Kulturstatistikk 2010 Statistiske analysar 127. Totalt Teater og opera Frie danse- og teatergrupper

Transkript

1 Kulturstatistikk 2010 Statistiske analysar Scenekunst 2,7 millionar besøk på teater- og danseframsyningar 5.1. Nokre resultat Teater og opera og dans ser ut til å vere attraktive tilbod innanfor scenekunstfeltet. Etter ein svak nedgang i totale besøkstal for 2009 i institusjonsteatra og tilboda til frie grupper innanfor dans og teater, er det for 2010 igjen registrert ein auke i tilskodartala. Totalt var det 2,7 millionar besøk i Det var til saman over fleire besøk enn i 2009, ein auke på 15 prosent. Ser vi ti år attende, til 2001, og samannliknar med tala for 2010 har tilskodartala for teater og dans auka med drygt 50 prosent. Figur 5.1. Tilskodarar ved teater og opera og frie grupper innanfor teater og dans Totalt Teater og opera Frie danse- og teatergrupper Kjelde: Norsk teater- og orkesterforening og Danse- og teatersentrum. 1,8 millionar teaterbesøk i NTO-institusjonane framsyningar Talet på teatra som er medlemmer i Norsk teater- og orkesterforening (NTO), har halde seg stabilt i 2010, på 31 institusjonar. Desse 31 institusjonane hadde drygt 1,8 millionar besøkjande i Etter ein nedgang i publikumsoppslutninga i 2009 ser det no ut til at besøkstala har teke seg opp att, det siste året ein auke på nær tilskodarar, eller nær 3 prosent. Sjølv om det totalt er ein auke i tilskodartala, ser ein enda eit år med nedgang både i framsyningar og publikum for barn og unge. Aktiviteten i NTO-institusjonane er framleis høg. Talet på framsyningar ligg på same nivå i 2010 som i 2009, med drygt framsyningar. Om lag ein tredjedel av framsyningane var oppsetjingar for barn og unge, litt lågare del enn førre året. Tilskodarar per framsyning har siste året auka noko, både totalt og for barn og ungdom. Som nemnt over har både framsyningar og tilskodartalet for barn og ungdom gått ned, men tilskodartalet per framsyning for barn og unge har auka med 20 til 172. Jamfør figur 5.2 og tabell av de 31 NTO-institusjonane som er nemnde ovanfor, fekk anten direkte tilskot frå staten eller regionale tilskot. Totalt var det 19 institusjonar som fekk statleg eller regionalt driftstilskot i Ein av tilskotsinstitusjonane er ikkje medlem av NTO. Dei økonomiske nøkkeltala for tilskotsteatra syner at desse 19 institusjonane til saman hadde inntekter på nær 1,7 milliardar kroner i ,1 prosent av inntektene var tilskot frå staten, 9 prosent var regionale driftstilskot, og 23 prosent var andre inntekter. Det er om lag same fordelinga som året før; mens delen frå staten har auka noko, har regionale tilskot og andre inntekter gått litt ned. Samla driftsresultat for tilskotsinstitusjonane i 2010 var eit resultat på nær 53 millionar kroner. Etter eit negativt driftsresultat i 2008, har dei to siste åra vist overskot 60 Statistisk sentralbyrå

