Regional areal- og transportplan for Bergensområdet

Transkript

1 Regional areal- og transportplan for Bergensområdet Rapport Høyring av planprogram våren 2013 Regionalavdelinga, Planseksjonen 6. juni 2013

2 Innhald 1. Innhold Innleiing Drøfting av innspel Høyringsmøte Oppsummering av skriftlege høyringsfråsegn Kommunar... 6 Askøy kommune... 6 Bergen kommune... 7 Fjell kommune... 8 Kvam Herad... 8 Os kommune... 9 Radøy kommune Samnanger kommune Voss kommune Øygarden kommune Statsetatar Fiskeridirektoratet Forsvarsbygg Fylkesmannen Jernbaneverket Noregs vassdrags- og energidirektorat, NVE Statens vegvesen Næringsaktørar Bergen Næringsråd Bergen Sentrum Business Region Bergen Cargo Net NSB Plan Organisasjonar og lag Bergen Turlag Forum for natur og friluftsliv LO NHO NHO - Logistikk og transport Universitetet i Bergen Andre Bergen og omland havnevesen Grunneigarar Hjellestad Sambandet Vest

3 1. Innleiing Fylkesutvalet vedtok i sak 27/13 å sende forslag til planprogram på høyring med frist for innspel 12. april. Det blei arrangert eit ope høyringsmøte 3. april med over 70 påmeldte deltakarar. Det har kome 30 skriftlege innspel i høyringa, i tillegg til dei som vart fremma på høyringsmøtet. Alle innspel er gjennomgått i denne rapporten. a gir i stor grad si tilslutning til planprogrammet slik det er føreslått. Det er likevel nokre innspel som bør vurderast nærare og første del av rapporten drøftar nokre av hovudpunkta som det kome innspel på. Del to av rapporten gjev ei oppsummering av alle innspel med kommentarar. 2. Drøfting av innspel 2.1. Føremål Høyringsfråsegnene gir i hovudsak si tilslutning til føremålet slik det er føreslått. I planens føremål og kapittel 5.4 om transport er omgrepet framkome nytta som ei målsetjing. Bergen kommune meiner det ville vore ein fordel om det vart nytta same omgrep som i Bergensprogrammet der ein har meir fokus på tilgjenge framfor framkome. Framkome for befolkning og næringsliv er viktig og skal vere ein viktig premiss for planarbeidet. Samtidig er det også et poeng å setje fokus på god tilgjenge til viktige funksjonar. Her står ikkje dei to omgrepa i motset, men utfyller kvarandre på ein god måte. Det blir tilrådd at tilgjenge blir innarbeidd i føremål og kapittel 5.4 i planprogrammet i tillegg til framkome. Bergen Turlag meiner at regional grønstruktur burde vore ein del av hovudføremålet. Regional grønstruktur er eit eige delføremål, og dette blir sett på som dekkande. Planprogrammet blir ikkje tilrådd endra Føringar og rammer Til kapittelet om føringar og rammer er det kome innspel som går på nasjonal politikk, regional politikk, bruk av verkemiddel, plankart og geografisk avgrensing. I høve til sistnemnde punkt er det kome såpass mange innspel at det er naudsynt med ei breiare drøfting, sjå kap Det er peika at statlege planretningsliner for differensiert forvaltning av strandsona langs sjøen manglar under kapittelet om nasjonal politikk. Planprogrammet bør bli endra på dette punktet. I kapittelet om regional politikk er ikkje regional næringsplan eller regionale vassforvaltningsplanar nemnd. Planprogrammet bør bli endra på dette punktet. Bergen kommune meiner at det blir utfordrande å utarbeide plankart for heile planområdet og det vil vere betre med strategiske kart og illustrasjonar. Det er viktig at planen er føreseieleg og enkel å tolke. Det er difor naudsynt med eit kart som syner kor ulike føresegner og retningsliner gjeld. I kva grad ein treng strategiske kart eller arealkart må bli vurdert i planprosessen. Alle kart skal bli utarbeidd i tråd med nasjonale spesifikasjonar for regionale planar. Statens vegvesen meiner planprogrammet i større grad bør gjere greie for kva målsetjingane i Regional transportplan knytt til reisemiddelfordeling inneber av endringar i absolutte tal Geografisk avgrensing Forslaget til geografisk avgrensing som ligg i planprogrammet er basert på den integrerte bu- og arbeidsmarknaden. Dette inneber at det er dei kommunane som har høg arbeidspendling (over 20 %) til Bergen, og har kommunesenteret innanfor ein times reisetid frå Bergen som er inkludert i planområdet. 2

4 I høyringa har det kome fleire innspel om at planområdet bør bli utvida. Fleire peiker på at Bergensbana er eit viktig satsingsområde, og at ved utbetringar på denne transportkorridoren så kan Voss vere innanfor ein times reisetid frå Bergen. På same måte blir det peika på at Fusa vil bli knytt nærare til Bergen gjennom ein ny tunell forbi Tysse og bygging av Svegatjørn Rådal. I tillegg blir det vist til at Fusa er ein viktig del av bu- og arbeidsmarknaden til Os, og at det er etablert viktige plansamarbeid i Bjørnefjordregionen. Kvam herad har og ytra ønske om å bli inkludert i planarbeidet. Norheimsund er i overkant av ein time reise med bil frå Bergen sentrum. Kriteria for avgrensinga gir seg utslag i at nokre kommunar har areal som er innanfor ein times reisetid frå Bergen, men dei er likevel ikkje inkludert fordi kommunesenteret er lengre unna. Dette gjeld Kvam og Fusa, men det er ganske marginale område det er snakk om. På same måte er det nokre kommunar som har kommunesenteret innanfor ein times reisetid som har fått med heile kommunens areal, som til dømes Vaksdal, der store delar av kommunen ligg utanfor ein times reisetid. Spørsmålet som blir reist er kva ein skal gjere med dei kommunane som har areal innanfor ein times reise frå Bergen, men der kommunesenteret ligg lengre unna, og kva ein gjer med viktige transportkorridorar mot regionsenter som ligg utanfor Bergensområdet, slik som Voss. Ein kan sjå for seg ulike løysingar: 1. Oppretthalde avgrensinga som er gitt i forslag til planprogram. 2. Planområdet blir utvida med kommunane Voss, Fusa og Kvam. 3. Planområdet følg ikkje administrative grenser, men blir sett i tråd med grensa for ein times reisetid frå Bergen sentrum. Dette vil inkludere delar av Kvam og Fusa, men ekskludere delar av randsona i til dømes Vaksdal og Lindås. 4. Uavhengig av geografisk avgrensing av området vil ein kunne trekke fram viktige transportkorridorar som skal inkluderast i arbeidet, som til dømes heile transportkorridoren Bergen Voss. Alternativ 2 vil eigentleg ikkje utgjere den store forskjellen for Kvam og Fusa fordi det vil vere lite areal som bli inkludert. Alternativet vil likevel gi betydelege endringar i planområdet ved at store delar av randsona i planområdet fell bort. Dersom delar av Kvam og Fusa blir inkludert i planområdet reiser det spørsmål knytt til organisering og deltaking i styringsgruppa og den administrative koordineringsgruppa. Skal desse to kommunane inkluderast i gruppene? Eller er det berre kommunane med kommunesenteret innanfor planområdet som skal inkluderast? Løysinga vil i alle fall krevje ein viss samhandling med dei aktuelle kommunane. I planarbeidet vil ein uavhengig av geografisk avgrensing måtte skilje mellom delar som er fullt integrert i bu- og arbeidsmarknaden og dei delar som ligg utanfor. Om ein times reisetid med bil er det rette kriteriet å leggje til grunn kan sjølvsagt vere gjenstand for drøfting, men all forsking tilseier at det blir betrakteleg færre pendlarar når reisetida aukar over 45 minutt. Ved å leggje ein time reisetid til grunn er dette mest sannsynleg meir enn dekkjande for den reelle bu- og arbeidsmarknaden. Det vil sjølvsagt vere pendlarar som og reiser lengre distansar, men ein eller annan stad må ein setje ein grense. I ytterkantane av planområdet vil det vere interaksjonar med kommunar/areal som ligg utanfor uansett kor ein sett grensa. Dette nedslagsfeltet bør vere ein del av vurderingsbiletet i utgreiingane i planarbeidet. Det kan sjølvsagt og tenkast at planens retningsliner kan seie noko om omlandet til sentra i yttergrensene av planområdet. Planen kan peike på behov for å utvide Bergensområdet gjennom satsing på transportinfrastruktur, som igjen kan føre til at ein kan utvide planområdet ved rullering. Rullering skal bli vurdert kvart fjerde år gjennom arbeidet med regional planstrategi. Fylkesmannen meiner at areal- og transportplanlegging bør bli vurdert også for andre tettstader, som til dømes Voss, Odda og Leirvik. Desse områda ligg per i dag utanfor den primære bu- og arbeidsmarknaden til Bergensområdet. Dette må eventuelt bli vurdert i framtidige rulleringar. 3

