DITURIJA SELANIK Е PBRKOHBGME GQIP LITERARE БЕ DITURAKE MBAN: Helen Keller. - Uд.вtim i <>pesвvet. - Andej Квtеј.

Transkript

1 МОТ' 1 PARB 1 MARS N'!? 3. DITURIJA Е PBRKOHBGME GQIP LITERARE БЕ DITURAKE '-" v > DEL ИЕ HERE NE JtiUЛ.J" Dreqto1]_8S: ~uмо J3кENDo --~-- MBAN: Е Oqipвtarвt ger mв ta~i д.е paskвtaj : ~и. m о. Ѕ k в n d о.- Fjalвtore е vogвlв. - TingЛ.1m: Z. G. - Tnm1 Gq1pвtar: Т о m.- Qetвsi е zвmrвs: F. - Kongres' i Manastirit. - QieЛ.i д.е yjtc:: L. Ѕ. Helen Keller. - Uд.вtim i <>pesвvet. - Andej Квtеј. Рјеѕа <>tвpiake. - Bibliografi. SELANIK

2 DITURIJA CQIPETARET ГЕR МВ TANI БЕ PASI\BrГAJ ', N ga kaq8 kombe q8 jan' n8 Tyrqi Qqip8tar8t jan' ata Q8 kan8 lojtur8 ms t8 maai11 rol. Раѕ f18zet е реѕ vjet luft8 n8118 flam ur t8 пdrit;im t8 Sk811derbeut, ае раѕ f18 kundr8q8ndrimi t8 11dert;im. Oqipuija hyri n8n8 sunim t8 Tyrqis8, јо si f18 V8nt i mundur8, ро si f18 komp Gok ае baras. Са kombe t8 tjer8 si S8rbuit, i tregua118 Tyrqis8 Т}8 ku11dr8q8ndrim ms t8 таа, ро passi U - ШU11tn8 hуџ8 fare qeveri t8 Tyrqis8, ра ruajtur аѕ f18 far8 venomi. Qqip8rija munt t8 aemi ѕе ka q8n' i vet8mi vent q8 ka mbajtur8 liri118 ае zako11et е ѕај: Tyrqija vet; emrin kig mi v8ndi11 t8118, ѕе qeveri е v811dit ka mbetur8 kurdoher8 n8 duar t8 Qqipetar8- vet, te f8mij8vet t8 V811dit, q8 kan8 mbajtur8 ger fort afr8 m8veth8si11' е tyre, aq8 ѕа qeveri е Tyrqis8 ѕ' kig аѕ f18 fuqi 118 Qqiperi. Са V811de te tjer8, si Qyrdista11i ае mez' i Arabise, ka118 mbetur8 ае ata gys8m m8 vethe ; ро kur ata kап 11deчtur8 si te Guar8, Qqipetaret i Gohim qe kurdohere kane mbajtur8 f18 ve11t te ndrit;im ае t8 ndert;im. Ие vegtrim i t;pejtt8 n' istori t8 Tyrqis8 na trego11 fort bukure raaen е t;k8lqyere q8 ka11e mbajture Qqipetar8t. Qqipuija јо vetem ka qen' е zоча te mbaчe vethe11' е ѕај te lire ае t8 ра pogteruar8, ро ае ka ditur8 q8 t8 jet' i par' i kombevet ne te ter8 mbretuit, duke <:;ikuare giae Tyrqine si Ч8 V811t te hapure ри ti, ku јо vetem ka pu11uare, ka fituare, ро ka ura8ruare ае mbretuuare. Ѕа чеr8ѕ t8 mb eaeq ka11' nxjer8 giae bagk8 kombet е tjer8 t8 Tyrqis8, Qqiperija veteш ka 11xjer8 ms tepere burra q8 ka118 Gpe118 lark emri11' е Qqiperise ае te mbret8ris8. Kur Tyrqija kig araure me Ч8 GkaЛ8 fare t8 dob8t, kur е tere mbreterija ig aferuare prigjese ае gremi118s, qe dore t;qipetare, Mehmet pag Qypriliu, пgа pgatrat е Beratit, е ngre ае i јер f18 jet8, че fuqi te re! 1 bir' i Mehшet pag8s, Fazil paga, Gpie UGterit е Tyrqis8 аел8 118 А ustri е 118 R usi а е trego11 ѕа qe чeri i шаа е i meпt;im 8Gt' i zoti qe te пgалче че mbretui gys8m t8 vdekure! Са ms pare f18 Qqipetar tjatr8, Ѕiпа11 paga, kig Gр8п' armet muпdese te Tyrqise ne Jemen е n? Gkretira t' Arabistanit. Ј'Ј pиk ol e e m e eqip Dl1' U RЏ4 mqt i р а ~ N-r 3,

3 Faqc 34 DITURIJA,N'Q 3 Tekdo ne Tyrqi, me te katr' anet te kssaj mbreterije ѕе -gere, emr' i Cqipetarit ka qen' i de-guare ае i nderuare, ѕе nga -gicle koшbet е tjers, ne е kigim rrefyere vethene t'ene. Геr me sot Cqipstaret i kапѕ d.sns 23 sadrazame, ра numeruare 11erezet. е mbsd.e11 ts tjere! Ме te hyrs nsne sunim ts Tyrqise, Cqipetaret m ~ te Gumet muarrs fen' е mundsset, јо nga Gtrengimi е me pahir, ро vetem ше ats qелiш qs ts bsl1ens d.e ata baras d.e Goks ше Tyrqit, d.e per ts шundurs ts bѕјпѕ kste mjegtsri t' armsvet qe ka qen6 -giasч6 пgа ш~ t~:: шbed.e11t gazet' е е v6ndit tene. AGtu sikundr6 qe mbretsrise Cqipstari i ka d.ens sadrazaшet ае 11er6zit ш~ t6 mbsd.e11 d.e ш~ ts m6n~im, agtu ае п' ugt6ri Cqipstarst igine Q6 mb iшiп raciet е para, ata igins qs sulegin шi arшik ае ata igiпs qs ruaпin kufit е mbret6rise. Ed.e ger gуѕеш G e ksлe tn6 par6 t1gtaг6 bagibozuke, ata zot6ril1 ше /џ:иџ, prap6 Cqipstars qепе, ае kegtu јо vet6m 116kombasit tan6 ѕ' igine pogtuar6 d.e шundure, ро Cqipdtari kig шarr s urasr te tij koшbet е tjers ts kssaj mbretsrije. Cqipstarct ts dehurs me puпst, ае mad.sgtore. пgа lirf ае nga trimcr! е tyre, te zot8r br8пda d.e jagt8 Cq-ipuis8, m~ ѕ' kап 8 mejtuar8 kнrr10 ge tjatre: nder, begati, fuqi, t8 tsra i kigin8, аѕ 118 g8 ѕ' u muпgoпt 8! KeGtu Gkoj jet' е tyre ger пgа mez' i GskeЛit Q8 doлi. Ро koh8t zun8 t8 пdsroheп8. Ats fшо8 t8 g :o r6 ри lufts, p.: r begati ае psr pla~k6 zuп8 mt t6 mos е gејп8, еае ајо liri е br8nd6sme са-пgаса zuri t8 Gtrsпgohets ае t8 sdukets. <;do! k6t8 bot8 nderol1et 8.е пdrygohets: 8.eu, qieлi, ~do gs me Gpirt а е ра Gpirt, SGt Ѕ пdrygiш l8 ра рrеп:. И e ri U q Е ts Ш U nt11 \0 ts rojs шir6, dul1ets Q6 ts пd 6 rojs Cie ау ш ѕ пуr6п е rojtjes6 Cie Ш!Оауп; п е mejtiшit: duke пdryguar6 kol1a dul1 ets Q8 ае 11 e riн t8 vej8 раѕ пcvojat е motit. Koha sgts si 11 8 lum' i l1arbuar8, 118 rske е rebt6 q' ес 8 п е 11xitoп. Иeriu ѕ' dнl1et Q6 te rrij8 kuпdrs k8ti lшni si 112 Gkeшp, ѕ е al1 erc гr s zollet ае ksputet6, ро dul1 et6 qs t' е6-; 11 bagke me ksts rjecije: ata koшbc qe kап8 kнpetuar8 пevojat е kol1ss6 ata kuшbe qs jan' пdryguar s ра ѕ GCk6Лit, ata јап6 mbajturs t6 gалѕ ае kап ѕ psrparuar6; t8 tjer6t, ata јап 6 Guar6 пgа rad.oj i ts -gaлsvet. Duhet ts dim6 ѕе taпi qe m6 ѕ' g е јш' ato kol16 ts para, taпi ~ ud.s do ts Z6Ш6 пе Cqipstarst? Ро е Gol1im ѕе taпi fuqi е 11eriut ш2 ѕ' egte vet s ш te fuqi е gruelit si 118 kol18 te Gkuara; qyteterija ka Gtuare пevojat е чeriut ае пшпur i 11CГ8Zet 6Gl6 шааuап:; taпi 11er6zit О е пdјејпе аеп ѕ [8 ПQUGt s ае јап 8 Glr8nguars Q8 ts gејп8 Ш8nyra ае!10л8ѕi t8 tj 8ra pcr ts rojtшc. Jeta 8Gl8 Ј18 lufts: 11eriu е8.е p8r Ш ~ t8 VOQ 8 18П е gt.rravet SGt' i GtГ guart: q8 ts luftoj6 ; ky пош sgls ри ts giљ; get 8 gала: eikoпi kafgst.:

