OMTALTE RESULTAT 2013

Transkript

1 OMTALTE RESULTAT

2 Innhald Innleiing / metode... 1 Kriminalitetsutviklinga... 2 Vinningskriminalitet... 4 Økonomisk kriminalitet... 7 Narkotikakriminalitet... 9 Valdskriminalitet Seksualbrotsverk Politiet si straffesakshandsaming Talet på påtaleavgjerder Oppklaringsprosent Sakshandsamingstid Prioriterte valdssaker Saker mot ungdom under 18 år Saker under arbeid Inndraging Gripne og domfelte Utlendingsforvaltning Sivil rettspleie Trafikkulykker Figurliste Figur 1: Utviklinga for melde brotsverk og misferder Figur 2: Prosentdelen av melde brotsverk og misferd totalt, etter krimtype, Figur 3: Vinningskriminalitet (brotsverk og misferd) i politidistriktet og Bergen sentrum Figur 4: Vinningskriminalitet. Utvikling i enkelte statistikkgrupper Figur 5: Økonomisk kriminalitet. Utvikling i statistikkgrupper Figur 6: Narkotikakriminalitet. Utvikling innanfor statistikkgrupper Figur 7: Brotsverk mot personleg fridom (truslar) og mot liv, lekam og helse Figur 8: Meld vald i Bergen kommune Figur 9: Seksualbrotsverk og valdtekter Figur 10: Seksualbrotsverk mot barn Tabelliste Tabell 1: Talet på melde brotsverk Tabell 2: Påtaleavgjorde brotsverk Tabell 3: Oppklaringsprosent Tabell 4: Sakshandsamingstid Tabell 5: Sakshandsamingstid på prioriterte valdssaker Tabell 6: Sakshandsamingstid, saker mot ungdom under 18 år Tabell 7: Tal på saker under arbeid: ikkje påtaleavgjorde saker Tabell 8: Tal på påtaleavgjorde saker som ikkje er rettskraftige, Tabell 9: Inndraging av utbytte og gjenstandar Tabell 10: Talet på gripne og domfelte i tillegg til tiltalar og siktingar Tabell 11: Tal på registrerte saker, sivil rettspleie...21

3 Innleiing / metode Rapporten presenterer dei førebelse kriminalitetstala for 2013 frå Hordaland politidistrikt. Første delen av rapporten gir ei oversikt over kriminalitetsutviklinga i 2013 og samanliknar utviklinga med tidlegare år. Andre delen av rapporten gir ei oversikt over resultat og utvikling i straffesakshandsaminga til politiet. Talmaterialet i rapporten er basert på politiet sitt straffesakssystem STRASAK. Statistikken må reknast som ein intern driftsstatistikk for politiet og bør ikkje lesast som den offisielle kriminalstatistikken. Offisiell kriminalitetsstatistikk vert gitt ut av Statistisk sentralbyrå (SSB). Den offisielle statistikken frå SSB er henta frå STRASAK, men tala frå SSB og politiet kan vere ulike på grunn av SSB si etterhandsaming av tala. Når politiet rapporterer kriminalitetstal og samanliknar utviklinga med tal for føregåande år, vert det brukt ujusterte tal. Det vert gjort for å få best mogleg samanlikningsgrunnlag. Saker som er registrerte i STRASAK, kan verte justerte av ulike årsaker: Feilkodingar av saker, ny informasjon kjem til i sakane, og etterforskings- og påtalemessige vurderingar fører til at saker endrar kode. Saka kan dermed endrast til eit anna juridisk forhold enn det som først vart registrert. Det kan også komme nye saker til allereie melde saker. Rapporten presenterer den kjende kriminaliteten, det vil seie den kriminaliteten som vert meld til politiet. Brotsverkkategoriane er ulike når det gjeld kor stor del som vert melde til politiet, og mørketala kan variere frå kriminalitetstype til kriminalitetstype og frå år til år. Denne rapporten gir difor ikkje noka totaloversikt over den faktiske kriminaliteten i Hordaland politidistrikt. Alle figurar og tabellar i rapporten presenterer tal for Hordaland politidistrikt. I dei tilfella der tala gjeld for eitt enkelt politistasjons- eller lensmannsdistrikt, vert dette presisert. Bergen, 15. januar Analyse- og registerseksjonen Felles operativ eining Hordaland politidistrikt 1