5 2.3. Modellar for utvikling Fleire instansar har peika på at planprogrammet ikkje gjer godt nok greie for kva for premiss som ligg til grunn for val av desentralisert konsentrasjon eller ein fleirkjerna utviklingsmodell. Dette valet er basert på erfaringane frå modelleringane som er gjort for ulike arealscenario i samband med KVU for Bergensområdet. Dette arbeidet synte at det var den fleirkjerna modellen som gjev det lågaste transportbehovet. Som grunnleggjande premiss i desse modellane ligg det at sentra omkring Bergen må utviklast til sjølvforsynte sentra der ein får etablert ein større andel arbeidsplassar. Dersom dette ikkje blir oppfylt og desse sentra berre blir utvikla med bustader, vil det tvert om føre til eit auka transportomfang. Denne premissen burde vore tydelegare i planprogrammet og bør innarbeidast i endeleg planprogram. Kva modellen inneber av praktisk fordeling av vekst og arealutvikling vil bli eit sentralt tema i planarbeidet og utgreiingar Det er ikkje kome nokre innspel som vil innebere endringar i plantema, men det er mange som meiner det er eit omfattande arbeid med mange utgreiingar som er skissert. Nokre peikar og på at mange av utgreiingane allereie delvis er gjennomført i kommunane. Regional areal- og transportplan skal byggje på arbeid som er gjort i kommunane og supplere dette slik at ein får eit heilskapleg kunnskapsgrunnlag for heile Bergensområdet. Askøy kommune meiner det er behov for ein analyse av behovet for innfartsparkering i Bergensområdet. Det blir tilrådd at det blir gjennomført ein slik analyse. Bergen Turlag og Forum for Natur- og friluftsliv har stilt spørsmålsteikn ved om datagrunnlaget for naturmangfald, landskap og friluftsliv er tilstrekkeleg til å nytte som grunnlag for denne planen. Regional areal- og transportplan skal i hovudsak basere seg på kjent kunnskap, men kan eventuelt supplere kunnskapsgrunnlaget der det er behov. Dette må bli vurdert konkret i planarbeidet. 3. Høyringsmøte Den vart arrangert eit høyringsmøte 3. april Her er nokre av innspela summert i kulepunkt. Dei fleste av desse punkta er enten omtalt i drøftinga over, eller av ein slik karakter at dei blir notert for seinare vurdering i planprosessen. Programmet for dagen er gitt under. Program 9.00 Velkomen v/fylkesordførar Tom-Christer Nilsen Presentasjon av planprogrammet v/fylkesordførar Tom-Christer Nilsen Spørsmål og kommentarar Statlege forventingar og bidrag til areal- og transportplanlegging i Bergensområdet v/assisterande fylkesmann Rune Fjeld Spørsmål og kommentarar Pause Regional areal- og transportplan for Oslo og Akershus v/marit Øhrn Langslet Regional plan for bærekraftig arealpolitikk i Vestfold v/rune Kippersund 4

6 Spørsmål og kommentarar Næringsalliansen om areal- og transport i Bergensområdet v/ Martin Hirth Lunsj Bergensscenarier 2029 v/ole Berrefjord Korte innspel frå sentrale samarbeids- og høyringspartar, med god tid til spørsmål og kommentarar. Skyss v/ direktør Oddmund Sylta Statens vegvesen v/ Olav Lofthus Bergen kommune v/ kommunaldirektør for byutvikling Anne Iren Fagerbakke Meland kommune v/ ordførar Nils Marton Aadland Os kommune v/ ordførar Terje Søviknes Alle lysark frå møtet er å finne på Hordaland fylkeskommune sine nettsider: a som ble gitt i møtet er lista under. Generelt Understøtting av ein fleirkjerna utvikling. Fylkets planansvar er meint å være noko meir enn summen av kommunane sine ønskjer og behov. Det er behov for ein regional areal og transportplan. Vekst gjev mogelegheiter til positiv utvikling dersom den blir handtert rett. Geografisk avgrensing Det bør vurderast å inkludere Fusa, Kvam og Voss i planområdet. Naturlig at i alle fall transportkorridoren mellom Voss og Bergen er ein del av planarbeidet. Ein burde laga ein arealplan for heile fylket. Erfaringane frå Bergensområdet kan overførast til andre område på eit seinare tidspunkt. Planprogrammet tar opp problemstillinga å distribuere veksten bare innanfor Bergensområdet. Burde man sett på et større geografisk område? Senterstruktur Vi treng eit sterkare regionalt senter i indre delar av fylket. Vidaregåande skular er viktige i utviklinga av regionene. Senterstruktur: Fordeling og balansering er sentralt. Må vere felles oppfatning om korleis ein skal fordele veksten Transport Grunnfjellet i transportmønster og utbyggingsmønster vil sannsynligvis være gjeldande også om 30 år. Premissa for at desentralisert konsentrasjon gjer lågare transportbehov er viktig å huske på. Satse sterkt på kollektivaksar og sjølvforsynte sentra. Betre framkome generelt er ikkje realistisk. For kollektiv ja, men ikkje generelt. I eit vaksande byområde er det viktigare å fokusere på tilgjengelegheit. Må være bevisst på at knutepunkt er noko anna i Bergen sentrum en i en randkommune. HFK må prioritere meir av sin samferdselssatsing rundt småbyene omkring Bergen. Næring Behovet for næringsareal til arealkrevjande verksemd det mest presserande. Ein klår forventning frå næringslivet om at det skal bli enklare å planlegge på tvers av kommunane. Næringslivet ønskjer å etablere seg nær kollektivaksar og hovudvegar. 5

