Rundskriv EØ 1/ Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm i vedtak om inntektsramme for 2010

Størrelse: px
Begynne med side:

Download "Rundskriv EØ 1/ Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm i vedtak om inntektsramme for 2010"

Transkript

1 Noa Til: Fra: Ansvarleg: Omseningskonsesjonærar med inneksramme NVE - Seksjon for økonomisk regulering Tore Langse Dao: Vår ref.: NVE Arkiv: Kopi: Rundskriv EØ 1/ Om berekning av inneksrammer og kosnadsnorm i vedak om inneksramme for 2010 I dee rundskrive skildrar NVE kor korleis dei vedekne inneksrammene blir berekna. NVE sende varsel om inneksramme for Selskapa har komme med merknader som har medfør endringar i daa i forhold il varsla. Noen av merknadene er av prinsipiell karaker, og i dee rundskrive ar vi opp vår handsaming av disse. I forhold il varsel om inneksramme er Krødsherad Everk eken u av DEA-analysane i disribusjonsne da de hefar usikkerhei ved daagrunnlage deira. Til slu skildrar vi korleis vi har berekna føresenadene i vedake når de gjeld NVE-rene, inflasjon og krafpris. Kor om berekning av inneksrammene Dei årlige inneksrammene blir vedekne i medhald av forskrif av nr 302 om økonomisk og eknisk rapporering, inneksramme for nevirksomheen og ariffer (konrollforskrifa). Av konrollforskrifa kan ein ulede følgjande formel: IR = 0,4K + 0,6K * + JP IR er inneksramme i år. K er kosnadsgrunnlage for de enkele neselskap. K * er kosnadsnorma for selskape, og er resula av samanliknande analysar av selskapa baser på daa frå år -2, inkluder KILE-kosnader. JP er illegge for inveseringer, som er åres ilgang i år -2 mulipliser med ein fakor på 1,46 gangar referanserene, jf. konrollforskrifa 8-5. For 2010 vil de, på same måe som i varsele for 2009, bli lag il ei illegg for inveseringar. Tillegge blir gi sise gang i Frå og med 2009 er idseerslepe i inneker kny il inveseringar fjerna, og behove for ei slik illegg i inneksrammene faller derfor bor frå Kosnadsgrunnlage, K, i formelen over kjem fram eer følgjande formel: KPI K ( DV + KILE ) + NT P + AVS + AKG rnve = KPI 2 DV sår for drifs- og vedlikehaldskosnader, og inkluderar ubealingar il kundar ved svær langvarige avbro og individuelle KILE-avalar. KILE sår for KILE-beløp, med unnak av dei som er kny il individuelle KILE-avalar. KPI sår for konsumprisindeksen. NT er overføringsap (i MWh), og P er

2 Side 2 referansepris på kraf. AVS sår for avskrivingar, og AKG er avkasningsgrunnlag (inkluder 1% for arbeidskapial) og r NVE er referanserena. Verdiar for referanserene, krafpris og inflasjon er gi i ei seinare avsni. Kosnadsnorma, K *, for kvar selskap kjem fram eer samanliknande analysar baser på DEAmeoden. De er nya ein modell for disribusjonsne og ein for regional- og senralne. Dei o modellane som er nya er skildra kor under. På NVE sine inernesider ligg ei eige noa med releiing il korleis økonomisk og eknisk rapporering i erapp for selskapa er nya når kosnadsgrunnlage og grunnlage for kosnadsnorma skal bereknas. Der visas mellom anna kva for poser i erapp dei ulike kosnadselemena er hena frå. Fram il 2009 omfaa KILE-ordninga berre langvarige avbro, dvs. avbro med varighei over re minuar, og KILE blei berekna med ugangspunk i fase sasar for ulike slubrukargrupper. De er denne KILE-ordninga som ligg il grunn for KILE i kosnadsgrunnlage i inneksramma for 2010, sidan vi her nyer KILE-beløp frå NVE har varsla illegg i inneksramma for 2010 for å kompensere for den uvida KILE-ordninga. Dee illegge er lag il i berekninga av inneksramme. Berekning av kosnadsnorma, K* Berekningane av kosnadsnormene for 2010 blir i sor grad gjennomfør på same måe som for åra , slik dee er skildra i ukas il rappor om modell for kosnadsnorm av , noa om fassejing av kosnadsnormer av og rundskriv EMØ 5/2007. Oppgåvene il neselskapa blir i DEA mål i forhold il kosnadene il selskapa i Oppgåvene il neselskapa er skildra nærmare under. Kosnadene blir mål i 2008-kroner. Dei oale kosnadene er ein sum av drifs- og vedlikehaldskosnader, KILE-beløp, neapskosnader, avskrivingar og avkasning på kapial. Summen blir berekna på same måe som for kosnadsgrunnlage, som skildra over. I avskrivingar og avkasningsgrunnlag i DEA-analysane er de også inkluder anlegg finansier med ilsko. I analysane for regionalne inngår ikkje neap i dei oale kosnadene. Meirkosnadene for neselskap som er pålagd ansvar for krafsysemuredingar blir haldne uanfor DEA-analysane, som i 2008 og For 2010 blir meirkosnader kny il KDS-ansvar også haldne uanfor analysane. Ny i inneksrammene for 2010 er a neapskosnader og KILE-beløp ikkje er glaa ved hjelp av hisoriske gjennomsni, men a dei fakiske verdiane for 2008 blir nya. Neapskosnaden blir berekna ved a de fysiske neape blir mulipliser med ei volumveka gjennomsni av sysemprisen på Nordpool Spo AS frå Berekning av sysemprisen blir forklar nærmare seinare i rundskrive. NVE-rena for 2008 er lag il grunn ved berekning av kapialkosnadene. Berekning av DEA-resula for disribusjonsne Frå og med 2010 er DEA-resulaa il kalibrering for selskapa i disribusjonsnee berekna ved hjelp av o rinn. I førse rinn blir DEA-resulaa for selskapa berekna ved hjelp av ein DEA-modell. I rinn o blir DEA-resulaa korriger ved hjelp av resulaa frå ein regresjonsanalyse. DEA-resulaa på førse rinn blir berekna med meodikken som er skildra i NVE-noa av om fassejing av kosnadsnorm for Modellen som blir nya er endra ved a grensesnisvariabelen er eken u. Frå og med 2010 får selskap som eig slike anlegg korriger si DEA-resula for dee i andre rinn. Grensesni, småkraf (mål ved insaller ying) og al på øyer som ligg mins ein km frå fasland eller nærmase forsyne øy blir korriger ved hjelp av resulaa frå den same regresjonsanalysen.

3 Side 3 Oppgåvevariablane i disribusjonsnee er: Oppgåvevariablar fra 2010 Trinn 1 DEA Sum km høgspen Sum nesasjonar Lever energi Trinn 2 - Regresjonsanalyse Grensesni Småkraf Sum øyer Abonnemener ex friidsbusader Sum friidsbusader Skog Snø Kysklima Eer varsel 2010 har de kome inn kommenarar og korrigeringar frå selskapa på daa som inngår i rinn o. Daaa for øyer og småkraf er oppdaer i samsvar med disse kommenarane. Koeffisienane som er nya i rinn o er berekna på ny il vedake. Koeffisienane er funne ved hjelp av ein paneldaamodell, der DEA-resulaa uan supereffekivie over perioden er nya som vensresidevariabel. Grensesni (GRS), insaller ying med småkraf (SKY) og al på øyer som ligg mindre enn ein km frå faslande eller nærmase forsyne øy (aø1) er nya som forklaringsvariablar 1. DEA-resulaa er berekna ved bruk av daaa som ligg il grunn for berekning av dei varsla inneksrammene for Disse koeffisienane blir nya il å berekne ein rammevilkårskorrigering for de enkele selskap, RVK i. =,, /, /, Ø /, /100 Til samanlikning var koeffisienane i RVK-korrigeringa il varsele: =,, /, /, Ø /, /100 Med de oppdaere daagrunnlage i vedake har grensesni få li mindre innverknad, øyer li øk innverknad og småkraf har få øk innverknad i korrigeringa for rammevilkår. Berekning av DEA-resula for regional og senralne Oppgåvene i regional- og senralne er dei same som i 2007 og I inneksrammene for 2010 er grensa for a selskap skal få vere referenar i regional- og senralnesanalysane a dei har oale kosnader over 12 millionar. 1 DEA-resulaa er uavhengig av sorleik. Forklaringsvariablane må derfor også være uavhengige av sorleik. GRS, SKY og aø1 er ikkje de. Dei er gjor uavhengige av sorleik ved hjelp av ein berekna neverdi (NV).

