Samhandling for Grønt Skifte Introduksjon til prosjektet Presentert på første kommunesamling, Skei

Transkript

1 Samhandling for Grønt Skifte Introduksjon til prosjektet Presentert på første kommunesamling, Skei Foto: Rolf M. Sørensen/Sogn og Fjordane fylkeskommune

2 Program 15:00 16:30 Velkommen Ved prosjektleiar Ida-Beate Mølmesdal (Sogn og Fjordane fylkeskommune) Nærare orientering om prosjektet Ved fagleg ansvarleg Carlo Aall (Vestlandsforsking) Diskusjon rundt bordet

3 Samhandling for Grønt skifte Einskildkommunar Eid Årdal Stryn Gloppen Interkommunalt samarbeid Førde Jølster Naustdal Gaular Flora

4 Mål Før prosjektet Regional forvaltning Forsking 1. Utvikle nye og betre samarbeidsformer i klimaarbeidet mellom forsking, regional forvaltning og lokal forvaltning 2. Bli betre på det tradisjonelle klimaarbeidet 3. Avklare kva nytt Det grøne skiftet og klimaomstilling inneber samanlikna med det tradisjonelle klimaarbeidet 4. Styrke kunnskapen om vilkår for, og utvikle nye metodar for lokal klimaomstilling Kommunar Under prosjektet Forsking Kommunar Etter prosjektet Regional forvaltning Regional forvaltning Forsking Kommunar

5 Kva kan no det grøne skiftet vere?

6

7 Men det må vere noko meir!

8 I dag Stor utvinning av fossil energi Høge utslepp av klimagassar Det Grøne Skiftet 1. Stanse leiting etter nye kjelder 2. Byggje ned eksisterande utvinning 1. Redusere utslepp meir og fortare 2. Også redusere utslepp frå internasjonal luft- og sjøfart og forbruk av importerte tenester og varer 3. Gjennomføre tiltak for negative utslepp I framtida Inga utvinning - ut over det som kan «fangast og bindast» Netto null utslepp av klimagassar Høgt forbruk av energi Redusere den samla energibruken Lågt forbruk av energi Moderat produksjon av fornybar energi Eit klima i endring 1. Sørge for at ny fornybar energi kjem i staden for ikkje i tillegg til eksisterande bruk av fossil energi Fokus i debatten så langt? 2. Byggje ut ny fornybar energi som ikkje er i konflikt med biologisk mangfald 1. Tilpasse samfunnet til lokale klima-endringar 2. Tilpasse samfunnet til indirekte konsekvensar av klimaendringar i andre land All energibruk frå fornybare kjelder Eit samfunn tilpassa eit annleis klima

9 Eller får vi i staden det grå skiftet? Begge oppslaga er frå 2016!

10 ..kombinert med eit teknisk-fix skifte? Kor mykje må vi binde? Sjå referat frå Campus Seminar i Sogndal :

11 Arbeidspakkar i prosjektet

12 Kor er vi no?

13 AP1: Formidle regional kunnskap Nettbasert Meir avansert enn berre å leggje ut PDF-versjonar av dokument! Gjennomgå eksisterande løysingar Nasjonalt (t.d. Internasjonalt (t.d. Regionale partnarar (t.d. Som del av AP5 Drøfte med kommunane korleis dei ønskjer å få tilgang på datagrunnlaget Vil truleg bli integrert i fylkeskommunen / fylkesmannen sine nettsider Samarbeid med KS sentralt om metodeutvikling

14 AP2: Regional sårbarheitsanalyse FASE 1: Top-down innhald Nedskalering av formell kunnskap (ofte nettbasert) rapportutkast FASE 2: Bottom-up innhald Skriftleg høyring frå regionale partnarar av rapportutkast Gruppeintervju med 4-8 representantar frå kvar av dei regionale partnarane 1. Avdekke kva som finst av relevant lokal formell kunnskap (i dei aktuelle institusjonane) som kan supplere Top-down kunnskap frå fase 1 2. Avdekke kva som finst av relevant taus kunnskap som «sit i veggane» eller «i hovudet» på tilsette; gjerne hos folk som har jobba særleg lenge ved institusjonen 3. Stimulere til kvalifisert refleksjon om sannsynlege eller mogelege samanhengar på viktige område der vi veit at kunnskap manglar FASE 3: Formidling til kommunane Oversending av rapport Presentasjon på møte i form av lysark Nettbasert presentert (jf Arbeidspakke 1)