4 .мз DITURIJA Faqe 35 q10 11ga krimb' i aeut ger te lua11i ае tigri, t10 gi0.2 luftoj1110, t2 gi0.10 mu11- dohens; ata qs ја11ѕ ts fort10, ata q2 јап10 ts zotsrit, ata vet2m dali11 mu11- dss. 1 lumtur ну q' 8Gt' i zoti, ро ае mjer ау q2 mu11det2! Qsmoti qer2zit mund8gin me grugt е me 82mb8, si kafg!ot е eg2ra. Tani ро 1 uftojn10 me veg10la ms ts hола, ms ts p<0el1ta, ро ms t2 vdek Gime. Qsmoti ау q2 mu11d8g vritsg ае vdiste psrq 10here; ta11i vdes me gadale, ca-nga-ca, ае me чѕ vdekje Gum' шѕ t10 hiaurs. Arm10t е sotme ѕ' jans S8pata (ie kopac;eja, ро qytetsrija, mjegtsrit8, diturija, begatija. Q8- moti t2 rob 2ronte ше fuqi, ta11i ts bsj11s skлaf ше vegelat е dituriss ае ts marrsn kaf<0it211 е goj2s2. Lum' ata q2 ја112 t2 gatuar2 ае t2 arшatosurs psr ksts luft' ts jet2s2! Ns шеѕ disa t2 meta qs ka kombi Oqipstar, ka Cie чѕ virtut t10 mao. qs ѕ' mohol1et dor kurrs, ае kjo sgts energi е qerszet ts Qqiperiss. Ку gs Лim, ky Gpirt, kjo fttqi е Oqip2tarit 11а ер GUШ8 Gpres8 qs kombi у11ѕ do ts jet' i zoti ts mbajs ч ѕ raas Cie ч ѕ vsnt ts nderc;im 11 ѕ truez2t ts jetsss. Аѕ msndja, аѕ forca, аѕ ponoq2sija ѕ' i muпgon Qqipstarit; ро gig2 k2ta virtute vet2m чѕ drejtim t2 mirs, 112 rнg2 ts dreqt2 presi11. М е par2 nga ts giaa dtthet t2 kupstojm2 fare bukttr8 Cie ts па mbu Gets msпdja ѕе ato kohs ts para ms ѕ ' ko.eh en2 kurrs, ае 11е, 11ѕ dac;im qs ts mbajms akoma raa211 е par2, dнl1ets qs ts zsms ts tj era rruga. Геr ms sot kemi rojtur2 me tepsrs me rog e а е si 11spunss. Tyrqi<.Ot O.ons чѕ fjals: i аалв Gqip в tarit а vete ns ѕ!с вtе r в, ау pyeti ѕ а ввtв roga. Paskstaj duhet ts 11а mbu<.oet8 mirs ш e ndja ѕ е Gpstimi ае pzrparimi s <.Ots 11ѕ рuпѕ, 112 fitim me duar е me djerss, 112 lпlsziш me dituri е me mje<.otsri. Dul1et mirs ta lcupstojms ѕе fuqija ta11i ѕ ' 8Gte 11е gru<.oti, ро s<.ot8 11е kamja СЈ.е 11е ditja. Кш ts. kbej2 Oqipetari ats g2л i m ае fuqiп' е tij mi ksto gsrra. jemi sigur ѕе ар- ns ksto do ts rrsfej s vethen' е tij q' 2<.0t' i zoti ае i рtшѕѕ. Sikundr2 qs jemi ts gszuar2 kur Gol1im ѕе Qqipstars si Mehmed Ali ра<.оа ае Ali p3gs Тереlепа, 11ga f18 GkaЛ' е po<.otsrs kan' arrirs 118 GkaЛ8 t8 larts, agttt а е m' апѕ tjatre bнrra si Arsaq.i, Ѕiпа, ~ ара а е Zografua qs ka11s diturs ts rrsfel1ens ts zotsr ns puns t2 tregstiss, па јарiп nder emsrit q' е mbajm' me kaq2 dagttri. Ksto Gsmb s Лa па japin Gpress ts fort2 ѕе ае 11ѕ ksto rruga ts ra qskombasi упѕ do ts jet' i zoti t' arrijs ае ts psrparoj8. Аhеге, kur ts mblea8 gi0.8 fuqiп' е tij, ае kur t8 psrdorrjs k8t8 fuqi раѕ ms11yr2ss ае nevojss' ѕ2 vsrtets, ahere praps Qqipstari do t2 jet' i 11deruar2 ае i pari 112 ts parst! Ahere ргарѕ vs11d' i tij do ts jets 112 krys t2 kom bevet ts tjer2.

5 Faqe 36 DITURIJA Tani Tyrqija е ter' 8Gt' е hapure per Qqipetare: qe nga mal' i Qarit е ger ne menge te Basres, qe nga det' i Zi е ger ne det i Kuq, i tere ky GeG 8Gt' i ~elure: le te jet' i zoti ае te refehet i par8 te mbretuoj8 ае te urauoje. Atje tek prinderit tane kane vajture me kora' е -me Oika, ne sot le te vemi me tregeti е me dituri, per te punuare ае per te fituare; prinderit venin ае derclnin gak, ne sot le te deraim djerse. Vendi egt' i pature 8Gt' i gere, vetem krahe ае mendje kerkon, ае do t' u аре ~do lumteri. Кјо mendje, keta krahe le te jene tanet. Tyrqit aone ѕе i ~ali Qqipetar vate ger П8 Bagdad. <;' presim, te vemi, ро te vemi me degire qe te punojme, me vuлnet qe te perparojma. Kur te kclejme gicle mendjen tene per tregeti ае per mjegteri, kur t' arrijm8 te mbleaim fuqin8 ае te kemi GOQ8Гi te forta, ае te perdorim gicle virtutet ае fuqine qe na ka aene Zoti per fitim ае per pune, ahere ta dim' mire ѕе me te vertet vendi yne do te jete m' i lumturi ае emeri yne m' i nderuari ѕе nga te tere. Lumo Skвndo. Аrвѕу е Вагаѕ Fjal2tore е vog2l2. tyr. Hak, fr. raison. tyr. mysavi; fr. egal; gr. ObL O~O <;. Qmim tyr. Fiat, kijmet; fr. prix; gr. -.v btn. Dввто118Ѕ tyr. Qehid ; fr. mar g r. tj.6.g-.v<; Dввmimlar tyre ј gr. 1J.U f? TV&J~OV tyr. Cahid; fr. temoin; Dijвtar tyr. Alim ; fr. savant. Depyte tyr. Meb-us; fr. depute; g r_ ~ 0'1.1 AC'\.I't1\<; Е dytв tyr. sanije; fr. seconde. Gabim tyr. janeлeg, fr. erreur; g r. O.:rt 6. -.n. Тв gabuш e tyr. aлdatmak; tromper; gr. ала-.w. Гiarsi tyr. Qainat; fr univers; gr. ~<6c! bto <;. Гуrв tyr. renq (boja) fr. ~ouleur; gr. ;>(!!W1J.U. Нарвѕiтѕ tyr. Feza; fr. еѕрасе. Jeteвkrim tyr. ter~yme-i-hal; fr. biographie ; gr. бtoygaфia. Kufi tyr. hudud; fr. frontiere, limite. Кввi.:tв tyr. Nasihat, me~lis ; fr. conseil ; gr. dvv~o gиv Кввi.2о1Ј.8Ѕ tyr. Aza; fr. membre, conseiller ; gr. 11-~:Л.Лоr; Kundвгqsnd1 im tyr. mukavemet; fr. resistance; gr. O.v-.id-.ad~<;. J(~trrkuttt tyr. Hi~ bir jerde; fr. nul part. 1 kaltsrt tyr. Mavi; fr. bleu; gr. ya:л.avor; Libre tyr. Qitab; fr. livre; gr. ~tблeiov Librвto1 e tyr. Qytybhane ; fr. bibliotheque ; Lib1 ш i tyr. Qitab~i dyqani: fr. librairie ; gr. ~tб:л.c~o:r~o:л.ciov Leviz је tyr. hareqet, fr. mouvement, gr. 1<iv1tdt<;. 1 levizr;im tyr. myteharriq ; fr. momobile ; gr. 'КtУп о.;;,

