Møteinnkalling. Eventuelt forfall skal meldast til telefon Varamedlemmar møter etter nærare avtale. Sakliste

Transkript

1 Sogndal kommune Møteinnkalling Utval: FORMANNSKAPET Møtestad: Formannskapssalen Møtedato: Tid: 09:00 Eventuelt forfall skal meldast til telefon Varamedlemmar møter etter nærare avtale. Sakliste Saksnr. Arkivsaksnr. Tittel 55/14 14/ Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar 56/14 14/ Økonomiplan og årsbudsjett /14 07/ Parkeringsavtale Fosshaugane Campus 58/14 14/ Kulturmidlar resttildeling 59/14 14/ Søkand om kommunal forskottering av tippemidlar frå Kaupanger idrettslag 60/14 14/ Kommunal plan for Fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Rullering av handlingsprogrammet. 61/14 14/ Kulturpris /14 14/ Ikkje offentleg offl. 26 Ungdomsstipend /14 14/ Møteplan 2015

2 64/14 14/3834 Hodlekve bru - kostnadar for reparasjon Sakene er offentleg utlagde i Tenestetorget, Sogndal bibliotek og busenteret i Fjærland. Informasjon på vår heimeside: Sogndal, Jarle Aarvoll

3 Sogndal kommune Sak 55/14 Formannskapet Saksh.: Maj Britt Solberg Arkiv: 065 Arkivsak: 14/408 Saksnr.: Utval Møtedato 55/14 Formannskapet Sak 55/14 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar OPNING. A. Konstituering av møte: * Møtet lovleg sett med følgjande til stades: * Ordførar Jarle Aarvoll, varaordførar Laura Kvamme, Stig Ove Ølmheim, Arvid Stenehjem, Eva Ramstad, Helge Torstad, Karin Vikane, Vibeke Johnsen, Kjetil Kvåle (AP) møter for Eline Orheim. * Frå administrasjonen møter rådmann Jostein Aanestad. * Innkalling og sakliste Godkjenning. * Møteleiar: Ordførar Jarle Aarvoll. * Ope møte. B. Protokoll frå møte godkjenning. Pkt. 2 ORIENTERINGAR OG DRØFTINGAR A. Orientering frå ordførar: 1. Dialogmøte Helse Førde 2. Conference Adventure International 3. Nasjonal aust-vest konferanse B. Orientering frå utval: C. Innspel frå medlemane: D. Orientering frå rådmann: 1. Orientering om endring i drift ved Visit Sognefjord (arkivsak 14/3674-2) 2. SHOS-utbygginga E. Drøftingar : Pkt. 3 SKRIV OG MELDINGAR Vedlegg: Punkt 2D.1. Maj Britt Solberg -politisk sekretær- Side 3 av 19

4 Sogndal kommune Sak 56/14 Formannskapet Saksh.: Inger Pedersen Arkiv: 145 Arkivsak: 14/1952 Saksnr.: Utval Møtedato 6/14 Arbeidsmiljøutvalet /14 Formannskapet Sak 56/14 Økonomiplan og årsbudsjett 2015 Tilråding: 1. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett i hovudoversikt drift og investering (jf. punkt 6.1 og 6.4) og budsjettskjema 1A og 1 B (jf. punkt 6.2 og 6.3) og budsjettskjema 2A (jf. punkt 6.5). 2. Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste lovlege satsar. 3. Den generelle eigedomsskatten for skattepliktige eigedomar vert sett til 7 promille. Med heimel i eigedomsskattelova 12 s vert skattesatsen for bustader og fritidsbustader sett til 2,6 promille. Eigedomsskatten vert skreve ut i samsvar med eigedomsskattelova og kommunen sin vedtekter for eigedomsskatt. Eigedomar får eigedomsskatt frå det tidspunkt det ligg føre formuesgrunnlag frå Skatteetaten (bustadeigedom) eller når bygningen står ferdig. Eigedomar som tidlegare har fått fritak etter 7a og 7b i eigedomsskattelova, får tilsvarande fritak i I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne låneopptak og lånevilkår til investeringar i 2015 på kr med ei avdragstid på inntil 30 år. I tillegg får rådmannen fullmakt til låneopptak i Husbanken med kr til vidare utlån av formidlingslån til innbyggjarane. 5. Kommunestyret vedtek følgjande tillegg i kommunale vedtekter for eigedomsskatt: Kommunestyret har vedteke å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag for bustadeigedom som grunnlag for utskriving av eigedomsskatt for bustadeigedomar i samsvar med eigedomsskattelova 8C-1. Skatteetaten sitt formuesgrunnlag byggjer på årlege utrekna kvadratmetersatsar frå Statistisk Sentralbyrå. Kvadratmeterprisen skal gje ein forventa marknadsverdi pr. kvadratmeter og byggjer på statiske opplysningar om omsette bustader, der det vert teke omsyn til: Bustadtype (einebustad, leilegheit, småhus) Opphavleg byggjeår Arealet på bustaden (primærrom) Geografisk plassering/beliggenheit (tett/spreidd busetnad). Før følgjande type eigedomar er det ikkje høve til å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag: Bustader tilhøyrande organisasjonar/institusjonar som ikkje har skatteplikt. Våningshus på gardsbruk. Side 4 av 19

5 Sak 56/14 Bustaddel i kombinasjonsbygg der heile bygget er registrert i matrikkel som næringsbygg. Sekundærbustad som Skatteetaten har definert som fritidsbustad. For desse eigedomane gjeld eksisterande kommunale vedtekter for eigedomsskatt. Vedlegg: 1. Framlegg til økonomiplan med årsbudsjett Oversyn over innkomne innspel pr (moglege merknader i høyringsfasen vil verte omdelt i møtet). Saksutgreiing: Det vert synt til formannskapet sitt arbeid med økonomiplanen for Plandokumentet er retta i samsvar med drøftingane i formannskapet. Plandokumentet er lagt ut på høyring 14 dagar før handsaming i kommunestyret. Frå 2015 er det vedteke å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag som utgangspunkt for utskriving av eigedomsskatt for bustadeigedomar. Det vil då vere naudsynt å innarbeide eit tillegg til dei kommunale vedtektene for eigedomsskatt, jf. punkt 5 i tilrådinga. Kommunale vedteker for eigedomsskatt vart vedteke av kommunestyret i 2000 og omtalar skattetakstnemnder, gjennomføring av takst, overtakst, særskild taksering, særskild taksering, utskriving av eigedomsskatt m.v. I samband med hovudtaksering i 2015 av dei eigedomane vi ikkje kan nytte formuesgrunnlag for, vil det vere føremålstenleg å gjennomfør ei revidering av vedtektene. Sogndal, Jostein Aanestad rådmann Side 5 av 19

6 Sogndal kommune Sak 57/14 Formannskapet Saksh.: Jostein Aanestad Arkiv: Q53 Arkivsak: 07/688 Saksnr.: Utval Møtedato 12/08 Formannskapet /09 Formannskapet /09 Kommunestyret /14 Formannskapet Sak 57/14 Parkeringsavtale Fosshaugane Campus Tilråding: Rådmann får fullmakt til å inngå parkeringsavtale innafor dei økonomiske føresetnadene som ligg i vedlagd utkast til parkeringsavtale dagsett Vedlegg: Brev frå SISOF dagsett Utkast til ny avtale om parkeringsordning på Fosshaugane campus Saksutgreiing: Bakgrunn: Partane på Fosshaugane campus (FC), Høgskulen i Sogn og Fjordane, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Sogndal Fotball AS og Sogndal kommune, skreiv under ein parkeringsavtale i 2009 som innebar etablering av ei felles avgiftsbasert parkeringsordning for FC. Parkeringsavtalen var 5 årig, fram til 2014, og har blitt forlenga med eitt år, fram til Parkeringsavtalen inneber at alle partane stiller sine parkeringsplassar vederlagdsfritt til disposisjon for ordninga og at kommunen driftar parkeringsplassane og parkeringsordninga mot kostnadsdekking. Avtalen innebar også at det vart bygd ut 26 p-plassar under Sogndal vidaregåande skule, grusbana, som alle partane fekk ein rett til å løyse inn til kostpris. SFFK har no gjort vedtak om å løyse inn desse plassane, og dei er føre over til SFFK for kr. 5,8 mill. Partane har årleg hatt eit møte om parkeringsordninga og har i den samanheng justert satsane og bruken av parkeringsplassane noko. Det er også gjennomførd ei enkel evaluering etter første femårsperiode. Denne evalueringa viser følgjande: - Parkeringsordninga har fungert etter hensikta ved at alle plassane er utnytta i fellesskap. Det er seld fleire parkeringskort enn tal parkeringsplassar, samtidig som det har vore ledige parkeringsplassar samla sett for området. - Plassane har blitt effektivt utnytta som arbeidsplassparkering. Betalingsordninga inneber at plassane ikkje vert nytta til av andre enn dei som har betalt for denne tenesta og er såleis tilgjengelege for desse. - Det har til tide vore vanskeleg tilgang for parkeringsplasser for gjester (t.d. dei som skal på møte på Fosshaugane campus), serleg på delar av området. Dette er betra ved at det Side 6 av 19

7 Sak 57/14 er innført korttidsparkering ved Sognahallen og utvida tal parkeringsplasser ved lærarskulebygget til HiSF. - Bruken av parkeringsgarasjen under Sogndal vidaregåande skule (p-hus Grusbana) har vore for dårleg. Dette er endra etter innføring av nye parkeringssatsar sommaren SISOF har vendt seg til kommunen med førespurnad om kommunen eller partane ønskjer å bidra til utbygging av p-plasser under nytt studenthus i Nedrehagen, jf. vedlagd brev. Dette har blitt drøfta mellom partane på FC. Partane har kome til semje om at vi kan nytte den same modellen som ved utbygging av p-plasser i p-hus Grusbane: Kommunen byggjer ut p-plassar i nytt parkeringshus i Nedrehagen mot å få dekka delar av kapitalkostnadene ved denne utbygginga over parkeringsinntektene. Alle partar får rett til å kjøpe ut desse plassane etter 10 år. Vedlagd følgjer framlegg til ny av tale for FC-området som regulerer desse tilhøva. SISOF har også teke opp med kommunen om kommunen kan byggje ut heile p-anlegget under nytt studenthus, og at alle p-plassane inngår i parkeringsordninga for FC. Dette vil gjere det mogleg å byggje ut parkering under bakken i to fulle etasjar, totalt 180 p-plassar. Ei slik utbygging vil vera i samsvar med måla i arealdelen av kommuneplanen om at flest mogleg p- plasser i sentrum skal byggjar under bakken eller i parkeringshus. Ved ei slik utbygging vil det bli etablert p-plasser ut over eksisterande parkeringskrav og parkeringskrav knytt til SISOF si utbygging. Desse plassane vil då vera tilgjengelege for framtidige utbyggingar i området. Ved å inngå avtalar med partane på FC om vidareføring av parkeringsordninga, inkl. finansiering av p-plassar ut over p-krav, bidreg kommunen til å nå målsettinga i kommuneplanen om utbygging av p-plassar under bakken. Ein 10-årig avtale sikrar inntekter for dekking av kostnader med utbygginga i 10 år. Kommunen tek ein risiko ved at vi ikkje veit inntektsnivået med dei betalingssatsane som vedlagd avtale legg opp til. Rådmannen rår til at vi skal ta denne risikoen for å få etablert framtidsretta parkeringsordningar på FC. Investeringa er lagd inn i økonomiplanene som formannskapet har til handsaming. Kommunen vil også gjere ein utbyggingsavtale med SISOF for å sikre felles utbygging av området, der kommunen byggjer ut to etasjar med parkering, medan SISOF byggjer ut 150 bueiningar for studentar og uteområdet på tomta. Rådmann har fullmakt til å inngå utbyggingsavtalar som ligg innafor vedteke budsjett. Utbyggingsavtalen inneber at SISOF kjøper tomta av kommunen for 23 mill. kroner. Den høge tomteprisen vert grunngjeve med at SISOF må erstatte dei 78 p-plasser som HiSF disponerer i området, noko som utgjer mill. kroner av kjøpesummen for tomta. Kommunen og SISOF går i marknaden i lag for å hente inn prisar for utbygginga. Jostein Aanestad -rådmann- Side 7 av 19

8 Sogndal kommune Sak 58/14 Formannskapet Saksh.: Aud Kari Isane Arkiv: 223 C00 Arkivsak: 14/3700 Saksnr.: Utval Møtedato 58/14 Formannskapet Sak 58/14 Kulturmidlar resttildeling Tilråding: Resten av kulturmidlane 2014 vert fordelt slik: Amlabukta grendalag; Vedlikehald av Rumohr-kunstverket på Kaupanger kai kr Dans utan grenser - jubileumsturne kr Sogndal folkehøgskule jubileums ungdomsfest kr Samla sum på kr vert å dekke over budsjettpost Vedlegg: Prenta vedlegg: Retningsliner for tildeling av kulturmidlar Uprenta vedlegg: Søknadene Saksutgreiing og vedtak i sak 22/14 Kulturmidlar 2014 Saksutgreiing: Kommunen har fått inn fire søknadar om kulturmidlar etter at hovudtildelinga blei gjort i juni I følgje retningslinene for tildeling av kulturmidlar skal det leggjast vekt på følgjande: Tiltak for barn og unge skal prioriterast. I tillegg vil ein kunne prioritere tiltak som gjev eit kulturtilbod til folk i kommunen som konsertar og andre framsyningar og drift av forsamlingslokale. Lokale tiltak skal prioriterast framfor tiltak på regional/fylkesplan. Amlabukta grendalag; Rumohr kunstverket har stått på Kaupanger kai sidan 1970-talet. Dette er eit særmerkt og spesielt kunstverk, treskulptur. I samband med renovering og bygging av gjestehamn, stupetårn m.v. blei kunstverket flytta. Amlabukti grendalag har dei siste åra teke ansvar for kunstverket på Kaupanger kai, og søkjer no om ,- kroner i støtte for dette arbeidet. I samband med flyttinga blei det avdekka trong for rehabilitering av kunstverket. Amlabukti grendalag har lagt ned ein stor innsats i form av dugnad og hatt kostnader med å flytte og sette kunstverket i stand att. Kunstverket er eit særmerkt kulturelement på kaia på Kaupanger. Det er viktig at Sogndal kommune bidrar til at dette kunstverket fortset å vere den kunstskatten det er, og vi vil gje all Side 8 av 19

9 Sak 58/14 honør til grendalaget som har teke på seg ansvaret for dette kunstverket. Vi vurderer det slik at det kan gjevast støtte til dette av kulturmidlane i medhald av pkt. 2 i retningslinene. Dans utan grenser; Danseverkstadane i Sogndal, Luster, Førde, Florø og Fjaler har sommaren 2014 gjennomført prosjektet «Love@first sight» som ein jubileumsturne i Italia sommaren Danseverkstadane blir drivne av ungdom for barn og ungdom og er eit viktig og positivt ungdomstiltak. Luster kommune støttar prosjektet med kr under føresetnad om at dei samarbeidande kommunane også støttar prosjektet. Prosjektet kjem inn under pkt. 1 i retningslinene. Sogndal folkehøgskule; Sogndal folkehøgskule arrangerte i samband med folkehøgskulejubileet 150 års markering og grunnlovas 200 års jubileum, ein ungdomsfest på Sogndal folkehøgskule der lokale utøvarar innan musikk, dans og bilde deltok. Dei søkjer om støtte på ,- kroner. Sogndal folkehøgskule har vore og er ein viktig kulturell institusjon i Sogndal. Prosjektet blir vurdert å komme under både pkt. 1 og 2 i retningslinene. Huset i bygda; «Huset i bygda» er eit prosjekt i regi av Sogn og Fjordane ungdomslag som jobbar med å løfte fram og styrke dei organisasjonseigde kulturbygga i kommunane heldt dei regionsamling i Sogndal. Dei bygger bl.a. ein husdatabase som dokumenterer ulike forhold og sider ved det einskilde kulturbygget. Dette har lokalhistorisk verdi. Dei søker om kr i støtte til dette kartleggingsarbeidet knytt til kulturbygga innanfor Sogndal kommune. Vi vurderer at tiltaket ikkje stettar retningslinje godt nok til å få støtte over kulturmidlane. Vurdering: Vi har noko større midlar til resttildelinga i år sidan det ikkje vert nytta midlar til nyttårskonserten i Vi har ,- til resttildelinga. Utifrå retningslinene vil rådmannen tilrå at tre av søknadane vert imøtekomne. Sogndal Jostein Aanestad rådmann Side 9 av 19

10 Sogndal kommune Sak 59/14 Formannskapet Saksh.: Jostein Aanestad Arkiv: 243 D11 Arkivsak: 14/3741 Saksnr.: Utval Møtedato 59/14 Formannskapet Sak 59/14 Søkand om kommunal forskottering av tippemidlar frå Kaupanger idrettslag Tilråding: Sogndal kommune gjev eit lån kroner til Kaupanger idrettslag finansiert frå Kraftfond II, til mellomfinansiering av spelemiddel for anleggsnummeret Lånet skal betalast ned når prosjektet får utbetalt spelemidla. Renta vert sett til 1 mnd. Nibor pluss 0,5%. Renteinntektene vert tilførd avkastningsfondet for Kraftfond II medan avdraget vert tilbakeførd grunnkapitalen i Kraftfond II. Det vert gjort følgjande endringar i investeringsbudsjettet for 2014: Utlån (05200) ,- Bruk av ubunde investeringsfond ,- Vedlegg: Søknad om kommunal forskotering av tippemidlar jamfør utbygging av Kaupanger stadion kunstgras, dagsett Saksutgreiing: Vi viser til vedlagd søknad frå Kaupanger idrettslag om forskotering av tippemidlar. I søknaden heiter det: Kaupanger stadion - kunstgras har vore eit forsøksprosjekt der ein har lagt kunstgrasdekke oppå eksisterande grasbane, utan det massive grunnarbeidet som ein må gjennom ved ordinær kunstgrasbanebygging. Både Noregs fotballforbund og kulturdepartementet har vore inne i prosjektet, både gjennom møter og at dei har fått tilsendt dokumentasjon gjennom byggeprosessen. Det vart og søkt om, og ein hadde ein forståing av utbetaling av, forsøksmidlar til anlegget. Desse midlane var utanfor ordinære tippemiddelsøknadar og ville verte utbetalt raskt. Det viste det seg at ein ikkje fekk separate forsøksmidlar til anlegget, og ein er no inne i køen for ordinære tippemidlar. Dette har ført til at Kaupanger idrettslag er i ein akutt økonomisk situasjon då ein ikkje får utbetalt tippemidlar på anlegget før i Anlegget er førehandsgodkjent og søknadsberettiga for tippemidlar med ein innsendt totalkalkyle på kroner , tippemiddelandel kroner ,- Anleggsnummeret er Anlegget var ferdigstilt i 2012, men ein har først no underskreve eit forlik vedrørande betaling for arbeidet til utførande firma av Side 10 av 19

11 Sak 59/14 prosjektet. Summen av utlagde midlar og resultatet av forliket er av ein slik storleik at idrettslaget ikkje har mogelegheit til å forskotere dette sjølve. Anlegget er på langtidsdelen av fylkeskommunal idrettsplan, og det er forventa utbetaling av tippemidlar i 2018 Kaupanger idrettslag ber om kommunal forskotering stor kroner i med låneperiode fram til utbetaling av tippemidlar finn stad. Utbetaling av tippemidlar vil då gå til å innfri lånet og lånet vil verte innfridd. Kaupanger idrettslag er innforstått med at ein må betale finanskostnader for forskoteringa, men ber om at dette vert gjort på så gunstig måte som mogeleg. Vurdering: Kommunen har i nokre høve bidrege med mellomfinansiering av tippemidlar, m.a. til den andre kunstgrasbana og til nytt garderobeanlegg til Kaupanger idrettslag (KIL) og til utbyggingar i Hodlekve. Kommunen har også bidrege med lån til Sogndal Fotball i samband med utbygging av Fosshaugane stadion, til Sognahallen AS for bygningsmessige utbetringar og til Sogndal Kulturhus AS for investering i kinoteknisk utstyr. Idrettsanlegget til KIL på Kvernhushaugen er eit sers viktig anlegg for innbyggjarane på Kaupanger, og gjev eit breitt tilbod om organiserte og uorganiserte aktivitetar. Gode idrettsanlegg bidreg til ei god fokehelse. KIL har kome opp i ein serleg krevjande situasjon både i forhold til finansiering av utbygginga og i forhold til avtale og vilkåra for levering av kunstdekket. I denne spesielle situasjonen vil rådmann rå til at kommunen yter eit lån for mellomfinansiering av tippemiddel. Lånet bør ytast med dei same vilkåra for rente i låneperioden og sikkerheit som kommunen har gjort i tilsvarande saker. Sogndal 18. nov 2014 Jostein Aanestad rådmann Side 11 av 19

12 Sogndal kommune Sak 60/14 Formannskapet Saksh.: Aud Kari Isane Arkiv: Arkivsak: 14/3737 Saksnr.: Utval Møtedato 60/14 Formannskapet Sak 60/14 Kommunal plan for Fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Rullering av handlingsprogrammet. Tilråding: Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv vert godkjend med følgjande endringar i handlingsprogrammet kortsiktig del: 1. Nytt tiltak; Klatrepark Trudvang 2. Nytt tiltak; Klatrepark Kaupanger 3. Nytt tiltak; Rehabilitering ballbinge Trudvang 4. Nytt tiltak; Rehabilitering av ballbingar 5. Nytt tiltak; Friluftsanlegg med flytebrygge Amla 6. Nytt tiltak; Ballbinge Kvåle Vedlegg: 1. Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv med revidert kapittel 8. Saksutgreiing: Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv blei vedteken i Sogndal kommunestyre For at tiltak i kommunen (geografisk) skal kunne få tildelt spelemidlar til bygging av anlegg, er det eit krav om at planen inneheld eit handlingsprogram som syner anlegg for bygging dei neste åra. Det aktuelle anlegget som det vert søkt om spelemidlar til må ligge inne i kommunen sitt handlingsprogram. Difor må handlingsprogrammet rullerast årleg, der nye aktuelle tiltak blir lagt inn i planen. Planen skal reviderast og rullerast i samsvar med det kommunale plansystemet. Ein revisjon er definert som ein ny plan med fullstendig sakshandsaming etter Plan- og bygningslova med slutthandsaming i kommunestyret. Vesentlege endringar i planen krev revisjon. Dette kan vere heilt nye, større anlegg eller mindre anlegg som ikkje er i samsvar med planen sine mål. Med rullering er meint mindre vesentlege endringar i handlingsprogrammet. Dersom rullering berre medfører endringar i prioriteringslista av allereie oppsette tiltak og ikkje vesentlege endringar elles kan handsaming av saka delegerast til formannskapet. Anlegg kostnadsrekna til kr eller mindre kan rullerast inn kvart år og treng ikkje stå i handlingsplanen. Anlegg som står på den langsiktige uprioriterte lista, bør rullerast inn i den prioriterte handlingsplanen når oversyn over kostnadene ligg føre. Denne typen endringar vert vurdert som mindre vesentlege. Side 12 av 19

13 Sak 60/14 Vi har fått inn følgande prosjekt som er bedd teken inn i handlingsprogrammet; 1. Klatrepark Trudvang 2. Klatrepark Kaupanger 3. Rehabilitering ballbinge Trudvang 4. Rehabilitering av ballbingar i Sogndal kommune 5. Friluftsanlegg med flytebrygge Amla 6. Ballbinge Kvåle Vurdering: Det ligg føre søknad om spelemidlar til klatrepark på Trudvang, rehabilitering av ballbinge på Trudvang, Friluftsanlegg med flytebrygge i Amla i regi av Indre Sogn kystlag og ballbinge på Kvåle i regi av Solsida grendalag. Klatreparkar er ei nærmiljøsatsing som vi føresler også bør leggast i nærleiken av Kaupanger skule. Denne føresler vi også blir synleggjort i handlingsprogrammet, men vil ikkje kunne søkast midlar på før i For ein del år sidan var bygging av ballbingar ei nærmiljøsatsing der det blei bygd fleire i Sogndal. Fleire av desse bør no rehabiliterast. Vi føresler difor at det må gjerast ein gjennomgang av alle ballbingane i kommunen for å kartlegge tilstanden. Det er fleire andre større prosjekt på gang, men vi ser ikkje at dei vil vere klare til søknadsfristen på spelemidlar 15.januar 2015 og tar difor ikkje med fleire for Prosjekta må vere med i planen sitt handlingsprogram for å kunne vere søkjegode. Rådmann vil rå til at følgande tiltak vert teke inn i handlingsprogrammet (kap. 8) i Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Klatrepark Klatrepark Rehabilitering ballbinge Rehabilitering ballbingar Frilutsanlegg med lytebrygge Ballbinge Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Indre Sogn kystlag Solsida grendalag Trudvang 2015 Nyt anlegg Eige nye nærmiljøanlegg. Støte frå Sparebanksitinga Kaupanger 2016 Nyt anlegg Sjå ovanfor Trudvang 2015 Rehabilitering Diverse Rehabilitering Gå gjennom og ilstandsvurdere alle ballbingane i kommunen. Gjennomføre nødvendig rehabilitering i løpet av 4 år. Amla 2015 Nyt anlegg Kvåle 2015 Nyt anlegg Handsaming av dei ulike søknadene om spelemidlar, der ordinære anlegg og nærmiljøanlegg skal prioriterast kvar for seg, kjem som eiga sak til formannskapet. Sogndal, Side 13 av 19

14 Sak 60/14 Jostein Aanestad rådmann Side 14 av 19

15 Sogndal kommune Sak 61/14 Formannskapet Saksh.: Aud Kari Isane Arkiv: 076 Arkivsak: 14/3466 Saksnr.: Utval Møtedato 61/14 Formannskapet Sak 61/14 Kulturpris 2014 Tilråding: I samsvar med retningslinene vert saka lagt fram utan tilråding frå rådmannen. Vedlegg: Prenta vedlegg: 1. Oversyn over tidlegare tildelingar 2. Retningsliner for tildeling av kulturpris. Uprenta vedlegg: 1. Framlegg på kandidat til kulturprisen. Saksutgreiing: Oppmoding om å kome med framlegg på kandidatar til kulturprisen vart kunngjort i lokalavisa og på kommunen si nettside med frist den Formannskapet har høve til å kome med eigne framlegg i møtet. Det er i år kome eitt framlegg jf. orientering i formannskapet sitt møte den På budsjettet er det sett av kr til kulturpris, og det står kommunen fritt til å avgjere om prisen skal vere ein pengesum eller ei gåve tilsvarande den summen det er budsjettert med. Prisvinnaren får i tillegg eit diplom med grunngjeving for tildelinga. Utdeling av prisen skjer på kommunestyremøtet den 11. desember. Sogndal Jostein Aanestad rådmann Side 15 av 19

16 Sogndal kommune Sak 62/14 Formannskapet Saksh.: Elin Reinås Arkiv: 076 C00 Arkivsak: 14/3530 Saksnr.: Utval Møtedato 62/14 Formannskapet Sak 62/14 Ikkje offentleg Offl Ungdomsstipend 2014 Tilråding: Ikkje offentleg Prenta vedlegg: 1. Retningslinjer for tildeling av ungdomsstipend 2. Oversyn over kven som har fått stipend i perioden Uprenta vedlegg: 1. Søknadane Saksutgreiing: Ikkje offentleg Sogndal, Jostein Aanestad rådmann Side 16 av 19

17 Sogndal kommune Sak 63/14 Formannskapet Saksh.: Maj Britt Solberg Arkiv: 033 Arkivsak: 14/3755 Saksnr.: Utval Møtedato 63/14 Formannskapet Sak 63/14 Tilråding: Møteplan 2015 Møtekalendar 2015 Ja n Feb Mar Apr Ma i Ju n Jul Aug Se p Okt Nov Des Administrasjonsutvalet 25. (ADM) Formannskapet (FSK) Forvaltningsutvalet (FORV) Kommunestyret (KOM) Kontrollutvalet (KTR) Sogndal ungdomsråd (SUR) Valstyret (VLS) Møtestart: Formannskapet (FSK) kl. 09:00, Forvaltningsutvalet (FORV) kl. 09:00/13.00 Kommunestyre (KOM) kl. 09:00/13:00/17:00. Saksutgreiing: Viser til oversikta i tilrådinga ovanfor som er tilpassa årshjulet til kommunen. Jarle Aarvoll -ordførar- Side 17 av 19

18 Sak 64/14 Saksh.: Maj Britt Solberg Arkiv: 033 Arkivsak: 14/3755 Saksnr.: Utval Møtedato 64/14 Formannskapet Sak 64/14 Hodlekve bru - kostnadar for reparasjon Tilråding: Reparasjon av Hodlekve bru vert sett i gang så fort som mogleg. Det vert løyvd kr til tiltaket, finansiert med i auka mva-kompensasjon og kr ,- frå disposisjonsfond ( ). Saksutgreiing: Bakgrunn: Hodlekve bru fekk relativt store skadar under flaumen 28. oktober Brukaret lengst mot rv 5 vart undergreve og det vart hol i vegbanen i overgangen mellom brua og vegen. Som følgje av skadane vart brua stengd. Brua har vore stengd for all trafikk sidan flaumen. Vurdering: Kommunalteknikk har vore på synfaring ved Hodlekve bru ved fleire høve, både med NVE og med entreprenørar. Vi har vurdert skadane på brua og utarbeida kostnadsoverslag for utbetring av skadane. NVE har vurdert tiltak for utbetring av skadane på brua som eit tiltak som ikkje krev søknad til dei. NVE vil og sette i gang tiltak med elveførebygging i området kring brua. Kommunalteknikk vil ha byggjeleiarfunksjon, medan NVE vil betale for arbeidet. Skadane på brua er i store trekk skadar på brukaret lengst mot rv 5. For å reparere skadane må vi grave under brukaret for å kome ned på fast fjell for å forankre brukaret. Alternativt må det plastrast under brukaret. I dag er brukaret fundamentert på lausmassar. Vidare må det forskalast kring brukaret og støypast utanpå eksisterande brukar. I overgangen mellom brua og vegen må vegen byggast opp at og det må asfalterast. Kostnadane med tiltaka over er estimert til eks. mva. Det kan vera at kommunen får dekka delar av desse kostnadene gjennom auka skjønnstilskot, men utbetring av brua må gjerast uansett. Vi kan nytte disposisjonsfondet for finansiering av tiltaket. Gjennomføringstiden er estimert til: - Klargjering av anbod, anbodsinnhenting og kontraktssignering: 1 månad - Gjennomføring av arbeidet: 2-3 månadar. Side 18 av 19

19 Sak 64/14 Gjennomføringstiden er avhengig av at entreprenør har ledig kapasitet, og av veret. Ved oppstart i starten av desember kan brua vonaleg opnast i løpet av mars. Sogndal Jostein Aanestad Side 19 av 19

20 Sogndal kommune Møteprotokoll Utval: FORMANNSKAPET Møtestad: Formannskapssalen Møtedato: Tid: 09:00 13:00 Sakliste Saksnr. Arkivsaksnr. Tittel 55/14 14/408 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar 56/14 14/1952 Økonomiplan og årsbudsjett /14 07/688 Parkeringsavtale Fosshaugane Campus 58/14 14/3700 Kulturmidlar resttildeling 59/14 14/3741 Søknad om kommunal forskoteringa av tippemidlar frå Kaupanger idrettslag 60/14 14/3737 Kommunal plan for Fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Rullering av handlingsprogrammet. 61/14 14/3466 Kulturpris 2014 Offl /14 14/3530 Offl Ungdomsstipend /14 14/3755 Møteplan /14 14/3834 Hodlekve bru - kostnadar for reparasjon

21 Sak 55/14 Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar OPNING. A. Konstituering av møte: * Møtet lovleg sett med følgjande til stades: * Ordførar Jarle Aarvoll, varaordførar Laura Kvamme, Stig Ove Ølmheim, Arvid Stenehjem, Eva Ramstad, Helge Torstad, Karin Vikane, Steinar Øydvin (Sv) møtte for Vibeke Johnsen, Kjetil Kvåle (AP) møter for Eline Orheim. * Frå administrasjonen møtte rådmann Jostein Aanestad. * Innkalling og sakliste Godkjent. * Møteleiar: Ordførar Jarle Aarvoll. * Ope møte, utanom sak 61/14 og 62/14. B. Protokoll frå møte ikkje handsama. Pkt. 2 ORIENTERINGAR OG DRØFTINGAR A. Orientering frå ordførar: 1. Dialogmøte Helse Førde 2. Conference Adventure International 3. Nasjonal aust-vest konferanse B. Orientering frå utval: C. Innspel frå medlemane: Stig Ove Ølmheim (Ap) Kulturhuset Formannskapsmøte på andre plassar enn i kommunehuset Øvstedalsvegen Lerumskaia Rovdyrforvaltning i Sogn Karin Vikane (H) Sal av Solhov som finansiering av bruk av Kulturhuset. Helsestasjon for unge vaksne. Laura Kvamme (Sp) Høyring av konsesjonslova. Statleggjering av skatteoppkrevjarfunksjonen. Steinar Øydvin (Sv) Saman om ein betre kommune, temadag om partsamarbeid 9. desember.

22 Arvid Stenehjem (Ap) Fint med arbeidet med nye vegnamn. D. Orientering frå rådmann: 1. Orientering om endring i drift ved Visit Sognefjord (arkivsak 14/3674-2). 2. SHOS-utbygginga. 3. Reparasjon av avlaupsleidning i Sogndalselva. 4. Oppgjer etter utbygging av Sogndal kulturhus. 5. Brøyting av private vegar, jf. bruk frå Nils Slinde. E. Drøftingar : Vedlegg: Punkt 2D.1. Sak 56/14 Økonomiplan og årsbudsjett 2015 Tilråding: 1. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett i hovudoversikt drift og investering (jf. punkt 6.1 og 6.4) og budsjettskjema 1A og 1 B (jf. punkt 6.2 og 6.3) og budsjettskjema 2A (jf. punkt 6.5). 2. Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste lovlege satsar. 3. Den generelle eigedomsskatten for skattepliktige eigedomar vert sett til 7 promille. Med heimel i eigedomsskattelova 12 s vert skattesatsen for bustader og fritidsbustader sett til 2,6 promille. Eigedomsskatten vert skreve ut i samsvar med eigedomsskattelova og kommunen sin vedtekter for eigedomsskatt. Eigedomar får eigedomsskatt frå det tidspunkt det ligg føre formuesgrunnlag frå Skatteetaten (bustadeigedom) eller når bygningen står ferdig. Eigedomar som tidlegare har fått fritak etter 7a og 7b i eigedomsskattelova, får tilsvarande fritak i I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne låneopptak og lånevilkår til investeringar i 2015 på kr med ei avdragstid på inntil 30 år. I tillegg får rådmannen fullmakt til låneopptak i Husbanken med kr til vidare utlån av formidlingslån til innbyggjarane. 5. Kommunestyret vedtek følgjande tillegg i kommunale vedtekter for eigedomsskatt: Kommunestyret har vedteke å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag for bustadeigedom som grunnlag for utskriving av eigedomsskatt for bustadeigedomar i samsvar med eigedomsskattelova 8C-1. Skatteetaten sitt formuesgrunnlag byggjer på årlege utrekna

23 kvadratmetersatsar frå Statistisk Sentralbyrå. Kvadratmeterprisen skal gje ein forventa marknadsverdi pr. kvadratmeter og byggjer på statiske opplysningar om omsette bustader, der det vert teke omsyn til: Bustadtype (einebustad, leilegheit, småhus) Opphavleg byggjeår Arealet på bustaden (primærrom) Geografisk plassering/beliggenheit (tett/spreidd busetnad). Før følgjande type eigedomar er det ikkje høve til å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag: Bustader tilhøyrande organisasjonar/institusjonar som ikkje har skatteplikt. Våningshus på gardsbruk. Bustaddel i kombinasjonsbygg der heile bygget er registrert i matrikkel som næringsbygg. Sekundærbustad som Skatteetaten har definert som fritidsbustad. For desse eigedomane gjeld eksisterande kommunale vedtekter for eigedomsskatt. Handsaming Arvid Stenehjem (Ap) bad om gruppemøte. Bruk av Kraftfond II: Framlegg frå Arvid Stenehjem (Ap) på vegne av Ap, Sp, Sv, KrF, V: Gatelys Nordneshaugane ,- Hodlekve, løypepreparering i ,- Pleie kulturlandskapet ved Anestølen ,- Servicebygg Mundal sentrum ,- Framlegget fekk 8 røyster (Ap, Sp, Sv, KrF, V). Framlegg frå Karin Vikane (H) Flyplassen støtte hangard ,- Forprosjekt ny idrettshall Fosshaugane campus ,- Hodlekve, løypepreparering i ,- Kaihuset ,- Framlegget fekk 1 røyst (H). Karin Vikane (H) la fram følgjande endringar i driftsbudsjettet m.v.: I. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett, med følgjande endringar. dvs. ein aukar ikkje satsen for innkreving av eigedomsskatt Reduserte inntekter frå eigedomsskatt Auka bemanning barnehage, til 3,

24 SUM INNDEKNINGSBEHOV Inndekning: Bruk av flyktningefondet Reduserte kostnader til reinhald SUM INNDEKNING II ENDRING I TEKSTHEFTE a) Privatisera reinhald Ber om at Sogndal kommune utgreier innsparing ved privatisera reinhald, jf. Økonomiplan punkt Forvaltning, drift og vedlikehald. b) 10 på topp - endra punkt Fjordstien til: Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å i vareta strandsitjarmiljøet og opne opp geilane. Eva Ramstad (V)la fram følgjande framlegg til endring i driftsbudsjettet: Redusert inntekter eigedomskatt i økonomiplanperioden : ,-. Det vart røysta punktvis med følgjande resultat: I. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett, med følgjande endringar. dvs. ein aukar ikkje satsen for innkrevjing av eigedomsskatt Reduserte inntekter frå eigedomsskatt Fekk ei røyst (H) og fall. Auka bemanning barnehage, til 3, Fekk to røyster (H, V) og fall.

25 SUM INNDEKNINGSBEHOV Inndekning: Bruk av flyktningefondet Fekk to røyster (H, V) og fall. Reduserte kostnader til reinhald Fekk ei røyst (H) og fall. SUM INNDEKNING II ENDRING I TEKSTHEFTE a) Privatisera reinhald Ber om at Sogndal kommune utgreier innsparing ved privatisera reinhald, jf. Økonomiplan punkt Forvaltning, drift og vedlikehald. Fekk ei røyst (H) og fall. b) 10 på topp - endra punkt Fjordstien til: Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å i vareta strandsitjarmiljøet og opne opp geilane. Fekk ei røyst (H) og fall. Eva Ramstad (V)la fram følgjande framlegg til endring i driftsbudsjettet: Redusert inntekter eigedomskatt i økonomiplanperioden : ,-. Fekk ei røyst (V) og fall. Tilråding, med 8 røyster (4 Ap, Sp, Sv, KrF, V):

26 1. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett i hovudoversikt drift og investering (jf. punkt 6.1 og 6.4) og budsjettskjema 1A og 1 B (jf. punkt 6.2 og 6.3) og budsjettskjema 2A (jf. punkt 6.5). Samrøystes: Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste lovlege satsar. Tilråding, med 8 røyster (4 Ap, Sp, Sv, KrF, V): 2. Den generelle eigedomsskatten for skattepliktige eigedomar vert sett til 7 promille. Med heimel i eigedomsskattelova 12 s vert skattesatsen for bustader og fritidsbustader sett til 2,6 promille. Eigedomsskatten vert skreve ut i samsvar med eigedomsskattelova og kommunen sin vedtekter for eigedomsskatt. Eigedomar får eigedomsskatt frå det tidspunkt det ligg føre formuesgrunnlag frå Skatteetaten (bustadeigedom) eller når bygningen står ferdig. Eigedomar som tidlegare har fått fritak etter 7a og 7b i eigedomsskattelova, får tilsvarande fritak i Samrøystes: 3. I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne låneopptak og lånevilkår til investeringar i 2015 på kr med ei avdragstid på inntil 30 år. I tillegg får rådmannen fullmakt til låneopptak i Husbanken med kr til vidare utlån av formidlingslån til innbyggjarane. 4. Kommunestyret vedtek følgjande tillegg i kommunale vedtekter for eigedomsskatt: Kommunestyret har vedteke å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag for bustadeigedom som grunnlag for utskriving av eigedomsskatt for bustadeigedomar i samsvar med eigedomsskattelova 8C-1. Skatteetaten sitt formuesgrunnlag byggjer på årlege utrekna kvadratmetersatsar frå Statistisk Sentralbyrå. Kvadratmeterprisen skal gje ein forventa marknadsverdi pr. kvadratmeter og byggjer på statiske opplysningar om omsette bustader, der det vert teke omsyn til: Bustadtype (einebustad, leilegheit, småhus) Opphavleg byggjeår Arealet på bustaden (primærrom) Geografisk plassering/beliggenheit (tett/spreidd busetnad). Før følgjande type eigedomar er det ikkje høve til å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag: Bustader tilhøyrande organisasjonar/institusjonar som ikkje har skatteplikt. Våningshus på gardsbruk. Bustaddel i kombinasjonsbygg der heile bygget er registrert i matrikkel som næringsbygg. Sekundærbustad som Skatteetaten har definert som fritidsbustad. For desse eigedomane gjeld eksisterande kommunale vedtekter for eigedomsskatt.

27 Sak 57/14 Parkeringsavtale Fosshaugane Campus Handsaming Vedtak, samrøystes: Rådmann får fullmakt til å inngå parkeringsavtale innafor dei økonomiske føresetnadene som ligg i vedlagd utkast til parkeringsavtale dagsett Sak 58/14 Kulturmidlar resttildeling Handsaming Vedtak, samrøystes: Resten av kulturmidlane 2014 vert fordelt slik: Amlabukta grendalag; Vedlikehald av Rumohr-kunstverket på Kaupanger kai kr Dans utan grenser - jubileumsturne kr Sogndal folkehøgskule jubileums ungdomsfest kr Samla sum på kr vert å dekke over budsjettpost Sak 59/14 Søknad om kommunal forskotering av tippemidlar frå Kaupanger idrettslag Handsaming

28 Tilråding, samrøystes: Sogndal kommune gjev eit lån kroner til Kaupanger idrettslag finansiert frå Kraftfond II, til mellomfinansiering av spelemiddel for anleggsnummeret Lånet skal betalast ned når prosjektet får utbetalt spelemidla. Renta vert sett til 1 mnd. Nibor pluss 0,5%. Renteinntektene vert tilførd avkastningsfondet for Kraftfond II medan avdraget vert tilbakeførd grunnkapitalen i Kraftfond II. Det vert gjort følgjande endringar i investeringsbudsjettet for 2014: Utlån (05200) ,- Bruk av ubunde investeringsfond ,- Sak 60/14 Kommunal plan for Fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Rullering av handlingsprogrammet. Handsaming Vedtak, samrøystes: Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv vert godkjend med følgjande endringar i handlingsprogrammet kortsiktig del: 1. Nytt tiltak; Klatrepark Trudvang 2. Nytt tiltak; Klatrepark Kaupanger 3. Nytt tiltak; Rehabilitering ballbinge Trudvang 4. Nytt tiltak; Rehabilitering av ballbingar 5. Nytt tiltak; Friluftsanlegg med flytebrygge Amla 6. Nytt tiltak; Ballbinge Kvåle Sak 61/14 Kulturpris 2014 Handsaming

29 Vedtak, samrøystes: Kulturprisen for 2014 vert tildelt Inge Ronny Kvåle. Sak 62/14 Ungdomsstipend 2014 Handsaming Vedtak, samrøystes: Sogndal kommune sitt ungdomsstipend for 2014, vert fordelt slik: 1. Ingvild Skjelle Fimreite kr Ingeborg Haukås kr Gjest Ingeson Kvåle kr Oddbjørn Litlabø kr Sak 63/14 Møteplan 2015 Handsaming Tilråding, samrøystes: Møtekalendar 2015 Jan Feb Mar Apr Mai Ju Jul Aug Sep Okt Nov Des

30 Administrasjonsutvalet (ADM) Formannskapet (FSK) Forvaltningsutvalet (FORV) Kommunestyret (KOM) Kontrollutvalet (KTR) Sogndal ungdomsråd (SUR) Valstyret (VLS) Møtestart: Formannskapet (FSK) kl. 09:00, Forvaltningsutvalet (FORV) kl. 09:00/13.00 Kommunestyre (KOM) kl. 09:00/13:00/17:00. Sak 64/14 Hodlekve bru - kostnader for reparasjon Handsaming Tilråding, samrøystes: Reparasjon av Hodlekve bru vert sett i gang så fort som mogleg. Det vert løyvd kr til tiltaket, finansiert med i auka mva-kompensasjon og kr ,- frå disposisjonsfond ( ). Møtet slutt: 13:00 Sogndal Jarle Aarvoll -ordførar-

31 Laura Kvamme -varaordførar- Eva Ramstad Arvid Stenehjem Helge Torstad Stig Ove Ølmheim Karin Vikane Kjetil Kvåle Steinar Øydvin Jostein Aanestad -rådmann-

32 Saksframlegg Sakshandsamar: Maj Britt Solberg Arkiv: 065 Arkivsaksnr.: 14/ Formannskapet Opning, konstituering, orienteringar og drøftingar OPNING. A. Konstituering av møte: * Møtet lovleg sett med følgjande til stades: * Ordførar Jarle Aarvoll, varaordførar Laura Kvamme, Stig Ove Ølmheim, Arvid Stenehjem, Eva Ramstad, Helge Torstad, Karin Vikane, Vibeke Johnsen, Kjetil Kvåle (AP) møter for Eline Orheim. * Frå administrasjonen møter rådmann Jostein Aanestad. * Innkalling og sakliste Godkjenning. * Møteleiar: Ordførar Jarle Aarvoll. * Ope møte. B. Protokoll frå møte godkjenning. Pkt. 2 ORIENTERINGAR OG DRØFTINGAR A. Orientering frå ordførar: 1. Dialogmøte Helse Førde 2. Conference Adventure International 3. Nasjonal aust-vest konferanse B. Orientering frå utval: C. Innspel frå medlemane: D. Orientering frå rådmann: 1. Orientering om endring i drift ved Visit Sognefjord (arkivsak 14/3674-2) 2. SHOS-utbygginga E. Drøftingar : Pkt. 3 SKRIV OG MELDINGAR Vedlegg: Punkt 2D.1.