4 Side 4 Oupu Lufliner; veka verdi av lufliner, 185 ulike anleggskomponenar Jordkablar; veka verdi av jordkablar, 44 ulike anleggskomponenar Sjøkablar; veka verdi av sjøkablar, 34 ulike anleggskomponenar Grensesni; Transformaorer, bryarar og kompenseringsanlegg Kor mykje linjer som går gjennom skog med middels il svær høy bonie, mulipliser med km lufliner Forkoring VLuSR VJoSR VSjoSR GrSRmva LuSR*Skog1 Kalibrering av kosnadsnorma Ved fassejing av inneksrammene for 2008 blei de nya KPI-jusere 2006-kosnader som ei anslag på forvena kosnader i Kosnadsnorma for 2010 blir kalibrer for avvike i dei samla fakiske kosnadene i bransjen i 2008 og kosnadsgrunnlage som er nya i vedak om inneksrammer for Korrigeringa kommer o år forsinka, og de er derfor lag il rene for 2008 og Vurdering av Krødsherad Everk endring frå varsel om inneksramme 2010 NVE har få ein rekke merknader kny il Krødsherad Everk i samband med varsel om inneksramme for 2010 og NVE har derfor gjor nye vurderingar av den innverknad selskape har i DEA-analysane og uviklinga i selskape sine kosnader dei sise åra. Baser på esar skildra i Edvardsen (2004) 2, har vi funne søe for å vurdere Krødsherad Everk nærmare. Ein es er baser på den såkalla Torgersens rho (Trho). Dee er ei forholdsal mellom 0 og 1 som blir berekna på bakgrunn av vekene il referanseselskapa, og viser kor sor innverknad ei enkel selskap har for DEA-resulaa il andre selskap. Dersom Trho er 0, har selskape ingen innverknad, og er Trho 1, er de berre ei selskap som er målesokk for alle andre. Krødsherad Everk har ha ein aukande Torgersens rho dei sise åra. I samband med analysane il vedak for 2010 blei Trho berekna il 0,43. Når denne høge verdien på Trho er kombiner med høg supereffekivie, anbefaler Edvardsen (2004) å vurdere selskape nærmare. Ein annan es går i kore rekk u på å bye om på inpu og oupu, og køyre ein ny analyse med berre dei opphavlege referenane. Dei som nå blir mål il å vere effekive ligg på yerkanen av fronen, noe som er ilfelle for Krødsherad Everk, når denne esen blir gjor med 2008-daa. Krødsherad Everk har vore referen i disribusjonsnee i alle år sidan den nye reguleringsmodellen blei a i bruk i NVE var på ilsyn hos selskape våren 2007, og konrollere rapporeringane for 2004 og Sidan den gang har selskape ha ein aukande innverknad som referen i analysane. Selskape fører mykje av kosnadene på felles verksemd, og den del av felles kosnader som blir før på neverksemd er reduser frå 67 % i 2005 il 41 % i Ein vesenleg del av lønnskosnadene har i 2008 bli fordel il krafomsejingsverksemd, noe som gir grunnlag for nærmare undersøking. Saman med dei mange merknadene som har kome om spesielle forhold i Krødsherad Everk, har vi kome il a de hefar ein vesenleg usikkerhei kny il om dei bør kunne vere referen for andre selskap. NVE har derfor funne de hensiksmessig å halde Krødsherad Everk uanfor DEA-fronen i disribusjonsne i 2010-vedake, og har varsla ilsyn hos selskape våren Four Essays on he measuremen of Producive Efficiency, Docoral Thesis av Dag Fjeld Edvardsen, Universiee i Gøeborg, 2004

5 Side 5 Vurdering av kommenarar il varsel om inneksramme for 2010 For selskap som har kommener på eigne eller andre selskap sine daa, har vi a omsyn il dei forhold der daa nya i varsel har vore feil. Av prinsipielle kommenarar har vi få innspel frå Defo, som kommenerer NVE sin bruk av neverdi som mål på sorleiken il selskapa i rinn 2 i disribusjonsne. I følgje Defo bør selskapa få same beløp pr eining av grensesni, øyer eller småkraf i korreksjonsrinne, og de skjer ikkje med NVE sin meode. DEA-resulaa er uavhengige av sorleiken il selskapa. Rammevilkårskorreksjonen som blir gjor gjennom regresjonsrinne i disribusjonsnesmodellen krev derfor a rammevilkårsvariablane også blir gjor uavhengige av sorleik. NVE nyer her neverdivariabelen (NV), som skal gi urykk for sorleiken på neoppgåva il de enkele neselskap. Den verdse neoppgåva u frå sum km høgspen ne, nesasjonar og abonnenar, som også fangar opp lågspen ne. Samanlikna med kosnadsgrunnlage il selskape, er NV uavhengig av alderen på neanlegga, kosnadseffekivieen il selskapa og omfange av rammevilkår, og NVE meiner derfor NV er egna som skaleringsvariabel. Når ein skal vurdere kva for kompensasjon ei selskap får ved ei auking i ein av rammevilkårsvariablane, kan de vere hensiksmessig å sjå berekningane i o delar; førs korrigering av DEA-resula, og dereer kompensasjon i kronebeløp. Den berekningsmåen NVE nyer gjør a alle like selskap (mål i NV) får same kompensasjon mål i prosenpoeng for same mengd rammevilkår. Vidare får små selskap høgare kompensasjon i prosenpoeng enn sore. Årsaka il dee er a ei lie selskap har færre anlegg å spreie den auka kosnaden på enn ei sor selskap, og dee har sørre innverknad på DEA-resulae for de lile selskape enn de sore. For same mengd rammevilkår, får alså dei små ein sørre reduksjon i si DEA-resula i rinn 1 enn sore selskap. For å sikre likebehandling av selskapa er de derfor naudsyn med ulik kompensasjon. Når de gjeld sorleiken på kompensasjonen i kroner, vil denne avhenge av kosnadsgrunnlage il selskape, og denne urekninga følgjer den same logikken som den ordinære urekninga av kosnadsnorma. Forholde mellom kosnadsgrunnlage il selskape og NVE vil følgjeleg besemme kompensasjonen i kroner. Selskapa vil ha ulik forholdsal pga. forhold som ulik kosnadseffekivie, rammevilkår og alder på neanlegg. Dersom ein i saden for dee forholdsale velgjer å nye ein generell skaleringsfakor, vil o ing skje. For de førse vil de vere dei sore selskapa som med sin kosnadssrukur besemmer skaleringsfakoren, u i frå si vek i berekninga. For de andre vil mange av dei små selskapa oppleve å få for lie kompensasjon for rammevilkår i rinn 2. NVE vil arbeide med ein vidareuvikling av rinn 2 i disribusjonsnee fram mo sommaren Bruk av NV vil bli diskuer nærmare i dee arbeide. Referanserene, inflasjon og referansepris på kraf for 2010 I dee avsnie visas ei oversik over relevane føresenader som ligg il grunn for berekning av inneksramme. Oversika inkluderar også dei føresenadene som blei nya il varsel om inneksramme for Dee varsele blei send selskapa i brev daer I varsele blei de nya esimere verdiar på disse sorleikane, og de er derfor differanse mellom paramerane nya i varsele i forhold il vedake. Referanserene NVE skal ved fassejing av årleg inneksramme nye ei referanserene berekna ved 1,14 * r + 2,39%, der r er årleg gjennomsni av effekiv rene for 5 års sasobligasjon slik denne blir berekna av Noregs Bank. Esimer verdi il varsele var 6,5 %.