6 I mos lвvizr;im tyr. gajri myteharriq; fr. immobil gr. а:1ш rнос;. MarefiBtl}e tr. mynasebet; fr. relation; gr. о х ео~с;. Mвvethвsi tyr. istiklal; fr. independance gr. d.ye~a ~1:nola. МвѕоtЈ.ВЅ tr, m yallim; fr. professeur, instructeur; gr. о~мо1:а:лос;. Мвkаtв tyr. Гynah; fr. peche; gr. U"!fU&'tLU. Minutв tyr. dakika; fr. minutв; gr. Лe:n"tO\'. Midis (nв mes) tyr. Bejn, ara; fr. parmi: gr. d.va!feda Тв mвrguarв tyr. uzakлagdвrmak fr. eloigner ; gr. tlu'к~nov-e yoc; Тв rnohuarв tyr. Inqar etmeq; fr. l nier ; gr. O{J \'no~c; Mjek tyr. Heqim; fr. medecin; gr. iм~о<.: Nвrmiet, (nв mes) tyr. Bejn, ara; fr. enlre, parmi Nхвпвѕ tyr. talebe; fr. eie~ve; gr. tlu6n1:1\<_;, И вlcombas tyr. vatandag ; fr. compatriote. И о,а;ѕ tyr. Leqe; fr. tache. PunotJ.вsi tyr. Fealijet; fr. activite; gr. о~ао п1.~~61:n<.;. Parajss tyr. <;ennet ; fr. paradis ; gr. na~o.oe~ooc:;. I Posa~sm tyr. Hususi, mahsus; special ; g r. еiожос;. 1'ѕ prekur (tв zвnв me dorв) tyr. Temas etmeq ; toucher; gr. еуу i~џ). Тв plotuars tyr. Itmam etmeq ; fr. completer; gr. eкn:л.n~w, ov~,ln:л.n~w. 1'е pвrmi1'8s1.tars tyr. Islah etmeq ; fr. ameliorer. Тв pвrgвr.j.eвlst uarв tyr. Teqzib etmeq; fr. dementir; ~eл1:ti.>, Qie,A;tt egot}b tyr. ilm-i-hejet; fr. astronomie. DITURIJA Faqe 37 Rogв tyr. MeaG, ylefe; fr. рауе, appointement Ѕkвtе1 1 в tyr. <;ehennem; fr. erfer; gr. xaonc;. Sunim tyr. Idare ; fr. regime, gouvernement. T'u ѕdиk1.и в tyr. Nabedid oлmak; fr. disparaitre; gr. li.ф av1:o<.:. Тв stв1 viturs tyr. terbije, etmeq; aлegtвrmak; fr. elever, instriur. Gpags tyr. Intikam; fr. vengeance; gr. eкon'кnd~c; Otв1 gate tyr. Furtuna; fr. tempete, orage ; gr. 'Кa"ta~yic;. ОреБ (dвnd~;e) tyr. Eqserija, fr. souvent. 081nbв); tyr. Misal ; fr. exemple gr. :na~ <ioc~"(tlu Oikotjslore tyr. Resadhane; fr. observatoire. Tejqyrв tyr. Durbin; fr. Lunette; g r. 1:n:Л.ro'К6:nwv Truezв tyr. Sofra, maide; fr. table; gr. 1:~<i:ne~a eeror tyr. Kurban; fr. sacrifice; gr. evoia. fje1 o1 tт tyr. Fedaqar. V еgвlв tyr. Alet; fr. instrument ; gr. e~ya:л.c iov Vu,A;net tyr. Meram, arzu; fr. volonte; gr. e O.no~c; VlP(tв tyr. kijmet; fr. valeur; gr. a~ta. 1 v lefвim tyr. Kijmetli; fr. aprecie. Virtut tyr. Fazilet; fr. vertu; gr. O.pe1:i1.. Vetijв tyr. Ahlak; fr. moral; gr. 4\ а~ а 'К't1\~. Zyrtariet tyr. Resmi; fr. officiel; gr. e:nnontlo<; tyr. SoЛgun; fr. pale; gr. I zbetв х ЛЏ)v.ос; (Ка ае m ~ ).

7 Faqe 38 DI-TURIJA- м 3 ==================== Tin g-~lim. G. Р. F. Nner Diadri Oreidi е nner рuла t' brera Hana е stolisme me dritz t' vet tuej nnritz, Е ne lamparisme t' ѕај Niobe i mjera Mennon ѕе n' det ka dialin qi ka rritz. Е i daguni bylbyl permi 'i gem t' ri MuGz fлadin е епоѕ me nota t' amla е t' maлzgme. Е nniin Dafni, е mennon ѕе nz djelmri DeGt gocen flok are, е nniek u8.zn е kanzgme. Е Venere qi n' baлz vizлon dagtnija Menпon pzr dagunfn е vet е pzr vла Qi teg tri vjet а n' <;etz е ѕ' ginet ke Gpija. Lulzzon Flora, qegin proчet е kjarta Е trimnija Arbnorve ugtoп ра da. К:zGtu, о FiGta, janz vjergat tua tz larta. z. е.

