Straummåling ved Seglberget i Kvinnherad kommune, vinteren 2015 R A P P O R T. Rådgivende Biologer AS 2055

Transkript

1 Straummåling ved Seglberget i Kvinnherad kommune, vinteren 2015 R A P P O R T Rådgivende Biologer AS 2055

2 Rådgivende Biologer AS RAPPORT TITTEL: Straummåling ved Seglberget i Kvinnherad kommune, vinteren FORFATTAR: OPPDRAGSGIVAR: Thomas Tveit Furset Sunnhordland Fjordbruk AS OPPDRAGET GITT: ARBEIDET UTFØRT: RAPPORT DATO: 22. januar 2015 januar-mars april 2015 RAPPORT R: ATAL SIDER: ISB R: Ikkje nummerert EMEORD: - Oppdrettslokalitet i sjø - Gjennomsnittleg straumhastigheit - Maksimal straumhastigheit - Vassutskifting - Samanlikning av straummålingar RÅDGIVEDE BIOLOGER AS Bredsgården, Bryggen, Bergen Foretaksnummer mva Internett : E-post: post@radgivende-biologer.no Telefon: Telefax: Framsidebilete: Straumrigg utsatt ved Seglberget. Biletet er teke om lag i retning søraust, med Skånevikstranda og Taraldsøya i bakgrunnen. Foto: Erling Brekke.

3 FØREORD Rådgivende Biologer AS har på oppdrag frå Sunnhordland Fjordbruk AS utført straummålingar ved Seglberget søraust for Halsnøy i Kvinnherad kommune. I søknadsskjema for flytande fiskeoppdrettsanlegg blir det stilt krav om resipientgranskingar og straummålingar i samband med søknader om nye lokalitetar, og ved utviding eller større endringar av eksisterande lokalitetar (veileder for utfylling av søknadsskjema, kap og 4.3.4). Straummålingar er her gjort i samband med søknad om tillatelse til oppdrettsverksemd på Seglberget. Straummåling skal gjerast for vassutskiftingsstraum (5 og 15 m djup), spreiingsstraum (midt mellom notbotn og sjøbotn, men ikkje djupare enn 50 m under notbotn), og botnstraum (1 meter over sjøbotn, men ikkje djupare enn 100 m under notbotn). Denne rapporten presenterer resultata frå straummålingar som vart utført i perioden 22. januar 25. februar 2015 Rådgivende Biologer AS takkar Sunnhordland Fjordbruk AS v/ove Gjerde for oppdraget, og Tor Kristian Johannessen og Sigve Berge for assistanse i samband med feltarbeidet. Bergen, 20. april 2015 IHALD Føreord... 2 Innhald... 2 Samandrag... 3 Område- og lokalitetsskildring... 5 Metodar... 8 Resultat...11 Diskusjon og vurdering...20 Generelt om oppdretslokalitetar...22 Om Gytre straummålarar...25 Referansar...26 Vedleggstabellar...27 Vedleggsfigurar...32 Rådgivende Biologer AS 2

4 SAMADRAG Furset T. T Straummåling ved Seglberget i Kvinnherad kommune, vinteren Rådgivende Biologer AS, rapport 2055, 40 sider. Rådgivende Biologer AS har på oppdrag frå Sunnhordland Fjordbruk AS gjennomført straummåling ved omsøkt oppdrettslokalitet ved Seglberget i Kvinnherad kommune. Den omsøkte lokaliteten ligg søraust for Halsnøy i Skånevikfjorden. Skånevikfjorden går over i Bjoafjorden mot vest, som saman med Ålfjorden munnar ut i Hardangerfjorden nordvest for Fjellbergøy og Borgundøy. Fjorden er ca 315 m djup i eit stort område søraust for der straummålingane vart utført, og det djupnast slakt mot sørsørvest. Sør for Fjellbergøy er det 367 m djupt, før det grunnast til 350 m djup ved overgangen til Bjoafjorden. Frå ein kjem ut i Bjoafjorden er det over 350 m djup heile vegen ut til hovudterskelen til Hardangerfjorden som ligg på ca 140 m djup. Området ved Seglberget er eksponert for vindretningar frå nordaust til aust og sør til sørvest, men ligg bra beskytta mot vindretningar frå nordvest. Lokalitet Lok. nr Eigar Koordinat MTB Konsesjonar Seglberget Omsøkt Sunnhordland Fjordbruk AS 59 43,856 Omsøkt Omsøkt lokalitet lokalitet 05 47,407 Ø lokalitet Ein rigg med fire straummålarar (Sensordata SD 6000) var utplassert søraust i det omsøkte lokalitetsområdet i perioden 22. januar 25. februar 2015 for måling av overflatestraum (5 m djup), vassutskiftingsstraum (15 m djup), spreiingsstraum (85 m djup), og "botnstraum" (135 m djup, ca 180 m over botn). Resultat frå målingane er oppsummert i tabell 1 og figur 1: Tabell 1. Oppsummering av straumdata (5,15, 85 og 135 m djup) i perioden 22. januar 25. februar 2015, ved Seglberget i Kvinnherad kommune. Målestad / djup Middel hastigheit (cm/s) Tilstandsklasse middel hastigheit* Maks hastigheit (cm/s) Andel straumsvake periodar <2 cm/s >2,5 t (%) Tilstandsklasse andel straumsvake periodar * Hovudstraumretning(ar) Seglberget 5 m 6,8 sterk 35,4 0,9 svært lite SSV Seglberget 15 m 4,5 middels sterk 21,6 8,8 svært lite SV Seglberget 85 m 1,8 svak 10,8 55,4 middels SSV Seglberget 135 m 2,1 middels sterk 16,4 43,3 lite SSV (+Ø) *Viser til vårt eige klassifiseringssystem, sjå tabell 4. Straumbiletet ved Seglberget såg i hovudsak ut til å vere tidevasstyrt, men i periodar var vind frå enkelte retningar ein viktig straumskapande faktor i øvre delar av vassøyla. Det var mykje vind frå austlege retningar i målingsperioden. Dette såg ut til å bidra til å auke straumfarten i form av kortvarige straumtoppar på 5 og 15 m djup, men det genererte og episodar med meir kontinuerleg straum. Det var svært sterk vind frå nordaust i to dagar om lag midt i måleperioden. Denne vindepisoden medførte ikkje auke i straumfarten på 5 m djup, men det såg ut til å indirekte generere noko kontinuerleg straum. På 85 og 135 m djup rann det jamt med straum i starten og slutten av måleperioden. Midt i måleperioden var det ein episode med nokså mykje straum på 135 m djup, og i forkant og etterkant av denne episoden var det litt mindre straum enn elles. Ein såg noko av det same på 85 m djup, men i noko mindre grad enn på 135 m djup. Straumen gjekk i hovudsak langs land på alle djup i lokalitetsområdet, og det meste av vasstransporten gjekk utover fjorden. På 5 m djup var straumen nokså einsretta mot sørsørvest, medan straumen på 15 m djup var noko mindre retningsstabil og gjekk mest mellom sør og vest. På 85 m djup var det meir registreringar av straum i dei fleste retningar, men også her var sørsørvest hovudstraumretninga. Straumen på 135 m djup gjekk hovudsakeleg i to retningar, mot sørsørvest og nordaust, men det var overvekt av vasstransport utover fjorden. Rådgivende Biologer AS 3

5 Det var "svært lite" innslag av straumsvake periodar på 5 og 15 m djup. Registreringane av straumstille periodar synte at det omtrent ikkje var overlapp av slike registreringar på 5 og 15 m djup, noko som syner at det til ein kvar tid vil vere straum av vassutskifting innanfor merddjupna. På 85 og 135 m var innslaget av straumsvake periodar høvesvis "middels" og "lite", og dette inneber at det tilnærma kontinuerleg vil vere spreiing av organiske tilførslar og tilførsel av oksygenrikt botnvatn. To tidlegare straummålingar er utført i området, men vesentleg nærare land enn i Desse viser at overflateog vassutskiftingsstraumen i området er ganske lik, men at spreiings- og botnstraumen er meir variabel. Spreiingsstraumen var middels til sterk ved desse målingane, medan botnstraumen nær land var svært svak. Botnstraumen vert truleg noko svakare til lenger nord og inn mot land ein kjem i området. Figur 1. Enkel skisse over hovudstraumretningar (flux) og gjennomsnittleg straumhastigheit, basert på straummålingane ved Seglberget i perioden 22. januar 25. februar Total lengd av pilene på kvart djup representerer middel straumhastigheit på dette djupet. I alt synte målingane gunstige straumtilhøve, både med omsyn til vassutskifting i merdane og spreiing av organiske tilførslar frå oppdrettsverksemd. Gode djupnetilhøve og skrånande botn vil ytterlegare bidra til god spreiing av organisk materiale. Seglberget ser ut til å vere eit gunstig område for oppdrettsverksemd. PLASSERIG AV ALEGG Ut frå vurdering av vassutskiftingsstraumen på 15 m djup på lokaliteten vil optimal plassering av eit anlegg med omsyn på vasstransporten gjennom anlegget vere om lag med retning nordvest - søraust (tabell 2). Om anlegget vert dreia opptil 30 til kvar av sidene frå dette vil vassutskiftinga fortsatt vere bra, med meir enn 60 % av vasstransporten på tvers av anlegget. Figur 2. Vasstransporten (flux-rose) på 15 m djup (vassutskiftingsstraumen) ved Seglberget. Plassering av omsøkt anlegg er teikna inn (to rekker med ringar). Tabell 2. Andel av vasstransporten som passerer gjennom anlegget ved gitt anleggsplassering. Vasstransporten er definert som det vatnet som passerer i ein sektor frå vinkelrett på anlegget og 45 til kvar side. Dette gjeld vasstransport frå begge sider av anlegget (sjå metodekapitlet). Type straum Vassutskiftingsstraum, (15 m) Optimal plassering av anlegg (SØ V) Vasstransport ved optimal plassering av anlegg (%) 74 % Rådgivende Biologer AS 4

