Energiutgreiing Askvoll kommune

Transkript

1 Energiutgreiing Askvoll kommune Foto: Merete Husmo Høidal - NRK 2013

2 SAMANDRAG Askvoll. Kjelde: Askvoll kommune Innbyggarar Storleik husstandar Næringsliv Nybygging Vassboren varme Vasskraft Vasskraftpotensiale Nettutfordringar pr Mål om auke 2,49 pers. pr. husstand. Større enn snitt. Industri og jordbruk 8 bueiningar i bueiningar i 2012 Betydeleg overskot Lite Ingen spesielle I følgje Forskrift om Energiutredninger utgitt av NVE i januar 2003 skal områdekonsesjonær utarbeide, årleg oppdatere og offentleggjere ei energiutgreiing for kvar kommune i konsesjonsområdet. Frå 2009 er forskrifta endra, slik at rullering berre vert kravd annakvart år. Energiutgreiinga skal beskrive noverande energisystem og energisamansettinga i kommunen med statistikk for produksjon, overføring og stasjonær bruk av energi. Energiutgreiinga skal vidare innehalde ei vurdering av forventa energietterspurnad i kommunen, fordelt på ulike energiberarar og brukargrupper. Endeleg skal energiutgreiinga beskrive dei mest aktuelle energiløysingane for område i kommunen med forventa vesentleg endring i etterspurnaden etter energi. Inkludert i dette skal områdekonsesjonæren ta omsyn til grunnlaget for bruk av fjernvarme, energifleksible løysingar, varmegjenvinning, innanlandsk bruk av gass, tiltak for energiøkonomisering ved nybygg og rehabiliteringar og verknaden av å ta i bruk energistyringssystem på forbrukssida m.m. Intensjonen med forskrifta er at lokale energiutgreiingar skal auke kunnskapen om lokal energiforsyning, stasjonær energibruk og alternativ på dette området. På denne måten skal lokale energiutgreiingar medverke til ei samfunnsmessig rasjonell utvikling av energisystemet. Tabellen nedanfor viser sentrale nøkkeltal for den stasjonære energibruken i kommunen. Detaljert oversyn finst i vedlegg. Hovudtal for 2012 [GWh] Elektrisitet Petroleum Gass Biobrensel Avfall, kol, koks Totalt Hushald 21,9 0,3 0,1 9,1 0,0 31,4 Hytter og fritidshus 2,1 0,0 0,0 0,0 0,0 2,1 Tenesteyting 11,4 1,0 0,1 0,0 0,0 12,5 Industri 3,3 0,1 0,0 0,0 0,0 3,4 Fjernvarme 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Primærnæring 2,4 0,0 0,0 0,0 0,0 2,4 Sum 41,1 1,4 0,2 9,1 0,0 51,8 Kommunen bør utarbeide ein eigen enøkplan som omfattar dei største kommunale bygga. Enova SF kan gi inntil kr i støtte til utarbeiding av slike planar. Side 2 av 31

3 INNHALD SAMANDRAG... 2 INNHALD UTGREIINGSPROSESSEN KOMMUNEN FOLKETAL OG BUSETNAD NÆRINGSLIV 7 3 LOKALT ENERGISYSTEM INFRASTRUKTUR FOR ENERGI ENERGIBRUK VASSBOREN VARME LOKAL ENERGITILGANG ENERGIBALANSE 16 4 UTVIKLING ENERGIBRUK FRAMSKRIVING AV ENERGIBRUK UTFORDRINGAR FOR ENERGIFORSYNINGA 18 5 NY ENERGITILGANG SMÅKRAFT VINDKRAFT BIOENERGI SPILLVARME AVFALL ANDRE ENERGIKJELDER 23 6 AKTUELT OMRÅDE NYTT SETTEFISKANLEGG I STONGFJORDEN 24 7 FØRESETNADER SPESIELLE FØRESETNADER GENERELLE FØRESETNADER 26 8 VEDLEGG ENERGIBRUK DEMOGRAFI OG NÆRINGSLIV ENERGIMERKING AV BYGG STRAUMNETTET I FRAMTIDA 29 9 REFERANSAR PUBLIKASJONAR, RAPPORTAR ETC. 30 ILLUSTRASJONAR 30 FIRMA/ PERSONAR 31 Side 3 av 31

4 1 UTGREIINGSPROSESSEN Som områdekonsesjonær har SFE Nett AS engasjert SFE Kraft AS til å bistå i utarbeiding av energiutgreiing for Askvoll kommune i Sogn og Fjordane fylke. Den første energiutgreiinga for Askvoll kommune vart utarbeidd og presentert i Førre utgreiing for Askvoll kommune vart utarbeidd i Statistikkane vart ajourførte og utvida i høve til Veileder for lokale energiutredninger Endringane var i hovudsak framstilling av energibruk både med og utan temperaturkorrigering og innføring av brukarkategorien Hytter og fritidshus. Det vart lagt inn nye prosentsatsar for temperaturkorrigering og utgreiinga vart oppdatert med omsyn på kjende endringar i framtidige energibehov. Ved rullering i 2011 fekk utgreiinga ny layout der tekst med grøn bakgrunn gjeld den aktuelle kommunen. Dette kapittelet skildrar kort korleis områdekonsesjonæren har valt å organisere arbeidet med den lokale energiutgreiinga. Samarbeid og eventuell kontakt med andre lokale aktørar vil du finne her. Organiseringa av samarbeidet med kommunen finn du og her. Dette inkluderer både avhelde møte og oversyn over kva delar av kommunen si verksemd som har vore involvert eller bidrege med data. Der det er gjort lokale kartleggingar og innhenting av statistikk som ikkje er offentlig tilgjengeleg, er det gjort greie for kva data som er innhenta, korleis innhentinga er gjort og korleis denne informasjonen er lagra og eventuelt vidare bearbeidd. Askvoll i vinterdrakt. Kjelde: Rullering 2013 Oppstartsmøte 23. august 2013 Stad Frå kommunen For energiverket Rådhuset Bygg- og eigedomssjef Helge Follevåg Torgrim Øvrebø Svein Nordeide Dag Einar Gule Det vart gjort ein grundig gjennomgang av status og framtid. Kommunen bidrog konstruktivt i dette arbeidet. Fokusområde Ved denne rulleringa har vi sett spesielt fokus på det planlagde settefiskanlegget i Stongfjorden. Side 4 av 31