7 Rammer, føringar og innhald Planen må ha tydelig innhald og tydelige prioriteringar. Merksemd mot gjennomføring er en nøkkel. Bustader er ein kritisk suksessfaktor. Potensiale for rasjonalisering i det regionale planarbeidet. Fleire planer grip rett inn i det kommunale handlingsrommet. Vi kan ha mykje å lære av Vestfold. Både i høve til bakgrunnstankegang og praktisk gjennomføring med til dømes kart. Skal folk bli værande i sine småbymiljø må vi jobbe med fritidstilbodet, friluftsliv, kultur, etc. Kan regional plan for senter sjå meir på suksesskriteriene for å skape levende småbyer? 4. Oppsummering av skriftlege høyringsfråsegn I den vidare rapporten er alle skriftlege innspel samanfatta og vurdert i tabellform i tråd med kapittelinndelinga i planprogrammet Kommunar Askøy kommune Føringar og rammer Utgreiingar Konsekvensutgreiing Arbeidsgruppe samferdsel Askøypakken må omtalast som føringar/rammer for planarbeidet. Kapittel 5.4 må under kollektivtransport også omtale persontransport til sjø. Ulike alternativ for utbygging må greiast ut dersom planarbeidet skal vere konkret på arealbruk. Det er ønskjeleg at planen berre sett absolutte formålsgrenser der all usemje er avklart, mens den markerar uavklarte områder som usikre formålsgrenser. Behov for kartlegging og behovsanalyse for innfartsparkering både i regional samanheng og kommunevis. Askøy kommune i arealdelen lagt til grunn ei befolkningsauke på 3.3 %. Dette må bli tatt omsyn til ved utarbeiding av prognoser og korleis fordelinga av veksten skal skje. Kommunane må vere svært delaktige i dette arbeidet. Oppfølging/Merknad Askøypakken må bli sett i samanheng med andre transportpakker. Planprogrammet definerer at sjøtransport skal vurderast som ein del av kollektivsystemet. I planarbeidet skal ulike alternativ bli utreda. Takast inn som ein utgreiing. Kva for prognosar som skal liggje til grunn og fordeling av veksten vert sentrale tema i planarbeidet. I tråd med intensjonane. Kommunane er kopla sterkt inn i organiseringa. Planprogrammet bør bli tydelegare på at det skal bli greia ut ulike arealscenario. Under transportkapittelet bør det bli vurdert å ta inn ei utgreiing knytte til parkering, inkludert innfartsparkering. 6

8 Bergen kommune Føringar og rammer Modellar for utvikling Byrådet Bergen kommune meiner at planen ikkje bør utarbeide regionale planføresegn. Senterstruktur (hierarki), funksjon og innhald bør finne sin løysing i kommunale planar. Planen må først og fremst supplere og utfylle det kommunale plansystemet, særleg når det gjeld behovet for samordning. Det blir krevjande å utarbeide plankart for heil planområdet. Meiner planen bør avgrensast til strategiske kart og illustrasjonar. For tidleg å trekke konklusjonar om utviklingsmodell. Arb.plassar og bustader kan ikkje lokaliserast utelukkande basert på eit mål om desentralisert vekst. I kapitelet om transport (5.4) er det satt ei målsetting om "betre framkome og redusert reisetid". Det ville vore ein fordel om det vart nytta same omgrep som i KVU for Bergensområdet, der ein i staden for "fremkommelighet" har brukt omgrepet "god tilgjengeligheit". Planen skal ha eit overordna og grovmaska kart som syner områda/sonane kor ulike retningsliner/ føresegn gjeld i tråd med nasjonele spesifikasjonar for regional plan. KVU visar at prinsippet om desentralisert konsentrasjon gir det lågaste transportbehovet under føresetnad av at dei vert meir sjølvforsynte med omsyn til arbeidsplassar. Innhaldet i dette må skildrast i planarbeidet. Det skal blir gjennomført KU av ulike arealscenarier. Både god framkome og tilgjenge til viktige funksjonar er viktig. Tilgjenge takast inn i føremålsteksten som eit tillegg. Utgreiingar I planprogrammet er det for mange utgreiingar, og mange eit kommunalt ansvar. Ein burde konsentrere arbeidet med å utgreie tiltak som fremmer fortetting, større variasjon i bustadstorleik, betre kvalitet og lågare kostnader. Planen skal byggje vidare på arbeid og utgreiingar som allereie er gjennomført i kommunane. Ein må søkje å få eit likearta kunnskapsgrunnlag i heile planområdet. Kvalitetsaspekta ved utbygging vil vere tema i regional plan for attraktive senter i Hordaland. Premissa for val av modell for utvikling må klargjerast i planprogrammet. Kva modellen inneber i praksis blir eit sentral tema i planarbeidet. God tilgjenge til funksjonar viktig som premiss i transportplanlegging. Dette blir tilrådd innarbeidd som ein del av føremålsteksten. Planen skal ha eit overordna kart som gjer planen tydeleg og føreseieleg. 7

9 Fjell kommune Generelt Formannskapet Fjell kommune er samd i behovet for ei betre koordinering av areal- og transportplanlegginga i regionen. Ein er positiv til å ta del i del i det vidare planarbeidet, men dette må ikkje kome i konflikt med kommunen sitt primæransvar for arealplanlegging. Fjell kommune vil primært ønskje å prioritera sine ressursar innafor temaa senterstruktur/knutepunkt/byggjeområde, regionale næringsområde, transport og natur, kulturmiljø og landskap. Deltaking frå og forankring i kommunane vil bli vektlagd. Deltaking frå og forankring i kommunane vil bli sterkt vektlagd i planprosessen. Kvam Herad Generelt Føremål Føringar og rammer Modellar for utvikling Heradsstyret Ønskjer at Kvam herad skal bli omfatta av planarbeidet. Kvam herad vil peika på at heradet i luftline berre ligg 45 km frå Bergen sentrum, og at det i denne planen er naturleg å rekna Kvam som ein del av bu- og arbeidsmarknaden knytt til Bergen. Kvam herad støtter ein fleirkjerna utvikling med satsing på fleire sentre omkring Bergen, og viser til at Norheimsund er definert som eitt av regionssentra i Hordaland. Sjå drøfting av geografisk avgrensing. Forventa vekst i folketal fører til auka behov for areal til bustadbygging, næringsareal, senterfunksjonar og offentlege tenester. Kvam har eigna areal til dette. Reisetida til Bergen kan kuttast ned til min ved realisering av Hardangertunell og tunnel under Gullbotn. Sjå drøfting av geografisk avgrensing a er i hovudsak knytt til geografisk avgrensing som er omtalt i kapittel