6 OMRÅDE- OG LOKALITETSSKILDRIG Straummåling er utført ved den omsøkte oppdrettslokaliteten Seglberget, i Skånevikfjorden søraust for Halsnøy i Kvinnherad kommune (figur 3). Lokaliteten ligg noko eksponert til for vindretningar frå nordaust til aust og sør til sørvest, men er relativt godt beskytta mot vind frå nordvestlege retningar. Skånevikfjorden er tilknytt Bjoafjorden i sørvest, som igjen er tilknytt Ålfjorden, og nordvest for Fjellbergøy og Borgundøy kjem ein ut i Hardangerfjorden. Føyno 140 Figur 3. Oversiktskart over fjordområda rundt Halsnøy, med punkt for straummåling angitt med raud sirkel. Kartgrunnlaget er henta frå Skånevikfjorden er over 300 m djup, og det djupnast jamt mot sørvest (figur 4). Frå Bjoafjorden er det over 350 m djupt heile vegen ut i Hardangerfjorden. Hardangerfjorden er terskla på ca 140 m djup sør for øya Føyno. Rådgivende Biologer AS 5

7 Halsnøy Seglberget 300 Fjellbergøy Figur 4. Djupnetilhøva i Skånevikfjorden og utover i Bjoafjorden, med 50-meters djupnekoter. Posisjon for straummåling er markert med raud sirkel. Kartgrunnlaget er henta frå Djupnetilhøva er noko variable i Skånevikfjorden i området sør for Halsnøy. Fjorden er om lag 3,6 km brei, men ein undervassrygg deler fjorden opp i to hovudkanalar. Kanalen på nordsida, der straummålingane er gjort, er ikkje begrensa av tersklar utover i fjordsystemet, og det djupnast relativt slakt heile vegen ut mot Bjoafjorden. Sør for Fjellbergøy ligg fjorden sitt djupaste punkt på 367 m, og det grunnast til 350 m eit stykke lenger mot vest, men dette vil ikkje begrense utskifting av botnvatn innover i fjordsystemet. Rådgivende Biologer AS 6

8 Seglberget Figur 5. Djupnetilhøva i den delen av fjorden der straummålingane (raud sirkel) vart gjort. Stjerne angir posisjon for hydrografiske målingar. 50-meters djupnekoter og djupnepunkt i fjorden er markert med svart, og grunner/tersklar er markert med raudt. Kartgrunnlaget er henta frå Ut frå djupnekartet ser botn ut til å skråne jamt nedover mot søraust frå land ved Seglberget (figur 5). Fjorden er ca 315 m djup over eit stort område frå aust til sør for punktet der straummålingane vart gjort. Om lag 700 m søraust for straummålingspunktet grunnast det nokså bratt frå 300 til 200 m djup, og vidare kjem ein til eit punkt på 151 m djup. Mot søraust vert det igjen djupare utover i eit anna djupområde i fjorden, og grunnaste terskel mellom dei djupområda ligg på 219 m djup. Rådgivende Biologer AS 7

9 METODAR Straummålingar Generell instrumentbeskrivelse Sensordata SD-6000 straummålarar måler straum mekanisk, ved at straumen driv ein rotor rundt. Registrert straumfart er avhengig av antal omdreiningar av rotoren, samt retninga til målaren i måleperioden. Måleintervallet (10 eller 30 minutt) er delt opp i fem delintervall. På slutten av kvart delintervall blir retninga til målaren registrert, saman med antal omdreiningar (farten) i perioden. Dette gir ein fartsvektor for kvart delintervall. Det vert antatt at retninga til målaren ved slutten av kvart delintervall er representativ for retninga i delperioden. Ved slutten av kvart femte delintervall blir dei fem delvektorane addert, og ein får fartsvektoren for eitt måleintervall. Temperaturen vert lest av som ein momentanverdi på slutten av kvart femte delintervall. For nærare skildring av instrumentet viser ein til brukarmanualen (Mini current meter modell SD-6000, user s manual). Sjå også kapittelet Om Gytre straummålarar bak i rapporten. Utplassering I perioden 22. januar 25. februar 2015 var det utplassert ein rigg med fire SD-6000 straummålarar ved Seglberget, i posisjon 59 43,733, Ø 5 47,629 (WGS 84) (figur 5). Spesifikasjonar for målarane og utsettet er oppgitt i tabell 3. Riggen vart forankra på 315 m djup med eit kjettinglodd på 39 kg, samt to dreggar. Det vart festa ei trålkule i tauet over nedste målar. I overflata vart det nytta tre trålkuler til oppdrift, og riggen vart soleis ståande stabilt i sjøen. Det vart i tillegg nytta ei stor blåse for å ta av for bølgjepåverknad, og ein blink for synligheit (figur 6). Figur 6. Utplassert rigg i Skånevikfjorden, ved Seglberget. Tabell 3. Oversikt over måleinstrument og måledata for målingane ved Seglberget. Produsent Modell Serienr Måle- Måle- Antal målingar djup intervall Totalt ytta m 10 min ( ) Sensordata SD m 10 min ( ) m 30 min (3-1627) m 30 min (3-1627) Måleperiode Rådgivende Biologer AS 8

10 Begrunna målestad og representativitet Straummålarane vart plassert i den austlege delen av planlagt anlegg. Det djupnast mot søraust i det planlagte anleggsområdet, og posisjonen for stasjonen vil soleis vere representativ for spreiingsstraum og botnstraum under heile det planlagte anlegget. Det er sannsynleg at posisjonen vil fange opp den sterkaste overflate- og vassutskiftingsstraumen i området. Straumen vil truleg vere sterkast eit lite stykke ut frå land i lokalitetsområdet. Heilt inne ved land vil straumen bli bremsa noko, medan litt ut frå land vil straumen renne meir fritt. år ein kjem lenger ut mot midten av fjorden er det truleg at straumen i periodar kan vere noko svakare, på grunn av at straumen ofte går i ulike retningar på kvar si side av fjorden på grunn av Coriolis-effekta. Det kan dermed bli danna eit straumsvakt felt mellom der straumen går i motsette retningar. Ved nokre høve, som t.d. ved oppstuvingsstraum, vil straumen gå i same retning i heile fjordbreidda, og straumfarten vil vere høg også midt i fjorden. Bruk av vinddata frå meteorologiske stasjonar Vinddata frå den næraste målestasjonen, Stord lufthamn, er henta inn frå for straummålingsperioden (22. januar 25. februar 2015). Vindretning og høgaste døgnlege vindhastigheit er teke omsyn til ved vurdering av straumbiletet ved lokaliteten, og er presentert i vedleggstabell 11. Resultatpresentasjon Resultata av måling av straumhastigheit og straumretning er presentert kvar for seg, samt kombinert i ein progressiv vektoranalyse. Eit progressivt vektorplott er ein figurstrek som blir til ved at ein tenkjer seg ein merka vasspartikkel som er i straummålarens posisjon ved målestart og som driv med straumen og teiknar ein sti etter seg som funksjon av straumhastigheit og retning (kryssa i diagrammet syner berekna posisjon frå kvart startpunkt ved kvart døgnskifte). år måleperioden er slutt har ein fått ein lang samanhengande strek, der vektoren vert den beine lina mellom start- og endepunktet på streken. Dersom ein deler lengda av vektoren på lengda av den faktiske lina vatnet har følgd, får ein eumann-parameteren. eumann parameteren fortel altså noko om stabiliteten til straumen i retninga til vektoren. Vinkelen til vektoren ut frå origo, som er straummålaren sin posisjon, vert kalla resultantretninga. Dersom straumen er stabil i resultantretninga, vil figurstreken vere relativt bein, og verdien av eumann-parameteren vere høg. Er straumen meir ustabil i denne retninga er figurstreken meir «bulkete» i høve til resultantretninga, og eumann-parameteren får ein låg verdi. Verdien av eumannparameteren vil ligge mellom 0 og 1, og ein verdi på til dømes 0,80 vil seie at straumen i løpet av måleperioden rann med 80 % stabilitet i vektorretninga, noko som er ein svært stabil straum. Vasstransporten (relativ fluks) er også ein funksjon av straumhastigheit og straumretning, og her ser ein kor mykje vatn som renn gjennom ei rute på 1 m 2 i kvar 15 graders sektor i løpet av måleperioden. år ein reknar ut relativ fluks, tek ein utgangspunkt i alle målingane for straumhastigheit i kvar 15 graders sektor i løpet av måleperioden. For kvar måling innan ein gitt sektor multipliserer ein straumhastigheita med tidslengda, dvs kor lenge målinga vart gjort innan denne sektoren. Her må ein og ta omsyn til om tidsserien inneheld straummålingar med ulik styrke. Summen av desse målingane i måleperioden gjev relativ fluks for kvar 15 graders sektor. Relativ fluks er svært informativ og fortel korleis vasstransporten som funksjon av straumhastigheit og retning er på lokaliteten. Rådgivende Biologer AS 9