5 2 KOMMUNEN Askvoll ligg sentralt plassert på kysten av Sogn og Fjordane og er eit knutepunkt mellom land og sjø. Kommunen strekkjer seg frå bygdene på sørsida av Førdefjorden i aust og til Bulandet i vest, med Dalsfjorden i sør og Førdefjorden i nord. Det er gode kommunikasjonar langs kysten med ekspressbåt og buss-samband med Førde. Internt i kommunen er øyane knytte til fastlandet med to ferjesamband. Kommunesenteret Askvoll ligg på fastlandet. Her er kommuneadministrasjonen og mange av dei kommunale tenestene lokaliserte. På øyane Bulandet-Værlandet ligg eit av dei mest livskraftige fiskeværa i landet. I den gamle industribygda Holmedal er fabrikkar for teglstein, ullvarer, margarin og brus avløyste av moderne industri. Energibruk i ein kommune avheng av faktorar som folkesetnad, type bygg, antal personer pr husstand, korleis lokalt næringsliv er sett saman, klimatiske tilhøve med meir. I dette kapittelet har vi tatt med slik informasjon som bakteppe for vidare skildring av energisystemet i kommunen. Vi har og tatt med særeigne tilhøve i kommunen som betyr noko for samansettinga og storleiken på energibruken. Dette gjeld til dømes viktige industri- og næringsverksemder. Alle detaljar om demografi og sysselsetting er å finne i vedlegg. Klimadata for Askvoll Middeltemperatur 7,0 C Nedbørsnormal 2450 mm Graddagstal 3572 Side 5 av 31

6 Bueiningar pr. år Energiutgreiing Askvoll kommune Folketal og busetnad 4000 Utvikling folketal Utviklinga av folketalet i har betydning både for framtidig energibruk i husstandar og dei tenesteytande næringane. Mange kommunar i fylket opplever at folketalet har vorte redusert i større eller mindre grad Kommunen SSB Folketal i kommunen Svakt veksande Mål om å auke dette Personar pr. husstand 2,60 2,50 2,40 2,30 2,20 2,10 2, Kommunen Fylket Landet Det er ein nasjonal trend at storleiken på husstandane vert mindre. Dette ser vi igjen både i fylka og i dei aller fleste kommunane i landet. Husstandar i kommunen Større enn snitt fylke og land Svakt avtakande storleik Nye bueiningar Utviklinga innan nybygging kan gi ein peikepinn på om folk satsar på å bu i kommunen og om det er tilflytting. Nybygging i kommunen 8 nye bueiningar i 2011 og 21 nye bueiningar i 2012 (KOSTRA) Hytter og fritidsbygg Her ser vi antal hytter og fritidsbygg i kommunen registrert ved utgangen av kvart år Hytter og fritidsbygg i kommunen 274 hytter og fritidshus pr. 2012, jamn auke Side 6 av 31

7 2.2 Næringsliv Sysselsetting Kommunen Fylket Landet 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 % Primærnæring Industri Tenesteyting Primærnæring er sysselsetting innan jordbruk, skogbruk og fiske. Sysselsetting innan industri vert og kalla sekundærnæring. Dei tenesteytande næringane vert ofte kalla tertiærnæringar. Her er både offentleg og privat tenesteyting tatt med. Sysselsetting i kommunen Flest sysselsette innan tenesteyting Mange jobbar innan primærnæring Dei største verksemdene i kommunen er Bulandet Fiskeindustri AS Sigurd Løkeland AS Landøy Brimmen Stone AS Landøy Brimmen Stone AS. Kjelde: Bulandet Fiskeindustri AS. Kjelde: Foto: Steinar B Sigurd Løkeland AS på Herland. Kjelde: Foto: Malene Vilnes, NRK. Vårdal Teglverk i Foto frå Sogeskrift for Askvoll kommune Smørfabrikken som vart overteken av S & S Helle Knivfabrikk. Kjelde: Side 7 av 31

8 Planar i kommunen Samfunnsdelen til kommuneplanen vart vedteken i 2011, arealdelen er under rullering og blir ferdig i Kommunen har ikkje utarbeidd enøkplan for kommunale bygg, men har henta inn tilbod frå fleire konsulentar. Det er planlagt nytt bustadfelt på Høgda, og i Bogevika er det regulert eit område med plass til 20 hytter/ fritidshus. Det har vore kontakt mellom grunneigarane Bogevika AS/ utbyggar Ryland bygg på Sørbøvågen, og Askvoll kommune om å omregulere dette feltet til bustadområde. Prosessen pågår, og dette kan bli eit interessant område for bustader når Dalsfjordsambandet vert opna seinare i år. Settefiskanlegg Marine Harvest Norway AS har planar om eit nytt settefiskanlegg i Stongfjorden med ein årleg produksjon på 7,5 millionar sjøklar smolt. Kraftbehovet i settefiskanlegget vil variere gjennom året i høve til vassbehov og sesongmessige temperaturforskjellar på inntaksvatnet. Det er tilgjengeleg ny teknologi som har effektivisert energibruken i settefiskanlegg. Settefiskanlegget vil nytte seg av nyaste teknologi og ha fokus på lågt energiforbruk. Effektbehovet for anlegget er så langt i prosessen ikkje berekna. Ein antar at mellom kw er nødvendig for settefiskanlegget i Stongfjorden. Anlegget vil truleg skape arbeidsplassar i driftsperioden, og medføre vesentleg økonomisk aktivitet i regionen i anleggsfasen. Stongfjorden (kjelde: Side 8 av 31

