Møteinnkalling. Breheimen nasjonalparkstyre

Transkript

1 Møteinnkalling Breheimen nasjonalparkstyre Utvalg: Møtested: Luster rådhus, Gaupne. Dato: Tidspunkt: 15:00 Eventuelt forfall må meldes snarest på tlf / Vararepresentanter møter etter nærmere beskjed. DAGSORDEN FOR 24.JUNI I LUSTER. Kl Møte med Bolstad og Heltne sameige - Fjordstova i Skjolden Kl Møte med barnehagen på Skjolden (Monaprosjektet) og nasjonalparksutstillinga der. Kl Vi køyrer til Breheimensenteret i Jostedalen for å delta på opninga Ca kl Styremøte på Rådhuset i Gaupne

2 Saksliste Utvalgssaksnr ST 42/13 ST 43/13 ST 44/13 ST 45/13 ST 46/13 ST 47/13 RS RS RS RS DS 23/13 Innhold Lukket Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar Breheimen nasjonalpark - Løyve til bygging og løyving av ekstramidlar til bru over Tundra elv ved Tundradalsseter. Sak - Tillatelse til riving av gammel, og bygging av ny bru over Vigdøla - Vigdalen landskapsvernområde Sak - Tillatelse til oppseting av tilsyns-/sankebu i Haugssveidalen Sak - Løyve til vedlikehald/utbetring av buforvegen mellom Vetlefosso og Fossen og bygging av bru over Nobbelvi Sak - Omlegging av sti mellom Nørdstedalseter og Arentzbu Referatsaker Stadfester vedtak - Klage - Transport av ved med traktor til hytte ved Bøvertjønnen hyttegrend Re: Facebook og bruken av logo for Breheimen nasjonalpark Protokoll fra årsmøte i villreinnemnda for Ottadalen Referat fra årsmøte i villreinutvalget for Ottadalsområdet Tillatelse til bruk av båt med motor for fiske og jakt på Lundadalsvatnet DS 24/13 Løyve til landing med helikopter ved Spørteggbu - Breheimen nasjonalpark 2013 DS 25/13 DS 26/13 DS 27/13 DS 28/13 Løyve til landing med helikopter ved Sprongdalshytta - Breheimen nasjonalpark Delegert sak - Tillatelse til gjennomføring av arrangementet Norges Minste Festival 2013 ved Smithbua. Tillsatelse til landing med helikopter ved stølen Smole John Rolv Bjørnevåg Tillatelse til utsetting av Fjellgeitpostar i Breheimen verneområde. 2003/ / / / / / / / / / / / / / / /3330

3

4 ST 42/13 Godkjenning av innkalling og sakliste - val av to medlemmar til å skrive under protokoll saman med styreleiar 2003/4333

5 BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2013/ Sakshandsamar: Bjørn Dalen Dato: Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 43/ Breheimen nasjonalpark - Løyve til bygging og løyving av ekstramidlar til bru over Tundra elv ved Tundradalsseter. Dokument i saka - Bestillingsdialogen 2013 sak 2012/6969 dok.4. - Søknad om ekstra midlar frå SNO, Tilsegn frå SNO Tiltaket er vurdert i samsvar med: 1. Forskrift for Breheimen nasjonalpark, dagsett 7.august Naturmangfaldlova, dagsett 19.juni nr.100. Søknaden Via SNO lokalt fekk sekretariatet for Breheimen nasjonalparkstyre den 7.juni i år melding om at det kunne søkast om midlar til tiltak frå restmidla. Tiltaka i Breheimen var fullfinansierte med eit unntak slik det ser ut no. Restaureringa av utleggbru over Tundra var i utgangspunktet fullfinansiert, men delfinansieringa av midlar gjennom Skjåk kommune har ikkje kome på plass. Etter samtale med tiltakshavar Skjåk Almenning vart ein samd om å søke på midlar frå restmidla for å få finansieringa i hop. Brua fører inn i nasjonalparken slik at eine brukaret ligg inne i verneområdet. Styret bør derfor også vurdere restaureringa av brua som eit tiltak som kjem i kontakt med verneområdet. Verneforskrift, verneformål og framlegg til forvaltningsplan Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskapet, dyreliv og friluftsliv, jf. verneforskrifta 2 og naturmangfaldlova 1,4, og 5 samt 7, jf Formålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stor samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative, økosystem og landskap utan tyngre inngrep. I tillegg å ta vare på biologiske mangfald med serleg vekt på leveområde og trekk område for villreinstammen i Ottadalen villreinområde. Vidare skal det takast vare på kulturminne som bidreg til landskapet sin eigenart og ein særprega vassdragsnatur. Etter

6 verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark er vedlikehald av anlegg og innretningar lov (verneforskrift 3 pkt. 1.2 bokstav a). Likeeins er motorferdsel på land, på vatn og i lufta forbode (verneforskrifta 3 pkt. 6.1), med unntak gjeve i pkt. 6.2 og 6.3. I verneforskrifta heiter det: Bygging Reglane er ikkje til hinder for m.a: - -«vedlikehald av bygningar, anlegg og innretningar som ikkje fører til bruksendring. Vedlikehald skal skje i samsvar med lokal byggeskikk og tilpassast landskapet. Vedlikehald omfattar ikkje ombygging eller utviding..» ( 3 pkt. 1,2 bokstav a i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark) Vidare heiter det i forvaltningsplanen: - «Med vedlikehald meiner ein her alt av innvendig vedlikehald, og utvendig vedlikehald som gjeld utskifting av material og/eller utstyr med nytt av same type og dimensjon, til dømes dører eller vindauge. Eit anna døme på slikt vedlikehald er når kledningsbord blir skifta ut med nye bord i same dimensjon. Betre isolering fell innafor definisjonen av vedlike hald.» Vurdering Utleggsbrua over Tundra elv. Nasjonalparkgrensa går i djupålen. Det vart søkt Bestillingsdialogen om midlar for 2013, kr ,-. Det vart løyvd kr ,-. I tillegg var det opprinneleg rekna med kr i Smil midlar gjennom Skjåk kommune. Her er det innstilt på kr ,- i tilskot.i tillegg er det teke omsyn til at prosjektet er såpass komplisert at det bør takast høgde for ei uforutsett utgift som er sett til kr ,-. Det vart derfor søkt om kr ,- i tilskot frå restmidla. I tillegg er ikkje prosjekteringa teke med her da den er avslutta. Kostnadsoverslaget: Materialer: Tømmer kr ,- Andre materialer kr ,- Transport kr ,- Arbeid: Riving,rydding, muring og tømring kr ,- Gravemaskin/traktor kr ,- Uforutsett kr ,- Meirverdiavgift kr ,- Sum kostnad kr ,-