11 Klassifisering av straummålingane Rådgivende Biologer AS har utarbeidd eit system for klassifisering av overflatestraum, vassutskiftingsstraum, spreiingsstraum og botnstraum med omsyn til dei tre parametrane gjennomsnittleg straumhastigheit, retningsstabilitet og innslag av straumsvake periodar (tabell 4). Klassifiseringa er utarbeidd på grunnlag av resultat frå straummålingar med Gytre Straummålarar (modell SD-6000) på om lag 60 lokalitetar for overflatestraum, 150 lokalitetar for vassutskiftingsstraum og 70 lokalitetar for spreiingsstraum og botnstraum. Tabell 4. Rådgivende Biologer AS klassifisering av ulike tilhøve ved straummålingane, basert på fordeling av resultata i eit omfattande erfaringsmateriale frå Vestlandet. Straumsvake periodar er definert som straum svakare enn 2 cm/s i periodar på 2,5 timar eller meir. Tilstandsklasse I II III IV V gjennomsnittleg svært sterk sterk middels svak svært svak straumhastigheit sterk Overflatestraum (cm/s) > 10 6,6-10 4,1-6,5 2,0-4,0 < 2,0 Vassutskiftingsstraum (cm/s) > 7 4,6-7 2,6-4,5 1,8-2,5 < 1,8 Spreiingsstraum (cm/s) > 4 2,8-4 2,1-2,7 1,4-2,0 < 1,4 Botnstraum (cm/s) > 3 2,6-3 1,9-2,5 1,3-1,8 < 1,3 Tilstandsklasse andel I II III IV V straumsvake periodar svært lite lite middels høg svært høg Overflatestraum (%) < > 40 Vassutskiftingsstraum (%) < > 50 Spreingsstraum (%) < > 80 Botnstraum (%) < > 90 Tilstandsklasse I II III IV V retningsstabilitet svært stabil stabil middels stabil lite stabil svært lite stabil Alle djup (eumann parameter) > 0,7 0,4-0,7 0,2-0,4 0,1-0,2 <0,1 Plassering av anlegg Plasseringa av eit anlegg i høve til hovudstraumretninga på lokaliteten er avgjerande for om straumen går på tvers av eller langs med anlegget. Figur 7 viser korleis ein reknar seg fram til vasstransporten på tvers av anlegget. Det vatnet som renn på tvers av anlegget blir definert som det vatnet som passerer i ein sektor frå vinkelrett på anlegget og 45 til kvar side. Dette gjeld vasstransport frå begge sider av anlegget. Tilsaman inkluderer dette ein vasstransport som dekkjer ein 90 vinkel på begge sider av anlegget. I utrekningane av vasstransporten gjennom eit anlegg er vassutskiftingsstraumen på 15 m djup lagt til grunn, då dette representerer om lag middel notdupne på dei fleste anlegga i dag. Figur 7. Teikninga viser korleis ein bereknar vasstransporten (relativ fluks) på tvers av eit anlegg. Sjå teksten for nærare forklaring. Rådgivende Biologer AS 10

12 RESULTAT STRAUMMÅLIG Straumbiletet ved Seglberget såg i hovudsak ut til å vere påverka av tidevatn, men vind hadde og ein stor innverknad i delar av måleperioden (figur 9, vedleggsfigur 2 & 3). På 5 m djup var det nokså kontinuerleg med straum dei første ti dagane, med jamt med toppar på over 14 cm/s. I denne perioden var det ein del austleg vind, og dette ser ut til å ha generert ein del straum (vedleggstabell 9). Vidare fram til 9. februar var vindtilhøva noko meir variable, og straumen såg ut til å vere meir prega av tidevatn desse dagane. Den 7. og 8. februar var det svært sterk vind frå hovudsakeleg nordvest, og målingane syner at dette har hatt liten påverknad på straumen. Det var nokså lite vind dei neste dagane, og her ser ein at det var mest tidevassgenerert straum. Då det igjen oppstod austlege vindar frå 15. februar vart den sterkaste straumen på 5 m djup målt, og ein ser igjen periodar med meir kontinuerleg straum med høgare toppar. Straumbiletet på 15 m djup var i nokon grad likt det ein såg på 5 m djup, men med lågare toppar og mindre variasjon i straumaktivitet gjennom måleperioden (figur 8). Det ser ut til at den sterke vinden 7. og 8. februar førte til auka straum på 15 m djup, og her har det truleg oppstått ein form for kompensasjonsstram på 15 m djup. Då den sterkaste straumen på 5 m djup vart målt 15. februar var det liten straumaktivitet på 15 m djup. Den sterkaste straumen på 15 m djup oppstod 18. februar då det var relativt lite vind og moderat straumaktivitet på 5 m djup. Det var ikkje synleg endring i straumaktivitet på 5 og 15 m djup rundt fullmåne den 4 februar. Den 19. februar var det nymåne, og dette hadde til dels bra samanfall med høgare straumaktivitet på 5 og 15 m djup, men biletet er noko uklart og ein kan ikkje utelukke at straumen her var vindgenerert. Straumtilhøva på 85 og 135 m djup var nokså jamne gjennom heile måleperioden, med nokre unntak (figur 10, vedleggsfigur 4 & 5). Fram til rundt 2. februar var det jamt med straum på både 85 og 135 m djup, med straumtoppar opp mot rundt 3 cm/s, men på 85 m djup skilde tre toppar seg ut med høgare straumfart. Etter 2. februar var det noko lågare straumaktivitet, men frå 6. februar tok straumaktiviteten seg brått opp på 135 m djup, og høgaste straumfart vart målt 7. februar. Det vart og litt meir straum på 85 m djup i denne perioden, men ikkje i same grad som på 135 m djup. Høgaste straumfart på 85 m djup vart målt 9. februar. Vidare roa straumfarten seg noko på begge djup, og siste del av perioden var straumaktiviteten nokså lik det ein såg i første del. Det var soleis til dels bra samanfall i straumfarten på 85 og 135 m djup, men det var lite samanfall med det ein såg på dei to øvste måledjupa. Ein såg ingen tydeleg endring i straumtiløva rundt nymåne og fullmåne. Gjennomsnittstraumen på 5 m djup var "sterk" i høve til djupna (tabell 5). På 15 m djup var gjennomsnittstraumen "middels sterk", men heilt på grensa til "sterk" (jf. tabell 4). På 85 m djup var straumen "svak", og på 135 m djup var straumen "middels sterk". Det er noko uvanleg at både snittstraumen og maksstraumen er sterkare på 135 enn på 85 m djup. Retninga til straumen gjekk i hovudsak langs land på alle måledjupa (figur 11). Det gjekk straum både innover og utover fjorden på dei tre øvste måledjupa, men det meste av vasstransporten gjekk utover Skåneviksfjorden, i sørvestleg retning. Straumen såg ut til å vere mest retningsstabil øvst i vassøyla (tabell 6, figur 12). Tabell 5. Oppsummering av straumdata ved Seglberget i Kvinnherad kommune i perioden 22. januar 25. februar Målestad / djup Middel hastigheit (cm/s) Tilstandsklasse middel hastigheit * Maks hastigheit (cm/s) Hovudstraumretning(ar) Seglberget, 5 m 6,8 sterk 35,4 SSV Seglberget, 15 m 4,5 middels sterk 21,6 SV Seglberget, 85 m 1,8 svak 10,8 SSV Seglberget, 135 m 2,1 middels sterk 16,4 SSV (+Ø) *Viser til vårt eige klassifiseringssystem, sjå tabell 4. Rådgivende Biologer AS 11

13 KVALITETSVURDERIG AV MÅLEDATA Faktorar som kan ha påverka målingane Det var ikkje synleg begroing på målarane etter endt måleperiode, og rotorane på dei ulike målarane hadde ikkje merkbar tregheit. Ingen av måleseriane bar preg av at målarane ikkje hadde fungert slik dei skal. Det var ikkje anlegg eller andre installasjonar i området i måleperioden. Målingane var soleis ikkje påverka av objekt som kunne ha innverknad på straumen. Truverde for målingane Måleseriane tyda ikkje på at målarane var forstyrra på nokon måte, og som nevnt over var det ikkje begroing som såg ut til å ha begrensa funksjonaliteten til målarane. Straumriggen hadde ikkje flytta seg under utsettet. Ingen data vart forkasta (utanom før og etter utsett heilt i starten og slutten av måleperioden). Straummålingane vart utført i ein vinterperiode med moderate endringar i lufttrykk ( og med moderat til svært mykje vind (vedleggstabell 11). Vêrstasjonen Stord lufthavn ligg ca 25 km vestnordvest for lokaliteten, og er truleg meir eksponert for vind frå nordvestlege retningar, og mindre eksponert for vind frå austlege retningar, enn området der straummålingane vart gjort. Vinden såg ut til å ha generert straum då den kom frå visse retningar, medan andre retningar hadde liten innverknad på straumtilhøva. Det kan tenkjast at det vil vere noko mindre straum i området i periodar med mindre vind. Figur 8. Døgnmidlar for straumhastigheit målt ved Seglberget i Kvinnherad kommune på 5 meter, 15 meter, 85 meter og 135 meters djup i perioden 22. januar 25. februar Rådgivende Biologer AS 12

14 CURRET SPEED File name: Seglberget 5m.SD6 (+ Seglberget 15m.SD6) Ref. number: 1564 Interval time: 10 Minutes umber of measurements in data set: 4873 Data displayed from: 13:10-22.Jan-15 To: 09:10-25.Feb-15 Current speed (cm/s) 36,0 34,0 32,0 30,0 28,0 26,0 24,0 22,0 20,0 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0, Jan 26.Jan 28.Jan 30.Jan 01.Feb 03.Feb 05.Feb 07.Feb 09.Feb 11.Feb 13.Feb 15.Feb 17.Feb 19.Feb 21.Feb 23.Feb 25.Feb Days CURRET SPEED File name: Seglberget 85m.SD6 (+ Seglberget 135m.SD6) Ref. number: 1598 umber of measurements in data set: 1625 Interval time: 30 Minutes Data displayed from: 13:00-22.Jan-15 To: 09:00-25.Feb-15 Figur 9. Straumhastigheit ved Seglberget i Kvinnherad kommune på 5 m djup (raud) og 15 m djup (blå) i perioden 22. januar 25. februar Måleintervall 10 min. Current speed (cm/s) 17,0 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0, Jan 26.Jan 28.Jan 30.Jan 01.Feb 03.Feb 05.Feb 07.Feb 09.Feb 11.Feb 13.Feb 15.Feb 17.Feb 19.Feb 21.Feb 23.Feb 25.Feb Days Figur 10. Straumhastigheit ved Seglberget i Kvinnherad kommune på 85 m djup (raud) og 135 m djup (blå) i perioden 22. januar 25. februar Måleintervall 30 min. Rådgivende Biologer AS 13