2 Statistiske analysar 127 Kulturstatistikk 2010 samla sett. I 2010 blei det utført årsverk ved desse 19 tilskotsinstitusjonane. Dette er ein auke på 39 årsverk siste året og på 213 årsverk sidan Jamfør figur 5.3 og tabell 5.2. Figur 5.2. Tilskodarar ved teater og opera Agder Teater Akershus teater Avant Garden BIT Teatergarasjen Black Box Teater Brageteatret Carte Blanche Dansens hus Den Nationale Scene Den Norske Opera & Ballett Den Nye Opera Det Norske Teatret Det samiske nasjonalteatret Beaivvás Dramatikkens hus#3 3 Haugesund Teater Hordaland Teater Hålogaland Teater Nationaltheatret Nordland Teater Nord-Trøndelag Teater Opera Sør Oslo Nye Teater Riksteatret Rogaland Teater Sogn og Fjordane Teater Teater Ibsen Teater Innlandet#4 4 Teater Manu - norsk tegnspråkteater Teatret Vårt Trøndelag Teater Østfold teater Kjelde: Norsk teater- og orkesterforening. Figur 5.3. Teater og opera. Inntekter for tilskotsteatra kroner Tilskot frå staten Regionale driftstilskot Andre inntekter Kjelde: KUD, Prop. 1 S. Fri scenekunst nær tilskodarar Den frie scenekunsten syner både høgare aktivitet og auke i besøkstala for Samanlikna med 2009, som var eit svakt år, syner både talet på framsyningar og tilskodarar auke i Tilsaman hadde dei frie teater- og dansegruppene Statistisk sentralbyrå 61

3 Kulturstatistikk 2010 Statistiske analysar 127 besøkjande på framsyningar. Desse tala utgjer ein auke på respektive 56 og 12 prosent i høve til året før. 66 prosent av framsyningane var retta mot barn, ein lågare del enn i Det var i gjennomsnitt 145 besøk per framsyning, det høgaste sidan frie teater- og dansegrupper har rapportert tal til Danse- og teatersentrum for 2010, 4 færre grupper enn i av gruppene som har rapportert, var teatergrupper, og 24 var dansegrupper (jamfør tabell 5.3). Norsk scenekunstbruk færre tilskodarar 53 prosent på teater, musikal eller revy siste tolv månader i 2008 Norsk scenekunstbruk formidlar fri profesjonell scenekunst. I 2010 blei det formidla 64 produksjonar gjennom Norsk scenekunstbruk sitt nettverk, 8 fleire enn i 2009 og er no på same nivå som i 2007 og Desse 64 produksjonane hadde til saman framsyningar, av desse var for barn og unge. Talet på framsyningar i 2010 representerer ein auke på drygt 350. Framsyningane hadde totalt ei oppslutning på tilskodarar, ein auke på godt over tilskodarar. Etter nokre år med nedgang i talet på barn og unge ser det no ut til at dette talet er stigande. Både i 2009 og 2010 er det blitt fleire barn og unge publikumarar. I 2009 var 91 prosent av tilskodarane barn og unge. I 2010 var prosentdelen gått ned til 83, men som nemnt over er både det totale tilskodartalet gått opp og tilskodartalet for barn og unge. Også talet på framsyningane retta mot barn og unge auka med 150 frå 2009 til Sidan 2000 har talet på framsyningar firedobla seg, og tilskodarar på framsyningane til Norsk scenekunstbruk har meir enn tredobla seg (jamfør tabell 5.4). Det har ikkje vore kulturbruksundersøkingar sidan Detaljerte tal frå denne og tidlegare undersøkingar er presenterte i kulturstatistikk 2008 og Figur 5.4 gir eit bilete av kor mange prosent som hadde vore på teater, musikal eller revy, opera eller operette og ballett- eller danseframsyning siste tolv månader i åra 1997, 2000, 2004 og Figur 5.4. Personar som har vore på ballett eller danseframsyning, opera- eller operetteframsyning og teater, musikal dei siste tolv månadene Prosent Prosent Ballett eller danseframsyning Opera- eller operetteframsyningar Teater, musikal eller revy Kjelde: Norsk kulturbarometer. Norsk teater- og orkesterforening (NTO) 5.2. Om statistikken og dei ulike scenekunstorganisasjonane NTO, jamfør avsnitt 6.2, er ein arbeidsgivar- og interesseorganisasjon for profesjonell musikk og scenekunst. NTO har 44 medlemmer innanfor teater, dans, opera, kor og orkester- og folkemusikk. Medlemmene består av nasjonale og regionale institusjonar innanfor teater, opera, orkester og dans og offentleg støtta programmerande teater, produserande teater og scener, 62 Statistisk sentralbyrå