6 Side 6 Rena for 5 års sasobligasjonar for 2010 har ifølgje Noregs Bank sine nesider vore 2,83 %. Referanserena for 2010 blir da 5,62 %. Referansepris på kraf I følgje konrollforskrifa skal de som årleg referansepris på kraf nyes ein volumveka månadspris illag ei påslag på 11 NOK/MWh. Månadsprisen er gjennomsnileg akuell lokal områdepris frå marknadsplasskonsesjonæren. Som grunnlag for vek nyes månadleg bruoforbruk slik de kjem fram i NVE sin koridssaisikk for alminneleg forsyning. Frå blei ale på prisområder uvida il fire, og frå uke 11/2010 blei ale auka yerlegare il fem. Dei månadlege gjennomsnilege områdeprisane er hena frå Nord Pool Spo AS for dei fem gjeldande områda. Den årlege referanseprisen på kraf i dei fem områda blir berekna som gjennomsnie av dei volumveka områdeprisane illag påslage på 11 NOK/MWh. Kva for ein pris som er nya for de enkele selskap går fram av vedak om inneksramme for Måned Bruo Forbruk GWh Vek NO1 NO2 NO3 NO4 NO5 Jan , ,32 383,70 540,92 538,27 383,70 Feb , ,71 453,40 777,57 760,90 453,40 Mar , ,36 449,62 511,86 477,79 452,38 Apr , ,48 385,46 371,92 370,82 385,49 Mai , ,46 355,83 342,10 342,24 356,32 Jun , ,27 362,49 350,53 355,62 363,20 Jul , ,80 365,80 366,32 365,36 365,80 Aug , ,87 339,87 338,88 338,05 339,87 Sep , ,59 384,59 406,23 394,08 384,62 Ok , ,48 396,36 414,55 409,36 396,43 Nov , ,85 436,66 458,44 458,10 445,11 Des , ,90 574,49 727,66 727,66 653,21 Sum Veka pris 459,57 421,13 502,82 496,21 431,87 Inkl 11 NOK/MWh 470,57 432,13 513,82 507,21 442,87 Esimer verdi il varsel var 307 kr/mwh. Inflasjon I vedak om inneksramme skal vi nye konsumprisindeks (KPI) for 2010 og 2008, KPI 2010 /KPI 2008 for inflasjonsjusering av drifs- og vedlikehaldskosnader ( 8-1) og KILE-saser ( 9-2). De er KPI oalindeks som blir nya (som for idlegare år med inneksrammevedak). KPI for 2008: 123,1 KPI for 2010: 128,8 Dee gir ein inflasjon frå 2008 il 2010 på 4,63 %.

7 Side 7 Esimer KPI 2010 il varsel var 127,7. Dei varsla illegga i inneksramme for korvarig KILE var berekna i 2006-verdiar. Fakoren KPI 2010 /KPI 2006 blir nya il å inflasjonsjusere dee il 2010-kroner. KPI for 2006: 117,7 KPI for 2010: 128,8 Dee gir KPI-indeks på 1,09431 Disse illegga blei varsla i eigne brev i november 2010 og var ikkje ein del av varsel om inneksramme daer Rene og neapspris i DEA-analysane I dei samanliknande analysane samanliknar vi daa frå I disse analysane nyer vi rene og krafpris frå Rene for 2008 er 7,44 %, lik den som blei lag il grunn i vedak om inneksramme for Neapskosnaden for 2008 som inngår i DEA-analysane for disribusjonsne er baser på månadleg sysempris for 2008 slik den kjem fram hos Nordpool Spo AS. Disse blir veka med månadleg forbruk. Dee gjer følgjande resula: 2008 Elspo månadlege prisar Vek Veka pris Januar 364,38 0,11 40,09 Februar 306,94 0,10 30,39 Mars 236,55 0,10 23,98 April 301,55 0,08 25,60 Mai 203,16 0,07 14,06 Juni 323,26 0,06 19,30 Juli 357,58 0,06 19,98 Augus 435,59 0,06 25,93 Sepember 549,44 0,07 37,20 Okober 483,85 0,08 40,86 november 451,08 0,10 44,24 desember 419,62 0,11 46,22 Gj.sni 367,86 NVE vil dermed leggje il grunn ein sysempris på kraf for 2008 på 367,86 kr/mwh i DEA-analysane i vedak om inneksrammer for 2010.

Rundskriv ETØ-1/2013 Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2012

Rundskriv ETØ-1/2013 Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2012 Rundskriv Til: Omseningskonsesjonærar med inneksramme Frå: Seksjon for økonomisk regulering Ansvarleg: Siri H. Seinnes Dao: 4.2.2013 Vår ref.: NVE 201106593 Arkiv: 621 Kopi: Middelhuns gae 29 Posboks 5091

Detaljer

Rundskriv EØ 1/2011 - Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm i vedtak om inntektsramme for 2010

Rundskriv EØ 1/2011 - Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm i vedtak om inntektsramme for 2010 Noa Til: Fra: Ansvarlig: Omseningskonsesjonærer med inneksramme NVE - Seksjon for økonomisk regulering Tore Langse Dao: 1.2.2011 Vår ref.: NVE Arkiv: 200904925 Kopi: Rundskriv EØ 1/2011 - Om beregning

Detaljer

Rundskriv 1/ Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm til vedtak om inntektsramme 2011

Rundskriv 1/ Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm til vedtak om inntektsramme 2011 Rundskriv 1/2012 nynorsk Til: Omsejingskonsesjonærar med inneksramme Seksjon for økonomisk Frå: regulering Ansvarleg: Tore Langse Dao: 1.2.2012 Saksnr.: NVE 201004797-13 Arkiv: Kopi: Middelhuns gae 29

Detaljer

Rundskriv 1/ Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm til vedtak om inntektsramme 2011

Rundskriv 1/ Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm til vedtak om inntektsramme 2011 Rundskriv 1/2012 bokmål Til: Omseningskonsesjonærer med inneksramme Fra: Seksjon for økonomisk regulering Ansvarlig: Tore Langse Dao: 1.2.2012 Saksnr.: NVE 201004797-13 Arkiv: Kopi: Middelhuns gae 29 Posboks

Detaljer

Infoskriv ETØ-1/2016 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2015

Infoskriv ETØ-1/2016 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2015 Infoskriv Til: Fra: Ansvarlig: Omseningskonsesjonærer med inneksramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langse Dao: 1.2.2016 Vår ref.: 201403906 Arkiv: Kopi: Infoskriv ETØ-1/2016 Om beregning av inneksrammer

Detaljer

Infoskriv ETØ-4/2015 Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016

Infoskriv ETØ-4/2015 Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016 Infoskriv Til: Frå: Ansvarleg: Omsejingskonsesjonærar med inneksramme Seksjon for økonomisk regulering. Tore Langse Dao: Saksnr.: NVE 201500380-10 Arkiv: Kopi: Infoskriv ETØ-4/2015 Om urekning av inneksrammer

Detaljer

Infoskriv ETØ-5/2016: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017

Infoskriv ETØ-5/2016: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017 Infoskriv Til: Fra: Ansvarlig: Omseningskonsesjonærer med inneksramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langse Dao: 5.12.2016 Vår ref.: NVE 201605452-5 Arkiv: Kopi: Middelhuns gae 29 Posboks 5091 Majorsua