4 Kriminalitetsutviklinga Hordaland politidistrikt har hatt ein nedgang i talet på registrerte brotsverk og misferder dei siste åra, før ein i 2012 såg ein auke. I 2013 har det vore ein auke på 1,8 prosent i meldingar om brotsverk. I 2012 fekk politidistriktet totalt meldingar av saker, 1 mens tala for 2013 viser meldingar. Av meldingar i 2013 er det som gjeld brotsverk, og som gjeld misferder (figur 1). Brotsverk og misferder BROTSVERK MISFERDER Figur 1: Utviklinga for melde brotsverk og misferder Kjelde: JUS066 I 2009 steig talet på brotsverk betydeleg. Veksten skreiv seg først og fremst frå ein auke i vinningssakene dette året. Vinningssakene utgjer ein stor del av all registrert kriminalitet i Hordaland politidistrikt, og svingingane i vinningskriminaliteten vil i stor grad påverke svinginga i det samla talet på meld kriminalitet. Vinningskriminaliteten vert nærare omtalt seinare. 1 Samla tal på registrerte brotsverk (forbrytelser) og misferder (forseelser), inklusiv undersøkingssaker 2

5 Endring Økonomi ,7 % Vinning ,8 % Vald ,1 % Sedskap ,7 % Narkotika ,1 % Skadeverk ,5 % Miljø ,7 % Anna ,1 % Undersøkingssaker ,3 % Totalt ,8 % Tabell 1: Talet på melde brotsverk Kjelde: JUS066 Ser vi nærare på fordelinga av typen saker, ser vi at vinningskriminalitet er den største brotsverkgruppa (tabell 1). I Hordaland politidistrikt utgjer vinning 59,6 prosent av dei registrerte brotsverka (undersøkingssakar ikkje medrekna). Medrekna misferd utgjer vinning 46,8 prosent av alle melde sakar i politidistriktet. Vinningskriminaliteten utgjer ein stor del av den melde kriminaliteten i Bergen kommune. Levekårsundersøkinga frå Statistisk sentralbyrå peiker på klare samanhengar mellom folketettleik og tjuveri. Det er i dei mest folketette kommunane og på dei største tettstadene at flest tjuveri vert utførte. 60,0 % 50,0 % 40,0 % 30,0 % 20,0 % 10,0 % 0,0 % Vinning Narkotika Vald Skadeverk Sedskap Trafikk Anna Figur 2: Prosentdelen av melde brotsverk og misferd totalt, etter krimtype, Kjelde: JUS066 3

6 Vinningskriminalitet I Hordaland politidistrikt vart det i 2013 meldt totalt vinningssaker. Det er ein auke på 3,8 prosent (559 saker) i forhold til av vinningssakene var brotsverk, mens 2188 var misferder. Talet frå 2013 er likevel lågare enn talet frå toppåret 2009 (figur 3). Vinningskriminalitet i politidistriktet og Bergen sentrum Hordaland pd Bergen sentrum psd Figur 3: Vinningskriminalitet (brotsverk og misferd) i politidistriktet og Bergen sentrum Kjelde: JUS066 Sjølv om vinning er den største kriminalitetsgruppa, har ein i Hordaland politidistrikt etter måten låge tal innanfor dei fleste statistikkgruppene. Når det gjeld utviklinga innanfor vinningskriminaliteten, kan vi merkje oss følgjande: Tjuveri og grovt tjuveri frå bustad har auka med 20,3 prosent frå 2012 (768 saker) til 2013 (924 saker). Det er vanskeleg å seie om dette er naturlege variasjonar, eller om det er ein vedvarande trend. I 2009 var talet omtrent på same nivå, men talet på meldingar fall i åra som følgde. Mangel på fengselsplassar kan vere ein faktor som speler inn. Etterforskarar melder om at fleire gjengangarar er vortne sleppte laus frå soning eller varetekt på grunn av mangel på fengselsplassar. Ein har tidlegare erfart at ein kan stanse dei mest aktive vinningskriminelle ved å bruke varetektsfengsling som verkemiddel. Ved at gjengangarane vert fengsla, luker ein ut dei som står bak flest lovbrot. Statistikkgruppene tjuveri frå restaurant/kafé og grovt tjuveri frå person på offentleg stad (også kalla lommetjuveri) har auka kraftig dei seinare åra. Dette heldt fram i