9 3 LOKALT ENERGISYSTEM 3.1 Infrastruktur for energi Lokale energiutgreiingar skal i samsvar med forskrifta inkludere beskriving av infrastruktur for energi og statistikk for denne. Av omsyn til tryggleik, har vi skildra infrastrukturen med tekst. Elektrisitet SFE Nett AS har områdekonsesjon for Askvoll kommune og eig og driv kraftnettet i kommunen med unntak av området Otterstein/Fossedal som ligg under områdekonsesjonen til Sunnfjord Energi. Askvoll kommune har to transformeringspunkt frå overliggande regionalnett: eitt på Ringstad og eitt nytt tilknytt Øyravatn transformatorstasjon. Kombinert med lokal produksjon vil desse fungere som reserve for kvarandre, men Ringstad vil ikkje ha full reserve i tunglast. Forsyningskapasiteten frå R-nett til lokalt distribusjonsnett er tilfredstillande ut frå forventa forbruksutvikling. Distribusjonsnettet i kommunesenteret Askvoll og tettstaden Holmedal er bygd ut som eit maska 22 kv kabelnett. Værlandet og Bulandet er forsynt over 11 kv sjøkablar frå Atløy via Tviberg og Alden. Øvrig nett i kommunen er hovudsakleg 22 kv luftnett med radiell drift. Utviklinga av kraftsystemet i Askvoll dei siste åra har hatt hovudfokus på fornying og forsterking av eksisterande nett. I samband med vegprosjektet Værlandet Bulandet er det lagt høgspentkabel i vegbane og bruer. Dette utgjer eit langt meir robust nett på denne strekninga. Bygginga av Rivedal kraftverk har medført at 22 kv linja frå Holmedal til Rivedal er erstatta av ny kraftigare 22 kv linje. Det har dei seinaste åra blitt sett i drift fleire små kraftverk i regi av grunneigarar, men så langt har berre Rivedal kraftverk utløyst større nettforsterkningar. Regionalnettslinja mellom Grov til Øyravatn transformatorstasjon er nyleg reinvestert. Denne er bygt for 132 kv, men vert i første omgang driven på 66 kv. Saman med vesentleg auka trafokapasitet på Øyravatn har kommunen fått svært god kapasitet mot overliggande nett. Nettverksemda er ei monopolverksemd, regulert av Norges Vassdrags- og Energidirektorat. Produksjon av elektrisk kraft er underlagt same reguleringsstyresmakt, men her er valt ei konkurransebasert omsetningsform og eigarskapen er spreidd på fleire aktørar. Lokale energiutgreiingar har fokus på lokale tilhøve og då spesielt det som påverkar distribusjonsnettet. Dersom det er tilhøve som tilseier at tiltak i overliggande nett (regionalnettet) er nødvendig av omsyn til det lokale energisystemet, bør dette beskrivast i den lokale utgreiinga. Elles vil slike tiltak normalt vere å finne i dei regionale kraftsystemplanane. I skildringa av det lokale distribusjonsnettet har vi innarbeidd statistikk som kan danne grunnlag for vurdering av leveringstryggleik og framtidig utvikling av nettet i kommunen. SFE sin basestasjon i Askvoll.. Foto: Svein Nordeide Side 9 av 31

10 % GWh Energiutgreiing Askvoll kommune ,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Hovudtal 2012 Elektrisitet Petroleum Gass Biobrensel Avfall, kol, koks Grafen til venstre gir eit oversyn over dei ulike brukargruppene og kva type energi desse nyttar. Hovudtal for kommunen Det går mest energi til hushald Det vert nytta mykje ved (biobrensel) til oppvarming av bustader 100,00 99,95 99,90 99,85 99,80 Leveringstryggleik Kommunen Fylket Landet Feil- og avbrotsstatistikk for kommunen er framstilt grafisk her, samanlikna med tilsvarande data for fylkes- og landsgjennomsnittet. NVE sin feil- og avbrotstatistikk er laga slik at leveringstryggleiken kjem fram. 100 % er alltid straum, 0 % er aldri straum. Detaljane i statistikken ligg i vedlegg. Leveringstryggleik i kommunen Leveringstryggleiken i 2012 var på 99,921 % Avviket i 2011 skuldast uveret Dagmar Fjernvarme/nærvarme Det er ikkje bygd ut fjern- eller nærvarme i Askvoll kommune. Gass Det er ingen infrastruktur for gass i Askvoll. I enkelte byar og tettstader er det etablert fjernvarmeanlegg og/eller distribusjonssystem for gass. Denne type system vert beskrive spesielt. Systema beskrivast med installert effekt, type brensel som vert nytta, årleg levert energi, lengde på røyrnett osb. Eventuelle kapasitetsproblem og planlagde utvidingar skal og beskrivast. Side 10 av 31

11 3.2 Energibruk Ved skildring av energibruk til stasjonære føremål i kommunen, er bruken delt opp mellom ulike energiberarar og ulike brukargrupper. Historisk utvikling og prognose for framtidig energibruk er framstilt grafisk i kapittel 4.1. Samansettinga i dagens energibruk er framstilt i form av diagram som illustrerer fordelinga mellom ulike energiberarar og brukargrupper. Vi har nytta SSB si detaljinndeling til dette. Energibruk i kommunen fordelt på energiberar: Energibruk pr. energiberar 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Kommunen Fylket Landet El Petroleum Gass Bio Avfall, kol, koks Energibruk i kommunen fordelt på brukargrupper: Energibruk pr. brukargruppe 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % Kommunen Fylket Landet Hushald Hytter og fritidshus Tenesteyting Industri Fjernvarme Primærnæring Energibruken er delt på følgjande energiberarar: Elektrisitet Biobrensel Gass Petroleum Kol/koks/avfall Energiberarar i kommunen Større bruk av bio enn snittet i fylke og land. Liten bruk av gass. Energibruken er delt på følgjande brukargrupper: Hushald Fritidsbustader Tenesteyting Industri Fjernvarme Primærnæring Energibruk pr sektor i kommunen Hushald brukar mest energi. Faktisk energibruk 2012 GWh Hushald 31,4 Hytter og fritidshus 2,1 Tenesteyting 12,5 Industri 3,4 Fjernvarme 0,0 Primærnæring 2,4 Sum 51,8 Energiutgreiinga viser både faktisk og klimakorrigert energibruk. Faktisk energibruk er den mengda energi som brukast det aktuelle året. Side 11 av 31

