KJARTAN HATLØY. Den kvite vegen

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "KJARTAN HATLØY. Den kvite vegen"

Gunvor Holm
6 år siden
Visninger:

2 KJARTAN HATLØY Den kvite vegen STEMNINGAR FRÅ SALBU Forlaget Oktober 2016

3 TIL FRANK WIERKE OG KLAUS ANDERS

4 HER HAR ÒG foreldra mine budd, i dette same kvite vesle huset, for det meste trygge, i periodar sæle. Kor lenge sidan er ikkje det. No er her nordisk natt. No er her vakker sommar. No er dei små timane her, lenge sidan midnatt. Eg avgjer at eg vil feire at desse timane hender. Endå det er så seint i livet. Eg feirar ikkje med dram, berre med å la tankane svive og ikkje vike unna for noko. Om lag kl. 03 er det at eg legg meir merke til døra i gangen. Eg lyt leggje merke til den, det litt nifse som brått er der bak eit rektangel av småbylgjete glas. Der, bak det, er det ikkje berre nattemørkret som er møtt fram, men noko ufråvikeleg, høgst levande svart, det er gjerne den strengaste herren som er komen så nær, eller kan det vere sjølve inkje som sender ein roande engel. Berre for menneske som er uroa, er han eit problem, er han til. Ikkje nokon farge er han, ikkje svart lys. Og ikkje døden heller. Men det er noko som er lagnad, står berre og strålar stilt no lenge før morgonen kjem, og ein brenn ikkje slikt.

5 DET ER HAUST eller det er vår. Sola vi skuldar levedagane, når så vidt over eit fjell her er. Ho tredoblar seg i vindaugsglasa til ein nabo. Ho dryger lenge der, det tykkjer eg iallfall. Eg kan ikkje sjå direkte på refleksjonen heller, auga trengst ei tid til. Katten borte på bøen stivnar til. Det var far min sin katt. Han ser eitkvart i graset. Det er heller høgt, ingen slær her no lenger. Naboane, av og til ser eg dei. Verkeleg prima menneske, dei er så, ja. Det er av den grunn at ei slik heilt gjennomsnittleg gul sol kjem her og gjev dei å ete, desse fine verande: svart og gull.

6 KVA SKAL DET tyde, dette gule orebladet, og det er enno ikkje august? Det som fall ned her i denne ganske breie, svarte og glatte bekken. Så lett som ein pust var landinga på overflatehinna. Frå no av tvinga å følgje med, fare med bekken sin fart denne dag, denne time. All denne hending forgår ikkje. For alt det tidlegare lever, også det vonde, om enn det er løynt no, djupt i skuggen frå nokre tjukke skyer som streifar den grågrøne åsen i aust, ganske nær. Kan hende alt det tidlegare bur her borte, i framoverrørsla til denne kjølige skuggen, som dannar bylgje på bylgje og ikkje stoggar. Som dreg seg vekk frå alle menneske, men som likevel kan vere på sin veg til eit høgverdig mål.

7 VI SOM ER. Dette vi kallar dagane våre, det er enno ikkje sundslege av æva, dagane våre er her, men ein stutt frist er sett. Ikkje berre vi er hitkomne. Også denne stjerneklåre januarnatta er hitkomen, og høgt der oppe, nær mørk senit, kjenner vi att kurvene i den svarte, glatte bekken som dreg vidare og vidare. Er av det kaldaste støv, ikkje skapt, ikkje laga, korkje den eller dei mørke stjerneskyene den glir i. Alle desse forlangar ikkje varigheit, dei lever ikkje, og dei gjev oss inga ro. Men no lyttar dei, dei vil lytte, gjerne ein million år, på fargen gult, og det ivrig. Gult til dømes i orebladet vi såg. Det som driv. Fell. Dreg. Følgjer. Lyder.

8 DET SIT EI svale inni låven, oppe i nordre hjørnet. Ho åleine er vaken av fuglar, dyr og menneske. Ho kviler. Ho har sendt endå ei lys natt fram til husa attmed fjorden. Ho sit der berre, hovudet rører seg knapt merkbart. Ho veit om slikt som mjølkekvit himmel, ho veit om familiane. Veit om at ho ikkje kan hjelpe dei det aller minste. Ho feller ned eine venga og pussar den. Så blenkjer det, dette vesle, svarte auget som ikkje treng blunke på lenge. Fjorden syner fram stille, fiskane nede i djupet står med munnen oppover, dei søv. Berre denne eldre svala veit om verda no i natt. Ingen av familiane pustar likt i svevnen, det veit den godt. I eine huset finst i draumar nokre digre fjell sin ungdom. I eit anna, eit av dei minste, er draumane at ein far natt etter natt døyr, attmed ei stri, iskald elv. I endå eitt, i eit litt større, drøymest menneskas stode når solene flokkar seg rundt oss, kring staden der vi hender.

9 GODVÊR. ENDÅ EIN dag legg eg merke til vegen. Den slakke kurva varer. Tørr, kvit grus varer, knistrar under lêrsolane. Det mørkegrå berget i nordlege vegkant no nesten heitt, handa fortel meg det, ho skjønnar kva sola har sagt. Amfibolitt, frå silurtid, for 400 millionar år sidan, seier eg inni meg og blunkar. Elles: nokre få kvite skyer særs høgt, driv gjennom det blå som tillèt slikt. Sakte. Eg trur alle desse ville noko anna. Trur dei ville vore fjell, ville kunna puste, ville kjæle med vår tid.

10 DESSE BLÅHEGRANE, OGSÅ dei har blitt til, er no komne hit, liknande oss. No er det ein månad sidan eg høyrde dei sist. Men nyleg såg eg det vakre floget då fem av dei fauk over garden på veg til fisket sitt, i byrjande skyming. Desse fem er jo også av slikt som er tillate for menneska å sjå. Fyrst og fremst er dei blågrå, eit anna slag enn oss. Lure diplomatar som regnet har sendt ut og time for time rådfører seg med. Når det passar dei, er dei kjølig, langvarig dreiande skodde som tenkjer.

Like dokumenter

Jon Fosse. Olavs draumar. Forteljing

Jon Fosse. Olavs draumar. Forteljing Jon Fosse Olavs draumar Forteljing Det Norske Samlaget 2012 www.samlaget.no Tilrettelagt for ebok av BookPartnerMedia, København 2012 ISBN 978-82-521-8123-4 Om denne boka Alida og Asle kom i Andvake til