33 Maj Britt Solberg -politisk sekretær-

34 SOGNDAL KOMMUNE Plan og næring Notat Til: Kopi: Frå: Formannskapet Rådmannen Arkivkode Arkivsaknr. Løpenr. Dato U64 14/ / Orientering om endring i drift ved Visit Sognefjord Visit Sognefjord orienterar kommunane om drift, økonomi og ny turistinformasjonsløysing for Visit Sognefjord har som mål å oppretthalda ein høg aktivitet med aukande fokus på vekst i reiselivet haust vinter og vår. Det er for 2015 forventa ein reduksjon i overføringane frå fylkeskommunen og ein nedgang i provisjonsinntektene på tilsaman 1,1 mill kroner. Noko av dette vert kompensert med auka marknadsbidrag frå næringa, men det vert og lagt opp til endringar i drift av turistinformasjonane. Av dei 13 turistinformasjonane vert det reduksjon i driftskostnadene for 9 av dei. Total kostnadsreduksjon for turistinformasjonane vert på kr For Sogndal kommune sin del vil drifta av turistinformasjon i Fjærland få redusert kostnad frå kr til kr Det er under arbeid ein forretningsplan for perioden Denne planen vert sendt kommunane på høyring i desember/januar. Visit Sognefjord oppmodar kommunane om å handsame denne planen politisk. Planen vil mellom anna innehalde ein føresetnad om at kommunane opprettheld dei økonomisk bidraga i ein ny tre-års periode på det nivå det er i dag. Planen skal handsamast på årsmåte i april Side 1 av 1

35 Prospekt Visit Sognefjord AS (under stifting) Prospektet er utarbeidd av interimstyret

36 Innhald Ansvarserklæring 3 Informasjon om teikning 4 1. Visit Sognefjord - bakgrunn for nytt felles destinasjonsselskap for Sogn Visjon Forretningside Hovudmål 6 2. Overordna strategiar Produkt- og marknadsstrategi Kompetansestrategi Organisasjons- og samhandlingsstrategi Strategiske produktområde Reisemønster Marknader 9 3. Organisering Tett dialog med medlemmar og eigarar Eigarskapsfordeling kommunar og næringsliv årige avtalar Marknadsbidrag Budsjett Framlegg til vedtekter 1 4 Definisjonar Følgjande uttrykk eller forkortingar er nytta i prospektet: NOK: SUS: Norske kroner Selskap Under Stifting Prospekt - Visit Sognefjord 2

37 Terje Rakke/Nordic Life/Fjord Norway Ansvarserklæring Dette prospektet er utarbeidd i samband med etableringa av Visit Sognefjord AS. Interimstyret i Visit Sognefjord SUS erkjenner ansvar for informasjonen i prospektet og stadfestar at opplysingane i prospektet så langt vi kjenner til er i samsvar med dei faktiske forhold, og at det ikkje er utelate informasjon som er av ein slik art at den kan endre prospektet si tyding. Sogndal Interimstyret i Visit Sognefjord SUS Olav Lühr leiar Trine Lerum Hjellhaug medlem Sigurd Kvikne medlem Helene Maristuen medlem Harald Offerdal medlem Jan Geir Solheim medlem Terje Stalheim medlem 3 Prospekt - Visit Sognefjord

38 Terje Rakke/Nordic Life/Fjord Norway Informasjon om teikning 1 Aksjeteikning Selskapet skal halde stiftingsmøte torsdag 7. februar I samband med møtet vert det invitert til aksjeteikning i selskapet. Selskapet sin aksjekapital skal vere frå NOK ,- til NOK ,-, ved utferding av frå til aksjar kvar pålydande NOK 1 000,- til teikningskurs NOK 1 000,-. 2 Minste teikningsbeløp Minste teikningsbeløp er sett til NOK 1 000,-. Eg trur på å skape resultat gjennom å løfte i samla flokk. Regionen har mykje å tilby. Med eit nytt destinasjonsselskap kan vi bygge merkevara Sognefjorden endå sterkare. Trine Lerum Hjellhaug, Adm. Direktør Lerum Fabrikker AS, Lerum Konserves AS 3 Teikningsperiode og -stad Teikningsperioden er frå og med til og med Korrekt utfylt teikningsblankett må vere komen inn innan kl 16.00, til: Visit Sognefjord SUS, c/o Sogn regionråd, postboks 153, 6851 Sogndal. Telefaks , epost: karina.nerland@sogndal.kommune.no. 4 Tildeling og betaling Dei som er gjeve tilsegn om teikning av aksjar vil få melding om tildelinga ca. 3 dagar etter at teikningsperioden er ute. Innbetaling av teikningsbeløp for dei tildelte aksjane skal skje innan 4. februar Av for seint innbetalt beløp reknast 10% p.a. etterskotsrente. Aksjar som ikkje er fullt innbetalt, kan ikkje overdragast. Styret i Visit Sognefjord AS har rett til å stryke eller redusere ei kvar teikning ved overteikning. I tilfelle overteikning vil det ved tildelinga bli lagt vekt på om teiknaren etter styret i Visit Sognefjord AS si vurdering har evne og vilje til å følgje opp ei langsiktig investering gjennom aktiv deltaking, og tilførsel av kompetanse, erfaring og nettverk i selskapet Visit Sognefjord AS. 5 Garantikonsortium Det ligg ikkje føre teikningsgarantiar. Dersom det teikna beløpet er mindre enn NOK ,-, vil selskapet sitt styre vurdere om stiftinga skal gjennomførast med ein lågare kapital, eller utsetje denne til eit seinare tidspunkt. 6 Førehandstilsegn og teikning Det er ikkje gjeve førehandstilsegn til teikning. 7 Kostnader Selskapet dekkjer alle kostnader i samband med skipinga av selskapet. 8 Omsetnad av aksjar Kjøp av aksjar i selskapet krev i samsvar med vedtektene 5 samtykke frå styret i Visit Sognefjord AS. Prospekt - Visit Sognefjord 4

39 9 Vilkår og avtalar i samband med aksjeteikning til etablering av selskapet Alle aksjonærar i selskapet forpliktar seg til å inngå 3-årige intensjonsavtaler om marknadsbidrag til selskapet. Satsane for marknadsbidrag vert evaluert etter eitt år og justert for eventuelle uheldige utslag. Ved uføresette faktorar kan intensjonsavtalene opphevast innanfor 3-års perioden. Sognefjorden bind oss saman. Vi i Fjord1 er glad for å få eitt profesjonelt destinasjonsselskap å jobbe saman med for å få endå fleire til fjordane. For reiselivsbedrifter er satsane for marknadsbidrag basert på ein prosent av omsetninga. For andre bedrifter er marknadsbidrag eit fast beløp av omsetninga. Leif Øverland, Adm. Direktør Fjord 1 Døme: Eit hotell som omset for NOK 30 mill. betalar for kvar sats slik: 2% av NOK ,30% av NOK (opp til NOK 1 mill.) + 0,60% av NOK 9 mill. (opp til NOK 10 mill.) + 0,11% av NOK 20 mill. = NOK KATEGORI OMSETNING % AV OMSETNINGA Hotell Opp til NOK ,00 Opp til NOK 1 mill. 0,30 Opp til NOK 10 mill. 0,60 Over NOK 10 mill. 0,11 Camping, hytter, pensjonat, Opp til NOK ,00 vandrarheim og sesongopne hotell Opp til NOK 1 mill. 0,25 Opp til NOK 10 mill. 0,45 Over NOK 10 mill. 0,11 Turisthytte og DNT hytte Opp til NOK ,00 Opp til NOK 1 mill. 0,15 Opp til NOK 5 mill. 0,20 Over NOK 5 mill. 0,05 Aktivitetsbedrift, kafe, restaurant, Opp til NOK ,00 museum og attraksjonar Opp til NOK 1 mill. 0,18 Opp til NOK 10 mill. 0,22 Over NOK 10 mill. 0,10 Transport Opp til NOK 2 mill. NOK NOK 2 - opp til NOK 5 mill. NOK NOK 5 - opp til NOK 10 mill. NOK NOK 10 - opp til NOK 30 mill. NOK Over NOK 30 mill. Spesialavtale Handelsbedrifter Opp til NOK NOK 500 NOK opp til NOK 1 mill. NOK NOK 1 - opp til NOK 10 mill. NOK NOK 10 - opp til NOK 30 mill. NOK NOK 30 - opp til NOK 100 mill. NOK Over NOK 100 mill. Spesialavtale Lag og organisasjonar NOK Andre bedrifter Spesialavtale 5 Prospekt - Visit Sognefjord

40 1. Visit Sognefjord - bakgrunn for nytt felles reisemålsselskap for Sogn Vi stiftar eit nytt reisemålsselskap i Sogn - Bli med du òg! Sogn har eit stort potensiale innan reiseliv. Regionen har mange aktørar som til saman tilbyr unike opplevingsprodukt i marknaden. Det er mangfaldet av aktørar som gjer området vårt unikt. Samtidig tapar vi inntening i høve andre reisemål, trass i ein liten vekst i tal gjestedøgn. Vi skal leve av overskotet vi skapar. Derfor må vi fornye produkta vi har, utvikle nye produkt, forbetre kvaliteten og marknadsføre oss endå betre. Vi skal tiltrekkje oss gjester som er på jakt etter akkurat det vi kan tilby, - og som er villige til å betale for produkta våre. Auka lønnsemd i reiselivsnæringa er eitt av selskapet sine mål. Høyanger Fjærland Gudvangen Flåm Øvre Årdal Årdalstangen Sognefjorden er eit merkenamn, og nye Visit Sognefjord skal jobbe systematisk med merkevarebygging av regionen. Gjennom fyrtårnsatsing skal vi løfte produkta og gjere dei endå meir synlege i kampen om turistane. Sognefjord skal vere synonymt med attraktive kvalitetsprodukt. Vi skal vere dyktige på å skape gode produkt, marknadsføre produkta, selje produkta og skape gode opplevingar der og då, samt følgje opp med nye produkt. Visit Sognefjord sine hovudoppgåver vil vere marknadsføring og sal, produktutvikling og kompetanseheving. Med ei god organisering og ein god forretningsplan skal vi saman med engasjerte aktørar lukkast i å lage ein slagkraftig organisasjon for reiselivsverksemdene. Selskapet skal arbeida for gode rammevilkår for reiselivsbedriftene i Sogn, og vi skal arbeide for næringa i næringspolitiske saker. Vi skal posisjonera oss i Fjord Norge og i Innovasjon Norge. Kort og godt: Vi skal syna att! 1.1. Visjon Vi skal gjere Sognefjorden til eit reisemål i verdsklasse! 1.2. Forretningsidé Visit Sognefjord skal vere det mest effektive og framtidsretta destinasjonsselskapet i Norge tufta på berekraftige natur- og kulturopplevingar. Visit Sognefjord sine hovudoppgåver vil vere marknadsføring og sal, kompetanseheving og produktutvikling. Selskapet skal vere aktørane i reiselivsnæringa sin viktigaste samarbeidspartnar i arbeidet med å posisjonere og auka lønnsemda i reiselivsnæringa i Sogn. Gjennom samla og koordinert innsats skal det arbeidast Tr No inviterer vi alle små og store aktørar i dei ni kommunane til å bli aksjonærar i det nye reisemålsselskapet. for å utvikle totalproduktet Sognefjorden slik at det medfører gode rammevilkår og ei positiv utvikling til beste for medlemsbedrifter, arbeidstakarar og samfunn. Selskapet skal vere ein sentral alliansepartnar med stor påverknadskraft i Fjord Norge og for Visit Norway/ Innovasjon Norge Hovudmål GJESTEDøGN: Visit Sognefjord skal i perioden auka tal gjestedøgn med frå til gjestedøgn. Veksten skal kome heila året, men vera størst i skulder- og vintersesong. LøNNSEMD: Aktørane i reiselivsnæringa skal auka si lønnsemd. Prospekt - Visit Sognefjord 6

41 Terje Rakke/Nordic Life/Fjord Norway Det er viktig at arbeidet med å skipe eit felles reisemålsselskap for Sognefjord-regionen lukkast, og at selskapet vert operativt så fort råd er. Sognefjordområdet er eit felles reisemål, det er såleis naturleg at profil og marknadsarbeidet vert leia av eit felles selskap. Næringsministeren seier at talet på reisemålsselskap skal ned, det same seier fylkeskommunen. Desse sit og på pengesekkar som er viktige for fellestiltak i reiselivet. På kort sikt er det no viktig at det vert oppslutning frå næringa om det nye selskapet. Oppslutninga må komme frå reiselivet i alle sognekommunane. Styret og den nye administrative leiinga som skal på plass i Visit Sognefjord må ha fokus på marknad og sal. Vi har mange internasjonale topp-produkt i Sogn. Vi må få fleire gjester. Olav Grov, næringssjef Luster kommune 7 Prospekt - Visit Sognefjord

42 2. Overordna strategiar Terje Rakke/Nordic Life/Fjord Norway 2.1. Produkt- og marknadsstrategiar 1. UTVIKLE MERKEVARA VISIT SOGNEFJORD Gjennom fyrtårnsatsing skal vi ved hjelp av eigen proil i tett samhandling med Fjord Norge og Innovasjon Norge vidareutvikle merkevara Sognefjorden. Fyrtårna skal hjelpe dei andre produkta med å vekse. Gjennom felles proilering og marknadsføring skal vi byggje meirverdiar til regionen. 2. FOKUS På MARKNADSFøRING OG SAL Visit Sognefjord skal ha stor kompetanse i og fokus på profesjonelt marknadsføringsog salsarbeid av regionen. Selskapet skal gjennomføre basistiltak i form av deltaking i forbrukar- og bransjekampanjar, i eigen, Fjord Norge og Innovasjon Norge sin regi. Selskapet skal drive salsfremjande tiltak som salsreiser, messer og workshops på vegne av regionen. Selskapet skal drive påverknad av leiande nasjonale og internasjonale aktørar innan reiselivsbransjen. Selskapet skal ha kompetanse i utvikling av, og bruk av profesjonelle salsverktøy og kommunikasjonskanalar (brosjyrer, web, sosiale media, nettverksmøte osb). 3. INITIERE TIL PRODUKTFORBETRING OG PRODUKTUTVIKLING Selskapet skal kontinuerlig arbeide for å stimulere til produktforbetring og tilpassing i tråd med behov og trendar i utvalde marknader. NCE sine temaområde (ski, outdoor adventure, vandring og kultur) skal vere grunnlag for utvikling av nye produkt. 4. FOKUS På INFRASTRUKTUR/TRANSPORT Selskapet skal arbeide for å fremje god infrastruktur i regionen til beste for næringa. Dette gjeld infrastruktur knytt til offentlege kommunikasjonar; båt/cruise, ly, buss og tog, samt infrastruktur knytt til produktutvikling og utnytting av naturen i regionen (t.d. skianlegg). 5. FOKUS På BEREKRAFT OG SAMFUNNSANSVAR Reiselivsnæringa i Sogn er fragmentert og består av små og store aktørar, og det er nettopp det som gjer regionen unik og særeigen. Reisemål Visit Sognefjord skal legge til rette for ei berekraftig reiselivsutvikling med fokus på natur, kultur og økonomi. Visit Sognefjord skal freiste å legge til rette for miljøsertiiseringar for medlemmene og andre relevante tiltak for eit meir berekraftig reisemål Kompetansestrategi 1. NæRINGA SIN UTVALDE KOMPETANSEPARTNAR Selskapet skal ha spisskompetanse innanfor områda destinasjonsutvikling, marknadsføring, sal og produktutvikling av reiselivsprodukt. Selskapet skal stimulere næringa og kommunane til kompetanseløft gjennom kurs og sparring, bistand etter behov, og vere næringa sin samarbeidspartnar overfor offentlege aktørar som t.d. Innovasjon Norge Organisasjons- og samhandlingsstrategiar 1. FOKUS På EI STERK SAMLING AV REGIONEN Visit Sognefjord skal ha fokus på å vere samlande for regionen og ivareta alle medlemmane gjennom tett kontakt og god dialog. Visit Sognefjord skal oppmuntre til lokalt initiativ og oppretthalde lokalt engasjement. Selskapet skal vidareføre ordninga med lokale turistinformasjonar, og ved hjelp av andre samarbeidsformer og teknologi bidra til å vidareutvikle desse. 2. EIN VELFUNGERANDE OG BREI ORGANISASJON Visit Sognefjord skal arbeide for å ha 100 % oppslutnad frå aktørane i reiselivsnæringa i Sogn gjennom medlemsskap i selskapet. Selskapet skal også arbeide for at andre bedrifter utanom reiselivsnæringa kan vera medlemmar i organisasjonen. Dette vil styrka interessa for selskapet og bidra til auka ressursar. 3. SAMARBEID MED ANDRE ORGANISASJONAR Visit Sognefjord skal vere ein aktiv samarbeidspartnar med stor påverknadskraft inn mot andre relevante organisasjonar som kommunane i regionen, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, Innovasjon Norge, Fjord Norge og andre destinasjonsselskap i fylket. Prospekt - Visit Sognefjord 8

43 Norge er ein liten prikk på verdskartet - Sogn er usynleg - kvar einkelt verksemd står åleine og det er ikkje gitt at verken nordmenn eller utlendingar skal finne fram til oss. Vi treng derfor ein samla sterk reiselivsregion som støttar opp om eit profesjonelt destinasjonsselskap! Enten du er ein stor eller liten aktør vil dette gjere at kvar medlemskrone får større slagkraft både nasjonalt og internasjonalt! Aud Melås, eigar og adm.dir, Flåmsbrygga Hotell og ÆgirBryggeri AS Slik har samansetjinga av tilreisande vore i regionen i perioden : Heile året. Samla marknad Strategiske produktområde Kjerneprodukta som Visit Sognefjord AS ønskjer å vidareutvikla er: Naturbaserte produkt: T.d. fjord, fjell og isbre. Kulturbaserte produkt: T.d. kortreist mat og drikke, arkitektur, kunst, festivalar Aktivitetsbaserte produkt: T.d. vandring, ski, sykling, brevandring, rafting, kajakk, jakt, iske, festivalar Helse- og velvære Andre attraksjonar 2.5. Reisemønster Hovudkonsepta som Visit Sognefjord vil marknadsføra er: Rundreiser for grupper (eskorterte turar) og individuelle (eigen bil/ leigebil, offentleg transport) Baseferie (hytteferie/feriehus/camping) Temabasert ferie- og aktivitetsferie i naturen MICEE (Meeting, Incentive, Conference, Events & Exhibitions) 2.6. Marknader I ein overgangsfase, særskilt for sesongen 2013, vil Visit Sognefjord arbeide vidare med dei marknadene som reisemålsselskapa og marknadssamarbeidet i gamle Visit Sognefjord har valt ut. Selskapet vil i samråd med sine medlemmar og gjennom utarbeiding av marknadsplan for 2014 sjå om det er grunnlag for å endre marknadssatsinga noko Norden Sentral-Europa Sør-Europa Øst-Europa UK Asia Amerika Oceania Afrika Tyskland USA Nederland Italia Storbritannia Frankrike Norden Asia Norge er ikkje med i denne oversikta og utgjer i 2011 ca. 45 % av totalt antal gjestedøgn (ca av ). Med unnatak av Norge er Norden, Sentral-Europa med særskilt Tyskland, Nederland og Storbritannia, Asia, og til dels USA viktige marknader for regionen. 9 Prospekt - Visit Sognefjord

44 3. Organisering Visit Sognefjord vil ha følgjande organisering: Visit Sognefjord REISELIVSSJEF MARKNADSANSVARLEG PRODUKTANSVARLEG PROSJEKTLEIAR SALSANSVARLEG Administrasjon Lobby/næringspolitikk Sal og marknadsføring Regionale saker Infrastruktur Nettverk til eigarar og samarbeidspartar Kampanjar Messer Turopratørar Salsreiser Presse MICEE WEB/Digitale media Proileringsmateriell Produktutvikling Produktfornying Kvalitetssikring Kompetanseheving Berekraft Kurs Adm. støttefunksjon Medlemskontakt Prosjektleiing Turistinformasjon Booking på nett Som modellen viser vil selskapet ha 5 heile stillingar fordelt på: Reiselivssjef Marknadsansvarleg Salsansvarleg Produktansvarleg Prosjektleiar 3.1. Tett dialog med medlemmar og eigarar Selskapet vil ha tett dialog med alle medlemmar og eigarar av selskapet. Det vert lagt opp til informasjonsmøte med kommunane. Det vil bli etablert tematiserte undergrupper for t.d.: Hotell Camping, hytter og vandrarheimar Aktivitetstilbydarar og guideselskap Attraksjonar Desse skal ha faste møte gjennom året for fagleg utvikling og ta opp saker som vedkjem både fellesskapen og gruppa særskilt. Ein personressurs i destinasjonsselskapet skal ha særskilt ansvar for si gruppe. Elles vil ein stillingsressurs i selskapet ha ansvar for medlemskontakt til alle medlemmar Eigarskapsfordeling kommunar og næringsliv Det vert lagt opp til ei eigarskapsfordeling der dei 9 kommunane: Aurland, Lærdal, Årdal, Luster, Sogndal, Leikanger, Balestrand, Vik og Høyanger til saman eig maksimum 45 % av aksjane i selskapet, medan næringa eig minimum 55 %. Total aksjekapital vil vere på NOK 1.5 mill. - 3 mill., og det vil seia at NOK skal innhentast frå kommunane, og minimum NOK frå næringa. Aksjemodell for kommunane Fordelinga på aksjar mellom kommunane er regulert etter modell for innbetaling av driftstilskot: Kommunar %-del lik andel NOK Total eigedel i av driftstilskot selskapet i % Aurland 26, ,91 Lærdal 15, ,97 Årdal 8, ,76 Luster 11, ,18 Sogndal 14, ,57 Leikanger 3, ,56 Vik 4, ,15 Balestrand 8, ,00 Høyanger 6, ,90 SUM ,00 Prospekt - Visit Sognefjord 1 0

45 årige avtalar KOMMUNANE OG SOGN OG FJORDANE FYLKESKOMMUNE Ein viktig faktor knytt til etablering av eit nytt felles reisemålsselskap for Sogn er oppretting av 3-årige avtalar med kommunane i regionen. Vi arbeider med at også avtalene med fylkeskommunen skal vera 3-årige. Dei kommunale marknadsbidraga er utrekna etter ein modell basert på tal innbyggjarar og næringa sin storleik. Dei årlege marknadsbidraga fordeler seg slik: Eit løft for reiselivet i Sogn! Ein er liten ute i den store verda så det å samla kreftene er den einaste vegen å gå. Dette vil garantert gi større attraksjonsverdi for regionen og gjera det enklare for gjestene våre å besøkja oss - veldig bra! Solrun Hjellelat, CEO/Adm.dir, Aurland Ressursutvikling Kommunar Marknadsbidrag Aurland Lærdal Årdal Luster Sogndal Leikanger Vik Balestrand Høyanger SUM REISELIVSNæRING OG ANNA NæRINGSLIV Selskapet vil inngå 3-årige avtalar om marknadsbidrag (tidlegare kalla medlemskontingent eller serviceavgift). Dei private aksjonærane må forplikte seg til å bidra med årlege marknadstilskot Marknadsbidrag Selskapet inngår 3-årige avtalar med bedriftene om marknadsbidrag og avtalane blir regulert årleg etter konsumprisindeksen. 3-års avtalen gjeld som medlemsskap i selskapet. Marknadsbidraget utgjer ein grunnsats som kvar bedrift betalar inn basert på omsetning og kategori. Kvar bedrift kan i tillegg kjøpe seg opp og bli meir synlege i brosjyrar, på messer og i kampanjar. Ei oversikt over kva medlemene kan delta på skal utarbeidast av Visit Sognefjord og delast ut til medlemsbedriftene. Marknadsbidrag i Visit Sognefjord gir: Gratis linjeoppføring i Fjord Norge Reiseguide, gule sider (gjeld overnattingsbedrifter og aktivitetar/attraksjonar), namn, postadresse, telefon og webadresse Gratis linjeoppføring i Visit Sognefjord guide (namn, postadresse, telefon, web m.m.) Gratis internettpresentasjon på sognefjord.no med inntil 5 bilete, namn, adresse, telefon, bedriftsomtale og link til eiga bedrift. I tillegg er det lagt opp koplingar i relevante artiklar og anna innhald. Databasen Tellus og vårt samarbeid med Fjord Norge gir oss tilgang til breie distribusjonskanalar Gratis fotoservice Hyppige nyheitsbrev Felles representasjon på messer og workshops under Visit Sognefjord Tilbod på annonsering, messer og workshopdeltaking, samt andre marknadstiltak Tilgang til spisskompetanse, kurs og rådgjeving Deltaking på andre marknadstiltak etter handlingsplan for Visit Sognefjord Anbefaling frå turistkontora i dei 9 kommunane Anbefaling frå Visit Sognefjord til turoperatørar, presse og andre Prioritert ved presseturar og studieturar frå turoperatørar, presse og andre 1 1 Prospekt - Visit Sognefjord

46 Frithjof Fure Fjord Norge regionen er gjentatte ganger kåret til en av verdens flotteste reisemål. Sognefjorden utgjør kjernen i hva Fjord Norge har å tilby verden. En slik unik posisjon krever en sterk, samlet og kompetent organisering av reiselivet i Sognefjorden. En slik organisasjon vil i stor grad bidra til å sikre vekst for Sognefjorden i årene fremover. Kristian B. Jørgensen, Adm. direktør Fjord Norge AS Prospekt - Visit Sognefjord 1 2

47 Budsjett VISIT SOGNEFJORD INNTEKTER 3-årig faste avtaler med kommunane Tilskot frå fylkeskommunen Tilskot frå Sogn regionråd Marknadsbidrag Annonseinntekter og messedeltaking Grunninansiering Prosjektinansiering/Produktutvikling Provisjonsinntekter Pilotmidlar Sogn og Fjordane Fylkeskommune tilskot til organisering Innovasjon Norge - bedriftsutviklingstilskot SUM INNTEKTER KOSTNADER Egenproduserte trykksaker Tiltak som er bestilt med Fjord Norge Kampanjer innland (Innovasjon Norge, andre) Kampanjer utland (Innovasjon Norge, andre) Messer, turoperatøroppfølging, presse Sum marknadstiltak Prosjekt- og produktutvikling Web, digitale media, fotobank, ilm, booking Andre produktrelaterte tiltak, kurs Andre prosjektkostnader Sum produkt og prosjekt Lønn faste tilsette Lønn overgangsperiode Adm. og drift eks prosjekt Styrehonorar Tilbakeføring provisjonsinntekter Turistinformasjon inkl. lønn Sum administrasjon SUM KOSTNADER DRIFTSRESULTAT Prospekt - Visit Sognefjord

48 5. Framlegg til vedtekter Vedtekter for Visit Sognefjord AS Organisasjonsnummer Destinasjonsselskap for Aurland, Lærdal, Årdal, Luster, Sogndal, Leikanger, Vik, Balestrand og Høyanger Selskapet sitt namn Selskapet sitt namn er Visit Sognefjord AS. Selskapet skal ikkje registrerast i verdipapirsentralen. Forretningskontor Visit Sognefjord AS sitt forretningskontor er i Sogndal kommune. Føremål Visit Sognefjord skal vere eit felles sals-, marknadsførings- og kompetanseorgan for bedrifter, kommunar og organisasjonar som har interesser knytt til reiselivsnæringa og proilering av regionen, og skal bidra til å løyse fellesoppgåver for reiselivsnæringa i dei deltakande kommunane. Visit Sognefjord skal gjennom samling og koordinering av ressursar og interesser arbeide for ei berekraftig utvikling av reiselivsnæringa for å sikre auka verdiskaping og sysselsetjing. Visit Sognefjord skal stimulera til kompetanseheving og produktutvikling og vera ein aktiv pådrivar for aktivitetar og prosjekt som er viktige for reiselivsnæringa. Visit Sognefjord skal marknadsføre regionen som reisemål for ferie-, fritids- og konferansemarknaden, samt bidra til heilskapleg marknadsføring av Sogneregionen som bu, arbeids- og opplevingsstad. Visit Sognefjord skal vere reiselivet i regionen sin representant i relevante lokale, nasjonale og internasjonale fora. Visit Sognefjord skal kunne delta i andre verksemder med same formål. Eventuelt overskot i selskapet kan ikkje delast ut i form av utbyte til eigarane, men skal utelukkande nyttast i framtidig drift av Visit Sognefjord. 4 5 Kapital Visit Sognefjord sin kapital er på NOK ,- delt på aksjar, à NOK 1 000,- kronereittusen, og lydande på namn. (Vert justert når endeleg teikning er klar) Eigarskap Aktørar som har forretningsadresse i dei deltakande kommunane har høve til å teikne aksjar i selskapet. Aktørar som driv reiselivsrelatert verksemd i dei deltakande kommunane, og som ikkje har forretningsadresse i ei medlemskommune, har høve til å teikne aksjar i selskapet. Aksjar kan ikkje teiknast av/overdragast til andre enn personer/selskap i dei kommunane som har avtaler med selskapet, eller driv reiselivsrelatert verksemd i ei av desse kommunane. Dei deltakande kommunane er, samla eller kvar for seg, avskore frå å overta aksjar dersom kommuna/kommunane etter overdraginga vil eige meir enn 50 % av aksjane. Kjøp/sal samt overdraging av aksjar skal meldast til styret i kvart enkelt tilfelle før overdraginga inn stad. Styret avgjer og godkjenner med bindande verknad om overdraginga eller salet er i tråd med ovan forståande. Aksjebehaldning til nyteikning vert handsama av styret. Prospekt - Visit Sognefjord 14

49 6 Finansiering Visit Sognefjord si verksemd skal inansierast ved: a) Marknadsbidrag frå dei deltakande kommunane, basert på 3-årige indeksregulerte avtaler b) Infrastrukturmidlar frå Sogn og Fjordane Fylkeskommune c) Marknadsbidrag frå aktørar i næringa, basert på 3-årige indeksregulerte avtaler d) Sal av tilleggstenester e) Prosjektmidlar For å nyte godt av selskapet sine tenester, må marknadsbidrag vere betalt. Oppseiing av avtaler må skje innan 1. februar i år 3, elles blir avtala automatisk fornya for 3 nye år. 7 8 Selskapet sine organ a) Generalforsamling b) Styret c) Administrasjon Generalforsamling Ordinær generalforsamling skal haldast innan utgangen av mai månad. Innkalling til generalforsamlinga skal skje seinast 14 dagar før. Styret kan avgjere at generalforsamlinga skal haldast i andre av dei deltakande kommunane enn der forretningsstaden er. Den ordinære generalforsamlinga skal handsame: 1. Fastsetjing av resultatrekneskap og balanse, disponering av overskot eller inndekning av underskot i samsvar med den fastsette balansen 2. Handsame styret si årsmelding 3. Handsame budsjett og marknads-/handlingsplan for komande år 4. Val av styre og styreleiar 5. Val av revisor 6. Andre saker som etter lov og vedtekter høyrer under generalforsamlinga Ingen kan personleg og/eller ved fullmakt røyste på generalforsamlinga for meir enn 1/5 av dei frammøtte røystene. I saker der det kravst kvaliisert leirtal, må leirtalet vere sett saman av røyster heimehøyrande i meir enn 2 kommunar. 9 Selskapet si leiing Selskapet skal ha eit styre på 5-7 medlemmar. Det skal veljast 2 varamedlemmar med møterett. Styreleiar skal veljast av generalforsamlinga i eige val. Styreleiar og eit styremedlem i fellesskap teiknar selskapet. Styresamansetjing skal vere kompetansebasert, og ein skal søkje å få til ei spreiing av representasjon både i høve ulike delar av reiselivsnæringa og i geograisk tilhøyre. Styremedlemmane skal veljast for 2 år om gongen, og kan gjenveljast. Første året vert 50 % av medlemmene valde for 3 år. Styreleiar vert vald for 1 år om gongen og kan gjenveljast. Styret kan meddele prokura. Selskapet skal ha ein dagleg leiar. 10 Oppløysing Oppløysing av selskapet kan berre vedtakast av to påfølgande generalforsamlingar, eventuelt ved ekstraordinære generalsforsamlingar, og då med 2/3 av stemmene. Framlegg om oppløysing skal snarast sendast til aksjonærar etter at det er motteke. Eventuelle gjenståande verdiar i selskapet etter oppløysing skal tilfalla lokale reiselivsformål, gitt at desse anten er offentlege eller på anna grunnlag ikkje har erverv til formål. 11 Det vert elles vist til den til ei kvar tid gjeldande aksjelovgjeving. 15 Prospekt - Visit Sognefjord

50 gasta.no - Framsidefoto: Terje Rakke/Nordic Life AS/Fjord Norway Sogndal kommune Leikanger kommune Årdal kommune Vik kommune Høyanger kommune

51 Saksframlegg Sakshandsamar: Inger Pedersen Arkiv: 145 Arkivsaksnr.: 14/ Økonomiplan og årsbudsjett 2015 Rådmannen si tilråding: 1. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett i hovudoversikt drift og investering (jf. punkt 6.1 og 6.4) og budsjettskjema 1A og 1 B (jf. punkt 6.2 og 6.3) og budsjettskjema 2A (jf. punkt 6.5). 2. Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste lovlege satsar. 3. Den generelle eigedomsskatten for skattepliktige eigedomar vert sett til 7 promille. Med heimel i eigedomsskattelova 12 s vert skattesatsen for bustader og fritidsbustader sett til 2,6 promille. Eigedomsskatten vert skreve ut i samsvar med eigedomsskattelova og kommunen sin vedtekter for eigedomsskatt. Eigedomar får eigedomsskatt frå det tidspunkt det ligg føre formuesgrunnlag frå Skatteetaten (bustadeigedom) eller når bygningen står ferdig. Eigedomar som tidlegare har fått fritak etter 7a og 7b i eigedomsskattelova, får tilsvarande fritak i I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne låneopptak og lånevilkår til investeringar i 2015 på kr med ei avdragstid på inntil 30 år. I tillegg får rådmannen fullmakt til låneopptak i Husbanken med kr til vidare utlån av formidlingslån til innbyggjarane. 5. Kommunestyret vedtek følgjande tillegg i kommunale vedtekter for eigedomsskatt: Kommunestyret har vedteke å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag for bustadeigedom som grunnlag for utskriving av eigedomsskatt for bustadeigedomar i samsvar med eigedomsskattelova 8C-1. Skatteetaten sitt formuesgrunnlag byggjer på årlege utrekna kvadratmetersatsar frå Statistisk Sentralbyrå. Kvadratmeterprisen skal gje ein forventa marknadsverdi pr. kvadratmeter og byggjer på statiske opplysningar om omsette bustader, der det vert teke omsyn til: Bustadtype (einebustad, leilegheit, småhus) Opphavleg byggjeår Arealet på bustaden (primærrom) Geografisk plassering/beliggenheit (tett/spreidd busetnad). Før følgjande type eigedomar er det ikkje høve til å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag: Bustader tilhøyrande organisasjonar/institusjonar som ikkje har skatteplikt. Våningshus på gardsbruk. Bustaddel i kombinasjonsbygg der heile bygget er registrert i matrikkel som næringsbygg. Sekundærbustad som Skatteetaten har definert som fritidsbustad.

52 For desse eigedomane gjeld eksisterande kommunale vedtekter for eigedomsskatt. Vedlegg: 1. Framlegg til økonomiplan med årsbudsjett Oversyn over innkomne innspel pr (moglege merknader i høyringsfasen vil verte omdelt i møtet). Saksutgreiing: Det vert synt til formannskapet sitt arbeid med økonomiplanen for Plandokumentet er retta i samsvar med drøftingane i formannskapet. Plandokumentet er lagt ut på høyring 14 dagar før handsaming i kommunestyret. Frå 2015 er det vedteke å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag som utgangspunkt for utskriving av eigedomsskatt for bustadeigedomar. Det vil då vere naudsynt å innarbeide eit tillegg til dei kommunale vedtektene for eigedomsskatt, jf. punkt 5 i tilrådinga. Kommunale vedteker for eigedomsskatt vart vedteke av kommunestyret i 2000 og omtalar skattetakstnemnder, gjennomføring av takst, overtakst, særskild taksering, særskild taksering, utskriving av eigedomsskatt m.v. I samband med hovudtaksering i 2015 av dei eigedomane vi ikkje kan nytte formuesgrunnlag for, vil det vere føremålstenleg å gjennomfør ei revidering av vedtektene. Sogndal, Jostein Aanestad rådmann

53 Sogndal kommune Bli med på laget Økonomiplan med årsbudsjett 2015 Innhald Innleiing og samandrag 10 på topp Nasjonale rammevilkår Økonomisk status og utfordringar Analyse og utfordringar Politiske resultatmål Driftsbudsjett Investeringar Framlegg til formannskapet 1

54 Visjon og verdiar. Vår visjon er fleire innbyggjarar og auka trivsel i Sogndal. Det er gjennom ei årrekkje utvikla ein Sogndalsmodell som legg ramma for kommunen som samfunn og som organisasjon. Sentralt i Sogndalsmodellen er verdien «gjennom samarbeid får Vedlegg: Prisar på kommunale tenester vi ting til». Vi kommuniserer dette gjennom kortforma «bli med på laget»! 2

55 Innhald 1 Innleiing og samandrag Økonomisk status og utfordringar Nasjonale rammevilkår Økonomisk status og utfordringar Driftsbudsjett hovudtal Driftsbudsjett og resultatmål for tenestene Felles Politisk styring og kontroll Administrasjon Forvaltning, drift og vedlikehald Andre fellesområde Kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn Oppvekst Helsestasjon Barnevern Aktivitetstilbod barn og unge Barnehage Grunnskule og SFO Norsk- og vaksenopplæring Kultur Helse, omsorg og sosiale tenester Førebyggande helsearbeid, diagnose og behandling Aktivisering og støttetenester Pleie og omsorg heimetenester Pleie og omsorg institusjon Kvalifiseringsprogrammet og økonomisk sosialhjelp Tekniske tenester Plan- og byggesakshandsaming Kart og oppmåling Brann og redning Kommunal næringsverksemd Samferdsle Parkar og friområde

56 4.4.7 Vatn, avløp og renovasjon Investeringar Økonomiske oversiktar Hovudoversikt drift Budsjettskjema 1A Budsjettskjema 1B Hovudoversikt investering Budsjettskjema 2A Budsjettskjema 2B Sjølvkostskjema Vedlegg: Prisar på kommunale tenester. 4

57 1 Innleiing og samandrag Grunnlaget for økonomiplanen er samfunnsdelen av kommuneplanen. Kommuneplanen trekk opp visjon og verdiar for kommunen og rammer for kommunen som organisasjon. Kommunestyret legg vekt på å halde oppe eit endrings- og utviklingsarbeid i kommunen. For kommunen som organisasjon vert det lagt vekt på å vere endringsvillige og endringsdyktige, slik at vi er i forkant av utviklinga. Det inneber at: tenestene vi yter, skal best mogleg vere tilpassa brukarane sine behov administrasjon og drift skal vere effektive, slik at ressursar vert frigjort til utviklingsarbeid kommunen skal ha ein sunn økonomi og halde oppe eit økonomisk handlingsrom vi skal vere opne og lyttande, demokratiske og avgjersleeffektive vi skal ha eit arbeidsmiljø prega av ansvar, respekt og omtanke. Miljø og klimaomsyn er ein grunnleggjande premiss for kommunal verksemd og i utviklingsarbeidet til kommunen. Kommunestyret legg særleg vekt på å styrkje Sogndal sentrum som regionsenter, og ønskjer å gjennomføre fleire utviklingstiltak for å oppnå dette. Dei 10 høgast prioriterte utviklingsområda for Sogndal kommune i planperioden er følgjande: 1. Vi skal følgje opp samhandlingsreforma ved å byggje ut Sogndal helse- og omsorgssenter i perioden 2015 til Vi skal satse på Hodlekve-område og legge til rette for auka overnattingskapasitet og vidareutvikling av idretten og friluftslivet sin bruk av området. 3. Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å byggje ut fjordstien frå Rusebakken til ny Loftesnesbru. 4. Vi skal saman med Statsbygg, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Høgskulen i Sogn og Fjordane, Sogndal fotball og private verksemder på Fosshaugane Campus lage ein utviklingsplan slik at dette området framleis står fram som et sterkt nasjonalt innovasjonsmiljø. 5. Vi skal arbeide for utbygging av sykkelfelt langs riksveg 5 i samsvar med sykkelplan og vi skal i løpet av 2015 saman med Statens vegvesen vurdere lokal medfinansiering av nedgravd gjennomkøyring i sentrum. 6. Vi skal i 2015 førebu utbygging av ny barnehage på Rutlin. 7. Vi vil bruke naudsynte verkemiddel som føringar på reguleringsplanar, tilgang på utbyggingsareal og utbyggingsplanar, for å få nok bustader i alle deler av kommunen. Vi skal delta i Husbanken sitt bustadsosiale program og i løpet av 2015 politisk handsame prosjektplan med mål og tiltak for programmet. 5

58 8. Vi skal i samarbeid med frivillige organisasjonar satse på nyskapande friluftsliv i samsvar med arealdelen av kommuneplanen. 9. Vi skal bidra til utgreiing av ny kommunestruktur og førebu oss til på nye oppgåver. 10. Vi skal ta i bruk kvalitetssystemet for alle tenester i kommunen, og vi skal delta i det nasjonale programmet «Saman om ein betre kommune» og i 2015 m.a. utarbeide kompetanseplanar, utvikle lærlingordninga og partssamarbeidet. Utviklingsområda er ei oppfølging av samfunnsdelen av kommuneplanen, og vil verte prioritert av formannskapet, administrasjonen og for bruken av utviklingsmidlar i planperioden. Kommunestyret vil bli orientert om arbeidet knytt til desse 10 høgast prioriterte områda. Investeringsramma i planperioden er på om lag 554,6 mill. kroner. Det er i sett av 360 mill. kroner til utbygginga av SHOS, der 95,9 mill. kroner vert finansiert med statlege løyvingar. Det er vidare sett av 65 mill. kroner til utbygging av ny barnehage i sentrum. Med ei så omfattande investering må investeringsnivået på andre område vere moderate. Andre investeringar vert finansiert innafor sjølvkost, ved overføring frå drifta, eller ved reduserte driftskostnader eller auka driftsinntekter som finansierer kapitalkostnadene ved utbygginga. Investeringsnivået i planperioden vil auke kapitalkostnadene for kommunen monaleg. Driftsnivået og inntektsmoglegheitene til kommunen må tilpassast dette. Inntektene er auka gjennom auka rammetilskot som følgje av vekstkommunetilskotet, auka folketal og redusert trekk i utgiftsutjamninga. Inntektene frå eigedomsskatt er auke ved overgang til taksering etter formuesgrunnlag frå skatteetaen for bustader frå 2015 og nytaksering av fritidsbustader, våningshus og næring i 2015 med verknad frå Det vert i 2015 gjennomførd tiltak innan PU-tenestene med økonomisk verknad frå Nokre område har fått auka løyvingar i Dette gjeld tilskot til private barnehagar, styrking av fysioterapitilbodet med ei satsing på kvardagsrehabilitering og etablering av rehabiliteringsavdeling på SHOS, auka løyving til Sogn brann og redning, ny løyving til deltaking i interkommunal skogbruksstillingar og auka bemanning i barnehagane. I tillegg er eit kutt i skuledrifta på vel 1 mill. kroner, som var føresett i økonomiplanen for , fjerna. Innhaldet i styringssystemet i Sogndal kommune går fram av årshjulet til kommunen, vedteke i kommunestyret. Styringssystemet byggjer på følgjande element: Kommuneplanen trekk opp visjon, verdiar og overordna strategiar for kommunen som samfunn og som organisasjon. Samfunnsdelen av kommuneplanen vart vedteken i oktober

59 Økonomiplanen er det viktigaste styringsdokumentet i Sogndal kommune. Dei 10 viktigaste arbeidsområda i planperioden vert presentert i kapittel 1. Økonomiplanen gir rammene for drifta og plan for investeringane. Den inneheld dei forventningane kommunestyret har til administrasjonen, uttrykt gjennom konkrete resultatmål. Dei politiske resultatmåla er sortert etter: økonomi, brukarar, medarbeidarar og samfunnsutvikling. Vi nyttar brukarundersøkingar og medarbeidarkartlegging for å skaffe oss informasjon frå brukarane og medarbeidarane som grunnlag for utvikling av tenestene og arbeidsmiljøet, og for fastsetjing av mål og vurdering av måloppnåing. Tal frå Kostra vert nytta for å vise utvikling i ressursbruk innafor ulike tenesteområde. Årsmeldinga vert nytta til å analysere ressursbruk, tenestekvalitet og måloppnåing. Dersom det vert lagd fram temaplanar, skal dei økonomiske disposisjonane takast stilling til i påfølgjande økonomiplanar. 7

60 2 Økonomisk status og utfordringar 2.1 Nasjonale rammevilkår Målet med inntektssystemet er at alle kommunane skal kunne gje eit likeverdig tenestetilbod til innbyggjarane. For å oppnå dette vert det i rammetilskotet teke omsyn til ulike kostnadsstrukturar i kommunane (utgiftsutjamning) og til ulikt nivå på skatteinntektene (inntektsutjamning). Det vert ikkje teke omsyn til andre kommunale inntekter. Statsbudsjettet for 2015 vart lagt fram 8. oktober Anslag på den nominelle veksten i frie inntekter (rammetilskot og skatt) for landet frå 2014 til 2015 er på 4,8%. Veksten er rekna ut frå anslag rekneskap 2014 til framlagt statsbudsjett For kommunane i Sogn og Fjordane er veksten i snitt på 4,3%, medan Sogndal kommune har ein nominell vekst på 6,4 %. Auken skuldast mellom anna innføring av veksttilskot, der Sogndal kommune som den einaste kommunen i fylket, oppfyller vilkåret om ein vekst i folketalet dei tre siste åra på over 1,6%. Samanlikna med 2014 er fylkesramma for skjønnsmidlar i 2015 totalt sett redusert med 4,6 mill. kroner, til 73,3 mill. kroner. Kompensasjon for bortfall av differensiert arbeidsgjevaravgift til kommunane Flora, Førde og Sogndal har tidlegare vore skilt ut som eigne beløp i fylkesramma, men er frå 2015 lagt inn i basisramma. Fylkesmannen har likevel vald å bruke auka sats i arbeidsgjevaravgift som eit kriterium for skjønnsmidlar i 2015, men utan at kompensasjonen er justert med lønsvekst frå 2014 til Fylkesmannen har informert om at det kan verte aktuelt å vurdere ei nedtrapping frå For Sogndal kommune utgjer samla skjønn 8,18 mill. kroner. Av dette er 6,88 mill. kroner kompensasjon for auke i satsen for arbeidsgjevaravgift og 1,3 mill. kroner i skjønnsmidlar. Dette er ein nedgang i dei ordinære skjønnsmidlane på kr Sogndal kommune får òg skjønnsmidlar etter helse/sosiale kriterium som følgje av at vi har studentar og er eit vekstsenter. Det kommunale skatteøret for personlege skatteytarar skal fastsetjast utifrå eit mål og at skatteinntektene frå kommunane skal utgjere 40% av dei samla inntektene. For å redusere dette vert skatteøret redusert med 0,15% til 11,25%. Bakgrunnen for dette er avvikling av kommunal medfinansiering i samhandlingsreforma og nye reglar for skattelegging av uførepensjon. Lønsvekst 3,3% Prisvekst varer og tenester 2,5% Deflator (vekta løns- og prisvekst) 3,0% 8

61 2.2 Økonomisk status og utfordringar Auka lånegjeld som følgje av store investeringar, auka pensjonsutgifter og aukande behov for kommunale tenester er dei største utfordringane for kommunen dei kommande åra. I tillegg til auka utgifter som følgje av befolkningsvekst vert det sterk vekst i utgiftene som følgje av auka tenestebehov innan helse og omsorgssektoren. Departementet si tilråding er at netto driftsresultat i prosent av driftsinntektene skal vere på minst 3%. Måltalet seier noko om kor stort handlingsrom kommunen har for sparing og eigenfinansiering av investeringar. For dei siste åra viser rekneskapen 0,8 % for 2010, 3,0 % for 2011, 5,2% for 2012 og 6,5% for Dette er eit langt betre resultat enn budsjettet for dei ulike åra viste. I budsjettsamanheng har det vore vanskeleg å nå dette måltalet. Som følgje av at mva-kompensasjon frå investeringar frå 2014 vert førd direkte i investeringsrekneskapen vert driftsinntektene redusert tilsvarande. Dette gjer at det vert ei endå større utfordring å oppnå dette målet dei kommande år. 7,00% 6,46% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 3,43% 2,84% 2,34% 2,27% 2,00% 1,00% 0,87% 0,00% Rekn 2013 Bud 2014 Bud 2015 Bud 2016 Bud 2017 Bud 2018 Netto driftsresultat i % av driftsinntekter For å unngå store variasjonar i kommunane sine pensjonsutgifter frå år til år, og skape jamnare belastning i kommunerekneskapen, endra Kommunal- og regionaldepartementet f.o.m rekneskapsprinsipp knytt til pensjon. Skilnaden mellom pensjonspremien og pensjonskostnaden, eit såkalla premieavvik, blir utgiftseller inntektsført i samband med rekneskapsavslutninga slik at rekneskapen blir belasta med den berekna pensjonskostnaden. Det er forventa at dei akkumulerte årlige premieavvika over tid skal gå i null. Ordninga har førebels ikkje virka slik, og frå 2002 har pensjonspremien stort sett vore høgare enn berekna pensjonskostnad, noko som har førd til store akkumulerte positive premieavvik for kommunane. Positivt 9

62 premieavvik er inntektsførd og oppførd som ei fordring i balansen. Det akkumulerte positive premieavviket er betalte utgifter som skal utgiftsførast i rekneskapen dei kommande åra. Ved utgangen av 2013 har Sogndal kommune eit akkumulert positivt premieavvik på 22,67 mill. kroner inkl. arbeidsgivaravgift. For 2014 viser siste prognose eit positivt premieavvik på 5,8 mill. kroner medrekna arbeidsgivaravgift. Prognosen for 2015 viser eit positivt premieavvik på 9,7 mill. kroner medrekna arbeidsgivaravgift. Amortisering av tidlegare års premieavvik for desse to åra er framleis lågare enn det årlege premieavviket. Dette betyr at det akkumulerte premieavviket aukar ytterlegare. Amortisering av premieavvik for åra 2002 til og med 2010 er 15 år. Frå og med premieavviket for 2011 vart amortiseringstida redusert til 10 år og frå 2015 vert amortiseringstida redusert til 7 år. Målet med dette er at akkumulert premieavvik skal bli redusert dei kommande åra. For å dekke framtidige utgifter som følgje av stort akkumulert premieavvik er det oppretta eit disposisjonsfond for premieavvik. Fondet er på 6,38 mill. kroner, og det er eit mål å auke dette ytterlegare. Etter gjeldande investeringsplan vil lånegjelda til kommunen auke med 206,4 mill. kroner i økonomiplanperioden. Dette gir ein prosentvis auke i lånegjelda på 54 %. Auken i lånegjelda skuldast først og fremst utbygging av Sogndal helse- og omsorgssenter med eit låneopptak på omlag 166,9 mill. kroner og ny sentrumsbarnehage med låneopptak på 53 mill. kroner. Rente- og avdragsutgifter aukar vesentleg og vil utgjere ein langt større del av driftsbudsjettet. Kommunen har storparten av låna i Kommunalbanken med flytande rente. Flytande rente og høg gjeld gjer at kommunen er sårbar for renteauke. Når kommunen har valt flytande rente på storparten av låna, er det særs viktig å ha midlar på rentefond som kan nyttast dersom renta går opp. Ein renteauke på 1 prosentpoeng utover dei budsjetterte rentesatsane vil utgjere eit samla beløp i økonomiplanperioden på over 21 mill. kroner i auka renteutgifter. Kommunen har oppretta eit rentefond som pr. oktober 2014 er 19,6 mill. kroner. Dette utgjer om lag 5% av den samla lånegjelda. Som følgje av at lånegjelda aukar, bør det avsetjast til fondet slik at ein også for kommande år oppnår 5% avsetjing. Det vil seie at ved utgangen av 2018 bør avsetjinga vere nærare 30 mill. kroner. Det er ikkje funne rom for avsetjing i økonomiplan, men avsetjing bør vurderast i samband med eventuelle overskot. Lånegjeld, renter og avdrag (i heile tusen) r-2013 b-2014 b-2015 b-2016 b-2017 b-2018 Nye låneopptak Avdrag Lånegjeld pr Renter på lån

63 I tabellen ovanfor er alle lån medtekne, dvs. også lån i Husbanken til vidare utlån, lån til VA-utbygging og lån med statleg rentestøtte. Pensjonsgjeld er ikkje med i oversikta. Kostra tal for 2013 Sogndal Gruppe 8 Landet Langsiktig gjeld i % av brutto driftsinntekter 159,1 202,6 202,0 Netto lånegjeld i kroner pr. innbyggar Netto renter og avdrag i % av brutto driftsinntekter 3,3 3,4 3,2 Netto avdrag i % av brutto driftsinntekter 3,6 3,0 2,9 Tal for Landet = Landet utan Oslo Langsiktig gjeld i prosent av driftsinntektene. Ordinære renter og avdrag på lån skal finansierast av driftsinntektene. Indikatoren viser langsiktig gjeldsbelastning i forhold til driftsinntektene. Formidlingslån og pensjonsforpliktingar er med i berekninga. For 2013 ligg Sogndal under både landssnittet og Kostra gruppa. Også for netto lånegjeld pr. innbyggar ligg Sogndal ein god del under Kostra gruppa og landssnittet. For netto renter og avdrag i % av driftsinntektene ligg Sogndal om lag på same nivå som Kostra gruppa og landssnittet. Ser ein derimot på renter og avdrag separat så betalar Sogndal ein større del avdrag og ein mindre del renter enn Kostra gruppa og landssnittet. Årsaka til dette kan vere at Sogndal betalar årlege avdrag som ligg over minsteavdrag, og at gjennomsnittleg nedbetalingstid på låna er kortare. Kommunen betalar derimot ein mindre del renter som skuldast at storparten av låna har flytande rente og at renta held seg på eit lågt nivå. Med auka lånegjeld dei kommande åra vil desse tala endra seg, og Sogndal vil komme dårlegare ut. Likviditeten til kommunen er tilfredsstillande. Sjølv med eit større akkumulert premieavvik, som påverkar likviditeten negativt, har det vore ei positiv utvikling i siste åra. Dette skuldast at avsetjing til disposisjonsfond har auka og då først og fremst avsetjingar til rentereguleringsfondet og flyktningfondet. Det er forventa at likviditeten vil bli dårlegare i kommande økonomiplanperiode. Dette har samanheng med stor bruk av fond til finansiering av investeringar og store positive premieavvik både i 2014 og For at likviditeten ikkje skal bli forverra som følgje av nye positive premieavvik, er det ønskjeleg at det så langt som mogleg vert avsett til disposisjonsfond tilsvarande differansen mellom årets premieavvik og amortisert premieavvik. Det er ikkje funne rom for avsetjing i økonomiplan, men avsetjing bør vurderast i samband med eit eventuelt overskot. 11

64 3 Driftsbudsjett hovudtal Dette kapitlet omhandlar generelle inntekter og utgifter som ikkje er knytt til ei særskilt teneste- eller støtteeining, jf. budsjettskjema 1A. Løn og pensjon som er fordelt på einingane, vil likevel få ein kort omtale her. Skatt og rammetilskot For Sogndal kommune er veksten frå 2014 til 2015 i skatt og rammeoverføring på 6,4%. Veksten er rekna ut frå forventa rekneskap for 2014 som vart lagt til grunn i revidert nasjonalbudsjett. I kroner utgjer dette 22,3 mill. kroner. I dette beløpet ligg og korrigeringar i statsbudsjettet, m.a. avvikling av kommunal medfinansiering i spesialisthelsetenesta som utgjer 8,27 mill. kroner. I høve til vedteke budsjett for 2014 er veksten for 2014 på kr. 13,4 mill. kroner. Bud 2014 Endr Endr Endr Endr Skatt på formue og inntekt Rammetilskot inkl. inntektsutjamning Eigedomsskatt Kommunen for eigedomsskatteinntekter frå verk og bruk (i det vesentlege kraftsektoren), næringseigedomar og bustader (bustader, våningshus, fritidsbustader) For verk og bruk er det lagt inn ein reduksjon i budsjettet med 0,4 mill. kroner årleg ut frå forventa kraftprisar dei kommande åra. Frå 2016 er det lagd inn ein forventa auke på 1,2 mill. kroner for eigedomsskatteinntekter frå næring som følgje av nytaksering som skal gjennomførast i For anna fast eigedom, dvs. bustad, fritidsbustad og våningshus, er det lagd inn ein auke i inntektene på 6,77 mill. kroner knytt til overgang til å nytte formuesgrunnlag frå skatteetaten som takstgrunnlag for eigedomsskatt på bustader. Ved å nytte formuesgrunnlaget frå skatteetaten kjem verdiauken i 2015 i staden for i 2016, då nytaskering på bustader ville gitt auke i takstgrunnlaget. Nytt takstgrunnlag inneber at eigedomsskatten for ein gjennomsnittleg bustad aukar frå om lag 2 700,- kroner til 5 800,- kroner. Bud 2014 Endr Endr Endr Endr Eigedomsskatt Investeringstilskot og rentekompensasjon Investeringstilskot sjukeheimar og omsorgsbustader og rentekompensasjon skule- og kyrkjebygg er budsjettert ut frå prognose frå Husbanken. 12

65 Kompensasjon for investeringskostnader ved grunnskulereforma (L97) gjeld kompensasjon for meirutgifter til investeringar i samband med innføring av skulestart for 6 åringar i Kompensasjon er budsjettert etter prognose frå utdanningsdirektoratet. Ordninga opphøyrer frå 2. halvår Bud 2014 Endr Endr Endr Endr Inv. tilskot sjukeheimar og omsorgsbust Rentekompensasjon skulebygg Rentekompensasjon kyrkjebygg Rentekompensasjon reform Statstilskot flyktningar Statstilskot flyktningar vert budsjettert med 27,8 mill. kroner etter følgjande føresetnadar: Busetjing i samsvar med vedtak for tal busette tala for år 3, 4 og 5 er dei tala på busette, IMDI operer med i år. Ingen flyttar i perioden vi får integreringstilskot (dei 5 første åra). År Tal personar Sats * Sum År År År År År År År Familesameinte Alternativ mottakspl SUM * Satsane er basert på statsbudsjett år 2014 Vertskommunetilskot asylmottak Kommunen mottek tilskot frå UDI som skal dekke gjennomsnittlige utgifter til helse, barnevern, tolk og administrasjon i samband med at det vert drive asylmottak kommunen. Frå 2015 er det budsjettert med tilskot 1,8 mill. kroner som gir ein auke på kr Budsjetterte utgifter til helsestasjon og legetenesta er auka tilsvarande. Bud 2014 Endr Endr Endr Endr Statstilskot flyktningar

66 Statstilskot asylantar Konsesjonsavgift Konsesjonsavgift vert auka til kr Bud 2014 Endr Endr Endr Endr Konsesjonsavgift Renter og avdrag på lån Renter og avdrag er budsjettert ut frå dagens nedbetalingsplan på lån og nye låneopptak som følgje av investeringsplan for perioden. Renteutgifter er budsjettert etter prognose frå Kommunalbanken med rentesatsar på 2,2% for 2015, 2,5% for 2016, 2,7% for 2017 og 3,0% for Bud 2014 Endr Endr Endr Endr Renteutgifter Avdragsutgifter Renteinntekter Renter på bankinnskot og renter på utlån er budsjettert med same rentesatsar som for renteutgifter ovanfor. En del av renteinntektene gjeld renter av fondsmidlar og skal avsetjast til fond. Renter på utlån Sogndal Fotball, Kaupanger idrettslag, Sogndal kulturhus og Sognahallen er budsjettert etter gjeldande nedbetalingsplan og rentesats. Renteinntekter startlån er noko for høgt budsjettert i 2014 og er difor uendra. Bud 2014 Endr Endr.2016 Endr Endr.2018 Renteinntekter bankinnskot Renteinntekter av fond som skal avsetjast Renteinntekter på utlån Renteinntekter startlån Aksjeutbyte og avkastning verdipapirfond Utbyte frå Sognekraft er budsjettert etter prognose for overskot i Sognekraft med føresetnad om utbyte på 70% overskotet. Kommunen sin del av aksjane i Sognekraft er 10,98%. Utbyte frå Sentrumsbygg AS er budsjettert med ein auke på kr til kr

67 Det er budsjettert med ei forventa avkastning på verdipapirfond på 5% i heile økonomiplanperioden. Bud 2014 Endr Endr.2016 Endr Endr.2018 Aksjeutbyte Avkasting verdipapir Avsetjing og bruk av fond Nedanfor følgjer ei oppstilling over budsjettert avsetjing og bruk av fond som går fram av budsjettskjema 1A. Avsetjing og bruk av fond som er budsjettert på dei enkelte tenesteområda budsjettskjema 1B, er ikkje med i oppstillinga. Avsetjing disposisjonsfond Spesifikasjon Disposisjonsfond Vedlikehaldsfond Flyktningefond Avkastningsfond Kraftfond II Renter av bankinnskot fondsmidlar Renter på utlån SIL tribuna Avkastning verdipapirfond Sum Avsetjing bundne driftsfond Spesifikasjon Konsesjonsavgiftsfond Årleg konsesjonsavgift Konsesjonsavgiftsfond Renter av konsesjonsavgiftsfond Næringsfond Renter av næringsfond VAR-fond Renter av VAR-fond Sum Bruk av disposisjonsfond Spesifikasjon Disposisjonsfond Bruk av avsetjing frå Avkastningsfond KII Til seinare fordeling Parkeringsfondet Renter av lån parkering/sentrumspark Dette gir følgjande endringar i økonomiplanperioden: Bud 2014 Endr Endr.2016 Endr Endr.2018 Avsetjing disposisjonsfond Avsetjing bundne driftsfond Bruk av disposisjonsfond