10 Os kommune Generelt Utgreiingar Formannskapet Ingen vesentlege merknader og sluttar seg til vurderingane som er gjort i saka. Ein må byggje nye bustader i året i Bergensområdet. I Os har det dei siste åra vore bygd om lag 160 nye bustader pr. år, me forventar at dette talet vil auke litt. Os kommune har i dag stor netto utpendling, 1/3 av arbeidstakarane i Os pendlar til Bergen. Me forventar ein endring i dette bildet ved realisering av E39 og utbygging av næringsareala i Endelausmarka. For Os sin del er det viktig å få realisert bygging av ny E39. På sikt kan det òg vere aktuelt å vurdere ei forlenging av bybanen sørover til Os. Folkeveksten i Bergensområdet vil skape eit auka press på omdisponering av grøne areal. Utfordinga blir å styre utviklinga og samstundes utvikle grønstukturen som ein ressurs. Regionale planar for Bergensområdet vil danne grunnlag for eit meir forpliktande samarbeid mellom kommunane, fylke og stat. Dette vil sikre meir effektive planprosessar og færre motsegn. Hadde vore interessant å sett på utviklinga i dei ulike regionsentra dei siste 10 åra: Kva har regionsenter-statusen hatt å seie for staden? Har sentra utvikla seg likt, viss ikkje, kva er skilnadane? Er det dei same utfordringane som gjeld i dei ulike sentra? Korleis opplever innbyggjarane utviklinga, positivt og negativt? Har nokon gjort erfaringar som bør delast med andre, gode eksempel og liknande. Takast til orientering Takast til orientering Takast til orientering Takast til orientering Takast til orientering I tråd med intensjonane i planprogrammet. Dette er tema i regional plan for attraktive sentre i Hordaland. a er mykje knytt til vurderingar som må gjerast i planprosessen. Desse må bli vurdert i det vidare arbeidet. 9

11 Radøy kommune Formannskapet Generelt Godt nøgd med høringsforslaget. Planområdet omfattar ikkje heile Nordhordland Føringar og rammer som i praksis er ein felles bu- og ar- Sjå drøfting av geografisk avgrensingbeidsmarknadsregion. Ein må difor ha eit fleksibelt planområde slik at Nordhordland vert sett under eitt. Organisering/Medverknad Andre tilhøve Ny bru over Alversundet og Samband Vest er sentrale prosjekt å få realisert. Samferdsel påverkar utvikling også innan andre felt som bustad, næring og natur, kultur og landskap. Ønskjer å bidra i planarbeidet. Ein representant for kommunane i Nordhordland må vere medlem i alle temagrupper. Mest interessant å delta i bustad, næringsområde, transport og natur, kultur og landskap. Men og plantemaet samordning. Ber om at fylkeskommunen bidreg til at planen vert praktisert og brukt som grunnlag for statlege/regionale innspel i kommuneplanprosessar. Behov for transportinfrastruktur skal bli vurdert på eit overordna nivå i planarbeidet. Samordning og oppfølging er eit eige plantema. Mange av innspela er førar ikkje til endringar av planprogrammet, men dei er notert og må bli nærare vurdert i prosessen. Geografisk avgrensing er omtalt i eige kapittel i høyringsrapporten. Samnanger kommune Generelt Organisering/Medverknad Formannskapet Samnanger har starta arbeidet med å rullere kommuneplanens arealdel. Gjennom dette arbeidet ønskjer dei å drøfte korleis dei vil ta del i folkeveksten i Bergensområdet med avsetjing av areal til bustad og næring. Det må vere informasjonsflyt mellom dei to prosessane. Det kunne vore konkretisert tydelegare under pkt. 6.2 Medverknad korleis kommunane skal vera med i planprosessen før planframlegget vert lagt ut til offentleg ettersyn. Planprogrammet blir endra. Korleis medverknaden med kommunane skal skje kunne vore beskriven i meir detalj i planprogrammet. Planprogrammet blir tilrådd endra. 10

12 Voss kommune Føringar og rammer Formannskapet Voss bør sjåast på som ein del av eit felles arbeids- og buområde med Bergen. Dette ikkje minst på bakgrunn av eksisterande og planlagde forbetringar av Vossebana. Transportkorridoren Bergen-Voss bør som eit minimum vere inkludert i planarbeidet. Voss kan bli eit attraktiv bustadkommune og kan vere med å handtere veksten som kjem i Bergensområdet på ein klimavenleg måte. Sjå drøfting av geografisk avgrensing, kapittel et handlar i hovudsak om geografisk avgrensing. Dette er omtalt i eige kapittel i høyringsrapporten. Øygarden kommune Generelt Organisering/Medverknad Kommunestyret Øygarden kommune sluttar seg til framlegg til planprogram for «Regional areal- og transportplan for Bergensområdet». For kommunane i Region Vest er temaet «Næringsareal» særleg aktuelt å samarbeide om. Det er viktig at Øygarden kommune får medeigarskap til planprosessen. Forankring i kommunane skal vektleggast sterkt i prosessen Statsetatar Fiskeridirektoratet Generelt Region vest forvaltningsseksjonen Sjømatnæringane har trong eit godt utvikla transportnett for frakt av varar til marknadene. Vi føreset at også desse interessene vert teke vare på gjennom planarbeidet. Positivt at planen tek opp temaet om deponering av masser i samband med utbygging av infrastruktur for transport. Planarbeidet må setje rammar for korleis ein skal handtere overskotsmassar utan at det marine miljøet kjem i risiko. Framkome for godstrafikken er inkludert i planarbeidet. Konsekvensar for marint miljø må vere eit vurderingskriterium. Konsekvensar for marint miljø bør nemnast i KU-kapittelet slik at slike konsekvensar vert synleggjort dersom det er aktuelt. 11