8 м 3 Faqe 39 Triшi (Ра Gqi р ~tar. bнв Konstitucioni) О ju zoq qe fluturoni Lart пе qieл me nxitim U lutem pakez qendroni Do t' u јар qe lajmuim. Ne Amerike te vini Т' и аојпi djemet atje, Ѕе si е Gkoп jeten trimi Kur perpiqet per atae. Dite tri i uretuar Бе zemreп etja ја djek Ро pugken е mban nu duar Ѕе punon ри memeaet. Cqipetare kur te Gihni U-kujtoni Cqiperine, Бе qe fjale te ше siлni U betoq me Perendine. Ие fjale prej Gqipetari Ne te G!reqten guhen 10qip Prej no qe memeaetari Prej no че djali besnik. No qe fjqje qe mbu10 zemren Plot me.urajo ае 10prese, Ѕа е bukur aq' ае е embel Qe liane rje besa bese. Liaпe giae besa besen Liane giae qe ba10kim, Ри ataene ја te vdesen Ја te sjeлin qв ndry10im. Nв mos ше ge<;i te gалв Kur te kael1i ng' Amerika, Ju te qani Gqipвtare 'Mi kta gurв me tri pika. Бе qв kengв tв kвndoni Ме vajtiш ри trimeri, Бе kвto fjale te aoni : -U be aeror ptr Liri. Torn, Qet8Si е Z8llll.8S. Atje mi bar tв prere Ku era nuk pugon, Ku flutu'ra nga herв Ме mал vete qвndron. Ku lвndin' е pasosur Zgatet ger е gatв, Eil' er е baлsamosur Fryn dit' eile natв. Ah 1 atje ndв qetвsi Dua t' jem me mirr, Ѕе atje в10t lumtesi Ku munt tв geq hirel Atje ane atij pyлit Ku bari gelberon, Ku drit' е вmbвl е yлit Ме Gijв titiлon. Ku рвrој ugetin М е ze te pвlqyer, Бе ujвt si ergent ndrin Duk' u-rвkвлyer. Ah 1 atje zвmra mв do Ѕе Ndв prвhje tв jete, ve<; atje munt ајо Qetesi te kete! Рвr atje ndв natyre Kurajo ро <;faqet, Bnda Gum' mв Zвmra mв kenaqet. ka hyrв Ѕе haroq <;do mentime Ѕа ka kjo botв, Brenga ов hiaвrime Q' askug ѕ' munt t' i ооt в. Pвrandaj kurrв ѕ' е le Рвr <;do ge ndв јеtв, Ѕе ate ѕа her' е Geh Zemra t' в<>t' е qetв! Р.

9 Faqe 40 D ITURIJA._/~ 7-.?<) f-мli:-.е ~ ljtjf-:.n'!.>з ~~ ~~~~iп -е d~--м~. ~ 1-t: ц. ~.:... -'"~~.е _.:/dfvc 'l.i->:a-.е fa"" 1~ е r~ "m_ "~ ј~ 1-f Rс:.г~ ;z;{-и:. d-~ ~.;-е ~~IU' /> 7~ -. и -па_ Аи;~ 4: jw~ е t-~ 4Ј~.н; мј'~d :4: ~..Ј.oi. Zi 1 f_e-j7~ tc ~.,...,t..:.?t.e-/ ~ Grve е.ј.е а. ~«-.,~ 7 ~ h.;w-~ -и-~7""'"' rfw-'- е "1-Ј~""/~"':..п_ "t"& ѓi7ји--е. ~'-~ il tj_ ~ fly:.._ z?~тс е?п? 4.I.-<E/4~ _d;- ~~ Ј/1~ -Јис- w~ 1? 7!- -:а; ~ е Zi. ~~v/u'-?t ~/~t" 9Ц 'Ниd" :и гдf wd: --4~ ~ 61Cf- " а:., 4:/ti ~ b~~н ~>= fur~ 1 _,и ~ ~А..А~~ ~t:, /),р_../ -е -е d Г I е Е<. // ~ Ј! t-"/' А:.!/ ~ _;,; 1 1 / ~ "' / / / 1 /, "" -п- ~ /)?4 i -t ~..t 6 ~ 'r -tt-- /(/- х ј' -z.z.. се. 'if/ 1 ~ - 1 / / / 1 Ј(Ј/ / Ј 1? е е n i m. - Ne kete fac-simil mungojнe disa lleiшikl ime.

10

11

12 .МЗ DITURIJA Faqe 41 ~===============-~ Kongres' i Manastirit. Kongres' i Abeces u-mbajt ne Manastir me 1 е ger me 10.. te VjeGtes' ѕе trete KiGine marre рјеѕе 32 delegate t' araure пgа 22 GOQtri ае qytete. Fytyrat qв ро botojme пе kвte numu rrefejnz, i pari kongresin, i dyti komisioп' е аbесеѕв: Ne fytyre te раrв Gohim keta veta: 1. Midhat FraGeri (Lumo Skeпdo) delegat i Klubit te Selaпikut ае i Klubit te Janinese; kryetar' i xgeaur i Koпgresit; dreqlor]bs i St perkohbgmes ѕ' ВПВ ае i gazetвs L i r i ј а. 2. Гerg FiGta, delegat' i Goqerisв BaGkim пе Okodrв; auktor i Lal~ 'ut' е Malci s в, Auzat е Pa ruasit ае te tjera libra е vjerga; dreqtoчвs i че GkoЛe l Gqipe пе Okodrв. 3. Emzot Kat;:ori, delegat i Durrвsit. еае ndihmes i arqipegkut te keti qyteti. 4. Dom Nre Mjeda, delegat i Goqвrisв Agirn пв Okodrв, kryetar i kвѕај Goqвrije ае auktor' i libravet GkoЛare tв kвѕај Goqerije; vjergвtor. 5. G. D. Qiriaz Maпastiri, delegat i Manastirit, nвnвkryetar i Kongresit ае auktor i Hristomaai. 6. Fehim be Zavalani, delegat' i Maпastirit, kryetar i Klubit tв Manastirit. 7. Dimitri Mole, delegat' i Filibesв. 8. Nyzl1et Vrioni, delegat' i Beratit. 9. Rok BeriGa Гakova, delegat' i Okupit 1 О. Вајо TopuЛi Гirokastt a, delegat' i Гirokastres, luftвtar i lirise oma Abrami, delegat' i Коrt;:вѕв, dreqlorjts i ѕв perkohвgmes В е ѕ а qe ka dalв ne Kairo. 12. Sotir Peci Daraa, delegat i Oqipetarвvet n' Amerikв ае te BukureGtit, dreqtoчвs i gazetвs KOI'nui nв Boston. 13. Luiti Gurakuqi Okodra, delegat i kвti qyteti ; auktor ае vjeн:;вtor nвnв pseudonim Lek Gruda. 14. Oahin Коlоча, delegat i Коlочвѕ; dreqtoчes i gazetвs D r i t а qe dilte пв Ѕоfјв ; depyte i Коr<;вѕ. 15. Ahil Efaim Kort;:a, delegat i Ko; tancвs. 16. Aaam Okaba Statoberaa delegat Sofjes. 17. Dimitгi Buda Elbasaпi, delegat' kвti qyteti. 18. Matea Logoreci Okodra, delegat' i Goqвris А g i m i kвti qyteti. 19. Aziz, delegat i Starovвs. 20. Oevqet FraGвri, delegat' i Korr;вs. $Т Simeoп Outiriqi E!basaпi, de!egat i keti qyteti ае GkГ011ES i kjubit t' Elbasaпit. 22. LеопШа Nar;i Korr;a, delegat' i Vlorвs. 23. Zejnel Glina, delegat' i Leskoviqit. 24. Ѕашi Pojani, delegat' i Korr;es, dreqtoчвs i gazetвs Kort;:a. 25. Refik Toptani, deleg11t' i Tiranвs. 26. Mihal Gramenua, delegat' i Korr;вs,!uftвtar' i Jirise, auktori ае vjergetor' i V dek/ е Рiтоѕ /ie Ma.:lkim i?julhjsb eqipe. Burri q' BGtE ne mes tв zotit R. Тор ptani ае zotit м. Grameno tgte <;er;o TopuЛi, luftetar' i lirise. Ме te mengu ts Gramenos EGte Muhtari nga Go~et е <;et;:os, ае mв te mвпger tв Muhtarit вgte kavas' i klubit te Manastirit. Мв tв mвпger ts zotit Ahil Eftim EGte ~е Ја! be Poda, ае ау q' egte ne mes te zotвriчet Simeoп Outiriqi ае Zeinel G!ina egte zoti Selman nga Elbasani. Ne kвte fytyre te delegatвvet mungojne: Zoteri11tв Hil Mosi, delegat' i Okodrвs. G. Ci!ka delegat' i Korr;es; Hafez lbrahimi ае Emin beu delegatet е Okupit; Rauf beu delegat' i Гinokastп:;s, ае Selaheddin beu nga Prizreni, delegat i Manastirit. Ne fytyre te dyte qe rrвfen Komision' е аbесеѕв Gohim keta zoteriч : 1 Гerg FiGta; 2 Midhat FraGeri ; 3 Lui~i Gurakuqi; 4 Г. Qiriazi; 5 Nre Mieda; 6 G. Cilka; 7 Taqi Buda; 8 Oahin Ко Iоча; 9 Sotir Peci; 10 Вајо TopuЛi; 11 Nyzhet Vrioni. -~-

