KLINI^KI VE[TINI. 2. Presmetuvawe na indeksot na telesnata masa (ITM)

Transkript

1 KLINI^KI VE[TINI 1. Merewe na krvniot pritisok 2. Presmetuvawe na indeksot na telesnata masa (ITM)

2 KLINI^KI VE[TINI 1. Merewe na krvniot pritisok 2. Presmetuvawe na indeksot na telesnata masa (ITM)

3 EDUKACISKI CELI Na krajot od ve`bata }e se steknete so: Znaewe za va`nosta na mereweto na krvniot pritisok (KP) Znaewe za faktorite koi vlijaat na to~nosta na mereweto Znaewe za informaciite koi treba da im gi dadete na pacientite Ve{tina samite da go izmerite krvniot pritisok pravilno

4 Зошто е важно мерењето на крвниот притисок? Kај (navidum) здрави луѓе може да откриеме висок крвен притисок Kај оние кои веќе го имаат: Da odredime soodvetno lekuvawe Da go utvrdime efektot od primenetata terapija. Високиот KP е најголемата поединечна причина за смрт и со негово регулирање ги превенираме срцевите и мозочните удари и оштетувањето на бубрезите.

5 Што е потребно за правилно мерење на KP? Dобро подготвен пациент Sоодветна просторија Iсправен апарат за мерење притисок Obu~en доктор/сестра za pravilno merewe na KP

6 Dобро подготвен пациент Oдморен е - najmalku 10 min. Sедnat удобно во стол~e со потпирачи,, so rakata postavena на маса ili dr. во висина на срцето Nадлактицата е ослободена од облека Nозете не се прекрстени Nе е ги стега мускулите на раката (ne pumpa pumpa ) Nема полн мочен меур Nе е зборува vo tek na mereweto Ne go zapira zdivot vo tek na mereweto Nе е пиел алкохол пред прегледот Ne pu{el neposredno pred mereweto na pritisokot

7 Што е потребно за правилно мерење на крвниот притисок? Sоодветна просторија Mirna Tivka Nitu studena nitu pretopla Dava prijatno i relaksirano ~uvstvo

8 Што е потребно за правилно мерење на крвниот притисок? Iсправен апарат за мерење притисок ima: Zдрава и соодветна манжетна Iнтактни црева Iсправен вентил на пумпи~kata Апаратот е поставен на рамна површина. Iсправen стетоскопот

9 Што е потребно за правилно мерење на крвниот притисок? Iсправен справен апарат за мерење притисок: Sfigmomanometar Ba`daren e barem edna{ vo 12 meseci Digitalen Ba`daren barem edna{ vo 6 meseci

10 Како се мери krvniot притисок? Fazi vo postapkata: Davawe/dobivawe na informacii od pacientot Se objasnuva postapkata Se raspra{uva / utvrduva dali ima faktori koi }e vlijaat na visinata na KP Postavuvawe na aparatot Postavuvawe na man`etata Odreduvawe na sistolniot KP Merewe na KP

11 Postavuvawe na man`etata Treba da pokriva 2/3 i obvitkuva 80% od nadlakticata Sе е обвиткува така да нема слободен простор меѓу раката Se postavuva na 2-3см 3см над зглобот на лактот Cревата ревата од внатрешната страна на раката - dа а не се притиснати ili previtkani Дијафрагмата од стетоскопот se поставува директно врз брахиjалната алната артерија NE! над или под манжетната.

12 Како се мери krvniot притисок? Odreduvawe na sistolniot KP preku radijalniot puls Se napipuva radijalniot puls so ednata raka Ritmi~nost? So drugata raka so затварање на вентилот на пумпи~kata во правец на сказалките на саатот и притискање vrz пумпи~kata se надувуваме манжетата Koga }e prestane da se ~uvstvuva~ pulsot = visina na sistolniot KP

13

14 Како се мери krvniot притисок? Odreduvawe na sistolniot i dijastolniot KP Se postavuva dijafragmata na stetoskopot vo jamata na laktot vrz a. brahijalis Se napumpuva man`etata do visina za ~20 mm Hg od vrednosta na sistolniot KP odreden preku radijalniot puls Pogolem pritisok = bolka i nalgodnost Se отвара вентилот и poleka se испушta воздухот 2-3 mmhg / секунда

15 Како се мери krvniot притисок? Pritisok na брахиjалната алната артериjа nad visina na sistolniot KP => kолабирање на arterijata. Namaluvawe na pritisokot do visina na sistolniot KP => protok na krv niz arterijata => pojava na ostar zвук = прв zvuk na Korotcoff-ов = систолen KP Остар удар (звук) Свиречки/дувачки звук Помек удар (звук) Помек дувачки звук Без звук K4 K5 K3 K1 K2