7 Finansieringplan: Materialer frå Skjåk Almenning kr ,- Løyvd frå Bestillingsdialogen 2013 kr ,- Skjåk kommune SMIL-midlar kr ,- Restmidlar frå SNO kr ,- Ordninga med investering i beiteområde kr ,- Tundradalen Beitelag kr ,- Sum finansiering kr ,- På austre breidd ligg steinkista tett inntil ei seterkve. På vestre breidd går det eit ledegjerde for storfe opp frå brua. Reint byggteknisk er det tenkt å skifte ut stokkar i steinkistene som delvis må demonterast og byggjast oppatt slike dei er. Steinkista på austre breidd er skifta for nokre titals år sidan og det vart da bruk virke med mindre dimensjonar enn opprinneleg. Det er derfor tenkt å skifte ut det meste av dette. For å gjennomføre prosjektet på ein skåsam måte er det tenkt å plassere ei gravemaskin på austre breidd som kan fungere som kran ut på brukonstruksjonen. Det er såleis ikkje behov for motorferdsel som sådan i verneområde. Ellers det meste handarbeid. Brukrettshavarar meiner faret har endra seg siste åra ved brua slik at det er attlagt meir masse langs austre breidd. Dette har ført til at djupålen har flytta seg lenger vestover. Ut ifrå dette er det meint at det er behov for å reinske opp faret i elva. Dersom dette er aktuelt må det søkast Breheimen nasjonalparkstyre om det. Det er god dokumentasjon på brua og omgjevnadane. Brua har vore vedlikehalden av brukretthavarane til alle tider og tiltaket vil ikkje endre på konstruksjon og utsjånad. Det går markert stig frå brua og på vestre breidd er det eit blautt parti på ca. 15 kvm. som med fordel kan steinleggjast betre for å hindre erosjon. Reinen brukar området om våren når bukken trekker ned på seterkveene på grøntbeitetrekk. Ut ifrå kunnskapen om området vurderer ein det slik at det ikkje behov for å ta i bruk føre-var-prinsipp i denne saka. Tiltaket vil ikkje påverke naturmiljøet i serleg negativ retning sidan det allereie er bru der i dag. Ein ser heller ikkje at tiltaket vil påverke økosystemet i større skala i negativ retning. Det er gjort greie for korleis tiltaket er tenkt gjennomført og dette er dei metodar som ein ser som best egna for å gjennomføre restaureringa på ein skånsam måte. Ut ifrå ei total vurdering meiner sekretariatet at tiltaket kan gjennomførast på visse vilkår. Forvaltar si innstilling Breheimen nasjonalparkstyre vedtek å løyve kr ,- av tildelte restmidlar til restaurering av bru over Tundra elv ved Tundradalsseter. For restaurering og løyving av midlar gjeld følgjande vilkår: 1. Ansvarleg for restaureringsprosjektet er grunneigar Skjåk Almenning. 2. Tiltaket må gjennomførast i tråd med dei planar som er utarbeidt for prosjektet. 3. Det skal brukast stadeige virke furutømmer/materialar i brukonstruksjonen. 4. På austre breidd ved innsteget til brua kan det med fordel helleleggjast med stadeigen stein får elvekanten. 5. Tiltaket skal gjennomførast i Området skal ryddast for overskotsvirke og til pyntast slik at det mest mogleg framstår som før prosjektet var på byrja. 7. Rekneskap og ein kortfatta rapport for prosjektet skal sendast Breheimen nasjonalparkstyre etter at tiltaket er gjennomført. 8. Eventuelle inngrep i vasstrengen krev eige løyve.

8 BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2013/ Sakshandsamar: Eldrid Nedrelo Dato: Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 44/ Sak - Løyve til bygging av ny bru over Vigdøla - Vigdalen landskapsvernområde Dokument i saka: Søknad om løyve til bygging av ny bru over Vigdøla ved Vigdalstølen/Breisete, og søknad om løyve til transport av material og utstyr med helikopter, datert Søknad om midlar til bygging av ny bru over Vigdøla mellom Vigdalstølen og Breisete med diverse spørsmål, datert Svarbrev vedrørande spørsmål om ny bru over Vigdøla Vigdalen landskapsvernområde, datert E-postar frå Oslo og Omegn Turistforening v/thomas With, datert , , og Søknaden vert vurdert i samsvar med: Forskrift om verneplan for Breheimen. Vedlegg 6. Vigdalen landskapsvernområde. Naturmangfaldlova Framlegg til forvaltningsplan for Breheimen nasjonalpark med tilgrensande verneområde. Søknaden Breisete sameige og Vigdalen sameige søkjer om løyve til bygging av ny bru over Vigdøla mellom Vigdalstølen og Breisete. Dei siste 40 åra har det vore ei smal gangbru med ein wire til å halda seg i på brua. Før den tid var det ei brei bru med grind på. Oslo og Omegn Turistforening er eigar av gangbrua som er der i dag. Dei opplyser at brua er hardt medfaren pga. store mengder snø og i dårleg forfatning og manglar rekkverk, og viser til at konsekvensen er store dersom nokon fell i elva. Dei ønskjer å skifte ut berande konstruksjon, brudekke og rekkverk. Turistforeningen har vore i kontakt med Breisete sameige og Vigdalen sameige, og viser til at grunneigarane er positive til utskifting av brua, men at dei ønskjer at ho vert breiare og sterkare. DNT Oslo og Omegn ser for seg ei løysing som dekker grunneigarane sine ønskje. I søknaden viser også Breisete sameige og Vigdalen sameige til at den gamle brua er i svært dårleg forfatning og må skiftast ut. I denne samanheng ønskjer dei å setje opp ei breiare bru enn den som er der i dag for å kunne føre husdyr over på andre sida av elva igjen. Dei ønskjer grind på brua for å halda husdyra på rette sida av elva. Dei viser også til at det er viktig at ein får ei bru som ein kan gå trygt over på ski.