Detaljer

Infoskriv ETØ-4/2015 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016

Infoskriv ETØ-4/2015 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016 Infoskriv Til: Fra: Ansvarlig: Omseningskonsesjonærer med inneksramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langse Dao: 4.12.2015 Vår ref.: NVE 201500380-10 Arkiv: Kopi: Infoskriv ETØ-4/2015 Om beregning

Detaljer

Eksempel på beregning av satser for tilskudd til driftskostnader etter 4

Eksempel på beregning av satser for tilskudd til driftskostnader etter 4 Regneeksempel - ilskudd il privae barnehager 2013 Eksempel på beregning av ilskuddssaser. ARTIKKEL SIST ENDRET: 08.04.2014 Eksempel på beregning av saser for ilskudd il drifskosnader eer 4 Kommunens budsjeere

Detaljer

Sensorveiledning UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT. ECON 1310 Obligatorisk øvelsesoppgave våren 2012

Sensorveiledning UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT. ECON 1310 Obligatorisk øvelsesoppgave våren 2012 Sensorveiledning UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT ECON 3 Obligaorisk øvelsesoppgave våren 22 Ved sensuren illegges alle oppgavene lik vek For å få godkjen besvarelsen må den i hver fall: gi mins

Detaljer

Rundskriv EØ-1/2010 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2009

Rundskriv EØ-1/2010 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2009 Rundskriv Til: Fra: Ansvarlig: Omsetningskonsesjonærer med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: 01.02.2010 Vår ref.: NVE 201000400 Arkiv: Kopi: Middelthuns gate 29 Postboks

Detaljer

Eksamensoppgave i SØK3001 Økonometri I

Eksamensoppgave i SØK3001 Økonometri I Insiu for samfunnsøkonomi Eksamensoppgave i SØK3001 Økonomeri I Faglig konak under eksamen: Kåre Johansen Tlf.: 73 59 19 33 Eksamensdao: 1. desember 2017 Eksamensid (fra-il): 5 imer (09.00-14.00) Sensurdao:

Detaljer

Infoskriv ETØ-5/2016: Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017

Infoskriv ETØ-5/2016: Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017 Infoskriv Til: Frå: Ansvarleg: Omsetjingskonsesjonærar med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering. Tore Langset Dato: Saksnr.: NVE 201605452-5 Arkiv: Kopi: Infoskriv ETØ-5/2016: Om utrekning av

Detaljer

Norges vassdrags- og energidirektorat

Norges vassdrags- og energidirektorat Norges vassdrags- og energidirektorat Inntektsrammereguleringen FASIT dagene 2008 5. februar 2008 Stig Olav Wiull rådgiver Seksjon for økonomisk regulering Innhold Hovedtrekkene i inntektsrammereguleringen

Detaljer

Eksamensoppgave i FIN3006 Anvendt tidsserieøkonometri

Eksamensoppgave i FIN3006 Anvendt tidsserieøkonometri Insiu for samfunnsøkonomi Eksamensoppgave i FIN3006 Anvend idsserieøkonomeri Faglig konak under eksamen: Kåre Johansen Tlf.: 73 59 19 36 Eksamensdao: 23. mai 2014 Eksamensid (fra-il): 6 imer (09.00 15.00)

Detaljer

1. Betrakt følgende modell: Y = C + I + G C = c 0 + c(y T ), c 0 > 0, 0 < c < 1 T = t 0 + ty, 0 < t < 1

1. Betrakt følgende modell: Y = C + I + G C = c 0 + c(y T ), c 0 > 0, 0 < c < 1 T = t 0 + ty, 0 < t < 1 . Berak følgende modell: Y = C + I + G C = c 0 + c(y T ), c 0 > 0, 0 < c < T = 0 + Y, 0 < < Hvor Y er BNP, C er priva konsum, I er privae realinveseringer, G er offenlig kjøp av varer og jeneser, T er

Detaljer

Eksamensoppgave i FIN3006 Anvendt tidsserieøkonometri

Eksamensoppgave i FIN3006 Anvendt tidsserieøkonometri Insiu for samfunnsøkonomi Eksamensoppgave i FIN3006 Anvend idsserieøkonomeri Faglig konak under eksamen: Kåre Johansen Tlf.: 73 59 9 36 Eksamensdao: 4. juni 05 Eksamensid (frail): 6 imer (09.005.00) Sensurdao:

Detaljer

Infoskriv ETØ-1/2017 Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016

Infoskriv ETØ-1/2017 Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016 Infoskriv Til: Frå: Ansvarlig: Dato: Vår ref.: Arkiv: Kopi: Omsetningskonsesjonærar med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Middelthuns gate 29 Postboks 5091 Majorstua 0301 OSLO

Detaljer

Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer 2017

Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer 2017 Internt notat Til: Fra: Ansvarleg: Omsetningskonsesjonærar med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: 30.11.2016 Saksnr.: 201605452-4 Arkiv: 621 Kopi: Rettleiing til berekningsgrunnlag

Detaljer

Infoskriv RMEØ-1/2018: Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017

Infoskriv RMEØ-1/2018: Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017 Infoskriv Til: Frå: Ansvarleg: Omsetnadskonsesjonærar med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: Vår ref.: Arkiv: Kopi: Infoskriv RMEØ-1/2018: Om berekning av inntektsrammer

Detaljer

Rettleiing til berekningsgrunnlag for fastsetting av inntektsramme

Rettleiing til berekningsgrunnlag for fastsetting av inntektsramme Notat Til: Frå: Ansvarlig: Omsetningskonsesjonærar med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: 1.2.2016 Vår ref.: 201403906 Arkiv: Kopi: Middelthuns gate 29 Postboks 5091 Majorstua

Detaljer

NYTTIG INFORMASJON. til deg som har fått Helse Vest-stipend. Universitetet i Stavanger UNIVERS ITETET

NYTTIG INFORMASJON. til deg som har fått Helse Vest-stipend. Universitetet i Stavanger UNIVERS ITETET NYTTIG INFORMASJON il deg som har få Helse Ves-sipend Universiee i Savanger UNIVERS ITETET I BER G E N Som moakar av forskingsmidlar kan de vere mykje informasjon å skulle a innover seg i saren, og de

Detaljer

Et samarbeid mellom kollektivtrafikkforeningen og NHO Transport. Indeksveileder 2014. Indeksregulering av busskontrakter. Indeksgruppe 05.08.

Et samarbeid mellom kollektivtrafikkforeningen og NHO Transport. Indeksveileder 2014. Indeksregulering av busskontrakter. Indeksgruppe 05.08. E samarbeid mellom kollekivrafikkforeningen og NHO Transpor Indeksveileder 2014 Indeksregulering av busskonraker Indeksgruppe 05.08.2015 Innhold 1. Innledning...2 1.1 Bakgrunn...2 2 Anbefal reguleringsmodell

Detaljer

Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer 2019

Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer 2019 Internt notat Til: Fra: Ansvarlig: Omsetnadskonsesjonærar med inntektsramme Mona Helen Heien Tore Langset Dato: 26.11.2019 Saksnr.: 201832574-17 Arkiv: 621 Kopi: Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer

Detaljer

Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer 2017

Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer 2017 Notat Til: Omsetnadskonsesjonærar med inntektsramme Frå: Ansvarleg: Mona Helen Heien Tore Langset Dato: 23.11.2017 Saksnr.: 201707086-16 Arkiv: 621 Kopi: Rettleiing til berekningsgrunnlag for inntektsrammer

Detaljer

Rettleiing til berekningsgrunnlag for fastsetting av inntektsramme

Rettleiing til berekningsgrunnlag for fastsetting av inntektsramme Notat Til: Frå: Ansvarleg: Omsetningskonsesjonærar med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Siri H. Steinnes Dato: 4.2.2013 Vår ref.: NVE 201106593 Arkiv: 621 Kopi: Middelthuns gate 29 Postboks