15 Modell for analyse av samla lokal klimasårbarheit GLOBALT Internasjonal klimapolitikk krav NORGE Nasjonal klimapolitikk CO 2 krav LOKALT Samla klimasårbarheit CO 2 Nye formar for klimasårbarheit konsekvensar Lokale klimaendringar konsekvensar Globale klimaendringar konsekvensar konsekvensar Importerte samfunnskonsekvensar konsekvensar Samfunnskonsekvensar

16 Spørjeguide Nytta til å strukturere gruppeintervju av representantar for dei regionale partnarane i prosjektet også utgangspunkt for lokale arbeidsseminar i kommunane Klimasårbarheit påverka av framtidige endringar Hovudtema utanfor lokalsamfunnet i lokalsamfunnet Utslepp av klimagassar Direkte effektar av klimaendringar Nasjonal klimapolitikk (t.d. kva er lokal sårbarheit for høgare pris på fossil drivstoff?) Lokale klimaendringar (t.d. kva er sårbarheit for ei auke i ekstremnedbør?) Direkte og indirekte utslepp av klimagassar (t.d. korlei vil auke i cruisebasert reiseliv auke sårbarheit for dyrare drivstoff?) Eksponering for klimapåverknad (t.d. korleis vil auka busetnad nær vassdrag påverke sårbarheit for flaum?) Nye formar for klimasårbarheit Indirekte effektar av klimaendringar Klimaendringar i andre land (t.d. kva er sårbarheit for høgare pris på importert soya og fiskefôr frå Sør-Amerika?) Eksponering for verknaden av klimaendringar i andre land (t.d. korleis vil meir nedbygging av dyrka mark påverke sårbarheit for svekka global matvaretryggleik?)

17 AP3 og 4: Erfaringar med omstilling og planlegging under usikkerheit Oppsummere eksisterande forsking på Klimaomstilling Anna omstillingsarbeid Handtering av klimausikkerheit Intervjue representantar for prosjektkommunane Erfaringar frå omstillingsarbeid på andre område enn klima Erfaringar frå handtering av usikkerheit på andre område enn klima Resultat Prosjektnotat med innspel til AP5 og 6 To viteskaplege artiklar

18 AP 4 og AP 5: Arbeidet med kommunane Føresetnader Vi har eitt år til rådvelde (frå «i dag») Avgjerande at prosjektet vert godt kopla til pågåande lokale planprosessar og at prosjektdeltaking er godt forankra politisk og administrativt Prosjektet tilbyr (gratis ) Felles arbeidsseminar «Heimebesøk» Løpende kontakt med Vestlandsforsking og regionale partnarar via nett og telefon Fagseminar Kommunane må Delta på samlingane Føre timar for prosjektarbeidet (enkle rutinar!) Gjere «heimeleksene» Levere eit skriftleg sluttprodukt (som kan ha ulike form, storleik men må vere ein del av den lokale planprosessen)

19 Dei lokale prosessane Kommune Planarbeid som skal kobles til prosjektet Start Slutt Eid Revisjon av klima- og energiplanen Årdal Revisjon av klima- og miljøplanen?? Stryn Revisjon av arealdelen i kommuneplanen 2017? Gloppen Samfunnsdelen til kommuneplanen pågår Ut 2017 Jølster Felles klima- og miljøplan pågår Ut 2017 Må avklarast i detalj Førde Felles klima- og miljøplan pågår Ut 2017 Naustdal Felles klima- og miljøplan pågår Ut 2017 Gaular Felles klima- og miljøplan pågår Ut 2017 Flora Deltek i gruppa for felles klimaplan pågår Ut 2017

