Осигурување. Детеминирање на осигурувањето. Асс М р Христина Танеска

Transkript

1 Осигурување Детеминирање на осигурувањето Асс М р Христина Танеска

2 Литература: Фотов Р.: Осигурување, УТМС, 2011 Кочовиќ Ј., Шулејиќ П., Ракоњац Антиќ Т.: Осигурање, Економски факултет, Београд, 2010

3 Во ХI век се бележи голем чекор во развојот на осигурувањето, и се појавуваат првите почетоци на меѓусебна осигурување и некои други видови, како што се осигурување од поплави, пожари, сообраќајни несреќи, итн. Првиот познат договорот за осигурување во заверен документ е во 1347 година во Пиза.

4 Проширувањето на светската трговија во новиот век поради силен економски раст на пазарот и откривањето на Америка и Индија резултираше со зголемување на опасности и ризици, како и на фреквенцијата и интензитетот на трговската размена. Многу трговци се свртуваат кон нови обезбедувања при преземање ризик преку задолжителни премии доволни за покривање на ризиците, трошоците и профитот. Ова беше иновација, која го означи осигурување како Мезоекономија, која и денес претставува основна филозофија на осигурителниот бизнис.

5 Осигурување е еден облик на управување со ризик, првенствено насочен кон намалување на финасиските губитоци. Осигурувањето е пренос на ризикот од осигуреникот врз осигурително друштво, со плаќање на премија за осигурување

6 Когнитивна основна логика на осигурувањето Основна идеја која лежи зад Осигурувањето е поврзување на ризикот на повеќе осигуреници во еден фонд, така законот на веројатност т.е. законот на големите броеви обезбеди да само релативно мал број на неповолни настани навистина се оствари во една година. Со тоа, трошокот на тој мал број на настани може да биде лесно поднесен од страна на голем број на осигуреници

7 На пример, поединци знаат дека ризикот од пожар во нивниот дом е мал, но се плашат од истото зошто последиците би биле многу неповолни; затоа спремни се да платат осигурување против пожар; Осигурителните друштва примаат уплати на премии зошто знаат, врз основа на статистика, дека кај голем број на осигуреници ќе се случат мал број на пожари; поради таквиот низок ризик и осигурителната премија за пожари обично е ниска

8 Осигурувањето, избегнувањето, ублажувањето и преносот на ризик, ја намалуваат неизвесноста кај поединци или организации. Со осигурувањето се овозможува интелигентно управување со ризикот, со постигнување на стабилност и развој

9 Видови осигурување Според светската пракса во осигурувањето, а и македонското законодавство, Осигурувањата се делат грубо на 2 вида: Животно Осигурување (осигурување на животот, рентно, дополнително осигурување со осигурување на живот, доброволно пензиско осигурување и др.) и Неживотно Осигурување (осигурување од последици на несреќа, осигурување на моторни возила, каско осигурување, на имотот, од пожар и други опасности, осигурувања од одговорност и др.)

10 Класи на осигурување Сите видови на осигурување според македонското законодавство официјално се поделени во 23 класи (чл.5 од Законот за Супервизија на Осигурувања 27/2002), и тоа:

11 Осигурувањето од последици на несреќен случај незгода (вклучувајќи индустриски повреди и професионални заболувања), во случај на смрт или нарушување на здравјето поради повреда, покрива: исплата на осигурената сума во еден целосен износ; исплата на осигурената сума во рати; комбинација на исплати од претходните два случаи; исплата поради повреди, нарушување на здравјето или смрт на патници.

12 Здравственото осигурување покрива услуги кои не се покриени со задолжителното здравствено осигурување: еднократен паричен надомест за инвалиднина; надомест на трошоците за болничко лекување; комбинација на плаќањата од претходните два случаи.

13 Осигурувањето на моторни возила (каско) ги покрива штетите за:моторни возила со сопствен погон, освен шински; влечни патни возила. Осигурувањето на шински возила (каско) ги покрива штетите настанати на шински возила. Осигурувањето на воздухоплови (каско) ги покрива штетите настанати на воздухоплови. Осигурувањето на пловни објекти (каско) ги покрива штетите настанати на речни или езерски пловни објекти. Осигурувањето на стока во превоз (карго) ги покрива штетите или губиток на стока во превоз, вклучувајќи го багажот, без оглед на видот на транспортот.

14 Осигурувањето на имот од пожар и природни непогоди ги покрива штетите или губитоци на имот (освен штетите на имот предвидени со точките од 3 до 7 од овој член) во случаи на: пожар, експлозија, луња, природни непогоди освен луња, земјиште што тоне или се лизга. Други осигурувања на имот ги покрива штетите или губитоци на имот(освен штетите на имот предвидени со точките од 3 до 7 од овој член) поради град или мраз, и други штети освен оние од точка 8 од овој член (на пример во случај на кражба).