15 CURRET SPEED BAR CHART File name: Seglberget 5m.SD6 Ref. number: 1564 Interval time: 10 Minutes umber of measurements in data set: 4873 Data displayed from: 13:10-22.Jan-15 To: 09:10-25.Feb-15 umber of measurements CURRET VELOCITY DISTRIBUTIO CURRET DIAGRAM VELOCITY DISTRIBUTIO DIAGRAM File name: Seglberget 5m.SD6 File name: Seglberget 5m.SD6 Ref. number: 1564 Interval time: 10 Minutes umber of measurements in data umber set: 4873 of measurements in data set: 4873 Data displayed from: 13:10-22.Jan-15 Data displayed To: 09:10 from: - 25.Feb-15 13:10-22.Jan-15 To: 09: CURRET VELOCITY DISTRIBUTIO CURRET DIAGRAM VELOCITY DISTRIBUTIO DIAGRAM File name: Seglberget 15m.SD6 File name: Seglberget 15m.SD6 Ref. number: 1618 Interval time: 10 Minutes umber of measurements in data umber set: 4873 of measurements in data set: 4873 Data displayed from: 13:09-22.Jan-15 Data displayed To: 09:09 from: - 13:09 25.Feb Jan-15 To: 09:09-25.Feb-15 Relative water flux (%) Maximum velocity (cm/s) per 15 deg sector per 15 deg sector 50 CURRET 0 SPEED BAR CHART File name: 0-1Seglberget m.SD Ref. number: Interval time: 10 Minutes umber of measurements in data set: 4873 cm/s Data displayed from: 13:09-22.Jan-15 To: 09:09-25.Feb-15 umber of measurements CURRET 0 SPEED BAR CHART File name: 0-1 Seglberget 1-385m.SD Ref. number: Interval time: 30 Minutes umber of measurements in data set: 1625 cm/s Data displayed from: 13:00-22.Jan-15 To: 09:00-25.Feb-15 umber of measurements Maximum velocity (cm/s) per 15 deg sector CURRET 0 SPEED BAR CHART File name: 0-1 Seglberget m.SD Ref. number: Interval time: 30 Minutes umber of measurements in data set: 1625 cm/s Data displayed from: 12:59-22.Jan-15 To: 08:59-25.Feb-15 umber of measurements Ref. number: 1618 Interval time: 10 Minutes um CURRET VELOCITY DISTRIBUTIO CURRET DIAGRAM VELOCITY DISTRIBUTIO DIAGRAM File name: Seglberget 85m.SD6 File name: Seglberget 85m.SD6 Ref. number: 1598 Interval time: 30 Minutes umber of measurements in data umber set: 1625 of measurements in data set: 1625 Data displayed from: 13:00-22.Jan-15 Data displayed To: 09:00 from: - 25.Feb-15 13:00-22.Jan-15 To: 09:00 - Relative water flux (%) Mean velocity (cm/s) um per 15 deg sector per 15 deg sector CURRET VELOCITY DISTRIBUTIO CURRET DIAGRAM VELOCITY DISTRIBUTIO DIAGRAM File name: Seglberget 135m.SD6File name: Seglberget 135m.SD6 Ref. number: 1615 Interval time: 30 Minutes umber of measurements in data umber set: 1625 of measurements in data set: 1625 Data displayed from: 12:59-22.Jan-15 Data displayed To: 08:59 from: - 25.Feb-15 12:59-22.Jan-15 To: 08:59 - Relative water flux (%) Maximum velocity (cm/s) um per 15 deg sector per 15 deg sector cm/s Relative water flux (%) per 15 deg sector Maximum velocity (cm/s) per 15 deg sector 5 15 um Figur 11. Fordeling av straumhastigheit (venstre), samt flux/vasstransport (midten) og maksimal straumhastigheit (høgre) for kvar 15 sektor på 5, 15, 85 og 135 m djup ved Seglberget i Kvinnherad kommune i perioden 22. januar 25. februar Rådgivende Biologer AS 14

16 Tabell 6. Skildring av hastigheit, varians, stabilitet, og retning til straumen ved Seglberget i Kvinnherad kommune i perioden 22. januar 25. februar Måledjup Middel hastigheit (cm/s) Varians (cm/s) 2 eumannparameter Tilstandsklasse eumannparameter* Resultantretning 5 meter 6,8 19, stabil 188º = S 15 meter 4,5 8, stabil 232º = SV 85 meter 1,8 0, middels stabil 198º = SSV 135 meter 2,1 2, lite stabil 161º = SSØ *Viser til vårt eige klassifiseringssystem, sjå tabell 4. 5 m 15 m 85 m 135 m Figur 12. Progressivt vektorplott for målingane ved Seglberget i Kvinnherad kommune i perioden 22. januar 25. februar Rådgivende Biologer AS 15

17 STRAUMSVAKE PERIODAR OG REGISTRERIGAR AV STRAUMSTILLE. Det var svært lite innslag av straumsvake periodar på 5 og 15 m djup i høve til djupna, og lengste periode på desse djupa var høvesvis 4,8 og 8,6 timar (tabell 7). Dette må seiast å vere svært bra med omsyn til at ein då vil ha tilnærma kontinuerleg vassutskifting i eit anlegg på lokaliteten. Innslaget av straumsvake periodar var middels for spreiingsstraumen på 85 m djup, og "lite" for botnstraumen på 135 m djup, noko som må seiast å vere bra inne i ein fjord. Tabell 7. Skildring av straumsvake periodar ved Seglberget i Kvinnherad kommune oppgjeve som tal på observerte periodar av ei gitt lengde med straumhastigheit mindre enn 2 cm/s. Lengste straumsvake periode er også oppgjeve, samt andelen periodar definert som periodar med varigheit på 2,5 timar eller meir. Måleintervallet er 10 min på 5 og 15 meter og 30 min på 85 og 135 meters djup, og målingane er utført i perioden 22. januar 25. februar Måledjup 0,17-2,33 t 2,5-6 t 6,17-12 t 12,17-24 t 24,17-36 t 36,17-48 t 48,17-60 t 60,17-72 t >72t Maks Andel (%) Tilstandsklasse andel straumsvake periodar * 5 meter ,8 t 0,9 svært lite 15 meter ,6 t 8,8 svært lite 85 meter ,0 t 55,4 middels 135 meter ,0 t 43,3 lite *Viser til vårt eige klassifiseringssystem, sjå tabell 4. På 5 m djup var det 111 registreringar med heilt straumstille (straum på 1 cm/s eller svakare), noko som utgjer 2,3 % av målingane (vedleggstabell 1). Antal registreringar av straumstille på 15 m djup var 547, noko som utgjer 11,2 % av målingane. Ei nærare samanlikning av straumstille på dei to djupa viser at 44 av registreringane samanfall i tid, noko som betyr at det berre 0,9 % av tida vil vere straum svakare enn 1 cm/s på både 5 og 15 m djup samstundes. STRAUMSTERKE PERIODAR. Det vart kun målt straum med styrke over 30 cm/s på 5 m djup (tabell 8). I alt var det 2 slike episodar på 5 m djup, der lengste varte i litt over 1 t, og den andre varte i 40 minutt. Tabell 8. Skildring av straumsterke periodar ved Seglberget i Kvinnherad kommune oppgjeve som tal på observerte periodar av ei gitt lengde med straumhastigheit over 30 cm/s. Lengste periode med sterk straum er også oppgjeve, samt andelen sterk straum gjennom heile måleperioden. Måleintervallet er 10 min, og målingane er utført i perioden 22. januar 25. februar Måledjup 0,17-2,33 t 2,5-6 t 6,17-12 t 12,17-24 t 24,17-36 t 36,17-48 t 48,17-60 t 60,17-72 t >72t Maks Andel (%) 5 meter 2 1,2 t 0,2 Rådgivende Biologer AS 16

18 PLASSERIG AV ALEGG Ut frå figur 13 ser ein at vasstransporten gjennom eit anlegg på 15 m djup på lokaliteten vil vere størst i ei retning på 45, eller om lag nordaust. Den optimale plasseringa av eit anlegg for å få størst mogeleg gjennomstrøyming er vinkelrett på dette, altså mot 135, eller omlag i lengderetninga nordvest - søraust. Med ei slik plassering vil ca 74 % av vasstransporten passere på tvers av anlegget, anten frå den eine eller den andre sida. Straumretninga varierte noko i løpet av perioden, og av figuren ser ein at om anlegget vert dreia med 30 til enten eine eller andre sida vil fortsatt over 60 % av vasstransporten passere på tvers av anlegget. Figur 13. Endring i vasstransport (relativ fluks) på tvers av eit anlegg som funksjon av ei endring av anlegget si vinkelrette plassering på denne retninga. Sjå metodekapitlet for nærare forklaring. Rådgivende Biologer AS 17