7 Tjuveri frå restaurant/kafé auka frå 1531 til 1852 saker (21 prosent) det siste året, mens grovt tjuveri frå person på offentleg stad har gått opp frå 439 til 634 saker (44,4 prosent). Sidan 2010 har desse to statistikkgruppene til saman auka med 127,9 prosent, frå 1091 til 2486 saker. Denne trenden samsvarer med utviklinga i resten av landet, og ein har erfart at det i hovudsak er utanlandske statsborgarar som står bak. Kanskje skulle tala vore endå høgare, sidan ein del saker vert feilkoda. Tjuveri frå park/gate har til dømes hatt ein auke frå 320 til 599 saker (87,2 prosent) det siste året. Nokre av dei kunne vore koda som grovt tjuveri frå person på offentleg stad. Det er fleire døme på statistikkgrupper som grensar opp mot kvarandre. Det kan til dømes vere vanskelig å vurdere om det er eit tjuveri frå restaurant/kafé, tjuveri frå kunde eller grovt tjuveri frå person på offentleg stad. Grove tjuveri frå bil/motorvogn, brukstjuveri av bil og brukstjuveri av moped har hatt ein nedgang dei siste åra. Totalt har det vore ein nedgang på 18,5 prosent (221 saker) sidan 2012, og ein nedgang på 48,5 prosent (916 saker) sidan Vinningskriminalitet utvikling Tal på meldingar Tjueri frå restaurant/kafé Tjuveri frå bustad Grovt tjuveri frå bustad Grovt tjuveri frå person på offentlig stad Ran/utpressing Figur 4: Vinningskriminalitet. Utvikling i enkelte statistikkgrupper Kjelde: JUS063 5

8 Utviklinga for Bergen sentrum politistasjonsdistrikt har stor innverknad på det samla resultatet for politidistriktet, med 56,7 prosent av vinningssakene i politidistriktet i I Bergen sentrum politistasjonsdistrikt ser vi ein auke i vinningssaker på 4 prosent, frå 8497 saker i 2012 (sjå figur 3) til 8837 saker i Vinningsbrotsverk har auka med 6,1 prosent. Når det gjeld dei simple og grove tjuveria frå bustad, er det i hovudsak dei simple tjuveria som dominerer i Bergen sentrum politistasjonsdistrikt. Av dei 458 sakene som vart melde i 2013, var 397 simple tjuveri frå bustad. 61 av dei var grove tjuveri. Kategoriane grovt tjuveri frå person på offentleg stad og tjuveri frå restaurant/kafé er i stor grad eit storbyfenomen, og det er naturleg at Bergen sentrum har ein stor del av desse. For Bergen sentrum sin del har desse kategoriane hatt ein auke på høvesvis 86 og 49,9 prosent sidan

9 Økonomisk kriminalitet Tala på melde økonomisaker har vore på eit jamt nivå dei siste åra, men har gått noko ned siste år. I 2013 vart det meldt 590 økonomisaker i distriktet, mot 676 saker i Økonomisk kriminalitet vert som regel oppdaga og meld til politiet av offentlege kontrollorgan. Økonomisk kriminalitet er lovstridige profittmotiverte handlingar som har utgangspunkt i eller skjer innanfor ei økonomisk verksemd som er eller gir seg ut for å vere lovleg. Den økonomiske kriminaliteten skil seg såleis frå den tradisjonelle vinningskriminaliteten, sjølv om skiljet mellom dei to kriminalitetstypane ikkje er kategorisk. I kva grad økonomisk kriminalitet vert oppdaga, vil vere avhengig av nivået på det kontrollregimet som overvakar dei økonomiske verksemdene. Etterforskinga av økonomisaker vert stadig meir kompleks og krev store ressursar. Det vert stilt store krav til kvaliteten på politiarbeidet, og dette gjer det nødvendig med høg kompetanse i etterforskingsgruppene. Eit stort sakskompleks kan ta opp mykje av kapasiteten, noko som får konsekvensar for korleis resten av økonomisakene vert handsama. Det er fleire større økonomisaker som er melde til politiet, men der ein ikkje har hatt kapasitet til å setje i verk etterforsking. Økonomisk kriminalitet Tal på meldingar Konkurs, rekneskapsforsømming Pengefalsk Grovt bedrageri Forsikringsbedrageri Figur 5: Økonomisk kriminalitet. Utvikling i statistikkgrupper Kjelde: JUS 063 7