12 Kommunen Fylket Landet Energiutgreiing Askvoll kommune 2013 Klimakorrigert energibruk 2012 GWh Hushald 32,3 Hytter og fritidshus 2,1 Tenesteyting 12,8 Industri 3,4 Fjernvarme 0,0 Primærnæring 2,5 Sum 53,1 Klimakorrigert energibruk er den mengde energi som ville ha vore nytta dersom det aktuelle året hadde hatt middeltemperatur. Alle detaljar om energibruk finn du i vedlegg. Kommunal energibruk Tabellen under viser dei aktuelle bygg-gruppene med energibruk og areal i Arealet og energiforbruket i denne tabellen er faktiske tal oppgitt av kommunen, ikkje Kostratal. Oversyn bygg Energi Areal (GWh) (m²) Administrasjon 0, Barnehagar 0, Skular 1, Institusjonar 0, Idrettsbygg 0,0 : Kulturbygg 0,0 398 Sum 2, Energiutgreiinga skal seie noko om energiøkonomisering i kommunen med framlegg til konkrete tiltak. Denne gongen ser vi på kommunale bygg. I dette kapittelet er det sett nærare på energien som går med til å drive dei kommunale bygga. Dette bør vere av stor interesse for kommunane, då ein på denne måten kan sjå kor energieffektiv kommunen er. Etter kvart vil ein og få inntrykk av utviklinga i kommunen sin energibruk. For å gjere framstillinga meir informativ, samanliknar vi nøkkeltal med snitt i fylke og land for tilsvarande grupper bygg. Det finst ingen offentleg statistikk for dette, men vi har bearbeidd verdiar for areal og energikostnader som kommunane sjølve har rapportert inn gjennom KOSTRA (SSB). Tabellen nedanfor viser spesifikk energibruk samanlikna med snitt fylke og land. Spesifikk energibruk (kwh/m²) Administrasjon Barnehagar Skular Institusjonar Idrettsbygg Kulturbygg Kommunen sine bygg Institusjonar brukar meir energi enn snitt fylke og land. Administrasjon, skular og barnehagar ligg under snitt. Ut frå normtal, er sparepotensialet i kommunale bygg vurdert slik: Sparepotensiale Kommunen Norm Sparepot. (kwh/m²) (kwh/m²) (kwh/år) Administrasjon Barnehagar Skular Institusjonar Idrettsbygg Kulturbygg Sum Her er dei kommunale bygga samanlikna energimessig med tilsvarande bygg på landsbasis. Sparepotensiale kommunale bygg Ut frå nasjonale normtal er det eit årleg sparepotensiale på om lag kwh. Side 12 av 31

13 Aktuelle tiltak i kommunale bygg I kommunen sin vedtekne energi- og miljøplan (2010) er det mål om å redusere bruken av energi i kommunale bygg med 15 % i planperioden. Her ser vi på aktuelle tiltak som kan redusere energibruken i dei kommunale bygga. Dette kan vere tiltak retta mot bygningskropp, oppvarmingsutstyr, ventilasjonsanlegg, styringssystem osv. Askvoll rådhus. Kjelde: Kommunen bør utarbeide ein eigen enøkplan som omfattar dei største kommunale bygga. Enova SF kan gi inntil kr i støtte til utarbeiding av slike planar. I denne prosessen bør det gjennomførast energianalyser for å finne byggspesifikke tiltak som gir energisparing. Planen bør og ha ei liste over prioriterte tiltak. Sparetiltak kommunale bygg Skal reduserast med 15% Sjå elles energi- og klimaplanen Dei tilsette ved SFE Nett AS sin montørbase i Askvoll pr. desember 2011: Baseleiar Svein Nordeide, montørformann Vidar Kaland, montør Charles Iversen, montør Frode Hovden og montør Geir Arne Krogenes. Foto: Svein Nordeide Side 13 av 31

14 Hushaldningar Bustadstruktur Dette er ei framstilling som syner korleis folk bur i kommunen. Bur ein stor del av innbyggarane i blokk, vert energibruk pr. husstand lågare enn om dei fleste bur i einebustad. Einebustad 88% Tomannsbustad 4% Rekkehus 1% Bustadblokk 1% Bufellesskap 0% Andre byggtypar 6% Bustadstruktur i kommunen Dei aller fleste bur i einebustad Energibruk pr. husstand I grafen og tabellen til venstre ser du eit oversyn over energibruken til gjennomsnittshusstanden i kommunen, samanlikna med tilsvarande tal for snitt i fylke og land. Tala kjem frå SSB. Kommunen Fylket Landet Energibruk husstandar 2012 kwh Kommunen Fylket Landet Hushaldningar i kommunen Brukar meir el fylkes- og landssnittet. Brukar meir bio enn snitt for fylke og land. 3.3 Vassboren varme Det er få bygg i Askvoll som har vassboren varme. Alternativ til elektrisitet for byggoppvarming og tappevassoppvarming føreset vassbore (eller luftbore) system. Med vassbore system kan ein i tillegg til elektrisitet utnytte mange ulike energiberarar til oppvarming. Kommunen kan legge til rette for lokal utvikling av fjernvarmesystem ved å gjere aktiv bruk av Lov om planlegging og byggehandsaming. Side 14 av 31

15 3.4 Lokal energitilgang Utgreiinga skal innehalde eit oversyn over nytta energiressurser i kommunen. Det finst ingen god statistikk for uttak av biomasse til energiføremål, men saman med ansvarlig for primærnæring i kommunen sin administrasjon har vi freista å gjere eit anslag for storleiken på uttaket. Eksisterande elproduksjon I følgje NVE og SFE Nett AS er desse kraftverka registrerte i Askvoll kommune: Utbygde kraftverk MW GWh Øvre Markevatn 5,0 25 Rivedal 3,2 10 Oslandsbotten 3,0 14 Stongfjorden 3,0 15 Nedre Markevatn 2,8 11 Kvernhuselva 0,3 1 Mandelid 0,1 1 Grytten 0,1 0 Sum 17,5 77 Etter innspel frå Askvoll kommune er data for kraftverka korrigerte frå data i konsesjon til erfaringstal (10 års middelproduksjon) ved denne rulleringa. I tillegg er det to mikrokraftverk i drift, Leknes og Stavestrand. I dette punktet er det gjort ei oppsummering av utbygd vass- og eventuell annan elproduksjon i kommunen, medrekna vindkraft. Rivedal kraftverk, Askvoll. Kjelde: Annan utnytta energitilgang Det blir brukt meir biobrensel i Askvoll kommune enn snittet i fylke og land. Offisiell statistikk for bruk av biobrensel i Askvoll fins ikkje. Nyaste data (SSB) vi har for bruk av bioenergi er frå Forbruket er framskrive til 2012 med bakgrunn i nasjonale data. Her har vi lista opp andre energikjelder som vert nytta i kommunen i dag Side 15 av 31