9 Sameiga ønskjer å nytte dei gamle mura bru-fundamenta som er på staden. Breidda på fundamenta vil vere avgjerande for kor brei brua kan vere. Teiknagar av planlagt bru er vedlagt søknaden. Brua må tole dei store snømengdene i Vigdalen. Dei planlegg å bruke 2 ståldragarar, HEB 200. Lengda er ca. 6 meter. Som tverråsar (strø) planlegg dei å bruke 48x148 mm impregnert virke på høgkant. Avstanden mellom tverråsane blir ca. 30 cm. Lengda på desse vert gangbreidda pluss ca. 0,75 meter på kvar side. Det vil gå støtte frå tverråsane til rekkverket. Som sliteplank på gangfeltet vil dei bruke 48x98 mm impregnert virke. Rekkverket vil vere 1 m høgt og dei ønskjer å kle det med liggande impregnerte bord på innsida. Av omsyn til beitedyr er det behov for å stenge brua med grind. Dei planlegg med ei grind av røyr som vil vere i bruk frå midten av juni til byrjinga av oktober. Dei ønskjer å måle eller beise treverket på brua for å beskytte det. Sameiga søkjer samstundes om løyve til inntil 6 hiv med helikopter for transport av materialar og utstyr frå vårstølen i Vigdalen. Byggjearbeidet er planlagt i perioden 22. juli til 11. august. Verneformål, verneforskrift og framlegg til forvaltningsplan Mørkridsdalen landskapsvernområde vart oppretta gjennom verneplan for Breheimen av Kongen i statsråd 7. august Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskapet, dyrelivet og friluftsliv som er mest relevant i dette tilfellet, jf. verneforskrifta for Mørkridsdalen landskapsvernområde 2 og naturmangfaldlova 1, 4 og 5 samt 7, jf Formålet med Vigdalen landskapsvernområde er å ta vare på eit natur- og kulturlandskap med økologisk verdi, kulturell verdi og opplevingsverdi og som er identitetsskapande. Vidare er formålet med landskapsvernområdet å ta vare på biologisk mangfald som pregar landskapet, kulturhistoriske verdiar, stølar og kulturminne og å ta vare på geologiske førekomstar og breforma landskap som U-dalar, breen sine avsetningar og andre kvartærgeologiske førekomstar. Ålmenta skal ha høve til natur- og landskapsoppleving gjennom utøving av naturvenleg og enkelt friluftsliv med lita grad av teknisk tilrettelegging. I utgangspunktet er landskapet verna mot inngrep som vesentleg kan endre eller verke inn på landskapet sitt særpreg eller karakter vesentleg, t.d. bygging av bruer (jf. verneforskrifta 3 pkt. 1.1), med unntak gitt i 3 pkt Vidare skal plantelivet skal vernast mot skade og øydelegging som kan endre det verna landskapet sitt særpreg eller karakter vesentleg (jf. verneforskrifta 3 pkt. 2.1), og kulturminne er verna mot skade og øydelegging som kan endre det verna landskapet sin eigenart vesentleg (jf. verneforskrifta 3 pkt. 4.1). I forskrifta er det opna for at forvaltningsmyndigheita kan gi løyve til «gjenoppføring av bygningar, innretningar og anlegg som er gått tapt ved brann eller naturskade», (jf. 3 pkt. 1.3 bokstav b). I utgangspunktet er all motorferdsel forbode i Vigdalen landskapsvernområde (jf. verneforskrifta 3 pkt. 6.1), med unntak gjeve i 3 pkt. 6.2 og 6.3. Forvaltningsstyresmakta kan gi løyve til m.a. bruk luftfartøy for transport av materialar til byggearbeid på bygningar, anlegg og innretningar (jf. verneforskrifta 3 pkt. 6.3 bokstav f). Av framlegget til forvaltningsplan går det fram at flytting, ombygging eller oppsetjing av nye bruer krev løyve, og at slike løyve vil bli gitt etter søknad når det ligg føre eit dokumentert behov som ikkje på rimeleg måte kan dekkast av andre eksisterande anlegg, og tiltaket ikkje kjem i strid med verneformålet. Vidare går det fram at det vil bli lagt vekt på om brua er til nytte for sti- og skiløypenettet eller om ho kan føre til ferdsel på stader der det ikkje er ønskjeleg, og om det har vore bru på staden tidlegare (om gamle bru-kar står). Forvaltningsmyndigheita kan sikre at nærare plassering og utforming er i samsvar med verneformålet.

10 Når det gjeld motorferdsel går det fram av framlegget til forvaltningsplan at ein dersom det er aktuelt å gi løyve, må prøve å avgrense omfanget av kvart løyve, t.d. tal turar og tidspunktet flyginga føregår. Søknaden skal også vurderast etter prinsippa i naturmangfaldlova 8 til 12. Vurdering Ein ser det som positivt at Breisete sameige og Vigdalen sameige samarbeider om bygging av ny bru med DNT Oslo og Omegn Turistforening. Nasjonalparkforvaltaren var på synfaring i området saman med Vigdalen sameige og Breisete sameige den der vi såg på den eksisterande brua og vurderte evt. tilpassingar på ei ny bru. Eksisterande bru er i svært dårleg forfatning, og av omsyn til tryggleiken er det er behov for å skifte ut berande konstruksjon, brudekke og rekkverk. For å få fram beitedyr (storfe og sau) i området er det behov for ei noko breiare bru enn den eksisterande, og det må difor vere rekkverk på begge sider av brua. Ei ny bru vil vere eit positivt tiltak for å få fram beitedyr på den andre sida av Vigdøla. Slik sett er tiltaket svært ønskjeleg med tanke på skjøtsel av kulturlandskapet i området ved Breisete som er sterkt trua av gjengroing. Tiltaket vil også vere positivt av omsyn til fotturistar i området. Brua er t.d. del av den merka turløypa på rutenettet til DNT mellom Fast og Vigdalstøl, og området er mykje nytta til turar av folk lokalt. Hovudformålet med Vigdalen landskapsvernområde er å ta vare på eit natur- og kulturlandskap med økologisk verdi, kulturell verdi og opplevingsverdi og som er identitetsskapande. Bygging av nye bruer er i utgangspunktet forbode i verneområdet då dette kan ha negative effektar på verneverdiane gjennom inngrep i landskapet, men etter verneforskrifta kan det gjevast løyve til tiltaket. Dette inneber at bygging av ei ny bru ikkje må stride mot verneformålet. Det er difor eit mål at evt. ny bru må tilpassast landskapet og falle mest mogleg naturleg inn i terrenget i området. Eksisterande bru er om lag 1 m brei og utan rekkverk. For at brua skal passe best mogleg inn i terrenget, bør ho ikkje vere større enn naudsynt for å dekke det tilsikta behovet for framføring av husdyr. Nasjonalparkforvaltaren meiner difor at gangbana på den nye brua skal vere maks 1,5 m brei. Dersom det av omsyn til dei store mengdene snø i Vigdalen er naudsynt å ha ei bru der tverråsane stikk utanom rekkverket, skal lengda på tverråsane avgrensast til maks 0,5 m på kvar side av gangbreidda. I samband med bygging av ei ny bru vil det vere behov for å transportere materialar og utstyr til staden. Bygging av brua må skje så snart som mogleg av omsyn til sikkerheita for fotturistar, og før vinteren. Transporten er planlagt gjennomført med bruk av helikopter frå Vårstølen i perioden 22. juli-11. august. Motorferdsel er i utgangspunktet forbode i verneområdet då dette kan ha negative effektar på verneverdiane gjennom forstyrring, slitasje og støy. Etter verneforskrifta kan forvaltningsstyresmakta likevel gi løyve til aktiviteten. Dette inneber at flyging og landing med helikopter ikkje må stride mot verneformålet. Det er difor eit mål å minimere motorferdsel i verneområda og å avgrense motorferdsel til berre det mest naudsynte. Nasjonalparkforvaltaren vurderer bruk av helikopter som mest effektivt og best eigna transportmiddel i dette tilfellet. Det går fram av naturmangfaldlova 8 at offentlege avgjerder som gjeld naturmangfaldet så langt det er rimeleg skal bygge på vitskapleg og erfaringsbasert kunnskap om naturmangfald, samt effekten av påverknader. Kunnskapen om naturmangfaldet i området er henta frå verneplan for Breheimen med konsekvensutgreina på deltema villrein, biologisk mangfald, Naturbase, ArcGis prosjekt om hekkande rovfugl i Sogn og Fjordane og Fylkesatlas. Det er ikkje registrert trua eller sårbare artar eller naturtypar, eller kulturminne på staden. Med dei vilkåra i som vert sette i løyvet, konstaterer nasjonalparkforvaltaren at å erstatte eksisterande bru med ei ny bru ikkje vil føre til nye inngrep i landskapet. Med dei sette vilkåra vil brua på best mogleg måte falle naturleg inn i terrenget på staden. Ein vurderer at erstatning