10 Figur 5 viser utviklinga for dei største brotsverkkategoriane innanfor økonomisk kriminalitet i Hordaland politidistrikt frå 2008 til Talet på konkurssaker har gått ned dei siste åra, etter ein auke i 2009 og På grunn av den økonomiske situasjonen i Noreg dei siste åra er det ikkje venta nokon større nedgang i talet på konkurssaker i tida som kjem. Ein ser fleire store konkursar med fleire selskap der gjerningspersonane ofte er gjengangarar. I 2013 vart det avdekt og etterforska eit kompleks på 250 bedragerisaker, med identitetstjuveri og produksjon av falske bankkort med påfølgjande bedragerisaker. Denne typen økonomisk kriminalitet ser ein stadig meir av. Det er òg avdekt alvorlege utruskapssaker i det offentlege, og det er motteke fleire korrupsjonssaker i Ei av dei største økonomisakene politidistriktet har jobba med, var ei større opsjons- og skattesak som førte til domfelling i første instans etter sju års etterforsking. Internettrelatert kriminalitet aukar òg. Mellom anna har det komme mange meldingar om det såkalla politiviruset, der dei fornærma får låst PC-en sin og deretter vert lurte til å betale eit pengebeløp for å få låst han opp att. 8

11 Narkotikakriminalitet Talet på melde narkotikabrotsverk i 2013 er litt lågare enn i 2012 (figur 6). Talet er likevel høgt samanlikna med dei fem siste åra. Det vart registrert 3404 narkotikabrotsverk i 2013, mot 3538 i Grov narkotikakriminalitet (andre- og tredjeleddssaker) hadde ein auke frå 78 saker i 2012 til 85 saker i Talet på meldingar om kjøp av mindre mengder narkotika (førsteleddssaker) var nær lik tala for I 2012 vart det registrert 2033 saker, mot 2031 saker i Det er ein nedgang i talet på melde brotsverk etter legemiddellova (bruk og innehaving). Narkotikakriminalitet Tal på saker Strl. 162,1. ledd Legemiddelloven, bruk Strl. 162, 2. og 3. ledd Legemiddelloven, innehaving Figur 6: Narkotikakriminalitet. Utvikling innanfor statistikkgrupper Kjelde: JUS063 Narkotikabrotsverk er den nest største gruppa brotsverk (sjå figur 2). Den grove narkotikakriminaliteten er i stor grad knytt til personar og grupperingar av utanlandsk opphav. Det gjer narkotikaproblematikken vanskeleg, og sakene er komplekse og tidkrevjande å etterforske. I 2011 og 2012 vart det ført til fleire nye stoff på narkotikalista, til dømes syntetisk cannabis. Dette er farlege stoff, og politiet er positive til at dei vert førte opp på lista. Auken i meld narkotikakriminalitet dei siste åra kan dels forklarast med den auka innsatsen til politiet mot det etablerte narkotikamiljøet i Nygårdsparken/Nygårdshøyden, men også nokre av dei andre driftseiningane i Hordaland har hatt ein auke i meld narkotikakriminalitet. 9

12 Det er driftseininga Bergen sentrum som har flest melde narkotikasaker. Om lag 60 prosent av alle melde saker skjer i Bergen sentrum. Om lag 17 prosent av sakene skjer i politisona Møhlenpris/Nygårdshøyden, nært knytt til Nygårdsparken. Ein nedgang eller auke i meld narkotikakriminalitet gir ingen haldepunkt for å seie at det er færre eller fleire som sel eller bruker narkotika i politidistriktet. Talet på narkotikasaker er avhengig av kontrollnivået til politiet og tollvesenet. Det inneber at det er kontrollnivået som i stor grad bestemmer talet på melde narkotikasaker, meir enn den faktiske narkotikasituasjonen. I Bergensklinikkene sin «Føre Var»-rapport for hausten 2013 skriv dei om ein nedgang i bruken av GHB/GBL og om stabil bruk, men auka tilgang på Subutex. Det er også ein auke i tilgangen på og bruken av Lyrica og LSD. Talet på overdosedødsfall melde til politiet i Hordaland har auka kraftig dei siste åra. Gjennomsnittet for perioden var 15 overdosedødsfall i året, mens tala for var høvesvis 30, 33 og 27. Om eit dødsfall vert rekna som ein overdose eller ikkje, er avhengig av den endelege konklusjonen etter undersøkingar frå Rettstoksikologisk institutt. Det tek lang tid før den ligg føre, og dei endelege tala over kor mange overdosedødsfall det har vore i 2013, er ikkje klare før i august/september På landsbasis har tala for overdosedødsfall variert kraftig frå år til år, men ein har dei siste åra sett ein nedgang på landsbasis. Dei siste åra har tala variert frå det høgste på 173 i 2001 til det lågaste på 92 i Med overdose meiner vi i denne samanhengen dødsfall som skriv seg frå ein for stor dose narkotika, medisin, alkohol eller andre rusmiddel. Statistikkgruppene til politiet skil ikkje mellom dei ulike rusmidla. Tala for sjølvdrap ved bruk av medisin/rusmiddel er ikkje medrekna. 10