68 Overføring til investeringsrekneskapen For 2015 er det budsjettert medoverføring til investeringsrekneskapen med kr 6,28 mill. For åra er det budsjettert med kr 2,13 mill. Bud 2014 Endr Endr.2016 Endr Endr.2018 Overføring til investeringsrekneskapen Andre budsjettpostar som er fordelt på einingane eller som er avsett til seinare fordeling. Løn vert budsjettert etter heimelsbudsjettet, det vil seie eit oversyn over alle oppretta stillingar i kommunen med stillingsstorleik og årslønn. Heimelsbudsjettet er oppdatert med heilårsverknad av lønsoppgjeret for For skulane er det lagd til ein lønsvekst på 3%. Samla lønsbudsjett for skulane vert fordelt på skulane etter minstetimetalsmodellen. For tenesteeiningane kommunalteknikk og pleie og omsorg er ikkje heimelsbudsjettet oppdatert, og det er difor lagd til grunn ein prosentvis auke. For lønsoppgjeret i 2015 er det avsett ein samla pott til fordeling på 4,5 mill. kroner eks. sosiale utgifter. Avsetjinga vert fordelt på einingane når resultatet av lønsoppgjeret for 2015 er klart. Pensjon er budsjettert etter prognosar frå KLP (Kommunal landpensjonskasse) og SPK (Statens pensjonskasse ). Ein del kommunar vil få ei lågare premiebelastning enn i Dette heng saman med forventningar til lønsoppgjeret i 2015 og ny uføreordning som trer i kraft frå Ny uføreordning gjer at ein større del av samla yting vil komme frå folketrygda og dermed mindre frå tenestepensjonsordninga. Grunnlagsrenta vert sett ned frå 2,5% til 2% på opptening frå og med Dette bidreg til å auke premien. Samla pensjonskostnad er budsjettert med 38,85 mill. kroner og inneheld pensjonspremie, premieavvik, amortisering av premieavvik og tilbakeføring frå premiefond. I 2015 får vi ein auke i budsjetterte pensjonskostnader i forhold til 2014 med om lag kr

69 4 Driftsbudsjett og resultatmål for tenestene Budsjettet er delt inn i 4 hovudområde fellesområdet, oppvekst, omsorg, helse og sosiale tenester og tekniske tenester. Innanfor dei fire hovudområda er analyse, utfordringar, politiske resultatmål og budsjettrammer presentert etter kostrafunksjon. Oversyn over budsjettrammene for dei ulike tenesteeiningane ligg samla sist i kapitlet. Folketalsutvikling og nøkkeltal Kostra er dei viktigaste data for analysen. Når det gjeld folketalsutvikling nyttar vi SSB sine prognosar, der vi har vald mellomalternativet. Det vil sjølvsagt vere uvisse knytt til folketalsutviklinga nasjonalt og ikkje minst lokalt, men tala frå SSB er det beste planleggingsgrunnlaget for folketalsutvikling. Når det gjeld kvalitetsvurderingar har vi teke utgangspunkt i brukargranskingar, tilsyn og om internkontrollen (avvik og risikovurderingar) har avdekka tilhøve som påverkar kvaliteten på tenestene. Diagrammet nedanfor viser korleis driftsutgiftene i 2015 på 549,8 mill. kroner er fordelt på dei ulike tenesteområda Teknisk inkl. VAR 9% Kultur 2% Andre 7% Administrasjon 5% Barnehage 12% Grunnskule og SFO 21% Helse, sosial og omsorg 39% Barnevern 5% 4.1 Felles Politisk styring og kontroll Området omfattar politisk verksemd i kommunestyret, formannskapet, forvaltningsutvalet og sakskomiteane, eldrerådet, ungdomsrådet og rådet for 17

70 funksjonshemma, samt kontrollutvalet og revisjon, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 100, 110, 180. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Brutto driftsutgifter til politisk styring i kr. pr. innbyggjar Brutto driftsutgifter til kontroll og revisjon i kr. pr. innbyggjar Vi nyttar meir enn Kostra gruppa til politisk styring, kontroll og revisjon. Differansen mellom kommunen og Kostra gruppa når det gjeld politisk styring utgjer kr og kr når det gjeld kostnader til kontroll. Aktuelle tema for sakskomitearbeid og andre former for politisk arbeid i 2015 er: - Kommunereforma. Vi skal bidra til utgreiing av ny kommunestruktur og førebu oss til på nye oppgåver. - Status og strategi innan kultur (eksl. idrett og friluftsliv som er dekka i eige planverk). Kommunestyret har vedteke plan for forvaltningsrevisjon på følgjande priorterte område: 1. Pleie og omsorg årsak til avvik mot budsjett og Kostra tal (gjennomført i 2013) 2. Kvaliteten på tenestetilbodet til brukarar med store pleie- og omsorgsbehov. 3. Openheit og offentlegheit. 4. Internkontroll i kommuneorganisasjonen. 5. Samhandlingsreforma. I 2014 er det ikkje gjennomført forvaltningsrevisjon, og budsjetterte midlar kr er overført til fond for bruk i 2015, jf. K.sak 45/14. Budsjettramme politisk styring og kontroll Budsjett Nye tiltak Auka utgifter i samband med val Redusert godtgjersle

71 Budsjettmerknader: Auka utgifter med kr til godtgjersle og kontorutgifter i samband med kommuneval i 2015 og stortingsval i 2017 Redusert godtgjersle med kr for bruk av eigen PC til politikarar Administrasjon Området omfattar overordna leiing, økonomiforvaltning, personalforvaltning, arkiv, tenestetorg, ikt, politisk sekretariat, kvalitets- og utviklingsarbeid, samt arbeid knytt til ulike råd som regionrådet og har følgjande funksjonar i Kostra: 120. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Brutto driftsutgifter til administrasjon i kr. pr. innbyggjar Vi nyttar vesentleg mindre enn Kostra gruppa til administrasjon. Differansen mellom kommunen og Kostgra gruppa utgjer om lag 3,4 mill. kroner. Personalforvaltning Dei tilsette er kommunen sin viktigaste ressurs, og god helse og eit godt arbeidsmiljø er avgjerande for folk sin trivsel og effektivitet på jobb. Helse, miljø og tryggleik er difor viktige faktorar i kommunen si personalforvaltning. Kommunen er IA verksemd, det er inngått avtale med bedriftshelsetenesta, og vi har ei lang rekke interne tiltak. Viktige nøkkeltal for HMT arbeidet er sjukefråvær, medarbeidartilfredsheit og tal medarbeidarsamtalar, og det vert utarbeidd politiske resultatmål for desse områda. Nøkkeltal for helse, miljø og tryggleik Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Sjukefråværet i % 6,3 6,5 6,8 7,8 Medarbeidartilfredsheit 4,5 4,6 4,6 Gjennomført medarbeidarsamtale 68% 79% 54% Landet 2013 Gjennomsnittleg sjukefråvær ligg under landsnittet, men det har vore ein mindre auke frå Sjukefråværet 1. halvår 2014 er redusert med 15% i høve 1.halvår Vi gjennomfører medarbeidarkartlegging annakvart år (2011 og 2013). Her låg vi både i 2011 og 2013 på landssnittet samla for kommunen. Vi har som mål å gjennomføre medarbeidarsamtale med alle tilsette i minst 20% stilling. Det er kvart år nokre medarbeidarar som ikkje ønskjer medarbeidarsamtale. Hovudgrunnen til 19

72 det låge talet i 2013 er at tenesteeining pleie/omsorg av kapasitetsgrunner ikkje har gjennomført medarbeidarsamtale i 2013 og berre delvis dei to andre åra. Dei har sett i gang tiltak for å nå dette målet i Oppfølging av medarbeidarsamtale, vernerunde og medarbeidarkartlegging vert innarbeid i einingane sine HMT planar. I følgje likestillingslova 1 har alle kommunar plikt til å arbeide aktivt, målretta og planmessig for likestilling innanfor si verksmed. Viktige element i kommunen sitt arbeid har vore tilrettelegging for personar med nedsett funksjonsevne, integrering av innvandrarar og reduksjon i omfanget av uønska deltid. Vi har fleire tiltak på desse områda. Kommunen manglar ein overordna strategi for arbeidet, noko òg likestillings- og diskrimineringsombodet har peike på. Dette arbeidet vil verte prioritert i Uønska deltid Økonomi og personal IKT og tenestetorg Barnehagar Kommunalteknikk Barn og unge Helse og sosial Pleie og omsorg Kultur NAV Sogndal kommune 0,0% 21,4% 0,0% 15,0% 5,3% 3,4% 2,3% 3,1% 30,0% 2,9% Kommunen har vedteke retningsliner for uønska deltid og gjennomfører kartlegging på alle einingar som har deltidsstillingar. Kartlegginga syner eit lågt omfang av uønska deltid, 3,3% i 2013 og 2,9% i Ønskje om auka stillingstorleik vert prioritert i samband med ledige stillingar, og tilbod om auke i stillingsomfanget vert gjort utifrå kartlegginga. Kvalitetsutvikling Kommunen har teke i bruk eit kvalitetssystem som skal sikre god internkontroll i kommunen. Føremålet med internkontrollen er å sikre kvalitet og effektivitet i tenesteproduksjonen heilskapleg styring og riktig utvikling godt omdøme og legitimitet at vi følgjer lover og reglar. Viktige element i eit internkontrollsystem er dokumentstyring, avvikshandtering og risikoanalyse. Det elektroniske kvalitetssystemet har modular for desse prosessane, og arbeidet i 2013 og 2014 har vore konsentrert om å få dette på plass og ta det i bruk. Dette arbeidet vil halde fram i I tillegg vil vi arbeide vidare med systemovergripande internkontroll og internkontroll i støtteprosessar. Systemovergripande internkontroll omfattar overordna område som gjeld heile kommunen som overordna økonomi- og personalforvaltning, HMT arbeidet, beredskap og arbeidet med kvalitetsutvikling. Støtteprosessane omfattar støtte til tenesteeiningane innan område som fdv, ikt, arkiv, innkjøp og økonomi- og personalforvaltning. Overordna internkontroll føreset at vi har ein del overordna 20

73 styringsdokument på plass. Av dette manglar kommunen økonomireglement og oppdatert administrativt delegasjonsreglement. Det vil og vere behov for å oppdatere og integrere dei ulike årshjula (økonomi, HMT, internkontroll og beredskap). Arbeidet med desse dokumenta vil ha prioritet i Vi nyttar brukargranskingar mellom brukarar og pårørande og deltaking i effektiviseringsnettverk for å få informasjon om kvaliteten i tenesteproduksjonen, og som ein del av grunnlaget for internkontroll. Brukargranskingar vil og vere ein grunnlag i samband med utarbeiding av ulike temaplanar, og vert samordna med planstrategien. I planperioden planlegg vi å gjennomføre følgjande brukargranskingar: År Tenesteområde 2015 Innbyggjar Utviklingshemma Pleie og omsorg 2016 Skule SFO Barnehage Helsestasjon Barnevern 2017 Psykisk helse Byggesakshandsaming Bibliotek 2018 Sosialtenesta Kulturskulen Vatn og avløp Revisjon av planstrategien i neste kommunestyreperiode kan føre til endringar i oppsettet. Utviklingsprosjekt Kommunen er frå 2014 teken opp i Husbanken sitt fireårige program for bustadsosialt arbeid. Programmet skal vere eit strategisk verkemiddel for å setje kommunar og andre samarbeidspartar i best mogleg stand til å gjennomføre ein heilskapleg og lokalt tilpassa politikk for vanskelegstilte på bustadmarknaden. Kommunen har som mål å gje fleire vanskelegstilte ein stabil og varig busituasjon. Arbeidet tek utgangspunkt i tre sentrale utfordringar: Organisering av det bustadsosiale arbeidet, bustadbehovet mellom innbyggjarane som kommunen skal skaffe bustad til, og samhandling og samarbeid med andre instansar. I den første fasen vil vi arbeide med å få på plass eit system og rutinar for å få fram regelmessig og erfaringsbasert kunnskap om det bustadsosiale arbeidet i kommunen. Dette inneber m.a. å utvikle og ta i bruk gode rutinar for registrering, handsaming og oppfølging av søknader om kommunal bustad. Kommunen er med i Kommunal- og moderniseringsdepartementet sitt utviklingsprosjekt «Saman om ein betre kommune». Kommunen sitt tema er styrka 21

74 rekruttering og tilflytting gjennom eit godt omdøme. Vi knyter arbeidet med omdøme opp til rekruttering og kompetanseutvikling, og vil fokusere på kommunen sitt omdøme som arbeidsgjevar. Vi vil ha eit særleg fokus på ungdom, innvandrarar, rekruttering til helse- og omsorgssektoren samt partssamarbeid. Prosjektet går over 3 år Konkrete tiltak i 2015 vil mellom anna vere arbeidet med utarbeiding av kompetanseplan, utvikling av lærlingordninga og partssamarbeid. Utvikling av lærlingordninga er organisert som eit delprosjekt der målet er å identifisere aktuelle fag vi kan rekruttere innanfor, auke talet på lærlingar, få tilsette med fullført teorikurs til å melde seg opp til fagprøve, og tilsette med lang praksis til å verte fagarbeidarar. Auken i tal lærlingar vil verte finansiert innanfor eksisterande budsjett og bruk av verdiskaping i samsvar med hovudtariffavtalen. Kvalitetsvurdering Politiske resultatmål for 2014 er nådd med unnatak av gjennomføring av medarbeidarsamtale for alle tilsette i meir enn 20% stilling. Det har ikkje vore gjennomført brukargranskingar i Vi har hatt tilsyn frå Datatilsynet med informasjonstryggleik/personvern som tema. Datatilsynet peika på manglande risikovurdering av datasystem og manglande datahandsamar avtalar. Norsk Helsenett har gjennomført tryggleiksamtale og revisjon knytt til styringssystem og tekniske løysingar i kommunen, og som skal sikre informasjonstryggleiken og integriteten av helsenettet. Vi hadde eitt avvik knytt til tekniske løysingar. Det er sett i gang tiltak for å lukke avvika. Internkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål administrasjon Fokusområde Resultatmål Økonomi 1. Vi skal ikkje ha avvik i høve til budsjettet Medarbeidar/ 1. Vi skal halde fristane i årshjulet. interne prosessar 2. Vi skal ha gjennomført medarbeidarsamtale for all tilsette i meir enn 20% stilling. 3. Sjukefråværet på einingane skal liggje under gjennomsnittleg sjukefråvær for kommunane. 4. Vi skal gjennomføre medarbeidarkartlegging i 2015 og Resultatet skal minst liggje på landssnittet. Brukar 1. Vi skal gjennomføre og følgje opp brukargranskingar i samsvar med 4 års planen som ein del av kvalitetsarbeidet. I 2015 skal vi gjennomføre innbyggjargransking. Utviklingsområde 1. Vi skal delta i det nasjonale programmet «Saman om ein betre kommune» og i 2015 m.a. utarbeide kompetanseplanar, utvikle lærlingordninga og partssamarbeidet. 2. Vi skal delta i Husbanken sitt bustadsosiale program og i løpet av 2015 politisk handsame prosjektplan med mål og 22

75 tiltak for programmet. I 2015 skal vi etablere system og rutinar for å få fram jamleg oversikt over det bustadsosiale arbeidet i kommunen. 3. Vi skal ta i bruk kvalitetssystemet for alle tenester i kommunen. Budsjettramme administrasjon Budsjett Nye tiltak Regionalt IKT-samarbeid Festeavgifter Tilsettedag Velferdsmidlar Taksering eigedomsskatt Budsjettmerknader: Løyvinga til Regionalt IKT-medarbeidar vert teke ut frå Nettoverknad festeavgifter er på kr Dette gjeld auka utgifter festeavgift til opplysningsvesenets fond for Billagstomta og auka inntekter festeavgift frå utleige av Bilagstomta til Nettbuss. Det er i tillegg føreteke mindre justeringar både på utgifts- og inntektssida for andre festetomter. Tilsettedagen vert arrangert annakvart år. Det er avsett kr til dette i 2015 og i Det er avsett velferdsmidlar til fordeling på kr Denne vert fjerna frå budsjettet, og det er føresett at utgifter til velferdstiltak vert dekka innanfor ramma til den einskilde tenesteeining. Det er avsett kr til taksering av eigedommar i Dette gjeld eigedomar der vi ikkje kan nytte takst frå skatteetaten som grunnlag Forvaltning, drift og vedlikehald Området omfattar forvaltning, drift og vedlikehald av kommunale bygg og eigedomar, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra 121, 130, 221, 222, 265, 386, 261. Analyse og utfordringar Ein tilstandsanalyse på nær all kommunal byggmasse i 2005 synte at vedlikehaldsetterslepet var på 25 mill. kroner, og at det var behov for om lag 4 mill. kroner i årlege vedlikehaldsmidlar. Det er etter 2005 gjort nokre større oppgraderingar av byggmassen. Tilsyn frå Arbeidstilsynet og miljøretta helsevern og internkontroll innan HMT kan gje pålegg eller avdekka behov for utbetringar av bygningsmassen. Rapportane etter internkontrollen (vernerunden) inneheld ønskje om ei rekke bygningstiltak som ligg utanfor den økonomiske ramma for bygningsutbetringar. Med utgangspunkt i tilstandsanalysen og resultat frå tilsyn og 23

76 internkontroll vert bygningsvedlikehaldet gjennomførd innafor den tilgjengeleg økonomisk ramma. Administrasjonen står fritt til å kjøpe tenester i marknaden, der dette gjev best tenesteyting for dei tilgjengelege budsjettmidlane. Omfattande privatisering av større delar av tenesteområdet skal leggjast fram for politisk handsaming. Kommunestyret har gjort vedtak om at Sogndal Eigedomsselskap As vert lagd ned og at eigedommane og dei rettar og plikter som er knytt til selskapet, vert overførd til kommunen. Samla sett er det ikkje store økonomiske verknader dei første åra. Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til kommunal eigedomsforvaltning pr. innbyggjar Samla areal på formålsbygg i kvadratmeter pr. innbyggjar Korrigerte brutto driftsutgifter til kommunal eigedomsforvaltning pr. kvadratmeter Energikostnad for kommunal eigedomsforvaltning per kvadratmeter Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe ,6 4,5 4,5 4, Kostra tala syner at vi har effektiv og nøysam drift innan eigedomsforvaltning. Vi nyttar om lag 6 mill. kroner mindre enn Kostra gruppa i netto driftsutgifter til kommunal eigedomsforvaltning. Kvalitetsvurderingar Forvaltning drift og vedlikehald hadde ingen politiske resultatmål i Det har ikkje vore gjennomført tilsyn innafor området. Internkontrollen viser at det er behov for bygningsmessig utbetringar innafor fleire tenesteområde. Politiske resultatmål forvaltning, drift og vedlikehald Fokusområde Resultatmål Brukar Vi skal gjennomføre alle investeringsprosjekt i samsvar med investeringsprogrammet Budsjettramme forvaltning, drift og vedlikehald Budsjett Nye tiltak

77 Kaupanger skule - tilpassing brukar Kvåle skule redusert drift SHOS Auka FDV-utgifter SHOS - Leigeinntekter Skulevegen 7A Auka FDV-utgifter Skulevegen 7A-Leigeinntekter Prestebustad - Refusjon Leige av mellombelse bustader Budsjettmerknader: Auka budsjett med kr gjeld heilårsverknad for tilrettelegging for brukar med særskilte behov i Kaupanger skule. Det er tidlegare avsett kr Reduserte utgifter til forvaltning, drift og vedlikehald med kr Kvåle skule gjeld reduserte energiutgifter som følgje av nytt ventilasjonsanlegg. I samband med utbygging av Sogndal helse- og omsorgssenter er det lagt inn auke i budsjettet til forvaltning, drift og vedlikehald frå Beløpet aukar ytterlegare frå Frå 2018 er det lagt inn leigeinntekter for Sogndal helse- og omsorgssenter med kr Beløpet vert auka vesentleg frå I samband med utbygging av Skulevegen 7A er det lagt inn auka budsjett frå 2017 til forvaltning drift og vedlikehald. Leigeinntekter Skulevegen 7A gjeld utleige av desse einingane etter at 1. byggjetrinn SHOS er ferdig. Det er lagt inn ein årleg sum på kr i refusjon frå Opplysningsvesenets fond til drift og vedlikehald av prestebustad. I samband med utbygging av Sogndal helse- og omsorgsbustader er det behov for leige av mellombelse bustadar i byggjeperioden. Det vert årleg avsett kr til vedlikehaldsfond. I 2015 vil desse midlane bli nytta til byte av vindauge Norane oppvekstsenter, reparasjon av inngangsparti kommunehuset, byte av takrenner, Enøk-tiltak, byte av golvbelegg på Kaupanger skule,kjøle- og medisinrom SOS, solskjerming Notsete barnehage og kommunehuset Andre fellesområde Omfattar tenester utanfor ordinært kommunalt tenesteområde, beredskap, folkehelsearbeid, interkommunale samarbeid, felles pensjonsutgifter som premieavvik, pensjonsfond m.v., motpost avskrivingar, avsetjing til lønsoppgjer og andre avsetjingar til seinare fordeling: Kostra 170,171,172,173,190, 285, 290, 860. Beredskap Hovudføremålet med beredskapsarbeidet er å skape tryggleik for kommunen sine innbyggjarar og besøkande når det gjeld liv, helse og eigedom redusere risikoen for at krisesituasjonar kan oppstå ved å få fram kor sannsynleg det er at ei uønskt hending kan skje, og konsekvensane av ei slik hending 25

78 førebyggje uønskte hendingar ved å ta omsyn til slike tilhøve i planprosessar. Rådmannen har det formelle ansvaret for at beredskapen i kommunen er i samsvar med lovverket. Det er utarbeid ei internkontrollhandbok for beredskap og eit årshjul for arbeidet med beredskap. Vi hadde tilsyn frå Fylkesmannen med den kommunale beredskapsplikta, og fekk to avvik: kommunen manglar ein heilskapleg risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS) og det heilskapslege beredskapsarbeidet er ikkje tilfredsstillande. Vi vil i samband med oppdatering av samfunns-ros-en i 2015 lukke avvika etter tilsynet. Politiske resultatmål beredskap Fokusområde Resultatmål Utvikling Vi skal oppdatere Samfunns-ROS-en i forkant av ny planstrategi. Lokalt folkehelsearbeid Folkehelsearbeidet er samfunnet sin samla innsats for å oppretthalde, betre og fremje folk si helse og redusere faktorar som medfører helserisiko. Folkehelsearbeidet skal fremje helse, trivsel, gode sosiale og miljømessige tilhøve i befolkninga og vere med å førebyggje psykisk og somatisk sjukdom. Kommunane er pålagd å ha oversikt over helsetilstanden i kommunen, og skal m.a. kvart fjerde år lage eit oversiktdokument over folkehelsa og faktorar som påverkar denne. Vi har laga internkontrollhandbok for folkehelsearbeidet. Politiske resultatmål lokalt folkehelsearbeid Fokusområde Resultatmål Utvikling Vi skal utarbeide ein oversikt over folkehelse og faktorar som påverkar folkehelsa i forkant av ny planstrategi. Frivillig arbeid Det gode liv i eit lokalsamfunn vert skapt i samarbeid mellom kommunen og innbyggjarane, og vi har mange gode døme på slikt samarbeid i kommunen. Det er viktig at dette mangfaldet vert oppretthalde, og at vi kan utvikle nye former for samhandling mellom offentleg og frivillig sektor. Velferdssamfunnet står ovanfor nye utfordringar, og haldningar og verdiar knytt til samfunnsansvar og frivillig arbeid er i endring. Kommunen sin strategi for frivillig sektor legg til grunn at frivillig innsats skal bidra til å leggje til rette for sosial integrasjon, styrkje tilknyting til lokalmiljøet og vedlikehalde og utvikle demokratiet. Frivillig arbeid skal vere ein ressurs for og eit tillegg til den kommunale tenestytinga. Frivilligsentralen skal vere koordinator og fungere som ein kunnskaps- og informasjonsbase for frivillig arbeid. Strategi for kommunen si samhandling med frivillig sektor vart vedteken i desember Styret for frivilligsentralen har ansvar for å konkretisere tiltak og koordinere gjennomføring av strategien. 26

79 Politiske resultatmål frivillig arbeid Fokusområde Resultatmål Utviklingsoppgåver Vi skal gjennomføre strategi for frivillig sektor med vekt på etablering av utstyrssentral, informasjonsdag, rekruttering, flyktningven og dialogforum med representantar frå innvandrargrupper og politisk/administrativt nivå og vurdere småjobbsentral. Budsjettramme andre fellesområde Budsjett Nye tiltak Avsetjing til lønsoppgjer Avsetjing til seinare fordeling Budsjettmerknader: Lønsoppgjer for 2015 er berekna til 6 mill. kroner. Dette gir ein reduksjon i avsetjinga på om lag 3,3 mill. kroner i høve hovudlønsoppgjeret for For 2015 er det avsett kr til seinare fordeling finansiert med bruk av Kraftfond II Kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn Område omfattar Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd sine oppgåver i Sogndal (drift av kyrkjer med kapell/bårehus og gravlundar, administrasjon og prestetenesta) samt kommunalt tilskot til andre trussamfunn, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 390, 392, 393. Budsjettramme kyrkjeleg fellesråd og andre trussamfunn Budsjett Nye tiltak Tilskot til Kyrkjeleg fellesråd Budsjettmerknader Tilskot til kyrkjeleg fellesråd er auka med frå Beløpet inneheld auke av tilskotet med deflator kr og reduksjon med kr for å dekke kommunen sine avdragsutgifter i samband med kommunalt låneopptak til kyrkjelege investeringar. Kommunen har fått tilsagn om rentekompensasjon frå Husbanken. 27

80 4.2 Oppvekst Helsestasjon Området omfattar helsestasjon, skulehelsetenesta og jordmortenesta og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 232. Analyse og utfordringar Det er eit aukande internasjonalt problem med alvorlege smittsame sjukdomar, og det er innført nye nasjonale retningsliner for smittevern. I 2014 vart det innført 2 nye vaksiner. I statsbudsjettet vert det peika på behovet for å styrkje helsestasjons- og skulehelsetenesta. Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa 0-19 år År Aldersgruppa 0-19 år vil etter prognosen auke med 117 personar fram mot Auken er størst i aldersgruppa 0-5 år med om lag 100 personar. Med flytting av vidaregåande skule frå Hafslo til Sogndal, vil talet på elevar i vidaregåande skule auke. Kommunen har gjort vedtak om å ta i mot til saman 65 flyktningar dei næraste to åra, og det er ingen reduksjon i talet på bebuarar i asylmottaket. Denne gruppa treng òg helsestasjonstenester knytt til graviditet, fødsel og små barn, samt at det er behov for tolketenester. Utifrå dette kan vi forvente at det vil verte auka behov for helsestasjonstenester. Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Netto driftsutgifter til førebyggande helsestasjons- og skulehelsetenesta pr innbyggjar 0-20 år. Del barn som har fullført helseundersøking innan utgangen av skuletrinn Årsverk i alt pr innbyggjar 0-5 år 143,4 206,8 163,6 113,5 Vi nyttar meir til førebyggjande helsestasjons- og skulehelsetenesta og har fleire barn som har fullførd helseundersøking innan utgangen av 1. skuletrinn, enn Kostra gruppa. Differansen mellom kommunen og Kostra gruppa utgjer om lag kr i året. Vi har òg fleire årsverk pr innbyggjarar 0-5 år. Dersom vi nyttar departementet sin norm for minstebemanning spesielt knytt til skulehelsetenesta, 28

81 manglar kommunen 2,4 stillingar i skulehelsetenesta. I 2014 vart budsjettet auka med kr fordelt mellom auka helsesøsterressurs, jordmordressurs og ressursar til tolking. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er delvis nådd. Det er ikkje gjennomførd brukargransking eller statleg tilsyn i 2014, og internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil kunne få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål helsestasjon Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Alle utanlandske barn med foreldre som treng det, skal få tilbod om utvida helsekontrollar med tolk. Budsjettramme helsestasjon Budsjett tal Nye tiltak Tolketenester Ny stilling helsesøster 50% Ny stilling jordmor 10% Budsjettmerknader Bruk av tolketenester innafor jordmor/helsestasjonstenesta har auka i takt med auke i busetjing av flyktningar. Det er òg ein sterk auke i bruk av tolkeoppdrag retta mot asylantar. Helsestasjonen er styrka med 50% stilling som helsesøster og jordmortenesta er styrka med 10% stilling. Dette er finansiert med auka vertskommunetilskot asylantar Barnevern Området omfattar Sogn barnevern og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 244, 251, 252, 290. Analyse og utforderingar Det er frå nasjonale styresmakter uttalt ønskje om å satse på barnevernet, og det har dei seinare åra vore ei statleg tilskotsordning der kommunane kan søkje om midlar. Sogn barnevern fekk to årsverk i 2013 og eitt årsverk i 2014 frå denne ordninga. Stillingane har mellom anna vore nytta til tidleg intervensjon og førebygging, der målet mellom anna er å redusere talet på omsorgsovertakingar. 29

82 Det statlege barnevernet og oppgåvedelinga mellom stat og kommune er under vurdering. Endringar kan kome før kommunereforma vert gjennomførd. Frå 2015 er det planlagt at Vik kommune vert med i Sogn barnevern. Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa 0-19 år År Aldersgruppa 0-19 år vil etter prognosen auke med 117 personar fram mot Auken er størt i aldersgruppa 0-5 år med om lag 100 personar. Utifrå dette kan vi forvente at det vil verte auka behov for tenester frå barnevernet. Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Netto driftsutgifter pr. innbyggjar 0-17 år, barnevernstenesta Netto driftsutgifter per barn med tiltak Del barn med barnevernstiltak i høve til innbyggjar 0-17 år 3,2 3,4 3,3 4,7 Barn med undersøking eller tiltak pr. årsverk 20,4 21,8 19,5 18,7 Del undersøking med handsamingstid over 3 månader 4 11,1 13,2 21,1 Netto driftsutgifter pr. innbyggjar 0-17 år ligg framleis under Kostra gruppa, men kostnadene har auka det siste året. Differansen mellom kommunen og Kostra gruppa utgjer om lag 1,9 mill. kroner i året. Vi ligg over Kostra gruppa når det gjeld netto driftsutgifter pr. barn med tiltak. Del barn med tiltak har gått noko ned og ligg under Kostra gruppa. Dette kan bety at vi har ein del å hente på å bruke eigne tiltaksarbeidarar som kan yte hjelp til heimane og familiane. Vi ligg framleis under Kostra gruppa når det gjeld handsamingstid over 3 månader, men her har vi hatt ein auke dei to siste åra. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er delvis nådd. Det er utarbeidd tiltaksplan for alle barn som har rett til det, men barnevernet har hatt fleire fristbrot. Arbeidstilsynet har gjennomført tilsyn på psykososialt arbeidsmiljø og Fylkesmannen tilsyn knytt til oppfølging av hjelpetiltak. Tiltak er sett i gang for lukke avvika frå begge tilsyna. Internkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil påverke kvaliteten på tenestene. 30

83 Politiske resultatmål barnevern Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal ikkje ha fristbrot i barnevernet. 2. Alle barn i barnevernet som har tiltak, skal ha tiltaksplan. 3. Alle barn i fosterheim skal få oppfylt minimumskrava for tilsynsbesøk. Budsjettramme barnevern Budsjett Nye tiltak Sogn barnevern drift Sogn barnevern-innsparingstiltak Budsjettmerknader Budsjettet for Sogndal kommune sin del av drift Sogn barnevern vert auka med kr I dette beløpet ligg generell løns- og prisvekst, auka kostnader ved bruk av administrative tenester og tilsetjing av ny tiltaksarbeidar kr Sogndal kommune sin del av kostnader med ny tiltaksarbeidar er rekna til kr Dette vert finansiert ved å redusere budsjett på tiltak i heimen med tilsvarande beløp Aktivitetstilbod barn og unge Området omfattar ulike kommunale aktivitetstilbod til barn og unge, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 231. Analyse og utfordringar Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa 0-19 år År Aldersgruppa år vil vere relativt stabilt fram mot Med flytting av vidaregåande skule frå Hafslo til Sogndal, vil talet på elevar i vidaregåande skule auke. Ungdomsavdelinga har i dag ei godt tilbod til ungdomsskuleelevane. Dette skal halde fram, men i tillegg er det behov for ei ekstra satsing på elevane i vidaregåande skule. Nøkkeltal Kostra 31

84 Netto driftsutgifter aktivitetstilbod barn og unge i prosent Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe ,6 14,6 5,7 8,9 Vi nyttar mindre til aktivitetstilbod til barn og unge enn Kostra gruppa, og det er ein reduksjon frå Ungdomsavdelinga og ungdomsrådet nytta 1. halvår 2013 til å kartlegge og analysere kva for tilbod dei skulle satse på. Desse vart først sett i verk hausten 2013, og det var såleis liten aktivitet første halvår. I denne perioden var det òg ein del utskiftingar av tilsette og vakante stillingar. Kvalitetsvurderingar Tenesteområdet hadde ingen politiske resultatmål i Det har ikkje vore gjennomført brukargranskingar eller tilsyn. Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål aktivitetstilbod barn og unge Fokusområde Resultatmål Brukar Vi skal i 2015 få i gang ein ny aktivitet for målgruppa år. Tilbodet skal vere minimum 8 gonger i løpet av året, og minimum 50 ungdomar skal nytte tilbodet fast. Budsjettramme aktivitet barn og unge Budsjett Budsjettmerknader Det er ingen endringar ut over generell løns- og prisvekst Barnehage Området omfattar kommunale og private barnehagar samt særskilde tiltak til førskulebarn og gjeld følgjande funksjoner i Kostra: 201, 211. Analyse og utfordringar I statsbudsjettet legg regjeringa opp til eit meir fleksibelt barnehageopptak, og ei auka satsing på kompetanseheving for barnehagetilsette i Regjeringa ønskjer òg å innføre ein betre sosial profil på foreldrebetalinga ved å føreslå eit nasjonalt minstekrav til redusert foreldrebetaling frå Maksimal foreldrebetaling i barnehagen aukar frå til kr pr. månad. Forskrift om likeverdig behandling av ikkje-kommunale barnehagar ligg til grunn for offentleg tilskot til tre private barnehagar i kommunen. Kommunen yter 100% tilskot 32

85 til ikkje-kommunale barnehagar. Frå er kravet 98%. Tilskotet til dei ikkjekommunale barnehagane skal reknast ut frå utgiftene til kommunale barnehagar. Ved utrekning av tilskotet skal kommunen leggje pensjonspremie og ikkje pensjonskostnader til grunn. Pensjonspremien varierer mykje frå år til år m.a. som følgje av hovudoppgjer på løn som er annakvart år. Dette gir følgjande satsar for tilskot til dei ikkje-kommunale barnehagane for 2015: Barn under 3 år Barn over 3 år Tilskot pr. heiltidsplass Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa 0 5 år År I 2015 og 2016 vert det totale tal barn om lag det same som i dag, men det vert fleire små barn. Frå og med 2017 vert det ein større vekst i tal barn, og det er lik vekst i talet på store og små barn. På bakgrunn av SSB sine prognosar for folketalsutvikling vil det vere trong for ein 5 avdelingsbarnehage i sentrum innan Ut frå prognosen må nytt barnehageareal vere tilgjengeleg frå barnehageåret 2016/17. Det er sjølvsagt uvisse om desse føresetnadene, sidan barnetalet vert påverka av tal fødde, innflytting og utflytting m.v., og trongen for barnehageplass vert påverka av andre verkemiddel m.a. omfang og nivå på kontantstøtte. Bygging av ny barnehage er omtala under investeringar. Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Netto driftsutgifter barnehagesektoren i % av kommunen sine totale netto 15,2 15,4 14,5 15,2 driftsutgifter Netto driftsutgifter pr. innbyggjar 1-5 år i kr Del barn 1-5 år med barnehageplass 92,5 94,2 93,8 91,1 Del minoritetsspråklege barn i barnehage i forhold til innvandrarbarn 1-5 år 61 74,2 54,3 74,7 Korrigerte brutto driftsutgifter i kroner pr. barn i kommunal barnehage Del tilsette med barnehagelærarutdanning 44,4 52,1 46,6 33,9 Brutto driftsutgifter til «styrka tilbod til førskulebarn» pr. barn som får ekstraressursar, alle barnehagar Del barn som får ekstra ressursar til 11,2 12,3 9,6 14,9 33

86 «styrka tilbod til førskulebarn», i forhold til alle barn i barnehage Kommunen har fleire barn med barnehageplass enn Kostra gruppa, men har lågare brutto driftsutgifter pr. barn i kommunale barnehagar. Alle styrarar og pedagogiske leiarar har pedagogisk utdanning. Vi har i fleire år hatt assistentar med førskulelærarutdanning. Frå 2013 er dette talet redusert. Prosentvis går det færre innvandrarbarn i barnehagen i 2013 enn tidlegare, og vi ligg her klart under Kostra gruppa. Av dei som søkjer får stort sett alle plass, og det kan tyde på at det er fleire familiar som ikkje søkjer om barnehageplass. Vi nyttar meir ressursar til «styrka tilbod til førskulebarn» enn Kostra gruppa, og talet har auka frå Del barn som får eit slikt tilbod, har gått ned og ligg under Kostra gruppa. Det spesialpedagogiske arbeidet i barnehagen er eit område som er vanskeleg å kostnadsrekne. Forsking syner at tidleg innsats og god kvalitet i barnehagen vil kunne redusere behovet for ekstra innsats seinare i livet, gje betre skuleprestasjonar, høgare utdanning og sysselsetting, og kan slik sett vere samfunnsøkonomisk lønsamt. Det er eit mål å redusere tal barn med enkeltvedtak. I år er kostnaden fordelt på færre barn, dvs. større tiltak på det enkelte barn. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er nådd. Systemrevisjon har avdekka behov for auka satsing på bygningar og utemiljø. Dette gjeld særskilt barnehagane Furuli og Notsete. Det er ikkje gjennomført statleg tilsyn i 2014, og eigenkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Barnehagedekkinga i kommunen er god. Ved siste opptak har mange barn utan rett, fått tildelt plass, og ingen som har behov for plass i løpet av 2. halvår, vil stå utan plass dette året. Barn som søkjer etter , kan risikere å stå utan plass fram til nytt barnehageår august Politiske resultatmål barnehagar Fokusområde Resultatmål Utviklingsoppgåver 1. Vi skal i 2015 førebu utbygging av ny barnehage på Rutlin. 2. Vi skal i løpet av 2015 gjennomføre mål og tiltak i revidert barnehageplan. 3. Vi skal bidra aktivt i det regionale kompetansearbeidet med to fokusområde: Fagnettverk på fagområda i Rammeplanen og spesialpedagogisk arbeid. 4. Vi skal leggje til rette for at 3 fleire tilsette kan ta fagbrev (praksiskandidatar) i planperioden. Budsjettramme barnehage 34

87 Budsjett Nye tiltak Auka bemanning frå 2,85 til 2, Driftstilskot private barnehagar Budsjettmerknader Frå haust 2015 vert bemanninga i barnehagane auka frå 2,85 til 2,9 stilling pr. avdeling. Det er lagt inn heilårsverknad av tiltaket frå Driftstilskot private barnehagar aukar som følgje av generell prisvekt, korrigeringar og verknad på tilskotet som følgje av bemanningsauke i kommunale barnehagar Grunnskule og SFO Området omfattar grunnskulane i kommunen og SFO og opplæring av barn i asylmottak, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 202, 215, 223. Analyse og utfordringar Skulane har behov for sikker og stabil ikt drift i tillegg til relevante fagprogram/utstyr. Vi har no ein stabil ikt- drift ved skulane utanom Fjærland oppvekstsenter. Arbeidet med linjekapasiteten til Fjærland må vere ein del av breibandstrategien til kommunen. I 2015 vil vi har behov for opprgradering av det skule- og barnehageadministrative datasystemet. Oppgraderinga vi bli vurdert innafor ordinær ikt løyving. Kommunen har knappe logopedressursar både i barnehage/skule og for vaksne i institusjon. Vi bør på sikt vurdere å leggje til rette for vidareutdanning av eigne tilsette. Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa 6 16 år År Tal innbyggjarar i skulepliktig alder (6-15 år) vil etter prognosen auke med 10 fram mot 2020 og med 105 fram mot Dette vil kunne gje noko større klassar og eventuelt klassedeling for nokre trinn. Det vil ikkje vere trong for å utvide skulearealet i denne perioden. Det vil verte fleire klassar med høgare elevtal, noko som kan innebere behov for større klasserom. 35

88 Nøkkeltal Kostra Korrigerte brutto driftsutgifter til grunnskuleundervisning pr. elev Netto driftsutgifter til grunnskule, pr. innbyggar 6-15 år Del elevar i % som får spesialundervisning Del timer spesialundervisning av tal lærartimer totalt Netto driftsutgifter til SFO, pr. innbyggar 6 9 år Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe ,8 14,1 13,9 8,8 27,4 29,6 25,2 18, Kommunen ligg om lag på same nivå som Kostra gruppa i korrigerte brutto driftsutgifter til grunnskuleundervisning pr. elev. Vi ligg framleis over Kostra gruppa når det gjeld elevar som får spesialundervisning. Netto driftsutgifter til SFO ligg under landssnittet og har vorte redusert i høve til 2011 og Innanfor ei gitt ramme vil konsekvensane av ein høg del spesialundervisning vere at det vert mindre midlar til den ordinære undervisninga, og vanskeleg å prioritere mellom anna tidleg innsats og digital kompetanse i samsvar med strategisk skuleplan og System for styrka læring. Kommunen er ein sentral part i Sogn regionråd sitt program for skule- og barnehageutvikling «System for styrka læring». Programmet har 3 hovudmål: 1) Styrka tilpassa opplæring, 2) auka læringsutbyte og 3) redusert spesialundervisning. Det er òg oppretta to nye fagnettverk i spesialundervisning. Kommunane og skulane må ha ei dreiing frå spesialundervisning til tilpassa opplæring. Både faglege, menneskelege og økonomiske omsyn talar for at vi må ha færre vedtak og mindre omfang av spesialundervisning. Dette er utfordringar som programmet skal hjelpe kommunane å løyse, spesielt innan kompetansebygging, rettleiing, kulturendring og arbeid med betra prosessar. Regionrådet har på bakgrunn av programmet «System for styrka læring» sett i gang eit utgreiingsarbeid der målet er å utvikle ei felles pedagogisk-psykologisk teneste med robust fagmiljø som sikrar god utnytting av fagkompetansen i regionen og rekrutterer godt kvalifiserte medarbeidarar innan breidda av kompetanseområda. Målet er vidare å styrke tilpassa opplæring, auke læringsutbytet og redusere bruken av spesialundervisning. Opplæringslova stiller krav om at kvar kommune skal ha ei pedagogisk-psykologisk teneste. Sogndal kommune kjøper i dag denne tenesta frå fylkeskommunen. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er delvis nådd. Det er ikkje gjennomført brukargransking i SFO og revisjon av plan for skulefritidsordninga. 36

89 Det har vore gjennomført tilsyn med eleven sitt psykososiale arbeidsmiljø på Kvåle skule. Det var ingen avvik. Internkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål grunnskule og SFO Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Elevane sin trivsel skal liggja over landssnittet. 2. Vi skal ha ein skule med nulltoleranse for mobbing og scora betre enn landet på mobbing i elevundersøkinga. 3. Elevane frå skulane i Sogndal skal ikkje ha fråfall i den vidaregåande skulen. 4. Gjennomsnittleg resultat for 5., 8., 9. og 10. klasse i lesing, rekning og engelsk skal liggje over landssnittet. Vi skal ikkje ha elevar på nivå 1. Utviklingsoppgåver 1. Vi skal halde fram arbeidet med å implementere strategisk skuleplan med hovudvekt på lærarrolla og ikt som grunnleggjande dugleik. 2. Sogndal kommune skal satse på kvalitet i skulen ved å delta i Sogn regionråd sitt skuleprosjekt «System for styrka læring». 3. Vi skal i 2015 gjennomføre ein administrativ revisjon av plan for skulefritidsordninga som eit grunnlag for felles oppvekstplan. Budsjettramme grunnskule og SFO Budsjett Nye tiltak Kaupanger skule ekstra klasse Valgfag ungdomstrinnet Spespedtiltak Årdal Auke i spesped Budsjettmerknader Kaupanger skule fekk ein ekstra klasse frå haust Frå 2015 er det lagd inn heilårsverknad av tiltaket i budsjettet For Kvåle og Kaupanger skule er det lagt inn samla kr i auka ressursar til valfag ungdomstrinnet Kommunen kjøper tenester til spesialpedagogikk i annan kommune. Tiltaket er nytt frå Samla auke i spesialpedagogiske tiltak for skulane er kr Dette er fordelt med ein auke på Kaupanger skule med kr og Trudvang skule 37

90 med kr Norane og Kvåle skule har ein reduksjon med kr og kr For Fjærland skule er det ingen endring. Samla ramme for skulane er fordelt på skulane etter minstetimetalsmodellen Norsk- og vaksenopplæring Området omfattar opplæring i norsk og samfunnskunnskap for vaksne innvandrarar og opplæring i grunnleggjande dugleikar for vaksne i institusjon og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 213. Analyse og utfordringar Kommunen har ansvar for norskopplæringa for busette flyktningar, familiesameinte, dei som bur i asylmottak, arbeidsinnvandrarar samt grunnskuleopplæring for vaksne. Vi har ein samarbeidsavtale om norskopplæring for elevar frå Leikanger, Luster og Lærdal. Busetjinga av flyktningar i kommunane generelt har gått tregt i Det medfører at det er mange asylsøkjarar som får opphald og utvida rett til norskopplæring, men vert verande i mottaket. Så lenge dei ikkje får tildelt kommune, er det Sogndal kommune som får statstilskotet for desse og må gje dei norskundervisning. Dette fører til eit behov for fleire klassar og auka lærarressursar. Kommunestyret har gjort vedtak om å busette 35 personar kvart år i 2015 og 2016 og 30 personar i Behovet for norskundervisning til flykningar er aukande. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er delvis nådd. Vi ligg under eller på landssnittet i skriftleg eksamensresultat. Fylkesmannen har gjennomført tilsyn etter introduksjonslova som òg omfattar norskopplæringa. Tilsynet avdekka at norskopplæringa ikkje har gitt eit heildagstilbod som vi skal etter lova. Dette er rette opp, noko som har medført behov for auka lærarressursar. Kostnadene til dette vart lagd inn i samband med tertial 1/14. Internkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål norsk- og vaksenopplæring Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal tilby norskopplæring seinast 3 månader etter at vi har motteke søknad eller krav om opplæring. 2. Eksamensresultata både skriftleg og munnleg for elevane våre skal liggje minst på landssnittet. 3. Vi skal etablere internkontroll av tenestene som har ansvar for introduksjonsprogrammet. 38

91 Budsjettramme norsk- og vaksenopplæring Budsjett Budsjettmerknader Det er ingen endringar utover generell løns- og prisvekst Kultur Området omfattar bibliotek, lokalhistorisk arkiv nærmiljø, idrett og friluftsliv, frivillige lag og organisasjonar, kulturbygg og kulturskule, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 365, 370, 375, 380, 381, 383, 385. Analyse og utfordringar «Lov om folkebibliotek» fekk frå eit tillegg i 1 om mål: «Folkebibliotekene skal være en uavhengig møteplass og arena for offentlig samtale og debatt». Det er inngått ein felles avtale mellom Sogn og Fjordane fylkesbibliotek og alle kommunane i fylket om kjøp av e-bøker. Kvar kommune betaler ein fast årleg avgift for å delta. Avtalen gjeld i første omgang ut 2015, men vert truleg fornya. Sogn kulturskule har utarbeidd ein status- og utviklingsplan, som kommunestyret har slutta seg til. Kulturskulen har teke ned aktiviteten i samsvar med budsjettert tilskot frå Sogndal kommune. Dette har ført til redusert brukarbetaling. Ledig kapasitet ved kulturskulen har vore nytta til sal av tenester, noko som har gjeve auka inntekter. Med auke i folketalet vil trongen for anlegg for idrett og fysisk aktivitet auke, m.a. ny fleirbrukshall. Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv viser fleire prosjekt i privat og kommunal regi som vil møte denne utviklinga. Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa 6 15 år År Aldersgruppa 6 19 år - som er relevant for kulturskulen - er stabilt fram til Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Netto driftsutgifter i prosent av totale netto driftsutgifter 2,9 3,2 3,4 3,3 Netto driftsutgifter for kultur pr. innbyggar i kroner Netto driftsutgifter til folkebibliotek pr

92 innbyggjar Netto driftsutgifter til musikk- og kulturskular pr. innbyggjar Vi nyttar meir til kultur pr. innbyggjar til biblioteket og til kulturskulen enn Kostra gruppa. Ei relativ høg husleige i kulturhuset kan vere ei forklaring på dette. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmåla for 2014 vil verte nådd. Det er ikkje gjennomført brukargransking eller tilsyn på området, og internkontrollen har ikkje avdekka avvik som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål kultur Fokusområde Resultatmål Utviklingsområde 4. Vi skal i samarbeid med frivillige organisasjonar satse på nyskapande friluftsliv i samsvar med arealdelen av kommuneplanen. Budsjettramme kultur Budsjett Nye tiltak Redusert brukarbetaling Budsjettmerknader Redusert brukarbetaling kulturskulen som følgje av redusert aktivitet. 40

93 4.3 Helse, omsorg og sosiale tenester Folketalsutvikling for Sogndal kommune for aldersgruppa År Tabellen syner at fram til 2040 vil aldersgruppa år auke med personar. Dette tilsvarar ein vekst på 36% for heile perioden eller ein gjennomsnittleg årleg vekst på 2,1%. Aldersgruppa aukar med 81%, med 88% og gruppa 90 år og eldre med 135%. Fram til 2020 vil veksten i gruppene eldre (67 år +) vere moderat, og veksten er i hovudsak knytt til gruppa yngre eldre. Veksten i talet på dei eldste eldre skjer først mellom 2020 og Oversikten syner ein vekst i gruppa år, den arbeidsdyktige delen av befolkninga. Demografiske endringar saman med endring i helsetilstand og funksjonsevne har noko å seie for korleis det framtidige omsorgsbehovet utviklar seg. Hovudbiletet er at det vert fleire brukarar av omsorgstenestene i framtida; dei vil vere i alle aldersgrupper og ha samansette omsorgsbehov. Framskrivinga syner at den store utfordringa når det gjeld omsorgsbehov relatert til alder først kjem rundt 2020/25 i vår kommune. Samhandlingsreforma legg til grunn at veksten i ressursar til helse- og omsorgstenester i større grad skal gå til å byggje opp tenestene i kommunane. Veksten i sjukehustenestene skal dempast ved at ein større del av desse tenestene vert lagt til kommunehelsetenesta, gitt like gode eller betre tenester til pasient og brukar. Dei overordna strategiane er auka satsing på førebyggande arbeid, auka utdanningsnivå i omsorgstenestene, ny teknologi, tekniske hjelpemiddel og universell utforming. Kommunestyret har nyleg vedteke plan for helse og omsorgstenestene i kommunen. Planen gjev visjon for helse og omsorgstenestene, strategiar og konkrete tiltak innafor det helsefremjande og førebyggjande arbeidet, innafor behandling og innafor omsorgstenestene. Kommunen planlegg utbygging av Sogndal omsorgssenter til Sogndal helse- og omsorgssenter (SHOS). Mål med utbygginga er: å auke arealet for helse- og omsorgstenestene i kommunen i samsvar med auke i tal innbyggjarar og forventa auke i tal eldre byggje ny institusjonsdel sidan eksisterande institusjon treng bygningsmessig oppgradering 41

94 samlokalisere helse- og omsorgstenestene i kommunen for å vidareutvikle eit sterkt fagmiljø leggje til rette for å løyse nye helse- og omsorgsoppgåver til kommunen som følgje av samhandlingsreforma. Felles nøkkkeltal Kostra helse og omsorg Sogndal 2011 Netto driftsutg. til pleie og omsorg i prosent av samla driftsutgifter Netto driftsutg. pleie og omsorg pr. innbyggjar i kroner Del årsverk i brukarretta tenester med fagutdanning Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe ,7 33,4 31,3 28, Tabellen syner at i 2013 nytta vi 31,3% av dei frie inntektene på omsorgstenestene. Gjennomsnittet for Kostra gruppa er 28,7%. Dette vil seie at kommunen nyttar om lag 7,1 mill. kroner meir enn kva vi ville ha gjort dersom vi låg på snittet for Kostra gruppa. I 2012 nytta vi 12,3 mill. kroner meir enn Kostra gruppa. Felles politiske resultatmål for helse og omsorg Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Sakshandsamartida skal ikkje overstige 14 dagar, og iverksettingstida skal ikkje overstige 12 dagar Førebyggande helsearbeid, diagnose og behandling Området omfattar miljøretta helsevern, frisklivssentral, legetenesta, legevakt, fysioterapi, ergoterapi og formidling av hjelpemiddel og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 233, 241. Analyse og utfordringar Sogn frisklivssentral vart i august 2014 endra til Sogn frisklivs- og meistringssenter. Dette er eit samarbeid mellom kommunane Leikanger, Luster og Sogndal, og prioriterte prosjekt i 2015 vil vere overvektsproblematikk hos barn og unge og depresjon. Utvidinga medfører ein auke i stillingar med 60% ut 2015 (prosjektmidlar) og 30% fast ifrå Kommunen har inngått avtale med Lærdal kommune som vertskommune for Sogn lokalmedisinske senter om kjøp av legevakttelefontenester. 42