11 av den gamle brua med ei ny heller ikkje vil medføre slitasje på vegetasjon slik at landskapet sin art og karakter vert endra vesentleg. For naturopplevinga kan motorferdsel ha ein forstyrrande effekt. Delar av området er barmarksbeite for villrein (vår-, sommar og haustbeite). Villrein er ein internasjonal ansvarsart for Norge og omsynet til villreinen skal vege tungt i all forvaltning av villreinområde. Fjelloppsynet i Luster opplyser at det ikkje er villrein så langt sørvest i villreinområdet. Med dei vilkåra som er sett i løyvet, vert motorferdsla avgrensa til det som er mest naudsynt og vil ikkje uroe villrein. Forvaltningsstyresmakta har vurdert omsynet til verneverdiane i området, jf. verneforskrifta 2, og meiner tiltaket med dei vilkåra som er sette i løyvet om konstruksjon, måling og plassering av brua, og tal turar i eit avgrensa tidsrom ikkje kjem i strid med verneformålet. Samstundes har ein vektlagt at tiltaket er naudsynt for at ein skal få fram dyr på beite i området, og omsynet til sikkerheita for turgåarar. Dei miljørettslege prinsippa i naturmangfaldlova er vurdert slik: Ny bru erstattar eksisterande bru og medfører ikkje nye inngrep i området. Ein ser ikkje at endra bruk av brua med mål om framføring av husdyr vil føre til negativ påverknad på vegetasjon eller landskap i området. Det vil derimot kunne ha positiv verknad på kulturlandskapet. Avgrensa bruk av helikopter for transport av materialar og utstyr i samband med bygging av brua, vil isolert sett ha liten effekt på natur-, og kulturlandskapet. Nasjonalparkforvaltaren legg til grunn at tiltaket åleine, med dei vilkåra som vert sette for løyvet, i liten grad vil påverke trua, nær trua eller verdifullt naturmangfald som er omfatta av verneformålet, og at føreliggjande kunnskap om naturmangfaldet i saka er i samsvar med krava som følgjer av naturmangfaldlova 8. Sjølv om tiltaket isolert sett i liten grad vil påverke natur- og kulturlandskapet, må den einskilde søknaden vurderast etter prinsippet om samla belastning, jf. naturmangfaldlova 10. Vigdalen landskapsvernområde er verna gjennom verneplan for Breheimen, saman med fire andre landskapsvernområde og Høyrokampen naturreservat. Ved vurderinga av samla belastning må desse verneområda sjåast i samanheng. Eksisterande påverknad i området er i hovudsak bygningar, beiting, utøving av tradisjonelt og enkelt friluftsliv, jakt og fiske. Ein kan ikkje sjå at aktiviteten vil føre til auka motorferdsel i området. Med dei vilkåra som er sett meiner ein at den samla belastninga av motorferdsla sameiga søkjer om og mogleg framtidig aktivitet i Vigdalen landskapsvernområde vil vere akseptabel. Etter nasjonalparkforvaltaren si vurdering føreligg det tilstrekkeleg kunnskap om naturmangfaldet og kva effektar tiltaket vil ha på dette mangfaldet. Føre-var prinsippet vert difor ikkje vektlagt i saka, jf. naturmangfaldlova 9. Det er ikkje aktuelt å stille fordyrande vilkår. Det er heller ikkje aktuelt å vurdere anna lokalisering eller andre transportmiddel for gjennomføring av tiltaket. Naturmangfaldlova 11 og 12 vert difor ikkje vurdert nærare. Etter ei konkret vurdering der nasjonalparkforvaltaren særleg har vektlagt at tiltaket ikkje strir mot verneformålet, og at tiltaket er nødvendig for framføring av husdyr til t.d. Breisete, meiner nasjonalparkforvaltaren at det med dei gitte vilkåra kan gjevast løyve til tiltaket.

12 Sekretariatet sitt framlegg til vedtak: Med heimel i verneforskrifta for Vigdalen landskapsvernområde 3 pkt. 1.3 bokstav b) og pkt. 6.3 bokstav f) gir Breheimen nasjonalparkstyre Vigdalen sameige og Breisete sameige løyve til: å erstatte den gamle brua over Vigdøla mellom Vigdalstølen og Breisete med ei ny bru på same staden inntil 6 landingar med heliopter i nærleiken av eksisterande bru for frakt av materialar og utstyr i samband med byggearbeidet. Vilkår Dei gamle mura bru-fundamenta som er på staden skal nyttast. Breidda på fundamenta avgrensar breidda på brua. Av søknaden går det fram av brua vil bli bygd i impregnert tre, men kviler på to berande ståldragarar, HEB 200. Lengda er ca. 6,5 meter. Dersom tverråsane stikk utanom rekkverket, skal lengda på tverråsane avgrensast til maks 0,5 m på kvar side av gangbreidda. Breidda på gangbana skal avgrensast til maks. 1,5 m. Søknaden viser at det vil gå støtte frå tverråsane til rekkverket. Rekkverket er 1 m høgt og vil bli kledd med liggande impregnerte bord på innsida. Grinda skal helst byggast av same virke som brua. Det skal nyttast måling/beis som fell naturleg inn i terrenget, grå farge. Breisete sameige og Vigdalen sameige står som eigarar av brua, og er ansvarlege for vedlikehald. Det skal ryddast opp etter gjennomført arbeid, og materialar og utstyr skal takast ut or området. Løyvet for landing med helikopter gjeld i perioden 22. juli til 11. august. Helikopterløyvet gjeld ikkje søndagar og andre heilagdagar. Bruk av helikopter skal avgrensast til det som er strengt naudsynt. Under flyging skal det takast særleg omsyn til naturmiljøet, særleg dyreliv, og friluftsliv. Flyginga må avklarast med SNO Luster seinast dagen før flyging m.a. for å avklare omsynet til dyreliv, med evt. korreksjon for flyginga. Kontaktperson er Liv Byrkjeland, tlf: Dispensasjonen skal takast med ved flyging og visast ved kontroll. Løyve til motorferdsel skal takast med under transport. Rapport om dato og stad for landing, og tal turar skal sendast Breheimen nasjonalparkstyre innan 1. november. Løyvet gjeld ikkje rein persontransport.

13 BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2013/ Sakshandsamar: Eldrid Nedrelo Dato: Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 45/ Sak - Løyve til oppsett av tilsyns-/sankebu i Haugssveidalen Dokument i saka Søknad om løyve til oppsett av tilsyns-/sankebu i Haugssveidalen, datert Uttale frå landbrukssjefen i Luster kommune om søknaden, datert Bilete av tilsyns-/sankebua, vedlegg Søknaden vert vurdert i samsvar med: Forskrift om verneplan for Breheimen. Vedlegg 1. Breheimen nasjonalpark. Naturmangfaldlova Framlegg til forvaltningsplan for Breheimen nasjonalpark med tilgrensande verneområde. Søknaden Elin og Johannes Hauge starta med drift av sauer på Hauge Gard i Dei tok over garden same våren. Beiteområdet som høyrer til bruket ligg i Råsane, Haugssveidalen og Stilla. Tidlegare når det var stølsdrift hadde Hauge vårstøl på Vinjane og sommarstøl på Dulsete og i Råsane. Etter deling av bruket fall stølen i Råsane vekk frå bruket dei no eig og driv. Tidlegare var det også sel i Haugssveidalen, og det er ved desse tuftene dei ønskjer å flytte opp ei tilsyns-/sankebu som i dag står på Dulsete. Dei viser til at murane etter selet i Haugssveidalen står enno, og at det difor er naturleg at bua vert ståande der. Bua er 6 m 2 (2 m x 3 m). Hauge viser vidare til at Mørkridsdalen er eit unikt område, og at dei ser ein optimisme blant gardbrukarane som har beitedyr i området, det er fleire som satsar stort på næring i området, og at dette er ei utvikling som dei ønskjer å vere ein del av. Dei viser også til at dei gjennom samarbeid med SNO har teke opp att slåtten på Dulsete, og at dei vil starte med beiting ved denne stølen, samt restaurere steingjerdet og det gamle selet der. Formålet er at selet som er frå 1600-talet skal vere i bruk som kjem landskapsvernområdet til gode, t.d. i marknadsføring av området.