13 Valdskriminalitet Det er registrert totalt 2373 brotsverk innanfor denne kriminalitetstypen i Ein legg først og fremst merke til auken i talet på drap. Det er meldt seks drapssaker i politidistriktet i 2013, mot to i 2012: Februar 2013: Ein 31 år gamal mann drepen, Brattholmen i Fjell kommune Mai 2013: Ein 60 år gamal mann drepen, Michael Krohns gate i Bergen Juli 2013: Ein 65 år gamal mann drepen, Sandvoll i Kvinnherad September 2013: Ein 27 år gamal mann drepen, Liakroken i Bergen November 2013 Ein 46 år gamal mann drepen, Storms gate i Bergen Desember 2013: Ein 32 år gamal mann drepen, Herdla på Askøy Det registrert fem drapsforsøk. Det er også registrert to lekamsskadingar med døden til følgje: Mai 2013: Ein 34 år gamal mann død etter lekamsskading, Birkelandsbotn i Bergen November 2013: Ein 38 år gamal mann død etter lekamsskading, Wergelandsalléen i Bergen Fleire av drapssakene er framleis under etterforsking, og ein kan ikkje konkludere med omsyn til framgangsmåte eller dødsårsak. Det er likevel avklara at fleire av drapa er gjorde med kniv eller annan spiss gjenstand. Talet på meldingar om bering av kniv på offentleg stad har auka frå 180 saker i 2009 til 256 i 2012 og 359 i Til samanlikning ble det berre registrert 19 meldingar om uforsiktig omgang med / oppbevaring av skytevåpen. Talet på melde valdsepisodar generelt viser ein svak auke frå I 2013 vart det registrert 2373 brotsverk innanfor kriminalitetstypen vald, mot 2258 i Ein ser ein auke i meldingar om brotsverk retta mot offentlege tenestemenn, frå 201 i 2012 til 264 i Som i 2012 har det vore ein liten auke i talet på meldingar om truslar. Elles er det inga spesiell gruppe valdsbrotsverk som utmerkjer seg. 11

14 Vald og truslar Tal på meldingar Brotsverk mot liv, lekam og helse Brotsverk mot pers. fridom (truslar) Figur 7: Brotsverk mot personleg fridom (truslar) og mot liv, lekam og helse Kjelde: JUS063 Dei melde valdssakene skjer først og fremst i Bergen sentrum (figur 8). Tidlegare tal viser at éi av fire valdssaker skjer i Bergen sentrum i tidsrommet i helgane. Offer og gjerningsmann er ofte rusa unge menn i alderen år. 12

15 Vald, brotverk mot liv, lekam og helse Bergen kommune Tal på meldingar Bergen nord psd Bergen sentrum psd Bergen vest psd Bergen sør psd Figur 8: Meld vald i Bergen kommune Kjelde: JUS063A I Bergen sentrum politistasjonsdistrikt har ein gode erfaringar med å samarbeide med utelivsbransjen. Ved å følgje opp restaurantane sine rutinar for skjenking/overskjenking har ein opplevd at dei vert flinkare både til å hindre overskjenking og til å avvise overstadig rusa gjestar. Ved å redusere rusnivået i sentrum får ein mindre ordensproblem og færre valdssaker. Patruljeseksjonen i Bergen sentrum erfarer at synleg politi i gatene, med høve til å kunne slå ned på dei lovbrota dei ser, har ein særs god effekt når det gjeld å førebyggje alvorleg vald i sentrum. Det er samstundes viktig å hugse på at valdskriminalitet er eit område med store mørketal. Berekningar gjorde på grunnlag av levekårsundersøkinga til SSB viser at det i Noreg skjer om lag valdsepisodar i året. Det er fem gonger meir enn talet på melde tilfelle. Politidistriktet har eit uttalt mål om å redusere mørketala, spesielt for familievald. Talet på melde familievaldsepisodar held likevel seg nokolunde stabilt på 730 saker i 2013, mens tala frå 2009 til 2012 var på høvesvis 728, 711, 731 og