Detaljer

Infoskriv RME-Ø 1/2019: Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018

Infoskriv RME-Ø 1/2019: Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018 Infoskriv RME-Ø 1/2019: Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018 Dette infoskrivet forklarer korleis inntektsramma og kostnadsnormen vert berekna for 2018. Vi beskriv også berekning av referanserente,

Detaljer

Infoskriv ETØ-4/2017: Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018

Infoskriv ETØ-4/2017: Om berekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018 Infoskriv Til: Frå: Ansvarleg: Omsetnadskonsesjonærar med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: Vår ref.: Arkiv: Kopi: Infoskriv ETØ-4/2017: Om berekning av inntektsrammer og

Detaljer

Dato: 15.september Seksjonssjef studier og etter utdanning Arkivnr 375/2008

Dato: 15.september Seksjonssjef studier og etter utdanning Arkivnr 375/2008 S TYRES AK Syremøe 07 23.sepember Syresak 53/2008 MÅLTALL framidig uvikling av sudenall og sudieprogrammer KONTAKTINFORMASJON POSTBOKS 6853, ST. OLAVS PLASS NO-0130 OSLO TLF: (+47) 22 99 55 00 FAKS: (+47)

Detaljer

Infoskriv ETØ-3/2018: Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2019

Infoskriv ETØ-3/2018: Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2019 Infoskriv ETØ-3/2018: Om utrekning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2019 Dette infoskrivet forklarer korleis vi reknar inntektsramme og kostnadsnorm for 2019. Vi syner også utrekning av referanserente,

Detaljer

Rundskriv EØ-3/2012 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2013

Rundskriv EØ-3/2012 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2013 Rundskriv Til: Fra: Ansvarlig: Omsetningskonsesjonærer med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: 03.12.2012 Vår ref.: Arkiv: Kopi: NVE Rundskriv EØ-3/2012 Om beregning av inntektsrammer

Detaljer

BNkreditt AS. Årsrapport 2011

BNkreditt AS. Årsrapport 2011 BNkredi AS Årsrappor 2011 Innhold Nøkkelall...3 Syres berening...4 Resularegnskap... 10 Balanse pr. 31.12... 11 Endring i egenkapial i 2010 og 2011... 12 Konansrømoppsilling... 13 Noer... 14 Noe 1. Regnskapsprinsipper

Detaljer

Eksamen i STK4060/STK9060 Tidsrekker, våren 2006

Eksamen i STK4060/STK9060 Tidsrekker, våren 2006 Eksamen i STK4060/STK9060 Tidsrekker, våren 2006 Besvarelsen av oppgavene nedenfor vil ugjøre de vesenlige grunnlage for karakergivningen, og ugangspunke for den munlige eksaminasjonen. De er meningen

Detaljer

Infoskriv RMEØ-1/2018: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017

Infoskriv RMEØ-1/2018: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2017 Infoskriv Til: Fra: Ansvarlig: Omsetningskonsesjonærer med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: Vår ref.: Arkiv: Kopi: Infoskriv RMEØ-1/2018: Om beregning av inntektsrammer

Detaljer

Dokumentasjon av en ny relasjon for rammelånsrenten i KVARTS og MODAG

Dokumentasjon av en ny relasjon for rammelånsrenten i KVARTS og MODAG Noaer Documens 65/2012 Håvard Hungnes Dokumenasjon av en ny relasjon for rammelånsrenen i KVARTS og MODAG Noaer 65/2012 Håvard Hungnes Dokumenasjon av en ny relasjon for rammelånsrenen i KVARTS og MODAG

Detaljer

YF kapittel 3 Formler Løsninger til oppgavene i læreboka

YF kapittel 3 Formler Løsninger til oppgavene i læreboka YF kapiel 3 Formler Løsninger il oppgavene i læreoka Oppgave 301 a E 0,15 l 0,15 50 375 Den årlige energiproduksjonen er 375 kwh. E 0,15 l 0,15 70 735 Den årlige energiproduksjonen er 735 kwh. Oppgave

Detaljer

og ledelse av forsyningskjeder Kapittel 4 Del A - Prognoser SCM200 Innføring i Supply Chain Management

og ledelse av forsyningskjeder Kapittel 4 Del A - Prognoser SCM200 Innføring i Supply Chain Management Logisikk og ledelse av forsyningskjeder Kapiel 4 Del A - Prognoser M200 Innføring i Suin Man Rasmus Rasmussen PREDIKSJON En prediksjon (forecas forecas) er en prognose over hva som vil skje i framiden.

Detaljer

UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT

UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT Usa eksamen i: ECON315/415 Inroducory Economerics Eksamensdag: Fredag 11. augus 26 Tid for eksamen: kl. 9: 12: Oppgavesee er på 5 sider Tillae hjelpemidler: Alle

Detaljer

Antall kilometer høyspentnett. Antall nettstasjoner. Antall abonnementer. Andel luftlinjer i barskog med høy og særs høy bonitet

Antall kilometer høyspentnett. Antall nettstasjoner. Antall abonnementer. Andel luftlinjer i barskog med høy og særs høy bonitet 2012. Disse totale kostnadene og oppgavene for 2012 måles mot gjennomsnittlige kostnader og oppgaver for perioden 2008-2012. De totale kostnadene er summen av drift- og vedlikehold, KILE, avskrivinger,

Detaljer

Infoskriv ETØ-1/2017 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016

Infoskriv ETØ-1/2017 Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2016 Infoskriv Til: Fra: Ansvarlig: Dato: Vår ref.: Arkiv: Kopi: Omsetningskonsesjonærer med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Middelthuns gate 29 Postboks 5091 Majorstua 0301 OSLO

Detaljer

Norges vassdrags- og energidirektorat. Må reguleringsmodellen endres for å nå fornybarhetsmålene? Stig Olav Wiull seksjon for økonomisk regulering

Norges vassdrags- og energidirektorat. Må reguleringsmodellen endres for å nå fornybarhetsmålene? Stig Olav Wiull seksjon for økonomisk regulering Norges vassdrags- og energidirektorat Må reguleringsmodellen endres for å nå fornybarhetsmålene? Stig Olav Wiull seksjon for økonomisk regulering Oversikt Om inntektsrammer som virkemiddel Relevante forskjeller

Detaljer

Norges vassdrags- og energidirektorat

Norges vassdrags- og energidirektorat Norges vassdrags- og energidirektorat Inntektsrammereguleringen Status og videre planer EBL Nettkonferansen 2. desember 2008 Tore Langset Innhold Saksbehandling Tilsyn Forskriftsendringer Utviklingen i

Detaljer

Pengemengdevekst og inflasjon

Pengemengdevekst og inflasjon Pengemengdeveks og inflasjon - en empirisk analyse og eoreiske berakninger Hovedfagsoppgave i samfunnsøkonomi av Sian Brundland Berge Insiu for økonomi Universiee i Bergen Våren 2004 KAPITTEL 1 INNLEDNING...

Detaljer

Forelesning 4 og 5 MET3592 Økonometri ved David Kreiberg Vår 2011. c) Hva er kritisk verdi for testen dersom vi hadde valgt et signifikansnivå på 10%?

Forelesning 4 og 5 MET3592 Økonometri ved David Kreiberg Vår 2011. c) Hva er kritisk verdi for testen dersom vi hadde valgt et signifikansnivå på 10%? Forelesning 4 og 5 MET59 Økonomeri ved David Kreiberg Vår 011 Diverse oppgaver Oppgave 1. Ana modellen: Y β + β X + β X + β X + u i 1 i i 4 4 i i Du esimerer modellen og oppnår følgende resulaer ( n 6

Detaljer

~/stat230/teori/bonus08.tex TN. V2008 Introduksjon til bonus og overskudd

~/stat230/teori/bonus08.tex TN. V2008 Introduksjon til bonus og overskudd ~/sa23/eori/bonus8.ex TN STAT 23 V28 Inrodukson il bonus og overskudd Bankinnskudd Ana a vi ønsker å see e viss beløp y i banken ved id = for å ha y n ved id = n. Med en reneinensie δ må vi see inn y =

Detaljer

SAKSFRAMLEGG. Saksbehandler: Anne Marie Lobben Arkiv: 040 H40 Arkivsaksnr.: 12/422

SAKSFRAMLEGG. Saksbehandler: Anne Marie Lobben Arkiv: 040 H40 Arkivsaksnr.: 12/422 SAKSFRAMLEGG Saksbehandler: Anne Marie Lobben Arkiv: 040 H40 Arkivsaksnr.: 12/422 OMSORGSBOLIGER I PRESTFOSS Rådmannens forslag il vedak: Budsjerammen il prosjek 030030 Omsorgsboliger i Presfoss økes.