15 Осигурување од одговорност од употреба на моторни возила. Осигурувањето од одговорност од употреба на воздухоплови ги покрива штетите настанати од употреба на воздухопловот вклучувајќи ја одговорноста на сопственикот. Осигурувањето од одговорност од употреба на пловни објекти ги покрива штетите настанати од употреба на пловните објекти вклучувајќи ја одговорноста на сопственикот Општо осигурување од одговорност го покрива осигурувањето од други одговорности освен оние од точките од 10 до 12 од овој член

16 Осигурувањето на кредити покрива: ризик од неплаќање (ненавремено плаќање) поради неликвидност или други околности; извозни кредити и други ризици во врска со извозот, трговијата и инвестирањето на странски и домашен пазар; кредити со отплата на рати; хипотекарни и ломбардни кредити; земјоделски кредити, и други кредити и заеми.

17 Осигурување на гаранции ги покрива и директно или индиректно гарантира за исполнувањето на обврските на должниците. Осигурување од финансиски загуби ги покрива финансиските загуби кои се јавуваат како резултат на: ризик при вработување; недоволен приход (општо); временски неприлики; загубен приход; непредвидени општи трошоци; непредвидени трговски трошоци; загуба на пазарната вредност; загуба на рентата или приходот; индиректни трговски загуби освен оние наведени во претходните случаи; други финансиски загуби (освен трговски), и други видови на финансиски загуби.

18 Осигурување на правна заштита ги покрива трошоците за правна помош и судски спорови. Осигурување на туристичка помош (патничко осигурување) за лица кои се соочуваат со проблеми при патување или други случаи на отсуство од дома или од постојаното место на живеење.

19 Осигурување на живот (освен она наведено во точките од овој член) опфаќа осигурување во случај на доживување, осигурување во случај на смрт, мешано осигурување на живот, рентно осигурување и осигурување на живот со поврат на премии Осигурување на брак или породување.

20 Осигурување на живот во врска со удели во инвестициони фондови, кога осигуреникот го презема инвестициониот ризик во однос на промена на вредноста на инвестиционите купони или други хартии од вредност на инвестиционите фондови

21 Осигурување на тонтина (здружение на рентиери), е осигурување на лица здружени со цел заеднички да ги капитализираат уплатените влогови и соодветно на тоа да ги дистрибуираат акумулираните средства помеѓу лицата кои достигнале одредена возраст, или пак помеѓу корисниците на осигурувањето на починатите лица

22 Осигурување на средства за исплата, се базира на актуарски пресметки при што во замена за еднократни или периодични уплати осигурените лица добиваат побарувања со одредено времетраење и износ

23 Осигурувањето во Македонија Целиот систем на Осигурување во Македонија моментално правно е базиран врз Законот за Супервизија на Осигурувања (Службен весник на РМ 27/2002), како и други поединечни закони, подзаконски акти и имплементација на легислативата на ЕУ од областа на осигурувањето

24 Контрола на државата и регулирање на пазарот Главна регулаторна државна инстанца која го контролира целокупниот пазар на Осигурување во Македонија е Агенцијата за Супервизија на Осигурувања (АСО)

25 Агенцијата за супервизија на осигурување е основано како независно регулативно тело со надлежности и овластувања да се грижи за законско и ефикасно функционирање на пазарот на осигурување, со цел заштита на правата на осигурениците и корисниците на осигурителните услуги. Оваа цел Агенцијата ќе ја постигне преку креирање на модерен и ефикасен осигурителен сектор, кој ќе нуди квалитетни осигурителни услуги и ќе даде значителен придонес за понатамошен развој на финансискиот сектор во земјата

26 Законските надлежности на Агенцијата се однесуваат на: Спроведување на супервизија над друштвата за осигурување, осигурителните брокерски друштва, друштвата за застапување во осигурувањето, осигурителните брокери и застапници, правните лица кои се поврзани со друштвата за осигурување и Националното биро за осигурување, како и Издавање и одземање дозволи, согласности и лиценци, изрекување супервизорски мерки, донесување подзаконски акти и давање предлози за донесување на закони, членување во меѓународни асоцијации од областа на осигурувањето, соработување со други надзорни органи и поттикнување на развојот на осигурувањето

27 Осигурителни друштва во Македонија Според Македонското законодавство, осигурителните компании се стриктно поделени на оние кои што работат со Животно и оние кои што работат со Неживотно осигурување. Значи, според законот, таа компанија која работи со Животно нема право да работи со Неживотно Осигурување и обратно. Подолу е листата на компании овластени (лиценцирани) од страна на Агенциајта за Супервизија на Осигурувања (АСО)

28 Друштва за животно осигурување Заклучно Јануари 2011, единствено 3 Друштва имаат лиценца за Животно Осигурување: Граве Кроациа осигурување Живот ВИНЕР Лајф Виена Иншуренс Груп

29 Друштва за неживотно осигурување Кјуби Македонија Вардар Осигурување (Триглав) Сава Табак Евроинс Осигурување ВИНЕР Виена Иншуренс Груп (неживотно) Еуролинк Инсиг Македонија Уника Кроациа осигурување Неживот Осигурителна полиса Албсиг