19 TEMPERATURTILHØVE Temperaturen vart målt av straummålarane kvart 10. minutt på 5 og 15 m djup, og kvart 30. minutt på 85 og 135 m djup i perioden 22. januar 25. februar I starten av måleperioden var døgnmiddeltemperaturen 6,5 C på 5 m djup, og temperaturen sokk jamt fram til 6. februar, då det var 4,9 C (figur 14). Vidare steig temperaturen til eit maksimum på 6,9 C den 19. februar, før den igjen sokk til 6,1 C siste måledag. På 15 m djup var temperaturen 8,4 C første måledag, og det var nokså liten variasjon fram til 7. februar. Frå 7. til 8. februar sokk temperaturen frå 8,1 til 6,3 C, før den steig til eit maksimum på 8,7 C den 15. februar. Ut måleperioden var det litt variasjonar, og siste måledag var døgnmiddeltemperaturen på 15 m djup 8,2 C. Det var relativt små variasjonar på dei to nedste måledjupa, og gjennom heile måleperioden låg døgnmiddeltemperaturen mellom 9,5 og 8,6 C på 85 m djup, og mellom 8,7 og 8,0 på 135 m djup. Den bråe nedgangen ein såg på 15 m djup frå 7. til 8. februar kjem truleg av episoden med sterk vind som var desse dagane, og truleg har det skjedd ei innblanding av kaldt overflatevatn nedover i vassøyla. Døgnvariasjonen i temperatur på 5 m djup gjennom måleperioden låg hovudsakeleg i underkant av 1,0 C, men var på det meste oppe i underkant av 2,0 C (vedleggsfigur 1). På 15 m djup var døgnvariasjonen jamt over noko mindre enn det ein såg på 5 m djup, men ved eit høve var den oppe i nesten 3,0 C. På 85 m djup låg døgnvariasjonen stort sett på 0,3 C per døgn, og den var på det meste oppe i 0,8 C. Temperaturen på 135 m djup var nokså lite varierande, og gjennom heile perioden låg døgnvariasjonen hovudsakeleg på ca 0,2 C. Figur 14. Døgnmidlar for temperatur målt ved Seglberget i Kvinnherad kommune på 5 meter, 15 meter, 85 meter og 135 meters djup i perioden 22. januar 25. februar Rådgivende Biologer AS 18

20 SJIKTIGSTILHØVE Temperatur, saltinnhald og oksygeninnhald vart målt i vassøyla den 22. januar 2015, ved utsett av straummålarar (jf. figur 5). Målingane vart gjort ned til botn på 318 m djup, i om lag same posisjon som riggen med straummålarar vart satt. Det var kaldast heilt i overflata der det var 4,8 C, og temperaturen steig raskt til 7,8 C på 15 m djup (figur 16). edover i vassøyla steig temperaturen jamt til eit maksimum på 8,6 C på 60 m djup, før den sokk jamt til 6,7 C på 240 m djup. Det var ingen endring i temperatur vidare ned til botn på 318 m djup. Profilen viser at det var lite ferskvasspåverka i overflata, der saltinnhaldet var 30,1. På 15 m djup hadde det auka til 33,5, og vidare auka saltinnhaldet jamt heile vegen ned til botn til 35,9 på 318 m djup. Oksygeninnhaldet var høgast i overflata med eit innhald på 9,69 mg O/l, noko som tilsvarar ei oksygenmetning på 95 %. ed til 15 m djup sokk oksygeninnhaldet til 8,85 mg O/l (95 %), og vidare ned til botn på 318 m djup sokk innhaldet jamt til 6,51 mg O/l (69 %). Profilen viser eit sjikt ved om lag 15 m djup, med nokså homogene hydrografiske tilhøve i vassøyla under sjiktet. Rådgivende Biologer AS 19

21 DISKUSJO OG VURDERIG Straumen ved Selgberget var "sterk" på 5 m djup, og "middels sterk", men heilt på grensa til "sterk" på 15 m djup. På 85 og 135 m djup var straumen høvsvis "svak" og "middels sterk". Straummålingane vart gjort i ein vinterperiode med til dels sterke vindtilhøve. Det kan tenkjast at ein vil sjå lågare straumaktivitet i øvre delar av vassøyla i periodar med mindre vind frå visse retningar. I øvre delar av vassøyla såg straumen ut til å vere styrt av både tidevatn og vind. I periodar med lite vind var straumen tydeleg tidevasstyrt, med korte straumtoppar av moderat styrke der det var kortvarige opphald i straumen innimellom toppane. I dei delane av perioden der det var meir vind frå særleg austlege retningar såg ein ei endring i straumbiletet, der straumen var meir kontinuerleg og straumtoppane vart høgare. Det var svært sterk vind frå nordvestlege retningar den 7. og 8. februar. Denne sterke vinden påverka ikkje straumstyrken på 5 m djup, og dette tyder på at området er bra skjerma for vind frå desse retningane. Vinden ser likevel ut til å ha påverka straumbiletet på 5 m djup i form av at det var nokså kontinuerleg straum desse to dagane, samt at straumen til dels gjekk innover fjorden desse dagane, noko som elles ikkje førekom så ofte. Truleg har vinden generert straum i meir eksponerte delar av fjordsystemet, som igjen har ført til straum ved Seglberget for å erstatte dette vatnet. Den 15. februar auka vindstyrken etter nokre dagar med relativt lite vind, og vinden kom då hovudsakeleg frå austlege retningar. Denne vinden genererte den sterkaste straumen på 5 m djup i måleperioden. Straumstyrken gjekk nokså raskt ned igjen, men det var fortsatt bra med straum på 5 m djup ut perioden som følgje av vind. På 15 m djup såg ein mykje av det same som på 5 m djup. Vind var ein viktig straumskapande faktor også på 15 m djup, men straumtoppane var i hovudsak lågare enn på 5 m djup. Ein kan sjå at dei to episodane med sterkast straum på 15 m djup samanfall med nedgang i temperatur, og dette indikerer innblanding av kaldt overflatevatn, mest sannsynleg som følgje av vind. Det såg ut til at episoden med sterk vind den 7. og 8. februar hadde innverknad på straumen på 15 m djup, og den nest sterkaste straumen på 15 m djup vart målt 8. februar. Denne dagen gjekk straumen på 5 og 15 m djup i motsatt retning av kvarandre, og truleg har det her oppstått ein kompensasjonsstraum. Då den sterkaste straumen på 5 m djup vart målt var det lite endring i straumen på 15 m djup, men det var bra samanfall i straumaktivitet og retning på dei to djupa då den sterkaste straumen vart målt på 15 m djup den 18. februar. Svært liten andel straumsvake periodar, og lite samanfall mellom straumstille vil sørge for god vassutskifting i merdane. Straumbiletet på 85 og 135 m djup var i nokon grad likt. Fram til 2. februar rant det nokså jamt med straum på begge djup, men med nokre straumtoppar på 85 m djup som skilde seg litt ut. Vidare var straumen noko rolegare nokre dagar, før straumaktiviteten på 135 m djup brått tok seg opp frå 6. februar. Gjennom ei knapp veke var det straumtoppar på mellom 4,0 og 16,4 cm/s, og nokre av toppane var til dels samanhengande med kontinuerleg straum. Også på 85 m djup tok straumaktiviteten seg opp, men noko seinare, og ikkje i same grad som på 135 m djup. Straumaktiviteten var noko lågare fram til 15. februar, men ut siste del av måleperioden rann det nokså jamt med straum på begge djup. Det var lite samanfall i straumretning på dei to djupa, og det ser soleis ut til at dei to straummålarane har stått i to vasslag som har vore meir eller mindre uavhengige av kvarandre, og av dei øvre vasslaga. Hovudstraumretninga var i hovudsak langs land utover fjorden på alle djup. På 5 m djup var straumen nokså einsretta mot sørsørvest, medan straumen gjekk meir mot sørvest og var noko mindre retningsstabil på 15 m djup. Det var nesten ikkje returstraum på dei to øvste måledjupa. På 85 m djup gjekk straumen hovudsakeleg mot sørsørvest, men retninga varierte noko på dette djupet. Det var i hovudsak dei høgaste straumtoppane som skilde seg ut, og her gjekk straumen gjerne i nordlege retningar. På 135 m djup var hovudstraumretninga mot sørsørvest, med ein del returstraum mot nordvest. Middels og liten andel straumsvake periodar på høvesvis 85 og 135 m djup vil sørge for god spreiing av organiske tilførslar. Det er målt straum på lokaliteten to gonger tidlegare, men på litt ulike plassar. I oktober november 2008 vart det målt straum på 5, 15 og 50 m djup, om lag 550 m nordnordvest for posisjonen ein målte straum på i 2015 (Strømrapport 2008). Vindtilhøva under dei to måleperiodane var nokså like, men det Rådgivende Biologer AS 20