95 Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Årsverk av leger pr innbyggjar 8,7 8,6 10,4 7,7 Årsverk av fysioterapeutar pr innb. 7 6,9 7,2 7,4 Vi ligg over Kostra gruppa i årsverk legar pr innbyggjar. Dette skulle tyde på at kommunen har betre legedekning enn Kostra gruppa. Når det gjeld årsverk fysioterapeutar ligg vi under Kostra gruppa. Kommunen har i dag 2,5 driftstilskot, 2,6 faste stillingar og 1 turnusstilling til saman 6.1 årsverk. Vi manglar 0,8 årsverk for å kome på nivå med gjennomsnittet for Kostra gruppa. I budsjettet er det lagt inn 100% ny stilling som fysioterapeut. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er nådd. Det har ikkje vore gjennomført brukargransking eller tilsyn. Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøva som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål førebyggande helsearbeid, diagnose og behandling Fokusområde Resultatmål Utviklingsområde 1. Vi skal utvikle og ta i bruk kvardagsrehabilitering som metode i heimetenesta gjennom eit fleiråring eksternt delfinansiert prosjekt. 2. Vi skal førebu etablering av ei eiga rehabilitetsavdeling som del av utbygging av SHOS. Budsjettramme førebyggande helsearbeid, diagnose og behandling Budsjett Nye tiltak Legevaktsentral Refusjon Leikanger-legevakt Ny stilling legesenteret Praksiskompensasjon Ny stilling fysioterapi Auka fastlønstilskot fysioterapi Ny 30% stilling FMS Auka refusjon FMS Kommunal medfinansiering Budsjettmerknader Lærdal kommune skal overta drifta av legevaktsentralen, og kostnadene for kommunen vert noko lågare enn kostnadene ved kjøp av denne tenesta frå 43

96 Helse Førde. Det er uvisst kva kostnader som vil påløpe i tillegg knytt til drift av det nye Naudnettet. Regulering av refusjonskrav retta til Leikanger kommune - legevaktsordning i samsvar med gjeldande fordelingsnøkkel. Styrka bemanning hjelpepersonell legesenteret med 20% ny stillingsressurs. Stillingsauke er finansiert med auka vertskommunetilskot asylantar. Det er gjort ei endring i satsane for dei av legane som utfører kommunalt arbeid. Praksiskompensasjon vart endra frå 1.januar Oppjustering av satsane fører til ei meirutgift som er rekna til kr på årsbasis Ressursane på rehabiliteringsområdet vert styrka i samsvar med Helse- og omsorgsplanen. Det er òg lagt inn auke på fastlønstilskot som følgje av eitt nytt årsverk. Auke i stillingsressursar med 30% i Sogn frisklivs- og meistringssenter frå Auka refusjon frå Leikanger og Luster kommune til Sogn frisklivs- og meistringssenter til dekking av auka stillingsressurs frå Kommunal medfinansiering spesialhelsetenesta vert avvikla frå Aktivisering og støttetenester Området omfattar aktivisering og servicetenester overfor eldre og personer med nedsett funksjonsevne, tilbod til personar med rusproblem og arbeidsretta tiltak i kommunal regi og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 234, 243, 273. Analyse og utfordringar I følgje Helse- og omsorgstenestelova skal kommunen arbeide for at det vert sett i verk velferds- og aktivitetstiltak for barn, eldre og funksjonshemma som har behov for det. Dette gjeld mellom anna personar med varierande grad av psykisk funksjonshemming og dei som fell utanfor ordinært arbeid, som t.d. yngre uføre. Det kan òg vere flyktningar som ikkje kjem seg inn på den ordinære arbeidsmarknaden. Folkehelseprofilen for 2013 syner at talet på unge mellom år, som er uføretrygda, er lågare i Sogndal enn i fylket og landet elles. Vi har merka ein auka etterspurnad etter trenings- og støttekontaktar til barn og unge. For aldersgruppa 70 år og eldre er dette tilbodet lagt til Sogndal omsorgssenter (aktivitetsavdelinga og ulike treningsgrupper), der uttaket av støtte- og treningskontakt er det største tiltaket. Aktivitetsavdelinga ved SOS gjev tilbod om ulike dagaktivitetar. Tilbodet er samansett og rettar seg mot ulike mål- og brukargrupper. Aktivitetsinnhaldet har individuelle tilbod og gruppeaktivitetar. Helsedirektoratet har varsla eit lovfesting av plikt for kommunane til å tilby dagaktivitetar til heimebuande med ulike demenssjukdomar. Dette for å førebygge sjukdomsutviklinga gjennom aktivisering/stimulering og for å gje avlasting for omsorgsnettverket. Vi har fått øyremerka midlar frå Helsedirektoratet til ei slik 44

97 utviding frå 2014, og vi planlegg utvida areal til dagaktivitetar i samband med SHOS utbygginga med oppstart ved ferdigstilling av byggjesteg 1. Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til aktivisering pr. innbyggjar over 18 år Netto driftsutgifter til tilbod til personer med rusproblem pr. innbyggjar år Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Vi nyttar mindre enn Kostra gruppa til aktivisering pr. innbyggjar over 18, og meir enn Kostra gruppa til tilbod til personar med rusproblem Dette talet har òg auka frå 2012 til I 2013 hadde vi ein ekstra stillingsressurs til rusarbeid. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er nådd. Det har ikkje vore gjennomført brukargranskingar eller tilsyn. Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål aktivisering og støttetenester Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal i 2015 gjennomføre endringar i aktivitetstilbodet innan PU og rus/psykiatri, slik at ein større del av tilbodet vert gjeven i grupper og eigen regi. 2. Vi skal greie ut og setje i verk eit aktivitetstilbod for unge uføre. Budsjettramme aktivisering og støttetenester Budsjett tal Nye tiltak Stønad SMISO/Overgrepsmottak Budsjettmerknader SMISO: I vedtak frå KS Sogn og Fjordane vert det tilrådd at kommunane i Sogn og Fjordane aukar stønaden frå kr. 4 til kr. 5 pr. innbyggjar. Auke i 2015 er rekna til kr Stønadsordning til ovegrepsmottaket viser ein større kostnadsauke i 2014 enn det som var forventa. Det vert difor lagt inn ein årleg auke på kr

98 4.3.3 Pleie og omsorg heimetenester Området omfattar praktisk bistand og opplæring, brukarstyrt personleg assistent, avlasting utanfor institusjon, omsorgsløn, helsetenester i heimen, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 254 Analyse og utfordringar Pleie- og omsorgstenesta har hovudtyngda av brukarane i alderen over 67 år. Av desse utgjer aldersgruppene over 80 år det største talet brukarar av tenestene. Fram mot 2020 er det i følgje SSB ikkje venta vekst i gruppa 80 år og eldre, medan gruppa veks med 182 personar. Dei siste åra har det òg vore ein del tilflytting til kommunen av personar med hjelpebehov i aldersgruppene over 67 år. Gjennomføring av samhandlingsreforma fører til at brukarar som vert utskrivne frå sjukehus, har eit utvida behov for oppfølgjande tenester. Neste steg i denne reforma er at kommunen skal ta imot brukarar frå dei som har tilbod i spesialisthelsetenesta innan rus/psykiatri. Dei statlege verkemidla for denne delen av reforma er ikkje klare enno. Men vi merkar og ein auke i etterspurnad etter heimetenester til personar under 67 år og spesielt etter brukarstyrt personleg assistent (BPA). Ordninga har som siktemål at brukarane skal kunne gå på skule, jobb og vere sosialt aktive. Ei innføring av BPA til personar med omfattande tenestebehov vil kunne føre til vesentleg auka kostnader for kommunen. Nøkkeltal Kostra Mottakarar av heimetenester pr innbyggjar 0-66 år. Mottakarar av heimetenester pr innbyggjar 67-79år. Mottakarar av heimetenester pr innbyggjar 80 år +. Korrigerte brutto driftsutgifter pr. mottakar Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Vi har høgare brutto driftsutgifter pr. mottakar av heimetenester enn Kostra gruppa. Vi har færre mottakarar av heimetenester til personer under 66 år enn Kostra gruppa, men fleire i dei andre aldersgruppene. Internrevisjonen som vart gjennomført i 2013, syner at kommunen har ein større del eldre enn snittet i Kostra gruppe 8. Vidare har vi færre plassar med døgntilbod på institusjonsnivå. På den andre sida har vi fleire omsorgsbustader der brukarane får alle tenestene frå dei heimebaserte tenestene. 46

99 Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er delvis nådd. Brukargransking innanfor tenesta til psykisk utviklingshemma er ikkje gjennomført. Vi har gjennomført sjølvmeldingstilsyn av legemiddelhandtering for heimetenestene til psykisk utviklingshemma. Det var ingen avvik. Innanfor heimetenestene til eldre er det gjennomført internrevisjon for medikamenthandtering og brannsikring, og vi har hatt tilsyn frå tilsynsfarmasøyt og Arbeidstilsynet. Det er sett i gang tiltak for å lukke avvika. Internkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål pleie og omsorg - heimetenester Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal i 2015 gjennomføre brukargransking på området utviklingshemma og omsorgstenesta for eldre, og gjennomsnittleg resultat for kor nøgde brukarane og dei pårørande er, skal minst liggje på landssnittet. Utviklingsoppgåver 1. Vi skal i løpet av 2015 gå gjennom heimetenestene for psykisk utviklingshemma, for å få betre oversikt over alle delar av tenesta og vurdere organiseringa av tenesta med sikte på å redusere kostnadene ved tenesta frå Vi skal førebu oss på samhandlingsreforma innan rus/psykiatri og ta i mot alle utskrivingsklare pasientar frå Budsjettramme pleie og omsorg - heimetenester Budsjett tal Nye tiltak PU/funksjonshemma Nye årsverk PU Auka tilskot Ny stilling psykisk helsearbeid Kjøp av tenester ULOBA/PBA Løn og bilgodtgjersle PBA Omsorgsløn Budsjettmerknader Innsparingsmålsetting for 2016 vil omfatte effekt både frå omorganisering i heimetenesta for psykisk utviklingshemma, der det m.a. skal frigjerast ressursar til dagtilbod, men og få betre samordning med pleie og omsorgstenesta for eldre. Beløpet med heilårseffekt i 2016 er rekna til 2,5 mill. kroner. Vi får nye brukarar med rett til teneneste som utløyser om lag 12 årsverk. Nye brukarar gir grunnlag for ein auke i statstilskotet på ressurskrevjande brukar. 47

100 Ny stilling psykisk helsearbeid på grunn av ny brukar. Kjøp av tenester hjå Uloba knytt til brukarstyrd personleg assistent som følgje av endra enkeltvedtak på brukar, der det er behov for å auke ressursane. Tenesteområdet har fått fleire nye brukarar i 2014 som krev personleg brukarstyrd assistanse. Nytt tiltak gir ein auke i omsorgsløn kr Pleie og omsorg institusjon Området omfattar helse og omsorgstenester i institusjon og akutthjelp og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 253, 256. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Plassar i inst. i % av mottakarar av pleie- og omsorgstenester Utgifter pr. opphaldsdøgn i institusjon Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe ,7 10,6 10,5 15, Vi har færre plassar i institusjon av dei som mottek pleie- og omsorgsteneter enn Kostra gruppa, og litt høgare utgifter pr. opphaldsdøgn i institusjon. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er nådd. Det er i ikkje gjennomført brukargranskingar eller tilsyn i Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål pleie og omsorg - institusjon Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal følgje opp samhandlingsreforma ved å byggje ut Sogndal helse- og omsorgssenter i perioden 2015 til Vi skal i 2015 gjennomføre brukargransking i omsorgstenesta for eldre, og gjennomsnittleg resultat for kor nøgde brukarane og dei pårørande er, skal minst liggje på landssnittet. Budsjettramme pleie og omsorg - institusjon Budsjett tal

101 Budsjettmerknader Det er ingen endringar utover generell løns- og prisvekst Kvalifiseringsprogrammet og økonomisk sosialhjelp Området omfattar NAV administrasjon, økonomisk sosialhjelp, gjeldsrettleiing, flyktningtenesta, sosialt førebyggjande arbeid (skjenkekontroll, førebyggande rusmiddelarbeid, krisesenter), introduksjonsordninga, kvalifiseringsprogrammet, bistand til etablering av eigen bustad og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 242, 275, 276, 281, 283. Analyse og utfordringar Vi har ein arbeidsmarknad som vert meir og meir spesialisert og med færre arbeidsplassar for dei som ikkje har noko utdanning. Dette råkar mellom anna ein del ungdom som ikkje fullfører vidaregåande skule. Vi ser òg ein auke i talet på personar med rus og psykiske vanskar. Folketalsutviklinga syner ein auke på 575 personar fram mot 2020 for personar i arbeidsaktiv alder (20-66 år). Det er difor grunn til å tru at tenesteomfanget vil auke. Kommunen har bygd opp ei godt fungerande flyktningteneste som er godt tilpassa dei vi skal busetje. Kommunestyret har gjort vedtak om å busetje 35 flyktningar i 2015 og 30 i Familiesameining kjem i tillegg. Kommunen har inngått ein avtale med IMDI der vi skal samarbeide om busetjing, kvalifisering og integrering. Samarbeidet omfattar òg eit samarbeid med Husbanken. Vi ser at det er ei utfordring å få flyktningane i arbeid etter at dei er ferdige med introduksjonsprogrammet. Flyktningtenesta, norskopplæringa og NAV samarbeider om prosjektet «Eit arbeidsretta introduksjonsprogram», der målet er å få betre resultat i introduksjonsordninga, styrke samarbeidet mellom tenesteeiningane i kommunen og yte bistand til deltakarane i introduksjonsprogrammet på vegen fram mot utdanning og arbeid. Kommunen har fått tilskot frå IMDI til gjennomføring av prosjektet «Fleire kvinner ut i arbeid». Ei anna utfordring er å sikre integrering av barn og unge innafor dei ålmenne tenestetilboda til barn og unge. Det er òg ei utfordring å skaffe husvære til dei flykningane som skal busetjast. Gjeldsrettleiing og økonomisk rådgjeving er krevjande oppgåver for NAV, og NAV Sogndal er difor med i eit interkommunalt prosjekt saman med Luster og Leikanger, der målet er å bli betre på førebyggande arbeid. I prosjektet er det oppretta ei regional stilling som gjeldsrådgjevar. Kommunen opplever ein stor auke i søknader om startlån etter at det vart auka krav til eigenfinansiering. Samstundes set Husbanken strengare krav til kven som vert omfatta av ordninga, jf. ny forskrift i mars Meir enn før er ordninga retta mot 49

102 personar som av ulike årsaker er vanskelegstilte på bustadmarknaden, men som samstundes kan greie å betena eit lån. Nedbetalingstida er òg auka. Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til sosialtenesta pr. innbyggjar Netto driftsutgifter til økonomisk sosialhjelp pr. innbyggjar år Del sosialhjelpsmottakar i forhold til innbyggjar i alderen år Brutto driftsutgifter pr. sosialhjelpsmottakar *Nasjonalt gjennomsnitt. Kostra tal ligg ikkje føre. Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe ,6 2,3 2,5 4,1* * Netto driftsutgifter til sosialtenesta omfattar råd, rettleiing og sosialt førebyggjande arbeid, tilbod til personar med rusproblem og økonomisk sosialhjelp. Her ligg vi om lag likt med Kostra gruppa. Arbeidsretta tiltak i kommunal regi, introduksjonsordninga og kvalifiseringsordninga er ikkje med i Kostra tala som gjeld sosialtenesta. Talet på mottakarar av økonomisk sosialhjelp er relativt stabilt, men vi ser at utbetalinga til den einskilde mottakar har auka. Vi har hatt ein auke i bemanninga i ein periode, og målet er at dette og målretta bruk av kvalifiseringsprogrammet skal redusere behovet for økonomisk sosialhjelp. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 delvis nådd. Det er framleis eit mindre tal flyktningar som bur i kommunale bustader etter 3 år. Det har ikkje vore gjennomført brukargranskingar i Fylkesmannen har gjennomført tilsyn på NAV knytt til tildeling og gjennomføring av kvalifiseringsprogrammet og i flyktningtenesta/norskopplæringa/nav knytt til introduksjonsprogrammet. Det er sett i gang tiltak for å rette opp avvika. Internkontroll har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål kvalifiseringsprogrammet og økonomisk sosialhjelp Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal busetje 35 flyktningar i 2015 og 30 i Gjennomsnittleg butid i kommunale bustader for flyktningar skal ikkje vere lengre enn 3 år. 3. Vi skal gjennom aktiv bruk av kvalifiseringsprogrammet og overgang til andre ytingar redusere omfanget av økonomisk 50

103 sosialhjelp. 4. Vi skal gjennomføre prosjektet fleire kvinner ut i arbeid. Budsjettramme kvalifiseringsprogrammet og økonomisk sosialhjelp Budsjett Nye tiltak Kvalifiseringsprogr -50% stilling Gulrotprosjektet Bruk av flyktningfond Budsjettmerknader 50% stilling som gjeld kvalifiseringsprogrammet går ut som følgje av opprydding i heimelsbudsjettet. «Gulrotprosjektet». I arbeidet med å leggje til rette for språkpraksis er erfaringa at mange arbeidsplassar av ulike årsaker ikkje ønskjer dette. Løyvinga vil stimulere til fleire språkpraksisplassar i kommunen. 4.4 Tekniske tenester Folketalsutvikling for Sogndal kommune År Totalt Vi ser at SSB si framskriving viser ein folkevekst på til saman 870 personar fram til Dette gjev ein årleg folkevekst på 1,6% i denne perioden. Endring i folketalet vil verke inn på all kommunal tenestproduksjon. Dette gjeld og for kommunal infrastruktur og kommunal planlegging. Auke i folketalet vil mellom anna føre til eit behov for tilrettelegging og for auka bustadbygging knytt til dette. Kommunen ønskjer å leggje til rette for vidare folkevekst og næringsutvikling og vil nytte tilgjengelege verkemiddel innanfor kommunaltekniske tenester for å oppnå dette Plan- og byggesakshandsaming Området omfattar plan- og byggesakshandsaming, eigarseksjonering, bustadbygging og fysiske bumiljøtiltak og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 301, 302,

104 Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til fysisk planlegging pr. innbyggar Tal område- og detaljreguleringsplanar vedtatt av kommunen siste år Gjennomsnittleg sakshandsamingstid vedtekne reguleringsplanar (tal dagar) Gjennomsnittleg sakshandsamingstid byggesaker med 12 vekers frist (tal dagar) Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Vi ligg høgare enn Kostra gruppa når det gjeld utgifter til fysisk tilrettelegging og planlegging pr. innbyggjar. Talet er noko lågare enn i Vi nytta 1,1 mill. kroner meir enn Kostra gruppa i Tal vedtekne planar er om lag på same nivå som i 2012, og sakshandsamingstida har gått noko ned. Sakshandsaming av byggesaker går fortløpande med kort handsamingstid. Det same har vi for reguleringsplanar, og vi har høg aktivitet på eigen planlegging med områdeplanlegging. Fagkompetansen på området er høg, og vi har ikkje vakante stillingar. Ei endring i plan- og bygningslova fører til redusert byggesaksgebyr for garasje og mindre tilbygg. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er delvis nådd. Arbeidet med områdeplanane er starta opp i 2014 og vil verte vidareført og delvis ferdigstilte i Det er ikkje gjennomført brukargranskingar eller tilsyn i Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål plan og byggesakshandsaming Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal halde alle fristane etter plan- og bygningslova. 2. Vi skal vedta områdereguleringsplan for Fjøra vest. 3. Vi skal utarbeid områdereguleringsplan for Rutlin med m.a. areal for ny barnehage. 4. Vi skal vedta reguleringsplan med ny undergang til næringsområde på Kaupanger. 5. Vi skal utarbeide grunnlaget for ny planstrategi. 6. Vi vil bruke naudsynte verkemiddel som føringar på reguleringsplanar, tilgang på utbyggingsareal og 52

105 utbyggingsplanar, for å få nok bustader i alle deler av kommunen. Budsjettramme plan og byggsakhandsaming Budsjett Budsjettmerknader Det er ingen endringar ut over generell løns- og prisvekst Kart og oppmåling Området omfattar etablering og drift av kommunen sitt kartgrunnlag, føring av matrikkel, oppmåling og adresseforvaltning, og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 303. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter til kart og oppmåling pr. innbyggjar Gjennomsnitt sakshandsamingstid for oppretting av grunneigedom Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Gruppe Vi nyttar meir til kart og oppmåling enn Kostra gruppa, men vesentleg mindre enn tidlegare. På grunn av aktivitetsauke innan plan- og byggesak, har vi òg fått ein auke i arbeidsmengda på oppmålingsavdelinga. Kvalitetsvurderingar Det politisk resultatmål for 2014 er ikkje nådd sidan vi ikkje har halde alle fristar etter oppmålingslova. Det er ikkje gjennomført brukargransking eller tilsyn i Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenesta. Politiske resultatmål kart og oppmåling Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal halde fristane i oppmålingslova. Budsjettramme kart og oppmåling Budsjett

106 Nye tiltak Ortofoto/ Laserscanning Budsjettmerknader Programmet knytt til flyfoto/ortofoto vert avslutta i løpet av Brann og redning Området omfattar førebygging og beredskap mot brann og andre ulukker som brannvesen, feiing og oljevernberedskap og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 338, 339. Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Netto driftsutgifter mot brann og andre ulukker pr. innbyggjar Sogndal Sogndal Sogndal Gruppe Vi nyttar meir på brannvern enn Kostra gruppa. Dette utgjer om lag 0,6 mill. kroner. Selskapet Sogn brann og redning IKS, med hovudkontor i Sogndal, har ansvaret for brannberedskapen i fem kommunar i Sogn. Dei flytta inn i nye lokale i kulturhuset våren Auka kostnader til denne tenesta skuldast mellom anna auka husleige, auka kapitalkostnader, auka pensjonsutgifter, krav til kompetanseutvikling og kostnader i samband med innføring av naudnett. I rammetilskotet for 2015 er det sett av kr til utdanning av deltids brannpersonell. Tilskotet er øyremerka Sogn brann og redning, men vert utbetalt via Sogndal kommune sitt rammetilskot sidan hovudkontoret ligg i Sogndal. Dette kjem i tillegg til det selskapet alt har budsjettert med til kompetanseutvikling. I kommunen sitt rammetilskot for 2014 vart det sett av kr til same føremålet. Kvalitetsvurderingar Området hadde ingen politiske resultatmål i Det er ikkje gjennomført brukargranskingar i Det er gjennomført dokumenttilsyn knytt til førebyggjande brannvern. Tiltak er sett i gang for å lukke avvik. Planlagd kompetanseheving innan beredskapsutdanning er ikkje gjennomført grunna manglande kapasitet ved brannskulen. Internkontrollen har ikkje avdekka andre tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. 54

107 Budsjettamme brann og redning Budsjett Nye tiltak Kompetanseheving brannvern Sogn brann og redning-driftstilskot Budsjettmerknader I budsjettet for 2014 ligg det inne kr til kompetanseheving brannvern. Midlane vert overførd via rammetilskotet til Sogndal kommune og skal overførast til Sogn brann og redning IKT. Frå 2015 er beløpet redusert til kr Auka løyving til Sogn brann og redning er budsjettert i samsvar med vedtak i representantskapet om budsjett Kommunal næringsverksemd Området omfattar inntekter og utgifter som er knytt til kommunal næringsverksemd, tilrettelegging og bistand for næringslivet og landbruksforvaltning og landbruksbasert næringsutvikling og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 325, 329. Analyse og utfordringar For å møte det aukande behovet for uttak av skog i åra framover, har kommunestyret vedteke at kommunen skal delta i eit interkommunalt samarbeid innan skogbrukskompetanse i Sogn. Samarbeidet omfattar ei 100% stilling knytt til lovpålagde forvaltningsoppgåver finansiert over driftsbudsjettet, og ei 100% stilling i eit nærings- og utviklingsprosjekt med utgangspunkt i skogressursane i regionen der kommunedelen vert finansiert over kommunale næringsfond. For Sogndal kommune utgjer dette to 15% stillingar. For utviklingsprosjektet er det eit mål å skaffe finansiering til ytterlegare ei 100% stilling med eksterne midlar over ein periode på 4-5 år. Sogn Næring er eigd og finansiert med 50% frå kommunen og 50% frå private verksemder. Det vart i 2013 oppretta eit regionalt reisemålsselskap i Sogn, der Sogndal kommune er ein av aksjonærane. Det er løyvd kr i årleg tilskot i 3 år. Kr av dette vert dekt over konsesjonsavgiftsfondet, resten over drifta. Kvalitetsvurderingar Politisk resultatmål for 2014 er nådd. Det er ikkje gjennomført brukargranskingar eller tilsyn i 2014, og internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. 55

108 Politiske resultatmål næringsutvikling Fokusområde Resultatmål Utviklingsprosjekt 1. Vi skal satse på Hodlekve-område og legge til rette for auka overnattingskapasitet og vidareutvikling av idretten og friluftslivet sin bruk av området. 2. Vi skal saman med Statsbygg, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Høgskulen i Sogn og Fjordane, Sogndal fotball og private verksemder på Fosshaugane Campus lage ein utviklingsplan slik at dette området framleis står fram som et sterkt nasjonalt innovasjonsmiljø. Budsjettramme kommunal næringsverksemd Budsjett tal Nye tiltak Skogbruk 30% stilling Bruk av konsesjonsavgiftsfondet Reduserte konsesjonkraftinntekter Budsjettmerknader Auka løyving dekker kommunen sin del av eit interkommunalt samarbeid i Sogn om styrkja skobruksforvaltning og eit prosjekt for auka avvirkning av skog i Sogn. Utviklingsdelen vert dekka over konsesjonsavgiftsfondet. Konsesjonskraftinntekter er budsjettert for høgt og vert redusert med kr Samferdsle Området omfattar hamnevesen, kaier og bryggjer, tilskot til lokale transporttiltak og kommunale vegar og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 330, 332. Analyse og utfordringar Netto driftsutgifter i kr. pr. km kommunal veg og gate medrekna gang/sykkelveg Sogndal Sogndal Sogndal Gruppe Driftsutgifter for 2013 er noko lågare enn for 2012, og vi har lågare driftsutgifter enn Kostra gruppa. 56

109 Kommunen eig om lag 100 kilometer med veg, gang- og sykkelveg. Tilstanden på vegnettet er svært variabel, og slitasjen på vegane veks grunna aukande bruk av bil og aukande tal på innbyggjarar. Mykje av vegnettet er ikkje dimensjonert for den belastinga det vert utsett for. Dette forverrar tilstanden på det kommunale vegnettet kvart år. KS sin landsomfattande kartlegging av tilstanden på det kommunale vegnettet synte at etterslepet på vegvedlikehaldet i kommunen var på 19 mill. kroner. Tilstanden på dei kommunale vegane gjer vedlikehaldet vanskeleg å planleggje. Vedlikehaldet vert òg i større grad påverka av endringar i været. Vi skal ta initiativ over for næringslivet, Statens vegvesen og andre aktuelle aktørar for å få eit godt vedlikehald av sentrumskjernen, der vi vektlegg beplantning i parkar, langs gangvegar og hovudferdselsårer. Vi skal òg legge til rette for at innbyggarar og besøkande som ferdast i det offentlege rommet i Sogndal sentrum enkelt kan medverke til at det er reint og ryddig. Vi vil utarbeide ei alternativ betalingsløysing for parkeringsordninga, der det vil verte mogleg å betale via telefon (oppringing), sms og applikasjon. Det vil verte lik betaling for brukaren uavhengig av betalingsmetode. Enkelte kommunale vegar vert i dag nytta som parkeringsplass, både til bustadparkering og i større grad til arbeidsparkering. Vi vil i løpet av året gjere ei vurdering av trongen for endring av parkeringsordninga i bustadområda. Rådmannen vil, dersom det vert vurdert som nødvendig med ei endring, leggje saka fram for kommunestyret. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er nådd. Det har ikkje vore gjennomført tilsyn på området, og eigenkontrollen har ikkje avdekka avvik som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål samferdsle Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal arbeide for utbygging av sykkelfelt langs riksveg 5 i samsvar med sykkelplan og vi skal i løpet av 2015 saman med Statens vegvesen vurdere lokal medfinansiering av nedgravd gjennomkøyring i sentrum. 2. Vi skal gjennomføre tiltaka i trafikktryggingsplanen. Utviklingsoppgåver 1. Vi skal etablere alternativ betalingsløysing for parkeringsordninga. Budsjettramme samferdsle Budsjett tal

110 Nye tiltak Fjordstien-Drift og vedlikehald Nye vegar Drift og vedlikehald Budsjettmerknader: Drift og vedlikehald av Fjordstien er lagd inn med ein årleg sum på kr frå Drift og vedlikehald av nye vegar Kjørnes 3 og 4 og Solsida byggjefelt er lagt inn med kr Vi skal i 2015 nytte vegmidlane til rehabilitering av kryss og fortau Storebruvegen og oppgradering av Leighgota i samband med VA prosjekt Parkar og friområde Området omfattar opparbeiding, drift og vedlikehald av offentlege plassar og torg, parkar/grøntanlegg og turvegar i bebygde strøk, samt offentlege toalett og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 335. Analyse og utfordringar Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er nådd. Det er ikkje gjennomført brukargranskingar eller tilsyn. Internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenesta. Politiske resultatmål parkar og friområde Fokusområde Resultatmål Utviklingsprosjekt 1. Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å byggje ut fjordstien frå Rusebakken til ny Loftesnesbru. 2. Vi skal ferdigstille utsmykking av sentrumsparken i Budsjettramme parkar og friområde Budsjett tal Budsjettmerknader Det er ingen endringar ut over generell løns- og prisvekst Vatn, avløp og renovasjon Området omfattar produksjon og distribusjon av vatn, avlaupsreinsing/avlaupsnett, tømming av slamavskiljar/septiktank og innsamling av hushaldningsavfall og gjeld følgjande funksjonar i Kostra: 340, 345, 350, 353, 354, 355, 58

111 Analyse og utfordringar Nøkkeltal Kostra Sogndal 2011 Sogndal 2012 Sogndal 2013 Landet 2013 Driftsutgifter vatn pr. tilknytt * innbyggjar Driftsutgifter avløp pr. tilknytt innbyggar * *Nasjonalt gjennomsnitt. Kostra tal ligg ikkje føre. Driftsutgifter innan vassforsyning er lågare i 2013 enn i 2012, men vi har framleis høgare kostnader enn landssnittet. Vi ligg under landssnittet når det gjeld avløp, og her har kostnadene gått noko ned samanlikna med Vatn, avlaup og renovasjon har ei gjennomgåande god drift. Utfordringa på området er å skaffe tilstrekkeleg med kompetanse til å oppretthalde og vidareutvikle den infrastrukturen kommunen eig, og å byggje ut VA-anlegg for nye bustad- og hytteområde. Kvalitetsvurderingar Politiske resultatmål for 2014 er nådd. Arbeidet med revidering av hovudplan for vatn og avløp vil verte handsama tidleg i Det har ikkje vore gjennomført tilsyn på området, og internkontrollen har ikkje avdekka tilhøve som vil få konsekvensar for kvaliteten på tenestene. Politiske resultatmål vatn, avløp og renovasjon Fokusområde Resultatmål Brukar 1. Vi skal levere nok vatn av god kvalitet til ei kvar tid. Budsjettramme vatn, avløp og renovasjon Budsjett tal Nye tiltak Auka inntekter VAR-områda Budsjettmerknader Samla budsjett på sjølvkostområda vatn, avlaup og renovasjon gir ein auke i inntekter på kr som i hovudsak gjeld auka kapitalkompensasjon frå sjølvkostområda som følgje av investeringar i VA sektoren. Motpost i kommunerekneskapen er auka rente og avdragsutgifter på låneopptak. Vi skal i 2015 prioritere oppgradering av VA-røyr i Leighgota og nytt overvassystem i sentrum ved Meieriet og til sjø. 59

112 5 Investeringar Nedanfor følgjer ein omtale av dei enkelte prosjekt i investeringsprogrammet. Alle tala er utan mva. Bygningar Utbygging av Sogndal helse- omsorgssenter (SHOS) Kommunen har vedteke utbygging av Sogndal helse- og omsorgssenter (SHOS). Mål med utbygging er: å auke arealet for helse- og omsorgstenestene i kommunen i samsvar med auke i tal innbyggjarar og forventa auke i tal eldre byggje ny institusjonsdel sidan eksisterande institusjon treng bygningsmessig oppgradering samlokalisere helse- og omsorgstenestene i kommunen for å vidareutvikle eit sterkt fagmiljø leggje til rette for å løyse nye helse- og omsorgsoppgåver til kommunen som følgje av samhandlingsreforma. Kommunestyret gjorde i sak 13/12 vedtak om romprogram og lokalisering av utbygging av SHOS og i sak 13/52 val av utbyggingsløysing. I sak 52/14 vedtak formannskapet forprosjektet som grunnlaget for det vidare arbeidet med utbygginga. Samhandlingsreforma, jf. Stortingsmelding nr. 47 ( ) legg opp til at nye kompetansekrevjande funksjonar skal leggjast til kommunen. Døme på dette er døgntilbod med augeblikkeleg hjelp, rehabilitering, lærings- og meistringssenter og lindrande behandling. Sogndal helse- og omsorgssenter vil møte dei nye oppgåvene som kommunen vil få i samband med samhandlingsreforma. Sweco, med arkitektkontoret Bølgeblikk, er leigd inn som prosjekterande konsulentar. I 2014 har konsulentane i nært samarbeid med eit breitt fagmiljø i kommunen gjennomførd forprosjektet for utbygging av SHOS. Forprosjektet viser løysingar som alle tenesteområde i kommunen finn tilfredsstillande. Formannskapet har godkjent forprosjektet som grunnlag for vidare planlegging og utbygging. Sweco har gjeve eit estimert kostnadsoverslag for utbygginga i 2014 prisar på netto 231,6 mill. kroner for entreprisen. Med påslag av planleggingskostnader og margin på 10 % vert netto utbyggingskostnader estimert til 294,8 mill. kroner. I økonomiplanen er det lagd inn ei ramme for eigenfinansieringa på 144 mill. kroner i investeringsprogrammet, eksklusiv kostnader til inventar og kostnader til mellombels kontor og bustader for dei som bur i 7b. I samband med presentasjon av konsulentane sitt framlegg til justert utbyggingsløysing, der både 7B og store delar av 60

113 7A vert rivne, vart kommunestyret opplyst om at låneramma for kommunen kunne auke med mill. kroner. Utbygginga kan delfinansierast med tilskot frå Husbanken. Husbanken gjev vel 1,6 mill. kroner i støtte pr. institusjonsrom, avgrensa til maksimalt 55% av kostnadene. Husbanken dekker også inntil 55% av kostnadene ved utbygging av aktivitetssenter for heimebuande. På bakgrunn av utbyggingsløysinga presentert i forprosjektet er den samla støtta frå Husbanken vurdert til 95,9 mill. kroner. Kommunestyret har vedteke at det skal byggjast parkeringskjellar under heile utbygginga, sjølv om dette kan gje ei utbygging av p-plassar som går ut over kravet for p-plassar for SHOS-utbygginga. Det vert lagd til grunn at delar av utbygginga av p-plassar kan finansierast over parkeringsinntekter i sentrum. I finansiering av utbygginga av p-plassar er det lagd inn 11,8 mill. kroner i overføring frå parkeringsøkonomien, noko som finansierer utbygging av 34 p-plassar. Det inneber at det ikkje er midlar over parkeringsøkonomien til andre tiltak før i 2021 med dei føresetnadene for parkeringsinntekter som ligg til grunn for denne økonomiplanen, og føresett at lån dekka over parkeringsøkonomien til Leitevegen og sentrumsparken òg skal betalast ned før nye tiltak skal gjennomførast. Det er eit forskriftskrav at SHOS har alternativ energiforsyning til el-kraft. Sognekraft har fått konsesjon for levering av fjordenergi i Sogndal sentrum, og har gjort ei vurdering av kostnadene for levering av fjordenergi til SHOS-området. Ei slik løysing vil leggje til rette for tilknyting òg for andre bygningar, t.d. Trudvang skule. Førebelse vurderingar tilseier at kommunen må kome med eit anleggsbidrag på 2,4 mill. kroner for å gjennomføre denne utbygginga. Dette beløpet er lagd inn i kostnadsgrunnlaget for SHOS-utbygginga, finansiert med avkasting Kraftfond II i 2015, 2016 og 2017, med 0,7 mill. kroner årleg, og i ,3 mill. overførd frå drifta. Med desse føresetnadene har lånebehovet til kommunen auka frå 144 mill. kroner til 166,9 mill. kroner, ein auke på 22,9 mill. kroner frå skisseprosjektet. 9,2 mill. kroner av auken er knytt til inventar og mellombels kontorløysingar, som ikkje var med i kalkyla i skisseprosjektet. Held ein dette utanom er auken på 13,7 mill. kroner. Sidan SHOS-utbygginga skal gjennomførast i eit allereie utbygd område, og sidan tenesteproduksjonen innan pleie og omsorg sjølvsagt må halde fram i utbyggingsperioden, må utbygginga gjennomførast i fleire trinn. Framdriftsplanen er som følgjer (tidspunkta vil kunne endre seg): Aktivitet Start Ferdig Ferdig oppsett brakkerigg for kontor og lager okt 2014 jan 2015 Ombygging Skulevegen 7a jan 2015 mars 2015 Riving 7 b mars 2015 juli

114 Detaljprosjektering og tilbodsinnhenting nov 2014 aug Utbygging vestfløy aug 2015 mars 2017 Utbygging austfløy mars 2017 nov 2018 Prøvedrift våren 2019 Når prosjekteringa er ferdig og anbodsunderlaget klart, vil kommunen hente inn prisar frå utbyggjarar i marknaden. Det er først då kostnadene ved utbygginga kan fastsetjast nærare. Bueiningar Skulevegen 7a I samband med utbygging av SHOS vert delar av Skulevegen 7 a, der institusjonsdelen ved Sogndal omsorgssenter er i dag, rive. Resterande del vert nytta til hjelpemiddelsentral, garderobar, tekniske rom (1. etasje) for å løyse delar av romprogrammet ved SHOS-utbygginga og til 16 bueiningar (2. etasje). Bueiningane vil bli nytta som mellombels bueiningar for omsorgstenesta i samband med riving av Skulevegen 7b, og når SHOS-utbygginga er ferdig til kommunale bustader m.a. innafor flyktningtenesta m.v. Utbygginga av bueiningar Skulevegn 7a er planlagd i 2014, og vil bli gjennomførd i 2015 (delar av 2. etasje) og som del av SHOSutbygginga i Prosjektet har ein estimert utbyggingskostnad på 13,5 mill. kroner. Den delen av utbygginga som er knytt til romprogrammet for SHOS, vert lånefinansiert, medan bustaddelen, 9,8 mill. kroner, vert finansiert over flyktningfondet. Ny barnehage i sentrum På bakgrunn av SSB sine prognosar for folketalsutvikling vil det vere trong for ein 5 avdelingsbarnehage i sentrum innan Ut frå prognosen må nytt barnehageareal vere tilgjengeleg frå barnehageåret 2016/17. Det er sjølvsagt uvisse om desse føresetnadene, sidan barnetalet vert påverka av tal fødde, innflytting og utflytting m.v., og trongen for barnehageplass vert påverka av andre verkemiddel (m.a. omfang og nivå på kontantstøtta). Med bakgrunn i arealdelen av kommuneplanen har kommunen varsla oppstart av områdereguleringsplan for Rutlin, der eit av føremåla er areal for barnehage. Planen vil verte lagd ut på høyring våren Parallelt med reguleringsplanarbeidet vil kommunen planleggje utbygging av ein barnehage og starte arbeidet med å få tilgang på grunn. Det vert sett av 10 mill. kroner til dette arbeidet i 2015, og samla 53 mill. kroner til utbygging av barnehagen i økonomiplanperioden. Om utbygginga skal gjennomførast i eitt eller fleire trinn vil bli avklart som del av planarbeidet i løpet av Utbygginga vert finansiert med lånemidlar. Kommunale bustader Kommunen har behov for fleire bustader til m.a. flyktningtenesta. Med det nivået på mottak av flykningar som kommunestyret har gjort vedtak om, og med same fordeling mellom kommunal bustad (med gjennomsnittleg butid på 3 år) og leige i 62

115 bustadmarknaden som no, vil kommunen har bruk for fleire bueiningar/soverom til flyktningtenesta i planperioden. Kommunen vil kjøpe fleire bustader til flyktningtenesta finansiert med støtte frå Husbanken, flyktningøkonomien og lån finansiert ved leigeinntekter. Kjøpa vil bli gjennomførd med fullmakt gjeve frå kommunestyret til ordførar, og handsama som einskildsaker i formannskapet. Det kan òg vere trong for fleire kommunale bustader innafor sosial bustadbygging. Dette vil bli nærare avklara som del av arbeidet med den bustadsosiale handlingsplanen. Dette vil eventuelt verte fremja som einskildsaker eller handsama i samband med tertialrapportane. Veg, parkering, vatn og avlaup Veg til industriområdet i Fjærland Samferdselsdepartementet har sett av 5 mill. kroner til nytt kryss på rv. 5 i Fjærland, medrekna ny bru over Storelvi. Det er òg sett av 3 mill. kroner i restmidlar etter bompengeinnkrevjing til opning av stengd kryss mellom rv. 5 og kommunal veg. Reguleringsplan for området er sendt på høyring, og NVE har lagd inn motsegn mot ny bru grunna auka flomfare. 1 mill. av dei 5 mill. er så langt nytta til dette planarbeidet. Formannskapet har bedt rådmann avklare med Statens vegvesen eventuelt andre løysingar som gjev tilfredsstillande tilkomst til industrifeltet og betre løysingar for mjuke trafikkantar. Det er i økonomiplanen lagd inn tiltak for 4 mill. kroner i 2015 finansiert med anleggsbidrag. Rådmannen vil leggje fram ei eiga sak til kommunestyret for bruk av dei tilgjengelege midlane. Trafikktryggingstiltak 2015 Kommunestyret vedtok revidert trafikktryggingsplan i desember Handlingsplanen viser ei årleg investeringsramme i planperioden på kr , med ei fordeling på kr over kommunalt budsjett og kr i tilskot frå Fylkestryggingsutvalet. Det er ein føresetnad for gjennomføring av kvart tiltak at det vert gjeve tilskot frå fylket. Maksimal tilskotssats er auka frå 2/3 av kostnadene til 75 % av kostnadene. Kommunen vil søkje om dekking av 75% av kostnadene for tiltaka. Prioriterte tiltak i 2015 er: Gangveg Haukåssvingen Prix Kaupanger: Oppgradering og oppsetting av gatelys Fysisk sperring mellom Åbergevegen og Bårdsenvegen Fysisk sperring av veg mellom Rutlinslid og psykiatrisenteret I tillegg vil gangveg på Leite, som er starta opp i 2014 bli ferdig i Det vert sett av ei ekstraløyving til dette tiltaket i 2015 på kr Vegskilt 63

116 Kommunen har i 2014 gjennomførd eit større arbeid med å setje namn på alle vegar i kommunen. Ei nemnd vil tilrå vegnamn, og desse vil bli høyrt før kommunestyret vedtek vegnamna. Når vegnamna er fastsett, må det setjast opp vegskilt for alle vegar som har fått namn eller nytt namn. Omfanget av skiltinga er usikkert, og difor er også kostnadene ved tiltaket usikkre. Der er sett av kr til tiltaket i 2015, finansiert med overføring frå drifta. Rådmannen vil leggje fram eventuelle endringar i kostnadene i samband med tertialrapportane, etter at omfanget av nye skilt er klarlagd og tilbod er henta inn. Utbygging av parkeringsanlegg i Nedrehagen I samband med utbygging av studentbustader i Nedrehagen er det aktuelt å byggje ut parkeringsanlegg i to etasjar under studentbustadene, noko som gjev langt fleire p-plassar enn det som utbygginga krev. Partane i parkeringsavtalen for Fosshaugane campus er innstilt på å delfinansiere desse p-plassane over parkeringsøkonomien. I tillegg må kommunen nytte dei 5,8 mill. kronene som fylkeskommunen har betalt kommunen for tilbakekjøp av 26 p-plassar i p-anlegg under Sogndal vidaregåande skule (SVS). Det vil vere ein føresetnad at utbyggingskostnadene kommunen har ved utbygging av p-anlegg Nedrehagen, vert dekka ved bruk av inntektene frå sal av p- anlegg under SVS, sal av tomt til SISOF og eit lån der kapitalkostnadene vert dekka over auka parkeringsinntekter frå p-ordning Fosshaugane campus. VVA-anlegg Kjørnes VVA-anlegget for Kjørnes IV er i det alt vesentlege bygd ut i Det vert lagd til grunn at veganlegget, med fortau, skal gjerast ferdig etter at størstedelen av bustadbygginga er gjennomførd, slik at veganlegget ikkje vert skada i samband med utbygginga av bustadene. Det er sett av 2 mill. kroner til dette i 2016, men ferdigstillinga av veganlegget kan fullt eller delvis også kome i seinare år. VVA-anlegg Hodlekve Den økonomiske ramme for VVA-anlegget i Hodlekve vart i økonomiplan sett til 33,2 mill. kroner medrekna 1 mill. kroner i mva. Vegdelen vert finansiert med anleggsbidrag frå Sognefjorden Utvikling AS, og VA over sjølvkost. Utbygginga av første byggesteg med veg til Rindabotn inklusive stikkvegar, parkeringsplass i Rindabotn samt vass- og avløpsrøyr i området er ferdig. Kontrakt for høgdebasseng og hus til vassreinseanlegg er signert, og arbeidet skal etter planen vere ferdig i løpet av For avløpsreinseanlegget er kontrakt med entreprenør signert, og arbeidet vil vere ferdig våren Det som står att er entreprise for vassreinseanlegget. Samla har VA-prosjektet ei estimert samla kostnadsramme på kr. 27,1 mill. kroner, noko som er 5 mill. kroner meir enn budsjettert. Om lag 3 mill. kroner av desse kostnadene vil kome i 2014, og 2 mill. vil kome i Tilleggsløyvinga vert finansiert med lån innafor sjølvkost. 64

117 VVA-anlegg Bråtane bustadfelt Kommunestyret har vedteke reguleringsplan for Bråtane bustadfelt på Kaupanger. Det er inngått utbyggingsavtale med utbyggjar, der kommunen tek på seg ansvaret for utbygginga av VVA-anlegg. Kostnadene ved veganlegget vert fullt ut refundert frå utbyggjar. Det er gjort eit svært grovt estimat over kostnadene ved VVA-utbygginga, og kostnadene er førebels vurdert til 13,2 mill. kroner, der VA-kostnadene utgjer 8,6 mill. kroner. Utbygginga vil bli planlagd våren 2015 og kan starte opp hausten Rådmannen vil kome tilbake med nærare vurdering av kostnadene i samband med tertialrapport, når prosjektet er ferdig planlagd og tilbod er henta inn. VA kostnadene vert finansiert over sjølvkost. VVA-anlegg Kvålevegen Kommunestyret har vedteke ny reguleringsplan for Kvålevegen. Før utbygginga kan starte opp, må det gjennomførast ei arkeologisk utgraving av området. Utgravinga vil bli gjennomførd i 2015 og er kostnadsrekna til 4,05 mill. kroner. Kostnadene ved dei arkeologiske utgravingane vert delt likt mellom veg, vatn og avlaup. VA-kostnadene vert finansiert med lån over sjølvkost. Vassforsyning og avlaup Kostnaden med utbygging av vatn og avlaup for anlegga i Bråtane bustadfelt, fjordstien, Hodlekve og VVA-anlegg Kvålevegen er omtala under desse prosjekta. I tillegg er det trong for å gjennomføre mindre tiltak innafor vassforsyning og avlaup i perioden. Innafor avlaup er det sett av 5 mill. kroner årleg til områdeseparering, handtering av overvatn, utbygging av avlaupsnettet mv. Innafor vassforsyning er det også sett av 5 mill. kroner årleg til m.a. tiltak ved vassanlegget på Breisete, lekkasjereduksjon og utbygging av nye anlegg for vassforsyning. Friluftsanlegg Tilrettelegging for allmenn bruk av strandsona i Sogndal sentrum med utbygging av fjordsti og elvepark Tilrettelegging for allmenn bruk av strandsona i Sogndal sentrum inneheld fleire delprosjekt og utbyggingar. I samband med bygging av ny bru over Loftesneset vil det bli bygd ut ei gangvegsløysing i strandlina frå næringsområdet på Nes til busshaldeplassen ved Rones. Denne utbygginga vil skje i regi av Statens vegvesen som del av ny Loftesnesbru, med byggjestart i 2015 og ferdigstilling i Reguleringsplan for strandsona i Sogndal sentrum, vedteken i juni 2010, legg til rette for å binde saman fjordstien på strekninga frå busshaldeplass ved Rones til der 65

118 eksisterande fjordsti stopper ved Rusebakken, med gangvegsamband frå rundkøyringa ved Kulturhuset og ned til fjordstien. Reguleringsplanen legg òg til rette for etablering av friområde og badeplass i tilknyting til fjordstien. Reguleringsplan for Saften legg til rette for vidareføring av fjordstien frå Sogndal kai og etablering av elvepark frå osen ved elva til Quality Hotel Sogndal. Utbygginga for heile strekninga er prosjektert. Arbeidet med å sikre tilgang til grunn er gjennomførd og skjønn frå tingretten ligg føre. Det er sett av 33,5 mill. kroner til utbygginga, der 6 mill. kroner utgjer kostnadene til kjøp av grunn og 27,5 mill. kroner til planlegging og utbygging. VA-delen utgjer 15,9 mill. kroner. Utbygginga blir gjennomførd i fleire byggetrinn. Utbygginga av elveparken frå Quality Hotell Sogndal til elveosen vert ferdig hausten Utbygginga frå kaia til Rones er delt i ei utbygging frå kaia forbi Hofslund Fjordhotell/rundkøyringa ved Kulturhuset og eit siste byggetrinn frå forbi Hofslund Fjordhotell til Rones. Utbygging frå kaia forbi Hofslund Fjordhotell/rundkøyringa vert lagd ut for tilbod hausten 2014, med sikte på gjennomføring i Kommunestyret vil ta stilling til siste utbyggingstrinn etter at kostnadene ved byggjetrinn to er avklara og eventuelt òg når endeleg skjønn for erverv av grunn er avklara. VA-anlegg, medrekna del av kostnad til innløysing av grunn, med ein stipulert kostnad på 15,9 mill. kroner vil bli lånefinansiert og dekka over sjølvkost. Fjordsti, elvepark, opparbeiding av badeplass mv. vert finansiert ved bruk av eldre fond til dette føremålet med 1,4 mill. kroner, parkeringsfondet i 2013 og 2014 til saman 4,5 mill. kroner, tettstadmidlar frå SFFK med 5,5 mill. kroner, INU-midlar til tettstadutvikling i 2013, 2014 og 2015 med 1,5 mill. kroner i året og støtte til grunnkjøp frå Direktoratet for naturforvaltning på 3 mill. kroner. Kommunen har ikkje fått tettstadmidlar på 5,5 mill. kroner til fjordstien fram tom. 2014, men hovudutvalet for plan og næring har vedteke at fylkeskommunen skal setje av 3 mill. kroner til tiltaket i 2015 og Ikkje nytta midlar i 2014 vil bli overførd til Dersom kostnadene ved erverv av grunn vert høgare enn lagd til grunn for økonomiplan , vil kommunen søkje om tilleggsløyvingar frå Miljødirektoratet. Dersom eksterne løyvingar vert lågare enn lagd til grunn i denne finansieringa, vil rådmann leggje dette fram for kommunestyret som eiga sak eller som del av ein tertialrapport. Det vil framleis bli lagd til grunn at fjordstien skal gjennomførst utan å nytte midlar frå generaløkonomien. Servicebygg i Mundal Bygdeutvalet i Fjærland ønskjer at kommunen byggjer ut eit service-bygg i Mundal i tilknyting til kai-/parkområde. Bygdeutvalet kan delta med dugnadshjelp og økonomisk støtte. Dersom bygdeutvalet syter for full-finansiering av prosjektet utan bruk av kommunale midlar vil kommunen gjennomføre prosjektet. 66

119 IKT og breiband I tillegg til årleg oppgradering av maskiner og programvare har vi mellom anna følgjande behov i 2015: Oppgradering av saks/arkivsystemet og administrativt system for skule og barnehage medrekna webløysing for barnehageopptak, arkivsystem for individuell plan og oppgradering av fagsystem for elektronisk arkiv Dette gjeld både nye program og oppgradering/nye modular av eksisterande programvare, der målet er mest mogleg effektiv bruk av ikt for å kunne produsere gode tenester. Der det er mogleg, vil det verte søkt om statlege omstillingsmidlar. Det er sett av 1 mill. kroner årleg i planperioden til ikt investeringar. Om naudsynt kan rådmannen trekkje på framtidige løyvingar til dette føremålet. I 2014 er det sett av midlar til innkjøp av nytt e-postsystem. Det vil verte inngått avtale om kjøp in løpet av året med implementering i 2015, og budsjetterte midlar vil verte overført til Eit av 10 på topp punkta i 2014 var utarbeiding av ein plan for utbygging av fiber eventuelt anna breibandsdekking og mobiltelefoni i heile kommunen. Som del av dette fekk Sogn Næring utarbeidd ein statusrapport for breiband- og mobildekkinga i kommunen. I rapporten går det fram kva område som ikkje har tilfredsstillande breiband- og mobildekking. Utbygging av breiband og mobiltelefoni i kommunen vert finansert ved statleg og fylkeskommunal støtte i tillegg til den risikoen utbyggjar tek. Kommunen nyttar eigne midlar til etablering av breiband til kommunale verksemder. Kommunen vil søkje om ekstern finansiering til dei utbyggingstiltaka som vi kan forvente at utbyggjar vil ta den økonomiske risikoen ved å gjennomføre. Kjøp av grunn Det vert lagd til grunn at kommunen over tid sjølv skal eige grunn knytt til den kommunale bygningsmassen, kommunale vegar, friområde og anna areal som kommunen varig nyttar seg av. I 2015 kan det m.a. vere trong for å kjøpe grunn til ny barnehage på Rutlin (jf eige prosjekt), gangsti på Leite, innløysing av areal i samband med områdereguleringsplan Fjøra vest, endeleg arealoppgjer for Fosshaugane campus, innløysing av festeareal på Rutlin. Vi har i dei seinare åra løyst inn mesteparten av festeareala. Kommunen vil over tid søkje å overta resterande festeareal, der finansieringa vert teke opp som eigne saker eller i samband med tertialrapporten. Eigenkapitalinnskot og aksjekjøp Det er budsjettert med eit eigenkapitalinnskot i KLP på kr Storleiken på innskotet vil først verte kjent i 2015, og budsjettendringar må venteleg gjerast i samband med tertialrapportane. 67