13 Faqe 42 DITURIJA,N'g 3 ===================== QIEAI БЕ УЈТВ Те чohurit е qieлit, te Gikuaпot е y jet egte m' е zbavitgim' е gerravet. Diturija qe na meson r;' egte qieлi quhete qie.:urego'j}_в 'X. Кјо dituri egte ш' е ma.' е giae didurivet te tjera.е т' е bukura, ѕе na rrefen giaesiпe me ter шaaerine.е r;udit е ѕај. Perparimet е diturise na tregojne giae maaerin' е qieлit. IG че kohe ku чeriu besonte ѕе qieлi egte че nap' е mendafgte а че mbules' е qelqte! Ahere yjte pandehiogin' ѕе igine fip, fifa qe stolisnin kete tavan 1 Ѕа jemi lark ng' ato kohe 1 Tani qieлi na tfaqete ше че maaeri te maae, i gere: ра funt, ра ane. Yjte na rrefehene, јо si Gkendija, ро sicilido че bot' е tere. Беu yn' ne kete qieл te mao mbetete si че d1uae, si че koqe mel ne че leme 1 Иeriu mi kete koqe mel ka humbure si че koqe pluhur; ро egt' i kenaqure qe kupeton giae keto te verteta, vioe keto te оела: nga trupi 1 vertet чeriu mbetet i vogel perpara kaqe шaaesivet, ро te kupetнaret е gige ketyre gerravet а nuke na gezon ае na larteson Gpirtin? Qie.J,i.. Ate q' е quajme qieл egte че hapesire ра ane ра funt. QieЛi ѕ' munt te kete че kufi, ѕе prapa аѕај kufije prape duhet te kete vent. K~;ti vendi kegtu ра ane.е ра fнпt i oone l~apвsirв. Mнnt t' ecim me mije, me miliun е me triliun vjet ne kete hapesire, ро do te jemi gioeчe sikur ѕ' kemi ecure fare; tekdo qe t~:: јешi atje t:gte шеz' i hapesires, ро fundi kurrkuпt. * Рн fjalet qe ѕ' kпpt to1t c вe eikoпi fjalвtoj en' е vogвlв faqe 36 ас 37. Perpara kesaj hapesire meпdja trubu ЛolJete ае ka шuпdiш qe ta kupetoje. Гуr' е kaltert qe ka qieлi vјеп пgа era qe pgtjeл аепе. Era vet~;ш rreo aeut tепе EGte. TraGesi е eres еае ѕ' dihete fare mire; са dijetare kane оепе ѕе BGte t]a 50 qi\ometra, ро te tjere оопе ѕе vete ае ger rпе disa qint qilometra, sa-do-qe foгt е lehte а' е rале. JaGte kesaj ere qieлi EGt' i zbrazet а ш~ шire EG!t plot me че trup te!ehte q' i ооп t iliy. Eairi egte me mije here rп' i lel1te ѕе nga era јопе. Yjtr. Hapesira EGle rпbugure me уј ; yjt~; diten ѕ' i Gohim пgа Gkaku i drites' ѕе dieлit, ро ше tejqyre шunt t' i Gol1im kurd )i1ere. \=' jane keto Gkeпdija te vogela qe пdrijne tere nateп ае na xbukurojne qieлiп tene? Dijetaret na оопе -- ае ate qe ооп' е provojne si dy е ру b е јпе katreqe dieлi, qe па duket::: ѕа че GOG, egte шф; l1ere ш' i шаа ѕе aeu yne. Prap' ata dijt:tare na ооп е ѕе r;do ул, si cilado пgа keto e;kendija egtt че dieл ѕа yni ае m' i шаа. DieЛi упе t:gl! 1 miliun 283 mije here m' i таа ѕе aeu! Viпi me ч' апе qe koqe miser, vini ш' ane tjatп:; Cle 1,283,000 koqe miseri.е ahere do te kupetoпi ѕа i шао egte djeлi ае ѕа i vogel qenka aeu yne. L~Iв1 gim,' i yjet. Ро рѕе al1ere keta уј na dukene t~; veckel ѕа. syt' е mizes? Gkaku i keti gabiшi egte mrrgim i maa i yjet. Dihete fort rпire ѕе че ge ѕа te jete lark aqe m' е vog Ele dukete; kн<> ѕ' i ka vene re ѕе nga maj' е че Glшnbi чeп;zit dukeпe si rпiza pei aesi.

14 ,Ng- з - D-1 Т UR 1 - Ј А Faqe 43 Tani тejtoni чв тergiш te таа., чв тugiт tв tтeruare ае vini atje чв trup te maa. ѕа djeлi yni: ahere пuke do tc ~uditeni fare рѕе djeлi па dukete ѕа t}e GOG 1 Ро ne vent te че тergiтi ѕа ketu е ne dјел, тejtoni че тugiт qindua ае тiје here тѕ te таа., ае vini atje trupa ше te тbеаеч ѕе djeлi vete, ае keestu do te kupetoпi eskakun per te cilen na. dukene yjte kaqe te vegel. Mergiт' i djeлit nga aeu ee;te 150 тiliun qilometra 1 Ие чeri qe ecen kaire qiloтetra n' ore n' ecente ~do dite nga 10 ore, duhete qe t' есеч ше tepue ѕе 10 тiје vjet p~::r t~:: vajtur~:: ger пе dieл 1 Telegrafi qe vete kaqe ~pejt [ nga qe vent е ne че tjatre do 8 тinuta е 13 te dyla per te vajture n~:: dieл 1 еае тоѕ harohele ѕе elektriku nxiton 270,000 qiloтetra me че te dyte. Tani per t~:: kupetuar~:: рѕе yjte na dukene kaqe te vegel, duhet te dini ѕе т' i afum' i yjevet ee;te 275,000 here ше lark ѕе djeлi упе 1 Drita ѕа do qe nxiton ше ч~:: vrap te таа., prape do са kohe per te vajture nga че vent me че tjatre: vrap i drites ee;t'. aq i таа. ѕа а' е elektrikut d-m-a. 270 тiје qiloтetra ne че t~:: dyte. Кјо drite kaq' е ~pejtte do 4 vjet е 4 mttaj qe te na vije nga т' i aferт' i yjet 1 Ку ул т' i аfвrт ee;te ау q' eт~:: rohete а i Kantorit. Ро ае е;uт' yjve te tjere u-ee;te тature тergimi. YЛit te bukure Sirio, i Qenit te таа., drita i vjen те 9 vjet е 10 muaj; yлit Vega (ne Lire) drita i vjen те 21 vjet е 8 тuај; yлit te Polit (Arri i Vogel) m~:: 36 vjet 1 е 7 тuај. Disa уј te tjere jan aq~:: lark ѕа drita do t}e qint, реѕ qint ае t}e тiје vjet qe te vije ger tek ne 1 N~иmtr i yjet. Kur e;ikojm' те ѕу ne qieл te tere, ае ne ndeq~im ter naten, ѕ' Gol1im dot ше teper ѕе 7,000 уј 1 Yjt~:: qe. e;ohim na dukeпe са ше te тbеаеч са ше te vegel, раѕ dritese qe na dergojпe: ky пdrye;im ра dye;im vjen nga ndri~esi ае пgа тaaui е yjet, ѕе тergimi vete ѕ' ngan te kete no че veperiт. Раѕ таавriѕе qe па dukeпe, yjte jan' пdare me е;kал~:: шѕ te ndri~urit, ata qe па dukeп тѕ tв тbeaeq, jan' nga е;kал' е pare; ata тѕ pake te ndri ~ure пgа е;kал' е dyte еае kee;tu ше raae. Иеriн те ѕу veteш ger ne ѕkале tc gае;љ; muпt te esohe. Nga е;kал' е pare ka 20 уј, 11ga е dyta 59, nga е treta 182, nga е katreta 530, nga е pesta 1600 ае пgа е gae;tta 4,800. Ро yjte ѕ' jane veteт kaqe 1 те qe tejqyre te voge\10 GOI1iт ае уј te tjere. Ѕа ш' е maae ае т' е forte te jet tejqyra aqe me еѕuт' уј zbulojтe. Ne e;ikoqetore t' Evropit ае t' Amerikese ka са tejqyra ае teleskope te тbeaeq те ane te te cilavet e;ohiт уј ger nga е katre-mbe-aetta еѕkале: keta уј te gia.e tok bejne 44 т i 1 i u n 1 Ро ka еае тѕ tej: sot sa-do-qe me vegelat е "ѕоtте ѕ' veтi dot те tej, те fotografit na ~faqene са уј те te vegel; рлаk' е fotografise na nxjer ае уј nga е pese-тbe-aetta ае nga е gae;teтbe-aetta е;kале. Еае nuтer i ter i y jet ahere vete ger те 400 тiliuпl Nuk' keтi fare dye;im ѕе duke ~pikure tejqyra ае teleskope ше te mbarнare, aqe те teper уј do te eohiт ае