13 Forsvarsbygg Generelt Forsvarsbygg eiendom Vi ber om at oversikta (over anlegg) blir brukt i arbeidet med den regionale planen, slik at eventuelle konsekvensar for Forsvaret i dei aktuelle områda kan bli avklart på eit tidleg stadium. Det er når plankartet med forslag til arealbruk kommer til høyring at vi kan sjå om Forsvarets interesser kan bli råka. Takast med som ein del av grunnlag for vurdering av areal. Organisering/Medverknad Forsvarsbygg vil bidra gjennom planprosessen til avklaring av arealbruk i aktuelle områder, men vi må gå ut i frå at Forsvaret får løyst sine behov, jamfør Nasjonale forventningar til regional og kommunal planlegging. Konsekvensar for Forsvarets anlegg må synleggjerast og drøftast dersom det blir aktuelt. Forsvarets interesser bør inkluderast i lista over tema som skal vurderast i konsekvensutgreiinga. Fylkesmannen Generelt Føringar og rammer Assisterande fylkesmann Fylkesmannen finn det positivt at det skal bli utarbeidd ein plan for samordna areal- og transport i regionen. Planen bør gi klåre signal om kor og korleis Bergensområdet skal vokse i åra framover. Ei hovudutfordring er å fordela veksten på tvers av kommunegrensene og der fordeling av bustadareal også må ta omsyn til ei balansert utbygging over tid sett i samanheng med press på transportsystem og sosial infrastruktur. Vi tolkar framlegget til planavgrensing slik at ATP-planlegging bør konsentrerast om Bergensområdet og er noko mindre aktuelt for andre delar av fylket. Fylkesmannen peiker på at det kan vera naturleg å sjå på andre tettstader, som til dømes Voss, Odda og Leirvik og at dette bør bli vurdert. Planen bør ha ambisjonar om å utarbeide plankart med regionale planføresegner som legg rammer for framtidig arealutvikling i regionen. Dette er i tråd med intensjonen, kapittel 4 utvidas noko for å få desse høva betre fram. Sjå drøfting av geografisk avgrensing. Planprogrammet opnar for bruk av regionale planføresegn. 12

14 Modellar for utvikling Grunnlaget for å legge desentralisert konsentrasjon til grunn finn fylkesmannen noko mangelfull. I planarbeidet bør det kome fram kva slags føresetnader som ligg til grunn for konklusjonen. Det trengs dokumentasjon på kva slags kvalitetar nye (by-) senter utanfor Bergen må ha for å verte nokolunde autonome og sjølvgåande. Veksten i transport (pendling) bør skje ved eit kollektivtilbod med høg transporteffektivitet, til dømes med bybanekvalitet. I modelleringa av arealscenario i KVU for Bergensområdet er det innbakte premiss om at sentra omkring Bergen er meir sjølvforsynte med bustader og arbeidsplassar enn dei er i dag. Dette bør utdjupast i planprogrammet. Dette vil bli vurdert i planarbeidet og i regional plan for attraktive senter i Hordaland. Næringsareal: Det overordna arealplangrepet bør vere tufta på prinsippet om ABC planlegging rett verksemd på rett plass. Dette vil gje redusert trong for transport av gods og personar. I tråd med intensjonane. Regional plan bør og femne om andre tema som får indirekte og direkte konsekvensar for transportbruken og val av transportmiddel som til dømes skulestruktur, strammare parkeringsdekning med maksimumsnormer, krav til kollektivtransporttilbod ved etablering av nye bustadfelt i randsonen til by og tettstadar. Det bør utarbeidast mål og strategiar for samfunnstryggleik og beredskap. Omsyn til samfunnstryggleiks- og beredskapsspørsmål må vere avgjerande ved val av utbyggingsmønster. Samfunnstryggleik og beredskap vil ikkje vere eit eige tema, men det kan bli knytt opp mot retningslinene i dei andre temaa og i konsekvensutgreiinga. Konsekvensutgreiing Utfordringar som støy og dårleg luftkvalitet må det og takast omsyn til. Ivaretaking av viktig grønstruktur må inn som ein sentral premiss ved lokalisering av nye byggeområde. Dette er ein del av konsekvensutgreiinga. I tråd med planprogrammet. Mange av innspela er knytt til vurderingar og prioriteringar som må gjerast i prosessen. Geografisk avgrensing er omtalt i eige kapittel i høyringsrapportens kapittel Samfunnstryggleik og beredskap blir ikkje tilrådd som eige tema, men vil vere med i vurderingsgrunnlaget i andre tema. 13

15 Jernbaneverket Føringar og rammer Regional plan- og utviklingsdirektør Plan sør/vest. Utvikling av korridoren Bergen-Voss må utviklast vidare for persontransport og effektiv godshandtering. Ein tettare kopling mot Voss som regionsenter i aust må drøftast. Voss kommune bør vere med i planområdet. Sjå drøfting av geografisk avgrensing, kapittel Organisering/Medverknad Andre tilhøve Jernbaneverket vil medverke til auka kollektivtransport, både på jernbane og gjennom samordning med andre kollektive transportmedel. Jernbaneverket meiner oppfølging av KVUkonsepta for Voss-Arna bør vere eit plantema. Ein må vurdere å nytte regional planføresegn for bandlegging av areal til jernbane i korridoren Voss-Arna. Ny godsterminal bør vere eit tema i planen. Det må vurderast bruk av regional planføresegn for å bandlegge areal til ein framtidig godsterminal. Jernbaneverket ønskjer å delta i temagruppe transport og i administrativ koordineringsgruppe. Planen kan danne eit betre grunnlag for forpliktande samarbeide mellom kommunane, fylkeskommune og stat. Jernbaneverket er heilt avhengig av dette blant anna knytt til vidareutvikling av dagens og ny godsterminal, og vidareutvikling av jernbanen mellom Bergen og Voss. Planprogrammet opnar for å nytte regionale planføresegn for å bandlegge areal til framtidig transportinfrastruktur. Sjå elles drøfting av geografisk avgrensing. Planprogrammet opnar for bandlegging av areal til framtidig godsterminal. Dette må bli vurdert i planarbeidet. Planprogrammet bør tydeliggjere at transportaksen Bergen-Voss er ein del av planområdet. Noregs vassdragsog energidirektorat, NVE Utgreiingar NVE Region Vest Utvikling av større senter, og bustad- og næringsområde, bør vurderast opp mot eksisterande og planlagd infrastruktur for energiforsyning slik at ein oppnår god kapasitetsutnytting. I minst mogeleg grad bør ein utløyse trong for større utbyggingar av denne infrastrukturen. Dette må takast inn som eit vurderingskriterium for nye areal. Det må og takast inn i KU-kapittelet. 14