16 Како се мери krvniot притисок? Prodol`uva издишувањето воздух => pomek duva~ki zvuk = ~etvrta faza na звукот na Korotcoff Prodol`uva издишувањето воздух => момент na potplno is~eznuvawe na zvukot = дијастолeн KP. Se испушта воздухот од ман`етата до крај. Мерењето се повтотува po пауза od nekolku минути Остар удар (звук) Свиречки/дувачки звук Помек удар (звук) Помек дувачки звук Без звук K4 K5 K3 K1 K2

17

18 Se meri: Mерewe na KP prv pat Vo sednata polo`ba Ispravena polo`ba (po 2 min. stoewe) Va`no osobeno za postari bolni i so dijabet ortostatska hipotenzija. Na dvete race Разлика me u двете race до 10 mmhg - нормалнa Ponatamo{ni merewa Pritisokot se meri na stranata na koja{to pritisokot e povisok.

19 Кога може да измериме погрешни / nevistinski вредности на крвниот притисок? Nеправилна работа на срцето Bel mantil fenomen KP vo lekarska ordinacija e povisok od vrednostite mereni doma Maskirana hipertenzija KP vo lekarska ordinacija e ponizok od vrednostite mereni doma Preporaka: Pacientite da go kontroliraat pritisokot i doma

20 Preporaka Pacientite da se nau~at da go kontroliraat pritisokot i doma

21 Кога може да измериме погрешни вредности на крвниот притисок? Povisoki vrednosti: Zboruvawe Stud Alkohol Rakata pod nivo na srceto Mala man`eteta (Прекратка или претесна ) Brzo ispumpuvawe (DKP) Prepoln e мочниот меур Prebrzo ispu{tawe na vozduhot (povisok dijastolen KP)

22 Кога може да измериме погрешни вредности на крвниот притисок? Poniski vrednosti Golema man`eta Raka nad nivo na srceto Legnata polo`ba (DKP) Lekarska gre{ka Prebrzo spu{tawe na vozduhot (ponizok sistolen KP)

23 Кои вредности на крвниот притисок се нормални? < 140/90 mm Hg <130/80130/80 mm Hg za bolni so дијабет или бубрежнa bolest bez proteinurija (< 1 g/diureza) < 120/70 mm Hg za bolni so proteinurija > 1g/diureza

24 KLINI^KI VE[TINI 1. Merewe na krvniot pritisok 2. Presmetuvawe na indeksot na telesnata masa (ITM)

25 EDUKACISKI CELI Po ovaa ve`ba }e se steknete so znaewe: Za toa {to e indeksot na telesna masa (ITM) Za va`nosta na negovoto odreduvawe vo klini~kata praksa Kako da go presmetate ITM za sekoj individualen pacient Kako da gi tolkuvate dobienite vrednosti

26 Што преставува ИТМ? Aнтропометриско мерење (Kontroverzno) statisti~ko merewe koe ja komparira telesnata te`ina so telesnata visina Iako aktuelno ne go meri procentot na telesna masnotija,, se koristi da ja proceni zdravata telesna te`ina na osnova na visinata. Lesno se meri / presmetuva ITM e najkoristena dijagnosti~ka postpka za identificirawe na problemi so te`inata

27 Zo{то treba da se znae ИТМ? Gи и покажува категориите на телесната тежина, односно, го одразува степенот на дебелина koja e zna~aen ризик фактор za zdravjeto na lu eto: За појава нависок krven притисок Gо о влошува веќе постојниот висок KP (потребни се повеќе лекови и повисоки дози) Iндиректно влијае на регулирањето и на појавата на компликации на хипертензијата. Gо о нарушува нивото на масти во крвта Gо о влошува дијабетот, sрцевата слабост, бубрежното оштетување Gо о зголемува ризикот од предвремена смрт.

28 Kako se presmetuva ИТМ? Висина =170 см =1,7 m Тежина = 70 кг Te`ina ITM = (kg) Visina (m) 2 ИТМ = 70 кг / 1,7 h 1,7 = 70 / 2,89 = 24,2 кг/м 2 ITM = te`ina (kg) / Visina (m) 2

29 Без пресметување ИТМ се добива со Kористење нормограм од висината и тежината. Kompjuterski programi Kako se presmetuva ИТМ?

30 Кои се категориите на телесна тежина? KATEGORIJA PODGRUPA ITM Pothraneti < 18,5 Normalni 18,5-24,9 Nathraneti 25-29,9 Debeli 1. Debelina 30-34,9 2. Izrazena debelina 35-39,9 3. Morbidna debelina > 40,0