16 Seksualbrotsverk I 2013 har talet på meldingar igjen gått noko ned, til 443 saker mot 480 saker i Seksualbrotsverk Tal på meldingar Seksualbrotsverk* Valdtekter** * Seksualbrotsverk inkluderer her mellom anna valdtekter, seksuell omgang med barn, incest, hallikverksemd og kjøp av seksuelle tenester. ** Valdtekter inkluderer både grove valdtekter og forsøk på valdtekt, frå 2008 også grov aktlaus valdtekt. Figur 9: Seksualbrotsverk og valdtekter Kjelde: JUS063 Valdtektsmottaket ved Bergen legevakt melder om stabile tal for dei siste fem åra. Dei har teke imot om lag meldingar årleg i denne perioden. Melde valdtektssaker til politiet viser ein auke det siste året, frå 97 saker i 2012 til 109 saker i 2013 (valdtekt, grovt aktlaus valdtekt og forsøk på valdtekt). Fleirtalet av dei melde valdtektene skjer mellom kjenningar, venner, partnarar eller ekspartnarar. Det er kjend gjerningsmann i dei fleste sakene, og gjerningspersonen har oftast norsk opphav. I dei fleste sakene har anten gjerningspersonen, offeret eller begge drukke alkohol. Ein har tidlegare sett at nokre få gjerningspersonar kan gi tydelege utslag på statistikken. I 2012 stod éin gjerningsmann bak om lag 80 saker der han hadde sendt brev med upassande innhald til ukjende kvinner. 14

17 Seksualbrotsverk mot barn Tal på meldingar Seksuell handling med barn under 16 år Seksuell omgang med barn under 14 år Incest Seksuell omgang med barn under 16 år Seksuell omgang med barn under 10 år Figur 10: Seksualbrotsverk mot barn Kjelde: JUS063 I 2012 og 2013 har det vore ein nedgang i talet på saker der barn er involverte som offer for seksuelle brotsverk, etter at talet har halde seg på eit relativt stabilt nivå dei seinare åra. I 2011 var det 124 melde saker, mot 110 saker i 2012 og 92 saker i I 2007 og 2008 var det ein auke i førekomstar av «seksuell handling med barn under 16 år», både i Hordaland politidistrikt og på landsbasis. Sidan den tid har talet halde seg nokolunde stabilt. Ein del av desse sakene er internettrelaterte. 15

18 Politiet si straffesakshandsaming Talet på påtaleavgjerder Det vart påtaleavgjort i alt brotsverk i 2013, noko som er ein auke samanlikna med 2012 (tabell 2). Det vart oppklara 7506 saker. Påtaleavgjorde brotsverk Oppklara saker Ikkje-oppklara saker I alt Tabell 2: Påtaleavgjorde brotsverk Kjelde: JUS316 Oppklaringsprosent Oppklaringsprosenten viser tilhøvet mellom talet på saker som er avgjorde med ein kode som tel som oppklara, og summen av oppklara og ikkje-oppklara saker. Tida for påtaleavgjerda vert lagd til grunn når ein skal berekne oppklaringsprosenten i STRASAK. Det er fleire faktorar som speler inn på oppklaringsprosenten. Kriminalitetsbiletet har vorte meir komplisert, og politiet bruker meir tid på fleire alvorlege saker. Dermed vert det mindre tid til å granske dei mindre alvorlege sakene. I tillegg har den generelle kriminaliteten vorte meir internasjonalisert og samansett dei siste åra. Oppklaringsprosent Brotsverk 31,9 37,5 34,7 34,4 33 Økonomi 59,5 56,6 53,7 51,9 54,0 Vinning 16,0 20,0 16,8 17,4 16,0 Vald 50,7 54,4 51,2 48,7 52,7 Sedskap 61,9 49,8 50,9 55,5 61,8 Narkotika 80,7 80,8 80,8 81,8 76,9 Skadeverk 19,4 24,7 24,1 18,8 22,3 Anna 61,8 69,1 56,0 58,0 57,7 Tabell 3: Oppklaringsprosent Kjelde: JUS316 Oppklaringsprosenten for heile landet vart 37,3 2 prosent i 2013, mot 36,3 prosent i Landsoversikt JUS