120 Investeringar som krev nærare vurderingar Ny gravlund på Kaupanger Det er trong for å bygge ny gravlund på Kaupanger i tilknyting til stavkyrkja. Riksantikvaren har slutta seg til ei skisse for slik utbygging. Kommunen har kjøpt naudsynt grunn til utbygginga. Arbeidet med reguleringsplan vert sluttførd hausten I 2014 er det henta inn pris for konsulenttenester for utarbeiding av ein kyrkjegardsplan. Denne planen vil bli laga i løpet av På bakgrunn av denne planen vil vi lage eit kostnadsoverslaget til økonomiplan Fellesskapsbustader innan rus/psykiatri Samhandlingsreforma innan rus/psykiatri vil bli gjennomførd frå Reforma kan m.a. innebere kommunal betalingsplikt for utskrivingsklare pasientar og eit auka behandlings- og omsorgsansvar innafor dette feltet. Kommunen vil truleg får behov for fellesskapsbustader, gjerne i eit samarbeid med andre kommunar, for å møte denne delen av samhandlingsreforma. Det kan vere naturleg å lokalisere ei slik kommunal teneste i tilknyting til Indre Sogn psykiatrisenter. Dette vil bli vurdert i samband med varsla områdereguleringsplan for Rutlin. Arbeidet krev nærare utgreiing om behov, ev. interkommunalt samarbeid, organisering, lokalisering, romprogram og kostnadsoverslag. Ny bru over Sogndalselva Som del av målet om å gjere heile strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta, er det lagd til grunn at fjordstien på sørsida av Sogndalselva skal knytast saman med fjordstien frå elveparken til Nestangen. Dette krev ny gangbru over Sogndalselva. Det er også behov for sikrare plassering av avlaupsleidning frå elveparken til pumpehuset, jf. brotet på leidningen i flaumen som var oktober 2014, noko som vil bli vurdert som del av ei bruløysing. I områdereguleringsplanen for Fjøra Vest er det sett av eit område for bru. Plassering av brua må avklarast nærare i samband med handsaming av områdereguleringplanen og detaljplanen for Lerumstomta. Kostnadene ved utbygging av brua må vurderast når det planarbeidet av avslutta og brua er prosjektert. Klatrepark Kommunen har fått tilbod om støtte til å byggje ut klatrepark. Støtta i lag med spelemiddel for nærmiljøanlegg vil fullt ut finansiere klatreparken. Spelemidlane kjem til utbetaling om nokre år, så desse midlane må forskotterast. Kommunen vil i 2015 byggje ut ein klatrepark, der forskotering av spelemiddel vert finansiert med ikkje budsjetterte spelemiddel frå andre anlegg som venteleg kjem til utbetaling i

121 Overtaking av Sogndal Eigedomsselskap AS Kommunestyret har gjort vedtak om å leggje ned Sogndal Eigedomsselskap AS og overta verksemda i eiga drift. Dette vil innebere at kommunen trer inn i rettane og pliktene til selskapet, m.a. overtaking av lån, overtaking av driftsavtale med Sogndal Kulturhus AS og forvaltningsavtale med Amfi Sogningen og overtaking av leigeinntekter. Det naudsynte budsjettendringar vil bli gjort som eiga sak eller i samband med ein tertialrapprot (dersom dette ikkje er klart til endeleg ØP). VVA-anlegg Nornes bustadfelt Det er regulert område for utviding av bustadfesltet på Nornes. Før utbygga kan gjennomførast må det byggjast ut nytt anlegg for veg, vatn og avlaup. Utbygginga av VVA-anlegg krev avtale med grunneigar om tilgang på grunn. Dersom kommunen får avtale om tilgang på grunn vil rådmann kome tilbake med eiga sak eller i samband med tertialrapport om løyvingar for utbygging av VVA-anlegget. 69

122 6 Økonomiske oversiktar 6.1 Hovudoversikt drift Rekn 2013 Bud 2014 ØP 2015 ØP 2016 ØP 2017 ØP 2018 DRIFTSINNTEKTER Brukarbetalingar Andre sals- og leigeinntekter Overføringar med krav til mottytelse Rammetilskot frå staten Andre statlege overføringar Andre overføringer Skatt på inntekt og formue Eigendomsskatt Andre direkte og indirekte skattar Sum driftsinntekter DRIFTSUTGIFTER Lønsutgifter Sosiale utgifter tenesteproduksjon tenesteprod Overføringar Avskrivingar Fordelte utgifter Sum driftsutgifter Brutto driftsresultat EKSTERNE FINANSTRANSAKSJONAR Finansinntekter Renteinntekter, utbytte, eigaruttak Gevinst på finansielle instrument (omløpsmidlar) Mottekne avdrag på lån 0 Sum eksterne finansinntekter Finansutgifter Renteutgifter, provisjon og andre finansutgifter Tap på finansielle instrument (omløpsmidlar) 0 Avdragsutgifter Utlån Sum eksterne finansutgifter Resultat eksterne finansieringstransaksjonar Motpost avskrivingar Netto driftsresultat AVSETNINGAR Bruk av avsetningar Bruk av tidlegare års rekneskapsmessige mindreforbruk Bruk av disposisjonsfond Bruk av bundne fond Sum bruk av avsetningar Avsetningar Overførd til investeringsrekneskapen Dekning av tidlegare års rekneskapsmessige meirforbruk Avsetning disposisjonsfond Avsetning bundne fond Sum avsetningar Rekneskapsmessig meirforbruk/mindreforbruk

123 6.2 Budsjettskjema 1A Rekn 2013 Bud 2014 ØP 2015 ØP 2016 ØP 2017 ØP 2018 Frie inntekter Skatt på inntekt og formue Rammetilskot frå staten Eigendomsskatt Andre direkte og indirekte skattar Andre generelle statstilskot Sum frie disponible inntekter Finans Renteinntekter og utbytte Gevinst på finansielle instrument Mottekne avdrag på utlån(drift) Renteutgifter, provisjon, andre finansutg Avdragsutgifter Utlån Finansutgifter netto Avsetjingar Til fri disponobel avsetjing Til dekning av tidlegare års underskot Øvrige avsetjingar Bruk av fri disponibel avsetjing Bruk av øvrige avsetjingar 0 Disponering av tidlegare års overskot Avsetjingar netto Overføring frå drift i investeringsbudsjettet Til fordeling drift Budsjettskjema 1B Til fordeling frå skjema 1A Fordelt slik: Tenesteeining Rekn 2013 Bud 2014 ØP 2015 ØP 2016 ØP 2017 ØP 2018 Kultur Plan og næring Kommunalteknikk Helse og sosial NAV Barn og unge Pleie og omsorg Barnehagar Fjærland oppvekstsenter Norane oppvekstsenter Kaupanger skule Trudvang skule Kvåle skule Støtteeining økonomi og personal Støtteeining tenestetorg og IKT Fag og utvikling Politisk verksemde Den Norske Kyrkja og andre trussamfu Avsetjingar til seinare fordeling Fordelt drift Kontroll

124 6.4 Hovudoversikt investering INVESTERINGSREKNESKAPEN Rekn 2013 Bud 2014 ØP 2015 ØP 2016 ØP 2017 ØP 2018 Sal av driftsmidlar og fast eigendom Andre salsinntekter Overføringar med krav til motytelse Kompensasjon meirverdiavgift Statlege overføringar Andre overføringar Renteinntekter og utbytte Sum inntekter INVESTERINGSUTGIFTER Lønsutgifter Sosiale utgifter Varer og tenester i kommunal eigenproduksjon Kjøp av tenester som erstatter eigenproduksjon Overføringar Meirverdiagift Renteutgifter og omkostningar Sum utgifter FINANSUTGIFTER Avdragsutgifter Utlån Kjøp av aksjar og andelar Avsetjing til ubundne investeringsfond Avsettjing til bundne fond Sum finansutgifter FINANSIERING Bruk av lån Mottekne avdrag på utlån Mva-kompensasjon Sal av aksjar og andelar Overføring frå driftsrekneskapen Bruk av disposisjonsfond Bruk av bundne driftsfond Bruk av ubundne investeringsfond Bruk av bundne fond Sum finansiering Udekka/udisponert

125 6.5 Budsjettskjema 2A ØP 2015 ØP 2016 ØP 2017 ØP 2018 Sum Årets bruk Investering i anleggsmidlar Overføringar Meirverdiavgift Utlån og aksjekjøp Kjøp av aksjar og andelar Avdrag på lån Avsetjingar Renteutgifter og omkostningar Årets finansieringsbehov Finansiert slik Bruk av lånemidlar Inntekter frå sal av anleggsmiddel Tilskot til investeringar Refusjonar Mva-kompensasjon frå investeringar Renter og avdrag Sum ekstern finansiering Overførd frå driftsrekneskapen Bruk av avsetjingar Sum eigenfinansiering Udekka/udisponert

126 6.6 Budsjettskjema 2B Investering ØP 2015 ØP 2016 ØP 2017 ØP 2018 Sum Bygningar Utbygging SHOS Bueiningar Skulevegen 7A Ny barnehage i sentrum Servicebygg Fjærland Tilbakebet. tilskot Husbanken,Skulevegen 7C Veg og parkering Trafikktryggleikstiltak 0 Vegskilt Veg industriareal Fjærland Kvålevegen Parkeringsanlegg Nedrehagen Vatn og avlaup 0 VVA-anlegg Kjørnes bustadfelt VA Hodlekve hyttefelt VVA Bråtane byggjefelt Avløp hovedplan Vassforsyning hovedplan IKT 0 IKT investeringar Sum investering Finanstransaksjonar: Eigenkapitalinnskot KLP Utlån formidlingslån Avdrag formidlingslån Innbetalt avdrag formidlinglån Innbetalt avdrag andre utlån Avsetjing fond Sum finanstransaksjonar Finansieringsbehov Finansiering Bruk av lånemidlar nytt låneopptak Av dette: 0 Lån med rentekompensasjon 0 Lån til Vatn og avlaup Refusjonar og overføringar Kompensasjon meirverdiavgift Sum ekstern finansiering Sal av fast eigedom 0 Overførd frå driftsrekneskapen Bruk av fond Sum eigenfinansiering Sum finansiering

127 6.7 Sjølvkostskjema Grunnlag for vedtak om gebyr for vassforsyningstenestene Alle beløp i 1000 kr 1) Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Planlagte investeringer Prisauke 2,5 % 5,0 % 5 % 8 % Kostnader: Driftsutgifter inkl. administrasjon Sum kapitalkostnader Brutto årskostnader: Sjølvkostberekning (netto kostnader) 2) Inntekter: Årsgebyr Tilknytningsgebyr Sum gebyrinntekter Andre inntekter Sum inntekter: Dekningsgrad VA-gebyr rel. til sjølvkostberekning % Sjølvkostfond: Overskot eller underskot på sjølvkost 3) Saldo sjølvkostfond etter årets endring Renteberekning sjølvkostfond 4) Saldo sjølvkostfond Årsgebyr: Mengdevariabelt gebyr kr/m3 8,11 8,51 8,94 9,65 Fast gebyr bustader, kr/år Årsgebyr bustad 215 m3/år, kr/år Merknad: 1) Inngår i kostn.grunnlaget året etter sett i drift. 2) Sjølvkost er brutto årskostnader fråtrekt "andre inntekter". 3) Positivt tal er overskot som må avsetjas til fond. Negativt tal er underskot som må dekkast inn av avsette midlar på sjølvkostfondet. 4) Halvårseffekt 75

128 Grunnlag for vedtak om gebyr for avlaupstenestene Alle beløp i 1000 kr 1) Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Planlagte investeringer Prisauke 10 % 10 % 4 % 4 % 4 % Kostnader: Driftsutgifter inkl. administrasjon Sum kapitalkostnader Brutto årskostnader: Sjølvkostberekning (netto kostnader) 2) Inntekter: Årsgebyr Tilknytningsgebyr Sum gebyrinntekter Andre inntekter Sum inntekter: Dekningsgrad VA-gebyr rel. til sjølvkostberekning % Sjølvkostfond: Overskot eller underskot på sjølvkost 3) Saldo sjølvkostfond etter årets endring Renteberekning sjølvkostfond 4) Saldo sjølvkostfond Årsgebyr: Mengdevariabelt gebyr kr/m3 9,59 9,97 10,37 10,78 11,22 Fast gebyr bustader, kr/år Årsgebyr bustad 215 m3/år, kr/år Merknad: 1) Inngår i kostn.grunnlaget året etter sett i drift. 2) Sjølvkost er brutto årskostnader fråtrekt "andre inntekter". 3) Positivt tal er overskot som må avsetjast til fond. Negativt tal er underskot som må dekkast inn av avsette midler på sjølvkostfondet. 4)Halvårseffekt 76

129 Grunnlag for gebyr for renovasjon Alle beløp i 1000 kr unnateke årsgebyr 1) Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Planlagde investeringar Auke i årsgebyr 5 % 3 % 3 % 3 % Kostnader: Driftsutgifter inkl. administrasjon Sum kapitalkostnader Brutto årskostnader: Sjølvkostberekning (netto kostnader): 2) Inntekter: Årsgebyr Andre inntekter Sum inntekter: Dekningsgrad gebyr rel. til sjølvkostberegning % Sjølvkostfond: Planlagt avsetning eller bruk av fond 3) Saldo sjølvkostfond før avsetning eller bruk Renter sjølvkostfond Saldo sjølvkostfond - UB Årsgebyr: Årsgebyr standard bustad kr/år Merknad: 1) Inngår i kostn.grunnlaget året etter sett i drift. 2) Sjølvkost er brutto årskostnader frådrege "andre inntekter". 77

130 PRISAR PÅ KOMMUNALE TENESTER 2015 Vedlegg 1 Innhaldsliste BARNEHAGAR...1 SKULEFRITIDSORDNING...2 KULTURSKULEN...3 BIBLIOTEK...3 UNGDOM...4 HELSE...4 OMSORG...4 BUSTADER...5 AMBULERANDE SKJENKELØYVE M.M....6 KOPIAR OG UTSKRIFTER TENESTETORGET...6 NORSKOPPLÆRING...7 NÆRING...7 FELLINGSAVGIFT FOR HJORT...8 GEBYR BYGGESAKSHANDSAMING...8 OPPMÅLINGSARBEID GEBYR FOR EIGEDOMSOPPLYSNINGAR - KOMMUNALE AVGIFTER - REGULERINGSPLANSTATUS M.M GEBYR FOR HANDSAMING AV PRIVATE AREALPLANAR OG DISPENSASJONAR MM ÅRSAVGIFT VATN ( 5) TILKNYTINGSAVGIFT FOR VATN ( 4) LEIGEAVGIFT FOR VASSMÅLAR ( 7 alt.1 og 2) ÅRSAVGIFT AVLØP ( 5) TILKNYTINGSAVGIFT FOR AVLØP ( 4) ÅRSAVGIFT FOR RENOVASJON OG TØMMING AV SLAMAVSKILJAR RENOVASJONSAVGIFT SLAMGEBYR GEBYR FOR GRAVING I KOMMUNAL VEG KOSTNAD FOR BRUK AV KOMMUNALE PARKERINGSPLASSAR FEIE- OG TILSYNSAVGIFT KAIAVGIFT / -LEIGE PARKERINGSAVGIFT PARKERINGSKORT FESTEAVGIFTER GRAVPLASS

131 PRISAR PÅ KOMMUNALE TENESTER Alle satsar er eks. mva. BARNEHAGAR Foreldrebetaling for opphaldstid følgjer reglane for maksimalsatsar jf. statsbudsjettet. Heil plass frå utgjer kr pr. månad. Det vil verte nye satsar frå (nasjonalt minstekrav til redusert foreldrebetaling). Satsane er ikkje kjende enno. Matpengane er auke med 2,5% frå runda oppover til næraste 5 kroner. Betaling i barnehagane pr. månad. Foreldrebetaling Opningstid 2014 Foreldrebetaling 2015 Matpengar 2014 Matpengar 2015 Heil plass % plass % plass % plass Foreldrebetalinga vert fordelt med lik sum kvar månad i 11 terminar i året. I hausthalvåret betalar ein for 4,5 terminar og i vårhalvåret for 6,5 terminar. Betalinga skjer på forskot den 15. i kvar månad; første gong 15. august. Moderasjonsordningar for barnehagar: Frå Barn 1: Full pris Barn 2: 30% moderasjon Barn 3 og fleire 50% moderasjon 1

132 SKULEFRITIDSORDNING Auke på 3% frå , runda opp til næraste heile 5 kroner. Aktivitet Akt.kode Merknad SFO, heilplass ( ) (med ferie) SFO001 Alle SFO, ettermiddag SFO002 Alle SFO, morgonplass ( ) SFO003 Berre Norane SFO, morgonplass ( ) SFO, morgon/ettermiddag (heilplass utan ferie) SFO, morgon ( ), måndag ettermiddag ( ) SFO, morgon ( ), måndag ettermiddag ( ) SFO, morgon ( ), fredag ettermiddag ( ) SFO004 SFO005 Berre Trudvang og Kaupanger Unnateke Fjærland SFO006 Berre Kaupanger SFO007 Berre Norane SFO008 Berre Kaupanger SFO, morgon, måndag og onsdag ettermiddag SFO009 Berre Trudvang SFO, tysdag til torsdag ettermiddag ( ) SFO010 Berre Kaupanger SFO, tysdag til torsdag ettermiddag ( ) SFO011 Berre Norane SFO, måndag og onsdag ettermiddag SFO012 Berre Trudvang SFO, tysdag og torsdag ettermiddag ( ) SFO013 Berre Fjærland SFO, måndag og fredag ettermiddag SFO014 Berre Kaupanger SFO, morgon ( ), ferie (unnateke juli) SFO015 Berre Kaupanger SFO, ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO016 Unnateke Fjærland SFO, fredag ettermiddag ( ), ferie (unnateke juli) SFO017 Berre Kaupanger SFO, måndag og onsdag ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO, måndag og fredag ettermiddag, ferie (unnateke juli) SFO018 Berre Trudvang SFO019 Berre Kaupanger SFO, ferieplass (unnateke juli) SFO020 Alle SFO, måndag til torsdag ettermiddag ( ) SFO021 Berre Norane SFO fredag ettermiddag SFO023 Berre Kaupanger Moderasjonsordningar for SFO Frå Barn 1: Full pris Barn 2: 30% moderasjon Barn 3 og fleire 50% moderasjon For dei barna som får gratis leksehjelp i SFO-tida, vert foreldrebetalinga redusert med kr 23 pr heil SFO-time. Omfanget av gratis leksehjelp vert fastsett for vår- og hausthalvåret. 2

133 KULTURSKULEN FORELDREBETALING FOR KULTURSKULEN PR. SEMESTER Auke på 3% frå , runda opp til næraste heile 5 kroner. Plass Individuell undervisning barn nr Individuell undervisning barn nr. 2, 3 osb. (25% søskenmoderasjon) Individuell undervisning instrument nr. 2, 3. osb Gruppeundervisning barn nr Gruppeundervisning barn nr. 2, 3. osb Gruppeundervisning instrument nr. 2, 3 osb Instrumentleige Søskenmoderasjon på 25% frå og med andre søsken. 25% moderasjon ved fleire plassar. BIBLIOTEK MINSTESATSAR FOR ERSTATNINGSKRAV BIBLIOTEKE Barnebok Vaksenbok Lokalhistorisk materiale Språkkurs DVD-film Musikk-cd Teikneserie Tidsskrift (enkeltnummer) Lydbøker Tilsvarande ny pris Tilsvarande ny pris 1 lydbok-cd CD-ROM PC-spel WII og DS Dersom ein lånar har betalt, for så seinare å levere inn att boka/materialet, får vedkomande refundert utgiftene med frådrag av eit gebyr på kr

134 UNGDOM Foreldrebetaling pr. semester for musikkverkstad og danseverkstad. Auke på 3% frå runda opp til næraste heile 5 kroner Sogndal musikkverkstad Sogndal danseverkstad Søskenmoderasjon på 50% frå og med andre søskenplass. 50% rabatt på andre danseform. HELSE Auke på 3% frå , runda opp til næraste 5 kroner. Satsar for vaksinering i tilknyting til utanlandsopphald helsestasjon konsultasjon barn konsultasjon vaksen gongs konsultasjon/revaksinering Materiellutgifter pr. vaksine Reseptar Svangerskapskurs pr. par Vaksinar Prisane vert fastsette i samsvar med sjølvkostprinsippet, runda opp til næraste 5 kroner. Timebestilling Dersom ein ikkje møter til avtalt tid eller avbestiller mindre enn 24 timar før ein skal møta, må ein betale eit gebyr på kr 175. OMSORG Trygdebustader/omsorgsbustader husleige pr. månad. Auke på 2,5% frå Eigenbetaling for heimehjelp inntil 2G og eigenbetaling for kortids-/dag-/nattopphald er auka i samsvar med føringar i statsbudsjettet Omsorgsbustader, Skulevegen 9 og 7B (store) Omsorgbustader Fjærland, Fossetunet 1B, Leighgota Slulevegen7C (små) Omsorgsbustader, Leighgota 3, tre-roms Faste utgifter straum pr. månad, omsorgsbustader Auke med 2,5% frå Omsorgsbustader Skulevegen 7B, 7C Omsorgsbustader, Leighgota 3, Fossetunet 1B Leiga inkluderer ein p-plass til leigetakar som eig og brukar eigen bil. Løpande kontraktar vert regulert etter husleigelova. 4

135 Merknad: Netto husleige vert lågare for dei med minstepensjon, og minstepensjon + inntil 30% tilleggsinntekt. Dei som kjem under desse inntektsgrensene vil kunne søkje om bustønad. Eigenbetaling for heimehjelp gjeldande frå Netto inntekt husstand før særfrådrag Timebetaling for dei med inntil 9,9 timar pr. månad Abonnement for alle med 10 timar eller meir pr. månad Inntil 2 G Kun abonnement 186 pr. mnd. Inntil 3 G 180 pr. time pr. mnd. Inntil 4 G 210 pr. time pr. mnd. Inntil 5 G 235 pr. time pr. mnd. F.o.m5,0 G 265 pr. time Kun timepris Brukarar med inntil 2 G betalar abonnement frå første time, fastsett i statsbudsjettet. Brukarar med inntekt over 5G betalar berre timesats. Eigenbetalinginstitusjon Døgn-/månadspris pr. plass i institusjon: / Langtidsopphald jf. eigen betalingsforskrift Fribeløp før berekning av vederlag Korttidsopphald i institusjon inntil 60 døgn pr. år 147 Dag-/nattopphald i institusjon 77 Eigenbetaling for alarmtelefon gjeldande frå , auke 2,5% Leige pr. mnd Monteringavgift Satsar for kjøp av måltid frå Sogndal omsorgssenter Frukost / kveldsmat, enkeltmåltid Mellommåltid, enkeltmåltid Middag Abonnement alle måltid pr. månad BUSTADER Auke på 2,5% for nye kontraktar i løpet av året. Løpande kontraktar vert regulert etter husleigelova Stedjevegen 25-2 roms 2 einingar Stedjevegen 25-3 roms 2 einingar Stedjevegen 25-3 roms 2 einingar Stedjevegen 27-2 roms 8 einingar Stedjevegen 29-2 roms 2 einingar Stedjevegen 29-3 roms 1 eining Stedjevegen 29-3 roms 3 einingar Stedjevegen 21 A-B - 2 roms 6 einingar Leitevegen 67-4 roms 5 einingar

136 Kongabergvegen 54-2 einingar Kongabergvegen 54-4 einingar Kyrkjebakken 36 B - 1 eining Lunnamyri 29-2 roms 1 eining Stølen - 2 roms 2 einingar Stølen - 5 roms 2 einingar Stølen - 5 roms 1 eining Leighgota 8 - kjellar 4 rom pris pr. rom Leighgota 8-1. høgda 2 rom pris pr. rom Leighgota 8-1. høgda 2 rom pris pr. rom Leighgota 8-2. høgda 1 rom Leighgota 8-2. høgda 2 rom pris pr. rom Leighgota 6-2 rom pris pr. rom Leighgota 6-2 rom pris pr. rom Stedjevegen høgda 4 rom pris pr. rom Stedjevegen 15-2 rom pris pr. rom Stedjevegen 15-1 rom (2 personar) pris pr. rom Kongabergvegen 52 (redusert pris for små hyblar) Storebruvegen 4 hovudetasje Storebruvegen 4 underetasje AMBULERANDE SKJENKELØYVE M.M Pr. løyve/arrangement av dette er kr 150 administrativt gebyr Etablerarprøva for serveringsløyve Kunnskapsprøva for skjenkeløyve Kunnskapsprøva for salsløyve alkohol Satsane vert fastsett av departementet jf. Alkohollova. KOPIAR OG UTSKRIFTER TENESTETORGET Format Svart/kvitt farge Tal kopiar Pris inkl. mva pr. side A4 Svart/kvitt ,00 A4 Svart/kvitt Over 500 2,00 A3 Svart/kvitt 4,00 A4 Farge ,00 A4 Farge ,00 A4 Farge Over 500 3,00 A3 Farge 7,00 Kartutskrift A4 som Gratis vedlegg til Kopiar/utskrifter av Gratis dokument i pågåande saker Attestering av kopiar Pr. kopi 6,00 6

137 Telefax innanlans Pr. sending 15,00 Telefax utanlands Pr. sending 20,00 Kopiar/plott av kart m.m. Format Svart/kvitt - pris pr. stk Farge - pris pr. stk A A A Laminering. Format Pris inkl. mva pr stk A5 og mindre 10 A4 12 A3 17 Sal av bossekkar og bioposar m.m. Plastsekker * Bioposar ** Restavfallsekker Hundeposar Korg til biopose Gratis kr 46 pr. rull kr 31 pr. rull kr 15 pr. rull kr 51 * Plastsekkar for plastavfall er gratis og vert ulevert på miljøstasjonen og i tenestetorget. ** I veke 16 og 17 vert det utlevert 2 gratis rullar med bioposar til alle husstandar. Dersom du har behov for ekstra posar, kan desse kjøpast i tenestetorget, miljøstasjonen eller i daglegvarebutikkane. NORSKOPPLÆRING Betalingselevar. Elevar i eksisterande gruppe på dagtid kr 44 per time + læremiddel/bøker. Undervisninga vert gjeven i modular med avtalt timetal, og eleven må betala for heile modulen, sjølv om eleven sluttar før avtalt timetal er bruk. Kveldsgruppe kr 88 per time + læremiddel/bøker. Undervisninga vert gjeven i modular med avtalt timetal, og eleven må betala for heile modulen, sjølv om eleven sluttar før avtalt timetal er brukt. Gruppa må ha minimum 8 elevar. NÆRING Gebyr fastsett av staten. Landbruksdepartementet har i desember 2011, fastsett forskrifter for gebyr ved handsaming av følgjande saker: Søknad om konsesjon: kr Søknad om deling etter 12 i jordlova: kr

138 FELLINGSAVGIFT FOR HJORT Gebyr fastsett av kommunestyret i sak 34/08. Vaksen hjort: kr 350 Hjortekalv: kr 210 Gjødselplanlegging. Jordprøvetaking kr 350 for oppmøte + kr 35 pr prøve. Gjødselplan kr kr 85 pr. skifte. GEBYR BYGGESAKSHANDSAMING Revidert gebyrregulativ for byggesaker for Auke med 3% frå Gebyret er vedteke med heimel i plan- og bygningslovens 33 og gjeld tiltak som blir handsama etter forskrift om byggesakshandsaming. 1. Gebyr omfattar Totalt gebyr omfattar: Utskriving av grunnlagskart for situasjonsplan, naboliste. Sakshandsaming, godkjenning av ansvarlige, dokumentkontroll, tilsyn i byggeperioden og nødvendige attestar. Gebyret vert skreve ut til tiltakshavar. 2 Betalingsplikt e Alle som får utført tenester etter dette regulativ skal betala gebyr. 3 Tidspunkt for gebyrutrekning Gebyret vert utrekna etter det regulativet som gjeld den dato kommunen mottek ei tilfredsstillande melding eller ein søknad. 4 Tidspunkt for fakturering og betalingstidspunkt Når vedtak i samband med søknad/melding er gjeve vert fakturering for gjeldande gebyr utført. Saker som vert trekt av søkar/ tiltakshavar etter at sakshandshandsaminga er starta vert fakturert med 50% av berekna gebyr for aktuelle sak 5 Prosjekt som kjem inn under fleire tiltaksklassar Ved prosjekt som kjem inn under fleire tiltaksklassar vert gebyret utrekna etter tiltaksklasse for ansvarleg søkar. 6 Mangelfulle søknader Dersom søknaden openbart er mangelfull, skal det belastast eit gebyr på kr 500 for arbeid med innhenting av fullstendige opplysningar. 7 Høve til å klage Fastsetjing av gebyr i den enkelte saka kan ikkje påklagast. Rådmannen si avgjerd i søknad om reduksjon av gebyr kan påklagast etter reglane i forvaltningslova. 8 Ulovlege tiltak og pålegg etter plan- og bygningslova. Ulovlege tiltak vert ilagt overtredelsesgebyr i medhald av kap. 16 i byggesaksforskrifta, jf. og 32-1 i pbl.. Påpeiking av ulovleg byggearbeid med rettingsrettleiing vert belasta med kr Tilsyn. Kommunen si tilsynsplikt er klarare i ny bygningsdel av plan- og bygningslova. Om lag 10% av byggesaksgebyret vert kravt inn for tilsyn. 8

139 Gebyrregulativ: Gjeldande gebyrsatsar for søknadspliktige tiltak etter plan- og bygningslova: For alle typar bygg skal det betalast eit basisgebyr for kvar frittståande bygning. I tillegg til basis-gebyret skal det betalast eit arealgebyr på kr 30 for kvar kvm bruksareal (m 2 BRA). Auke på 3% frå Basisgebyr for: Tiltaksklasse 1 - rammeløyve Tiltaksklasse 1 - igangsetting Tiltaksklasse 2 - rammeløyve Tiltaksklasse 2 - igangsetting Tiltaksklasse 3 - rammeløyve Tiltaksklasse 3 - igangsetting Delsøknader ovr to trinn skal betalast pr. gong Tiltaksklasse 1 - eitt trinns handsaming Tiltaksklasse 2 - eitt trinns handsaming Tiltaksklasse 3 - eitt trinns handsaming Tilbygg/påbygg < 30 m2 skal det betalast 25 % av basisgebyr. Tilbygg/påbygg > 30 m2 < 100 m2 skal det betalast 50 % av basisgebyr. Tilbygg/påbygg > 100 m2 skal det betalast som for nybygg. Garasjar/bustadbrakker/naust/basseng etc. (GAB: ) betalast med 50 % av basisgebyr. Ved mellombelse bygningar betalast fullt gebyr i den kategori bygget omfattar. Ved bruksendring skal det betalast 50 % av fullt gebyr. Andre søknadspliktige tiltak som fasadeendring, vindaugsskift (som medfører fasadeendring), støttemurar, støyskjermar, graving/fylling, antenner, skilt, balkongar etc Avvik frå høgde/avstand etter pbl 29-4 betalast med Dispensasjonar med heimel i pbl. 19: --> For separate søknader, som godkjenning av tekniske installasjonar, heisanlegg, tankar og avløpsanlegg og konstruksjonar som ikkje gjev BRA, betalast med kr For tiltak etter Pbl og som medfører BYA/BRA betalast med kr Godkjenning av ansvarsrett Lokal godkjenning Med sentral godkjenning Sjølvbyggjar Frikjøpsordning for parkering I staden for oppstillingsplass på eigen grunn eller felles areal kan kommunen samtykke i at det vert innbetalt eit beløp for bygging av offentleg parkeringsanlegg, jf. arealdel til kommuneplanen 1-6 g, pkt. 4, jf. K.sak 53/12. Beløpet gjeld frå 1. januar i avgiftsåret og vert regulert etter SSB sin 9

140 byggjekostnadsindeks for bustadblokk pr. oktober føregåande år. For 2015 beløpet justert med 2,5% i samsvar med prisvekst på varer og tenester i statsbudsjettet. Frikjøpsordning for parkering 2015 Frikjøp pr. plass Handsaming av utsleppsløyve: Når det skal etablerast nytt anlegg må det søkast om utsleppsløyve og samtidig søkast om byggjeløyve for anlegget. Gebyret for utslepp gjeld i tillegg til byggjesaksgebyret. Det skal betalast gebyr per utslepp etter følgjande satsar: Anlegg der utsleppet er kalkulert til under 15 PE Anlegg der utsleppet er kalkulert til mellom 15 og 100 PE Anlegg der utsleppet er kalkulert til mellom 100 og 1000 PE Anlegg for utslepp av gråvatn OPPMÅLINGSARBEID Gebyr matrikkellova. Gebyr for arbeid etter matrikkellova ( 32, og forskrifta 16) vert som fylgjande: Auke på 3% frå Oppretting av matrikkeleining Oppretting av grunneigedom og festegrunn Areal frå m Areal frå 251 m m Areal frå m 2 - auke pr. påbegynt da Matrikulering av eksisterande umatrikulert grunn Areal frå m Areal frå 251 m m Areal frå m 2 - auke pr. påbegynt da Oppmåling av uteareal på eigarseksjon Areal frå m Areal frå 251 m m Areal frå m 2 - auke pr. påbegynt da

141 6.1.4 Oppretting av anleggseigedom Gebyr som for oppretting av grunneigedom Volum frå m Volum frå m 3 - auke pr. påbegynt m Registrering av jordsameige, anna arbeid, oppmålingssaker med ekstern landmålar Gebyr for registrering av eksisterande jordsameige, anna oppmålingsteknisk arbeid og registrering av saker der eksterne instansar har utført oppmålingsforretning vert fakturert etter medgått tid pr. time Oppretting av matrikkeleining utan fullført oppmålingsforretning Viser til 6.1.1, 6.1.2, og I tillegg kan det kome tilleggsgebyr for å utføre oppmålingsforretning Avbrot i oppmålingsforretning eller matrikulering Gebyr for utført arbeid når saka vert trekt før den er fullført, må avvisast, ikkje let seg matrikkelføre på grunn av endra heimelsforhold eller av andre grunnar ikkje kan fullførast, vert det sett til 1/3 av gebyrsatsane etter 6.1 og Grensejustering Grunneigedom, festegrunn og jordsameige Ved gebyr for grensejustering kan arealet for involverte eigedomar justerast med inntil 5% av eigedomens areal (maksimalgrensa er sett til 500 m 2 ). Ein eigedom kan ikkje dele av areal som i sum overstig 20% av eigedomen sitt areal før justering. For grensejustering til veg- eller jernbaneføremål kan andre arealklasser gjelde Areal frå m Areal frå 251 m m Anleggseigedom For anleggseigedom kan volumet justerast med inntil 5% av anleggseigedomen sitt volum, men den maksimale grensa vert sett til 1000m Volum frå m Volum frå 251 m m Arealoverføring Grunneigedom, festegrunn og jordsameige Ved arealoverføring skal oppmålingsforretning og tinglysing gjennomførast. Arealoverføring utløyser dokumentavgift. Dette gjeld ikkje arealoverføring til veg- og jernbaneføremål. 11

142 Areal frå m Arealoverføring pr. nytt påbegynt 500 m 2 fører med seg ei auke av gebyret på Anleggseigedom For anleggseigedom kan volum, som skal overførast frå ei matrikkeleining til ei anna, - ikkje vere registrert på ei tredje matrikkeleining. Volumet kan berre overførast til ei matrikkeleining dersom vilkåra for samanføying er til stades. Matrikkeleininga skal utgjera eit samanhengande volum Volum frå m Volum frå 251 m m Volumoverføring pr. nytt påbegynt 500 m 3 fører med seg ei auke av gebyret på 6.5 Kartlegging av eksisterande grense der grensa tidlegare er koordinatbestemt ved oppmålingsforretning For inntil 2 punkt For overskytande grensepunkt Kartlegging av eksisterande grense der grensa ikkje tidlegare er koordinatbestemt / eller klargjering av rettar For inntil 2 punkt For overskytande grensepunkt Gebyr for klargjering av rettar vert fakturert etter medgått tid kr pr time. 6.7 Privat grenseavtale For inntil 2 punkt eller 100 m grenselengde For kvart nytt punkt eller påbegynt 100 m grenselengde Lågast kostnad vert vald for rekvirent. 6.8 Urimeleg gebyr Dersom gebyret openbart er urimeleg i forhold til dei prinsipp som er lagt til grunn, og det arbeidet og dei kostnadane kommunen har hatt, kan rådmannen, av eige tiltak fastsetje eit passande gebyr. Fullmaktshavar kan under same føresetnadar og med bakgrunn i grunngjeven søknad frå den som har fått krav om betaling av gebyr, fastsette eit redusert gebyr. 12

143 6.9 Betalingstidspunkt Alle gebyr skal betalast til kommunen etter faktura når dokumentet vert sendt til tinglysing Forandring i grunnlaget for matrikkelføring av saka Gjer rekvirenten under saka endringar i grunnlaget for matrikkelføringa av saka, vert gebyr likevel oppretthalde Utsteding av matrikkelbrev Matrikkelbrev inntil 10 sider Matrikkelbrev over 10 sider Endringar i maksimalsatsane vert regulert av Statens kartverk i takt med den årlige kostnadsutviklinga. 16 matrikkelforskrifta Utsett frist for gebyravkorting ved oversitjing av fristar etter Matrikkellova 18 For rekvisisjonar med naudsynt godkjenning, der oppmålingsforretning er påkrevd, gjeld 16- vekersfristen i lova, ikkje for saker som oppmålingsavdelinga mottek i perioden 1. oktober til 15. mars. GEBYR FOR EIGEDOMSOPPLYSNINGAR - KOMMUNALE AVGIFTER - REGULERINGSPLANSTATUS M.M Per eigedom GEBYR FOR HANDSAMING AV PRIVATE AREALPLANAR OG DISPENSASJONAR MM. 1. HANDSAMINGSGEBYR Utan omsyn til plantype og storleik på areal skal det betalast eit gebyr på kr før saka vert teken opp til administrativ handsaming (oppstartsmøte). Tiltakshavar må i tillegg dekka utgifter til utarbeiding og kopiering av plan, samt utgifter til planhandsaming der vedkomande instans krev dette refundert (t.d. kulturminne). 2. AREALGEBYR I tillegg til handsamingsgebyret skal det betalast eit gebyr avhengig av plantype og storleik på regulert areal. Gebyret er det same for vesentlege planendringar som for nye planar. Arealgebyret skal betalast etter at planen er handsama første gong i planutvalet, og før vidare administrativ handsaming. Dersom forvaltningsutvalet avviser planen skal det ikkje betalast arealgebyr med mindre tiltakshavar krev planen lagt fram for kommunestyret. Tiltakshavar dekkar annonsering og kopiering med kr Områderegulering Områderegulering kan ikkje startast opp etter initiativ frå private, og heimelen til å ta gebyr (jf. 33-1) gjeld ikkje områdereguleringar. I overeinskomst med kommunen kan likevel private utarbeide utkast til 13

144 områderegulering. Det kan då også avtalast at privat tiltakshavar skal påta seg heile eller delar av kostnaden med utarbeidinga av planen Detaljregulering Auke på 3% frå Regulert areal inntil m Tillegg pr. påbyrja m 2 utover Regulert areal over m 2, totalt arealgebyr Regulert areal inntil m Tillegg pr m 2 utover m Regulering areal over m 2 totalt arealgebyr

145 3. DISPENSASJONAR OG MINDRE PLANENDRINGAR. Før søknad om dispensasjon for føremålsendring frå gjeldande arealplan vert teken opp til administrativ handsaming, skal det betalast eit handsamingsgebyr på kr Den same ordninga gjeld for mindre endringar av arealplan. Andre dispensasjonar frå lov, forskrifter og føresegner kr AVVIK FRÅ GEBYRSATSANE. Der kommunen har særlege samordningsinteresser i eit planarbeid, eller det samla gebyret vert vurdert til å vere urimeleg høgt, kan forvaltningsutvalet redusere /gi fritak for gebyr på grunnlag av søknad. 5. ANDRE FORHOLD For særleg støtte til saker (oreigning, gjenfinning av eldre dokument, spesielle oppdrag kart med mer) vert det utrekna betaling etter medgått tid. ÅRSAVGIFT VATN ( 5) Avgifta er i snitt auka med 2,5%. Årsavgift vert rekna etter ein fast og ein variabel del. Fastledd; (40% av samla inntekt) Abonnementsgebyr differensiert etter 2 brukarkategoriar. Gebyr for bustad skal betalast pr. bueining og gebyr for næring skal betalast etter dimensjon på inntaksleidning. Abonnementsgebyr for bustad gjeld for bustad- og fritidshus, og skal betalast pr. eining, jf. definisjonen av eining i 2. For einebustad med inntil ei ekstra bueining skal det berre betalast eitt abonnementsgebyr (normalsats). Abonnementsgebyr for næring skal betalast for næringseigedomar, offentlege verksemder og kombinasjonsbygg. Gebyret vert fastsett på grunnlag av dimensjon på inntaksleidning slik dette går fram av tabellen under. Dimensjon på leidning i med meir Abonnentgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = 15 Forbruksledd; (60% av samla inntekt) Abonnentar med bustad- og fritidshus betaler anten etter faktisk (målt) vassforbruk og pris pr. m 3, eller stipulert forbruk basert på utrekna bruksareal i samsvar med NS 3940 og pris pr. m 3. Omrekningsfaktor for stipulert forbruk er sett til 1,5 m 3 /m 2. Pris pr. m 3 målt vassforbruk kr 8,11 Industrivatn målt vassforbruk kr 2,10 Følgjande bruksareal og vassforbruk skal leggjast til grunn for stipulert forbruk: Bruksareal Grunnlag for Stipulert forbruk (m 3 ) (m 2 ) utrekning (m 2 ) Bustadhus Fritidshus < >

146 Næringseigedommar, offentlege verksemder og kombinasjonsbygg betaler forbruksgebyr etter faktisk (målt) vassforbruk og pris pr. m 3. Forbruket blir målt med installert vassmålar. For alle abonnentar gjeld at avløpsmengda blir rekna lik vassmengda, sjå likevel 6. TILKNYTINGSAVGIFT FOR VATN ( 4) Avgifta er auke med 2,5%. Tilknytingsgebyret skal betalast når eigedom med hus på blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnett ved førstegongsoppføring av bygg som blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnett. Abonnentar med bustad- og fritidseigedommar skal betale normalsats. For næringseigedommar, offentlege bygg og kombinasjonsbygg blir tilknytingsgebyret fastsett på grunnlag av dimensjon på inntaksleidning for vatn, slik det går fram av tabellen under. Dimensjon på leidning i med mer Tilknytingsgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = 15 LEIGEAVGIFT FOR VASSMÅLAR ( 7 alt.1 og 2) Avgifta er auke med 2,5% Vassmålar med diam. Inntil med mer Målarleige m.gjenger/flens Adm.kostnad Sum målar/adm / / > AVGIFT FOR MELLOMBELS TILKNYTING ( 8) Med mellombels tilknyting skal det ikkje betalast tilknytingsavgift, men fast årleg avgift i høve dimensjon på inntaksleidning og avgift etter målt forbruk. AVGIFT FOR FRÅ-/TILKOPLING ( 6) Avgifta er uendra. Ved mellombels stenging til eigedomar som ikkje er i bruk skal det betalast ei avgift for frå-/tilkopling kr pr. kopling. 16

147 ÅRSAVGIFT AVLØP ( 5) Auke på 10% i gjennomsnitt. Årsavgifta vert rekna etter ein fast og ein variabel del. For alle abonnentar gjeld at avløpsmengda blir rekna lik vassmengda, sjå likevel 6. Fastledd; (40% av samla inntekt) Vilkår for utrekning av abonnementsgebyr som for vatn. Dimensjon på leidning i med mer Abonnentgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = 15 Forbruksledd; (60% av samla inntekt) Abonnentar med bustad- og fritidshus betaler anten etter faktisk (målt) vassforbruk og pris pr. m 3, eller stipulert forbruk basert på utrekna bruksareal i samsvar med NS 3940 og pris pr. m 3. Omrekningsfaktor for stipulert forbruk er sett til 1,5 m 3 /m 2 for bustader. Pris pr. m 3 etter målt vassforbruk kr 9,59. Følgjande bruksareal og vassforbruk skal leggjast til grunn for stipulert forbruk: Bruksareal (m 2 ) Grunnlag for Stipulert forbruk (m 3 ) utrekning (m 2 ) Bustadhus Fritidshus < > TILKNYTINGSAVGIFT FOR AVLØP ( 4) Avgifta er auka med 10%. Tilknytingsgebyret skal betalast når eigedom med hus på blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnettved førstegongsoppføring av bygg som blir tilknytt offentleg vass- og/eller avløpsnett. Abonnentar med bustad- og fritidseigedommar skal betale normalsats. For næringseigedommar, offentlege bygg og kombinasjonsbygg blir tilknytingsgebyret fastsett på grunnlag av dimensjon på inntaksleidning for vatn, slik det går fram av tabellen under. Dimensjon på leidning i mm Tilknytingsgebyr Normalsats Gebyrstorleik N x normalsats N = N = N = N = N = 10 > N = 15 17

148 ÅRSAVGIFT FOR RENOVASJON OG TØMMING AV SLAMAVSKILJAR Det vert vist til forskrift om renovasjons- og slamgebyr for Sogndal kommune etter ureiningslova 26 og 34. RENOVASJONSAVGIFT Renovasjonsavgifta er auka med 2,5% frå I tillegg kjem eit administrasjonsgebyr på kr 300. Storleiken på behaldar 140 liter 240 liter Behaldar for våtorganisk avfall med hentefrekvens kvar 14. dag Behaldar for restavfall med hentefrekvens kvar 4. veke Behaldar for papp/papir med hentefrekvens kvar 4. veke I tillegg kjem 25% meirverdiavgift. Satsar for heime- og samkompostering Type kompostering Etter punkt Etter punkt Etter punkt 6.4 Heimekompostering Samkompostering 200 I tillegg kjem 25% meirverdiavgift. Døme på dei mest vanlege gebyrsatsane eks. moms og administrasjonsgebyr. Renovasjon: Standardabonnement (pkt. 6.1) kr Abonnement lik standard, men 240 liter dunk for restavfall i staden for 140 l kr Minimumsgebyr (pkt ) kr Abonnent som heimekomposterar (pkt /6.3.1) kr abonnentar som deler våtorganisk dunk, pr. abonnent (pkt ) kr Hyttegebyr for dei abonnentane som leverer i felles container/dunk (pkt. 6.6) kr Gebyr for fritidshus/fritidshusvære er 40% av standardgebyr ved levering til behaldar/container/bosbu eller i sekk. Ved levering i 3 stk 140 liter behaldarar (våtorganisk avfall, restavfall, papp/pair) er gebyret 50% av standardgebyret. Reduksjon i renovasjonsgebyret: Jfr; revidert gebyrforskrift gjeldande frå Etter grunngjeven søknad kan det gjevast ein gebyrreduksjon på maks 35% i høve eit standardabonnement, jamfør punkt 6.1, til einsleg person i eige husvære, som ikkje har høve til å levere i lag med andre. Fleire abonnementeiningar kan gå saman om avfallsbehaldarar, og gebyret vert fastsett i samsvar med dei kombinasjonane som kjem fram ved samanstilling av volum. Abonnentar som kombinerer/deler behaldarar, vil kunne oppnå ein gebyrreduksjon på maks 35% i høve eit standardabonnement, jamfør punkt 6.1, pr. abonnementeining. Abonnentar som heimekomposterar eller samkomposterar, vil kunne oppnå ein gebyrreduksjon på maks 35% i høve eit standardabonnement, jamfør punkt 6.1, pr. abonnementeining. Ein føresetnad for dette, er imidlertid at reglane i punkt 6.3 vert etterfølgde. 18

149 SLAMGEBYR Det vert ikkje noko endring i det ordinære slamgebyret. I tillegg kjem eit administrasjonsgebyr på 300 kr. Prisane på ekstratømming og nødtømming av slam blir auka i forhold til ny pris frå slamrenovatør. 19

150 Årleg gebyr for tømming etter oppsett tømmeplan og varsling, eks mva Årleg gebyr/stk Årleg gebyr/stk Pris pr m³, registr. totalvolum tank Pris pr m³, registr. totalvolum tank Pris pr. stk Pris pr m³, registr. totalvolum tank Separate slamavskiljarar Separate slamavskiljarar Felles/separat slamavskiljar Felles/separat slamavskiljar Tette oppsamlingstankar Tette oppsamlingstankar 0-4,5 m³, bustadar 0 4,5 m³, bustadar utan toalett tilknytta, samt fritidshus med og utan toalett 4, 5 m³ 4, 5 m³ 0-4,5 m³ 4, 5 m³ Tømming kvart 2. år Tømming kvart 4. år Tømming kvart 2. år. kr 806 kr. 429 kr 203 pr. m³registrert tankvolum Tømming 1 gang pr. år kr 405 pr. m³registrert tankvolum Tømming etter behov i ordinær rute Tømming etter behov i ordinær rute kr kr 405 pr. m³registrert tankvolum Tømming utanom oppsett tømmeplan for dei ulike tankane typane, eks mva Pris pr. stk. pr. gang for ekstratøming Pris pr. stk. pr. gang for ekstratøming Pris pr m³, registrert. totalvolum tank for ekstratøming Pris pr m³, registreret totalvolum tank for ekstratøming Pris pr. stk pr. gang for ekstratøming Pris pr. m³registrert totalvolum tank for ekstratøming Separate slamavskiljarar Separate slamavskiljarar Felles/separat slamavskiljar Felles/separat slamavskiljar Tette oppsamlingstankar 0-4,5 m³, bustadar 0 4,5 m³, bustadar utan toalett tilknytta, samt fritidshus med og utan toalett 4, 5 m³ 4, 5 m³ 0-4,5 m³ 4, 5 m³ Ekstratømming kr pr tømming Nødtømming kr pr tømming kr pr tømming kr pr tømming kr 524 pr m³registrert tankvolum kr 643 pr m³registrert tankvolum kr 524 pr m³registrert tankvolum kr 643 pr m³registrert tankvolum kr pr tømming kr pr tømming kr 524 pr m³registrert tankvolum kr 643 pr m³registrert tankvolum 20

151 Dersom tømming ikkje kan skje grunna manglande klargjering frå abonnenten si side, vert tøminga rekna som utført og ny tilkøyring vert rekna som ekstratøming, jamfør 14 og 16 i Forskrift for innsamling av forbruksavfall og slamtøming. GEBYR FOR GRAVING I KOMMUNAL VEG Gebyr for graving i offentleg veg er kr Gebyret dekker eventuell synfaring, verifisering og handsaming av dokumentasjon. KOSTNAD FOR BRUK AV KOMMUNALE PARKERINGSPLASSAR Ved bruk av kommunale parkeringsplassar, til dømes til riggplass eller arrangement, skal det normalt betalast for bruk av parkeringsplassane etter vanlege satsar. Ved lengre tids bruk eller etter serskilt søknad kan parkeringsplassar reserverast over lengre tid og til nyttast til andre føremål enn parkering. Det skal då betalast kr 100 per parkeringsplass per døgn, minimum 500. FEIE- OG TILSYNSAVGIFT Avgifta er i snitt auka med 10% frå Satsar Satsar Feiing kvart år/tilsyn kvart 4. år Feiing kvart 2. år/tilsyn kvart 4. år Feiing kvart 4. år/tilsyn kvart 4. år Feiing kvar år: kr 460 pluss kr 115 for tilsyn 4.kvart år Feiing kvart 2.år: kr 230 pluss kr 115 for tilsyn 4.kvart år Feiing kvart 4.år: kr 115 pluss kr 115 for tilsyn 4.kvart år Etter forskrift om Brann- og eksplosjonsloven 28 2.ledd samt forskrift om brannførebyggande tiltak og tilsyn 7-5. skal det feiast etter behov, men minst 1 gong kvart 4.år. Tilsyn av fyringsanlegg skal gjennomførast minst ein gong kvart 4.år. KAIAVGIFT / -LEIGE Auke med 3% frå Ved bruk av kommunal kai ved lossing/lasting pr. tonn Ved bruk av kai til fortøying/landliggje pr. dag Ilandstigingsagift pr. person

152 PARKERINGSAVGIFT Parkeringsavgift pr. time 12 13,60 Parkeringsavgift pr. time i randsonene 10 11,20 Dagsatsar Dagsatsar i randsonene P-anlegg Øyande Rådmannen har fullmakt til å gjere mindre justeringar av kva område som inngår i parkeringsordninga, kva område som vert definert som randsonen og å fastsetja satsar for parkering mellom sentrumssats og randsonesats. Tilleggsavgift for manglande betaling er kr 300, og gebyr for parkering i strid med parkeringsreglane er kr 500 i samsvar med forskriftene. PARKERINGSKORT Auke 2,5% frå Årskort ½ Årskort Månadskort Årskort randsone FESTEAVGIFTER GRAVPLASS Avgift for 5 år Kr 200 pr. år pr. grav fakturert for 5 år av gangen 22

153 SOGNDAL KOMMUNE Rådmannen Notat Til: Kopi: Frå: Kommunestyret Rådmannen Arkivkode Arkivsaknr. Løpenr. Dato / / Økonomiplan og årsbudsjett 2015 Oversyn over innspel til økonomiplanarbeidet 1. Kontrollutvalet i Sogndal Framlegg til budsjett for Fjærland Bygdautval Mundal sentrum. 3. Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Budsjett Sogndal og Leikanger kyrkjelege fellesråd Vedlikehalds- og investeringsbehov for kyrkja dei neste 4 åra. 5. Krisesenteret i Sogn og Fjordane Budsjett Samarbeidsutvalet ved Kaupanger skule fråsegn til årsbudsjett FAU ved Kaupanger skule fråsegn til årsbudsjett FAU ved Kvåle skule Auka løyvingar til Kvåle skule. 9. Ny fleirbrukshall i Sogndal Rapport frå hallgruppa. 10. Sogndal ungdomsråd opprusting av parken ved Kaupangsenteret. 11. Atle Bondevik m.fl. Ferdigstilling av siste del av parsellen Dalavegen Åbergevegen til krysset med Rutlinslid. 12. Sogndal skisenter drift AS Søknad om auke i årleg tilskot av skiløyper i Hodlekve. 13. Svein Jarle Selseng, Jan Ove Selseng, Ottar Husum og Bente Leirdal Sleen Søknad om eingongsstønad. 14. AMU Fråsegn til økonomiplan og årsbudsjett Dagfinn Bondevik Søknad om gatelys Side 1 av 1

154

155

156

157

158

159

160

161

162

163

164

165

166

167

168

169

170

171

172

173

174

175

176

177

178

179

180

181

182

183

184

185

186

187

188

189

190

191

192

193

194

195

196

197

198

199

200

201

202

203

204

205

206

207

208

209 Saksprotokoll Utvalg: Formannskapet Møtedato: Sak: 56/14 Arkivsak: 14/1952 Tittel: Saksprotokoll: Økonomiplan og årsbudsjett 2015 Handsaming: Arvid Stenehjem (Ap) bad om gruppemøte. Bruk av Kraftfond II: Framlegg frå Arvid Stenehjem (Ap) på vegne av Ap, Sp, Sv, KrF, V: Gatelys Nordneshaugane ,- Hodlekve, løypepreparering i ,- Pleie kulturlandskapet ved Anestølen ,- Servicebygg Mundal sentrum ,- Framlegget fekk 8 røyster (Ap, Sp, Sv, KrF, V). Framlegg frå Karin Vikane (H) Flyplassen støtte hangard ,- Forprosjekt ny idrettshall Fosshaugane campus ,- Hodlekve, løypepreparering i ,- Kaihuset ,- Framlegget fekk 1 røyst (H). Karin Vikane (H) la fram følgjande endringar i driftsbudsjettet m.v.: I. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett, med følgjande endringar. dvs. ein aukar ikkje satsen for innkreving av eigedomsskatt Reduserte inntekter frå eigedomsskatt Auka bemanning barnehage, til 3, SUM INNDEKNINGSBEHOV

210 Inndekning: Bruk av flyktningefondet Reduserte kostnader til reinhald SUM INNDEKNING II ENDRING I TEKSTHEFTE a) Privatisera reinhald Ber om at Sogndal kommune utgreier innsparing ved privatisera reinhald, jf. Økonomiplan punkt Forvaltning, drift og vedlikehald. b) 10 på topp - endra punkt Fjordstien til: Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å i vareta strandsitjarmiljøet og opne opp geilane. Eva Ramstad (V)la fram følgjande framlegg til endring i driftsbudsjettet: Redusert inntekter eigedomskatt i økonomiplanperioden : ,-. Det vart røysta punktvis med følgjande resultat: I. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett, med følgjande endringar. dvs. ein aukar ikkje satsen for innkrevjing av eigedomsskatt Reduserte inntekter frå eigedomsskatt Fekk ei røyst (H) og fall. Auka bemanning barnehage, til 3, Fekk to røyster (H, V) og fall.