Detaljer

Infoskriv ETØ-4/2017: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018

Infoskriv ETØ-4/2017: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018 Infoskriv Til: Fra: Ansvarlig: Omsetningskonsesjonærer med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: Vår ref.: Arkiv: Kopi: Infoskriv ETØ-4/2017: Om beregning av inntektsrammer

Detaljer

Elgbeiteregistrering i Trysil og omegn 2005

Elgbeiteregistrering i Trysil og omegn 2005 Elgbeieregisrering i Trysil og omegn 2005 Fyresdal Næringshage 3870 Fyresdal Tlf: 35 06 77 00 Fax: 35 06 77 09 Epos: pos@fna.no Oppdragsgiver: Trysil og Engerdal Umarksråd Uarbeide av: -Lars Erik Gangsei

Detaljer

Boligprisvekst og markedsstruktur i Danmark og Norge

Boligprisvekst og markedsstruktur i Danmark og Norge NORGES HANDELSHØYSKOLE Bergen, våren 2007 Boligprisveks og markedssrukur i Danmark og Norge Philip Harreschou og Sig Økland Veiledere: Frode Seen og Guorm Schjelderup Maseruredning ved foreaks- og samfunnsøkonomisk

Detaljer

Bør sentralbanken ta mer hensyn til boligprisene?

Bør sentralbanken ta mer hensyn til boligprisene? UNIVERSITETET I STAVANGER Savanger, våren 2011 Bør senralbanken a mer hensyn il boligprisene? En sudie av de norske boligmarkede Av Marie Sjursen Uredning i spesialiseringen Samfunnsøkonomi DET SAMFUNNSVITENSKAPELIGE

Detaljer

Oppgaveverksted 3, ECON 1310, h14

Oppgaveverksted 3, ECON 1310, h14 Oppgaveverksed 3, ECON 30, h4 Oppgave I denne oppgaven skal du forklare de økonomiske mekanismene i hver deloppgave, men de er ikke men a du skal bruke id på å forklare modellen uover de som blir spur

Detaljer

2006/2 Notater 2006. Håvard Hungnes. Notater. Hvitevarer 2006. Modell og prognose. Gruppe for Makroøkonomi

2006/2 Notater 2006. Håvard Hungnes. Notater. Hvitevarer 2006. Modell og prognose. Gruppe for Makroøkonomi 006/ Noaer 006 Håvard Hungnes Noaer Hvievarer 006. Modell og prognose Gruppe for Makroøkonomi I. Innledning og konklusjon 1 På oppdrag fra norske elekroleverandørers landsforening (NEL) har vi uarbeide

Detaljer

Infoskriv RME-Ø 1/2019: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018

Infoskriv RME-Ø 1/2019: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018 Infoskriv RME-Ø 1/2019: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2018 Dette infoskrivet forklarer hvordan inntektsrammen og kostnadsgrunnlaget blir beregnet for 2018. Vi beskriver også beregning

Detaljer

Obligatorisk oppgave ECON 1310 høsten 2014

Obligatorisk oppgave ECON 1310 høsten 2014 Obligaorisk oppgave EON 30 høsen 204 Ved sensuren vil oppgave elle 20 prosen, oppgave 2 elle 50 prosen, og oppgave 3 elle 30 prosen. For å få godkjen må besvarelsen i hver fall: gi mins re nesen rikige

Detaljer

Sensorveiledning UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT. ECON 1310 Eksamensoppgave høsten 2011

Sensorveiledning UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT. ECON 1310 Eksamensoppgave høsten 2011 Sensorveiledning UNIVERSITETET I OSLO ØKONOMISK INSTITUTT ECON 3 Eksamensoppgave høsen 2 Ved sensuren illegges alle oppgavene lik vek For å beså eksamen, må besvarelsen i hver fall: gi mins re rikige svar

Detaljer

Infoskriv RME-Ø 3/2018: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2019

Infoskriv RME-Ø 3/2018: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2019 Infoskriv RME-Ø 3/2018: Om beregning av inntektsrammer og kostnadsnorm for 2019 Dette infoskrivet forklarer hvordan inntektsrammen og kostnadsgrunnlaget blir beregnet for 2019. Vi beskriver også beregning

Detaljer

3. Beregning av Fourier-rekker.

3. Beregning av Fourier-rekker. Forelesigsoaer i maemaikk. 3. Beregig av 3.. Formlee for Fourier-koeffisieee. Vi går re på sak: a f være e sykkevis koiuerlig fuksjo med periode p. De uedelige rigoomeriske rekka cos( ) si ( ) a + a +

Detaljer

Norges vassdrags- og energidirektorat

Norges vassdrags- og energidirektorat Norges vassdrags- og energidirektorat Inntektsrammereguleringen Nyheter, videre planer og samspillet med bransjen EBL Nettkonferansen 4. desember 2007 Tore Langset Innhold Oppsummering av arbeidet i 2007

Detaljer

Internasjonale prisimpulser til importerte konsumvarer

Internasjonale prisimpulser til importerte konsumvarer Inernasjonale prisimpulser il imporere konsumvarer Johan Øverseh Røsøen, konsulen i Økonomisk avdeling 1 Den lave konsumprisveksen i Norge kan i sor grad forklares ved krafig prisfall på imporere varer,

Detaljer

Kraftsituasjonen veke 2, 2017

Kraftsituasjonen veke 2, 2017 , 2017 Vêrskifte gav lågare kraftprisar Høgare temperaturar gjorde at norsk kraftproduksjon og -forbruk gjekk ned i førre veke. I tillegg var det høg nordisk vindkraftproduksjon, noko som medverka til

Detaljer

Hvordan virker reguleringsmodellen

Hvordan virker reguleringsmodellen Hvordan virker reguleringsmodellen Svein Sandbakken Temadag EBL 1. november 2007 Trondheim Beddingen 8 7014 Trondheim Fax. 73 600 701 ECgroup AS www.ecgroup.no Tlf. 73 600 700 Oslo Stortingsgata 22 0161

Detaljer

Levetid og restverdi i samfunnsøkonomisk analyse

Levetid og restverdi i samfunnsøkonomisk analyse Visa Analyse AS Rappor 35/11 Leveid og resverdi i samfunnsøkonomisk analyse Haakon Vennemo Visa Analyse 5. januar 2012 Dokumendealjer Visa Analyse AS Rapporiel Rappor nummer xxxx/xx Leveid og resverdi

Detaljer

Næringspolitisk verksted EBL 1. april Truls Paulsen adm. direktør Dragefossen Kraftanlegg AS

Næringspolitisk verksted EBL 1. april Truls Paulsen adm. direktør Dragefossen Kraftanlegg AS Næringspolitisk verksted EBL 1. april 2009 Truls Paulsen adm. direktør Dragefossen Kraftanlegg AS Agenda Nettregulering og DEA modell Geografifaktorer Skog Snø Kyst Økonomi for Dragefossen Kraftanlegg

Detaljer

Faktorer bak bankenes problemlån

Faktorer bak bankenes problemlån Fakorer bak bankenes problemlån Tor Oddvar Berge, seniorrådgiver, og Karine Godding Boye, konsulen, begge i Finansmarkedsavdelingen i Norges Bank 1 I denne analysen ser vi på hvilke makroøkonomiske fakorer

Detaljer

Klimaendringer gir lavere elektrisitetspriser og høyere forbruk i Norden Karina Gabrielsen og Torstein Bye

Klimaendringer gir lavere elektrisitetspriser og høyere forbruk i Norden Karina Gabrielsen og Torstein Bye Økonomiske analyser 3/2005 Klimaendringer gir lavere elekrisiespriser og høyere forbruk Klimaendringer gir lavere elekrisiespriser og høyere forbruk i Norden Karina Gabrielsen og Torsein Bye Bruk av fossil

Detaljer

Trafikktellinger mai 2013 i vegkrysset Nygårdsvikveien/ Johan Berentsens vei.