30 Осигурителни поими Агенти физичко или правно лице кое е независно и доплата надомест овластени експлицитно или имплицитно да работат за друг на клиентите. Во поширока смисла, овој термин вклучува комерцијални агенти, фактори, брокери, застапници, земјопоседници, итн, во потесна смисла на агенти и брокери

31 Амортизација постепено намалување на вредноста на компанијата средства, и се пресметува на годишно ниво во согласност со постапката пропишана со закон. БОНУС премија, која се изразува како процент на премија, намален износ на премијата за тој процент, ако тоа е истиот автомобил осигурување секоја следна година, бонус зголемува до одреден процент, со што се намалува на премијата

32 Краен рок датумот кога премиите за осигурување се пресметуваат. Денот на издавањето денот кога друштвото за осигурување прашања полиса за осигурување. Датумот на отпочнување осигурување денот и времето со кои осигурувањето почнува

33 Двојно осигурување ситуација која се случува кога на истиот објект на осигурување истовремено од истата ризици осигурени од осигурител, и уште две поминува вистинската вредност на овие работи. FLOTANTNA Полиса еден вид на осигурување кое се издава за оние чии премии за осигурување се утврдуваат во согласност со акции кои се пријавени во договорените рокови (главно имот и осигурување во сообраќајот).

34 Франшиза дел од осигурениците штети, или на договорениот износ или процент на сума. Функционална премија се состои од технички премии и превенција. Средства (имотот) вклучува движен и недвижен имот и други економски вредности и права изразени во материјални, нематеријални и готово

35 Karenca периодот на почетокот на договорениот осигурување период во кој осигурувачот не е должен да ја врши како осигурителен настан. Клаузула за дополнителни или посебен акцент на обезбедување на договорот за осигурување кој е утврден со правата и обврските на странките. КОРИСНИК НА ОСИГУРУВАЊЕ е физичко или правно лице има право на надомест на штета од осигурување.

36 Краткорочно осигурување форма на осигурување склучено со времетраење не подолго од една година или помалку (до неколку месеци или неколку дена). Malus додаток на премија за осигурување поради побарувања настанати во текот на изминатиот период, кој е задолжен во наредните обновувања на полиси за осигурување

37 Надосигурување се случува ако сума од осигурител назначен за полиса за осигурување, на полиси или осигуреникот е поголема од вредноста на осигурените предмети, или во времето на склучување на осигурување или подоцна, за време на неговиот живот.

38 Несреќи секоја ненадејна и независна волја на осигуреникот настан, постапувајќи главно однадвор врз телото на осигуреникот, што резултира во неговата смрт, целосно или делумно инвалидитет, преодна неспособност за работа или за ментално здравје со која се бара лекарска помош. Обнова на осигурувањето е продолжување на договорот за осигурување. Задолжително осигурување осигурување е лице или осигурување на имот врз основа на Законот, без оглед на волјата на учесниците во осигурување врска.

39 Policyholder осигуреникот е лицето чии имот или интерес се обезбедени, а тоа вклучува и правото осигурување Осигурување финансиска и комерцијална економска сфера (мезоекономија) на услуги која ги заштитува луѓето, нивниот имот или интересите на последиците од непредвидени настани од голем број на опасности.

40 ПОЛИСА ЗА ОСИГУРУВАЊЕ писмен документ за склучување на договорот за осигурување. Понуда за Осигурување писмена понуда од страна на полиси дава осигурител заради склучување на договорот за осигурување. Понудите мора да ги содржат сите битни елементи на идните договори (полицијата) на прифаќање може да се направи валидна договорот за осигурување. Осигурување портфолио сите осигурувања во сила во некои осигурителни компании

41 Предмет на осигурување луѓе, животни, работите, сопственост, за кого или што може да настане ризик. Премија за осигурување сумата што на полиси мора да плати осигурувачот во врска со договорот за осигурување. Премиските стапки цена на единица на осигурување. Таа се изразува во промилен или процентен износ на сумата на осигурувањето

42 Преземање ризици збир на дејствија од страна на осигурувачот пред склучувањето на осигурувањето за заштита на економска сигурност на осигурениците: преглед на работи (предмети) и луѓе проценка на степенот на изложеноста на ризикот утврдување на премиите за осигурување изготвување на извештај за покриеност, или полиса за осигурување

43 Основна возраст на осигурениците возраста на осигуреникот во моментот на склучување на договорите за осигурување. Најчесто утврдени на начин што на календарската година во која за осигурување одзема календарската година во која осигуреното лице е родено

44 SKADENCA денот по што осигурител, осигурување рок, не е одговорен на осигуреникот. За повеќегодишни осигурувања skadenca, претставува првата наредна година по рокот за плаќање на годишни премии за осигурување. ШТЕТИ исправката на вредноста на средствата (т.н. обични штети), превенција (изгубена корист) и повреда на личните права (нематеријална штета).

45 Винкулација изјава во осигурителната полиса или на исправата која се приложува кон полисата за отстапување на право на надокнада од осигурувањето на трето лице Зелен картон меѓународен картон на осигурување од автоодговорност кој го издава националната агенција за осигурување како доказ за постоење на валидно осигурување на подрачјето на државите членки на системот на зелениот картон на осигурувањето