16 GWh Energiutgreiing Askvoll kommune Energibalanse Askvoll kommune har eit betydeleg overskot av elektrisk energi. Alle oljeprodukt vert henta utanfrå, medan bioressursane til produksjon av varme for det meste vert avverka lokalt. Energibalansen beskriv forholdet mellom bruk av ulike energikjelder i kommunen, produksjon og import og eksport av energi over kommunegrensene Energibalanse 2012 Kommunen sin energibalanse Stort overskot av elektrisk energi. Avverkar bioenergi til lokal bruk. Forbruk dekka med import Forbruk dekka med produksjon Eksport Frå produksjonshallen i Trollefos Uldvarefabrikk. Fabrikken vart lagt ned i Foto utlånt av Kjell Eikemo. Kjelde: Side 16 av 31

17 GWh GWh Energiutgreiing Askvoll kommune UTVIKLING ENERGIBRUK Her har vi laga prognose for en sannsynleg utvikling av energietterspurnaden fordelt på energiberarar og brukargrupper i kommunen. Eventuelle større, framtidige endringar i infrastruktur og energianlegg vil du og finne her. Her finn du og generelle og lokale føresetnader for framskrivingane, saman med kommentarar til trendar i utviklinga. Utviklinga i energibruk kommenterast med omsyn til energiprisar og eventuelle andre større hendingar som kan ha betydning for utviklinga i energibruk. 4.1 Framskriving av energibruk Energibruken vert påverka av mange faktorar som klima, demografiske tilhøve, teknologisk utvikling, energiprisar, næringsstruktur og bustadstruktur. I tillegg betyr det mykje korleis folk sine forbruksvanar utviklar seg. Også lover og forskrifter vil ha effekt, t.d. gjennom krav til isolasjon og byggstandard. Faktisk energibruk fordelt på brukargrupper med prognose for dei neste 10 åra: Energibruk med prognose Hushald Tenesteyting Fjernvarme Hytter og fritidshus Industri Primærnæring Dette er ein stadstilpassa prognose som bygger på følgjande prinsipp: Kommunen sin eigen prognose for befolkningsutvikling Endringar i busetnad Vedtekne utbyggingar i kommunen Planlagde endringar innan industrien Detaljar om talmaterialet ligg i vedlegg. Faktisk energibruk fordelt på energiberar med prognose for dei neste 10 åra: Energibruk med prognose El Petroleum Gass Bio Avfall, kol, koks Prognosert energibruk i kommunen Ingen vesentlege endringar er venta. Side 17 av 31

18 4.2 Utfordringar for energiforsyninga Dersom Ulvegreina vindpark og Ytre Sula vindpark vert bygde, kan det verte aktuelt å bygge ny linje Øyravatn-Ringstad-Lutelandet. Bruken av bio, gass og olje ser ut til å verte lite endra dei næraste åra. I høve vurdering av alternative energiløysningar, er det viktig å kjenne til lastsituasjonen i distribusjonsnettet. I område der elektrisitetsnettet nærmar seg ei kapasitetsgrense, kan det vere større samfunnsøkonomisk lønsemd i å etablere alternative løysningar framfor å forsterke eksisterande infrastruktur. Kommunen Det kan verte behov for større nettkapasitet dersom store mengder ny produksjon skal på nettet. Energiomlegging Enkelte større bygg i Askvoll har vassboren varme og oljefyr. Skal det leggast om til meir miljøvennlege energiberarar, vil det vere naturleg å sjå på auka bruk av bioenergi som pellets, brikettar eller flis. Større bruk av varmepumper er også aktuelt, enten luft/vatn eller vatn/vatn i dei delane av kommunen der det kan hentast lågtemperert energi fra grunn, sjø, elv eller vatn. Tilhøva ligg tilrette for at fleire skal kunne gjere dette. Energiutgreiinga skal innehalde konkrete framlegg til energiomlegging. Det kan til dømes vere omlegging frå bruk av panelomnar til oppvarming til bruk av fornybar varme. Erfaringsmessig tar energiomlegging tid, spesielt der bygg må konverterast frå el til vassboren varme for å kunne realisere omlegginga. Det er heller ikkje alltid så lett å rekne ut dei økonomiske konsekvensane av ei slik omlegging. Det er viktig at nokon går føre og viser veg. Dette har ofte vore kommunar og andre offentlege eigarar som har andre krav til lønsemd enn private byggeigarar. Enova SF har støtteordningar for omlegging til fornybar energi i varmesentralar. Side 18 av 31

19 Ladepunkt for El.bil Det er ikkje etablert ladepunkt for el.bil i Askvoll kommune. Det har vore dialog mellom SFE og Askvoll kommune om mogeleg etablering av eit ladepunkt i Askvoll sentrum, men det er ikkje gjort noko avklaring enno. I Fylkesdelplan for klima og miljø er det vedteke at fylkeskommunen vil arbeide med å redusere klimagassutslepp og førebyggje utslepp gjennom endring i produksjon, forbruk og samfunns-institusjonar som bidreg til utslepp. Som ein av strategiane til å gjennomføre dette er det vidare vedteke å effektivisere personbilar og redusere forbruk av drivstoff ved privat bilkøyring. Eit av fleire tiltak i planen er å «sikre infrastruktur for el-bilar» Fylkeskommunen har hatt eit møte med fleire av nettselskapa i fylket (Sognekraft, Sunnfjord Energi, Stryn Energi og SFE), rundt etablering av hurtigladepunkt. Nettselskapa var positive til å bidra til utbygging av fleire ladepunkt. Det er viktig å sikre infrastruktur for el-bilar internt i fylket, samstundes som ein legg til rette for reise mellom fylka. Normalladepunkt (om lag 8 timar) har dei fleste kommunane i fylket i dag, men hurtigladestasjonar som eit supplement til dette vil gjere det «tryggare» å køyre el-bil i fylket. Side 19 av 31