14 Søkjar viser til at det er bruken av området i Mørkridsdalen som gjer at området er slik det står fram i dag, og at forholda må leggjast til rette for at ein slik bruk skal vera tenleg. Ei tilsyns- /sankebu i Haugssveidalen har vore planlagt i mange år, og dei viser til at når verneprosessen starta vart det teke høgde for at det skulle vere tillate å setje opp tilsyns-/sankebu i det aktuelle området. Hauge viser til at det er tilsyns-/sankebuer i dei andre områda, slik at denne saka ikkje vil skape presedens for andre saker. Hauge presiserer også at den nye tilsynslova set krav om tilsyn av beitedyr ein gong i veka, og at behovet for ei tilsyns/beitebu i Haugssveidalen er stort. Dei har vurdert alternative lokaliseringar, men det er ikkje aktuelt. Verneformål, verneforskrift og framlegg til forvaltingsplan Breheimen nasjonalpark vart oppretta gjennom verneplan for Breheimen av Kongen i statsråd 7. august Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskapet, dyrelivet, kulturminne og friluftsliv som er mest relevant i dette tilfellet, jf. verneforksrifta for Breheimen nasjonalpark 2 og naturmangfaldlova 1, 4, 5 og 7, jf Formålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep. Vidare er føremålet med nasjonalparken m.a. å ta vare på; eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald, leveområda til villreinstammen i Ottadalen villreinområde, ein variasjonsrikdom i geologi med særprega geologiske førekomstar, vegetasjon og landskap og å ta vare på kulturminne. Ålmenta skal ha høve til uforstyrra oppleving av naturen gjennom utøving av naturvenleg og enkelt friluftsliv med lita grad av teknisk tilrettelegging. Utgangspunktet er at landskapet i nasjonalparken er beskytta mot inngrep av alle slag, m.a. oppføring av varige eller mellombelse bygningar, anlegg og innretningar (jf. verneforskrifta 3 pkt. 1.1). Vidare skal plantelivet vernast mot skade og øydelegging av alle slag (jf. verneforskrifta 3 pkt. 2.1) og dyrelivet, medrekna hi, reir, hekke-, yngle- og gyteplassar, er verna mot skade og unødig forstyrring (jf. verneforskrifta 3 pkt. 3.1). Også kulturminne skal vernast mot skade og øydelegging (jf. verneforskrifta 3 pkt. 4.1). Når saka vedkjem kulturminne skal regional kulturminnemyndigheit gi råd, f.eks. om evt. lokalisering. Dette er gjort i denne saka. Av framlegget til forvaltningsplan vert det vist til at det i verneforskrifta for nasjonalparken ikkje er nokon heimel i verneforskrifta for å gi løyve til oppføring av nye bygningar knytte til landbruk. Dette er ein incurie då det under høyringa av verneplanen var ein slik heimel, og det er lagt til grunn i vernevedtaket at det er ein slik heimel (jf. s. 41 og 42 i Kgl. res). I Kgl. res. viser fylkesmennene i sine kommentarar til at forvaltningsmyndigheita kan gi løyve til «oppføring av naudsynte beitebuer til beitebruk og tilsyn. Det bør vere ein høg terskel for å føre opp nye bygningar i nasjonalparken. Slike saker må difor vurderast nøye av omsyn til verneverdiane som landskap og villrein, og det bør gjerast ei landbruksfagleg vurdering av behovet». Direktoratet for naturforvaltning og Miljøverndepartementet støtta framlegget frå fylkesmennene. Oppføring av ei tilsynsbu krev løyve etter verneforskrifta og må vurderast etter verneforskrifta 4, jf. naturmangfaldlova 48. Etter verneforskrifta 4 kan forvaltningsmyndigheita gjere unntak frå forskrifta dersom det ikkje strir mot formålet med vernevedtaket og ikkje kan påverke naturverdiane nemneverdig, jf. naturmangfaldlova 48. Begge vilkåra må vere oppfylte for at det skal kunne gjevast løyve. Søknaden skal også vurderast etter prinsippa i naturmangfaldlova 8-12.