15 Faqe 44 DITURIJA ahere do te kupetojme ѕе numur i yjet пuke mbarohete 1 Ne vere ne qieл Gohim че vent te gere si rrip qe zgatet nga ч' an' е n' ane tjatrc: te qieлit Cie zbaraeлon si че re е ndri~ur: kjo egte kaвt е lcumtв- 1 it. KaGt' е kumterit EGte че pirk yjg qe na dukene afer чeri jatrit ае nuk' i ~quajme dot me ѕу; me tejqyre i GO \Jim fort mire че nga че keta уј, numur te cilet egt' afuo 18 miliut~! Ујlв а ecin ~ Sot dihete fort mire ѕе aeu kaehete ае runguлizete ne qieл rrea djeлit; nga kjo Ievijz' е aeut behete nata ае dita ае ne na dukete ѕе qieлi i tere kaehete ne 24 ore че here; 1 kjo ngan me че чeri qe rri me kembe ае rrotuлohete: ati i dukete sikur kaehen' ato pla~ka qe ka prane. AGtU еае ne na dukete sikur levizin djeлi ае yjte, kur me te vertet keta trupa jane te mos leviz~im. Ро а egte dreqt te aemi ѕе yjte ѕ' levizin? Е verteta EGte ѕе ае yjte levizin ае ecin, ро levizj' е tyre nuke verel1et dot me че dite ае me че mot. Yjte si jane Gume lark neg, Ievizj' е tyre mezi ~quhete. KeGtu ѕе largu че zok qe fluturon а че чeri q' ecen dukete sikur rri me qe vent. Duke Gikuare me tejqyre ае duke vene re disa vjet me raae, c:gte kupetuare ѕе ~do ул ecen me ч' ane, ае kegtu раѕ disa qint vjet figurat qe bejne yjte ne qieл do te jen' nderuare ае ndryguarc: fare. У} qв ndryвol~et~b. Те Gikuaret е qieлit na ka nxjere ne GeG ае Gume gerra te <;udi<;me te tjera ; disa уј ndry- GOhene Cie dukene here me GUШE here ше pake te <;kelqyere. Ку ndrygim me са уј behet i gadal<;im, me disa jave ае ше disa muaj, ро ае пgа че here behete me ча dy dite: улi Algol nderohete me ч е dit е 1 О ore. Okaku i keti ndrygimi <;' egte? Diturija akoma ѕ' е ka geture fare mire, ро per ata уј qe пduojne <;pejt pandel1ete sigurigt ѕе чѕ trup i eret Gkoп perpara tyre ае па ze са пgа drit' е tyre: kjo пgan si ahere qe behet eklips djeлi а eklips hene, ае erren keta trupa. Т} me ууrв /ie уј bi11akв. Ме ѕу gia yjte na dukene me gyre Gkendije, ро ше tejqyre do te Gohirn ѕе Gum' уј kane gyra te bukura ае te <;kelqyera: disa syreg jane te verae, t ~ kaltert, te gelber, te kuq, si соре gurri te pa<; muare. Disa уј i Gohiш me tejqyre ѕе jane dy а tri bagke, afr' е afre: keta уј giaeqe kaehene rrea чeri jaterit, i vogeli rrotuл te шaait. Кјо levizj' е biчakevet C:Gte si te kayerit е aeut rrea dieлit. Kur si-cili-do nga yjte ka чѕ gyre tjatre, ahere аопѕ ѕе parnja C:Gte me te vutet fort е bukure. L. Ѕ со -<--=-- ~--- I~ ОUНБВН, Б' Е VJ.~RBEltB HELEN KELLER Ѕа te lumture duhet te jemi qe keшi vege ае ѕу 1 Sikur te шоѕ i kigirn keto te dy vegela, qy<> do te kupetonim jetene, qyg do ts ndjenim rojtjens : do t' igirne si te mbyлure me че arke t' errete, ра kurr nоче fare mareaenje me boteп е jagtme.

16 DITURIJA Faqe 45 Е ри fat tc: keq ka qerc:s q2 jan2 t8 GUГQU ka ае 18 tjere Q8 ја\18 18 verbcr. Ро ѕа me keq EGI8 kur qeriu аѕ Geh аѕ d2gon! Тапi ka GkoЛa t2 posar;me ku t2 verbuit ае tв Guraнit mвsojn2 q2 t2 k2ndojп2. Тв Guracrit kc:ndojnв libra tc: Gtypura si tonat, ро me qc:n2 qc: 11Uk8 nxjerin dot ZЕПС: ШС:ЅОilеПС: ае k2пdojnc: duke lojtur gigtc:riql8: r;do GErJ8 me gigt веt2 si 112 letr' е abeces2 еае i Guraвri k2ndon аqв <;pejt me dor2 ѕа ае ne me goj2. Т2 Guraвrit јапв giacqв memec2, еае kjo пgа Gkaku q2 ayi gor2 s'ka d2guar2 z~: qeriu qc: tc: muntqc: tc: flas2 а е vet2; ра пdryge guha m uпt t' i рн- ј noq2 ѕа ае jona. Stuvitj' е tc: verbвret b2hetc: me anc: tв gic.;tвriqet: i verbcri nнkc: Geh, ро d8- gon ае prek me dore, ае k8g!u pcr t2 kup2tuar2 112 g2 duhet2 q2 ta zвr2 а е ta prt kq 8. N 8 G kола t е t8 verb8- ret k2tyre l1 јарiп tc: prekin modelet е <;do g2je; еае librat' е tyre јапс: 18 posar;me, ае kendohene me dorc:. N8 vc:nt t' abeces2 qc: kemi ne, рвr tc: verbнit pвrdoret2 112 abece е bcrc: реј pikag : k2to jan2 t2 GUm8n gagt8 pika t2 raaitura ndryge ndryge ае tc: Gtypura шi kart' t2 trag8 m2 112 mcnyr2 q2 karta t2 ket2 r;ongla t2 k2rcyera: i verbвri GkOП gigtiп mi k2t0 G8rJ3 ае k2ndon librc:пc:. Ро i Guraui ае i verbвri kапс: ргар8 nga rj8 3\18 pcr t2 l1yr2 118 mагеавпје me bot2n е jagiшe: i GUГatri Geh ае i verbнi d2gon. Рга mejtoni ѕе <;' sketerr8 do t2 jet2 рвr ata q2 аѕ Gohiп аѕ dвgojn2! St2rvitj' е kc:tyre duket t2 jet2 fare g2 е ра шuпdure, ѕе ѕ' kemi аѕ ч2 an2 q2 tв kup2tohemi ше ta. K2ta t2 varf8rt: duhet pra t2 jen2 d2пuar2 t2 rriп2 fare t2 huaj ае t2 ve<;t2, si 112 trup i gал2 ро ра Gpirt е ра ndjeqa. Ме gia2 k2t2 jan' ndoaur8 disa пgа k2ta t2 mjer2 q2 kan2 mundurc: t2 kupetojn8 ае!8 пdjejn8 bot2n' е jagtme, poaua aqe mir2 ѕа?ie qв qeri i G8ПdoG8. 02mb8Лa m' е r;udir;me n8 k8tв рuп8 na 8Gt8 Ci8n8 реј 112 r;upe amerikane, Helen Keller. Helen Kelleri ka lindur2 m qytet Tuscumbia (Aiabama). Kur ig јо dot dy vje<; е zu qe smundj' е r8nd8 ае pandehnв gвrit е tij ѕе do t8 vdiste ; G8rim i ѕај qe si qc: mrekuлi, рз duke mos humburв јеt~ш, Helen е gorв kig lшmburв tв par8t ае tв dвguarвt: qв at8 ditc: аѕ Geh аѕ dвgon. Helena ig GUtn' е Ш8n<;ime ае GUtn' е zguarв; i ati а' е 8Ш3 degп8 Q8 tв mos е lenc: fare п' errвsi r;upвn' е tyre ае kur ig Glatв vje<; i zunв qв mвѕоqвѕе, Miss Sullivan. Раkв mвsoq8s munt tв јепв kaqв maaegtorв ѕа zoqa Sullivaп ptr 11X8-118Sen е ѕај: ра Gkuarв Gumв kohв qв daguri е maae u-tfaq nв mes t2 m8- soqeses ае t2 nx2n2ses, ѕе qc:ra kig durim ае tjatra kig dc:girв ptr ШBSitn. Helen Keller-i јо vetвm ka Ш8ѕuаrв t8 kвпdој' е tв Gkroj ingligt, guh8n' е ѕај, ро ka nxc:nв ае frвngigt, е ЛatitiniGt, bagkв ше diturite si istori, matematik8, etj.! Tani Helena Gkron ае k8ndon keto guh8, di <;do g2 ае i kup2t0n si rj8 qeri i G8ndOG8. Кјо grua е r;udir;ime ka ekrцare О.е