211 SUM INNDEKNINGSBEHOV Inndekning: Bruk av flyktningefondet Fekk to røyster (H, V) og fall. Reduserte kostnader til reinhald Fekk ei røyst (H) og fall. SUM INNDEKNING II ENDRING I TEKSTHEFTE a) Privatisera reinhald Ber om at Sogndal kommune utgreier innsparing ved privatisera reinhald, jf. Økonomiplan punkt Forvaltning, drift og vedlikehald. Fekk ei røyst (H) og fall. b) 10 på topp - endra punkt Fjordstien til: Vi skal gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for allmenta ved å i vareta strandsitjarmiljøet og opne opp geilane. Fekk ei røyst (H) og fall. Eva Ramstad (V)la fram følgjande framlegg til endring i driftsbudsjettet: Redusert inntekter eigedomskatt i økonomiplanperioden : ,-. Fekk ei røyst (V) og fall. Vedtak:

212 1. Kommunestyret godkjenner økonomiplan for og årsbudsjett for 2015 for Sogndal kommune slik det ligg føre i samsvar med spesifikasjon av drifts- og investeringsbudsjett i hovudoversikt drift og investering (jf. punkt 6.1 og 6.4) og budsjettskjema 1A og 1 B (jf. punkt 6.2 og 6.3) og budsjettskjema 2A (jf. punkt 6.5). Samrøystes: Skatt på inntekt og formue vert skriven ut etter høgste lovlege satsar. Tilråding, med 8 røyster (4 Ap, Sp, Sv, KrF, V): 2. Den generelle eigedomsskatten for skattepliktige eigedomar vert sett til 7 promille. Med heimel i eigedomsskattelova 12 s vert skattesatsen for bustader og fritidsbustader sett til 2,6 promille. Eigedomsskatten vert skreve ut i samsvar med eigedomsskattelova og kommunen sin vedtekter for eigedomsskatt. Eigedomar får eigedomsskatt frå det tidspunkt det ligg føre formuesgrunnlag frå Skatteetaten (bustadeigedom) eller når bygningen står ferdig. Eigedomar som tidlegare har fått fritak etter 7a og 7b i eigedomsskattelova, får tilsvarande fritak i Samrøystes: 3. I samsvar med behov for lånefinansiering får rådmannen fullmakt til å godkjenne låneopptak og lånevilkår til investeringar i 2015 på kr med ei avdragstid på inntil 30 år. I tillegg får rådmannen fullmakt til låneopptak i Husbanken med kr til vidare utlån av formidlingslån til innbyggjarane. 4. Kommunestyret vedtek følgjande tillegg i kommunale vedtekter for eigedomsskatt: Kommunestyret har vedteke å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag for bustadeigedom som grunnlag for utskriving av eigedomsskatt for bustadeigedomar i samsvar med eigedomsskattelova 8C-1. Skatteetaten sitt formuesgrunnlag byggjer på årlege utrekna kvadratmetersatsar frå Statistisk Sentralbyrå. Kvadratmeterprisen skal gje ein forventa marknadsverdi pr. kvadratmeter og byggjer på statiske opplysningar om omsette bustader, der det vert teke omsyn til: Bustadtype (einebustad, leilegheit, småhus) Opphavleg byggjeår Arealet på bustaden (primærrom) Geografisk plassering/beliggenheit (tett/spreidd busetnad). Før følgjande type eigedomar er det ikkje høve til å nytte Skatteetaten sitt formuesgrunnlag: Bustader tilhøyrande organisasjonar/institusjonar som ikkje har skatteplikt. Våningshus på gardsbruk. Bustaddel i kombinasjonsbygg der heile bygget er registrert i matrikkel som næringsbygg. Sekundærbustad som Skatteetaten har definert som fritidsbustad. For desse eigedomane gjeld eksisterande kommunale vedtekter for eigedomsskatt.

213

214 Saksframlegg Sakshandsamar: Jostein Aanestad Arkivsaksnr.: 07/ Arkiv: Q53 Parkeringsavtale Fosshaugane Campus * Tilråding: Rådmann får fullmakt til å inngå parkeringsavtale innafor dei økonomiske føresetnadene som ligg i vedlagd utkast til parkeringsavtale dagsett Vedlegg: Brev frå SISOF dagsett Utkast til ny avtale om parkeringsordning på Fosshaugane campus Saksutgreiing: Bakgrunn: Partane på Fosshaugane campus (FC), Høgskulen i Sogn og Fjordane, Sogn og Fjordane fylkeskommune, Sogndal Fotball AS og Sogndal kommune, skreiv under ein parkeringsavtale i 2009 som innebar etablering av ei felles avgiftsbasert parkeringsordning for FC. Parkeringsavtalen var 5 årig, fram til 2014, og har blitt forlenga med eitt år, fram til Parkeringsavtalen inneber at alle partane stiller sine parkeringsplassar vederlagdsfritt til disposisjon for ordninga og at kommunen driftar parkeringsplassane og parkeringsordninga mot kostnadsdekking. Avtalen innebar også at det vart bygd ut 26 p-plassar under Sogndal vidaregåande skule, grusbana, som alle partane fekk ein rett til å løyse inn til kostpris. SFFK har no gjort vedtak om å løyse inn desse plassane, og dei er føre over til SFFK for kr. 5,8 mill. Partane har årleg hatt eit møte om parkeringsordninga og har i den samanheng justert satsane og bruken av parkeringsplassane noko. Det er også gjennomførd ei enkel evaluering etter første femårsperiode. Denne evalueringa viser følgjande: - Parkeringsordninga har fungert etter hensikta ved at alle plassane er utnytta i fellesskap. Det er seld fleire parkeringskort enn tal parkeringsplassar, samtidig som det har vore ledige parkeringsplassar samla sett for området. - Plassane har blitt effektivt utnytta som arbeidsplassparkering. Betalingsordninga inneber at plassane ikkje vert nytta til av andre enn dei som har betalt for denne tenesta og er såleis tilgjengelege for desse. - Det har til tide vore vanskeleg tilgang for parkeringsplasser for gjester (t.d. dei som skal på møte på Fosshaugane campus), serleg på delar av området. Dette er betra ved at det er innført korttidsparkering ved Sognahallen og utvida tal parkeringsplasser ved lærarskulebygget til HiSF.

215 - Bruken av parkeringsgarasjen under Sogndal vidaregåande skule (p-hus Grusbana) har vore for dårleg. Dette er endra etter innføring av nye parkeringssatsar sommaren SISOF har vendt seg til kommunen med førespurnad om kommunen eller partane ønskjer å bidra til utbygging av p-plasser under nytt studenthus i Nedrehagen, jf. vedlagd brev. Dette har blitt drøfta mellom partane på FC. Partane har kome til semje om at vi kan nytte den same modellen som ved utbygging av p-plasser i p-hus Grusbane: Kommunen byggjer ut p-plassar i nytt parkeringshus i Nedrehagen mot å få dekka delar av kapitalkostnadene ved denne utbygginga over parkeringsinntektene. Alle partar får rett til å kjøpe ut desse plassane etter 10 år. Vedlagd følgjer framlegg til ny av tale for FC-området som regulerer desse tilhøva. SISOF har også teke opp med kommunen om kommunen kan byggje ut heile p-anlegget under nytt studenthus, og at alle p-plassane inngår i parkeringsordninga for FC. Dette vil gjere det mogleg å byggje ut parkering under bakken i to fulle etasjar, totalt 180 p-plassar. Ei slik utbygging vil vera i samsvar med måla i arealdelen av kommuneplanen om at flest mogleg p-plasser i sentrum skal byggjar under bakken eller i parkeringshus. Ved ei slik utbygging vil det bli etablert p-plasser ut over eksisterande parkeringskrav og parkeringskrav knytt til SISOF si utbygging. Desse plassane vil då vera tilgjengelege for framtidige utbyggingar i området. Ved å inngå avtalar med partane på FC om vidareføring av parkeringsordninga, inkl. finansiering av p- plassar ut over p-krav, bidreg kommunen til å nå målsettinga i kommuneplanen om utbygging av p- plassar under bakken. Ein 10-årig avtale sikrar inntekter for dekking av kostnader med utbygginga i 10 år. Kommunen tek ein risiko ved at vi ikkje veit inntektsnivået med dei betalingssatsane som vedlagd avtale legg opp til. Rådmannen rår til at vi skal ta denne risikoen for å få etablert framtidsretta parkeringsordningar på FC. Investeringa er lagd inn i økonomiplanene som formannskapet har til handsaming. Kommunen vil også gjere ein utbyggingsavtale med SISOF for å sikre felles utbygging av området, der kommunen byggjer ut to etasjar med parkering, medan SISOF byggjer ut 150 bueiningar for studentar og uteområdet på tomta. Rådmann har fullmakt til å inngå utbyggingsavtalar som ligg innafor vedteke budsjett. Utbyggingsavtalen inneber at SISOF kjøper tomta av kommunen for 23 mill. kroner. Den høge tomteprisen vert grunngjeve med at SISOF må erstatte dei 78 p-plasser som HiSF disponerer i området, noko som utgjer mill. kroner av kjøpesummen for tomta. Kommunen og SISOF går i marknaden i lag for å hente inn prisar for utbygginga. Jostein Aanestad -rådmann-

216

217

218

219

220 Saksprotokoll Utvalg: Formannskapet Møtedato: Sak: 57/14 Arkivsak: 07/688 Tittel: Saksprotokoll: Parkeringsavtale Fosshaugane Campus Handsaming: Vedtak: Rådmann får fullmakt til å inngå parkeringsavtale innafor dei økonomiske føresetnadene som ligg i vedlagd utkast til parkeringsavtale dagsett

221 Saksframlegg Sakshandsamar: Aud Kari Isane Arkivsaksnr.: 14/ Arkiv: 223 C00 Kulturmidlar resttildeling * Tilråding: Resten av kulturmidlane 2014 vert fordelt slik: Amlabukta grendalag; Vedlikehald av Rumohr-kunstverket på Kaupanger kai kr Dans utan grenser - jubileumsturne kr Sogndal folkehøgskule jubileums ungdomsfest kr Samla sum på kr vert å dekke over budsjettpost Vedlegg: Prenta vedlegg: Retningsliner for tildeling av kulturmidlar Uprenta vedlegg: Søknadene Saksutgreiing og vedtak i sak 22/14 Kulturmidlar 2014 Saksutgreiing: Kommunen har fått inn fire søknadar om kulturmidlar etter at hovudtildelinga blei gjort i juni I følgje retningslinene for tildeling av kulturmidlar skal det leggjast vekt på følgjande: Tiltak for barn og unge skal prioriterast. I tillegg vil ein kunne prioritere tiltak som gjev eit kulturtilbod til folk i kommunen som konsertar og andre framsyningar og drift av forsamlingslokale. Lokale tiltak skal prioriterast framfor tiltak på regional/fylkesplan. Amlabukta grendalag; Rumohr kunstverket har stått på Kaupanger kai sidan 1970-talet. Dette er eit særmerkt og spesielt kunstverk, treskulptur. I samband med renovering og bygging av gjestehamn, stupetårn m.v. blei kunstverket flytta. Amlabukti grendalag har dei siste åra teke ansvar for kunstverket på Kaupanger kai, og søkjer no om ,- kroner i støtte for dette arbeidet. I samband med flyttinga blei det avdekka trong for rehabilitering av kunstverket. Amlabukti grendalag har lagt ned ein stor innsats i form av dugnad og hatt kostnader med å flytte og sette kunstverket i stand att. Kunstverket er eit særmerkt kulturelement på kaia på Kaupanger. Det er viktig at Sogndal kommune bidrar til at dette kunstverket fortset å vere den kunstskatten det er, og vi vil gje all honør til grendalaget som har teke

222 på seg ansvaret for dette kunstverket. Vi vurderer det slik at det kan gjevast støtte til dette av kulturmidlane i medhald av pkt. 2 i retningslinene. Dans utan grenser; Danseverkstadane i Sogndal, Luster, Førde, Florø og Fjaler har sommaren 2014 gjennomført prosjektet «Love@first sight» som ein jubileumsturne i Italia sommaren Danseverkstadane blir drivne av ungdom for barn og ungdom og er eit viktig og positivt ungdomstiltak. Luster kommune støttar prosjektet med kr under føresetnad om at dei samarbeidande kommunane også støttar prosjektet. Prosjektet kjem inn under pkt. 1 i retningslinene. Sogndal folkehøgskule; Sogndal folkehøgskule arrangerte i samband med folkehøgskulejubileet 150 års markering og grunnlovas 200 års jubileum, ein ungdomsfest på Sogndal folkehøgskule der lokale utøvarar innan musikk, dans og bilde deltok. Dei søkjer om støtte på ,- kroner. Sogndal folkehøgskule har vore og er ein viktig kulturell institusjon i Sogndal. Prosjektet blir vurdert å komme under både pkt. 1 og 2 i retningslinene. Huset i bygda; «Huset i bygda» er eit prosjekt i regi av Sogn og Fjordane ungdomslag som jobbar med å løfte fram og styrke dei organisasjonseigde kulturbygga i kommunane heldt dei regionsamling i Sogndal. Dei bygger bl.a. ein husdatabase som dokumenterer ulike forhold og sider ved det einskilde kulturbygget. Dette har lokalhistorisk verdi. Dei søker om kr i støtte til dette kartleggingsarbeidet knytt til kulturbygga innanfor Sogndal kommune. Vi vurderer at tiltaket ikkje stettar retningslinje godt nok til å få støtte over kulturmidlane. Vurdering: Vi har noko større midlar til resttildelinga i år sidan det ikkje vert nytta midlar til nyttårskonserten i Vi har ,- til resttildelinga. Utifrå retningslinene vil rådmannen tilrå at tre av søknadane vert imøtekomne. Sogndal Jostein Aanestad rådmann

223 SOGNDAL KOMMUNE Rådmannen Arkivkode Arkivsaknr. Løpenr. Dato 223 C00 13/ / Retningsliner for kulturmidlar 1. Generell Kulturmidlane kan søkast på av alle lag og organisasjonar som arrangerer kulturtilbod for barn og ungdom. Dette gjeld all aktivitet. (Ein kan og få tilskot til instruksjon og rettleiing og til leiaropplæring) Tilskotet kan ikkje nyttast til investeringar i bygg og anlegg eller til normale driftsutgifter for institusjonar med særskild statleg tilskotsordning til drift. 2. Vilkår for å få tilskot Tiltaket må kome innanfor ei romsleg tolking av kulturomgrepet. Søkjar kan vere lag, samskipnader, institusjonar (eller einskildpersonar) som driv kulturarbeid i kommunen. Prinsippet må vere at tiltaket vil gje auka aktivitet og trivsel for innbyggjarane i ei grend eller i heile kommunen. Tilskotet vert gjeve etter m.a. aktivitet, medlemstal, økonomi og kontingent, og ein vil prioritere nye tiltak og lag som driv aktivt, men økonomisk forsvarleg. Søknadsfrist må overhaldast - med unnatak av pkt Det skal nyttast eige søknadsskjema. Med søknaden skal det følgje utdrag av rekneskapen og ein grunngjeven plan for det vidare arbeidet. 3. Tidspunkt for fordelinga Det er ei fast hovudutdeling for året med søknadsfrist 1. april. Ein del av midlane bør haldast att til resttildelinga i desember. Formannskapet kan og nytte kulturmidlane til eigne tiltak elles i året. Desse tildelingane kan gjevast på grunnlag av søknader eller på initiativ frå formannskapet. Kommunestyret har delegert til formannskapet å fordele kulturmidlane. Retningslinene bør evaluerast fjerde kvart år. 4. Kommunen har følgjande prioriteringar Vedtekne retningsliner for tildeling av kulturmidlar i Sogndal kommune ligg til grunn for tildelinga med følgjande presiseringar/prioriteringar: Tiltak for barn og unge er prioriterte. I tillegg vil ein kunne prioritere tiltak som gjev eit kulturtilbod for folk i kommunen - som konsertar og andre framsyningar - og drift av forsamlingslokale. Lokale tiltak skal prioriterast framfor tiltak på regional/fylkesplan. Ein del av midlane skal kunne nyttast i eit samarbeid med lag/organisasjonar/skular for å få gjennomført vedtekne tiltak t.d. i friluftsplanen og miljøplanen. Ut over dette er det ingen øyremerka tilskot. Vedteke i kommunestyre som k-sak 0036/02. (Arkivsak nr. 02/923)

224 Saksprotokoll Utvalg: Formannskapet Møtedato: Sak: 58/14 Arkivsak: 14/3700 Tittel: Saksprotokoll: Kulturmidlar resttildeling Handsaming: Vedtak: Resten av kulturmidlane 2014 vert fordelt slik: Amlabukta grendalag; Vedlikehald av Rumohr-kunstverket på Kaupanger kai kr Dans utan grenser - jubileumsturne kr Sogndal folkehøgskule jubileums ungdomsfest kr Samla sum på kr vert å dekke over budsjettpost

225 Saksframlegg Sakshandsamar: Jostein Aanestad Arkivsaksnr.: 14/ Arkiv: 243 D11 Søknad om kommunal forskotering av spelemidlar frå Kaupanger idrettslag * Tilråding: Sogndal kommune gjev eit lån kroner til Kaupanger idrettslag finansiert frå Kraftfond II, til mellomfinansiering av spelemiddel for anleggsnummeret Lånet skal betalast ned når prosjektet får utbetalt spelemidla. Renta vert sett til 1 mnd. Nibor pluss 0,5%. Renteinntektene vert tilførd avkastningsfondet for Kraftfond II medan avdraget vert tilbakeførd grunnkapitalen i Kraftfond II. Det vert gjort følgjande endringar i investeringsbudsjettet for 2014: Utlån (05200) ,- Bruk av ubunde investeringsfond ,- Vedlegg: Søknad om kommunal forskotering av tippemidlar jamfør utbygging av Kaupanger stadion kunstgras, dagsett Saksutgreiing: Vi viser til vedlagd søknad frå Kaupanger idrettslag om forskotering av tippemidlar. I søknaden heiter det: Kaupanger stadion - kunstgras har vore eit forsøksprosjekt der ein har lagt kunstgrasdekke oppå eksisterande grasbane, utan det massive grunnarbeidet som ein må gjennom ved ordinær kunstgrasbanebygging. Både Noregs fotballforbund og kulturdepartementet har vore inne i prosjektet, både gjennom møter og at dei har fått tilsendt dokumentasjon gjennom byggeprosessen. Det vart og søkt om, og ein hadde ein forståing av utbetaling av, forsøksmidlar til anlegget. Desse midlane var utanfor ordinære tippemiddelsøknadar og ville verte utbetalt raskt. Det viste det seg at ein ikkje fekk separate forsøksmidlar til anlegget, og ein er no inne i køen for ordinære tippemidlar. Dette har ført til at Kaupanger idrettslag er i ein akutt økonomisk situasjon då ein ikkje får utbetalt tippemidlar på anlegget før i Anlegget er førehandsgodkjent og søknadsberettiga for tippemidlar med ein innsendt totalkalkyle på kroner , tippemiddelandel kroner ,- Anleggsnummeret er Anlegget var ferdigstilt i 2012, men ein har først no underskreve eit forlik vedrørande betaling for arbeidet til utførande firma av prosjektet. Summen av utlagde

226 midlar og resultatet av forliket er av ein slik storleik at idrettslaget ikkje har mogelegheit til å forskotere dette sjølve. Anlegget er på langtidsdelen av fylkeskommunal idrettsplan, og det er forventa utbetaling av tippemidlar i 2018 Kaupanger idrettslag ber om kommunal forskotering stor kroner i med låneperiode fram til utbetaling av tippemidlar finn stad. Utbetaling av tippemidlar vil då gå til å innfri lånet og lånet vil verte innfridd. Kaupanger idrettslag er innforstått med at ein må betale finanskostnader for forskoteringa, men ber om at dette vert gjort på så gunstig måte som mogeleg. Vurdering: Kommunen har i nokre høve bidrege med mellomfinansiering av tippemidlar, m.a. til den andre kunstgrasbana og til nytt garderobeanlegg til Kaupanger idrettslag (KIL) og til utbyggingar i Hodlekve. Kommunen har også bidrege med lån til Sogndal Fotball i samband med utbygging av Fosshaugane stadion, til Sognahallen AS for bygningsmessige utbetringar og til Sogndal Kulturhus AS for investering i kinoteknisk utstyr. Idrettsanlegget til KIL på Kvernhushaugen er eit sers viktig anlegg for innbyggjarane på Kaupanger, og gjev eit breitt tilbod om organiserte og uorganiserte aktivitetar. Gode idrettsanlegg bidreg til ei god fokehelse. KIL har kome opp i ein serleg krevjande situasjon både i forhold til finansiering av utbygginga og i forhold til avtale og vilkåra for levering av kunstdekket. I denne spesielle situasjonen vil rådmann rå til at kommunen yter eit lån for mellomfinansiering av tippemiddel. Lånet bør ytast med dei same vilkåra for rente i låneperioden og sikkerheit som kommunen har gjort i tilsvarande saker. Sogndal 18. nov 2014 Jostein Aanestad rådmann

227 Sogndal kommune Kaupanger 17.nov 2014 Postboks Sogndal Kaupanger idrettslag Postboks Kaupanger Søknad om kommunal forskotering av tippemidlar jamfør utbygging av Kaupanger stadion kunstgras. Kaupanger stadion - kunstgras har vore eit forsøksprosjekt der ein har lagt kunstgrasdekke oppå eksisterande grasbane, utan det massive grunnarbeidet som ein må gjennom ved ordinær kunstgrasbanebygging. Både Noregs fotballforbund og kulturdepartementet har vore inne i prosjektet, både gjennom møter og at dei har fått tilsendt dokumentasjon gjennom byggeprosessen. Det vart og søkt om, og ein hadde ein forståing av utbetaling av, forsøksmidlar til anlegget. Desse midlane var utanfor ordinære tippemiddelsøknadar og ville verte utbetalt raskt. Det viste det seg at ein ikkje fekk separate forsøksmidlar til anlegget, og ein er no inne i køen for ordinære tippemidlar. Dette har ført til at Kaupanger idrettslag er i ein akutt økonomisk situasjon då ein ikkje får utbetalt tippemidlar på anlegget før i Anlegget er førehandsgodkjent og søknadsberettiga for tippemidlar med ein innsendt totalkalkyle på kroner , tippemiddelandel kroner ,- Anleggsnummeret er Anlegget var ferdigstilt i 2012, men ein har først no underskreve eit forlik vedrørande betaling for arbeidet til utførande firma av prosjektet. Summen av utlagde midlar og resultatet av forliket er av ein slik storleik at idrettslaget ikkje har mogelegheit til å forskotere dette sjølve. Anlegget er på langtidsdelen av fylkeskommunal idrettsplan, og det er forventa utbetaling av tippemidlar i 2018 Kaupanger idrettslag ber om kommunal forskotering stor kroner i med låneperiode fram til utbetaling av tippemidlar finn stad. Utbetaling av tippemidlar vil då gå til å innfri lånet og lånet vil verte innfridd. Kaupanger idrettslag er innforstått med at ein må betale finanskostnader for forskoteringa, men ber om at dette vert gjort på så gunstig måte som mogeleg. Med voner om positiv handsaming Bjarte Ramstad Leiar KIL

228 Saksprotokoll Utvalg: Formannskapet Møtedato: Sak: 59/14 Arkivsak: 14/3741 Tittel: Saksprotokoll: Søkand om kommunal forskottering av tippemidlar frå Kaupanger idrettslag Handsaming: Vedtak: Sogndal kommune gjev eit lån kroner til Kaupanger idrettslag finansiert frå Kraftfond II, til mellomfinansiering av spelemiddel for anleggsnummeret Lånet skal betalast ned når prosjektet får utbetalt spelemidla. Renta vert sett til 1 mnd. Nibor pluss 0,5%. Renteinntektene vert tilførd avkastningsfondet for Kraftfond II medan avdraget vert tilbakeførd grunnkapitalen i Kraftfond II. Det vert gjort følgjande endringar i investeringsbudsjettet for 2014: Utlån (05200) ,- Bruk av ubunde investeringsfond ,-

229 Saksframlegg Sakshandsamar: Aud Kari Isane Arkivsaksnr.: 14/ Arkiv: Kommunal plan for Fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Rullering av handlingsprogrammet. * Tilråding: Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv vert godkjend med følgjande endringar i handlingsprogrammet kortsiktig del: 1. Nytt tiltak; Klatrepark Trudvang 2. Nytt tiltak; Klatrepark Kaupanger 3. Nytt tiltak; Rehabilitering ballbinge Trudvang 4. Nytt tiltak; Rehabilitering av ballbingar 5. Nytt tiltak; Friluftsanlegg med flytebrygge Amla 6. Nytt tiltak; Ballbinge Kvåle Vedlegg: 1. Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv med revidert kapittel 8. Saksutgreiing: Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv blei vedteken i Sogndal kommunestyre For at tiltak i kommunen (geografisk) skal kunne få tildelt spelemidlar til bygging av anlegg, er det eit krav om at planen inneheld eit handlingsprogram som syner anlegg for bygging dei neste åra. Det aktuelle anlegget som det vert søkt om spelemidlar til må ligge inne i kommunen sitt handlingsprogram. Difor må handlingsprogrammet rullerast årleg, der nye aktuelle tiltak blir lagt inn i planen. Planen skal reviderast og rullerast i samsvar med det kommunale plansystemet. Ein revisjon er definert som ein ny plan med fullstendig sakshandsaming etter Plan- og bygningslova med slutthandsaming i kommunestyret. Vesentlege endringar i planen krev revisjon. Dette kan vere heilt nye, større anlegg eller mindre anlegg som ikkje er i samsvar med planen sine mål. Med rullering er meint mindre vesentlege endringar i handlingsprogrammet. Dersom rullering berre medfører endringar i prioriteringslista av allereie oppsette tiltak og ikkje vesentlege endringar elles kan handsaming av saka delegerast til formannskapet. Anlegg kostnadsrekna til kr eller mindre kan rullerast inn kvart år og treng ikkje stå i handlingsplanen. Anlegg som står på den langsiktige uprioriterte lista, bør rullerast inn i den prioriterte handlingsplanen når oversyn over kostnadene ligg føre. Denne typen endringar vert vurdert som mindre vesentlege.

230 Vi har fått inn følgande prosjekt som er bedd teken inn i handlingsprogrammet; 1. Klatrepark Trudvang 2. Klatrepark Kaupanger 3. Rehabilitering ballbinge Trudvang 4. Rehabilitering av ballbingar i Sogndal kommune 5. Friluftsanlegg med flytebrygge Amla 6. Ballbinge Kvåle Vurdering: Det ligg føre søknad om spelemidlar til klatrepark på Trudvang, rehabilitering av ballbinge på Trudvang, Friluftsanlegg med flytebrygge i Amla i regi av Indre Sogn kystlag og ballbinge på Kvåle i regi av Solsida grendalag. Klatreparkar er ei nærmiljøsatsing som vi føresler også bør leggast i nærleiken av Kaupanger skule. Denne føresler vi også blir synleggjort i handlingsprogrammet, men vil ikkje kunne søkast midlar på før i For ein del år sidan var bygging av ballbingar ei nærmiljøsatsing der det blei bygd fleire i Sogndal. Fleire av desse bør no rehabiliterast. Vi føresler difor at det må gjerast ein gjennomgang av alle ballbingane i kommunen for å kartlegge tilstanden. Det er fleire andre større prosjekt på gang, men vi ser ikkje at dei vil vere klare til søknadsfristen på spelemidlar 15.januar 2015 og tar difor ikkje med fleire for Prosjekta må vere med i planen sitt handlingsprogram for å kunne vere søkjegode. Rådmann vil rå til at følgande tiltak vert teke inn i handlingsprogrammet (kap. 8) i Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Klatrepark Klatrepark Rehabilitering ballbinge Rehabilitering ballbingar Frilutsanlegg med lytebrygge Ballbinge Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Indre Sogn kystlag Solsida grendalag Trudvang 2015 Nyt anlegg Eige nye nærmiljøanlegg. Støte frå Sparebanksitinga Kaupanger 2016 Nyt anlegg Sjå ovanfor Trudvang 2015 Rehabilitering Diverse Rehabilitering Gå gjennom og ilstandsvurdere alle ballbingane i kommunen. Gjennomføre nødvendig rehabilitering i løpet av 4 år. Amla 2015 Nyt anlegg Kvåle 2015 Nyt anlegg Handsaming av dei ulike søknadene om spelemidlar, der ordinære anlegg og nærmiljøanlegg skal prioriterast kvar for seg, kjem som eiga sak til formannskapet. Sogndal, Jostein Aanestad rådmann

231

232 Sogndal kommune KOMMUNAL PLAN FOR FYSISK AKTIVITET, IDRETT OG FRILUFTSLIV Vedteken av kommunestyret

233 Framsidefoto: Tor Yttri 2

234 Overordna mål Sogndal kommune vil leggje til rette for eit allsidig, helsefremjande tilbod innanfor fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv for alle innbyggjarane, der vi òg vil leggje til rette for tradisjonelt og nyskapande friluftsliv. Barn og ungdom er særleg prioriterte grupper, og vi skal vere mellom dei beste i landet på fysisk aktivitet i skulen. I samarbeid med skular, idrettslag og friluftsorganisasjonar vil kommunen leggje til rette for auka friluftsaktivitetar, breiddeidrett og idrett på høgt nivå. Strategiane 1. Vi skal prioritere drift, vedlikehald/rehabilitering og bygging av anlegg slik at barn og unge kan drive allsidig aktivitet i nærmiljø og skule. 2. Grøne område og plass til eigenorganisert aktivitet er ein føresetnad i alle skuleområde. 3. Vi skal prioritere anlegg og tilrettelegging som byr inn til spontan aktivitet og bruk av elv, fjord og grøne område i sentrum. 4. Vi skal i samarbeid med organisasjonar og grunneigarar leggje til rette for aktivitetar som klatring, stisykling og frikøyring på ski. 5. Vi skal samarbeide med lag, organisasjonar og institusjonar (primært skulane) for å auke aktiviteten mellom innbyggjarar og gjester i Sogndal, og samordne drift og bygging av anlegg og tilrettelegging for fysisk aktivitet. 6. Vi skal leggje til rette for mjuke trafikantar slik at fleire vel t.d. sykkel som transportmiddel. 7. Vi skal prioritere tiltak som synleggjer høvet til tur- og friluftsliv frå grendene, 3

235 INNHALD 1 FØREORD INNLEIING Bakgrunn for planarbeidet Plankrav Planprosess Spelemidlar STATUS Resultatvurdering Ungdomsbasen Fysisk aktivitet i skule, SFO og barnehage Trening for vaksne og eldre Oversyn over idretts- og friluftsanlegg Oversyn idretts- og friluftsaktivitet Leikeplassar SOGNDAL SOM UTDANNINGSSTAD FOR IDRETT OG FRILUFTSLIV Fosshaugane Campus Sogndal vidaregåande skule Høgskulen i Sogn og Fjordane Sogndal Folkehøgskule Sognahallen og Idrettssenteret Fjellsportfestivalen FOLKEHELSE Folkehelseprogrammet - Partnarskap for folkehelse Sogn Frisklivssentral Folkehelse og førebyggjande helsearbeid i Sogn Sognefjordvegen eit folkehelseprosjekt på tvers Skilting av turvegar Idrett og fysisk aktivitet i Norge ANALYSE AV BEHOV FOR AKTIVITET OG ANLEGG Folketalsutvikling Nasjonale utfordringar Ungdomsrådet og elevråda sine innspel Innspel frå innvandrarane, eldrerådet og rådet for funksjonshemma Behov for anlegg Sogndal Skisenter Fleirbrukshall på Kvåle Kaupanger Idrettspark Fjordstien Norane Idrettslag Areal for friluftsliv Utbetring av leikeplassar Friluftsliv MÅL OG STRATEGIAR Nasjonale mål og strategiar Idrett og fysisk aktivitet for alle Overordna nasjonale mål Friluftsliv ei satsing på friluftsliv i kvardagen Folkehelse Universell utforming tilgjenge for alle Estetikk og miljøomsyn Bevaring av biologisk mangfald Regionale mål og strategiar Kommunale mål og strategiar Oppsummering og avgrensing Kommuneplan Kommuneplanen sin arealdel Sykkelplan Hovudplan for trafikktrygging Klima og energiplanen

236 7.3.7 Plan for oppfølging/utbygging av gangvegar/stiar og grønt-korridorar i Sogndal sentrum Strategisk plan for utvikling av grunnskulen i Sogndal Plan for skulefritidsordninga i Sogndal kommune Strategi for innhald og oppgåver i barnehagen Folkehelse Mål for kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv HANDLINGSPROGRAM Handlingsprogram for perioden Økonomisk oversyn i handlingsprogrammet Nærmiljøanlegg Omtale av større utbyggingsprosjekt i handlingsprogrammet Fjordstien Fleirbrukshall på Kvåle Utbygging av Sogndal Skisenter Vidareutvikling av Kaupanger idrettspark Langtidsprogram Oversyn over planlagde aktivitetar i perioden OPPFØLGING OG GJENNOMFØRING ØKONOMI Sikring av areal Gjennomføring Økonomi og finansiering Bygging og opprusting av leikeplassar Konsekvensar ved brot på krav VIL DU VITE MEIR? Vedlegg: 1. Definisjonar 2. Oversyn over eksisterande idretts- og friluftsanlegg 3. Oversyn over idrettslag og grupper 4. Nærare omtale av tiltak i langtidsprogrammet 5. Trimtilbod i Sogndal 6. Trimtilbod i Sogndal 7. Kart over eksisterande idretts- og friluftsanlegg Sogndal sentrum 8. Kart over eksisterande idretts- og friluftsanlegg Kaupanger 9. Kart over eksisterande idretts- og friluftsanlegg Norane 10. Kart over eksisterande idretts- og friluftsanlegg Sogndalsdalen 11. Kart over eksisterande idretts- og friluftsanlegg Fjærland 12. Klassifisering av friluftsområde FRIDA 13. Kart over planlagde idretts- og anlegg i Sogndal kommune 14. Kart over turvegar i Sogndal sentrum 5

237 1 FØREORD Fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv er område som engasjerer mange menneske på fritida. Offentlige styresmakter og frivillige organisasjonar samarbeider på alle nivå for at innbyggjarane skal få best moglege tilhøve til å drive fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv både i organiserte og i eigenorganiserte former. Fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv skjer hovudsakleg i eigenorganiserte former eller i regi av idrettslag i Norges Idrettsforbund, DNT og andre frivillige organisasjonar. I tillegg har kommersielle treningstilbod auka i omfang dei seinare åra. Arbeidet er organisert politisk og administrativt på statleg, fylkeskommunalt og kommunalt nivå. På alle nivå føregår det eit samarbeid mellom offentlege styresmakter og frivillige organisasjonar. Idrett er ein del av det utvida kulturomgrepet, og kulturtilbodet er frå 2007 ei lovpålagd oppgåve: 4. Fylkeskommunen og kommunen sine oppgåver: Fylkeskommunen og kommunen skal syte for økonomiske, organisatoriske, informerande og andre relevante verkemiddel og tiltak som fremjar og legg til rette for eit breitt spekter av kulturverksemder regionalt og lokalt. 5. Felles oppgåver Staten, fylkeskommunen og kommunen skal syte for : - at kulturlivet har føreseielege utviklingskår - å fremje profesjonalitet og kvalitet i kulturtilbodet og leggje til rette for deltaking i kulturaktivitetar - at personar, organisasjonar og institusjonar har tilgang til informasjon om ordningar med økonomisk støtte og om andre verkemiddel og tiltak. Frå Kulturlova. Lov om offentlege styresmakters ansvar for kulturverksemd Foto: Tor Yttri 6

238 2 INNLEIING 2.1 Bakgrunn for planarbeidet Anlegg for fysisk aktivitet og friluftsliv som det skal søkjast om spelemidlar til, må vere innarbeidd i ein kommunal plan. Det er ingen strenge krav til utforming av planen, og kommunen står fritt til å velje form og organisering. Det sentrale er at anlegg og andre tiltak skal vere innarbeidd i ein strukturert plan for området. Planen er utarbeidd i samsvar med kulturdepartementet sin rettleiar. Nærare forklaring til omgrep knytt til denne planen finn du i vedlegg 1. Ein kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv er eit politisk dokument og difor eit styringsverktøy for å nå kommunen sine mål på dette feltet. Departementet stiller krav om at planen inneheld vurderingar av mål og resultat av førre plan. I følgje departementet sine føresegner for tildeling av spelemidlar er det nokre anleggtypar som òg må vere med i den fylkeskommunale planen (regional plan). Det er difor viktig at den kommunale og regionale planen vert samkøyrd både i planprosess og innhald. Departementet sitt føremålet med planen er : - sterkare kommunal styring av anleggsutbygging - klårare prioritering i kommunen - utvikling av anlegg sett i større og heilskapleg perspektiv. Planarbeidet har basis i Kommuneplan samfunnsdel som trekker opp kommunen sine visjonar og verdiar for framtida. Andre relevante kommunale plandokument har vore Plan for oppfølging og utbygging av gangvegar/stiar og grøntkorridorar i Sogndal sentrum (2010), Sykkelplan for Sogndal sentrum ( ), Strategisk plan for utvikling av grunnskulen i Sogndal , Plan for skulefritidsordninga i Sogndal kommune og Strategi for innhald og oppgåver i barnehagen Vidare har regionale prosjekt som etablering av Sogn Frisklivssentral (Leikanger, Luster og Sogndal), Folkehelse og førebyggande helsearbeid i Sogn og Sognefjordvegen eit folkehelseprosjekt på tvers vore ein del av plangrunnlaget. Arbeidet med revisjon av arealdelen av kommuneplanen har gått parallelt med dette planarbeidet, og innspel til arealdelen har òg vore vurdert i denne planen. Framlegg til Regional plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv legg føringar for det kommunale planarbeidet. Nasjonale føringar til planarbeidet har vore: Den viktigaste målgruppa for bruk av spelemidlar er barn (6-12 år) og ungdom (13-19) år. Krav om universell utforming. Krav om å sikre barn og unge sine interesser i planlegginga. Krav om estetisk og miljømessig kvalitet av anlegg. Planen har eit handlingsprogram for dei fire første åra ( ) og eit langtidsprogram for den same perioden. 2.2 Plankrav Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv er ein tematisk delplan som er utarbeidd som del av den samla kommuneplanlegginga for Sogndal kommune og innarbeidd i kommunen sin planstrategi. Planen er heimla i Plan- og bygningslova kapt. IV. Planen har ikkje juridisk bindande verknader når det gjeld arealdisponering. Arealvurderingar som er gjort i planen, må vere med i arealdelen i kommuneplanen for å få rettsverknad. Prosjekt som er med i planen sitt 4-årige handlingsprogram skal vere avklara gjennom arealdelen i kommuneplanen.

239 Planen skal reviderast og rullerast i samsvar med det kommunale plansystemet. Ein revisjon er definert som ein ny plan med fullstendig sakshandsaming etter 20-5 i Plan- og bygningslova, med slutthandsaming i kommunestyret. Vesentlege endringar av planen som til dømes at heilt nye, større anlegg eller mindre anlegg som ikkje er i samsvar med planen sine mål, vert teken inn i planen, krev revisjon. Overføring av tiltak frå langtidsprogrammet til handlingsprogrammet krev og revisjon av planen. Med rullering er meint mindre vesentlege endringar av handlingsprogrammet. Nærmiljøanlegg kan takast inn i handlingsprogrammet ved rullering. 2.3 Planprosess Kommunestyret gjorde i møtet vedtak om å starte revisjon av eksisterande kommunal plan for idrett, friluftsliv, fysisk aktivitet og folkehelse ( ). Formannskapet gjorde i møte den vedtak om at eksisterande plan vart gjort gjeldande til ny plan vert vedteken, og planarbeidet starta opp i november Informasjon om start av planarbeidet vart annonsert og elles gjort kjend gjennom kommunen si nettside og i brev til idrettsog friluftsorganisasjonane i kommunen, til skular, ungdomsråd, eldreråd og rådet for funksjonshemma, der alle har vorte oppmoda om å kome med innspel til planarbeidet. Det vart oppnemnd ein politisk sakskomité med fem medlemar. Mandat for komiteen har vore å revidere eksisterande plan for idrett, friluftsliv, fysisk aktivitet og folkehelse i samsvar med departementet sine retningsliner. Komiteen skulle leggje særleg vekt på oppdatering av handlingsprogrammet og prioritering av tiltak. Satsinga på folkehelse skulle vidareførast i planen. Det har vore halde følgjande møte i samband med planprosessen: Informasjonsmøte for lag og organisasjonar. Møte med rådet for funksjonshemma eldrerådet og ungdomsrådet. Høyringsmøte. I tillegg til møtet i ungdomsråda fekk alle elevråda eige brev med oppmoding om å kome med innspel til planarbeidet. 2.4 Spelemidlar Staten yter tilskot til anlegg for idrett og fysisk aktivitet. Spelemidlar til bygging og rehabilitering skal vere med å gi ein infrastruktur som gir innbyggjarane høve til å drive både eigenorganisert aktivitet og aktivitet i regi av den friviljuge medlemsbaserte idretten. Søknader om spelemidlar vert sendt gjennom kommunen der anlegget er planlagt. Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv er det styrande dokument når det gjeld prioritering av søknadene. Fylkeskommunen set opp eit oversyn over innkomne søknader, som vert sendt til Kulturdepartementet. Departementet fastset ut frå dette rammene til fylkeskommunane, som avgjer detaljfordelinga av spelemidlane til kommunane og dei einskilde anlegga. Dei siste åra har det vore eit relativt stort sprik mellom søknadssum og tildeling av spelemidlar, og Sogn og Fjordane er eitt av dei fylka, der etterslepet er størst. Denne utfordringa har Kulturdepartementet grepe fatt i, og ein større del av overskotet frå Norsk Tipping vil no gå til spelemidlar til anlegg. Fylkeskommunen peikar å at dette likevel ikkje er tilstrekkeleg til å løyse utfordringane i inneverande planperiode, og at fylkeskommunen i større grad må ta stilling til kor mange store anlegg som skal få spelemidlar. I framlegg til regional plan er det eit mål at spelemidlane vert fordelt slik: 15 % til nærmiljøanlegg 55 % til anlegg styrt av den regionale planen 30 % til ordinære anlegg styrt av kommunale planar. 8

240 Det kan løyvast spelemidlar til ordinære anlegg og nærmiljøanlegg. 1 Med nærmiljøanlegg er meint anlegg eller område for eigenorganisert fysisk aktivitet, hovudsakleg i bu- og/eller opphaldsområde. Med nærmiljøanlegg er meint berre utandørsanlegg. Reine reiskapsleikeplassar (sandkassar, husker, sklier, vipper, klatrehus osb.) fell utanfor ordninga. Grunnlaget for tilskot til nærmiljøanlegg er avgrensa oppover til kr Nedre godkjende kostnadsramme er kr Det kan søkjast om tilskot på inntil 50% av godkjend kostnad. Nærmiljøanlegg med kostnadsramme over kr skal vere ein del av en vedteken kommunal plan som omfattar idrett og fysisk aktivitet. Utbygging av nærmiljøanlegg for fysisk aktivitet bør gjerast i samsvar med vedtekne mål, og difor bør òg mindre nærmiljøanlegg vere omtalt i ein kommunal plan. Der ikkje anna er fastsett, kan det ytast tilskot til ordinære anlegg medrekna rehabilitering på inntil 1/3 av godkjend kostnad. Høgaste tilskotssum er Kr For somme anleggstypar er det fast særskilte makstilskotssummar. Der ikkje anna er fastsett, utgjer kr den nede grensa for godkjend kostnad. For kart er det nedre grensa for godkjend kostnad kr Sjå departementet sine føresegner om tilskot til anlegg for idrett og fysisk aktivitet for særskilte tilskotsbeløp. Det må liggje føre idrettsfunksjonell førehandsgodkjenning før søknad om spelemidlar vert sendt og før arbeidet vert sett i gang. 2 1 Kulturdepartementet: Føresegner om tilskot til anlegg for idrett og fysisk aktivitet Sjå vedlegg 1 Definisjonar. 3 STATUS Foto: Ken Eivind Thompson 3.1 Resultatvurdering Følgjande tiltak er gjennomførde i høve til den tidlegare planen: - Utbygging av Kvåle Idretts- og aktivitetspark (Kvåle stadion). - Stor hall m/garderobar Fosshaugane Campus - Squash hall Fosshaugane Campus - Liten hall dans/aerobic - Fosshaugane Campus - Klubblokale Fosshaugane Campus - Klubblokale Fosshaugane Campus - Sykkelsal Fosshaugane Campus - Treningsstudio Fosshaugane Campus - Uthaldssal Fosshaugane Campus - Oppgradering av eksisterande lysanlegg i Hodlekve - Kunstgrasbane Kaupanger - Utvikling av klatrevegg i Sognahallen - Skifte av kunstgras i Sognahallen - ATV/motorcross på Vestereim - Utviding av SIL hytta i Hodlekve 9

241 - Elektronisk miniatyrskytebane Ylvisåker - Fullføring av lysløype i Hodlekve - Utbetring og tilrettelegging for aktivitet på badeplassane delvis - Sandvolleyballbane på Helgheim - Kunstgrasbane på Helgheim - Skøyteløkke - Ylvisåker - Fornying av o-kart - Hodlekve og Kaupangerskogen - Ridehall på Kaupanger - Opparbeiding av parkeringsplassar - delvis - Kunstgras på Fosshaugane - Utearealet til vidaregåande skule - Klubbhus Skrivarholmen Barsnes - Asfaltdekke på motorcrossbane. Desse tiltaka er ikkje gjennomførde: - Fjordstien - Hjortebakkane-hopp, langrenn og kombinert arena Kaupager - Nytt servicebygg og garasje i Hodlekve - Ny funksjonærbu/tidtakarbu i Hodlekve - Sykkelbane Kaupanger - Nytt elektroanlegg i alpinbakken Hodlekve - Fleirbrukshall/ridehall Barsnes - Betre tilrettelegging av Nærestad friområde - Folkestil Vikane Lem hytter - Turveg/kultursti Hagelin/Stedjeberget - Nestangen Fjordvandring - Diverse o-kart Kaupanger - Tilkomst og sanitæranlegg til offentleg badeplass/friområde Ylvisåker - Barsnesfjorden rundt - folkesti - Oppstallingsboksar Kaupanger - Nærmiljøanlegg Eidsgrenda - Ny langrennsstadion Hodlekve - Tilbygg til klubbhus og overbygd terrasse i Amla - Ridebane i Fjærland - Sykkelcrossløype Rutlin - Islegging av leikeplass Rutlin - Nytt heis- og alpinanlegg i Hodlekve - Klatrevegg og løypestreng Rutlin - Rehabilitering basseng i Fjærland. Av desse er følgjande ikkje lenger aktuelle: - Tiltaka i Hodlekve er omarbeidd til nye prosjekt som er med i planen - Fleirbrukshall/ridehall Barsnes - Turveg/kultursti Hagelin/Stedjeberget - Nestangen Fjordvandring - Diverse o-kart Kaupanger - Oppstallingsboksar Kaupanger - Tilbygg til klubbhus og overbygd terrasse i Amla - Sykkelcrossløype Rutlin. Fleire av dei tiltaka som ikkje er gjennomførde, er tekne inn att i handlingsprogrammet. Andre er ikkje lenger aktuelle. Anlegg som er ferdigstilte, men som ikkje har fått tildelt spelemidlar, må oppretthalde plassen sin i det kortsiktige handlingsprogrammet for å oppfylle kravet til å kunne søkje ved neste tildeling av spelemidlar. Konsekvensen er at tiltaka vert ståande i kø, og mange tiltak må prioriterast på nytt i denne reviderte planen. Følgjande tiltak er ferdige, men har ikkje fått spelemidlar og er framleis med i handlingsprogrammet: - Kvåle stadion kunstgrasbane - Kvåle stadion rehabilitering løpebane - Hodlekve Skisenter lysløype - Klubbhus Sogndal Båtlag - Ball/klatrevegg nærmiljøanlegg Rutlin - Treningsareal Fosshaugane Campus - Garderobar Fosshaugane Campus - Ridehall Kaupanger - Kunstgras med IR undervarme Fosshaugane Campus. 3.2 Ungdomsbasen Kommunen si ungdomsavdeling har ansvaret for danse- og musikkverkstad og ungdomsbasen. Ungdomsbasen er eit lågterkskeltilbod med vekt på fysisk aktivitet til ungdom mellom 13 og 19 år. Aktiviteten skal skape meistring og gje grunnlag for utvikling. Ung-til-ung formidling er eit viktig verkemiddel, der ungdommen sjølv får kompetanse til å undervise anna ungdom. Ungdomsbasen nyttar partnarskapsavtalar som arbeidsform, der dei inngår avtalar med frivillige lag, bedrifter og enkeltpersonar. På denne måten skaper dei ein møteplass mellom ungdom og det eksisterande fritidstilbodet på ein måte 10