Trafikktellinger mai 2013 i vegkrysset Nygårdsvikveien/ Johan Berentsens vei. INNHOLD. Dags siuasjon..... Resula fra rafikkellinger..... ÅDT i dag... 4. midig siuasjon... 4 3. Kilder... 5 4. Vedlegg: Trafikkellinger og kar over ellepunk... 6 Trafikkellinger mai 03 i vegkrysse /

Detaljer

Kort om ny reguleringskurvelogikk. Trond Reitan 19/8-2013

Kort om ny reguleringskurvelogikk. Trond Reitan 19/8-2013 Kor om ny reguleringskurvelogikk Trond Reian 19/8-2013 Hensik Hensiken med en reguleringskurver er å angi sammenhengen mellom en angi minimumsvannføring (apping) og nødvendig magasinvolum på årlig basis.

Detaljer

Ny nettregulering - rammebetingelser

Ny nettregulering - rammebetingelser Ny nettregulering - rammebetingelser Svein Sandbakken Kurs: Budsjettering og tariffering 3. og 4. oktober 2007 Trondheim Beddingen 8 7014 Trondheim ECgroup AS www.ecgroup.no Tlf. 73 600 700 Fax. 73 600

Detaljer

Styresak. Administrerande direktør Hege Fjell Urdahl Berit Berntsen/Anne. M. Reksten Status avvik Helse Miljø og tryggleik (HMT) og sjukefråvær

Styresak. Administrerande direktør Hege Fjell Urdahl Berit Berntsen/Anne. M. Reksten Status avvik Helse Miljø og tryggleik (HMT) og sjukefråvær Styresak Går til: Styremedlemmar Føretak: Sjukehusapoteka Vest HF Dato: 16.09.2010 Frå: Sakshandsamar: Saka gjeld: Administrerande direktør Hege Fjell Urdahl Berit Berntsen/Anne. M. Reksten Status avvik

Detaljer

Veiledning til beregningsgrunnlag for fastsettelse av inntektsramme

Veiledning til beregningsgrunnlag for fastsettelse av inntektsramme Notat Til: Fra: Ansvarlig: Omsetningskonsesjonærer med inntektsramme Seksjon for økonomisk regulering Tore Langset Dato: 1.2.2016 Vår ref.: 201403906 Arkiv: Kopi: Middelthuns gate 29 Postboks 5091 Majorstua

Detaljer

Metode for korrigering av DEA-resultat mhp forskjeller i rammevilkår Endring for 2010

Metode for korrigering av DEA-resultat mhp forskjeller i rammevilkår Endring for 2010 Side 2 Metode for korrigering av DEA-resultat mhp forskjeller i rammevilkår Statistiske analyser basert på nye data viser at rammevilkårsvariablene som er inkludert i dagens DEAmodell fremdeles fanger

Detaljer

2001/10 Rapporter Reports. Andreas Krüger Enge. Prisindeks for tenesteytande næringar. Statistisk sentralbyrå Statistics Norway Oslo Kongsvinger

2001/10 Rapporter Reports. Andreas Krüger Enge. Prisindeks for tenesteytande næringar. Statistisk sentralbyrå Statistics Norway Oslo Kongsvinger 2/ Rapporer Repors Andreas Krüger Enge Prisindeks for eneseyande næringar Saisisk senralbyrå Saisics Norway Oslo Kongsvinger Rapporer Repors I denne serien publiseres saisiske analyser, meode- og modellbeskrivelser

Detaljer

H Ø G S K O L E N I B E R G E N Avdeling for lærerutdanning

H Ø G S K O L E N I B E R G E N Avdeling for lærerutdanning H Ø G S K O L E N I B E R G E N Avdeling for lærerudanning Eksamensoppgave Ny/usa eksamen høs 004 Eksamensdao: 07--004 Fag: NAT0-FY Naur og miljøfag 60sp. ALN modul fysikk 5 sp. Klasse/gruppe: UTS/NY/ALN

Detaljer

Analyse av målt effektivitet for Nettselskapet AS

Analyse av målt effektivitet for Nettselskapet AS Analyse av målt effektivitet for Nettselskapet AS Grunnlaget for analysene Analysene er basert på NVEs data i forbindelse med varsel om inntektsramme For å unngå «støy» i analysene har vi valgt å holde

Detaljer

Forelesning 26. MAT1030 Diskret Matematikk. Trær med rot. Litt repetisjon. Definisjon. Forelesning 26: Trær. Roger Antonsen

Forelesning 26. MAT1030 Diskret Matematikk. Trær med rot. Litt repetisjon. Definisjon. Forelesning 26: Trær. Roger Antonsen MAT1030 Diskre Maemaikk Forelesning 26: Trær Roger Anonsen Insiu for informaikk, Universiee i Oslo Forelesning 26 5. mai 2009 (Sis oppdaer: 2009-05-06 22:27) MAT1030 Diskre Maemaikk 5. mai 2009 2 Li repeisjon

Detaljer

av Erik Bédos, Matematisk Institutt, UiO, 25. mai 2007.

av Erik Bédos, Matematisk Institutt, UiO, 25. mai 2007. Om den diskree Fourier ransformen av Erik Bédos, Maemaisk Insiu, UiO,. mai 7. Vi lar H beegne indreproduk romme som besår av alle koninuerlige komplekse funksjoner definer på inervalle [, π] med indreproduke

Detaljer

Spesialisering: Anvendt makro 5. Modul

Spesialisering: Anvendt makro 5. Modul Spesialisering: Anvend makro 5. Modul 1.B Lineære regresjonsmodeller og minse kvadraers meode (MKM) Drago Berghol Norwegian Business School (BI) 10. november 2011 Oversik I. Inroduksjon il økonomeri II.

Detaljer

Ukemønsteret i bensinmarkedet

Ukemønsteret i bensinmarkedet NORGES HANDELSHØYSKOLE Bergen, høsen 2006 Ukemønsere i bensinmarkede en empirisk analyse Elisabeh Flasnes Veileder: Professor Frode Seen Uredning i fordypnings-/spesialfagsområde: Markedsføring og konkurranse

Detaljer

Kraftsituasjonen veke 1, 2017

Kraftsituasjonen veke 1, 2017 , 2017 Auke i kraftprisane Kjølegare vêr bidrog til at kraftforbruket gjekk kraftig opp i årets første veke, etter å ha vore lågt veka før grunna mildt vêr og ferieavvikling. Vindkraftproduksjonen gjekk

Detaljer

Produksjonsgapet i Norge en sammenlikning av beregningsmetoder

Produksjonsgapet i Norge en sammenlikning av beregningsmetoder Produksjonsgape i Norge en sammenlikning av beregningsmeoder Hilde C. Bjørnland, posdokor ved Økonomisk Insiu, Universiee i Oslo, Leif Brubakk og Anne Sofie Jore, seniorrådgivere i Økonomisk avdeling,

Detaljer

System 2000 HLK-Relais-Einsatz Bruksanvisning

System 2000 HLK-Relais-Einsatz Bruksanvisning Sysem 2000 HLK-Relais-Einsaz Sysem 2000 HLK-Relais-Einsaz Ar. Nr.: 0303 00 Innholdsforegnelse 1. rmasjon om farer 2 2. Funksjonsprinsipp 2 3. onasje 3 4. Elekrisk ilkopling 3 4.1 Korsluningsvern 3 4.2