16 Organisering/Medverknad Konsekvensutgreiing Andre tilhøve Omsynet til verna vassdrag bør takast inn som eit kriterium når konsekvensar skal vurderast. Tryggleik mot skred og flaum bør være eit viktig lokaliseringskriterium. Dette gjeld også at transporten utbyggingane genererer kan utførast trygt. Takast inn i KU-kapittelet. Dette vil bli trekt inn som eit vurderingskriterium for nye areal. Dette er og omfatta av KU-kapittelet. Infrastruktur for energiforsyning, konsekvensar for verna vassdrag og fare for skred og flaum må takast med som eit vurderingskriterium for nye areal og takast inn som eit tema i konsekvensutgreiinga. Statens vegvesen Generelt Føringar og rammer Veg- og transportavdelinga, Region Vest. Statens vegvesen er samde i intensjonane i planprogrammet. Stor breidde i planarbeidet er utfordrande og ressursskrevande. Det er uklart kva for detaljeringsnivå planen skal leggje seg på. Planprogrammet er på nokre punkt uklårt (eks "søke å finne semje om utviklingsretning" og "langsiktig byutvikling"). Skal planen ende opp forpliktande og med klåre prioriteringar, eller skal det vere ei uforpliktande oppsummering av kommuneplanar? Grensesnittet mot andre prosessar må verte tydelegare. Ein må kople seg på andre prosessar for å unngå dobbeltarbeid. SVV trekk fram sykkeltema som spesielt viktig. Måla om reisemiddelfordeling som ligg i RTP bør gå fram som eit klårare premiss for planen. Målet inneber 18 % auke i antal sykkelreiser. Målet i RTP om ein stor auke i talet på kollektivreiser bør presiserast sterkare som ein premiss for planarbeidet. Talet på kollektivreisande må auke med 57 % om målet skal realiserast. Målsetninga er at planen skal vere forpliktande og at den skal danne grunnlag for prioriteringar. Dette vil ein ha fokus på i planarbeidet. Dette bør synleggjerast betre i planprogrammet. Dette må synleggjerast betre og planprogrammet blir oppdatert. SVV er nøgd med at planprogrammet legg vekt på å få etablert ein differensiert parkeringspolitikk. Visar til mål i RTP om at biltrafikken ikkje skal auke og at dette krev restriktive tiltak på bilbruk. Dette burde vere handsama i eit eige kapittel. Det skal bli utarbeidd samordna parkeringspolitikk. Utover dette er ikkje restriktive tiltak ein del av planarbeidet. Planprogrammet vert endra for å tydeleggjere dei målsettingane som ligg i Regional transportplan, med ei utdjuping av kva dette inneber i praksis. 15

17 4.3. Næringsaktørar Bergen Næringsråd Generelt Føremål Modellar for utvikling Utgreiingar Organisering/Medverknad Adm. direktør Planen bør bli eit overordna grovmasket dokument som trekk dei førande prinsippa for regionens utvikling, men samtidig gir handlerom for underliggande kommunalt planarbeid. Viktig å skape ein felles forståing av behov og verkemiddel på tvers av kommunegrensene. Støtter planens hovudføremål og delføremål. Ei utfordring å styrke Bergen sentrum som eit nav i regionen og samtidig bygge opp sjølvforsynte regionalsentre. Det er viktig å hindre at Bergen sentrum forvitrar gjennom ein auka desentralisering. «Samhandling og struktur»: Det er ein vesentlig suksessfaktor at planen blir forankra både på tvers av kommunegrenser, og i samspel med eksisterande planer. Det er viktig at det blir ein klår hierarkisk struktur i planverket. Støttar utgangspunktet i at Bergensområdet skal utviklast gjennom ein fleirkjerna struktur. Punkt 5.4. Det er noko uklårt kva "differensiert parkeringspolitikk" inneber i praksis. Ein ytterligare innstramming blir sterkt rådd frå. Dette vil føre til ein ytterligare utarming av sentrum som bo, handel og næringsområde. Framtidig transportstruktur i Bergensområdet må byggje på eit komplett ringvegsystem, full bybaneutbygging og eit styrka busstilbod. Nærare skildring i Bergen Næringsråds eigen transportplan. Punkt 5.1. Senterstruktur, knutepunkt og byggeområde: For ein framtidig senterstruktur er det relevant å gjennomføre ein handelsvaneundersøking for å ha mest mulig informasjon om kva for senterstrukturar som bør vidareutviklast. Punkt 5.2. Bustadområde: I kartleggingar knytt til fortetting og mogelegheiter for nye bustadområde ønskjer vi at det blir tatt høgde for at det kan byggast høgare enn i dag. Næringslivet bør inkluderast som deltakarar i temagrupper. Bergen næringsråd kan hjelpe med å finne representantar. Oppfølging/Merknad I tråd med intensjonen i planprogrammet Takast til orientering Planen skal leggje til rette for ei god utvikling av heile Bergensområdet. Bergen sentrum har ein sentral rolle som fylkessenter og landsdelssenter. Bergen sentrum må styrkast på ein måte som er til gode for heile Bergensområdet. I tråd med intensjonen i planprogrammet. Må bli avklart i planarbeidet. Det blir gjennomført ein handelsanalyse i samband med Regional plan for attraktive senter. Denne kan nyttast som grunnlag i begge prosessane. Dette kan vere ein del av analysane av fortettingsmogelegheiter. I tråd med planprogrammet. Ønskjer om deltaking er notert. a er mykje knytt til vurderingar som må gjerast i planprosessen. Desse må bli vurdert i det vidare arbeidet. 16

18 Bergen Sentrum Føremål Føringar og rammer Modellar for utvikling Dagleg leiar Føremålet "Bergen by skal utviklast vidare som navet i Bergensområdet" må utdjupast. Punkt 3.3 Andre aktuelle prosessar: Føye til «Ny sentrumsplan for Bergen sentrum». Løysinga for bærekraftig areal- og transportutvikling er å leggje til rette for at størstedelen av regionen si befolkning, handel og andre funksjonar kan etablerast så sentralt som mogeleg i regionen, i Bergen sentrum. Dette vil bli gjort gjennom planarbeidet. Kunnskapsgrunnlaget som blir utarbeida i sentrumsplanen kan bli lagt til grunn for dei regionale planane. Dette må bli vurdert i planarbeidet. Vektinga mellom styrking av ulike sentra må gjerast i utforming av endeleg plan. Organisering/Medverknad Konsekvensutgreiing Andre tilhøve Ber om å bli inkludert i det vidare arbeidet. Planprogrammet bør så langt det er mogeleg bidra til å konkretisere planar for areal i sentrum. Planarbeidet kan bidra til å auke medvit i andre delar av byen og regionen om kva for mogelegheiter Bergen sentrum har for heile regionen. Bergen sentrum er avgjerande for at alle delar av regionen kan halde på og tiltrekke seg innbyggarar, besøkande, bedrifter, arbeidsplassar og nasjonal og internasjonal kompetanse. Den nye areal- og transportplanen kan og bør leggje til rette for at heile vår region, og dermed også heile Noreg kan bli langt meir internasjonalt attraktivt, også som besøksmål. Legge til rette for at langt flere menneske kan bo, leve og arbeide på samme sted, i Bergen sentrum. Leggje til rette for betre tilgjenge til/frå Bergen sentrum. Vil bli invitert til aktuelle temasamlingar. a går i hovudsak ut på at planen må bidra til å styrke Bergen sentrum. Dette er i tråd med føremålet til planen, men korleis dette står i høve til utvikling av andre sentre må bli konkretisert i det vidare arbeidet. 17