15 Vurdering Haugssveidalen er ein sidedal nordaust for Dulsete i Mørkridsdalen. Hauge har om lag 80 sauer på beite i området Råsane - Haugssveidalen Stilla, men sauene beitar for det meste i Haugssveidalen. Det er også ein annan brukar som har sauer som dels beitar i same området. Haugssveidalen ligg i bratt terreng opp frå Råsane, og ca. 2,5 t gange frå parkeringsplassen på Hødnevollen. For å kunne føre forsvarleg og jamleg tilsyn med beitedyra (jf. krav frå mattilsynet om 1 gong per veke) meiner Hauge det er behov for ei tilsyns-/sankebu i området. Hauge Gard hadde tidlegare sel i Haugssveidalen. I dag er det ikkje andre bygningar i dalen, men to gamle tufter etter stølshus som høyrde til garden. Hauge søkjer om løyve til å setje tilsynsbua ved sidan av desse gamle tuftene, og dei ønskjer å la bua stå open for andre som har behov i samband med tilsyn av beitedyr i området. Hauge viser elles til at dei har eit sel frå 1600-talet på Dulsete i Mørkridsdalen landskapsvernområde. Hausten 2013 vil dei også starte med beiting ved denne stølen, og restaurere steingjerdet og det gamle selet der. Hovudformålet med Mørkridsdalen landskapsvernområde er å ta vare på eit natur- og kulturlandskap med økologisk verdi, kulturell verdi og opplevingsverdi og som er identitetsskapande. Av framlegget til forvaltningsplan går det fram at det er ønskjeleg at beitebruken skal halde fram i området for å stoppe/hindre gjengroing. Dei aktuelle tuftene som Hauge ønskjer å setje tilsynsbua ved, ligg like innanfor grensa til nasjonalparken. Hovudformålet med Breheimen nasjonalpark er å ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep. Vidare er føremålet med nasjonalparken m.a. å ta vare på; eit høgfjellsøkosystem med eit eigenarta og variert biologisk mangfald, leveområda til villreinstammen i Ottadalen villreinområde, ein variasjonsrikdom i geologi med særprega geologiske førekomstar, vegetasjon og landskap og å ta vare på kulturminne. Oppføring av varige eller mellombelse bygningar, anlegg og innretningar er i utgangspunktet forbode i nasjonalparken då dette kan ha negative effektar på verneverdiane. Etter første alternativ i 4 kan forvaltningsmyndigheita likevel gjere unntak frå forskrifta dersom det ikkje strir mot formålet med vernevedtaket. Dette inneber at tiltaket etter sin art, plassering og omfang ikkje må stride mot formålet. I Kgl. res. og i framlegget til forvaltningsplan er det presisert at det bør vere ein høg terskel for å føre opp nye bygningar i nasjonalparken. I verneforskrifta 2 står det m.a. «ta vare på eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep». Det følgjer av naturmangfaldlova 8 at offentlege avgjerder som rører ved naturmangfaldet så langt det er rimeleg skal byggje på vitskapleg og erfaringsbasert kunnskap om naturmangfald, samt effekten av påverknader. Kunnskapen om naturmangfaldet i området er henta frå verneplan for Breheimen med kartleggingar og konsekvensutgreiing på deltema landskap, villrein, landbruk, kulturhistorie- og kulturmiljø, biologisk mangfald, Naturbase, Fylkesatlas, søknaden og frå Fjelloppsynet i Luster. Den aktuelle lokaliseringa av tilsynsbua ligg like utanfor bruksområdet for villrein, og normalt er det heller ikkje villrein i tilgrensande område. Nasjonalparkforvaltaren kan såleis ikkje sjå at tiltaket åleine vil ha nokon påverknad på villrein. Det er ikkje registrert verdifulle artar, ansvarsartar eller raudlisteartar, eller verdifulle, sårbare eller trua naturtypar i det aktuelle området, og ein kan ikkje sjå at tiltaket vil påverke særeigne eller representative økosystem eller føre til auka forstyrring. Det er heller ikkje registrert andre kulturminne enn dei to gamle tuftene etter stølshus i Haugssveidalen, og det er ikkje funne særprega geologiske førekomstar her. Haugssveidalen ligg i inngrepsfri sone 2, dvs. område som er mellom ein og tre kilometer frå tyngre tekniske inngrep. Tilsynsbua vert ikkje rekna som tyngre teknisk inngrep i denne kategorien, og vil evt. ikkje redusere verdien av inngrepsfri natur i området. Det er ikkje bygningar i det aktuelle dalføret i dag, men som nemnt to tufter etter gamle stølshus. Området ligg i høgfjellet over skoggrensa, og høyrer til landskapstypen Høgfjell med avrunda former. Dei to tuftene som Hauge ønskjer å plassere bua ved sidan av ligg på ei flate

16 der vegetasjonen er prega av lyng og vier, og terrenget er elles myrlendt og bratt i bakkant. Tilsynsbua er 6 m 2 stor, er måla mørk brun og har svarte bølgjeblikkplater på taket. Dersom det vert gitt løyve, tilrår kulturminnemyndigheitene at bua ikkje bør setjast oppå dei gamle murane eller innanfor den gamle stølsvollet, og at bua vert sett opp «som ho er», utan endring av utsjånad. Av rapporten om kartlegging av landskap i Breheimen går det fram at Haugssveidalen ligg i landskapsområde T5 05 Sveidalsnosi. Ei mindre høgspent kraftlinje kryssar sørenden av landskapsområdet og ut mot kantane på vestsida ligg fleire fjellstølar. Landskapsområdet har fått verdien B1, regional verdi. Med bakgrunn i at det allereie er andre inngrep i området (ei kraftlinje og fleire fjellstølar med bygningar) og evt. vilkår om plassering med tilpassing til terrenget på staden og tidsavgrensing for eit løyve, kan ein hevde at tiltaket, ei tilsynsbu på 6 m 2, ikkje vil ha varig verknad på landskapet, og isolert sett vil ha liten effekt på naturverdiane i landskapet. Nasjonalparkforvaltaren legg til grunn at tiltaket åleine i liten grad vil påverke trua, nær trua eller verdifullt naturmangfald som er omfatta av verneformålet og at føreliggande kunnskap om naturmangfaldet i saka er i samsvar med krava i naturmangfaldlova. Sjølv om tiltaket isolert sett i liten grad vil påverke naturverdiane, må den einskilde søknaden vurderast i lys av prinsippet om samla belastning, jf. naturmangfaldlova 10. Breheimen nasjonalpark grensar til fem landskapsvernområde og Høyrokampen naturreservat. Ved vurdering av samla belastning må nasjonalparken og dei seks andre verneområda sjåast i samanheng. Det går fram av framlegget til forvaltningsplan at det er om lag 170 bygningar innanfor verneområda i Breheimen, fordelt med om lag 90 bygningar i Luster, 60 i Skjåk og 15 i Lom. Dei fleste av desse er bygningar på stølane i området, nokre få hytter, gjetarbuer og uthus. Elles består eksisterande påverknad i området i hovudsaka av beiting, utøving av tradisjonelt og enkelt friluftsliv, jakt og fiske. Nasjonalparkforvaltaren er kjend med at det er ein tilsvarande søknad på austsida av Breheimen nasjonalpark. Ut over denne kjenner ein ikkje til konkrete framtidige tiltak. Særleg av omsyn til kulturlandskapsverdiane og for å stoppe/hindre attgroing i Breheimen er det er ønskjeleg å oppretthalde og å auke tal beitedyr, særleg i landskapsvernområda. Hauge har i dag 80 dyr på beite i området Haugssveidalen i nasjonalparken, planen er å auke til ca. 100 vinterfora sauer innan Dei har planar om haustbeite med sauer på Dulsete. Ein ser at deira drift er svært viktig av omsyn til oppretthald av tal beitedyr i området Råsane - Haugssveidalen og Stilla. Stølsvollane på Råsane og Stilla ligg innanfor Mørkridsdalen landskapsvernområde. Det er ikkje aktuelt for Hauge med ei anna lokalisering av tilsyns-/sankebua enn i Haugssveidalen. Næraste stølshus/sankebuer er i Bolstad-Sveidalen (1 sankebu), på Dulsete (stølshus), Langdalen (stølshus/sankebu) eller på Råsane (stølshus). Hauge har sjølv stølshus på Dulsete, og viser til at dei ikkje vil vere hjelpte med noko anna lokalisering på grunn av det bratte og ulendte terrenget, og avstanden heimafrå, og dei har ikkje eigedom på Råsane eller Stilla. Ut frå ei samla vurdering med bakgrunn i ovannemnde og med vekt på at det aktuelle tiltaket er avgrensa til å gjelde noverande brukar sitt behov, med evt. ny vurdering for andre brukarar, meiner nasjonalparkforvaltaren at eksisterande tiltak og moglege framtidige tiltak er akseptable. Etter nasjonalparkforvaltaren si vurdering føreligg det tilstrekkeleg kunnskap om naturmangfaldet og kva effektar tiltaket vil ha på dette mangfaldet. Føre-var-prinsippet får difor lita vekt i saka, jf. naturmangfaldlova 9. Det er ikkje aktuelt å stille fordyrande vilkår. Det er heller ikkje aktuelt å vurdere andre lokaliseringsalternativ. Naturmangfaldlova 11 og 12 vert difor ikkje vurdert nærare. Etter dette meiner nasjonalparkforvaltaren at tiltaket isolert sett ikkje strir mot formålet med vernet og det første vilkåret i 4, jf. naturmangfaldlova 48 første ledd er oppfylt. Det andre vilkåret som må vere oppfylt etter 4, jf. naturmangfaldlova 48 første ledd første alternativ, er at tiltaket «ikkje kan påverke verneverdiane nemneverdig». Verneverdiane er i følgje verneforskrifta i hovudsak eit stort, samanhengande og villmarksprega naturområde som inneheld særeigne, representative økosystem og landskap som er utan tyngre inngrep, jf. verneforskrifta 2. Som det går fram av vurderinga av 8 ovanfor, vil det aktuelle tiltaket isolert sett ikkje påverke natur, økosystem eller landskap nemneverdig. Nasjonalparkforvaltaren