Detaljer

Årsmelding 2010. mai 2011

Årsmelding 2010. mai 2011 Årsmelding 2010 mai 2011 Om NOKUT side 2 Tilbakeblikk på 2010: Førse år med nye NOKUT side 3 Tilsyn med norsk høyere udanning og fagskoleudanning side 5 Kvaliesuvikling gjennom uredning, evaluering og

Detaljer

Verksemdsrapport Psykisk helsevern

Verksemdsrapport Psykisk helsevern Verksemdsrapport Månad: Desember 2017 AKTIVITET for vaksne (VOP/RUS) Aktivitet innanfor psykisk helsevern er litt lågare enn plan i perioden, både for døgnpostar og poliklinikk. Beleggsprosenten på DPS

Detaljer

Utval Møtedato Utval Saksnr Formannskapet Kommunestyret. Forvalting av særavtalekraft og konsesjonskraft

Utval Møtedato Utval Saksnr Formannskapet Kommunestyret. Forvalting av særavtalekraft og konsesjonskraft Vinje kommune Økonomi, plan og utvikling Arkiv saknr: 2015/2106 Løpenr.: 18241/2015 Arkivkode: 150 Utval Møtedato Utval Saksnr Formannskapet Kommunestyret Sakshandsamar: Gry Åsne Aksvik Forvalting av særavtalekraft

Detaljer

Ådne Cappelen, Arvid Raknerud og Marina Rybalka

Ådne Cappelen, Arvid Raknerud og Marina Rybalka 2007/36 Rapporer Repors Ådne Cappelen, Arvid Raknerud og Marina Rybalka Resulaer av SkaeFUNN paenering og innovasjoner Saisisk senralbyrå Saisics Norway Oslo Kongsvinger Rapporer Repors I denne serien

Detaljer

Hvordan virker reguleringsmodellen

Hvordan virker reguleringsmodellen Hvordan virker reguleringsmodellen Svein Sandbakken 25. mai 2009 Innhold Nettregulering generelt Nettregulering fra 2007 Beskrivelse Effektivitetsmåling Incentiv 2 Nettregulering generelt Nettvirksomhet

Detaljer

MAT1030 Forelesning 26

MAT1030 Forelesning 26 MAT030 Forelesning 26 Trær Roger Anonsen - 5. mai 2009 (Sis oppdaer: 2009-05-06 22:27) Forelesning 26 Li repeisjon Prims algorime finne de minse uspennende ree i en veke graf en grådig algorime i den forsand

Detaljer

Det er ein føresetnad for tilbakemelding av resultata til verksemda at personvern og anonymitet er sikra.

Det er ein føresetnad for tilbakemelding av resultata til verksemda at personvern og anonymitet er sikra. Ressurssenter for psykologiske og sosiale faktorar i arbeid Tilbakemelding til tilsett og leiing i verksemda Ei kartlegging bør følgjast av tilbakemelding til dei tilsette om resultata. Ein spreier dermed

Detaljer

Magne Holstad og Finn Erik L. Pettersen Hvordan reagerer strømforbruket i alminnelig forsyning på endringer i spotpris?

Magne Holstad og Finn Erik L. Pettersen Hvordan reagerer strømforbruket i alminnelig forsyning på endringer i spotpris? Rapporer 15/2011 Magne Holsad og Finn Erik L. Peersen Hvordan reagerer srømforbruke i alminnelig forsyning på endringer i spopris? Saisisk senralbyrå Saisics Norway Oslo Kongsvinger Rapporer I denne serien

Detaljer

Virkninger av ubalansert produktivitetsvekst («Baumols sykdom»)

Virkninger av ubalansert produktivitetsvekst («Baumols sykdom») 1 Jon Vislie; februar 2018 ECON 3735 vår 2018 Forelesningsnoa #2 Virkninger av ubalanser produkiviesveks («Baumols sykdom») I Forelesningsnoa #1 så vi på generelle likevekseffeker i en o-sekor-økonomi,

Detaljer

Kraftsituasjonen veke 3, 2017

Kraftsituasjonen veke 3, 2017 , 2017 Auka nettoeksport av kraft frå Noreg og Norden Lågare dansk vindkraftproduksjon bidrog til auka nettoeksport av kraft frå Noreg i førre veke. Sjølv om den danske produksjonsnedgangen var stor, auka

Detaljer

Vedteke forprosjekt i Hallingdal

Vedteke forprosjekt i Hallingdal Vedeke forprosjek i Hallingdal Hallingdal lokalmedisinske sener Samhandlingsreformen uvikling og organisering i Hallingdal Prosjekplan Flå, Nes, Gol, Hemsedal, Ål og Hol kommune Ringerike sykehus, Vesre

Detaljer

1 Innledning. 2 Organisering av kontantforsyningen. 3 Behov for å holde lager

1 Innledning. 2 Organisering av kontantforsyningen. 3 Behov for å holde lager Norges Banks lagersyring av konaner Knu Are Aasvei, konsulen i Finansmarkedsavdelingen, og Thomas Kjørsad, konsulen i Avdeling for konane bealingsmidler 1 For å kunne ivarea sin seddel- og mynforsyningsplik,

Detaljer

Verksemdsrapport psykisk helsevern

Verksemdsrapport psykisk helsevern Verksemdsrapport psykisk helsevern Månad: September 2017 AKTIVITET Psykisk helsevern for vaksne (VOP/RUS) God aktivitet innanfor psykisk helsevern i perioden. Aktiviteten i døgnseksjonane er litt lågare

Detaljer

Ved opp -og utladning av kondensatorer varierer strøm og spenning. Det er vanlig å bruke små bokstaver for å angi øyeblikksverdier av størrelser.

Ved opp -og utladning av kondensatorer varierer strøm og spenning. Det er vanlig å bruke små bokstaver for å angi øyeblikksverdier av størrelser. 4.4 INNE- OG TKOPLING AV EN KONDENSATO 1 4.4 INN- OG TKOPLING AV EN KONDENSATO Ved opp -og uladning av kondensaorer varierer srøm og spenning. De er vanlig å bruke små boksaver for å angi øyeblikksverdier

Detaljer

// Notat 1 // tapte årsverk i 2013

// Notat 1 // tapte årsverk i 2013 // Notat 1 // 214 656 tapte årsverk i 213 656 tapte årsverk i 213 Av Jorunn Furuberg og Ola Thune Samandrag I 213 gjekk 656 årsverk tapt på grunn av dårleg helse eller mangel på ordinært arbeid. Dei tapte

Detaljer

FYS3220 Oppgaver om Fourieranalyse

FYS3220 Oppgaver om Fourieranalyse FYS3220 Oppgaver om Fourieranalyse Innhold Enkle fourieranalyse oppgaver... 1 1) egn frekvensspeker for e sammensa sinus signal... 1 2) Fra a n og b n il c n og θ... 2 Fourier serieanalyse... 2 3) Analyse

Detaljer

Kraftsituasjonen veke 31, 2016

Kraftsituasjonen veke 31, 2016 , 2016 Auke i vindkraftproduksjonen Høgare vindkraftproduksjon i Sverige og Danmark samt meir nedbør enn normalt bidrog til noko lågare kraftpris i heile norden i veke 31. Det er óg venta høgare nedbørsmengder

Detaljer

Kraftsituasjonen veke 20, 2016

Kraftsituasjonen veke 20, 2016 , 2016 Auke i norsk kraftproduksjon Nedbør og høgt tilsig bidrog til ein auke i norsk kraftproduksjon for andre veke på rad. Systemprisen gjekk likevel opp 10 % samanlikna med veke 19. Dette kan ha samanheng

Detaljer