17 ~F~a~g=e =4~6==~============D=I=T==UR IJA ~~~========== =Nc=Q =З== jelegkriшi l' е Ѕај" ku na rrefen qyg 1 пisi 111ESitni ае 111е е;' fnr2 theпyre Са пgа са zuri te kupetoje ае te ndjejs. Miss St1llivaпi ѕа ро vate te He1ena i аа!jt nttske ts bukure ае 111е 111Епуrе ts te GuraEret i ѕре11ојх * ше gigt breпda пе dore te c;upsse te katre 1etrat е fja1es!> пuske (i11glitot d о 11). Неlепа q' ate dite zuri te bsje ае ајо si шѕѕоqеѕе е ѕај, а~ раѕ аѕај dite с; сјо ge qe ksrkoпte, S нllivani ја spel- 1oпte пе dors: Helena levizjen е gietsriqet е пdјепtе ne релешbе te ѕај, ае bel1te si mssoqeseja. Ро kete te spellнar Не1епа е bsate p:t kupeluare ~е ае si!шr 110 че lodгt. Е para fjale qs kupeloj ec>tt; fjala нје (\v а t е r): ЧЕ dite SL1llivaпi tek la1jte syte ne шевgеѕ Неlепа i spelloj fja1en нје disa l1erc: ше raae; са mt pasdaj duaae ne kopgt ае i vuri dortll ne qe rreke te ftohte duke spelluare prape w a t е r; ahere Неlена psrq EIJere kupetoj ѕе c;do ge qe prekiш ше dore ka qe ешrе. Ј(јо qe е para drits qs ra ns llleijdje t' iше" Gkroп vets. * Tl1o ѕtогу of шу lifu (l;to1 i е jetes ѕ' imu) l1y Нсlен K<Jile1, ИО4 *'' l spulloj d. нi. il. е bнi qs te kfl!dojб ~do il ti'e l}e нgи IJf. Ме е;' ans vine keta ереѕе? Lejleku ае deлendyeeja jans zoq qs duaвs te ngrohtet. Ns prinvers na vin' nga Afrika, ku kaehens praps ns diшer. Kste uaetiш zoqts е bejns tufe tufs, ае c;do tufe ka vendin е ѕа.ј. Иѕ lejlek qs bsri siшvjet folens шај qs oc;aku, ау praps do te vije ае шоnѕ qs vjen, atje do te vins д.е feшij' е tij. N' uд.etirn te tyre psr n' Afriks lejlekst ае deлsndyeet kans qe det te gers ри te kapztuars. Kur vins buze detit рз.rа ѕе te шarin l1ovin psr kets uj.stirn, zoqts шbшiеп ѕ, bѕјпѕ tufe ts reg uлt e, а е pasdaj dal sn n' uas! Оuш<О l1ers d:l no чѕ etergз.ts ае zoqts шbetens disa _dits р1 шundur t' arrijn' ns stere: al1ere zoqt' е varfers kur eol1in no qs апiје bjens m! tt si ts vdekurн 1 Lejlekst si а е d eл endyeeja ns vнndet tans jane si dy ереѕе t' uruars а' е kans psr шekats qs t' i vrasiп. Ѕ' ka fare dygiш ѕе ky besiш vjen ѕе ksta te dy ереѕѕ i bsjns esrbiшe ts шb ea eq bujqssiss: dелѕпdуееја 11а шizat, kriшbat ае ts tjera etsza ts dѕшеiше, ае lejleku guan шiчtѕ, gerpsriчte etj. UCi~tim IJcjlelп1 i Gpes~vet <ic delethl) Geja. Vera ро erai; baeks ше kohet е Шira do te G011iШ te Vine ае lejleket е deлendyeet, ksta te dy zoq te. _priпveres ае te versss. ANDEJ КВТЕ.Ј. Uпaz' е Polikratrit.-Ne Ѕашоѕ mbrettгoп t e Polikrati, чѕ qeri qs kie hipure пѕ aron ше пdihшs te fatit. Polikrati ig i Juшturs ШС: c;do gs ае ptr ts ШОЅ rџцѕ ms ѕу u-mejtua qs t9 he&e 116