17 meiner difor at det andre vilkåret i 4, jf. naturmangfaldlova 48 første ledd første alternativ er oppfylt. At vilkåra er oppfylt gir likevel ikkje søkjar krav på løyve. Det må gjerast ei konkret vurdering om det skal gjevast løyve, der ein vurderer fordelar og ulemper ved løyve. Nasjonalparkforvaltaren vil presisere at det går fram av Kgl. res. og framlegget til forvaltningsplan av det bør vere ein høg terskel for å føre opp nye bygningar i nasjonalparken. Likeeins er 4, jf. naturmangfaldlova 48 ein snever unntaksregel. Regelen er i første rekkje meint for tiltak som ikkje fører til varige inngrep, og berre bagatellmessige inngrep dersom dei er varige, jf. Ot. Prp. Nr. 52 ( ) s Paragraf 4, jf. naturmangfaldlova 48, kan ikkje brukast til å utvide den ramma som er trekt opp i vernevedtaket. Regelen er ein sikkerheitsventil som skal fange opp uførutsette tilfelle eller spesielle/særlege tilfelle som ikkje vart vurdert på vernetidspunktet. Nasjonalparkforvaltaren vil i denne samanheng påpeike at det under høyringa av verneplanen var med ein eigen heimel for å gi løyve til oppføring av nye bygningar knytte til landbruki framlegget til forskrift, og det er lagt til grunn i vernevedtaket at det er ein slik heimel (jf. s. 41 og 42 i Kgl. res). I den konkrete skjønnsvurderinga skal ein m.a. sjå på omfanget, miljøverknaden og kor naudsynt det aktuelle tiltaket er, kva omsyn som positivt talar for det aktuelle tiltaket og om det vil stride mot verneverdiane om tilsvarande løyve vert gitt i framtida, jf. Ot.prp. nr. 52 ( ) s 424. Nasjonalparkforvaltaren legg vekt på at ei tilsyns-/sankebu må vurderast som eit lite tiltak. Tilsyns-/sankebua vil, i seg sjølv, heller ikkje ha nokon nemneverdig verknad på landskapet. Når det gjeld om tiltaket er naudsynt viser ein til at søkjar, etter nasjonalparkforvaltaren si vurdering, har eit behov for tilsyns-/beitebu i Haugssveidalen. Søkjar har opplyst at sanke- /tilsynsbua skal nyttast i samband med tilsyn av sauer på beite og sauesank, og viser m.a. til at tilsynslova set krav om tilsyn av beitedyr minst ein gong i veka, og at behovet for ei tilsyns- /beitebu i Haugssveidalen er stort. Dei har vurdert alternative lokaliseringar, men det er ikkje aktuelt. Stølshuset dei har på Dulsete og evt. andre stølar i Mørkridsdalen dekker ikkje behovet på grunn av gangavstanden på ca. 2,5 t frå parkeringsplassen til Haugssveidalen. Landbrukssjefen presiserer i sin uttale at ei tilsyns-/sankebu i dette området vil vere ressurssparande for brukaren ettersom han då kan starta og/eller avslutta dagane med tilsyn og sank her i staden for frå stølen lenger nede. Med ei slik tilrettelegging vil han vera i stand til å gjennomføra eit enno meir forsvarleg sauehald enn han elles får høve til. Nasjonalparkforvaltaren ser også at tiltaket indirekte er eit viktig bidrag til å oppretthalde beitedyr i området Råsane-Haugssveidalen-Stilla som også dels ligg innanfor Mørkridsdalen landskapsvernområde. Her er beite eit viktig bidrag til skjøtsel av kulturlandskapet som er ein del av verneformålet. Etter nasjonalparkforvaltaren si vurdering vil oppføring av fleire nye bygningar i nasjonalparken føre til ei vesentleg endring av naturlandskapet. Dette vil kunne vere tilfelle dersom alle som driv med husdyr i verneområdet søkjer om å få setje opp tilsynsbuer og får løyve. Ei rekkje løyve til mindre inngrep som over tid fører til ei endring av naturlandskapet vil kunne føre til ei gradvis øydelegging av verneverdiane i området og vere i strid med verneformålet, noko som kan uthole vernet. Søkjar opplyser at andre som driv med sau med utgangspunkt frå Mørkridsdalen har dekka behovet ved tilgang til stølshus eller tilsynsbuer, noko som tilseier at tal tilsvarande søknader ikkje vil kunne bli stort for denne delen av Breheimen. Når det gjeld resten av verneområda på austsida av Breheimen er ein kjend med ei konkret sak av tilsvarande art. Mykje tyder elles på at behovet stort sett er dekka når ein ser på kvar det er dyr på beite samanlikna med oversikta over bygningar i området (vedlegg til framlegg til forvaltningsplan). Nasjonalparkforvaltaren er noko i tvil om ein bør gi løyve ut frå evt. fare for presedens, men har kome til at ein kan tilrå løyve til ei tilsyns-/sankebu på 6 m 2. Nasjonalparkforvaltaren si vurdering i denne saka byggjer også på konkrete forhold som ikkje vil gjere seg gjeldande i alle saker, og ein ser såleis faren for presedens som liten. I tillegg til at tiltaket er av relativt lite omfang og søkjar sitt dokumenterte behov for ei tilsyns-/sankebu i

18 Haugssveidalen, viser nasjonalparkforvaltaren til at plasseringa og utforminga av tilsynsbua og vegetasjonen i området vil gjere bua lite synleg. Etter ei konkret vurdering, der nasjonalparkforvaltaren særleg har vektlagt det vesle omfanget av tiltaket og at det er naudsynt for å kunne ha sau på beite i området, meiner nasjonalparkforvaltaren at det kan gjevast løyve til oppføring av tilsynsbua på 6 m 2 med gitte vilkår. Nasjonalparkforvaltaren sitt framlegg til vedtak: Med heimel i verneforskrifta for Breheimen nasjonalpark 4, jf. naturmangfaldlova 48 gir Breheimen nasjonalparkstyre løyve til oppsetting av tilsynsbua (som i dag står på Dulsete) i Haugssveidalen. Vilkår Tilsynsbua skal setjast opp i tråd med opplysningane gitt i søknaden, 6 m 2 stor, og med same farge på tak og vegger, jf. bilete vedlagt søknaden. Tilsynsbua skal i tråd med tilrådingar frå kulturminneavdelinga ved Sogn og Fjordane fylkeskommune ikkje setjast på eksisterande tufter/murar i Haugssveidalen eller innanfor den gamle stølsvollen, og ho skal vere «som ho er» i dag. Tilsynsbua skal plasserast slik at ho fell mest mogleg naturleg inn i terrenget. Aktuell plassering kan vere mellom to svaberg/knausar aust for dei gamle murane. Nøyaktig plassering skal avgjerast ved synfaring i felt. Bua bør vere stengt, men skal stillast til disposisjon for andre som har behov for tilsyns- /sankebu i same området. Søkjar står som eigar av bua. Dersom søkjar sluttar med sau i området, skal bua fjernast, evt. må nytt løyve vurderast for andre brukarar.