4 Statistiske analysar 127 Kulturstatistikk 2010 profesjonelle kor, ensemble og orkester. Som arbeidsgivarorganisasjon sluttar NTO avtaler med og/eller hjelper medlemmene sine i forhandlingar med ei rekkje arbeidstakarorganisasjonar ( Tala som blir presenterte i tabellar og figurar, kan ikkje heilt samanliknast frå år til år, då medlemstalet i NTO har auka nesten kvart år med eitt medlem. I statistikken for 2010 har talet på medlemsinstitusjonar halde seg stabilt frå Også talet på framsyningar har vore utilfredsstillande rapportert for nokre teater dei siste åra, men for 2010 har alle dei 31 teatra rapportert både framsyningar og tilskodartal. Danse- og teatersentrum (DTS) Norsk scenekunstbruk Norsk teaterråd Frifond teater Kulturbruksundersøkingane Danse- og teatersentrum (DTS) er eit kompetansesenter som fremmar profesjonell scenekunst nasjonalt og internasjonalt. DTS arbeider primært med fri scenekunst i Noreg. Organisasjonen blei etablert som interesseorganisasjon i 1977, på initiativ frå kunstnarar i det frie scenekunstfeltet. Hovudmålet var å få etablert ei støtteordning for scenekunstgrupper som arbeidde utanfor institusjonane. DTS er organisert som ein nettverksorganisasjon. (Danse- og teatersentrum, Om DTS). Heller ikkje tala for det frie scenekunstfeltet kan heilt samanliknast då talet på medlemmer som sender rapportar til DTS, varierer noko frå år til år. I 2009 var 93 produksjonseiningar/samanslutningar medlemmer i DTS. Tala som er rapporterte i tabellen, gjeld både medlemmer av DTS og ikkje-medlemmer. Norsk scenekunstbruk er den største og viktigaste landsdekkjande formidlaren av scenekunst for aldersgruppa 0-20 år. Norsk scenekunstbruk er også den nasjonale aktøren i formidling av scenekunst i Den kulturelle skolesekken (DKS). Norsk scenekunstbruk har eit medlemsnettverk av fylkeskommunar og deira lokale arrangørar. Det blir lagt stor vekt på aktive og medverkande arrangørar for å auke kompetansen og interessa for scenekunst lokalt. Nettverket omfatta i fylke (ikkje Oslo) og 429 kommunar. Frå 2009 er forvaltninga av produksjonsmidlane til scenekunst for barn og unge innanfor DKS flytta frå Norsk kulturråd til Norsk scenekunstbruk AS. Nokre av gruppene rapporterer òg tal på produksjonar og tilskodarar gjennom DTS ( 2011). Norsk teaterråd er ein landsomfattande paraply- og interesseorganisasjon på det frivillige scenekunstfeltet. Organisasjonen har 16 medlemsorganisasjonar i 2010, enkelte er landsdekkjande, andre er regionale. Tala frå Norsk teaterråd er ikkje oppdaterte for Tabell 5.5 syner derfor tala for 2008, den same tabellen som i Kulturstatistikk I 2008 rapporterte elleve medlemsorganisasjonar aktiviteten til Norsk teaterråd. Nokre av medlemmene driv berre med amatørteater, andre arbeider på fleire kulturområde. Norsk teaterråd har fylkesråd i fleire fylke. Norsk teaterråd forvaltar fleire offentlege tilskotsordningar, under dette Frifond teater, Scenetekstfondet og Spelfondet ( 2010). Frifond teater er ein del av Frifond, ei støtteordning oppretta av Stortinget for å betre dei økonomiske rammevilkåra for demokratisk og medlemsbasert aktivitet i lokalsamfunn. Frifond teater har som mål å gi støtte til amatørgrupper innanfor teater, levande rollespel og dans. Det blir òg gitt tilskot til framsyningar og kurs i eigen regi, men òg til større arrangement. Målsetjinga med ordninga Frifond teater er å medverke til at interessa for teater og dans på lokalt plan aukar ( Statistisk sentralbyrå gjennomfører kvart fjerde år ei utvalsundersøking, der folk i alderen 9-79 år blir spurde om bruken av ulike kulturtilbod. Siste tilgjengelege resultat er publisert i Norsk kulturbarometer 2008 ( og i Kulturstatistikk 2008 og 2009 ( Statistisk sentralbyrå 63