19 Sakshandsamingstid Sakshandsamingstida til politiet vert rekna frå melding vert registrert i STRASAK, til det ligg føre ei påtaleavgjerd. I det følgjande beskriv vi sakshandsamingstida på oppklara brotsverk, det vil seie saker som har fått ei positiv påtaleavgjerd eller er lagde bort med ein kode som tel som oppklara. Tala viser sakshandsamingstida i dagar. Sakshandsamingstid Brotsverk Økonomi Vinning Vald Sedskap Narkotika Skadeverk Anna Tabell 4: Sakshandsamingstid Kjelde: JUS316 I 2013 gjekk sakshandsamingstida opp til 134 dagar, frå 131 dagar i Gjennomsnittleg sakshandsamingstid vert påverka av nokre få eldre saker. Dei fleste av dei oppklara brotsverka vart oppklara innan målet på 120 dagar i gjennomsnitt. Sakshandsamingstida for landet vart 119 dagar. Prioriterte valdssaker Det vart påtaleavgjort 347 prioriterte valdssaker i 2013 (tabell 5). Valdssaker med frist er særskilt utpeikte saker der regjeringa og riksadvokaten har sett som mål at sakshandsamingstida ikkje skal overstige 90 dagar, med mindre omsynet til granskinga eller andre tilhøve gir grunnlag for det. Prioriterte valdssaker Samla tal på saker Total sakshandsamingstid Oppklara saker Tabell 5: Sakshandsamingstid på prioriterte valdssaker Kjelde: JUS603 17

20 Saker mot ungdom under 18 år Det vart påtaleavgjort 1111 saker mot ungdom under 18 år i Det vart i gjennomsnitt brukt 27 dagar på dei oppklara sakene. For personar under 18 år gjeld ein tilsvarande sakshandsamingsfrist som for prioriterte valdssaker. Fristen er heimla i straffeprosesslova 249, andre ledd. Som hovudregel skal positiv påtaleavgjerd fastsetjast innan seks veker (42 dagar) etter at lovbrytaren vart rekna som mistenkt i saka. Saker med barn u 18 år Samla tal på saker Total sakshandsamingstid Oppklara saker Tabell 6: Sakshandsamingstid, saker mot ungdom under 18 år Kjelde: JUS611 Saker under arbeid Talet på saker under arbeid (ikkje påtaleavgjorde saker) er 8681 ved utgangen av Det er ein auke på 11,3 prosent samanlikna med talet for Restansane (saker over tre månader) viser òg ein auke, frå 3843 saker i 2012 til 4662 saker i Ikkje påtaleavgjorde saker Samla tal på saker Saker over 3 månader Prosentdel saker over 3 mnd 47,2 45,0 45,7 49,2 53,7 Tabell 7: Tal på saker under arbeid: ikkje påtaleavgjorde saker Kjelde: JUS087abc For politiet er det viktig at det er ein balanse mellom innkomne (registrerte) og utgåande (ferdig handsama) saker. Om det kjem inn fleire saker enn det som vert gjort ferdig, vert det ei oppsamling av saker hos dei ulike sakshandsamarane. Det fører til at framdrifta i kvar enkelt sak vert meir oppstykka, granskinga og påtalehandsaminga vert mindre effektiv, og det totale straffesaksproduktet får dårlegare kvalitet. Statistikken over saker under arbeid (JUS 087) viser det samla talet på saker i politidistriktet. Her tel både brotsverk og misferder. Desse sakene vert ofte omtalte som volum av saker politiet har under arbeid. Når sakshandsaminga har nådd tre månader, snakkar ein om restansar. Påtaleavgjorde saker skal handsamast vidare i rettsapparatet for å verte rettskraftige, det vil seie ferdighandsama. Handsaminga av desse sakene er avhengig av fleire aktørar enn politiet åleine. Dei ikkje-rettskraftige sakene viser ein auke i 2013 samanlikna med året før. Det same gjeld sakene som har sakshandsamingstid over tre månader. 18

21 Påtaleavgjorde saker, ikkje rettskraftige Samla tal på saker Saker over 3 månader Prosentdel saker over 3 mnd 63,1 65,9 0,0 66,5 66,7 Tabell 8: Tal på påtaleavgjorde saker som ikkje er rettskraftige, Kjelde: JUS087d Inndraging Det er eit auka fokus på inndraging av utbytte frå brotsverk eller inndraging av gjenstandar som er brukte ved brotsverk. Som ei følgje av dette er det utarbeidd ein statistikk over registrerte inndragingar i STRASAK. Det har vore ein nedgang i talet på rettskraftige krav om inndraging av utbytte (tabell 9). Statistikken, som vart sett i drift ved utgangen av 2006, tel førekomstar av inndragingar av utbytte etter strl. 34, førekomstar av inndragingar av gjenstandar etter strl. 35 og utvida inndraging etter strl. 34a. I tillegg viser statistikken summen av registrerte inndregne beløp der valuta er sett til norske kroner. Inndraging Utbytte Gjenstand Utvida 34a Totalt Beløp (NOK) Tabell 9: Inndraging av utbytte og gjenstandar Kjelde: JUS623 Statistikken er avhengig av kva type saker politiet har til gransking, potensialet for inndraging, kompetansen politiet har om finansiell gransking og i tillegg i kva grad politiet og påtalemakta får gjennomslag for inndragingskrava sine overfor domstolane. 19