19 BREHEIMEN NASJONALPARKSTYRE Sak Arkivsaksnr: 2013/ Sakshandsamar: Eldrid Nedrelo Dato: Utval Utvalssak Møtedato Breheimen nasjonalparkstyre 46/ Sak - Løyve til vedlikehald/utbetring av buforvegen mellom Vetlefosso og Fossen, og til bygging av bru over Nobbelvi Dokument i saka Søknad om bygging av bru over Nobbelvi og om løyve til vedlikehald/utbetring av buforvegen mellom Vetefosso og Fossen, datert Referat frå synfaring til Fossen i Mørkridsdalen med skildring og konklusjon av prioriterte tiltak. Søknaden vert vurdert i samsvar med: Forskrift om verneplan for Breheimen. Vedlegg 5. Mørkridsdalen landskapsvernområde Naturmangfaldlova Framlegg til forvaltningsplan for Breheimen nasjonalpark med tilgrensande verneområde Søknaden Skjolden sankelag søkjer om bygging av ny bru over Nobbelvi og til utbetring av buforvegen mellom Vetlefosso og Fossen i Mørkridsdalen for å legge til rette for kløvjing med hest og buføring av storfe gjennom dalen til Fossen. Eigar av stølen Fossen startar med støling der i år, men planlegg å auke drifta med m.a. meir osteproduksjon frå Planen er å kløvje osten med hest, men per i dag kjem ein ikkje over Nobbelvi før Fossen med storfe og hest. I tillegg er det behov for å utbetre nokre punkt på buforvegen for å få fram dyra på ein forsvarleg måte. Det har vore ei utfordring med stein, is og flaumvatn i Nobbelvi som riv med seg både bru og steinar i alle år. Fleire alternative løysingar har difor vore vurdert, men etter synfaring den vart ein samde om ei løysing som ein meiner vil halde. Med bakgrunn i dette søkjer sankelaget om løyve til bygging av ei godt stramma hengebru som kan etterstrammast. Til brufeste må det borast boltar om lag på same plass som dei eksisterande. Ein rund stokk under brua fungerer slik at ho kjem cm opp. Brua skal festast og strammast med fire wire-ar som gjer at brua blir flat. Det vil bli brukt utleggsflakar som kan takast inn om vinteren som dekke på brua. To stolpar på kvar side vil gi feste for rekkverk som som kan takast inn om vinteren.

20 Vidare søkjer Skjolden sankelag om løyve til utbetring av buforvegen følgjande stader: Tilkomsten til bru over Nobbelvi, jf. skildring av tiltaket nest siste og siste avsnitt under prioritet 1 i referat frå synfaring , s. 2. Sva mellom Vetlefosso og grindi, jf. skildring av tiltaket under prioritet 2, s.2 i referat frå synfaring Skråsva mellom Vetlefosso og Liane, jf. skildring av tiltaket under prioritet 3, s.2 i referat frå synfaring Lengre skråbakke mellom Dalen og Fossen, jf. skildring av tiltaket under prioritet 5, s.2 i referat frå synfaring Tiltaket med prioritet 4 vert rekna som vedlikehald. Verneform, verneforskrift og framlegg til forvaltningsplan Mørkridsdalen landskapsvernområde vart oppretta gjennom verneplan for Breheimen av Kongen i statsråd 7. august Omsynet til verneverdiane i området er vurdert, særleg i forhold til landskapet, dyrelivet og friluftsliv som er mest relevant i dette tilfellet, jf. verneforskrifta for Mørkridsdalen landskapsvernområde 2 og naturmangfaldlova 1, 4, 5 og 7, jf Formålet med Mørkridsdalen landskapsvernområde er å ta vare på eit natur- og kulturlandskap med økologisk verdi, kulturell verdi og opplevingsverdi og som er identitetsskapande. Vidare er formålet med landskapsvernområdet å ta vare på m.a. stølar med stølsvollar, kulturminne og naturbeitemarker, ta vare på geologiske førekomstar, breane sine avsetningar og andre kvartærgeologiske førekomstar og å ta vare på vakker og særprega vassdragsnatur, særleg knytt til Mørkridsdalselvi. Ålmenta skal ha høve til natur- og landskapsoppleving gjennom utøving av naturvenleg og enkelt friluftsliv med lita grad av teknisk tilrettelegging. Utgangspunktet er at landskapsvernområdet er beskytta mot inngrep av ein kvar art, m.a. bygging av bruer og klopper, graving og påfylling av masse og sprenging og boring (jf. verneforskrifta 3 pkt. 1.1). Vidare skal plantelivet vernast mot skade og øydelegging som kan endre det verna landskapet sitt særpreg eller karakter vesentleg (jf. verneforskrifta 3 pkt. 2.1), og kulturminne er verna mot skade og øydelegging som kan endre det verna landskapet sin eigenart vesentleg (jf. verneforskrfita 3 pkt 4.1). I forskrifta er det opna for at forvaltningsmyndigheita kan gi løyve til «gjenoppføring av bygningar, innretningar og anlegg som er gått tapt ved brann eller naturskade», (jf. 3 pkt. 1.3 bokstav b). Vidare er det opna for at forvaltningsmyndigheita kan gi løyve til «utbetring av kløvjavegane til Osen og inn Mørkridsdalen i samsvar med retningsliner fastsette i forvaltningsplan (jf. verneforskrifta 3 pkt. 1.3 bokstav e). (Bøfuringsvegen er den same som kløvjavegen, lokalt brukar dei ikkje namnet kløvjaveg). I framlegget til forvaltningsplan heiter det m.a. at flytting, ombygging eller oppsetting av nye bruer krev løyve. Slike løyve til bruer vil bli gjeve etter søknad når det ligg føre eit dokumentert behov som ikkje på rimeleg måte kan dekkast av andre eksisterande anlegg, og tiltaket ikkje kjem i strid med verneformålet. Det blir lagt vekt på om det har vore bru på staden tidlegare (om gamle bru-kar står). (Forvaltningsmyndigheita kan sikre at nærare plassering og utforming av brua er i samsvar med verneformålet.) Vidare er det presisert i framlegget til forvaltningsplan at forvaltningsmyndigheita kan gi løyve til utbetring av buføringsvegane etter søknad. Vedlikehald kan skje utan søknad. Det er utdjupa i framlegget til forvaltningsplan kva ein meiner med «vedlikehald» og kva ein meiner med «utbetring». Søknaden skal også vurderast etter prinsippa i naturmangfaldlova 8 til 12.