5 Kulturstatistikk 2010 Statistiske analysar 127 Referansar Danse- og teatersentrum ( Frifond teater ( Norsk scenekunstbruk ( Norsk teater- og orkesterforening ( Norsk teaterråd ( Meir informasjon Statistisk sentralbyrå (12. september 2008): «Mange medlemmer, færre aktive» ( Taule, Liv (red) (2010): Kulturstatistikk 2009, Statistiske analysar 117, Statistisk sentralbyrå ( Vaage, Odd Frank (2009): Norsk kulturbarometer 2008, Statistiske analysar 107, Statistisk sentralbyrå ( Vaage, Odd Frank (2009): Kultur- og mediebruk blant personer med innvandrerbakgrunn, Rapporter 2009/29, Statistisk sentralbyrå ( 64 Statistisk sentralbyrå

6 Statistiske analysar 127 Kulturstatistikk 2010 Tabell 5.1. og tilskodarar ved teater 1 og opera I alt Av dette for barn og ungdom Tilskodarar I alt Av dette barn og ungdom Tilskodarar per framsyning Turnéframsyningar 2 I alt Av dette for barn og ungdom Tilskodarar Agder Teater Akershus teater Avant Garden BIT Teatergarasjen Black Box Teater Brageteatret Carte Blanche Norges nasjonale kompani for samtidsdans Dansens hus Den Nationale Scene Den Norske Opera & Ballett Den Nye Opera Det Norske Teatret Det samiske nasjonalteatret Beaivvás Dramatikkens hus Haugesund Teater Hordaland Teater Hålogaland Teater Nationaltheatret Nordland Teater Nord-Trøndelag Teater Opera Sør Oslo Nye Teater Riksteatret Rogaland Teater Sogn og Fjordane Teater Teater Ibsen Teater Innlandet Teater Manu - norsk tegnspråkteater Teatret Vårt Trøndelag Teater Østfold teater Gjeld dei teatra som er medlemmer i NTO. 2 Medrekna turnéar i utlandet. 3 Frå inngår Det Åpne Teater i Dramatikkens Hus. 4 Endra namn frå Hedmark teater til Teater Innlandet i Kjelde: Norsk teater- og orkesterforening og dei enkelte teatra. Statistisk sentralbyrå 65