18 D ITURIJA Faqe 4 7 det fj8 unaz2 tepвr t2 vjejtur2 q' е kig me GUm8 lшjdes. Иа dy dit2 si hoai uпaz2n n2 det, 112 pegkatar i Gpie mbretit 112 pegk te bltkur~>, ecie Polikrati u <;udit fort Gume kur geti uпaz2n е tij ne bark te pegkut! Periandri шbret i KorinClit, me 585 para KriGtit, si b2ri GUШ8 te keqija jumerzit Gpirti ае deg te vrase vethen2 ; ро рвr t2 mos len2 112 kujtim te Jik, ne v~>пt q2 t2 pres ~> me dor2 t2 tij fiл' е jet8st mejtoj ket8 uas : euet dy че rеѕ besпike ае u Clote q8 18 vеп' nal8n ШБ fj' U38!8 Gkrete ае l8 vrasin чeriпt> Q8 kап8 ри ts takuare mb' ua8 ае ta mbulojn' 118 ае. м апе tjatr8 Cleret katre чеr8ѕ t8 tjere ае u a ~ t8 qe te vrasin te dy чer2zit е pare qe do t2 gејпе п' ake<; vent. Otat2 чеrеѕ te tjere igiп8 porositure qs t8 vras\11 8 ts katвr чerezit е par2. - Kupatohet2 vetiu ѕе чeriu i par8 q' u-vra ig Periandri ае kegtu ne gak mbaroj чѕ mbret gaksor! Nga gicl2 kombet е aeut kombi Akka q2 rоп' пе m~s t' Afriksss P-Gl8 m' i vog~>li nga Glati, ае Ш Ѕ t8 mbeaeqte јапе Patago11et (јнg' е Aшerik ~>s ' ѕѕ Jltges8). Akka ѕ' јап~> ms ts gat ~> ѕе 1 metro 40 santimetra d-m-cl ѕа Glat i qe djali qembe-aete а dy-mbe-aet vje<;. Patagoпet јапе f1б metro е 85 saпtimetre ае ШЅ te gat akoma, do-me-clsne ае afro fj8 ps Лembe ms te gate ѕе пgа чerszit t' ап2. Ие dijetar iпgliz, Dr Woods Hutchiпson, lшr Gkroп qyg qeпi egte btr8 Gok' i qeriut Cl~t8 ѕе јо 11eri11, рј qeпi 8Gle bere Gok me чеriпе; ky dijtotar Clote ѕе пе krye са ujq do ts kene lшpetltare ѕе egte шѕ mir2 ts ven2 раѕ qeriut Cie t' ugqeheп8 me ato q<' tepsrojn' nga Ј<аlш ѕе ѕа 18 vea е!е gltajп vets. Kt.Gtu, pak' е nga pak8 ujqst u - mssuaп8 me че Гl11Ѕ ѕа tш-: ѕ2 fuпdi u-bsп2 fare Goq te pandar2, ѕе agtu ја u doпte iпteresi. Ujku dl!ke zbutur2 sgte bsr2 qeпi kaqe besnik qe чohim ne. Ne veri t' Amerikes, ne vende t2 mbuluare me akuл, ron 112 komp qe quhet Esqim6 ; keta ѕ' munt t2 mbjeлiп ае te koriп ѕе aeu i tyre SGtc Gterp8, ро rojns me gah pegiш. Esqimo-te hane Cijam ае pins vајп' е pegiшt si ne qs pim2 чс: ge t' emb2l. И2 ge tjater е <;Udi<;ime te ky komp sgt8 ѕе, djemet m2ma U ер qпtnegt еае si riteп e ае nuk' i xvjera lшrre para ѕе t2 vene katr2 vje<;. Ро m' апе tjatrs qe kur jan2 tet а пшt muajg. i rн2ѕојпе djemte te pertypsiп duhan ае te pin8 lengun. Рјеѕа --- ~ -+ i ~ Gt~pjake. РFП tв mos 6eqerosш t' вmuвlat Т' smbtolat (re<;elet) q2 bѕјш2 me peme i Gohim ѕе ра Glшar8 GLtm8 dit2 z2п' е prigeп8 duke bere lsпgu i tyre si Geqer i пgur2t. Оuшѕ gerra јап2 kegi Лuar s kundr2 kssaj smuпdje t2 t' sшblavet, ро m' е mira аѕ m' е <>provua ra s<>ts kjo : Kur zjeni t' smblit mos е tra<>ni perqe-11ere lsвguns: si te zjeje са, hiq-e - пi ае lir-e-пi 24 ore; ts nesermet zje -je-пi praps, ksg!u еае te pasnesermet; diteп е katsrt е viпi te zjeje ѕа t2 liaete mire <>eqeri. Re<;eli q' БGl8 zjere ke<>tu са dite Ше raae, duroп fort GUШS kohe ра u-pri<>ure.

19 Faqe 48 DITURIJA l{пndrs ts djp.rjш it.-иe bar'i mire 1 kнndre djegjese me zjar а ше че ge te пxel1te, egte ky: mirni vaj uлiri ае hiaпi mi te uje kelqereje, че luge vaj ае че lug' uje k8lqereje, ае rih -e-ni ше Т]Е lt1q8: te dyja tragene ае behene Si че quл. Ket8 qнл vir-e-ni mi vent te djegure ае mbulo-je-ni ше че сор8 kart8 а me 1]8 flet te gelbиe. Kete bar b8j-e-ni dendure st aqe mf. mir u mer tв djegшet. РБr te btг uјб kelqereje arrrin te tгetirп че сор8 kelqere 18 paguar8 n' uje, 8.е ts marrim ujбt е kuлuar8 q' egi8 ptгmi te. Ку uj8 do mbajtur8 пѕ 1]8 qelq~ te mbyлun:. Рвr ts ruajl~tr vajвt. -Vaj8t priget 1 dнkc пdeчure l1apur8 8.е dul~e шаr' er8. Psr ts пdaluar6 k8ts prigje dнhetб q8 te V8tn6 vajвt 116 qelqe d.e 18 l1e8.iш mi te Т]а dy QiGt raki (е mire.е te fortв: rakija qвпdгоn psrsiper ае nuk' е!е еrеп te hyj8 116 vajt. Gryk' е qelqes6 do zепе mir8. Kundre ts 11.rJBrkitш it.-egi6 V6II6 re ѕе чeriu 11gsrhit kur fle mi lшrris. Ри t8 mos r811б mi kurris munt q6 16 \iqtii 1]6 bres п6 шеѕ, me rj6 t;ongl6 ts ша8.е рагра, qe s'u le 18 fliпi ше fytyr perpjet8 ае u 11dalon 16 11QБrhitni. Bibliogтafi. HIБERJMET Е ZB.\1ERES prej N. Ѕ. Delvina, чi libr6z е vog6le 32 faqe, Selal1ik 1909 ( Gtyp6Gkroч6 Mbroaesija). Libra шban katr6 vjerga: Vajtim permi Qqiperil18, M6m68.eu, Liria, Гuha jol16, katre vjerga kombiare, me 11dje11a Ш!:'. meaetariete. VALET Е DEТIT реј Spiro К. Dine. Sofj (Otyp6GkrOI]8 MbroC!esija), rj8 volyш i maa ше 8, 856 faqe, zbukuruar8 me fytyr8n е b8r8sit. И6 шble8.j' е begatte vjergag, k8n Q6G, fjai6g, g6za 8.е са реrала. Btr8si, sikundr8 q' е aot8 ае vete, ka punuar6 Ше rj8 durim 18 ШаQ.е GU\118 vjet рбг 16 ѕјел6t 116 dritt8 k6tt libre, е cila ра dy<oim sot, nga l8пda, 6G!Б ш'е ша8.' е libravet <Oqip. Zoti Spiro Diпe n6 vjer<oat е tij lntrn68.etarigte а satirike, ka GIUar6.е Gume vjer<oa te tjera, vjer<oa tв ра Glypura ger me taпi, 18 са Qqip8tarsvet. Т8 dy pjesat: ksnqs dпsmp, 8.е пli,q01 ika (faqe ) jan6 rj6 mbleaje mbaruar6 ksnge dasrnag ае kengs fog rjsгije popuлore. AGIU ае fjal6t е urta - јо mf. pak8 ѕе 90 faqe - ае k6gitt na јарiп me te plott6п е mbleajevet per ksto fja\6 te mot;me. Libra q6 kemi psrpara 6Gie r]б lend' е begat;me per studiш 16 follclor-it, I]6 libr6 <Oum' m' е begat;me ѕе ААб сt\'~к,\ l\1~л.џ5аа е EvClim Mitkos, ше ts cil6t е G6Шb!>Лen ае vet8 b6г6si. Ра dygim vepsra 8Gt6 ter vlefts ае ter dobi per stнdiшet е literatur6s8 рорuлоге. Ие 16 шеt8 q6 munt t'i <Oenojme БGIБ l1arimi пе t8 rrsfyeret burimet е аѕај lende, veпdet ku auhen6 kengete, ае te шоѕ t;quaret е са gerave popuлore 119' ato qe <OkrorJ8Si i ka bere vets, si fjal6t е pleqet, 11ga te cilat fort GUШБ dukene q6 ѕ' jane nga goj' е popuлit. Qtypure 118 <OiypeGkroчet "MbroO.ssija" Kristo ~ua.ra~i- SEL,ANI!(,

20 PAJTIMI: Mot-mot, nв Tyrqi 6 muaj., Mot-mot, Ја<>tв 6 muaj " 40 gro<> 20 " 1 О franga 5 ",.DЊtrija" ѕ' eitetв те num~tr јаеtв Selanikut. Nв Selanik 'i)._b numur 2 groe. Letra, Gkrime, kвngв, vjerga, fytyra etj. lutemi te na dergohen n' adresв tв ѕв PERKOHEOMES. Do te bejme fjals ns ts pвrkohвemet tвnв nga <;do librs mi Oqipsrit nga е cila ts na dsrgohets qs сорв. ОТУРЕОКRОИА OQIPE,.М В R О 8 Е Ѕ 1 ЈА" KRISTO LUARASI.