22 var sterkast vind i Det vart nytta ein akustisk profilerande straummålar i 2008, og sidan det er nytta ulikt måleutstyr kan ikkje målingane direkte samanliknast, men det kan gje ein indikasjon på straumtilhøva i området. Målingane i 2008 gav ein snittstraum på høvesvis 4.5, 4.3 og 4.4 cm/s på 5, 15 og 50 m djup, medan maksimal straumfart tilsvarande vart målt til 29.4, 23.5 og 17.0 cm/s. På 5 og 15 m djup var det nokså liten skilnad i både maks- og gjennomsnittstraum, men målingane frå 2015 syner noko sterkare straum på 5 m djup. Resultata frå målingane på 50 m djup i 2008 kan i liten grad samanliknast med målingane frå I 2008 var det ein del straum i nordvestleg retning på 5 og 15 m djup, og dette vart i svært liten grad observert i Truleg har ulike vindretningar i dei to måleperiodane ført til ulike hovudstraumretningar. I juli august 2001 vart det målt straum om lag 150 m nordvest for posisjonen ein målte straum på i 2008 (Tveranger m.fl. 2001). Det vart nytta Sensordata målarar med 30 minutts intervall. Riggen stod på 108 m djup, ca 200 meter frå land, og var plassert noko nærare land enn planlagt anlegg på lokaliteten. Målingane i 2001 gav ein snittstraum på høvesvis 5.1, 2.1 og 1.1 cm/s på 8, 50 og 100 m djup, medan maksimal straumfart tilsvarande vart målt til 24.8, 11.2 og 6.6 cm/s. Målingane på 8 m djup er godt samanliknbare med dei andre to målingane på 5 og 15 m frå 2008 og 2015, medan straumen på 50 m djup var ein del svakare i 2001 enn i Også botnstraumen i 2001 var svak samanlikna med målingane på 85 og 135 m djup i Plasseringa av målarane i 2001 er mindre relevant for det nye planlagde anlegget, men det er truleg at målinga viser at det kan vere noko mindre botnstraum når ein nærmar seg land rett nord for Seglberget. Det kan ha årsak i at ein då kjem litt utanfor hovudleia til Skånevikfjorden, og at den utgåande straumen blir bremsa litt inn mot land ved sørlege delen av Halsnøyna. Ein kan truleg gå ut frå at målingane som vart registrert i posisjonen frå 2015 er godt representative for mesteparten av lokalitetsområdet ved Seglberget, men at det truleg kan vere noko svakare botnstraum til lenger nord og inn mot land ein kjem i området. Konklusjon Målingane i 2015 tyder på gode straumtilhøve ved Seglberget. Det vil vere god vassutskifting i merdane, og spreiings- og botnstraumen vil sørge for god spreiing av organiske tilførslar frå oppdrettsverksemda. Dei gode djupnetilhøva og skrånande botn under det planlagte anlegget vil vere gunstig for å få spreidd organisk materiale utover eit større område, og soleis lette trykket på organismar som omset og handterer dette materialet. Dei beste straumtilhøva vil truleg finnast lengst ut mot hovudleia i Skånevikfjorden, medan det truleg er litt svakare straum til lenger nord og inn mot land ein kjem i området. Seglberget vil truleg vere godt eigna til oppdrettsverksemd. Rådgivende Biologer AS 21

23 GEERELT OM OPPDRETSLOKALITETAR Val av lokalitet har etterkvart vorte ein kritisk suksessfaktor for å oppnå vellykka driftsresultat, då det i dei seinare åra har gått mot ein stadig større konsentrasjon av volum og biomasse pr lokalitet. Dette stiller større krav til straumtilhøve og djupne på lokaliteten, botntopografi, samt lokaliteten og området omkring si evne til å omsetje det tilførte materialet frå anlegget. Det er eit mål at oppdrettsaktiviteten ikkje skal påføre det ytre miljø skade og påverknad utover det som er akseptert i etablerte standarder og normer for næringa, slik som m.a. definert i S 9410:2007, Miljøovervåking av bunnpåvirkning fra marine akvakulturanlegg. Alle lokalitetar skal såleis i varierande grad underleggjast ulike typar miljøgranskingar. Mellom anna skal det utførast miljøundersøkingar under anlegga ved topp-produksjon i kvar driftssyklus. Hovudmålet med miljøgranskingar på oppdrettsanlegg er å avgjere i kva grad drifta påverkar det ytre miljøet. Fram til no har det derimot vore lite merksemd retta mot korleis dei ytre miljøtilhøva påverkar velferda til fisken, då det indre miljøet i anlegget i stor grad blir påverka av det ytre miljøet. I samband med søknad om ny lokalitet eller utviding på gjeldande lokalitet, skal det også presenterast straummålingar. YTEK-forskrifta stiller tekniske krav til flytande oppdrettsanlegg med omsyn på dei ytre påkjenningene. Alle lokalitetar skal såleis vere klassifisert i høve til dette, der måling av overflatestraum er eitt sentralt element. Minimumsbehovet for straum i eit anlegg er avhengig av temperaturen i sjøen, årstid, fiskemengde i anlegget, fòring, tettleik i merdene, djupne på nøtene, om nøtene er reine, anlegget si plassering i høve til straumretning, osv. For lite straum, eller lange straumstille periodar, vil kunne medføre oksygensvikt i merdene. Spesielt kritiske periodar har ein om sommaren og utover hausten med høg temperatur i sjøen kombinert med lite oksygen og høg biomasse i anlegga. Lokalitetstypar og vassutskifting Oppdrettslokalitetar eller sjøresipientar langs kysten av Vestlandet kan generelt delast i fire hovudtypar: Fjordar og pollar, straumsund, viker og bukter eller opne sjøområde. Desse forskjellige områdetypane skil seg frå kvarandre på grunnlag av topografiske tilhøve, noko som medfører at vassmassane har ulik vassutskifting og sjiktingstilhøve på dei ulike djup. Dette er avgjerande for dei lokale sedimentasjonstilhøva, noko som vert lagt vekt på ved vurdering av resipienttilhøve og lokal påverknad av eventuelle utslepp til dei ulike typane sjøområde. På stader med god overflatestraum og dermed stor vassutskifting i overflatevassmassane, vil tilførslar av oppløyst næringsstoff raskt bli ført bort. Tilførslar av organisk stoff søkk ned og vil sedimentere avhengig av straumtilhøva lenger nede i vassøyla. Vi snakkar då om spreiingsstraum i vassmassane under overflatevassmassane, og denne er avgjerande for i kva grad tilførslar vil påverke lokalitetane. Fjordar og pollar er pr. definisjon skilde frå dei tilgrensande utanforliggjande sjøområda med ein terskel i munningen/utløpet. Dette gjer at vassmassane innanfor ofte er sjikta, der djupvatnet som er innestengt bak terskelen, kan være stagnerande, medan overflatevatnet hyppig vert skifta ut fordi tidevatnet to gonger dagleg strøymer fritt inn og ut. Mellom tidevatnstraumane kan det vere periodar med straumstille. I dei store fjordane vil djupvatnet utgjere svært store volum, og djupnene kan vere på mange hundre meter. Straumsund omfattar ofte trange, nesten kanal-liknande nord-sør gåande område der tidevasstraumen periodevis er svært sterk. Dersom slike straumsund er grunne, vil dei kunne ha ei fullstendig utskifting av vassmassane heilt til botn, men vanlegvis er det mindre sterk straum nedover i djupet. Det vil imidlertid berre vere høge straumhastigheiter i avgrensa tidsperiodar, og innimellom tidevasstraumen vil det kunne vere straumstille. Grunne straumsund vil vanlegvis ha ein svært god resipientkapasitet, fordi sjølv betydelege tilførslar vert spreidd utover store område, medan djupare straumsund vil ha sedimenterande tilhøve i djupet i dei periodane straumhastigheita er mindre. Den lokale påverknaden av utslepp vil difor variere avhengig av djupna til sundet. Større sjøområde kan også ha karakter av straumsund i overflata, medan dei kan ha relativt grunne tersklar i begge endar og dermed ha eigenskapar av fjordar med tilhøyrande stagnerande djupvatn under terskelnivå. Slike større område vil også ha sedimenterande tilhøve og kunne ha lokal påverknad av utslepp. Bukter og viker viser til lokale område som gjerne ligg i tilknytning til anten større fjordar, straumsund eller opne havområde. Buktene og vikene vert skilt frå pollar ved at dei ikkje er fråskilt dei Rådgivende Biologer AS 22