7 Kulturstatistikk 2010 Statistiske analysar 127 Tabell 5.2. Økonomiske nøkkeltal for tilskotsteatra kroner Tilskot frå staten Regionale Andre inntekter Driftskostnader Årsverk driftstilskot Agder Teater Beaivvás Sámi Teáhter Carte Blanche A/S Den Nationale Scene Den Norske Opera og Ballett Det Norske Teatret Haugesund Teater Hedmark Teater Hordaland Teater Hålogaland Teater Nationaltheatret Nord-Trøndelag Teater Nordland Teater Peer Gynt-stemnet Rogaland Teater Sogn og Fjordane Teater Teater Ibsen Teater Innlandet Teatret Vårt Trøndelag Teater Tala for Agder Teater gjeld berre teaterdrifta så nær som årsverk, der drift av kulturhuset i Kristiansand kommune er inkludert. 2 Beaivvás Sámi Teéather får fast årleg driftstilskot frå Sametinget og Kautokeino kommune, som i 2010 utgjorde respektive 15,6 millionar kroner og 0,8 millionar kroner. 3 Den Nationale Scene fekk i 2010 eit ordinært driftstilskot på kroner. Av dette er 1 million kroner ikke inntektsførd i resultatrekneskapen, men avsatt som kortsiktig gjeld i balansen til framtidige kostader knytta til lånefinansierte behov for utbetring. 4 Nationaltheatret fekk i 2010 eit ordinært drifttilskot på kroner. Av dette er kroner ikkje inntektsført i resultatrekneskapen, men avsett som kortsiktig gjeld i balansen til framtidige kostnader knytte til å lånefinansiere utbetringsbehov. Teatret inntektsførte i rekneskapen for 2010 ekstratilskudd på 1 mill. kroner avsett til framtidige pensjonsplikter som blei tildelte i Nord- Trøndelag Teater er organisert som ei fylkeskommunal verksemd. 6 For Peer Gynt-stemnet er oppførte tal henta frå prosjektrekneskapen for stemnet, bortsett frå eigenkapital, som gjeld Peer Gynt AS. 7 Teater Innlandet har teke over verksemda til Hedmark Teater per Kjelde: KUD, Prop. 1 S. Tabell 5.3. Frie teater- og dansegrupper Grupper i alt Teatergrupper Dansegrupper i Medlemmer alt Nye produksjonar i alt Besøkjande i alt Besøk per framsyning I alt Av dette for barn Tala inkluderer rapport frå 65 av 65 medlemmer, dessutan rapport frå 18 ikkje-medlemmer. 2 Tala inkluderer rapport frå 70 av 70 medlemmer, dessutan rapport frå 11 ikkje-medlemmer gjennom talmateriale frå Norsk scenekunstbruk. 3 Tala inkluderer rapport frå 51 av 77 medlemmer, dessutan rapport frå 21 ikkjemedlemmer gjennom Norsk scenekunstbruk. 4 Tala inkluderer rapport frå 82 av 83 medlemmer, dessutan rapport frå 13 ikkje-medlemmer gjennom Norsk scenekunstbruk. 5 Tala inkluderer rapport frå 81 av 83 medlemmer, dessutan rapport frå 17 ikkje-medlemmer gjennom Norsk scenekunstbruk. 6 Tala inkluderer rapport frå 60 av 88 medlemmer, dessutan rapport frå 26 ikkje-medlemmer gjennom Norsk scenekunstbruk. 7 Tala inkluderer rapport frå 56 av 97 medlemmer, dessutan rapport frå 49 ikkje-medlemmer gjennom Norsk scenekunstbruk. Kjelde: Danse- og teatersentrum. 66 Statistisk sentralbyrå

8 Statistiske analysar 127 Kulturstatistikk 2010 Tabell 5.4. Norsk scenekunstbruk. Produksjonar. og tilskodarar, etter aldersgrupper Tilskodarar Produksjonar I alt Barn/unge 0-14 år Ungdom/ vaksne 15 år og over I alt Barn/unge 0-14 år Ungdom/ vaksne 15 år og over Kjelde: Norsk scenekunstbruk. Tabell 5.5. Norsk teaterråd. Talet på produksjonar, framsyningar, aktørar og tilskodarar Produksjonasyningasjonasyningar Fram- Aktørar Tilskodarar Produk- Fram- Aktørar Tilskodarar AOF Noreg Hålogaland amatørselskap Juvente Norges bygdeungdomslag Norges døveforbund Norges KFUK-KFUM Noregs ungdomslag Norsk amatørteaterforbund Norsk frilynt ungdomsforbund Norsk teaterverksted H Norge Ravn Studieforbundet Solidaritet Vestlandske teatersenter Kjelde: Norsk teaterråd. Tabell 5.6. Frifond teater. Talet på søknader, framsyningar og aktørar Søknader Innvilga Aktørar søknader I alt 0-12 år år 27 år og over Kjelde: Norsk teaterråd. Statistisk sentralbyrå 67