242 som ingen av dei hadde klart åleine. Døme på tilbod i Ungdomsbasen er dans, friluftsliv, free running, klatring, paintball m.m. 3.3 Fysisk aktivitet i skule, SFO og barnehage Fysisk aktivitet i skule, SFO og barnehage er nedfelt i dei kommunale temaplanane for desse tenesteområda, og desse er vidareført i verksemdsplanane for den einskilde skule og barnehage. Sogndal kommune er invitert til å vere med på eit forskingsprosjekt i regi av høgskulen, der dei skal studere effekten av dagleg fysisk aktivitet på elevane sine skuleprestasjonar. ASK studien som er finansiert av Forskingsrådet, har som mål å undersøke kva for verknad ein time dagleg fysisk aktivitet i skulen hjå 10 år gamle barn kan ha på skuleprestasjon og ei rekkje andre faktorar. Mellom desse faktorane er kognisjon, risiko for livsstilsrelaterte og ikkje-smittsame sjukdomar, helse-relatert fysisk form og aktivitetsnivå, læring, motorikk, motivasjon, m.m. Dette er til ein viss grad ei vidareføring av forskingsprosjektet som omfatta verknaden av dagleg fysisk aktivitet på barn si helse, og som Trudvang skule har vore med på tidlegare. 3.4 Trening for vaksne og eldre Ved Sogndal omsorgssenter leiar fysioterapitenesta eit helsefremjande og tilpassa aktivitetstilbod for vaksne og eldre. To ettermiddagar i veka er det individuell trening med rettleiing av instruktør. Fysioterapilokala er elles opne alle dagar på ettermiddagstid for frivillig trening for brukargruppene. Det gjev den einskilde høve til å trene regelmessig på eige initiativ. I tillegg er det sett i gang trimgrupper i Leighgota 3 og på Fjærland busenter. 3.5 Oversyn over idretts- og friluftsanlegg Når det gjeld eit samla oversyn over idrettsog friluftsanlegg, vert det vist til vedlegg 2 og kartvedlegga samt nettstaden I Sogndal er det mange små og store idrettsanlegg, og det er mogleg å drive med dei fleste former for idrett. Vi har fylkesanlegg for fotball på Fosshaugane (Fosshaugane stadion og Sognahallen), men og fotballbaner i Kaupanger (kunstgras), Norane og Fjærland. Det er ballbinge og/eller balløkke i alle nærmiljø. Skianlegga i Hodlekve og på Kaupanger er mykje brukt både til eigenorganisert og organisert aktivitet. Sognahallen gir eit tilbod til alle aldersgrupper både eigenorganisert og organisert. Idrettshallen og symjehallen er eigde av fylkeskommunen. I tillegg er det eit privat symjebasseng/idrettsanlegg på Vesterland Kaupanger, og det er eit mindre basseng ved Fjærland skule. I Gaupne i Luster kommune er det opna eit større badeanlegg som har heile regionen som nedslagsfelt. Det er to utandørs skyteanlegg og anlegg for miniatyrskyting tre stader i kommunen. På Kaupanger er det anlegg for ride- og travsport. Sogndal kommune er medeigar i Sognahallen, Kvåle Stadion, Sogndal Skisenter AS og Sogn Ride- og Travsenter AS. Kommunen gjev eit driftstilskot til Kaupanger, Norane og Sogndal idrettslag til drift av anlegga. Det same får Sogn Ride- og Travsenter og Sogndal Skisenter. Kommunen har fleire o-kart. Det er òg eit nett av merka turløypar i kommunen. Du finn meir informasjon på følgjande stadar: - Sogndal turlag si nettside og merking i terrenga. - Sogndal og Leikanger turkart med 46 fotturar. - Nasjonalforeninga for folkehelse med skilta folkestiar og brosjyre. - Sogndal kommune si nettside med oversyn over idrettsanlegg og turløyper. 11

243 langrenn og alpint for medlemene i idrettslaga. Det ligg no føre større utbyggingsplanar i Hodlekve mellom anna i samband med hyttebygging i området. Foto: SIL O-gruppa Idrettssenteret har utvikla seg til ein stor aktør innanfor fysisk aktivitet, både eigenorganisert og organisert (gruppetilbod). Meir Liv og Lyst tilbyr treningar i Idrettshallen fleire kveldar i veka. Helselag og familie- og kvinnelag er mellom dei som har tilbod om trim og turar for eldre. Studentane i Sogndal har sitt eige idrettslag, Studentspretten. Du finn oversyn over alle lag og organisasjonar på kommunen si nettside. Organisasjonar som driv organisert friluftsliv er først og fremst Sogndal turlag, Sogndal jeger- og sportsfiskarlag, speidargrupper, 4H grupper, Indre Sogn Kystlag og båtlaga. Kartvedlegga syner at Sogndal er ein kommune med omtrent uavgrensa mogelegheiter til å utøve friluftsliv, både sommar og vinter. Vi har område av nasjonal, regional og lokal verdi, masse urørt natur i skogen og på fjellet, isbre, ein del av Jostedalen nasjonalpark ligg i Sogndal, fiskeelvar, fjord og fiskevatn. Foto: Tor Yttri 3.6 Oversyn idretts- og friluftsaktivitet Det vert her synt til vedlegg 2 og 3. Kommunen har fire idrettslag med stor og variert aktivitet. Sogndal idrettsråd er eit samordningsorgan for idrettslaga i kommunen. Sogndal kommunen sine innbyggarane har eit variert tilbod som m.a. ulike hallaktivitetar, symjing, O-løp, fridrett, fotball, skyting, sykling, riding, langrenn, alpint, styrkeløft, paragliding, dykking, segling og motorsport. Idrettslaga har samla medlemar, av desse er i aldersgruppa 6-19 år (tal frå 2012). Sogndal Skisenter AS er ikkje ført opp med eigne medlemar, men legg til rette for Friluftslivet er elles i stor grad ein eigenorganisert aktivitet som har ei viktig rolle i eit folkehelseperspektiv. Turtilbodet er såpass variert at det er turforslag som passar for alle innanfor kommunegrensa. 3.7 Leikeplassar Leikeplassen er det viktigaste nærmiljøanlegget for dei yngste innbyggjarane våre. Kvaliteten på leikeplassane er viktig for å stimulere til fysisk aktivitet gjennom leik. Leikeplassutstyr har i ein del situasjonar vist seg å medføra skader, og det var bakgrunnen for at det i 1996 kom ei eiga forskrift om som omhandlar tryggleik ved leikeplassutstyr. Sogndal kommune eig leikeplassar på skulane og i barnehagane. Det er rektor og styrar sitt ansvar å gjennomføre det daglege tilsynet og inkludere leikeplassen i 12

244 internkontrollen. I tillegg vert det med jamne mellomrom utført tilsyn av miljøretta helsevern. Leikeplassar i ulike bustadområde er det ulike nærmiljøgrupper og grendalag som har ansvaret for. 4 SOGNDAL SOM UTDANNINGSSTAD FOR IDRETT OG FRILUFTSLIV Sogndal kommune har god tilgang til idretts- og friluftslivskompetanse. 4.1 Fosshaugane Campus Fosshaugane Campus er eit samarbeid mellom kommunen, vidaregåande skule, høgskulen og Sogndal Fotball. Det omfattar både eit samarbeid om felles bruk av areal og eit pedagogisk samarbeid. Til saman omfattar denne satsinga 1150 elevar og om lag 2500 studentar. På Fosshaugane Campus finn du fotballanlegget til Sogndal Fotball, Idrettssenteret og Sognahallen. 4.2 Sogndal vidaregåande skule Skulen har ei eiga linje for idrettsfag. Utdanningsprogrammet gir generell studiekompetanse og høve til vidare studium ved høgskular og universitet. Det gir òg grunnlag for å ta på seg trenarjobb innafor idretts- og friluftsliv, spesielt innafor barneidrett. 4.3 Høgskulen i Sogn og Fjordane Høgskulen tilbyr studie innan idrett, fysisk aktivitet og friluftsliv som rettar seg både mot skuleverket, idretten, helsevesenet, trenings-, fritids- og den naturbaserte reiselivssektoren. Skulen har tilbod om årsstudium i idrett, bachelorstudium i friluftsliv, idrett og kroppsøving, idrett, fysisk aktivitet og helse samt master i idrettsvitskap. Undervisninga føregår i Sogndal på Fosshaugane Campus eller ute i naturen. Studentorganisasjonane Lurkalaget (friluftsliv) og Studentspretten (idrett) har mange medlemar. 4.4 Sogndal Folkehøgskule Folkehøgskulen har fleire val for idrett og friluftsliv som friluftsliv, ski og klatring og idrett. 4.5 Sognahallen og Idrettssenteret Idrettssenteret AS er eit aksjeselskap med ideelt føremål. Idrettssenteret AS er eigd av Norsk Idrett gjennom Sogn og Fjordane Idrettskrins og Sognahallen AS. Idrettssenteret sitt hovudmål er å skape eit ressurssenter som kan auke det idrettsfaglege kunnskaps- og kompetansenivået i heile Sogn og Fjordane. Satsingsområde og målgrupper: - Treningssenter for alle (breiddeidrett/mosjonisttilbod) - Kurs og formidling som rettar seg mot alle grupper som skal rettleie, trene og instruere andre innafor eit breitt spekter av fysisk aktivitet - Forskings- og utviklingsprosjekt for å auke kompetanse innafor idrett, fysisk aktivitet og helse overfor ulike målgrupper - Medisinske testar innafor førebyggande arbeid, kurativ verksemd og rehabilitering overfor ei rekkje grupper. 4.6 Fjellsportfestivalen Selskapet Bratt moro AS står bak fjellsportfestivalen. Festivalen vart første gong arrangert vinteren Med dei naturgitte tilhøva vi har for ein slik festival, er det viktig at dette vert eit årleg arrangement. Festivalen er med å oppretthalde Sogndal sin status som ein allsidig idretts- og friluftslivskommune. Det er og viktig for å oppretthalde Sogndal sin status som ein kommune med topp kompetanse innan idrett og friluftsliv. Bratt moro AS har no utvida aktiviteten sin med ein festival til: Fjell- og fjordsportfestivalen som vert skipa i september. Dei er òg i ferd med å etablere eit Fjell- og fjordsportssenter på Dampskipskaia i Sogndal. Aktivitetar knytt til senteret vil 13

245 vere utleige av aktivitetsutstyr, guiding, formidling og eit mangfald av aktivitetar. 5.1 Folkehelseprogrammet - Partnarskap for folkehelse Folkehelseprogrammet er eit nasjonalt program. Målet med programmet er eit aktivt folkehelsearbeid, der førebygging og faktorar som er viktige for folkehelsa, er prioriterte oppgåver. Sogn og Fjordane er eit fyrtårnsfylke i staten si satsing på Partnarskap for folkehelse. Sogndal kommune har vedteke å delta i det nasjonale folkehelseprogrammet gjennom ein partnarskapsavtale med fylkeskommunen. 5 FOLKEHELSE Foto: Sogndal kommune Strategiane for å styrkje folkehelsa femner vidt, og omfattar alle område i samfunnet, som i skulen og barnehagen, på arbeidsplassen, i fritida, i lokalsamfunnet og i heimen. Alle sektorar påverkar helse og trivsel, og folkehelsearbeidet er tverrfagleg, sektorovergripande og avhengig av politisk forankring 3. Regelmessig fysisk aktivitet fører til overskot og er ei kjelde til trivsel i kvardagen. Utviklinga i dag er mindre fysisk aktivitet i kvardagen knytt til arbeidsplass, skule og ved transport enn tidlegare. Dette var bakgrunnen for at regjeringa i 2004 la fram handlingsplanen Saman for fysisk aktivitet Planen har over 100 tiltak for å få folk til å vere meir fysisk aktive, og trekker òg fram fysisk aktivitet som eit viktig verkemiddel i behandling, habilitering og rehabilitering i helsetenesta. Redusert aktivitet medverkar til overvekt og sjukdomsutvikling, og er i ferd med å bli eit folkehelseproblem. Hovudutfordringa i folkehelsearbeidet er å motivere inaktive til aktivitet og å leggje tilhøva til rette for at alle kan vere aktiv i dagleglivet. 3 ) IS-1/2008 Rundskriv Nasjonale mål, hovedprioriteringer og tilskudd for Sogn Frisklivssentral omfattar kommunane Leikanger, Luster og Sogndal. Føremålet er å hjelpe og støtte personar som ønskjer å endre levevanar og førebyggje livsstilssjukdomar. Frisklivssentralen tilbyr individuell rettleiing, motivasjonssamtale, temaføredrag og gruppetilbod om fysisk aktivitet, kosthald og røykjeslutt. Tilbodet gjeld personar i yrkesaktiv alder som har auka risiko for, eller har sjukdomar eller lidingar, og som kan ha helsemessige nytte av auka fysisk aktivitet, endra kosthald og/eller røykjeslutt. 5.3 Folkehelse og førebyggjande helsearbeid i Sogn Dette er eit samarbeidsprosjekt mellom kommunane Leikanger, Sogndal og Luster Sjå nærare omtale side Sognefjordvegen eit folkehelseprosjekt på tvers Dette er eit samarbeidsprosjekt for kommunane Sogndal, Leikanger og Luster saman med frivillige organisasjonar. Føremålet er å etablere ein samanhengjande turveg gjennom dei tre kommunane frå Sognefjellet (grensa Lom/Luster) til Hella basert på gamle ferdselsvegar og eksisterande turstigar langs Sognefjorden. Dette skal bidra til å synleggjere og knyte saman delar at det rike mangfaldet av turmoglegheiter som finst i desse kommunane. Prosjektet Sognefjordvegen er eit delprosjekt i «Folkehelse og førebyggjande helsearbeid i Sogn» 14

246 5.5 Skilting av turvegar Kommunen er med i prosjektet «Vestlandsprosjektet for merking og gradering av turløyper finansiert med midlar frå Gjensidigestiftinga. Arbeidet skjer i samarbeid med kommunane, grunneigarane og frivillige organisasjonar. Hovudmålet med prosjektet er å sikre gode og trygge naturopplevingar for alle brukargrupper i regionen, og på den måten få fleire ut på tur. Det er spesielt ønskjeleg at fleire går tur òg i kvardagen. Dei fleste turløypene er difor lette turar i nærleiken av der folk bur. I Sogndal kommune har dette vore eit samarbeid med Sogndal Turlag, Kaupanger IL, Norane IL, Fjærland IL, Sogndal Skisenter og Bratt moro AS. Målet i første fase ( ) var merking av om lag 50 løyper på til saman 90 km. 5.6 Idrett og fysisk aktivitet i Norge 4 Nordmenn trenar som aldri før. Tre fjerdedelar av befolkninga seier at dei trenar eller driv fysisk aktivitet ein eller fleire gonger i veka. Vi trenar oftare, hardare og vi trenar meir. Fysisk aktivitet og mosjon er ein av dei mest vanlege fritidsaktivitetane våre. I 2010 sa 74 % av den vaksne befolkningar at dei dreiv med fysisk aktivitet i form av trening eller mosjon på fritida minst ein gong i veke mot 50 % i Eit anna sentralt utviklingstrekk er at idrett og fysisk aktivitet i form av trening og mosjon i større grad vert drive av alle aldersgrupper. For dei vaksne føregår denne treninga i første rekke som eigenorganisert fysisk aktivitet mellom anna på treningssentra. Men òg stadig fleire og yngre ungdom nyttar dei kommersielle treningssentra. Idrettslaga har ikkje like stor oppslutnad mellom vaksne, men talet har vore stabilt dei siste 25 åra. Men når det gjeld barn og ungdom føregår framleis mykje av treninga innanfor rammene av den organiserte idretten. Rundt 80 % er eller har vore medlem i eit idrettslag. Samstundes har den generelle utviklinga når det gjeld fysisk aktivitet gått i negativ retning. Dei som trenar, trenar meir enn før, men den daglege aktiviteten, kvardagsaktiviteten, er vesentleg redusert dei de siste. Dei mest populære mosjonsaktivitetane er fotturar, sykling, skiturar og symjing. Fysisk aktivitet har spesielt stor relevans for personar med nedsett funksjonsevne, og fysisk aktivitet kan vere ein viktig arena for sosialisering og for å lære ålmenne og generelle ferdigheiter. Forsking indikerer at personar med nedsett funksjonsevne er noko mindre fysisk aktive enn resten av befolkninga. Når det gjeld barn og unge med minoritetsbakgrunn si deltaking i Foto: SKRK/Fred I. Husum 4 Meld. St. 26 ( ) Den norske idrettsmodellen 15

247 organisert idrett, varierer dette med landbakgrunn, innvandringsårsak, kjønn, alder, utdanningsbakgrunn og butid i Norge. Men det er nokre hovudtendensar. Minoritetsgutar er berre marginalt mindre aktive enn majoritetsgutar, medan minoritetsjenter er klart underrepresenterte. Sjå oversyn over lag og organisasjonar for meir informasjon om organiserte aktivitetar i Sogndal. 6 ANALYSE AV BEHOV FOR AKTIVITET OG ANLEGG 6.1 Folketalsutvikling Vi ser at SSB si framskriving gjev ein folkevekst samla på personar fram til 2020 i kommunen. Dette gjev ein årleg folkevekst på 1,8%. Tal personar i dei yngste aldersgruppene (0-16 år) vil auke med 241 personar fram til 2020, medan aldersgruppa 67 år og eldre vil ha ein auke på 260 personar. Staten legg opp til at bruken av spelemidlar skal prioriterast på barn 6-12 år og ungdom år. I tillegg er personar med nedsett funksjonsevene og inaktive prioriterte målgrupper. 5 Det er viktig at gode vaner med tanke på fysisk aktivitet vert etablert tidleg i livet. Fråvær av aktivitet allereie i barndommen kan gje tidlege og store helsemessige utfordringar. Likeeins ser ein at fråfall frå fysisk aktivitet kan starte tidleg i ungdomsåra. 6.2 Nasjonale utfordringar 6 - Mange er ikkje tilstrekkeleg aktiv - Fråfall i tenåra - Fråfall mellom dei over 70 år - Det er klåre sosiale skilnader i aktivitetsnivå - Samfunnsutviklinga skaper inaktivitet. 5 Meld.St. ( ) Den norske idrettsmodellen. 6 Regional plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Ungdomsrådet og elevråda sine innspel - Skatepark/område i sentrum - Ulike aktivitetsområde i tilknyting til Fjordstien jf. Sentrumsparken - Fleire grøne område/parkar rundt om i Sogndal - Badeanlegg/badestrand i samband med Fjordstien eller i nærleiken av sentrum - Ny grusbane i Norane - Ny idrettshall på Kvåle - Kurs i rafting, padling og ekstremsport - Turar for ungdom t.d. toppturar - Fjellsportfestival arrangement tilpassa ungdom - Fritidsklubb i Fjøra med helsefremjande tiltak - Utbetring av parkområde ved Kaupangsenteret (aking, skating, trampoline) - Fornying og oppgradering av leikeplassen ved Fjærland skule. Innspel frå elevane i Norane er med i tiltaka frå Norane Idrettslag. 6.4 Innspel frå innvandrarane, eldrerådet og rådet for funksjonshemma Dei busette flyktningane i kommunen peikar på behovet for og informasjon om lågterskeltilbod. Tilbod det er enkelt å vere med på og som ikkje er for dyre. 7 Eldrerådet peika på at det er mange tilbod, men at det er behov for betre skilting av og informasjon om turvegar og gangvegar i sentrum. Dei ville og ha meir informasjon om tilbodet om oppvarma basseng i symjehallen og høve til å køyre bil på nokre av skogsvegane på Kaupanger. Grendalag har peika på behovet for å halde gangvegar m.m. brøyta og strødd om vinteren og behovet for kommunale tilskot til bygging og drift av leikeplassar. 6.5 Behov for anlegg Det har i dei to siste periodane vore gjennomført store utbyggingar både på Fosshaugane og Kvåle og på Kaupanger. 7 Kommunal strategi for integrering av flyktningar. 16

248 I neste periode vil det ikkje vere same behovet for nye areal. Dei fleste tiltaka vil vere rehabilitering og/eller vidareutvikling av eksisterande anlegg. Unnataket vil vere utbygginga i Hodlekve og ny fleirbrukshall i sentrum. Men det er framleis behov for å utvikle eksisterande anlegg og utvide tilbodet. Det er viktig at det for alle nye anlegg både ordinære og nærmiljøanlegg - vert utarbeidd ei grundig behovsanalyse føre tiltaket vert sett i gang. Dei som eig anlegg, må òg ha fokus på rehabilitering av anlegg som er minst like viktig som nye anlegg. Sogn terrengsykkel er ein organisasjon som ønskjer å bidra til forvaltning og utvikling av stinettverk og moglegheiter for terrengsykling Sogn. Dei har planar om å etablere Sogndal sykkelarena i løpet av 201. Dette vil vere ein arena utanfor trafikken, der barn, unge og vaksne kan utvikle ferdigheiter på sykkel og drive eigenorganisert sykkelaktivitet. 6.6 Sogndal Skisenter Skitrekket er i dag nedslitt, og til tider har det ført til problem med sikker drift, og anlegget slik det ligg i dag har for liten kapasitet. Styret i skisenteret har vedteke at anlegget må byggjast ut for å gje dei mange brukarane eit betre tilbod. Desse prosjekta er nærare omtala under omtale av større utbyggingsprosjekt Norane Idrettslag Idrettslaget har i samråd med skulen og elevane prioritert følgjande tiltak: - Styrke lysløypa i Øvestedalen ved å flytte denne lengre fram i dalen - Større barnekull og redusert areal i eksisterande skyte-/gymsal har gjort det aktuelt å vurdere å omdisponere delar av eksisterande grusbane til ein større og framtidsretta gymsal. - Eksisterande grusbane er i ferd med å verte utdatert. Denne kan det verte aktuelt å oppgradere til kunstgrasbane med fjordvarme eventuelt med sjuarbane og eventuelt fjordvarme. - Skatearena på Ylvisåker - Sykkelløype på Ylvisåker - Klatre/buldrevegg på Ylvisåker - Utbetring av tur-/stølsveg mellom Nornes og Ølmheim - Fellesbygg toalett, lager til isbane, varmestove m.m. På grunn av stor aktivitet er det behov for betre offentleg toalett. I samband med bygging av isbana er det behov for eit servicebygg som kan lette arbeidet med vedlikehald. - Sikre betre tilkomst frå parkeringsplassen til friområdet. 6.7 Fleirbrukshall på Kvåle Sogndal Idrettshall har svært høg utnytting, og det er vanskeleg for nye grupper å kome inn. Det er behov for meir hallareal og areal til nye treningsopplegg og nyskapande idrett. 6.8 Kaupanger Idrettspark Damelaget til KIL spelar no i 1 divisjon, og dei ønskjer å satse på damefotball. Dette saman med aukande aktivitet er bakgrunnen for ei vidareutvikling av Kaupanger Idrettspark. 6.9 Fjordstien Prosjektet omfattar turveg der det er tilrettelagt for ulike aktivitetar, og har som mål å gjere strandsona i Sogndal sentrum tilgjengeleg for ålmenta. Tiltaket er eitt av dei ti høgst prioriterte i kommunen sin økonomiplan. Foto: Anke Zondag 17

249 6.11 Areal for friluftsliv Fylkesmannen i Sogn og Fjordane, miljøvernavdelinga, har utarbeidd eit register for område av friluftsinteresse i fylket og for kvar kommune, kalla FRIDA. For Sogndal kommune er det registrert fleire område av friluftsinteresse: Nasjonal verdi - Anestølen Regional verdi - Torstadnakken - Blåfjell - Skriki - Stedjeåsen - Dal - Helgasete Lokal verdi - Gunvordalen - Frudalen - Navarsetevatnet - Åberge - Hesteggi - Haugmelen - Vardaheii - Amlaholten - Turrlifjellet - Jakobdalsholten - Fimreiteåsen - Storehaugen - Bjørkestølen I tillegg er det mindre område langs fjorden, Dalavatnet, Hodlekve, Kjørnes og museet som har lokal verdi, sjå kartvedlegga Utbetring av leikeplassar Prognosane for folketalsutviklinga i kommunen viser at det vert fleire eldre som og vil ha behov for tilrettelagde anlegg for friluftsliv og fysisk aktivitet. Dette inneber at behovet for endring i anleggstrukturen nok vil bli meir synleg etter kvart. barnehagane i sentrum. Her ligg det føre planar for tilrettelegging for fleire aktivitetar. Kommuneplanen peikar på at det er viktig at alle bustadområde skal ha tilgjenge til uteareal for sosiale og fysiske aktivitetar. Leikeplassar er anlegga for fysisk aktivitet for dei minste men og ein sosial møteplass i grendene Friluftsliv Gjennom revisjon av Friluftslova i 1996 fekk denne ein ny føremålsparagraf: Formålet med denne loven er å verne friluftslivets naturgrunnlag og sikre allmennhetens rett til fri ferdsel, opphold m.v. i naturen, slik at muligheten til å utøve friluftsliv som en helsefremmende, trivselskapende og miljøvennlig fritidsaktivitet bevares og fremmes Allmannaretten eksisterer side om side med eigedomsretten. Det gjer at det kviler eit ansvar både på ålmenta og grunneigarane for gjensidig respekt og omsyn. I heile kommunen har vi store areal med utmarksområde som høver godt for ulike former for friluftsliv og fysisk aktivitet. I dette er det likevel nokre utfordringar om korleis vi skal ta vare på og vedlikehalde turstiar, kvileplassar, område ved sjøen for bading og fiske og liknande. Døme på dette er turvegen (gamlevegen) frå Vikane til Kaupanger, og gamle riksvegen forbi Stedjeberget. Samstundes er det generasjonsskifte i mange eldre bustadfelt: Vestre Leite med bustader frå talet, Kaupanger 70- talet, Nornes talet. Nærmiljøanlegga deira har til dels vore lite brukt dei siste åra, og har behov for opprusting. I tillegg er eit nytt bustadfelt under oppføring på Gurvin. Nærmiljøområdet på Vestre Leite vert og brukt av skulen og Foto: Hallstein Lie 18

250 7 MÅL OG STRATEGIAR 7.1 Nasjonale mål og strategiar For å sikre at anlegg er behovstilpassa og idrettsfunksjonelle, og for å sikre at det blir teke omsyn til estetikk og miljø, skal planar for det enkelte anlegg førehandsgodkjennast av kommunen eller Kulturdepartementet Idrett og fysisk aktivitet for alle Staten sitt overordna mål med idrettspolitikken kan samanfattast i visjonen idrett og fysisk aktivitet for alle. 8 Dette er ei vidareføring av tidlegare mål. Den viktigaste føresetnaden for dette er auka satsing på anlegg for idrett og eigenorganisert fysisk aktivitet medrekna friluftsliv. Idrett og fysisk aktivitet er ei kjelde til glede, overskot og fysisk og psykisk meistring, legg til rette for deltaking i sosiale fellesskap og bidreg til gode og trygge oppvekstvilkår Overordna nasjonale mål - Alle skal ha høve til å drive idrett og fysisk aktivitet i form av trening og mosjon. - Den frivillige medlemsbaserte idretten skal sikrast gode rammevilkår for å gje grunnlag for eit omfattande og inkluderande aktivitetstilbod. Det skal særleg leggjast vekt på å utvikle attraktive tilbod til barn og unge. - Samfunnet skal vere godt tilrettelagt for eigenorganisert fysisk aktivitet. - Toppidretten skal styrkast fordi den har ei rolle som identitetsskapar og bidreg til ein positiv prestasjonskultur i det norske samfunnet. Prioriterte målgrupper er barn/unge, personar med nedsett funksjonsevne og inaktive. Viktige satsingsområde for å nå dei prioriterte målgruppene vil vere: - Auka satsing på anlegg for idrett og eigenorganisert fysisk aktivitet medrekna friluftsliv. - Auka satsing på ungdomsidrett og gode rammevilkår for barneidretten - Leggje til rette for eigenorganisert fysisk aktivitet og friluftsliv. - Målretta satsing for å nå inaktive. - Bidra til eit godt aktivitetstilbod for grupper med behov for særskild tilrettelegging. - Bidra til å oppretthalde og utvikle idretten som ein viktig arena for inkludering Friluftsliv ei satsing på friluftsliv i kvardagen Den offentlege definisjonen av friluftsliv er «Opphald og fysisk aktivitet i friluft i fritida med sikte på miljøforandring» 9 Eit avgjerande aspekt ved friluftsliv er at aktiviteten skal skje i naturen og ha innslag av fysisk aktivitet. Fysisk aktivitet i grøne omgjevnader inne i byer og tettstader, t.d. i parkar og grøntstrukturar, kan òg vere ein del av friluftsomgrepet. Regjeringa ser på friluftsliv som eit vidt omgrep, med eit stort mangfald av aktivitetar og område for utøving. Nasjonale mål og strategiar for friluftspolitikken går fram av Nasjonal strategi for eit aktivt friluftsliv Ei satsing på friluftsliv i kvardagen Den statlege friluftspolitikken har følgjande fire nasjonale mål: - Alle skal ha høve til å drive friluftsliv som helsefremjande, trivselskapande og miljøvenleg aktivitet i nærmiljøet og i naturen elles. - Område av verdi for friluftsliv skal verte sikra og forvalta slik at naturgrunnlaget vert teke vare på. - Allmannaretten skal haldast i hevd - Planlegging i kommunar, fylke og regionar skal medverke til å fremje eit aktivt friluftsliv og skape helsefremjande, trivselsskapande og miljøvenlege nærmiljø. 8 Meld.St. ( ) Den norske idrettsmodellen. 9 St. meld. Nr 39 ( ) om friluftsliv. 19

251 For å nå måla skal friluftsstrategien leggje til rette for: - auka nærleik og tilgang til attraktive område og ferdselsårer for friluftsliv der folk bur - stimulering til friluftsaktivitetar - vidareutvikling av kunnskapsgrunnlaget om friluftsliv - å skape auke medvit om friluftslivet sine positive effektar - auka samarbeid og samordning mellom sentrale aktørar innanfor friluftsliv. Med nærmiljø meiner ein her område og ferdselsårer som ligg der folk bur ( meter avhengig av aldersgruppe). Gjennom å gjere områda lettare tilgjengelege og syte for betre informasjon og skilting, vil det verte meir attraktivt med friluftsliv i nærmiljøet Folkehelse Folkehelsearbeidet er samfunnet sin samla innsats for å oppretthalde, betre og fremje folk si helse og redusere faktorar som medfører helserisiko. Lov om folkehelse vart sett i verk frå Føremålet med lova er på bidra til ei samfunnsutvikling som fremjar folkehelse og utjamnar sosiale skilnader. Folkehelsearbeidet skal fremje helse, trivsel, gode sosiale og miljømessige tilhøve i befolkninga og vere med å førebyggje psykisk og somatisk sjukdom. Folkehelsebarometeret er utvikla for å støtte kommunane med data om folkehelse utfordringar. Verktøyet gir statistisk behandla og tilrettelagt kunnskap om risikofaktorar og beskyttande faktorar, helsetenester og demografiske og sosioøkonomiske tilhøve Universell utforming tilgjenge for alle Aktiv deltaking og full likestilling for alle er eit overordna mål for staten. Kulturdepartementet har utarbeida reglar for korleis idrettsanlegg skal leggast til rette for alle brukarar. Tilrettelegging er ein føresetnad for tilskot frå spelemidlane. Fullverdig tilgjenge med varig verknad, betyr god tilgang for alle over tid. Løysingane skal vere varige og ha god kvalitet. Sektoransvarsprinsippet betyr at statlege, lokale og regionale styresmakter og privat sektor har eit sjølvstendig ansvar for å ivareta omsynet til tilgjenge og universell utforming innan sine område. Dette ansvaret ligg òg på lag og organisasjonar i planlegging, bygging og drift av sine anlegg Estetikk og miljøomsyn Idretts- og friluftslivsanlegg har ofte ein sentral plass i lokalmiljøet og landskapet. Det må difor stillast store krav til utforming av anlegg og område. I 2001 gav Kulturog kyrkjedepartementet ut rettleiaren Idrettsanlegg og estetikk (V-0896) Departementet ynskjer meir miljøvenlege idrettsbygg. For å stimulere til dette er det i heftet Miljøriktige idrettsbygg (V-0925) føreslege enkle miljømål for bygging og rehabilitering av idretts- og symjehallar. Foto: Tor Yttri Bevaring av biologisk mangfald Bevaring av biologisk mangfald er eit overordna mål i den nasjonale miljøpolitikken. Det kan oppstå konflikt mellom naturvern og biologisk mangfald på den eine sida og idretts- og friluftslivsaktivitetar på den andre Regionale mål og strategiar Framlegg til regional plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv har 10 St.meld. nr. 25 ( ) Regjeringens miljøvernpolitikk og rikets miljøtilstand. 20

252 som visjon at alle innbyggjarane i Sogn og Fjordane er tilstrekkeleg fysisk aktive. 11 I planen vert det peika på at det er viktig at så mange som mogleg har ei positiv oppleving av eige liv og helse. Regionen vår har behov for at flest mogleg bidreg til samfunnsutviklinga og færrast mogleg treng hjelp for å meistre kvardagen. Fysisk aktivitet bidreg til dette og gjev auka livskvalitet. I planen vert det peika på følgjande hovudutfordringar: - Mange er ikkje tilstrekkeleg aktive - Fråfall i tenåra - Fråfall blant dei over 70 år - Det er klåre sosiale skilnader i aktivitetstilbod - Samfunnsutviklinga skapar inaktivitet. Overordna resultatmål: - Alle under 18 år er fysisk aktive i minimum 60 minutt kvar dag - Alle vaksne er minimum aktive 3,5 timar pr. veke - Bumiljø er tilrettelagt for enkelt friluftsliv og har aktivitetsskapande nærmiljøanlegg - Alle skular har trygg skuleveg - 8 % av all transport er aktiv transport - Alle kommunar og idrettslag har strategiar som reduserer barrierar knytt til fysisk aktivitet - Alle skular innfører 1 time fysisk aktivitet som ein integrert del av skulekvardagen - Alle kommunar har tilbod om fysisk aktivitet gjennom mellom anna frisklivssentralar - Lag og organisasjonar som fremjar fysisk aktivitet, har gode rammevilkår - Det finst eit breitt tilbod av aktivitetar. problemet er størst der det bur flest. I eit fylke der innbyggjarane bur spreitt, bør det takast omsyn til geografisk spreiing av anlegg. Alle bør sikrast god tilgang til ulike typar anlegg utan at reisetida vert for lang. Det vert peika på at det no er eit behov for å styre utviklinga av bygging av anlegg, og i planen er det eit mål at spelelmidlane vert fordelt slik: - 15 % til nærmiljøanlegg % til anlegg styrt av regional plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv - 30 % til ordinære anlegg styrt av kommunale planar. Kulturdepartementet har fastsett at følgjande anlegg skal verte styrt av regional plan: - Fleirbrukshallar medrekna spesialhallar - Alpinanlegg med høgdeskilnad på 100 meter eller meir - Golfanlegg - Motorsportanlegg - Kunstgrasbanar lik eller større enn 64 x 100 meter - Utandørs skytaranlegg - Hoppanlegg større enn K 40 medrekna plastlegging. Dette gjeld både nye anlegg og rehabilitering/utviding av eksisterande anlegg. I planen vert det sett eit tak på kor mange anlegg i dei ulike kategoriane det skal vere i fylket. Så vil det til ein viss grad vere innbyggjartalet i den einskilde kommune som avgjer kor mange anlegg det kan vere i kvar kommune. Planen drøftar òg utfordringar knytt til prioritering av anlegg inn mot bruk av spelemidlar. Det viktig å få til ei god og rett utvikling av anlegg for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv, og behovet for anlegg er framleis stort. Det må sikrast at alle har tilstrekkeleg tilgang til anlegg. Dette 11 Planen er lagt ut på høyring med høyringsfrist Planvedtak vert gjort i fylkestinget i desember Ordninga med tilskot til mindre kostnadskrevjande nærmiljøanlegg vart avslutta i

253 Foto: Tor Yttri 7.3 Kommunale mål og strategiar Oppsummering og avgrensing Både nasjonale føringar og regional plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv set søkjelys på fysisk aktivitet og folkehelse. Den regionale planen har òg med konkrete resultatmål for t.d. omfanget av dagleg fysisk aktivitet for vaksne og barn i skule og barnehage, frisklivsentral m.m. Som det går fram av kommunen sine ulike temaplanar, er dei fleste av desse tema omtala der. Vi har òg eit styringssystem som tilseier at ulike tiltak frå temaplanane vert innarbeidd som resultatmål i økonomiplanen Tiltak som krev auka ressursar må innarbeidast i budsjettet. Konkrete tiltak som alt er nemnd i andre temaplanar, vert såleis ikkje teke opp att i denne planen. Det vil seie at denne planen til ein viss grad vert avgrensa til å gjelde utbygging av ulike anlegg som skal fremje fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv Kommuneplan Kommuneplanen sin samfunnsdel har som visjon: Fleire innbyggarar og auka trivsel i Sogndal. Vi har tru på at vi gjennom samarbeid får ting til. Vi har mange gode døme på slike tiltak òg innanfor fysisk aktivitet og vi ønskjer å halde fram samarbeidet med og mellom ulike aktørar. Samarbeidet gjev eit eigarskap til bygda og ein stoltheit av det vi får til. Vi skal vere mellom dei fremste kommunane i landet på fysisk aktivitet og folkehelse. I utgangspunktet ønskjer vi at innbyggjarane i Sogndal kommune skal vere aktive og sunne. For å inspirere til dette bør vi leggje til rette for dagleg mosjon. Vi skal leggje til rette for mjuke trafikantar, slik at det vert enklare å gå eller sykle enn å ta bilen. Det betyr at vi skal byggje ut eit godt gang- og sykkelnett,

254 særleg mellom heim og skule/ arbeid/fritidsaktivitetar. I sentrum har vi som mål å binde saman fjord, elv og fjell med grøntområde og turmoglegheiter. Det å forsterke bruk av vegetasjon til fysiske, trygge og aktive miljø vil ha ein positiv effekt på folkehelsa og trivsel. I målet ligg òg ønsket om å orientere sentrum mot fjorden og gjere strandlinja tilgjengeleg for ålmenta. Arbeidet med å fullføre fjordstien, med mindre friområde for rekreasjon langs denne, eir eit viktig mål som skal ha høg prioritet. I sentrum skal alle kunne bevege seg uhindra mellom ulike gjeremål i det offentlege rom og på sentrumsnære turområde uansett funksjonsevne. Det betyr at vi må leggje stor vekt på universell utforming. Likeeins skal dette vere gjeldande ved skular og barnehagar i kommunen. Generelt skal friområde, friluftsområde og grøne lunger i hele kommunen haldast ved like og innby til bruk og aktivitet. Aktivitet er viktig i alle aldrar, men det er spesielt viktig å leggje til rette for at barn og unge får utvikle seg og vere aktive. Det er difor særs viktig at nærmiljø og skuleområde innbyr til allsidig aktivitet. Det kan vere grøne område eller meir tilrettelagde areal for fysisk aktivitet. Der det er bygg og anlegg for fysisk aktivitet, skal drift, vedlikehald og rehabilitering ha høg prioritet. Vi skal ha eit samarbeid med lag og organisasjonar og institusjonar for å leggje til rette for aktivitetar på alle nivå innafor idretten. Samarbeidet skal òg vere slik at vi kan samordne drift og utbygging av anlegg og tilrettelegging for fysisk aktivitet. Vi har ein natur som innbyr til friluftsliv, det gjeld både for oss som bur her og for vitjande. Det er viktig at vi synleggjer det friluftstilbodet vi har i kommunen, både for tradisjonelt friluftsliv og utvikle potensialet som ligg for nye former for friluftsliv. Sidan fjellsportfestivalen vart skipa i 2008 har festivalen vore ein god formidlar av kunnskap om trygg ferdsel i bratt lende og marknadsførar av regionen. Dei formidlar både natur, kultur og tradisjon på ein positiv måte, og vi bør vere med å utvikle tilbod og tenester innanfor vinterturisme. Vi har som mål å ha eit mangfaldig bustadtilbod med trygge nærmiljø. For å nå dette målet skal alle bustadområde ha tilgjenge til utareal for sosiale og fysiske aktivitetar. Det er då særleg viktig med grøntområde og leikeområde til barna, men nærområdet er òg viktig for eldre sin psykiske og fysiske helse. Ofte kan det å samle ulike aldrar vere positivt. Vi skal samarbeide med grendalag for å sikre leikeplassar og friområde Kommuneplanen sin arealdel Revisjon av arealdelen til kommuneplanen omfattar hele kommunen. Viktige område har vore utvikling av Sogndal som regionsenter, sikre tilstrekkeleg med bustad- og næringsareal i Sogndal sentrum og på Kaupanger og tilrettelegging for friluftsaktivitetar. I planen er områda urbanisering og nyskapande friluftsliv framheva. I den «nyskapande» delen av friluftslivet er det særleg klatring, stisykling og frikøyring på ski som peikar seg ut med store brukargrupper. Planen legg opp til at det kan leggjast til rette for desse aktivitetane. Utbygginga i Hodlekve gir store nye moglegheiter for lokalt næringsliv. Dersom kommunen skal vere ein attraktiv stad for hyttebygging, må vi samstundes sikre at naturverdiane, landskapsbiletet, moglegheit for friluftsliv og andre viktige verdiar vert tekne vare på. I tillegg til nyskapande friluftsliv er tilrettelegging og sikring av område for tradisjonelt friluftsliv viktig for Sogndal og må takast omsyn til i planlegginga. I planen er det særskilt peika på parkeringsutfordringar knytt til friluftsaktivitetar. I planen vert det peika på at auka aktivitet er viktig for utviklinga av barn og unge si helse. Arealbruk på barn og unge sine 13 Høyringsframlegg. Planlagt handsama i kommunestyret november

255 premissar omfattar tilgang til attraktive uteareal og aktivitetar. I planen er det sett føresegner som sikrar tilgang og kvalitet på areal for barn og unge. Endeleg plassering av desse innanfor tettstadavgrensinga i Sogndal må takast omsyn til i utarbeiding av områdeplanar. Dei verna naturområda i kommunen er lagt ut som LNF-område med omsynssone for bandlegging etter naturmangfaldslova. Viktige naturtypar registrerte i Direktoratet for naturforvaltning sin Naturbase, er no lagt ut som LNF-område med omsynssone naturverdiar med tilhøyrande retningsliner. I tråd med målet om å leggje til rette for nyskapande friluftsliv, er det no sett av omsynssoner for friluftsliv ulike stader i kommunen. Dette gjeld område for klatring i Kvam, stisykling i Stedjeåsen og på Kaupangerområdet og på tradisjonelle utfartsområde ulike stader i kommunen. Både Stedjeåsen og Røvhaugane er i dag lett tilgjengeleg frå Sogndal sentrum, og er viktige område for bukvalitet og folkehelse. Røvhaugane er eit statleg sikra friluftsområde Desse turområda som tidlegare låg som LNF område, er no sett av som omsynssoner for friluftsliv. Til omsynssoner for friluftsliv er det ikkje høve til å setje juridisk bindande føresegner, men det er laga retningsliner om at verdiane som sonene er sett til å sikre, ikkje skal verte sett til side for andre aktivitetar. Det er òg sett retningsliner som opnar for tilrettelegging for aktivitetane Sykkelplan Sykkelplan for Sogndal sentrum er ein temaplan som omhandlar hovudvegnettet og lokalvegnettet for sykkel i og kring Sogndal sentrum. Planen var vedteken av kommunestyret den Føremålet med sykkelplanen er å stimulere til auka sykkelbruk gjennom eit godt tilrettelagt sykkelvegnett. Planen definerer eit hovudvegnet og eit lokalvegnett for sykkel i Sogndal sentrum og innfartsårene til sentrum. Som del av planen er det konkretisert større og mindre tiltak som bør gjennomførast for å skape ein samanhengande og trygg infrastruktur for ulike typar syklistar. Planen skal nyttast som avgjerslegrunnlag for framtidige prioriteringar og som grunnlag for kommuneplanen sin arealdel. Det er gjennom arealdelen vi kan sikre det arealet vi treng for å utvikle eit samanhengande sykkelvegnett. For dei tiltaka som skal gjennomførast i kommunal regi, vil løyvingar verte vurdert i samband med dei årlege økonomiplanane Hovudplan for trafikktrygging Dette er ein kommunal temaplan som syner kva kommunen skal fokusere på innan trafikktryggleiksarbeid i gjeldande periode. I tillegg syner planen kva for spesifikke trafikktryggingstiltak som skal gjennomførast dei neste åra. Planen fokuserer først og fremst på trafikktryggleik. Det vil òg seie at mjuke trafikantar skal kunne ferdast trygt anten til fots eller på sykkel. Tiltaka i trafikktryggingsplanen vil såleis vere ein viktig del av ein infrastruktur som òg skal leggje til rette for fysisk aktivitet Klima og energiplanen Planen er ein temaplan som går på tvers av alle einingar. Planen er vedteken av kommunestyret i 2009 og skal spenne over 5 år. Planen skal vere rammegjevande for andre planar og vere eit viktig verktøy i alle kommunal planlegging. Relevante tiltak i planen er å - sikre gang- og sykkelvegar - bygge ut gang- og sykkelnettet - oppmode til sykling til skule, jobb og fritidsaktivitetar - halde gang- og sykkelvegar i farbar stand året rundt Plan for oppfølging/utbygging av gangvegar/stiar og grøntkorridorar i Sogndal sentrum Kommunen har i fleire andre planar (kommuneplane, kommunal plan for idrett, friluftsliv, fysisk aktivitet og folkehelse, hovudplan for trafikktrygging og kommunal plan for klima og energi) peika på at det er viktig å leggje til rette for eit godt nett av 24

256 gang- og sykkelvegar og leggje vekt på grøntområde i sentrum. Denne planen samanfattar prioriteringane i desse planane, syner status, vurderer behov, tilrår prioriteringar og seier noko om korleis vi skal synleggjere tilbodet. Planen vart vedteken i Dei ulike tiltaka vert vurdert i samband med dei årlege økonomiplanane Strategisk plan for utvikling av grunnskulen i Sogndal Planen har fysisk aktivitet og sunt kosthald som eitt av fleire satsingsområde. Det er eit mål at alle elevane i grunnskulen er fysisk aktive i løpet av kvar skuledag og at elevane får kunnskap om mat og måltid som fremjar gode matvanar og ein helsefremjande livsstil. Planen har følgjande delmål: - Skulen legg til rette for fysisk aktivitet i samsvar med nasjonale retningsliner og har ein skriftleg plan for dette. Aktiviteten vert organisert slik at elevane vert motiverte og inspirerte til å røre på seg. - Lærarane ved skulen er fysisk aktive saman med elevane Plan for skulefritidsordninga i Sogndal kommune Planen har fysisk aktivitet og sunt kosthald som eitt av fleire satsingsområde. Målet er at barna i SFO skal vere fysisk aktive gjennom å delta i ulike idretts- og friluftsaktivitetar, formings- og byggeaktivitetar. Barna skal få kjennskap til idretts- og friluftsaktivitetar som det er naturleg å halde på med i nærmiljøet til skulen. Uteområdet rundt skulen skal nyttast til friluftsaktivitetar og gjerne i samarbeid med andre organisasjonar Strategi for innhald og oppgåver i barnehagen Planen har fysisk aktivitet som eitt av fleire satsingsområde. I småbarnsalderen tilegnar barna seg grunnleggjande motorisk dugleik, kroppskontroll, fysiske eigenskapar, vanar og innsikt i korleis dei kan ta vare på helse og livskvalitet. Ved sanseinntrykk og rørsle skaffar barn seg erfaring, dugleik og kunnskap på mange område. Det er viktig å gje barn naturglede og fysiske utfordringar så tidleg som mogleg. Barnehagen ska leggje til rette for allsidig og mangfaldig fysisk aktivitet, slik at barna er fysisk aktive kvar dag. Dei tilsette skal vere fysisk aktive saman med barna, og utetida skal nyttast aktivt til å bruke og bli betre kjend med naturen Folkehelse Prosjektet folkehelse og førebyggjande helsearbeid er eit samarbeid mellom kommunane Leikanger, Sogndal og Luster, og har som mål å bidra til ei samfunnsutvikling som fremjar folkehelsa og utjamnar sosiale skilnader i helse. Gjennom prosjektet ønskjer vi å - styrke det kunnskapsbaserte førebyggingsarbeidet - leggje til rette for å gje folkehelsearbeidet meir innhald utifrå lokale tilhøve og førekomst av sjukdom - utvikle frisklivstilbodet slik at dei som har behov for det, får tilbod om motivasjonssamtale og lokale tilbod på område som kosthald, tilpassa fysisk aktivitet og røykeslutt - utvikle frisklivstilbodet slik at det kan vere ein ressurs og eit kontaktpunkt for andre helsefremjande tiltak i kommunen - gjere anlegg for fysisk aktivitet på tvers av kommunegrensene betre kjende for innbyggjarane og leggje til rette for auka bruk av desse - utvikle samarbeidet med høgskulen når det gjeld kompetanseutvikling og forsking gjennom kommunehelsetenesta. 14 Planen vert revidert 2013/14. 25

257 Mål for kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv 7. Vi skal prioritere tiltak som synleggjer moglegheitene til tur- og friluftsliv frå grendane, Sogndalsdalen og sentrum. Overordna mål: Sogndal kommune vil leggje til rette for eit allsidig, helsefremjande tilbod innanfor fysisk faktitivet, idrett og friluftsliv for alle innbyggjarane, der vi òg vil leggje til rette for tradisjonelt og nyskapande friluftsliv. Barn og ungdom er særleg prioriterte grupper, og vi skal vere mellom dei beste i landet på fysisk aktivitet i skulen. I samarbeid med skulane, idrettslag og friluftsorganisasjonane vil kommunen leggje til rette auka friluftsaktivitetar, breiddeidrett og idrett på høgt nivå. Strategiane Foto: Tor Yttri 1. Vi skal prioritere drift, vedlikehald/rehabilitering og bygging av anlegg slik at barn og unge kan drive allsidig aktivitet i nærmiljø og skule. 2. Grøne område og plass til uorganisert aktivitet er ein føresetnad i alle skuleområde. 3. Vi skal prioritere anlegg og tilrettelegging som byr inn til spontan aktivitet og bruk av elv, fjord og grøne område i sentrum. Foto: Tor Yttri 4. Vi skal i samarbeid med organisasjonar og grunneigarar leggje til rette for aktivitetar som klatring, stisykling og frikøyring på ski. 5. Vi skal samarbeide med lag, organisasjonar og institusjonar (primært skulane) for å auke aktiviteten mellom innbyggjar og gjestar i Sogndal, og samordne drift og bygging av anlegg og tilrettelegging for fysisk aktivitet. 6. Vi skal leggje til rette for mjuke trafikantar slik at fleire vel t.d. sykkel som transportmiddel. Foto: Tor Yttri 26

258 8 HANDLINGSPROGRAM 8.1 Handlingsprogram for perioden Handlingsprogrammet syner dei tiltaka kommunen eller andre planlegg å byggje dei fire første åra. Tiltaka er ikkje prioriterte. Prioritering mellom tiltaka skjer i den årlege handsaminga av spelemiddel søknader. Ordinære anlegg for idrett og friluftsliv Tiltak Kvåle stadion - kunstgrasbane Kvåle stadion kunststoffdekke løpebane. Fjordstien turveg og rekreasjonsområde Rehabilitering av basseng Lysløype langrenn Klubbhus Treningssenter Garderobar Ridehall Alpinanlegg ny heis Rindabotn Alpinanlegg ny nedfart Rindabotn Alpinanlegg eksisterande heis Fleirbrukshall Klubbhus Sogndal Fotball AS Sogndal kommune Sogndal kommune Hodlekve Skisenter AS Sogndal Båtlag Sogndal Fotball AS Sogndal Fotball AS Sogndal Ride- og Køyreklubb Sogndal Skisenter AS Sogndal Skisenter AS Sogndal Skisenter AS Skrivarholmen Nytt anlegg Tiltaket er ferdig. Fornying av søknad Fosshaugane Nytt anlegg Tiltaket er ferdig. Fornying av søknad. Campus Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet (uprioritert liste). Fosshaugane Nytt anlegg Tiltaket er ferdig. Fornying av søknad. Campus Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet (uprioritert liste). Kaupanger Nytt anlegg Tiltaket er ferdig. Det har ikkje tidlegare vore søkt om midlar, men har ikkje idrettsfunksjonell godkjenning. Det kan vere aktuelt å søkje om midlar til vidare utvikling av anlegget. Hodlekve 2013 Nytt anlegg Sjå eigen omtale. Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet (uprioritert liste). Hodlekve 2013 Nytt anlegg Sjå eigen omtale. Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet (uprioritert liste). Hodlekve 2013 Rehabilitering Sjå eigen omtale. Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i Sognahallen AS Norane Idrettslag Stad År 15 Type Kort omtale med grunngjeving for behov Kvåle 2010 Nytt anlegg Siste del av utbygginga av Kvåle stadion. Tiltaket er ferdig. Fornying av søknad. Kvåle 2013 Rehabilitering Siste del av utbygginga på Kvåle stadion. Tiltaket er ferdig. Fornying av søknad. Strekninga 2014 Nytt anlegg Sjå eigen omtale Hagelin - Nestangen Fjærland skule 2014 Rehabilitering Bassenget ved Fjærland skule har etter tilsyn frå Miljøretta helsevern vore drifta på dispensasjon i ein periode. Tiltaket er prioritert i kommunen sin økonomiplan Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet. Hodlekve Rehabilitering Tiltaket er ferdig. Fornying av søknad. Prosjekteigar Sogndal kommune langtidsprogrammet (uprioritert liste). Kvåle 2015 Nytt anlegg Sjå eigen omtale Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet (uprioritert liste). Ylvisåker 2015 Nytt anlegg Anlegget omfattar lager til isbane/varmestove og toalett. 15 ) Oppstart av arbeidt