20 5 NY ENERGITILGANG I «forskrift om energiutredninger» er det ikkje gitt direkte pålegg om å kartlegge lokale energiressursar og høve til å utnytte desse. Dette er likevel eit tema av stor interesse for kommunen og for nettselskapet sjølv. I denne utgreiinga har vi lagt vekt på å skaffe fram best moglege anslag på slike ressursar. 5.1 Småkraft NVE si ressurskartlegging viser 33 utbyggingsprosjekt med eit samla potensiale på 29,2 MW og 120 GWh i Askvoll. 77 GWh er utbygd, og restpotensialet er om lag 42 GWh. Planlagde utbyggingsprosjekt i kommunen: NVE har utvikla ein metode for digital ressurskartlegging av små kraftverk mellom 50 og kw. Metoden bygger på digitale kart, digitalt tilgjengeleg hydrologisk materiale og digitale kostnader for dei ulike anleggsdelane. I dei lokale energiutgreiingane må det visast til denne kartlegginga. Områdekonsesjonæren har gjort ei vurdering av kva produksjonseiningar som vurderast som mest aktuelle og vurdet dei konsekvensane ei realisering av desse vil få for det lokale energisystemet. Planlagde kraftverk MW GWh Leknesvatn 4,0 15 Hundsåna 3,9 10 Bakkeelva 2,5 10 Grunnevatn 1,2 4 Trollelva 0,5 3 Sum 12,1 42 Produksjon MW GWh NVE-potensiale 29,2 120 Ferdig utbygt 17,5 77 Planlagde utbyggingar 12,1 42 Teoretisk restpot. -0,4 1 Side 20 av 31

21 5.2 Vindkraft Området Værlandet Bulandet er eit av områda som har vore i fokus med tanke på utbygging av vindkraft. Staveneshalvøya og Værlandet er mest aktuelle. Vindtilhøva i området vert rekna som gunstige. Konkret er det sett på eit prosjekt på 40 MW og 120 GWh. Potensialet er truleg vesentleg større. Dagens nett har ikkje kapasitet til utbygging av noko nevneverdig omfang. Vert det aktuelt med betydeleg utbygging av vindkraft, må det påreknast store forsterkningar i nettet, evt. eigne produksjonslinjer på høgare spenningsnivå. Lange strekningar med sjøkabel og relativt lang veg til sterkt nett medfører store nettkostnader. 5.3 Bioenergi Vi har ikkje offisielle statistikkar for bruk av bioenergi i Askvoll. (sjå pkt. 3.4) I Askvoll kommune er det mogleg å ta ut meir energi frå skogen enn det som vert gjort i dag. I områder med stor tilgang på biomasse bør det gjerast eit anslag av potensialet. Bioressursar i kommunen Meiruttak av biomasse er mogleg Side 21 av 31

22 5.4 Spillvarme Bulandet Fiskeindustri AS har spillvarme. Denne er dyr å nytte internt og det er ingen avtakarar i nærleiken. Her er det planar om å bygge eit symjebasseng oppvarma med spillvarme. Dersom det er etablert industri i kommunen, er det interessant å undersøke om det er tilgjengeleg spillvarme som kan nyttast til oppvarming. Dette føreset at det ikkje er lang avstand mellom spillvarmekjelda og aktuelle bygg. 5.5 Avfall Avfallet frå Askvoll vert levert til SUM sitt anlegg i Førde kommune. Attvinning av energi frå avfall skjer difor ikkje i Askvoll kommune. Avfall skal sjåast på som ein ressurs. Det er mange måtar å avhende søppel på, alt frå deponi til resirkulering eller utnytting av energi. SUM sin gjenbruksstasjon i Askvoll. Kjelde: Side 22 av 31

23 5.6 Andre energikjelder Mange av innbyggarane i Askvoll kommune bur nær sjø eller vatn. Denne energikjelda kan nyttast til oppvarming med varmepumper og frikjøling. Potensialet for auka utnytting av desse lavtempererte energikjeldene er betydeleg. I område med tilgang til sjø eller andre gode lågtempererte varmekjelder, kan det vere aktuelt å vurdere bruk av varmepumper. Grunnvatn og berggrunn kan vere aktuelle varmekjelder i nokre område. Andre energikjelder i kommunen Det er potensiale for utnytting av lågtemperert energi frå sjø/vatn Solnedgang i naturperlen lengst vest i Sogn og Fjordane. Foto: Tom Schandy. Kjelde: Side 23 av 31

24 6 AKTUELT OMRÅDE Ei vurdering av alternative energiløysingar er først og fremst aktuelt i geografiske område der det er venta vesentleg vekst i etterspørsel eller forskyving til andre energiberarar. Dette gjeld spesielt område som er lokaliserte slik at det er gode høve til å utnytte lokale energiressursar. Tiltak for å fremje meir effektiv energibruk er også aktuelt i område der det ikkje er venta vekst. 6.1 Nytt settefiskanlegg i Stongfjorden Ved denne rulleringa vart nettselskap og kommune samde om å setje spesielt fokus Marine Harvest Norway AS sine planar om eit nytt settefiskanlegg i Stongfjorden med ein årleg produksjon på 7,5 millionar sjøklar smolt. Det er viktig at områdekonsesjonær i samarbeid med kommunen gjer ei kvalifisert vurdering av kva område som skal veljast ut. Valet skal grunngjevast. Skisse nytt settefiskanlegg (kjede: Marine Harvest Norway AS) Side 24 av 31

25 Energibehov Kraftbehovet i settefiskanlegget vil variere gjennom året i høve til vassbehov og sesongmessige temperaturforskjellar på inntaksvatnet. Det er tilgjengeleg ny teknologi som har effektivisert energibruken i settefiskanlegg. Settefiskanlegget vil nytte seg av nyaste teknologi og ha fokus på lågt energiforbruk. Effektbehovet for anlegget er så langt i prosessen ikkje berekna. Ein antar at mellom kw er nødvendig for settefiskanlegget i Stongfjorden. Aktuelle løysingar og alternativ Det aktuelle området ligg nær sjøen og det må vurderast å bruke denne som energikjelde, t.d. ein varmesentral som kan forsyne heile anlegget. Det er sikker tilgang på elektrisk energi i området. Difor kan el.kjelar egne seg som spisslast og backup. Framlegg til vidare arbeid Vi gjer framlegg om at utbyggar i samarbeid med kommune og nettselskap gjer ei vurdering på kva energiløysing som bør veljast. Det er mest aktuelt å kartlegge oppvarmingsbehovet. For dei fleste andre føremål vil elektrisitet vere einaste aktuelle alternativ. Det elspesifikke behovet skal sjølvsagt takast med i ei samla framstilling av energibehovet for det aktuelle området. Konsesjonæren kan i samarbeid med andre energiaktørar foreslå kva alternativ som bør undersøkast vidare. Målet er å få fram kunnskap og starte ein dialog om løysingar. Det sentrale temaet vil vere dekning av lokalt varmebehov med ei rasjonell samansetting av ulike energiberarar og energieffektiviseringstiltak. Aktuelle løysingar kan til dømes vere etablering av fjernvarmeanlegg, etablering av energifleksible løysingar i enkeltbygg, bruk av gass (naturgass, propan), direkte bruk av elektrisitet, ulike tiltak for energiøkonomisering ved nybygg og rehabiliteringar, etablering av energistyringssystem på forbrukssida med meir. På bakgrunn av utgreiinga kan det vere vanskeleg for kommune, områdekonsesjonær og andre aktørar å avgjere kva tiltak som er samfunnsøkonomisk mest gunstige. Om enkelte nye energiløysingar likevel peikar seg ut som særlig aktuelle for vidare analyser, bør utgreiinga peike på dette. Utgreiinga kan også peike på kva analyser eller tiltak som bør vere av spesiell interesse for dei ulike aktørane. Side 25 av 31

26 7 FØRESETNADER 7.1 Spesielle føresetnader Alle framskrivingar er gjort med grunnlag i dei generelle føresetnadene. 7.2 Generelle føresetnader Alle framskrivingar av folketal er henta frå SSB, alternativ MMMM dersom ikkje anna er opplyst. Graf for nye bueiningar er henta frå SSB, men føreset at kommunen har innrapportert dette i rett tid. Data for utrekning av leveringstryggleik i kommunen er opplyst frå det aktuelle energiverket. Grunndata for energibruk i kommunen er henta frå SSB med nyaste data frå Då SSB ikkje lenger utarbeider denne statistikken er desse verdiane framskrive til 2012 med bakgrunn i nasjonale data for alle energiberarar, utanom elektrisitet som har faktiske tal oppgjeve frå energiverket. Energibruk i kommunale bygg er henta frå SSB (KOSTRA) og er avhengig av nokolunde korrekt kostnadsanslag for dei ulike energikjeldene. For 2012 er det nytta 0,8 kr/kwh i snitt for energikjeldene. Sparepotensialet i kommunale bygg framkjem ved bruk av normtal innan kvar byggkategori. Lokal energitilgang bygger på oversyn frå NVE, kommunen og det lokale energiverket. Prognose for utvikling av energibruk er stadtilpassa ut frå historisk utvikling. Dette tar opp i seg summen av endringar i folketal, bustadstruktur, næringsutvikling, m.m. I tillegg er det teke spesielt omsyn til vedtekne utbyggingar og planlagde endringar innan industri. Potensialet for uttak av bioenergi til oppvarming er anslått av kommuneadministrasjonen. Data for avfall er henta frå selskapet som handsamar dette. Historikk innan feil og avbrot (FASIT) er tinga og velvillig levert av NVE. Side 26 av 31

27 8 VEDLEGG 8.1 Energibruk Tabellen under syner faktisk energibruk pr. brukargruppe med prognose: År Hushald 30,6 32,6 29,7 30,9 30,7 30,2 27,8 29,8 29,5 28,4 31,4 Hytter og fritidshus ,4 1,4 1,5 1,8 1,8 2,2 2,1 2,1 Tenesteyting 10,5 10,9 10,3 10,7 10,4 10,6 10,0 11,2 11,7 10,8 12,5 Industri 4,7 4,3 4,3 3,8 4,7 3,5 4,0 3,2 3,5 3,1 3,4 Fjernvarme 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Primærnæring 3,5 3,5 3,6 2,3 2,2 1,9 2,2 2,4 2,5 2,3 2,4 Sum 49,3 51,3 47,9 49,1 49,4 47,7 45,8 48,4 49,4 46,8 51,8 År Hushald 31,5 31,5 31,6 31,7 31,8 31,9 31,9 32,0 32,1 32,2 Hytter og fritidshus 2,3 2,5 2,7 2,9 3,2 3,4 3,6 3,8 4,0 4,2 Tenesteyting 12,7 12,8 13,0 13,2 13,4 13,6 13,8 14,0 14,2 14,4 Industri 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 Fjernvarme 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Primærnæring 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 Sum 52,1 52,6 53,1 53,6 54,1 54,5 55,0 55,5 56,0 56,5 Tabellen under syner klimakorrigert energibruk pr. brukargruppe med prognose: År Hushald 32,6 34,7 31,7 32,9 34,1 32,1 30,2 31,9 28,1 31,1 32,3 Hytter og fritidshus ,4 1,4 1,5 1,8 1,8 2,2 2,1 2,1 Tenesteyting 11,1 11,5 10,9 11,3 11,4 11,2 10,8 11,9 11,2 11,8 12,8 Industri 4,7 4,3 4,3 3,8 4,7 3,5 4,0 3,2 3,5 3,1 3,4 Fjernvarme 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Primærnæring 3,7 3,7 3,8 2,4 2,4 2,0 2,4 2,6 2,4 2,5 2,5 Sum 52,2 54,2 50,8 51,8 54,0 50,3 49,2 51,4 47,4 50,6 53,1 År Hushald 31,5 31,5 31,6 31,7 31,8 31,9 31,9 32,0 32,1 32,2 Hytter og fritidshus 2,3 2,5 2,7 2,9 3,2 3,4 3,6 3,8 4,0 4,2 Tenesteyting 12,7 12,8 13,0 13,2 13,4 13,6 13,8 14,0 14,2 14,4 Industri 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 Fjernvarme 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Primærnæring 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 Sum 52,1 52,6 53,1 53,6 54,1 54,5 55,0 55,5 56,0 56,5 Tabellen under syner faktisk energibruk pr. energiberar med prognose: År El 37,8 39,5 36,4 37,4 36,1 36,0 37,1 38,4 39,3 38,0 41,1 Petroleum 2,5 2,8 2,3 1,7 3,0 2,3 1,4 1,3 1,2 1,1 1,4 Gass 0,2 0,2 0,3 0,2 0,4 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Bio 8,8 8,8 8,9 9,8 9,9 9,1 7,1 8,5 8,6 7,5 9,1 Avfall, kol, koks 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Sum 49,3 51,3 47,9 49,1 49,4 47,7 45,8 48,4 49,4 46,8 51,8 År El 41,5 42,1 42,6 43,1 43,7 44,2 44,7 45,3 45,8 46,3 Petroleum 1,3 1,2 1,2 1,1 1,0 0,9 0,9 0,8 0,7 0,6 Gass 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Bio 9,1 9,1 9,1 9,2 9,2 9,2 9,2 9,3 9,3 9,3 Avfall, kol, koks 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Sum 52,1 52,6 53,1 53,6 54,1 54,5 55,0 55,5 56,0 56,5 Side 27 av 31

28 8.2 Demografi og næringsliv År SSB Kommunen Kommunen 2,51 2,54 2,52 2,50 2,48 2,47 2,38 2,42 2,44 2,45 2,49 Fylket 2,53 2,51 2,51 2,51 2,51 2,50 2,49 2,46 2,45 2,44 2,43 Landet 2,32 2,29 2,29 2,30 2,30 2,31 2,30 2,29 2,28 2,28 2,28 År SSB Kommunen Kommunen 2,42 2,41 2,41 2,41 2,41 2,41 2,42 2,41 2,40 2,39 Fylket 2,42 2,42 2,40 2,39 2,38 2,37 2,35 2,35 2,34 2,33 Landet 2,27 2,27 2,27 2,27 2,26 2,26 2,25 2,25 2,25 2,24 Sysselsetting 2012 Kommunen Fylket Landet Primærnæring Industri Tenesteyting Anna SUM Side 28 av 31

29 8.3 Energimerking av bygg 1. juli 2010 vart det innført krav om at alle nybygg, eksisterande bustader og yrkesbygg som skal seljast eller utleigast skal ha energiattest. Alle yrkesbygg over m² skal alltid ha gyldig energiattest. Energimerkinga skal auke forståinga om energibruk og løysingar som kan gjere bustaden eller bygget meir energieffektivt. Energimerking av bygg er byggeigar sitt ansvar. For detaljerte opplysningar; sjå Energiattesten inneheld eit energimerke som viser kor god energistandard bygget har. Bustader Energimerking skjer på internett ved at opplysingar om bustaden vert lagt inn i ei sjølvmelding. Nye bustader vert energimerka av utbyggar, eksisterande bustader kan merkast av byggeigar. Yrkesbygg Energiattest for yrkesbygg skal lagast av ein ekspert. Ekspertar kan vere personar i eigen organisasjon som fyller kompetansekrava på bygningsteknikk og energifag, eller det kan vere rådgjevande ingeniørar og andre som har denne kompetansen. (sjå forskrifta her: Straumnettet i framtida I 2011 kom NVE med ei forskrift som pålegg alle nettselskapa i landet å innføre Avanserte Måle- og Styringssystemer (AMS) innan 2017 (ny frist 2019). Forutan å pålegge automatisk målaravlesing kvar time, legg dette kravet også til rette for meir framtidsretta bruk av energisystemet. Kvar enkelt hushaldning vil få kontinuerleg og oppdatert informasjon om straumprisar og eige forbruk. Ein ventar at dette vil bidra til energieffektivisering, dels gjennom auka medvit som ein spore til endra åtferd, dels gjennom løysingar som automatisk flyttar oppvarming av vatn og bruk av varmekablar frå periodar med høg straumpris til periodar med lav pris utan merkbar redusert komfort. På denne måten vil AMS kunne gi lågare straumkostnader for den enkelte kunde gjennom smartare energibruk. Dette vil også kunne gi ein vinst for drifta av straumnettet: Flytting av forbruk kan bety at ein reduserer flaskehalsar i delar av nettet og dermed reduserer og/eller utset behov for nettforsterkingar. I tillegg vil eit jamnare døgnforbruk bidra til å redusere tapa i nettet. Forskrifta om økonomisk regulering av nettverksemda avgrensar nettselskapa sine høve til å ta ut overskot. Vinsten frå ei meir effektiv utnytting av nettet vil derfor på lang sikt også kome kundane til gode. Innføring av AMS betyr at det må byggast ut eit eige informasjonsnett for å hente inn alle måleverdiane. Saman med den nye, tilgjengelege informasjonen om forbruk og status i distribusjonsnettet, kan denne infrastrukturen brukast til ytterlegare automatisering. Eit døme er automatisk feilsøking og omkopling for å minimere straumlause periodar. Slike løysingar er enno ikkje ferdig utvikla og det er for tidleg å seie noko om lønsemda i slike tiltak. I eit framtidig perspektiv ventar vi det at klima- og miljø får betydeleg innverknad på energisystemet. Det globale kravet om større andel fornybar energi, får konsekvensar for straumnettet på fleire måtar: På den eine sida vil det føre til utvikling av stadig meir såkalla distribuert produksjon, dvs. produksjon av energi frå mange små einingar fordelt rundt i distribusjonsnettet. Dette handlar først og fremst om mini- og mikrokraftverk, men på lengre sikt kan det og tenkast større bidrag frå solceller og mikrovindturbinar i industri- og bustadområde. Dette stiller nye krav til både utbygging og drift av nettet. Periodevis kan straumretninga verte snudd og dei tekniske utfordringane som oppstår i slike situasjonar må løysast. Side 29 av 31

30 9 REFERANSAR Publikasjonar, rapportar etc. Illustrasjonar Byggearealstatistikk og energistatistikk. Folke- og bustadtellinga 1990 og Energibruk i husholdninger rapport. Energibruk i kommunene. Oversyn over verksemder (einingar) i Askvoll kommune Liste over småkraftverk i Hordaland og Sogn og Fjordane. Statistikk over feil og avbrot (FAS) NVE Elektrisitetsforbruk i Askvoll kommune. Feil- og avbrotsstatistikk. SFE Nett AS Middeltemperaturar på Vestlandet Byggareal i Noreg, Enova Vindkart for Norge Været i Norge Framside: Bulandet Foto: Merete Husmo Høidal - NRK Fylkesleksikon for Sogn og Fjordane Stålesen Energi AS - Varmepumpe Miljølære Hva er en ET-kurve? EM Systemer Energioppfølging Pernoll Vedstabel Pellets Side 30 av 31

31 Firma/ personar SFE Nett AS Avdelingsleiar nettforvalting Atle Isaksen Seniorrådgjevar Torgrim Øvrebø Overmontør Svein Nordeide Nettplanleggar Dag Einar Gule Askvoll kommune Bygg- og eigedomssjef Helge Follevåg Side 31 av 31