Effektivt nok? Planoppstart i 2007 Planhandsaming i kommunane tok under 3 år - frå 1. gongs høyring til endeleg vedtak etter mekling av motsegn Saka har lege 3 år på departementsnivå og MD definerte i januar/mars 2013 eit behov for ytterlegare utgreiingar og måleprogram Pr 2011 var dette Norges mest omfattande KU knytt til reguleringsplan for gruvedrift Det som er kjekt i ei konfliktfylt sak er å få skryt for sakshandsaminga frå svært ulike hald Men saka kan neppe vere døme på effektiv saksframdrift? Tekna KU-seminar 22

23 Kva ser folk Kva ser folk for seg? 23