259 Tiltak Ski-stadion - klubbhus Skiskyttarstadion Rehabilitering av langrennsløyper Sanitæranlegg Tursti Kunstgras med IR undervarme to delprosjekt: - Kunstgras - IR undervarme Garderobe Klubbhus Kunstgras Prosjekteigar Sogndal Skisenter AS Sogndal Skisenter AS Sogndal Skisenter AS Sogndal Skisenter Sogndal Turlag Ski-stadion m/sprintløyper Skeidsdalen Beite- og Utmarkslag Sogndal Fotball AS Kaupanger Idrettslag Kaupanger Idrettslag Kaupanger Idrettslag Stad År 15 Type Kort omtale med grunngjeving for behov Område er i aktiv bruk som idretts- og friområde. Is løkka vert drifta å dugnad. For å lette vedlikehaldet og samstundes auke attraktiviteten for området er eit klubbhus viktig. I tillegg til plass for oppbevaring av poleringsmaskin m.m., vi ei varmestove og toalett møte brukarane sine behov. Tiltaket kan dekke både organisert og uorganisert aktivitet. Hodlekve 2016 Nytt anlegg Sjå eigen omtale Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaka er ikkje med i denne planen. Hodlekve 2016 Nytt anlegg Sjå eigen omtale Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaka er ikkje med i denne planen. Hodlekve 2016 Nytt anlegg Sjå eigen omtale Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaka er ikkje med i denne planen. Hodlekve 2016 Rehabilitering Sjå eigen omtale Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaka er ikkje med i denne planen. Grøssete 2015 Nytt anlegg Tilbygg til turlaget si hytte. Hytta har jamt aukande besøk, særleg vinterstid. Dagens løysing er ikkje tilfredsstillande og vil ikkje verte forlenga når noverande leigeavtale går ut. Fjærland 2013 Nytt anlegg 4 km lang tursti del av eit større prosjekt som skal leggje til rette for fri ferdsel ved og delvis i Jostedalen Nasjonalpark med opparbeiding av parkeringsplassar, oppattføring/nybygging av bruer og rydding av stiar. Fosshaugane Campus 2012 Nytt anlegg Tiltaket er ferdig. Prosjektet er eit forsking-prosjekt saman med NFF og departementet om oppbygging med ny undervarme (IR-varme infraraud varme) Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet (uprioritert liste). Kaupanger 2014 Nytt anlegg Utvide dagens klubbhus med nytt garderobeanlegg. Laget har i dag dispensasjon grunna dårlege/ små garderobar Kaupanger 2014 Nytt anlegg/ rehabilitering Utviding av klubbhuset (bygd på nytt garderoveanlegg) og oppussing av eksisterande klubbhus Kaupanger 2012 Nytt anlegg Forskingsprosjekt i samarbeid med NFF og departementet om å legge kunstgras direkte på eksisterande naturgrasbane. KIL har mange lag i aldersbestemt fotball + to herrelag og to damelag, og har behov for betre treningstilhøve, samt areal for uformell aktivitet for barn og unge. Moglege spelemidlar vert styrt av den regionale planen. Tiltaket er med i langtidsprogrammet (uprioritert liste). 28

260 Tiltak Rulleskiløype Orienteringskart Friluftsanlegg med flytebrygge Ballbinge Prosjekteigar Sogndal Skisenter AS og Sogndal IL Fjærland IL Sogndal IL Indre Sogn kystlag Solsida grendalag Stad År 15 Type Kort omtale med grunngjeving for behov Hodlekve 2016 Nytt anlegg Asfaltert rulleskiløype med lys. Lengde 2 km. Plassering på same stad som eksisterande langrennsanlegg. Den asfalterte løypa vil i all hovudsak følgje eksisterande langrennsløype. Fjærland 2014 Nytt anlegg Kartet er planlagt utarbeidd i samband med Fjord-O West sitt o- løp i Bøyadalen i Tiltaket kan og sjåast i samanheng med tursti prosjektet i same området. Kaupanger 2015 Nytt anlegg Plassering i tilknytning til Sogn Fjordmuseum. Flytebrygger gir lettare tilkomst til sjøen for alle. Kvåle - Gurvin 2015 Nytt anlegg Ballbinge med kunstgrasdekke. Nærmiljøanlegg Fjordstien leike- og aktivitetsområde med treningsapparat Fjordstien Aktivitetsområde med klatrevegg Ball/klatrevegg Skøytebane Sykkelløype Skatearena Ballbane Tursti Eidsgrenda museet Klatrepark Klatrepark Rehabilitering ballbinge Rehabilitering ballbingar Sogndal kommune Sogndal kommune Vestre Leite grendalag Vestre Leite grendalag Norane Idrettslag Norane Idrettslag Eidsgrenda Vel Eidsgrenda Vel Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Strekninga Nestangen - Hagelinnesa 2015 Nytt anlegg Sjå eigen omtale Strekninga 2015 Nytt anlegg Sjå eigen omtale Nestangen - Hagelinnesa Rutlin 2015 Nytt anlegg Rutlin 2015 Nytt anlegg Ylvisåker 2015 Nytt anlegg Ylvisåker 2015 Nytt anlegg Eide 2014 Rehabilitering Drenering og utskifting av masse/ planering for skøyteis. Eide 2014 Rehabilitering Utbetring av turstien, der det i dag ikkje er mogleg å kome fram med rullestol/barnevogn. Tiltaket vil gje ein god samanhengande veg frå Eidsgrenda til Amla. Trudvang 2015 Nytt anlegg Eige nytt nærmiljøanlegg. Støtte frå skule Sparebankstiftinga. Kaupanger 2016 Nytt anlegg Eige nytt nærmiljøanlegg. Støtte frå skule Sparebankstiftinga. Trudvang 2015 Rehabilitering Ballbingen treng rehabilitering. skule av anlegg Diverse 2016 Rehabilitering Gå gjennom og tilstandsvurdere alle - av fleire ballbingane i kommunen anlegg Gjennomføre nødvendig rehabilitering i løpet av 4 år. 29

261 8.2 Økonomisk oversyn i handlingsprogrammet Tiltaka er nærare omtala i pkt. 8.1 og 8.4. Tiltaka er ikkje prioriterte Tiltak som er merka med *, kan ikkje få spelemidlar før tidlegast i 2018, men summane er ført året for byggestart. For tiltak som er ferdige, er summane ført opp i Definisjonar: km = kommunale midlar, sm = spelemidlar, pm = private/eigne midlar Ordinære anlegg for idrett og friluftsliv Anleggstype Prosjekteigar Stad Bygge start Kunstgrasbane Løpebane/ kunststoffdekke Sanitæranlegg og sykkelparkering Turveg og rekreasjonsområde Basseng * Lysløype langrenn Klubbhus Skrivarholmen Fosshaugane Campus Treningssenter * Sogndal kommune Sogndal Fotball AS Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Hodlekve Skisenter AS Sogndal Båtlag Sogndal Fotball AS Kvåle x65 Mål Drift Kostnad Finansieringsplan i 1000 kroner 16 Kvåle Fjordstien km sm pm km sm pm km sm pm Fjordstien Fjærland m Hodlekve m m2 150 m I budsjettet er det sett av kr pr. år i driftsmidlar til anlegga på Kvåle. 17 I økonomiplane er det sett av kr til drift i 2015 og frå 2016 kr årleg til Fjordstien. 18 Dette er teknisk oppgradering og vil ikkje føre til auka driftskostnader

262 Anleggstype Prosjekteigar Stad Bygge start Mål Drift Kostnad Finansieringsplan i 1000 kroner km sm pm km sm pm km sm pm Garderobar * Sogndal Fosshaugane Fotball AS Campus Ridehall * Sogndal Kaupanger Ride- og Køyreklubb Alpinanlegg Sogndal Hodlekve heis ny* Skisenter AS Alpinanlegg Sogndal Hodlekve nedfart * Skisenter AS Alpinanegg rehab. heis Sogndal Skisenter AS Hodlekve Fleirbrukshall* Sognahallen Kvåle AS Klubbhus Norane IL Ylvisåker Ski-stadion Hodlekve Hodlekve klubbhus * Skisenter AS Ski-stadion Hodlekve Hodlekve m/sprint-løyper* Skisenter AS Skiskyttarstadion Hodlekve Hodlekve * Skisenter AS Rehabilitering Hodlekve Hodlekve langrennsløyper* Skisenter AS Sanitæranlegg Sogndal Turlag Grøssete 2015 Tursti Skeidsdalen Fjærland Beite- og Utmarkslag Kunstgras * Sogndal Foss-haugane IR undervarme * Fotball AS Sogndal Fotball AS Campus Fosshaugane Campus 115 m x Samla for alle 3 prosjekta i regi av Sogndal Skisenter. Driftsinntekter er 1.2 mill. kroner og netto driftsutgifter kr

263 Anleggstype Prosjekteigar Stad Bygge start Mål Drift Kostnad Finansieringsplan i 1000 kroner km sm pm km sm pm km sm pm Garderobe Kaupanger Kaupanger Idrettslag Klubbhus Kaupanger Kaupanger Idrettslag Kunstgras * Kaupanger Idrettslag Kaupanger Rulleskiløype Sogndal Skisenter AS Hodlekve km Orienteringskart Fjærland IL Sogndal IL Fjærland Friluftsanlegg med Indre Sogn Kaupanger flytebrygge kystlag Ballbinge Solsida grendalag Kvåle Nærmiljøanlegg Anleggstype Prosjekteigar Stad Byggestart Mål Drift Kostnad Finansieringsplan i 1000 kroner km sm pm km sm pm km sm Pm Leike- og aktivitetsområde Aktivitetsområde med klatrevegg Sogndal kommune Sogndal kommune Fjordstien Fjordstien Ball/klatrevegg Vestre Leite Rutlin grendalag Skøyebane Vestre Leite Rutlin 2015 grendalag Sykkelløype Norane IL Ylvisåker Skatearena Norane IL Ylvisåker Ballbane Eidsgrenda Vel Eide

264 Tursti Klatrepark Klatrepark Rehabilitering ballbinge Rehabilitering ballbingar Eidsgrenda Vel Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Sogndal kommune Eide Trudvang skule Kaupanger skule Trudvang skule Diverse

265 8.3 Nærmiljøanlegg Med nærmiljøanlegg er meint anlegg eller område for eigenorganisert fysisk aktivitet, hovudsakleg i tilknyting til bu- og/eller opphaldsområde. Men nærmiljøanlegg er meint berre utandørsanlegg. 20 Grunnlag for tilskot er avgrensa oppover til kr Nedre godkjende kostnadsramme er kr Ein kan søkje om tilskot på inntil 50 % av godkjend kostnad. Maksimalt tilskot pr anleggseining er kr Nedre beløpsgrense for godkjend kostnad er kr (tilskot kr ). Til utandørs kunstisflate kan ein gje tilskot på inntil 50 % av godkjend kostnad, maksimalt kr Nærmiljøanlegg med kostnadsramme over kr skal vere del av ein vedteken kommunal plan som omfattar idrett og fysisk aktivitet. Utbygging av nærmiljøanlegg for fysisk aktivitet bør gjerast i samsvar med vedtekne mål, og difor bør òg mindre nærmiljøanlegg vere omtala i ein kommunal plan. Det kan berre søkjast om tilskot til inntil tre anleggseiningar innanfor same anleggsstad. Maksimalt tilskot til ein anleggsstad kan såleis vere inntil kr Foto: SIL O-gruppa I Sogndal kommune er mellom anna desse prosjekta aktuelle som nærmiljøtiltak i tillegg til dei som er omtala i handlingsprogrammet: - Merking av turstiar og informasjonstavler i sentrum om turar og turløyper med utgangspunkt i Sogndal som regionsenter og skulesenter. Informasjon om kvar det er lagt til rette for funksjonshemma. - Folkestien Eidsgrenda museet. - Nærmiljøanlegget til Eidsgrenda Vel. - Aktivitetsløype Kaupanger. - Turstiar Kaupanger tilrettelagde for fleire brukargrupper og nivå. - Buldre/klatrevegg på Rutlin leikeplass. - Skatepark i sentrum. - Parkområde Kaupanger (trampoline/ skating). Ei gruppe ungdomar har skipa Sogndal Skateboard Klubb og har sett i gang eit arbeid for å byggje skatepark i sentrum. Dei har gjort avtale om plassering på Kvåle (skuleområdet), og første steg er å få bygd ein skateramp 4x7 meter. 8.4 Omtale av større utbyggingsprosjekt i handlingsprogrammet Foto: Gjertrud Birkenes 20 Kulturdepartementet Føresegner om tilskot til anlegg for idrett og fysisk aktivitet Fjordstien Prosjektet omfattar 1. Leike- og aktivitetsområde med treningsapparat 2. Badeplass m/sand og sitjeområde 3. Rekreasjon/pauseområde med sitjeplassar

266 4. Jogge/turveg 5. Aktivitetsområde med /sitjeplass 6. Buldrepark og aktivitetsområde 7. Aktivitetsområde/liten klatrevegg. Turveg kan vere nærmiljøanlegg avhengig av lengde/dekke elles ordinært anlegg. Buldrevegg og klatrevegg er nærmiljøanlegg. Pkt. 1 kan verte nærmiljøanlegg avhengig av type apparat. Dei andre delprosjekta vil ikkje kunne få spelemidlar Fleirbrukshall på Kvåle Prosjektet er etablert i eit samarbeid mellom Sogndal Idrettslag, Sogndal Fotball og Sognahallen. Kommunen er gjennom fleire møte orientert om arbeidet. Sogndal idrettsråd støttar prosjektet. Behovet for ein hall har gradvis auka i dei seinare åra, og vi ser utviklingstrekk som peikar i same retning: - Sogndal Idrettshall har svært høg utnytting, og her er det vanskeleg for nye grupper å kome inn. - Fleire av SIL sine grupper har vakse ut av dei rammene som bruk av gymsalar set. Nye generasjonar spør etter nye treningsopplegg og nyskapande idrett. - Handballgruppa har flytta ut av Sognahallen for å satse på ein meir spesialisert handball. - Sognahallen har stor etterspurnad som fotballhall i full storleik. Dette set grenser for kor stort tilbodet vert for andre idrettar. - Med auka fotballbruk kan ein og redusere det ressurskrevjande skifte mellom handballgolv og grasmatte. Det er gjennomført behovsanalyse mellom brukarane. Anlegget er planlagt plassert ved Kvåle stadion Utbygging av Sogndal Skisenter Alpinanlegget i Hodlekve vart bygd på slutten av 1970-talet. Anlegget vart utbygd med eit skitrekk av typen Poma H-modell og to nedfartsløyper. Etter kvart er desse utvida med fleire løyper og komplett lysanlegg. Anlegget i Hodlekve ligg i eit av dei mest snøsikre områda i fylket, og har normalt hatt lange sesongar med nokre unnatak. Skitrekket er i dag nedslitt og til tider har dette ført til problem med sikker drift. Sogndal har opparbeidd seg eit godt rykte, for mellom anna frikøyring, på grunn av det flotte fjellområdet vi har i området rundt anlegget. Anlegget slik det ligg i dag, har for liten kapasitet, og styret i skisenteret har vedteke at anlegget må byggjast ut for å gje dei mange brukarane eit betre tilbod. Området er no regulert og sikrar nytt areal til utviding av anlegget Vidareutvikling av Kaupanger idrettspark Årsmøtet i KIL har vedteke å starte arbeidet med vidareutvikling av Kaupanger Idrettspark. Bakgrunnen for dette er: - KIL sitt damelag spelar no i 1. divisjon, KIL har som mål å satse på damefotball og har i dag dispensasjon frå NFF for manglande fasilitetar for kampavvikling. - Aukande aktivitet. KIL ønskjer å kombinere dette og gjere Kaupanger idrettspark både til eit kraftsentrum for damefotball i Sogn og Fjordane og ein viktig møtestad for deler av det store aktivitetsområdet i området. Dette gjeld alle former for fysisk aktivitet og omfattar mellom anna grupper som speidarane, innvandrarane og turister. Planlagde tiltak er - Utviding av dagens klubbhus med nytt garderobeanlegg ( om lag 150 m2) for å stette krava frå NFF, universell utforming og gje betre tilrettelegging for den samla aktiviteten i området - Utvide hovudstadion med overbygd tribune med plass til tilskodarar, kiosk og speakertribune (integrert med innbytarbenkar). - Utvide klubbhuset med ein 2. etasje på nytt garderobeanlegg og pusse opp eksisterande del. Dei to første punkta er med i handlingsprogrammet. Utviding av klubbhuset er med langtidsprogrammet. I tillegg ligg det inne i handlingsprogrammet eit punkt om legging av kunstgras på eksisterande grasmatte Dette er eit utviklingsprosjekt i samarbeid med Sogndal Fotball og NFF. 35

267 8.5 Langtidsprogram Langtidsprogrammet gjev eit oversyn over aktuelle oppgåver innan idrett og fysisk aktivitet som ikkje er med i handlingsprogrammet. Tiltak frå langtidsprogrammet kan flyttast over i handlingsprogrammet gjennom ein revisjon av planen. Tiltaka er ikkje prioriterte. Nærare omtale finn du i vedlegg 4. Tiltaka er ikkje kostnadsrekna. Tiltak Lokalisering Ansvarleg Merknader Sykkelbane Kaupanger Kaupanger Idrettslag Eigenorganisert aktivitet Tribuneanlegg Kaupanger Kaupanger Idrettslag Utvikle hovudstadion med overbygd tribune med plass til tilskodarar, kiosk og speakertribune. Tribuneanlegg Utbetring og til rettelegging av aktivitet på badeplassane Hopp/langrenn og kombinert arena Opparbeiding av parkeringsplassar Badeplassane i kommunen Hjortebakkane på Kaupanger Langs Rv. 5 i Sogndalsdalen og klatrefeltet i Kvam. Sogndal kommune Kaupanger Idrettslag Sogndal kommune gjev ikkje rett til spelemidlar. Jf. framlegg til kommuneplanen sin arealdel om tilrettelegging for friluftsliv. Opparbeiding av parkeringsplassar gjev ikkje rett til spelemidlar. Betre tilrettelegging på Sogndalsdalen Sogndal kommune Nærestad friområde Barsnesfjorden rundt Fjærland ridebane Fjærland Fjærland skysslag Nytt asfaltdekke på Vestreim NAF Motorsport Indre gocart bane Sogn Kunstgras på Ylvisåker Norane Idrettslag grusbane Fleirbruksbane Ylvisåker Norane Idrettslag Behov for fornying av dekke. Idrettshall Ylvisåker Norane Idrettslag Flytting av lysløype Øvstedalen Norane Idrettslag Sykkelcrossløype Rutlin Vestre Leite grendalag Turløype med utandørs treningspark Treningspark Vikane Vikane inste parkeringsplassen ved badeplassen Dampskipskaia i Prosjekteigar er ikkje avklara Prosjekteigar er ikkje avklara Innspel i samband med kommuneplanen. Innspel i samband med kommuneplanen sin arealdel. Innspel i samband med kommuneplanen sin arealdel. Fjell- og Bratt Moro AS Tiltaka gjev ikkje rett til spelemidlar. fjordsportsenter Sogndal Skatepark Sogndal sentrum/kvåle Sogndal Skateboard klubb Innandørs skytebane Sogndal skyttarlag Lokalisering og samarbeidspartar er ikkje avklara. Innandørs skytebane Sogndal Miniatyrskyttarlag Lokalisering og samarbeidspartar er ikkje avklara. Terrengsykkelbane Kaupanger Sogn Terrengsykkel Det er etablert kontakt med grunneigarane og gjennomført dugnad på stiane i området.

268 8.6 Oversyn over planlagde aktivitetar i perioden Kommunal plan for fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv er i all hovudsak ein plan som gjeld utbygging av anlegg som skal fremje fysisk aktivitet, idrett og friluftsliv. I tillegg er det her laga eit oversyn over planlagde aktivitetar i perioden. Nokre av desse er ny, nokre er ein del av den daglege drifta i kommunen og dei fleste er meir utførleg omtala i andre plandokument. Føremålet med oversynet er å synleggjere dei aktivitetane som alt finst og dei som vil verte sett i gang i kommunal regi i tillegg til den aktiviteten som skjer i lag og organisasjonar. Omfanget av den organisasjonsbaserte aktiviteten går fram av vedlegg 3. Tiltak Ansvar Referanse/merknader Vi skal i samarbeid med frivillige organisasjonar satse på nyskapande friluftsliv i samsvar med arealdelen av kommuneplanen. Rådmannen Økonomiplan Eitt av dei høgst 10 prioriterte områda i planen. De er sett av midlar i budsjettet for Skulane i Sogndal skal systematisk gjennomføre dagleg fysisk aktivitet for alle elevane frå klasse. Barna i SFO skal vere fysisk aktive gjennom å delta i ulike idretts- og friluftsaktivitetar, formings og byggeaktivitetar. Barna i barnehagen skal vere fysisk aktive kvar dag. Ungdomsbasen lågterskel tilbod med vekt å fysisk aktivitet retta mot barn og unge. Tilbod om treningsturar kvar veke for busette flyktningar. Sogn Frisklivssentral omfattar kommunane Leikanger, Luster og Sogndal Folkehelse og førebyggande helsearbeid i Sogn er eit samarbeid mellom kommunane Leikanger, Sogndal og Luster Trening for vaksne og eldre på Sogndal Omsorgssenter Skilting av turvegar i samarbeid med grunneigarar og frivillige organisasjonar Sognefjordvegen eit folkehelseprosjekt på tvers eit samarbeid mellom kommunane Sogndal, Leikanger og Luster saman med frivillige organisasjonar. Aktivitetstilbod til psykisk utviklingshemma Utvikling av nye tiltak for ungdom. Parkeringsplassar i samband med utfartsområde. Skulane i kommunen Skulane i kommunen Barnehagane i kommunen Tenesteeining barn og unge Flyktningtenesta i samarbeid med Røde Kors. Tenesteeining helse og sosial Prosjektleiar og styringsgruppa Tenesteeining pleie og omsorg Folkehelsekoordinator. Prosjektleiar og styringsgruppe Samarbeid med Røde Kors og studentar på høgskulen Ungdomsrådet og tenesteeining barn/unge. Tenesteeining kommunalteknikk Strategisk skuleplan for grunnskulen i Sogndal Plan for skulefritidsordninga i Sogndal kommune Strategi for innhald og oppgåver i barnehagen Del av eininga sitt ordinære tilbod. Målet er å delta i «til topps på Galdhøgpiggen». Føremålet er å hjelpe og støtte personar som ønskjer å endre levevanar og førebyggje livsstilssjukdomar. Prosjektet har som mål å bidra til ei samfunnsutvikling som fremjar folkehelse og utjamnar sosiale skilnader i helse. Del av eininga sitt ordinære tilbod. «Vestlandsprosjektet for merking og gradering av turløyper». Føremålet er å etablere ein samanhengjande turveg gjennom dei tre kommunane frå Sognefjellet til Hella basert på gamle ferdselsvegar. Ungdomsrådet hadde fleire innspel til planarbeidet og ønskjer sjølv å vere med å utvikle desse. Kommuneplanen sin arealdel. Tiltak vil verte vurdert i samband med den årlege

269 Tiltak Ansvar Referanse/merknader budsjetthandsaminga. Vintervedlikehald av gangvegar og stiar Tenesteeining kommunalteknikk Tiltaket vil verte vurdert i samband med den årlege budsjetthandsaminga. Tilskot til leikeplassar Tenesteeining kultur Tiltaket vil verte vurdert i samband med den årlege budsjetthandsaminga. Gjennomføre tiltak i Sykkelplan for Sogndal sentrum. Gjennomføre tiltak i Plan for oppfølging og utbygging av gangvegar/stiar og grøntkorridorar i Sogndal sentrum Gjennomføring av tiltak i trafikktryggingsplanen. Tiltaka vil vere ein viktig del av ein infrastruktur som òg skal leggje til rette for fysisk aktivitet. Betre informasjon om tilbod og moglegheiter for fysisk aktivitet på kommunen si nettside. Møte med idretts- og friluftsorganisasjonane. Tenesteeining kommunalteknikk Tenesteeining kommunalteknikk Tenesteeining kommunalteknikk Støtteeining ikt/tenestetorg Kommunalsjef for oppvekst og kultur Tiltak vert vurdert og prioritert i samband med den årlege budsjetthandsaminga. Tiltak vert vurdert og prioritertert i samband med den årlege budsjetthandsaminga. Tiltak vert prioritert kvart år i økonomiplanen. Dette gjeld særskild lågterskelbod og informasjon om turmoglegheiter i nærmiljøet. Det ver gjennomført halvårige møte i samband med rullering av idrettsplanen (vår) og søknad om spelemidlar (haust). 38

270 9 OPPFØLGING OG GJENNOMFØRING ØKONOMI 9.1 Sikring av areal Alle tiltaka i handlingsprogrammet ligg på område som er regulert til føremålet. Prosessen med grunnerverv i samband med Fjordstien er under arbeid, og skjøn i tingretten vil liggje føre innan utgangen av Gjennomføring Dei prosjekta kommunen har ansvaret for, vil verte innarbeidd som årlege resultatmål i økonomiplan/budsjett. Dei aller fleste tiltaka er det organisasjonane som har ansvaret for. Nokre av anlegga i handlingsprogrammet er ferdigstille i førre periode, men er overførte til inneverande periode fordi søknad om spelemidlar er sendt, men ventar på løyving. For nye tiltak i handlingsprogrammet ligg det føre planar, kostnadsoverslag og finansieringsplan. Tiltaka i handlingsprogrammet er ikkje prioriterte. Prioritering mellom dei ulike tiltaka skjer i samband med den årlege handsaminga av søknader om spelemidlar. Desse tiltaka må vere med i handlingsprogrammet for å verte prioritert. Nærmiljøanlegg kan takast inn i handlingsprogrammet ved den årlege rulleringa av planen. Prosjekt frå langtidsprogrammet kan takast inn i handlingsprogrammet ein revisjon av planen. Tiltak som heller ikkje er med i langtidsprogrammet, kan òg takast inn i handlingsprogrammet ved ein revisjon dersom dei er i tråd med planen sine mål. 9.3 Økonomi og finansiering Dei kommunale prioriterte prosjekta må innarbeidast i kommunen sin økonomiplan. Moglege søknader om kommunalt tilskot til andre prosjekt, vil verte handsama i samband med økonomiplanen. Spelemidlane vil vere ein viktig finansieringsordning for dei prosjekta som kvalifiserer for slike tilskot. Staten ved Miljøverndepartementet har òg ei tilskotsordning som kan nyttast for fleire tiltak retta mot fysisk aktivitet og friluftsliv. Kommunen vil stille garanti i samsvar med forskrift om tilskot til anlegg og fysisk aktivitet. Dette gjeld alle typar fleirbrukshallar, alpinanlegg, golfanlegg, motorsportanlegg, kunstisbane og rideanlegg. I handlingsprogrammet gjeld det for følgjande tiltak: Sogndal Skisenter, fleirbrukshall på Kvåle og ridehallen på Kaupanger. 9.4 Bygging og opprusting av leikeplassar Ordninga med spelemidlar kan ikkje nyttast til ordinære leikeplassar for mindre barn. Med unnatak av leikeplassar i tilknyting til skular og barnehagar vert desse i all hovudsak bygd og drifta av grendalag/leikeplassnemnder. Fleire av leikeplassane er i dårleg stand, og det vert lagt til rette for nye bustadområde der det er krav til nærleikeplassar (for dei minste) og leikeareal/aktivitetsareal for større barn. Dei siste kan verte definert som nærmiljøanlegg avhengig av kva dei inneheld. Kommunen har tidlegare hatt ein årleg tilskotssum på kr til dette. Denne ordninga vart avvikla for nokre år sida, og søknader om tilskot til leikeplassar vert heller ikkje handsama i samband med tildeling av kulturmidlar. Det har kome fleire innspel i samband med planarbeidet om at kommunen bør innføre ei slik ordning att, og at tilskotet bør aukast. 9.5 Konsekvensar ved brot på krav Kommunen skal til ei kvar tid ha oversyn over status for alle anlegg bygde med offentlege tilskot. Lag og organisasjonar pliktar å melde endringar i vilkår eller teknisk tilstand for alle nemnde anlegg i denne planen til kommunen. Anlegg som er delfinansiert av spelemidlar, skal vere opne for idrettsaktivitet i 40 år frå ferdigstilling. Kravet gjeld både for nybygg og rehabilitering. 39

271 Anlegget må vere funksjonelt for den aktiviteten det er bygd for. Dersom anlegget vert mellombels stengd for 3 månader eller meir, pliktar anleggseigar å orientere departementet i forkant av stenging. Dersom den framtidige drifta av anlegget er truga skal anleggseigar orientere departementet om dette. Desse pliktene har òg kommunen. 10 VIL DU VITE MEIR? Kjelde for meir informasjon om idrett og fysisk aktivitet (nasjonalt) Kjelde for meir informasjon om folkehelse (nasjonalt) a/folkehelse.html?id= På Sogndal kommune si heimeside finn du m.a.: oversikt over alle lag og organisasjonar med kontaktperson omtale av dei største idrettsanlegg omtale av turløpar omtale av badeplassar Omtale av fiskeplassar Gå til for meir lokal informasjon. Fylkesdelplan for idrett, friluftsliv, fysisk aktivitet og folkehelse: Kjelder for meir informasjon : (her finn du og Sognahallen) Foto: Tor Yttri Dette MÅ du vite! 1. Alle tiltak det skal søkjast om spele midlar til, må vere med i ein kommunal plan. 2. Nokre tiltak må òg vere med i ein regional plan. 3. Ta difor kontakt med kommunen tidleg i planfasen. 4. Pass på at alle vedlegg er med når du sender søknaden. 5. Hald søknadsfristen 1. oktober 6. Idrettsfunksjonell førehandsgodkjenning skal liggje føre før søknaden vert sendt fylkeskommen 15. januar (anten frå kommunen eller departementet avhengig av type anlegg) Departementet har 2-3 månaders sakshandsamingstid. 8. Idrettsfunksjonell førehandsgodkjenning må liggje føre før byggearbeidet tek til. Kommunen legg opp til to årlege informasjonsmøte om spelemidlar. 21 Sjå vedlegg 1 Definisjonar. 40

272 VEDLEGG 1. DEFINISJONAR Forklaringane er henta frå Kulturdepartementet sine rettleiarar Kommunal planlegging for idrett og fysisk aktivitet og Forskrifter og bestemmelser om stønad av spillemidler til anlegg og friluftsliv. Idrett Med idrett vert meint aktivitet i form av trening eller konkurranse i den organiserte idretten. Fysisk aktivitet Med fysisk aktivitet vert meint eigenorganisert trenings- og mosjonsaktivitet, inkludert friluftsliv og aktivitetar prega av leik. Friluftsliv Miljødepartementet definerar friluftsliv som opphald og fysisk aktivitet i friluft, i fritida, med sikte på miljøendring og naturopplevingar. Kulturdepartementet har valt å la friluftsliv inngå i omgrepet fysisk aktivitet. Idrettsanlegg I fordelinga av spelemidlar opererar departementet med slik klassifisering av idrettsanlegg: - Nærmiljøanlegg - Ordinære anlegg - Nasjonalanlegg. Nærmiljøanlegg (NA) Med nærmiljøanlegg meiner ein anlegg eller område for eigenorganisert fysisk aktivitet. I hovudsak ligg desse anlegga i tilknyting til bu- og/eller opphaldsområde. Med nærmiljøanlegg meiner ein berre utandørsanlegg. Ordinære anlegg (OA) Med ordinære anlegg meiner ein anlegg for idrett og fysisk aktivitet. Rehabilitering av eit anlegg er ein istandsetjing av anlegget som skal gi vesentleg funksjonell og bruksmessig standardheving i høve til dagens situasjon. Rehabilitering vil som regel bety inngrep i strukturen eller utforminga av anlegget, for å tilpasse det til nye funksjonar og bruksområde. Det er viktig at slik rehabilitering vert sett i ein planmessig samanheng i kommunal plan for anlegg til idrett og fysisk aktivitet. Nasjonalanlegg Nasjonalanlegg er anlegg som tilfredstiller tekniske og funksjonelle standardkrav for avvikling av relevante internasjonale meisterskap og konkurransar. Anlegg for friluftsliv i fjellet Departementet opererar ikkje med ein bestemt definisjon her, men seier at: Der ikke annet er bestemt gjelder de generelle vilkårene for tildeling av spillemidler til idrettsanlegg. Friluftsområde og friområde. Omgrepet Friluftsområde og friområde er nemningar på grøne områder som er tilgjengeleg for ålmenn fri ferdsel. Friluftsområde (FLO) Friluftsområde er store, ofte uregulerte områder som i hovudsak er i privat eige, og som er omfatta av allemannsretten. Det er ikkje krav om parkmessig opparbeiding, berre tilrettelegging for bruk. Området vert brukt til turliv, jakt, fiske, fysisk aktivitet og trening. I kommuneplanen sin arealdel er friluftsområde ofte vist som landbruk, natur- og friluftsområde (LNF-område) I reguleringsplansamanheng kan det avsetjast friluftsområder jf. pbl 12-5, nr. 5. Grønstruktur Dette er avgrensa område med særskilt tilrettelegging og opparbeiding for allmenn rekreasjon og opphald. Grønstruktur kan vere erverva, opparbeida og vedlikehalde av kommunen. Men kan og vere eigd, opparbeida og vedlikehalde av andre, t.d. grendelag eller idrettslag. Dette kan vere parkanlegg, badeplassar, turvegar, leikeplassar, nærmiljøanlegg og lysløyper. I kommunen sin arealplan kan grønstruktur òg vere del av byggeområde på plankartet. I reguleringsplanar er grønstruktur ein eigen arealkategori. (jf.pbl 12-5, nr. 3). Nærmare føresegner for grønstruktur kan gjerast i tråd med pbl 12-7, nr.1.

273 Idrettsfunksjonell førehandsgodkjenning 22 Planar for anlegg som det vert søkt om tilskot til, må på førehand vere idrettsfunksjonelt godkjende av departementet eller kommunen. Dette gjeld både nybygg, rehabilitering og ombygging. Ein skal gjennomføre idrettsfunksjonell førehandsgodkjenning for å sikre behovsretta og gode idrettsfunksjonelle løysingar og for å sikre at estetiske og miljømessige tilhøve vert varetekne på ein god måte. Førehandsgodkjenninga må liggje føre før byggjearbeidet vert sett i gang. Godkjenninga gjeld i to år. Innan dette tidspunktet må arbeidet vere sett i gang. Godkjenninga kan fornyast. Godkjenning gir ikkje garanti for tilskot. Kva for anlegg som skal godkjennast av departementet og kva kommunen kan godkjenne, går fram av føresegner om tilskot til anlegg for idrett og fysisk aktivitet frå departementet. Føresegnene vert oppdatert kvart år Foto: Tor Yttri 22 Kulturdepartementet - Føresegner om tilskot til anlegg for idrett og fysisk aktivitet

274 VEDLEGG 2 OVERSYN OVER EKSISTERANDE IDRETTS- OG FRILUFTSANLEGG NR Namn Kategori Type Eigar 01 Almerinden tursti Friluftsliv Tursti 02 Amla badeplass Friluftsliv Badeplass Amble gård 03 Bjedlastølen Årvollåsen Friluftsliv Tursti 04 Bjelde ATV-bane Motorsport Bjelde Gard 04 Bjelde Putballbane Putball Bjelde Gard 04 Bjelde Terrengsykkelbane Sykkel Bjelde Gard/Sogn Cykleklubb 05 Breisete o-kart Kart Orienteringskart Sogndal IL 06 Distad Fjellstølen tursti Friluftsliv Tursti 07 Distasanden badeplass Friluftsliv Badeplass Sogndal kommune 08 Eidet badeplass Friluftsliv Badeplass Sogndal kommune 09 Endrefjellet tursti Friluftsliv Tursti 10 Fjærland Sandvolleyballbane Aktivitetsanlegg Sandvolleyballbane Fjærland IL 11 Fjærland Skule Aktivitetsal Gymnastikksal Sogndal kommune 11 Fjærland Skule Bad og Symjeebasseng Sogndal kommune symjeanlegg 11 Fjærland Skule Fotballanlegg Fotball grusbane Fjærland IL 11 Fjærland Skule Friidrettsanlegg Delanlegg friidrett Fjærland IL 11 Fjærland Skule Skianlegg Skiløype Fjærland IL 12 Fjærland skytebane Skyteanlegg Skytebane 100 m Fjærland skyttarlag 12 Fjærland skytebane Skyteanlegg Skytebane 300 m Fjærland skyttarlag 13 Folkesti Vikane Friluftsliv Tursti 14 Folkesti Stigen Friluftsliv Tursti 15 Folkesti museet Friluftsliv Tursti 16 Folkesti sentrum Friluftsliv Tursti 17 Fosshaugane Kart Nærmiljøkart Sogndal IL 18 Fosshaugane stadion Fotballanlegg Fotball grasbane Sogndal fotball 18 Fosshaugane stadion Fotballanlegg Grusbane. (endrar Sogndal fotball status i 2009) 18 Fosshaugane stadion Squashanlegg Squashall Sogndal fotball 18 Fosshaugane stadion Fotballanlegg Flomlysanlegg Sogndal fotball 18 Fosshaugane stadion Idrettshus Tribuneanlegg Sogndal fotball 18 Fosshaugane Campus Friluftsliv Tursti Sogndal IL 19 Fretland Hundsvatnet Friluftsliv Tursti 20 Furuli ballplass Aktivitetsanlegg Balløkke/skøyteis Sogndal kommune 20 Furuli balløkke Aktivitetsanlegg Ballbinge Leikeplassnemnda i Furuli 21 Geitabotn tursti Friluftsliv Tursti 22 Grøssete turhytte Friluftsliv Overnattingshytte Sogndal turlag 23 Haukåsen o-kart Kart Orienteringskart Sogndal IL 24 Hodlekve lysløype Skianlegg Skiløype Hodlekve Skisenter A/S 24 Hodlekve skisenter Skianlegg Alpinanlegg Hodlekve Skisenter A/S 24 Hodlekve SIL hytta Idrettshus Idrettshus Sogndal IL 25 Hundsvatnet Nuken Friluftsliv Tursti 26 Hølsete - Turrli Friluftsliv Tursti 27 Hølsete Nuken Friluftsliv Tursti 28 Jordal Heimastølen tursti Friluftsliv Tursti 29 Kaupanger ballplass Aktivitetsanlegg Balløkke Sogndal kommune 30 Kaupanger båthamn Friluftsliv Småbåthamn Kaupanger Båtlag 31 Kaupanger motorsenter Motorsportanlegg Motorsport/ATV/Goka NAF motorsport rtbane 32 Kaupanger skule Aktivitetssal Gymnastikksal Sogndal kommune 32 Kaupanger skule Fotballanlegg Fotball kunstgras Sogndal kommune 32 Kaupanger skule Skyteanlegg Miniatyrbane ( inne) Sogndal kommune

275 NR Namn Kategori Type Eigar 33 Kaupanger skule o-kart Kart Orienteringskart Sogndal IL 34 Kaupangerskogen lysløype Skianlegg Skiløype Kaupanger IL/Sogndal IL 35 Kaupangerskogen o-kart Kart Orienteringskart Sogndal IL 36 Kjørnes ballplass Aktivitetsanlegg Balløkke Sogndal kommune 36 Kjørnes balløkke Aktivitetsanlegg Ballbinge Kjørnes Vel 37 Kaupanger idrettspark Fotballanlegg Fotball grasbane Kaupanger IL 37 Kaupanger idrettspark Fotballanlegg Fotball kunstgras Kaupanger IL 37 Kaupanger idrettspark Friidrettsanlegg Delanlegg fridrett Kaupanger IL 37 Kaupanger idrettspark Aktivitetsanlegg Balløkke Kaupanger IL 37 Kaupanger idrettspark Aktivitetsanlegg Skileikanlegg Kaupanger IL 37 Kaupanger idrettspark Skianlegg Hoppbakkar Kaupanger IL 38 Kvåle skule Aktivitetsanlegg Ballbinge Sogndal kommune 38 Kvåle Tribunebygg Idrettshus Garderobe/gymmsal Sogndal fotball 39 Leirviki badeplass Friluftsliv Badeplass Sogndal kommune 40 Lindesvoi tursti Friluftsliv Tursti 41 Miniatyrskytebane Ylvisåker Skyteanlegg Skytebane ( inne ) Norum skyttarlag 43 Mundal Fjellstølen tursti Friluftsliv Tursti 44 Mundal Geiskjelflatane tursti Friluftsliv Tursti 45 Nesahaugen Friluftsliv Tursti 46 Nornes ballplass Aktivitetsanlegg Balløkke Sogndal kommune 47 Nærestad badeplass Friluftsliv Badeplass Sogndal kommune 48 O-kart Hodlekve Kart Orienteringskart Sogndal IL 49 Rutlin ballplassar Aktivitetsanlegg Balløkke/skøyteis Sogndal kommune 50 Røvhaugane ballplass Aktivitetsanlegg Balløkke Sogndal kommune 50 Røvhaugane o-kart Kart Nærmiljøkart Sogndal IL 51 Sil tribuna Idrettshus Idrettshus Sogndal fotball 52 Skjeldestad Skarsbø Friluftsliv Tursti 53 Skrivarholmen båthamn Friluftsliv Småbåthamn Sogndal Båtlag 54 Sogn Ridehall Rideanlegg Travbane/ridebane Sogn Ridehall AS 55 Sognahallen Idrettshus Trening og Sognahallen A/S kursenter 55 Sognahallen fotballhall Fotballanlegg Storhall 100x60 Sognahallen A/S 55 Sognahallen, Aeribic hall Fleirbrukshall Idrettshall ( liten ) Sognahallen A/S 55 Sognahallen, Innandørs Friidrettsanlegg Kunststoffbane Sognahallen A/S sprintbane 55 Sognahallen, klatrevegg Diverse anlegg Klatreanlegg (inne) Sognahallen A/S 55 Sognahallen, styrketrening Trening/kurssenter Idrettshus Sognahallen AS 56 Sogndal folkehøgskule Aktivitetsal Gymnastikksal Sogn Høgskulelag 56 Sogndal folkehøgskule Aktivitetsanlegg Kunstgrasbane Sogn Høgskulelag Sandvolley-ballbane Symjebasseng 57 Sogndal idrettshall Bad og symjeanlegg Sogn og Fjordane fylkeskommune 57 Sogndal idrettshall Fleirbrukshall Normalhall Sogn og Fjordane fylkeskommune 58 Sogndal stadion Fotballanlegg Fotball grasbane Sogndal IL 58 Sogndal stadion Friidrettsanlegg Kunststoffbane Sogndal IL 59 Stedje Stedjeåsen tursti Friluftsliv Tursti 60 Stedje ballplass Aktivitetsanlegg Balløkke Sogndal kommune 61 Svartavatnet o-kart Kart Orienteringskart Sogndal IL 62 Trudvang skule Aktivitetsanlegg Nærmiljøanlegg Sogndal kommune 62 Trudvang skule Aktivitetsanlegg Ballbinge Sogndal kommune 62 Trudvang skule Aktivitetsanlegg Balløkke Sogndal kommune 62 Trudvang skule Aktivitetssal Gymnastikksal Sogndal kommune 62 Trudvang skule o-kart Kart Nærmiljøkart Sogndal IL Turkart, Fjærland Kart Turkart Fjærland IL Turkart, Sogndal Kart Turkart Sogndal 44

276 NR Namn Kategori Type Eigar kommune/sogndal Reiselivslag 63 Tverrdalen tursti Friluftsliv Tursti 64 Vesterland Storehogen tursti Friluftsliv Tursti 65 Vesterland idrettsanlegg Fleirbruksanlegg Symjebasseng, Vesterland AS idrettshall, treningsstudio, squashbaner, golfsimulator, minigolf 66 Vestreim skytebane Skyteanlegg Skytebane 100 m Sogndal skyttarlag 66 Vestreim skytebane Skyteanlegg Skytebane 300 m Sogndal skyttarlag 66 Vestreim skytebane Skyteanlegg Skytterhus Sogndal skyttarlag 67 Vikane badeplass Friluftsliv Badeplass Sogndal kommune 68 Viki badeplass Friluftsliv Badeplass Sogndal kommune 69 Våtevik ballplass Fotballanlegg Fotball grusbane Sogndal kommune 70 Ylvisåker Sandvolleyballbane Aktivitetsanlegg Sandvolleyballbane Norane IL 70 Ylvisåker badeplass Friluftsliv Badeplass Sogndal kommune 70 Ylvisåker ballbane Aktivitetsanlegg Balløkke Norane IL 70 Ylvisåker båthamn Friluftsliv Småbåtnamn Sogndal kommune 70 Ylvisåker skule/klubbhus Idrettshus Idrettshus Norane IL 70 Ylvisåker stadion Fotballanlegg Fotball grusbane Norane IL 70 Ylvisåker stadion Friidrettsanlegg Delanlegg friidrett Norane IL 71 Øvstedalen lysløype Skianlegg Skiløype Norane IL 72 Øvstedalen skytebane Skyteanlegg 73 Øyane, lagshus Idrettshus Lagshytte Sogndal Jeger og Sportsfiskarlag 74 Øyraflaten Friluftsliv Tursti 75 Åberge Bjedlastølen Friluftsliv Tursti 76 Åberge Hølsete Friluftsliv Tursti 77 Åberge Imsedal Friluftsliv Tursti 78 Årvollåsen Nuken Friluftsliv Tursti 79 Årøy Hafslo Friluftsliv Tursti 80 Kaupanger kai Friluftsliv Naust/kai Indre Sogn Kystlag 81 Amla Ridesenter Ridehall/ridebane Amla Nedre 82 Jarbruene Lagshytte Jakt/fiske/friluftsliv Sogndal Jæger og Sportsfiskarlag 83 Kaupangerskogen Treningsbane Friluftsliv Sogmdal og omland hundeklubb 84 Kaupangerskogen Ridebane Ridebane Sogndal Ride- og Køyreklubb 85 Kaupangerskogen Travbane Travbane Sogndal Ride- og Travselskap AS 86 Dalaker Store Haugmelen Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 87 Øvre Kjørnes Loftesnesfjellet Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 88 Hafslovatnet Årøy Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 89 Åberge Nuken Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 90 Åsen Nuken Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 91 Hillestad Nuken Friluftsliv Tursti Sogndal Turlag 92 Svedal Kleiv Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 93 Togga Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 94 Hodlekve Fagereggi Hodlekve Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 95 Hodlekve Fjærlandsæte Friluftsliv Tursti Sogndal turlag Raunehaug 96 Raunehaug Njøs Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 97 Nornes Breidesete Hangsete Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 98 Flatbrehytta Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 99 Lunde Fjærland Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 45

277 NR Namn Kategori Type Eigar 100 Anestølen Berge/Horpedal Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 101 Flyplassvegen Kaupangerholten Friluftsliv Tursti Sogndal turlag Flyplassvegen 102 Kaupanger skule Friluftsliv Tursti Sogndal turlag Hauståkernakken 103 Dalaker Varahei Hungerhaug Friluftsliv Tursti Sogndal turlag Dalaker 104 Timberlid Hungerhaug Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 105 Festingdalen Kyndilstjørni Friluftsliv Tursti Sogndal turlag Søre Gråbrøne Festingdalen 106 Festingdalen Amlaholten Friluftsliv Tursti Sogndal turlag Festingdalen 107 Dalaker Øyestølen Breisete Friluftsliv Tursti Sogndal turlag Dalaker 108 Flyplassen Dueskarhøgdi Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 109 Grøssete Friluftsliv Tursti Sogndal turlag 110 Fosshaugane Campus, Hall m/garderobe Fleirbrukshall, stor Sogndal fotball AS 110 Fosshaugane Campus Squashanlegg Squash hall Sogndal fotball AS 110 Fosshaugane Campus Sykkelsal Fleirbrukshall, liten Sogndal fotball AS 110 Fosshaugane Campus Hall for Fleirbrukshall, liten Sogndal fotball AS dans/aerobic 110 Fosshaugane Campus Fasilitet Klubblokale Sogndal fotball AS 110 Fosshaugane Campus Uthaldssal Fleirbrukshall Sogndal fotball AS 110 Fosshaugane Campus Treningsstudio Fleirbrukshall, liten Sogndal fotball AS 111 Kaupanger kai Aktivitetsanlegg Ballbinge Amlabukti grendalag 112 Bøyaøyri Aktivitetsanlegg Ballbinge Fjærland idrettslag 113 Kvåle Aktivitetsanlegg Sandvolleyball Sogndal IL. 114 Drogi Friluftsliv Tursti/Folkesti 115 Hagelin/Stedjeberget Friluftsliv Turveg/kultursti 116 Kvam/Ølnes Friluftsliv Utandørs klatrefelt Sogndal klatreklubb 117 Øyane Friluftsliv Badelagune Kommunen 118 Fjærland Friluftsliv Tittetårn Statens vegvesen 011 Fjærland skule Nærmiljø Aktivitetsanlegg Sogndal kommune 024 Hodlekve o-kart Kart Orientringskart Sogndal IL Tala syner til tal på kartvedlegg 8 til 12, eksisterande anlegg Fosshaugane Stadion og Sognahallen har status som fylkesanlegg. Dei andre anlegga er kommunale. Turstiane ligg i alle hovudsak i LNF-område. Turkart for Sogndal og Leikanger i målestokk 1: Utgitt i Best.nr. 2507, eller kjøpast i tenestetorget på kommunen 46

278 VEDLEGG 3: OVERSYN OVER IDRETTSLAG OG GRUPPER (Opne linjer betyr at vi ikkje har fått inn opplysningar om medlemstal) Namn Aktivitet Medlemmer 6-19 år Samla medlems tal Fjærland Idrettslag Fotball-, ski-, og trimgrupper Fjærland skyttarlag 50 Fjøra Fotballklubb Kaupanger Idrettslag Studentspretten Student idrettslag NMK Kaupanger Norane båtlag Norane Idrettslag Norum Skyttarlag Sogn Cykleklubb Sogn Paragliderklubb Sogndal båtlag 80 Sogndal dykkarklubb Sogndal Idrettslag/Sogndal Handball, fotball, langrenn, Fotball orientering, symjing. Sogndal jeger- og sportsfiskarlag Sogndal klatreklubb 23 Sogndal køyre og rideklubb Sogndal skyttarlag Sogndal styrkeløftklubb Sogndal turlag 589 Erla 4H Fjærland 4H Kjernen 4H Lerka 4H 3 3 Sogndal speidargruppe Kaupanger speidargruppe NAF-motorsport Indre Sogn Motorsport Sogndal og omland hundeklubb Sogndal Pistolklubb Kaupanger båtlag 97 Indre Sogn Kystlag Kurs/opplæring i sjøvett og bruk av tradisjonsbåt

279 VEDLEGG 4. NÆRARE OMTALE AV TILTAK I LANGTIDSPROGRAMMET Utbetring og tilrettelegging av aktivitet på badeplassane Dette er innspel som i særleg grad er komne frå ungdomsrådet og elevråda. Dei peikar særleg på badeplass i sentrum. Opparbeiding av parkeringsplassar Dette gjeld betring av parkeringstilhøva ved nokre av dei mest populære utfartsstadene i kommunen. I kommuneplanen sin arealdel vert det peike på at viktige parkeringsutfordringar knytt til friluftsaktivitetar særleg vil vere langs Rv. 5 i Sogndalsdalen og ved klatrefeltet på Kvam. Fjærland ridebanedette er eit tiltak i regi av Fjærland skysslag eventuelt som ei felles bane for hest og hund. Kunstgras på grusbane Ylvisåker Fotballbana på Ylvisåker er ei grusbane. Bane som er om lag 65x95 meter er for kort til internasjonale mål, men er i aktiv bruk til ulike føremål. Bana vert nytta på dagtid av skuleelevane. Elles er det størst bruk til fotballtrening og kampar, sykkelkarusell, idrettsmerketaking og diverse uorganisert aktivitet. Grusdekket tek til å verte nedslitt, og det kan vere aktuelt å vurdere undervarme og kunstgras på heile bana. Betre tilgjenge på Nærestad friområde Badeplassen ved Dalavatnet ligg om lag 15 km frå Sogndal sentrum. Dette er eit stort friområde med fin sandgrunn. Det er langgrunt og med gode soltilhøve med kveldssol. Det er ønskje om å utvide dette området vidare med tilrettelegging for alle brukarar med m.a. gangvegar, trebrygger og stiar, båtutleige, fiskebrygge, rastebord med overbygg og fast grue for bålbrenning/grilling. Barnsnesfjorden rundt turveg Dette tiltaket vil tilføre kommunen eit heilt nytt friområdre. Det vil betre tilgangen til fjorden for ålmenta, kunne fungere som turveg, sykkelveg, trenings- og trimveg, fiske, bading og båtaktivitetar og vil vere framkommeleg for rullestolbrukarar og barnevogner. Foto: Tor Yttri Turløype og treningspark Vikane Turvegen gjennom Drogi frå Vikane til Valeberg er ein mykje nytta turveg for trimmarar, joggarar, syklistar, turgåarar, turister m.fl. Vegen har og gjennom mange år vore nytta som treningsarena for personar som driv kondisjonstrening. Det mjuke underlaget gjer vegen unik med tanke på å føreygge skader, og bakkane er godt egna til intervalltrening. Ved å 48

280 lage ein treningspark med enkle apparat på inste delen av parkeringsplassen ved badeplassen, vil området verte meir attraktivt med tanke på fysisk trening og fremjing av folkehelse i eit førebyggjande perspektiv. Alternativ plassering kan vere langs gamlevegen eller på flata før Lem hyttene (krev samtykke frå grunneigar). I tillegg vil det kunne vere aktuelt å utbetre gangstien frå Lem hyttene og ned i Eide. Då vil det verte ein samanhengande gangveg frå badeplassen i Eide til badeplassen i Vikane. Fjell- og fjordsportsenter Bratt moro As Bratt moro As har teke i bruk Dampskipskaia til Fjell- og fjordsportsenter. Her vil det mellom anna vere utleige av aktivitetsutstyr, guiding, formidling og ulike aktivitetstilbod. Parallelt med etableringa av senteret planlegg Bratt moro AS ulike sentrumsnære aktitvitetsarenaer for nyskapande friluftsliv. Foto: Hallstein Lie Foto: Tor Yttri 49

281 VEDLEGG 5: TRIMTILBOD I SOGNDAL

282 VEDLEGG 6 51

283 VEDLEGG 7 52

284 VEDLEGG 8 53

285 VEDLEGG 9

286 VEDLEGG 10 55

287 Vedlegg 11 56

288 VEDLEGG 12 57

289 VEDLEGG 13 58

290 VEDLEGG 14