24 utanforliggjande sjøområda med nokon terskel, og difor ikkje har stagnerande djupvatn ved botnen. Vanlegvis vil difor ei bukt / vik ha skrånande botn frå land og utover mot det utanforliggjande området, slik at også dei djupare delane av vassøyla her vert skifta ut. Slike område har relativt god resipientkapasitet, sjølv om eit utslepp vil kunne ha ein lokal miljøeffekt på lokaliteten avhengig av den lokale botntopografien og straumtilhøva. Dette er fordi ei bukt eller vik vil kunne liggja i ei bakevje, og ha betydeleg dårlegare straumtilhøve i høve til sjøområda utanfor. Opne havområde ligg utanfor tersklane til dei store fjordane, vest i havet. Her er det store djup og jamn utskifting av vassmassane utan stagnerande djupvatn mot botnen. Her er resipienttilhøva svært gode, og eit eventuelt utslepp vil ikkje ha nokon innverknad på miljøet ved utsleppet. Innslaget av straumstille periodar på straumsvake lokalitetar (t.d. innerst i ein fjordarm, inne i ein os, ei bukt eller ei vik) gjer at ein kan risikere at fisken i lengre periodar sym i tilnærma det same vatnet. På straumsvake lokalitetar har ein ikkje alltid kontinuerleg utskifting av vatnet i anlegget. Dette treng ikkje vere kritisk i den kalde årstida, men i periodar med høg temperatur i sjøen og mykje fisk i anlegget og intensiv fôring, vil fisken kunne få tilført for lite oksygen. Dette vil i særlege tilfelle kunne verke negativt inn på veksten og trivselen til fisken. Lokal belastning på ytre miljø Ved alle vurderingar av belastning må ein skilje mellom det som utgjer ei lokal punktbelastning på ein oppdrettslokalitet og det som resipienten regionalt har kapasitet til å omsetje av organisk materiale før han blir overbelasta. Uansett om resipienten har god kapasitet, så vil bereevna til sjølve lokaliteten i stor grad vere avhengig av terrenget ved botn, djupnetilhøva og straumtilhøva i vassøyla. år belastninga på ein lokalitet er i likevekt med omsetjinga i sedimenta under oppdrettsanlegget, betyr det at den tilførte mengda organisk materiale blir broten ned og omsett i sedimenta, i all hovudsak av botngravande dyr. Forholdsvis store mengder sediment kan omsetjast på lokalitetar der ein har ein rik botnfauna, har straum ved botnen som medfører jamn tilførsel av oksygen, og som også spreier avfallet frå anlegget ut over eit større område. Dersom belastninga frå anlegget er større enn det lokaliteten kan omsetje, vil sedimenta byggje seg opp under anlegget, dei vert surare, oksygenmengda vert redusert, og botnfauna som er lite tolerant for miljøendringar forsvinn. Dei dyra som toler større endringar i miljøtilhøva blir verande inntil sedimenta er så sure og oksygenfattige at desse dyra også må gje tapt. Det er svært uheldig ikkje å ha botngravande dyr på botnen under merdene, fordi mesteparten av nedbrytingsprosessane då stoppar opp. Graveaktiviteten til dyra skapar omrøring og tilfører sedimentet vatn og oksygen. Dyra konsumerer sedimentet, bryt det ned og omdannar det. år dyra forsvinn, er det berre den bakterielle nedbrytinga som held fram, noko som går vesentleg seinare. Då skal det berre små tilførslar til før sedimenthaugane byggjer seg opp under merdene. Erfaring viser at fjordlokalitetar er meir utsett for punktbelastning enn drift på meir kystnære lokalitetar, og det medfører at desse lett vert overbelasta. I store og djupe fjordar kan belastninga vere eit lokalt problem for oppdrettar, medan det regionalt utgjer eit lite problem for resipienten. Årsaka til at botnen på fjordlokalitetar lettare vert overbelasta, skuldast både at det generelt er mindre spreiingsstraum nedover i vassmassane og at botnen ofte består av fjell utan særleg mykje opprinneleg sediment. Det vil dermed i utgangspunktet finnest lite gravande botnfauna som kan ta seg av nedbrytinga av avfallet frå anlegget. Ein kystlokalitet har som oftast sedimentbotn og god spreiingsstraum nedover i vassmassane, og i straumsund har ein difor ofte svært gode lokalitetar med sedimentbotn og liten lokal påverknad under anlegga. På typiske fjordlokalitetar med bratt stein- og fjellbotn med lite primærsediment vil avfall frå anlegget skli nedover på det bratte berget og lande på hyller og verte liggjande i små lommer og groper i terrenget. år ein tek prøver på ein slik fjordlokalitet, vil prøva som oftast vise dårlege tilhøve der det er mogeleg å få opp sediment, medan det 1 2 m frå treffpunktet kan vere tilnærma reint for sediment og avfall. Det prøvematerialet ein får opp slike stader består ofte av oppskrapte sure, brune, lause og luktande sediment, som automatisk får ein noko høgare poengsum ut frå dei formelle MOM B-vurderingskriteria. Denne type lokalitetar kan difor lett verte vurdert som overbelasta, og MOM-metodikken bør difor ikkje alltid nyttast slavisk. Det er viktig å tolke resultata i lys av korleis lokaliteten er. Rådgivende Biologer AS 23

25 Drift i kompaktanlegg vil bidra til ei høgare punktbelastning over eit større areal enn drift i plastringar, der det gjerne er noko avstand mellom kvar ring. I tillegg vil store merder innehalde meir fisk pr arealeining enn små merder, og følgjeleg gje større belastning. På straumsvake lokalitetar vil dette kunne gje store utslag i belastning på ein lokalitet, då avfallet stort sett sedimenterer rett under nøtene. På bratte fjordlokalitetar kan denne effekten til ein viss grad vegast opp ved at ein oppnår ei viss spreiing av avfallet på ein skrånande botn. Ved planlegging av større anlegg i fjordsystem kan det være fornuftig å vurdere tolegrensa til lokaliteten opp mot val av anleggstype, plassering av anlegget i høve til dominerande straumretning, og også å sikre lokaliteten tilstrekkeleg kviletid mellom driftsperiodane. Indre- og ytre miljøtilhøve, sjukdom. Dei siste åra har antal fisk på kvar lokalitet, og i kvar merd, auka kraftig utan at ein har sett nok fokus på kva konsekvensar dette kan ha for fisken sitt indre miljø i anlegga. Fisken treng oksygen til alle livsfunksjonane, og straumtilhøva på lokaliteten, anleggstype og anlegget si plassering i høve til dominerande straumretning har vesentleg betydning for om fisken får nok oksygen. Det er viktig at vasstraumen får kortast mogeleg veg gjennom anlegget. Store mengder fisk i kompakte stålanlegg stiller høgare krav til lokaliteten med omsyn til straumfart og vassutskifting, enn når fisken går i plastringar med større innbyrdes avstand mellom merdene. Særleg i den varme årstida vil det vere viktig at fisken til ei kvar tid får nok oksygen. Då er oppløyselegheita til oksygen i vatnet lågast, og fisken har samtidig høg metabolisme og dermed større behov for oksygen. Algane i sjøen brukar oksygen om natta, og med avtakande daglengde utover sommaren og hausten vil tilgjengeleg oksygen i sjøen minke, slik at ein vil kunne oppleve periodar med for lite oksygen, spesielt tidleg om morgonen. Det er også ofte på sommaren og hausten at ein har den mest intensive drifta 2.året i sjø etter utsett. Mangel på tilstrekkeleg med oksygen kan vere ein av dei viktigaste forklaringane på kvifor mange oppdrettarar føler at dei køyrer med handbremsa på, og er truleg ei av dei viktigaste årsakene til at nokre anlegg er meir utsett for sjukdom og oppnår dårlegare produksjonsresultat enn andre. Stress over lengre tid på grunn av ugunstige oksygen- og miljøtilhøve, vil kunne redusere allmenntilstanden for fisken slik at den lettare vert ramma av sjukdom, og gje høgare dødelegheit når sjukdommen først har ramma fisken (t.d. PD og PGI). Rådgivende Biologer AS har dei siste åra målt profilar av oksygen, temperatur og saltinnhald ved og i anlegg i samband med lokalitetsvurderingar, og det er ikkje uvanleg å finne verdiar på mellom 50 og 70 % oksygenmetning i anlegg med mykje fisk. Oksygenmålingar som EWOS innovation har utført syner at låge oksygenverdiar ikkje berre er avgrensa til den varme årstida, men vil også kunne oppstå heile hausten fram mot nyttår. Fôringsforsøk som dei har utført i karanlegg på land viser at med dei låge oksygenkonsentrasjonane som er påvist i anlegga, vil oksygenstresset føre til at både fisken sin appetitt samt fôrutnytting blir redusert i betydeleg grad. (Kjelde: Per Krogedal, EWOS Innovation, Trøndelag fiskeoppdretterlag årsmøte ). Dei siste åra har EWOS Innovation også utført fôringsforsøk under variable oksygenkonsentrasjonar i sjøen i konvensjonelle matfiskanlegg, som viser at oksygentilsetjing i laksemerdar gjev auka slaktekvantum (Gausen m.fl. 2004). Djupna under anlegget viser seg å samsvara positivt med fôrutnyttinga til fisken i eit oppdrettsanlegg. Dette viser ei samanstilling presentert i bladet orsk Fiskeoppdrett (Kosmo 2003). Eit stort materiale basert på utsettet av fisk i år 2000, viste at dess djupare det var under anlegget, dess betre fôrfaktor vart oppnådd. Dette kan sjølvsagt også vere ein verknad av fleire uavhengige årsaker, der lokalitetar med gode djupnetilhøve gjerne også ligg opnare til og dermed har betre vassutskifting. Rådgivende Biologer AS 24