19 Business Region Bergen Generelt Føremål Føringar og rammer Modellar for utvikling Utgreiingar Organisering/Medverknad Administrerande direktør BRB visar til strategisk næringsplan og forslag til Regional næringsplan der behov for næringsareal har fått ein sentral plass. Føremålet tek omsyn til mange konkurrerande aktivitetar slik at det kan oppstå målkonfliktar. Føremålet om samhandling og struktur er heilt essensielt. Forankring i kommunane er her eit viktig stikkord. Koordinering mot andre planprosessar er viktig. Regional Næringsplan er ikkje nemnd i planprogrammet, dette må inn som premiss. I utviklinga av knutepunktsbyen er ein avhengig av regionale omland. Blant anna treng Os Fusa som vekstomland. BRB ber om at Fusa blir vurdert som ein del av planområdet. Støtter utvikling gjennom ein fleirkjerna struktur. BRB visar til analysane og rapportane dei har utarbeidd på behov for næringsareal. Det er i ferd med å bli starta interkommunale planprosessar for å utarbeide næringsarealstrategiar i Region vest, Bjørnefjorden og Nordhordland. Regional areal- og transportplan må vere koordinert med desse prosessane. BRB er positive til å delta i planprosessen. Eventuelle målkonfliktar må bli synleggjort i planen. Detter er eit viktig fokusområde i planarbeidet. Regional næringsplan takast inn i planprogrammets kapittel 3. Sjå drøfting av geografisk avgrensing, kapittel Planarbeidet vil byggje vidare på og følgje opp det arbeidet som er gjort gjennom BRB. Samordning med andre prosessar vil vere prioritert i planarbeidet. Geografisk avgrensing er omtalt i eige kapittel i høyringsrapporten. Planprogrammet bør endrast slik at det refererer til Regional næringsplan. 18

20 Cargo Net Direktør Strategi og informasjon Auka kapasitet og framkome på heile strekninga Oslo - Bergen er ein føresetnad for å lukkast med overføring av meir gods frå veg til bane. Dette føreset utvikling av ein framtidsretta godsterminal som også kan fungere som eit knutepunkt for fleire transportaktørar/samlastare. Framtidig vegnett må taka omsyn til lokalisering av den framtidige terminalen/logistikknutepunktet. Andre tilhøve Lokalisering og reservasjon av areal for ein framtidig godsterminal er viktig inkludert areal til verksemder som kan samhandle i eit logistikksenter (knutepunkt). Effektiv forbindelse til hamn er viktig. a er stort sett av ein slik karakter at de må bli vurdert og vekta i den vidare prosessen. NSB Organisering/Medverknad Konsekvensutgreiing Andre tilhøve NSB Plan Som en sentral aktør innanfor både persontransport, godstransport og eigedom vil vi gjerne gi våre bidrag, gjerne som deltakar i temagrupper. et er notert men førar ikkje til endringar i planprogrammet. 19

21 4.4. Organisasjonar og lag Bergen Turlag Dagleg leiar Viser til regjeringas bustadmelding som vektlegg tilgang på grøntareal. Omsynet til friluftsliv, folkehelse og naturmangfald er overordna mål, som burde koma eksplisitt til uttrykk i hovudføremålet. Grøntareal er eit eige tema i planen. I tråd med intensjonane i planen. Dette er dekka av delføremåla. Fortetting må ikkje føre til redusert kvalitet på bumiljø og tilgjengelege grønnstrukturar. Det vil vera behov for nytt areal til både bustader, næring og transportkorridorar. Planen må ha ambisjonar om å ivareta intakte byfjellsgrenser og «markagrenser». Det bør vurderast å nytte omsynssoner for friluftsliv. Føringar og rammer Dersom ein skal planlegge i kystlandskapet vil "Statlege planretningsliner for differensiert forvaltning av strandsonen" vere aktuelle. Det trengs ei avklaring mot allereie vedtekne planar og aktuelle pågåande prosessar. Planen må bli sett i samanheng med den regionale vassforvaltningsplanen slik at omsynet til vassressursar blir handsama på eit overordna nivå i RATPB. Statlege planretningsliner bør nemnast i føringar og rammer. Dette vil bli vektlagt i planarbeidet. Påverknad av vassressursar vil vere ein del av KU en. Utgreiingar Organisering/Medverknad Retningslinjene i RATPB bør inkludera behovet for universell utforming av tilgangen til friområder, gangvegar og rekreasjonsareal. Vi føreset at regional grønstruktur blir vektlagd og at det vert oppretta ei eiga temagruppe og temasamling for dette delføremålet. I planarbeidet bør det bli vurdert å bruke regionale planføresegner for å ivareta viktige natur- og friluftsområder i Bergensområdet. Kvaliteten på RATPB vil vera avhengig av at det føreligg eit oppdatert kunnskapsgrunnlag under punkt 1, avsnitt 5.5. Det vil føreliggja eit utgreiingsbehov dersom kunnskapsgrunnlaget ikkje er oppdatert. Omsynet til barn og unge bør kome sterkare fram i plantema 5.2. Bergen Turlag er interessert i å bidra og ta del på relevante temagrupper og temasamlingar, som er innanfor laget sitt verkeområde. Må vurderast i utarbeiding av retningslinene i planen. Det vil som eit minimum bli etablert temasamlingar for grønstruktur. Bruk av planføresegn må bli vurdert i planarbeidet. RATPB skal i hovudsak basere seg på kjent kunnskap, men vil vurdere om det er behov for supplerande kunnskapsinnhenting. 20