22 Gripne og domfelte Politidistriktet har gripe nesten like mange personar for brotsverk i 2013 som i 2012, men har ein nedgang på 26,6 prosent i talet på domfelte samanlikna med året før. Ein tek atterhald om moglege seine registreringar i det sentrale straffe- og personregister SSP når det gjeld domfelte. Talet på personar som vart tiltalte for brotsverk, har gått opp med 5,3 prosent, frå 4387 forhold i 2012 til 4620 forhold i Talet på personar som vart sikta for brotsverk, har gått ned frå 2935 i 2012 til 2633 i Endring Gripne ,0 % Domfelte ,6 % Påtaleavgjerder ,3 % Utferdige siktingar ,3 % Tabell 10: Talet på gripne og domfelte i tillegg til tiltalar og siktingar Kjelde: Rapport 102 og JUS320 Utlendingsforvaltning Hordaland politidistrikt har i 2013 hatt 290 uttransporteringar. Det har vore ein stor auke samanlikna med tidlegare år. I 2010 vart det totalt 80 uttransporteringar, i 2011 var talet 174, mens det i 2012 vart transportert ut 223 personar. Av dei 290 personane som vart uttransporterte i 2013, var 178 straffedømde. Det utgjer 61 prosent av alle uttransporterte. Dei 290 personane som vart uttransporterte i 2013, stod for 1511 oppføringar i straffesakssystemet (STRASAK). 91 av personane vart gripne i dei opne rusmiljøa i Bergen. Sivil rettspleie Politidistriktet har per 31. desember 2013 til saman fått inn saker til handsaming. Det er ein nedgang på om lag 2 prosent frå For 2013 held trenden med ein auke i kravsmål om uimotsagte krav fram. For politidistriktet har talet på kravsmål per 31. desember 2013 passert Det gir ein auke på 1478 kravsmål. I den same perioden vart talet på kravsmål om utlegg redusert med 2554 saker. Totalt har politidistriktet redusert porteføljen på fagområdet med 1076 saker. Andre politidistrikt har ein auke innanfor det same fagområdet. Talet på forliksklager fall også i 2013 og er det lågaste dei siste seks åra. Noko av grunnen kan vere at det i same periode har vore ein auke i talet på kravsmål om uimotsagde krav. Kanskje kan opprettinga av husleigetvistutvalet vere noko av forklaringa. 20

23 Hovudstemnevitne har ein auke på 900 saker. Det er særleg driftseiningane Sotra, Askøy og Øygarden, Nordhordland, Os og Namsfogden i Bergen som har ein tydeleg auke det siste året. For Namsfogden i Bergen vert det meldt om ein auke særleg innanfor varsel om konkurs og kravsmål om tvangssal av bustad. Innregistrerte saker (akkumulert) Andre skjøn Tilvising til inndriving Bistandssaker Forliksklage Fråviking av fast eigedom Andre handleplikter Gjeldsordning Arrest Mellombels åtgjerd Førespurnad gjeldsordning Hovudstemnevitne Medhjelparsal ved tvangsdekning 1 Naturskadeskjøn Notarialforretningar 7 Registreringsforretningar Tvangsauksjon av realregistrert formue Tvangsdekning andre formuesgode Tvangsdekning fondsaktiva Tvangsdekning pengar Tvangsdekning lausøyre Tilbakelevering Utlegg Utlegg 7-2f Utlevering Sum Tabell 11: Tal på registrerte saker, sivil rettspleie 21

24 Trafikkulykker I 2013 omkom 13 personar i trafikken i Hordaland politidistrikt, fordelt på 11 ulykker. Tala for 2012, 2011 og 2010 var høvesvis 15, 17 og 20. Av dei omkomne i 2013 var 9 menn og 4 kvinner. Den yngste omkomne var 17 år, mens den eldste var 70 år. Det har vore ein nedgang i talet på trafikkulykker med personskade i distriktet. I 2013 vart det registrert 322 saker, mot 368 i 2012 og 389 i Talet på promillesaker er redusert det siste året. I 2013 vart det registrert 741 saker, mot 861 saker i I 2011 vart det registrert 656 saker. Ein kan ikkje sjå nokon enkeltgrunn til at talet på meldingar har endra seg. 22