26 OM GYTRE STRAUMMÅLARAR Straummålaren som er nytta er av typen Gytre målar, SD Rotoren har ein tregleik som krev ein viss straumhastigheit for at rotoren skal gå rundt. Ved låg straumhastigheit vil Gytre målaren difor i mange høve vise noko mindre straum enn det som er reelt, fordi den svakaste straumen i periodar ikkje vert fanga tilstrekkeleg opp av målaren. På lokaliteten er ein god del av straummålingane på alle djup lågare enn 3-4 cm/s, og difor kan ein ikkje utelukke at lokaliteten på desse djupnene faktisk er noko meir straumsterk enn målingane syner for dei periodane ein har målt låg straum. I dei periodane målaren syner tilnærma straumstille kan straumen periodevis eigentleg vere 1 2 cm/s sterkare. Som vist nedanfor har ein indikasjonar på at Gytre straummålarane og rotormålarar generelt måler mindre straum enn «sann straum» ved låg straumhastigheit. Målingar på alle djup er såleis minimumsstraum. Ein må i denne samanheng gjere merksam på at straummålarane som er nytta på denne lokaliteten registrerer ein verdi på 1,0 cm/s når rotoren ikkje har gått rundt i løpet av måleintervallet (30 min). Terskelverdien er sett til 1,0 cm/s for å kompensere for at rotoren krev ein viss straumhastigheit for å drive den rundt. Ved dei høva der målaren syner verdiar under 1,0 cm/s, skuldast dette at rotoren ikkje har gått rundt i løpet av måleintervallet, men at det likevel har vore nok straum til at målaren har skifta retning. Straumvektoren for måleintervallet vert då rekna ut til å verte lågare enn 1 cm/s. Ein instrumenttest av ein Gytre målar (SD 6000) og ein Aanderaa målar (RCM7 straummålar) vart utført av IVA i Aanderaa-målaren har ein rotor med litt anna design enn SD Testen synte at RCM 7 straummålaren ga 19 % høgare middelstraumfart enn Gytre målaren (Golmen & ygård 1997). På låge straumverdiar synte Gytre målaren mellom 1 og 2 cm/s under Aanderaa målaren, dvs at når Gytre målaren synte 1-2 cm/s, så synte Aanderaa målaren 2 3 cm/s. Dette kan som nemnt forklarast ut frå vassmotstanden i rotorburet til ein Gytre målar, samt at det er ein viss tregleik i ein rotor der rotoren må ha ein gitt straumhastigheit for å gå rundt. Ved låge straumstyrkar går større del av energien med til å drive rundt rotoren på ein Gytre målar enn på ein Aanderaa målar. Det vart i 1999 utført ein ny instrumenttest av same typar straummålarar som vart testa i 1996 (Golmen & Sundfjord 1999). Testen vart utført på ein lokalitet på 3 m djup i 9 dagar i januar I tillegg til Aanderaa- og SD 6000-målarane stod det ein ORTEK 500 khz ADP (Acoustic Doppler Profiler) straummålar på botn. Denne måler straum ved at det frå målaren sine hydrofonar vert sendt ut ein akustisk lydpuls med ein gitt frekvens (t.d. 500 khz) der delar av signalet vert reflektert tilbake til instrumentet av små partiklar i vatnet. ADP straummålaren har fleire celler/kanalar og kan måle straum i fleire ulike djupnesjikt, t.d. kvar meter i ei vassøyle på 40 m. Ved å samanlikne straummålingane på 3 m djup (Aanderaa- og Gytremålaren) med ORTEK ADP (celle 31, ca 4 m djup) fann ein at ORTEK ADP målte ein snittstraum på 5,1 cm/s, Anderaa RCM 7 ein snittstraum på 2,7 cm/s, og SD 6000 ein snittstraum på 2,0 cm/s. Ein ser at i denne instrumenttesten låg begge rotormålarane langt under ADP målaren når det gjeld straumhastigheit. Våren 2010 utførte Rådgivende Biologer AS ein ny instrumenttest av ortek ADP målar og Gytre SD målarar i Hervikfjorden i Tysvær over fire veker. Desse Gytre målarane hadde ein nyare type syrefast rotorbur i stål, i motsetnad til dei som vart nytta i dei tidlegare instrumenttestane. ortek ADP målaren vart hengt på 46 m djup og målte straumen oppover i vassøyla. ortek målingane vart samanlikna med straummålingar utført med Gytre målarar på 30, 15 og 5 m djup. Resultata viste at det var best samsvar mellom dei to ulike straummålarane på 30 m djup, og at det var generelt dårlegare samsvar mellom dei to straummålartypane med aukande avstand frå målehovudet på ortek ADP målaren. Målingane viste elles at det var størst forskjell på straumfarten mellom Gytre og ortek ved middels låg straumfart (ca 3-4 til 8-9 cm/s), og noko mindre forskjell ved høgare straumfart. ortek målaren målte ca 1,5 2,5 cm/s høgare gjennomsnittleg straumfart enn Gytre målaren ved svak straum (Gytremålingar på 0 3 cm/s), ca 3 4,5 cm/s høgare straumfart ved Gytremålingar på ca 3 10 cm/s, og 2 3,5 cm/s høgare straumfart ved Gytremålingar på ca cm/s. Rådgivende Biologer AS 25

27 REFERASAR FISKERIDIREKTORATET. Veiledning for utfylling av søknadsskjema for tillatelse til fiskeoppdrettsvirksomhet. GAUSE, M., A. ÆSS, A. BERGHEIM, P. HØLLAD & J. RAVDAL Oksygentilsetting i laksemerder gir økt slaktekvantum. orsk Fiskeoppdrett, nr 6, 2004, side GOLME, L. G. & E. YGAARD Strømforhold på oppdrettslokalitetar i relasjon til topografi og miljø. IVA-rapport 3709, 58 sider, ISB GOLME, L. G. & A. SUDFJORD Strøm på havbrukslokalitetar. IVA-rapport 4133, 33 sider, ISB KOSMO, J.P orske oppdrettere og benchmarking økt konkurransekraft. orsk Fiskeoppdrett, nr 15, 2003, side ORSK STADARD S 9410: 2007 Miljøovervåking av bunnpåvirkning fra marine akvakulturanlegg. Standard orge, 23 sider. STRØMRAPPORT 2008 Strømmålinger Lokalitet Seglberget Fjelberg Fjordbruk AS Ukjent forfattar, rapportnr. S 0208, 23 sider. TVERAGER, B., G. H. JOHSE & E. BREKKE Straummålingar for Sunnhordland Sjøgard AS ved Seglberget, Urdi og Toftekalven i Kvinnherad kommune. Rådgivende Biologer AS, rapport 523, 41 sider. Rådgivende Biologer AS 26

28 VEDLEGGSTABELLAR CURRET SPEED / DIRECTIO MATRIX File name: Seglberget 5m.SD6 Ref. number: 1564 Vedleggstabell. 1 Oversyn over straumaktiviteten i alle Interval 15 graders time: 10 kompassektorar Minutes på 5 m djup ved Seglberget. umber of measurements Måleperiode: 22. in data januar set: februar Antal målingar: Intervalltid: 10 min. Data displayed from: 13:10-22.Jan-15 To: 09:10-25.Feb Sum% Current speed groups Total flow Max Sum% m³/m² % curr STATISTICAL SUMMARY File name: Seglberget 5m.SD6 Ref. number: 1564 Interval time: 10 Minutes umber of measurements in data set: 4873 Data displayed from: 13:10-22.Jan-15 To: 09:10-25.Feb-15 Mean current speed (cm/s) Variance (cm/s)² Total East / west orth / south Vedleggstabell 2. Oppsummering av statistiske data for straummålingane på 5 m djup ved Seglberget, i perioden 22. januar 25. februar Standard deviation (cm/s) Mean standard deviation Maximum current velocity Minimum current velocity Significant max velocity Significant min velocity Rådgivende Biologer AS 27

29 CURRET SPEED / DIRECTIO MATRIX File name: Seglberget 15m.SD6 Ref. number: 1618 Vedleggstabell Series number: 3. 1 Oversyn over straumaktiviteten i alle Interval 15 graders time: kompassektorar 10 Minutes på 15 m djup ved Seglberget. umber of measurements Måleperiode: 22. in data januar set: februar Antal målingar: Intervalltid: 10 min. Data displayed from: 13:09-22.Jan-15 To: 09:09-25.Feb Sum% Current speed groups Total flow Max Sum% m³/m² % curr STATISTICAL SUMMARY File name: Seglberget 15m.SD6 Ref. number: 1618 Interval time: 10 Minutes umber of measurements in data set: 4873 Data displayed from: 13:09-22.Jan-15 To: 09:09-25.Feb-15 Mean current speed (cm/s) Variance (cm/s)² Total East / west orth / south Vedleggstabell 4. Oppsummering av statistiske data for straummålingane på 15 m djup ved Seglberget, i perioden 22. januar 25. februar Standard deviation (cm/s) Mean standard deviation Maximum current velocity Minimum current velocity Significant max velocity Significant min velocity Rådgivende Biologer AS 28

30 CURRET SPEED / DIRECTIO MATRIX File name: Seglberget 85m.SD6 Ref. number: 1598 Vedleggstabell Series number: 5. 1 Oversyn over straumaktiviteten i alle Interval 15 graders time: kompassektorar 30 Minutes på 85 m djup ved Seglberget. umber of measurements Måleperiode: 22. in data januar set: februar Antal målingar: Intervalltid: 30 min. Data displayed from: 13:00-22.Jan-15 To: 09:00-25.Feb Sum% Current speed groups Total flow Max Sum% m³/m² % curr STATISTICAL SUMMARY File name: Seglberget 85m.SD6 Ref. number: 1598 Interval time: 30 Minutes umber of measurements in data set: 1625 Data displayed from: 13:00-22.Jan-15 To: 09:00-25.Feb-15 Mean current speed (cm/s) Variance (cm/s)² Total East / west orth / south Vedleggstabell 6. Oppsummering av statistiske data for straummålingane på 85 m djup ved Seglberget, i perioden 22. januar 25. februar Standard deviation (cm/s) Mean standard deviation Maximum current velocity Minimum current velocity Significant max velocity Significant min velocity Rådgivende Biologer AS 29

31 CURRET SPEED / DIRECTIO MATRIX File name: Seglberget 135m.SD6 Ref. number: 1615 Vedleggstabell Series number: 7. 1 Oversyn over straumaktiviteten i alle 15 Interval graders time: kompassektorar 30 Minutes på 135 m djup ved Seglberget. umber of measurements Måleperiode: 22. in data januar set: februar Antal målingar: Intervalltid: 30 min. Data displayed from: 12:59-22.Jan-15 To: 08:59-25.Feb Sum% Current speed groups Total flow Max Sum% m³/m² % curr STATISTICAL SUMMARY File name: Seglberget 135m.SD6 Ref. number: 1615 Interval time: 30 Minutes umber of measurements in data set: 1625 Data displayed from: 12:59-22.Jan-15 To: 08:59-25.Feb-15 Mean current speed (cm/s) Variance (cm/s)² Total East / west orth / south Vedleggstabell 8. Oppsummering av statistiske data for straummålingane på 135 m djup ved Seglberget, i perioden 22. januar 25. februar Standard deviation (cm/s) Mean standard deviation Maximum current velocity Minimum current velocity Significant max velocity Significant min velocity Rådgivende Biologer AS 30

32 Vedleggstabell 9. Vindretning og høgaste døgnlege vindhastigheit ved målestasjonen Stord lufthavn i perioden 22. januar 25. februar Tabellen er henta frå Rådgivende Biologer AS 31