22 Andre tilhøve Skular og barnehagar bør ha tilgang til naturområder i nærmiljøet. Retningslinjene i RATPB bør inkludera behovet for universell utforming av tilgangen til friområder, gangvegar og rekreasjonsareal. Retningslinjer som tek omsyn til naturmangfald og friluftsliv i samband med transportplanlegginga vil vera viktig. Takast til orientering, må vurderast i utarbeiding av planretningsliner. Må vurderast i utforming av retningsliner. Dette er eit naturleg tema i regional plan for landskap, grønstruktur og friluftsområde som skal starte opp i 2014/2015. Omsynet til naturmangfald og friluftsliv er ein del av vurderingsgrunnlaget for planen. Behov for retningsliner må bli vurdert i prosessen. Grøntareal er eit tema som må vektast mot andre omsyn i planprosessen. Ein kan vurdere å definere ein samanhengande grønstruktur med på kart. Forum for natur og friluftsliv Føringar og rammer Modellar for utvikling Fylkeskoordinator FNF Hordaland Det bør leggast opp til at den største delen av veksten i regionen skal bli handtert i lite konfliktfylte områder. Dette må inn i formålet til planprogrammet. I delføremål om grønstruktur må ein taka inn at utviklinga også må bli avgrensa mot viktige verdiar for friluftslivet. Koplinga til Regional plan for folkehelse må konkretiserast. FNF er positive til valt utviklingsmodell, og trur dette vil fasilitere bygging av effektive gangog sykkelvegnett i tettstadene, samt effektive kollektivsystem mellom knutepunkta. Det trengs ei konkretisering av kva for nærmiljøkvalitetar dei ulike regionssentra må ha for å oppnå denne ønska utviklinga. Eigne areal til rekreasjon burde vore eit eiga tema i planprogrammet. Dette heng direkte saman med Regional plan for landskap, grønstruktur og friluftsområde i Hordaland som har planlagt oppstart i Det bør bli utarbeidd retningsliner knytt til bustad som inkluderer prinsipp for behov for friareal og leikeplassar i nærmiljøet. Korridorar og forbindelsar til viktige grøntareal må sikrast. Dette må bli vurdert i planarbeidet. Friluftsliv er ikkje nemnt under delføremål regional grønstruktur. Dette bør takast inn som ein del av delføremålet. Regional plan for folkehelse må bli omtalt i kapittel 3 føringar og rammer. Områder for rekreasjon og friluftsliv skal vere ein del av vurderingsgrunnlaget til planen. Dette må bli vurdert i utforming av retningsliner. 21

23 Utgreiingar Organisering/Medverknad Andre tilhøve Sykkel og gange bør skillast ut som to separate tema. Kunnskapsgrunnlaget som denne planen skal basere seg på med tanke på frilufts- og naturverdiar i regionen er ikkje tilstrekkelig kartlagt per i dag, og må bli utreda nærmare. Ein bør kartlegge behovet for areal til nye grøntområde som f.eks. parkanlegg i senterog knutepunkt, friareal og lekeplasser, samt behov for tilrettelegging og utvikling av nye frilufts- og rekreasjonsområde i nærmiljøa. Vi etterlyser også en kartlegging av behovet for sykkelparkering på store kjøpesenter. Det bør utgreiiast alternative bruksområde for steinmassar slik at diskusjonen ikkje blir avgrensa til å gjelde lokalisering av deponi. FNF ønskjer å delta i temagrupper eller temamøter. Universell utforming av tilgangen til friområde og grøne korridorar, gjerne knytt til sykkelstiar må bli vektlagt. Mogelegheiter for auka bruk av lokaltog bør bli utgreidd. Planen bør legge til rette for elektrifisering av bilparken. Det bør vere ein føresetnad at ein skal legge til rette for sykkel/gange ved nye tunellprosjekt. Det er behov for auka fokus på reine sykkelvegar. Lokalisering av rett verksemd på rett plass er viktig. Ser det ikkje som hensiktsmessig å dele opp transportkapittelet. Planen skal i utgangspunktet basere seg på kjent kunnskap. Dette er utanfor planens mandat. Dette er inkludert i dei vurderingane som skal gjerast i samband med ein regional parkeringspolitikk. Dette er i tråd med intensjonane i planprogrammet. Dette må bli vurdert i utforming av retningsliner. Dette er i tråd med intensjonane. Dette er utanfor planens mandat. Er eit tema i klimaplan for Hordaland. Behov for sykkelnett er omfatta av planprogrammet. I tråd med intensjonane i planprogrammet. Det skal bli utvikla prinsipp for korleis viktige nærmiljøkvalitetar skal bli tatt vare på i ei ekspanderande by. 22

24 LO Distriktssekretær Føringar og rammer Ein regional areal- og transportplan for Bergensområdet vil vere eit nyttig verkty i arbeidet med å finne gode transportløysingar for Bergensregionen. Målet må vere at så mye som mogeleg av framtidas transportbehov kan bli dekka av kollektivtransport. Ein opprusting av kollektivnettet med Bybanen som ein av grunnpilarane vil vere eit viktig bidrag for gode transportløysingar. Det er viktig med eit heilskapeleg kollektivnett som knyter tog, buss og bane saman. Val av trasear må bli lagt til rette for gode løysingar for innfartsparkering. Mykje av trafikken som køyrer gjennom Bergen i dag, er trafikk som eigentleg ikkje treng å gå via bykjerna. I arbeidet med planen bør det bli sett på mogelegheiter for å leia denne trafikken utanom bykjerna. I tråd med målsettingane i Regional transportplan. Dette er førande for RATPB. Planen skal definere eit framtidig hovudnett for kollektivtransporten. Her skal alle kollektivformar bli sett under eitt. Innfartsparkering er inkludert i planarbeidet. Andre tilhøve For å redusere personbiltrafikken må ein først få på plass gode kollektivtransportløysingar, når de er på plass kan det bli vurdert restriksjonar for privatbilismen. a er notert men førar ikkje til endringar i planprogrammet. NHO Organisering/Medverknad Andre tilhøve Regiondirektør Hordaland Ønskjer å bidra i planarbeidet, kan bidra innan tema: Senterstruktur, regionale næringsområde, transport, regional samhandling og samordning, og bustad. Næringslivet på Vestlandet er kjenneteikna av leiande miljø innanfor energi, marin, maritime, kultur og reiseliv. I Hordaland må det bli lagt til rette for en samfunnsutvikling som sikrar at framtidig vekst i våre bedrifter blir tatt ut her. Å sikre rekruttering av rett kompetanse og en effektiv infrastruktur er sentralt. Takast til oreientering. Kompetanse blir eit tema i Regional plan for kompetanse og arbeidskraft som skal starte opp i Infrastruktur for transport er dekka av planprogrammet. a er notert men førar ikkje til endringar i planprogrammet. 23

25 NHO - Logistikk og transport Region Vestlandet Organisering/Medverknad Bidreg gjerne i planprosessen. Andre tilhøve Er opptatt av å sjå heilskapen i framtidas transportsystem i Bergensområdet både når det gjeld hamn, terminalar og vegtransport. Intensjonen er å sjå heilskapleg på transportsystemet. a er notert men førar ikkje til endringar i planprogrammet Universitetet i Bergen Andre tilhøve I Bergen er det framleis eit stort behov for fleire studentbustader, både familiebustader og hybelhus, i akseptabel avstand frå dei ulike utdanningsinstitusjonane. Dette arealbehovet må vere synleg i planen. Det er viktig at det er område i sentrum som kan nyttast til ny infrastruktur for forsking og utdanning, om nye rammar gjer det mogleg med ekspansjon. Ein del av fagmiljøa ved UiB brukar område som vert omfatta av planen til feltarbeid, målestasjonar og anna vitskapleg aktivitet utandørs. Det er viktig at planen tek omsyn til desse fagmiljøa sine behov. Arealbehov for bustad skal bli synleggjort og vurdert i planarbeidet. Kan bli vurdert i planarbeidet dersom UiB legg fram oversikt over område som er aktuelle i denne samanheng. a er notert med førar ikkje til endringar i planprogrammet. 24