20 Kopling mellom lokale prosessar og prosjektet (kan tilpassast lokalt!) Del 1: Analysere samla lokal klimasårbarheit (vår/sommar) Samling 1 Om klimasårbarheit (dette seminaret) Heimebesøk (oppstartmøte i kvar kommune) Heimelekse: lokal analyse ut frå tema i samling 1 Samling 2 Om klimagassutslepp og sårbarheit for klimapolitikk Heimelekse: lokal analyse ut frå tema i samling 2 Lokal rapportering om lokal sårbarheit Del 2: Utvikle lokal omstillingsstrategi (haust/vinter) Samling 3 Om omstilling til nullutslepp Heimebesøk (arbeidsseminar i kvar kommune) Heimelekse: lokal analyse ut frå tema i samling 3 Samling 4 Om tilpassing til direkte og indirekte konsekvensar av klimaendringar Heimelekse: lokal analyse ut frå tema i samling 4 Lokal rapportering om lokal sårbarheit Eitt år til rådvelde

21 Eksempel på vurdering av samla lokal klimasårbarheit Sektor/ næring Lokalt klima Klima i andre land Tøffare klimapolitikk Lokale utslepp av klimagassar Samfunnsendringar Fiskeoppdrett Varmare og surare hav, meir storm Svikt i tilgang på fiskefôr frå Sør- Amerika Stor auke i pris på eksport av fersk fisk med fly Små lokale utslepp Lågare lønnsnivå pga arbeidsløyse i oljenæringa Cruise-turisme Meir storm For varmt i Middelhavet auka etterspurnad etter norsk cruise Stor auke i pris på olje og krav om landstraum Auka lokale utslepp pga forventa auke i cruise-trafikken osb Dårlegare privatøkonomi i land som i dag utgjer cruisemarknad

22 Eksempel på utvikling av strategiar for klimaomstilling Sektor/ næring Lokalt klima Klima i andre land Tøffare klimapolitikk Lokale utslepp av klimagassar Samfunnsendringar Fiskeoppdrett Cruise-turisme Flytte anlegg nordover langs kysten eller overgang til lukka merdar eller landbaserte anlegg (ikkje eit problem) Overgang til plantebasert fôr Grunnlag for høgare pris på nisjeturistprodukt Lokal innfrysing og eksport med båt Leggje om til opplevingsturisme (ikkje eit problem) Fjerne lokale utslepp ved stans i cruise-turisme osb Lettare tilgang på arbeidskraft Overgang frå «masseturisme» til «nisjeturisme»

23 AP7: Evaluering og konklusjon Mål Gje svar på problemstillingane for prosjektet Lage eit rettleiingsmateriale som dei regionale partnarane kan bruke vidare Oppgåver 1. Intervju av representantar frå alle offentlege etatar som har vore involvert i prosjektet 2. Drøfting av desse erfaringane i eit arbeidsseminar 3. Utarbeiding av eit rettleiingsmateriale på basis av (1) og (2) 4. Vitskapeleg dokumentasjon av erfaringane frå prosjektet Hovudansvar fylkeskommunen Hovudansvar Vestlandsforsking

24 Diskusjon Kva er dine forventningar til prosjektet? Har du også nokre tankar om det er nokon forskjell mellom ein tradisjonell klimaplan og «omstillingsplan»? Har du nokre tankar om korleis få formidla den regionale kunnskapsabasen (dokument, nett, korleis?) Fungerer framdriftsplanen for din kommune? Vår/sommar: «Sårbarheit» Haust/vinter: «Omstillingsstrategi» Kvar og når neste fellessamling? OK at tema då er lokale klimagassutslepp og sårbarheit for nasjonal klimapolitikk? Er det interesse for «heimebesøk» i vår? Oppstartseminar? Heimelekse Endeleg avklaring av kontaktperson(ar) Lage detaljert framdriftsplan for lokal prosess og korleis kople til prosjektet Avklare type og omfang på rapportar frå kommunane? Avklare interesse for og evt framlegg til dato og opplegg for «heimebesøk»

25 Meir informasjon Sogn og Fjordane fylkeskommune Ida-Beate Mølmesdal (prosjektleiar) Prosjektside: Plan for regional klimaomstilling: Carlo Aall Vestlandsforsking Carlo Aall (fagleg ansvarleg) Prosjektside: