Årsmelding for Fjellregionsamarbeidet 2009

Transkript

1 Årsmelding for Fjellregionsamarbeidet Fjellbygdene Lever Fjellbygdene Leverer Fjellbygdene sitt talerør 1

2 Årsmelding for Fjellregionsamarbeidet 2009 Fjellregionsamarbeidet består av dei fem fylkeskommunane Oppland, Hedmark, Buskerud, Telemark og Sogn og Fjordane, regionråda for Hallingdal, Valdres, Nord- Gudbrandsdal og Fjellregionen i Hedmark/Sør-Trøndelag, samt kommunane Tinn, Vinje og Rollag. Sidan Rådsmøtet i 2009 har Krødsherad kommune i Buskerud og Hjartdal kommune i Telemark gitt melding om at dei har vedtatt å melde seg inn. Føremål og virkeområde Fjellregionsamarbeidet er eit regionalpolitisk samarbeidsnettverk for kommunar, regionråd og fylkeskommunar i Sør-Norge, kor fjellområda er ein viktig del av ressursgrunnlaget og ein føresetnad for næringstilpassing, kultur og livsvilkår. Fjellregionsamarbeidet skal vera ein pådrivar for å skapa en ny fjellpolitikk i Norge, og ein medspelar i norsk regionalpolitikk Glimt frå Skapende UngdomsMesse i Fjellregionen (Nord-Østerdalen/Røros) der elevar frå grunnskular og vidaregåande skular viste fram sine bedrifter for opp mot 2000 besøkande. Det trengst ein god fjellpolitikk, slik at ungdomen vel å starte bedriftene sine i fjellregionane! 2

3 Arbeidsutval: Svein Borkhus, leiar, Hedmark fylkeskommune Arne Vinje, nestleiar, Telemarksregionar/kommunar Tor Bremer til ca , Sogn og Fjordane fylkeskommune Jenny Følling frå ca , Sogn og Fjordane fylkeskommune Lars Bjaadal, Telemark fylkeskommune Magne Pedersen, Buskerud fylkeskommune Kjetil Lundemoen, Oppland fylkeskommune Olaug Grønseth Granli, Buskerudregionar/kommunar Eivind Brenna, Opplandsregionar/kommunar Olov Grøtting, Hedmarksregionar/kommunar Tor Bremer frå Sogn og Fjordane vart vald inn på Stortinget i Han sa da frå seg vervet som medlem i Rådet og Arbeidsutvalet til Fjellregionsamarbeidet. Jenny Følling var hans vararepresentant, og ho har trådt inn som ny medlem i Arbeidsutvalet. Arbeidsutvalet har hatt tre møte dette arbeidsåret. Møta blir arrangerte i Oslo, da dette er mest praktisk i høve til reiseavstandane. Sekretariat: Rådsmøtet vedtok i juni 2009 at stillingsressursen for fjellregionsamarbeidet skulle aukast til 100 % frå hausten Hedmark fylkeskommune som har ansvaret for hovudsekretariatet, har difor tilsett ein ny medarbeidar i eit eittårig engasjement for å følgje opp dette. Sekretariatet er lagt til Eininga for næring og nyskaping, og dekkast av to medarbeidarar som arbeider til saman full stilling på dette området. I tillegg kjem andre tenester, som rekneskapsføring, trykking, IKT-tenester m.m. Arkivet for Fjellregionsamarbeidet er nå digitalisert, slik at det enkelt kan førast vidare til dei som seinare får hovudsekretariatet. F.h. Ann Marit Holumsnes (sekretær), Ancuta Pasca (Euromontana) og Torunn Kornstad (sekretær) Kontaktpersonane i administrasjonane i fylkeskommunane fungerer som eit felles sekretariat, i tillegg til den ressursen som hovedsekretariatet i Hedmark har. Det meste av kontakten skjer via epost og telefon. Det vart arrangert eit felles møte for heile sekretariatet i desember, der også representantar for medlemskommunane Tinn og Vinje deltok. Årskonferansen og Rådsmøtet 2009: Årskonferansen med Rådsmøtet vart arrangert på Savalen i Tynset kommune, Fjellregionen, juni. Dei om lag 60 deltakarane, som kom frå alle delar av fjellregionane, opplevde ein bra konferanse med allsidige foredrag. Statssekretær Dag Henrik Sandbakken frå Kommunalog regionaldepartementet kom for å orientere om distrikts- og regionalmeldinga. I denne meldinga er fjellregionane, etter innspel frå Fjellregionsamarbeidet, for fyrste gong via eigen plass. 3

4 Deltakinga på Rådsmøtet var også god, med 15 personar med stemmerett til stades, i tillegg til mange tilhøyrarar. Det var aktive diskusjonar og mange innspel, særleg i debatten om fjellpolitikkdokumentet. European Mountain Convention 2010: Den største arbeidsoppgåva for sekretariatet dette året er planlegginga av European Mountain Convention (EMC) på Lillehammer september Dette fører med seg mykje kontakt med Euromontanasekretariatet i Brüssel, mange praktiske oppgåver, og arbeidet med førebuingane er oppe i rundt ei halv stilling bare i Hedmark. Oppland fylkeskommune er med som teknisk arrangør av konferansen, og også der er det såleis lagt ned ein god del arbeid på førehand. Arbeidsmengda vil auke fram mot konferansen både for Fjellregionsamarbeidet og Oppland FK. I statsbudsjettet for 2010 har Kommunal- og regionaldepartementet lagt inn eit tilskot på kr til EMC, noko som viser at dei statlege myndigheitene både verdsett det arbeidet Fjellregionsamarbeidet gjør med fjellpolitikken, og at dei ser verdien av å arrangere ein så stor konferanse her i landet. Konferansen blir vidare finansiert av alle dei deltakande fylkeskommunane, i tillegg til noko eigenbetaling frå deltakarane og at Fjellregionsamarbeidet sjølv har sett av kr Fram til nå er det gjort følgjande: - Finansieringa er i orden i henhald til budsjettet - Program/foredragshaldarar er under arbeid, i samarbeid med Euromontana - Avklaring av dei praktiske tinga rundt møtestad, møterom, overnatting m.m. - Avtaler om tolking er gjort. Språka på konferansen blir engelsk, fransk og norsk - Studieturane er under planlegging - Utarbeiding av materiell til konferansen er starta opp i samarbeid med Euromontana - Samarbeidet med Euromontana er arbeidskrevjande, med mykje kontakt på epost og telefon. Det er også gjennomført tre telefon-/videomøte Definisjon av omgrepet Fjellregionane Statssekretær Dag Henrik Sandbakken, KRD. På Årskonferansen utfordra statssekretæren i KRD Dag Henrik Sandbakken Fjellregionsamarbeidet på å definere kva som kjenneteiknar fjellregionane i høve til andre distrikt, for med bakgrunn i dette å kunna definere klarare kva for område som treng spesielle verkemiddel, og kva for verkemiddel som bør nyttast i desse områda. 4

5 Arbeidsutvalet vedtok med bakgrunn i dette at ein ville be eit forskingsmiljø om å utarbeide eit forprosjekt for å få fram ein slik definisjon. Etter at vedtaket vart gjort vart det klart at Kommunal- og regionaldepartementet sjølv vil setja i gang eit slikt arbeid, og dei har lyst ut eit stort prosjekt som tar sikte på nettopp å definere desse særprega og kva for område dei omfattar. Fjellregionsamarbeidet er invitert inn i ei referansegruppe, og Arbeidsutvalet vedtok at Kjetil Lundemoen skal representere FRS i denne gruppa. Med bakgrunn i dette avventar difor FRS å setja i gang eit eige definisjonsarbeid. Nye medlemar Krødsherad kommune i Buskerud og Hjartdal kommune i Telemark har i 2009 vedtatt å melde seg inn i Fjellregionsamarbeidet. Det formelle opptaket blir gjort av Rådsmøtet. Norsk Fjellpolitikk Dokumentet Norsk Fjellpolitikk vart utarbeidd før Rådsmøtet i 2009 og drøfta der, på bakgrunn av dei høyringsuttalene som kom inn. Det var brei semje om at det må skje ei spissing og prioritering av kva Fjellregionsamarbeidet skal arbeide vidare med. Førebels er det gjort lite med dette, da AU fyrst vil definere kva fjellregionomgrepet omfattar (sjå over). Konferanse om norsk landbrukspolitikk på Lillehammer mars Bioforsk tok initiativet til ein stor konferanse om utviklinga av norsk landbrukspolitikk med fokus på fjellbygdene, og med basis i den globale utviklinga innan matforsyning og klima. Fjellregionsamarbeidet vart bedt om å vera medarrangør, og stilte opp som samtalepartnar og marknadsførte arrangementet overfor medlemmane. Representantar frå AU og sekretariat var også aktivt med i avviklinga av konferansen. Seminaret vurderast som vellykka, med bra påmelding med rundt 60 deltakarar, gode innlegg, og stort engasjement rundt paneldebatt, i spørsmålsstilling og i alle pauser. Deltakarane kom frå store delar av fjellregionane, frå Telemark i sør til Sogn og Fjordane i vest og Nord- Østerdalen i nord/aust. Lydhøre deltakarar på seminar. Frå venstre på fyrste benk: AUmedlemane Arne Vinje og Olov Grøtting, politisk rådgjevar Anja Hjelseth frå KRD og WTOfrilansar Helge Christie. 5

6 Samarbeidspartnarar Norges Fjellstyresamband er interesseorganisasjon for dei 94 fjellstyra i Norge. Utmarkskommunenes Sammenslutning (USS) tar vare på medlemskommunane sine interesser i utmarksspørsmål. Dei har sitt landsmøte april, og leiar for FRS Svein Borkhus kjem til å delta. FRS sin nestleiar Arne Vinje sit også i landsstyret for USS. Bioforsk har deltatt på møte i Arbeidsutvalet for å gi innspel til arbeidet med definisjon av fjellregionomgrepet. Fleire representantar frå Fjellregionsamarbeidet deltok på Tankesmia som Bioforsk arrangerte på Fagernes 2. november, med tema ny fjellpolitikk og oppfølging av St. meld. nr. 25 (distriktsmeldinga). Tankesmia fokuserte mykje på den framtidige landbrukspolitikken. Internasjonalt arbeid: Deltaking på Euromontana sine arrangement Medlemane i Fjellregionsamarbeidet har vori godt representerte på fleire av Euromontana sine konferansar. Dette gjeld både ein konferanse om landbrukspolitikk i Frankrike tidleg i oktober, ein stor konferanse om dei offentlege goda som fjellregionane produserer i Baskarland midt i oktober, og ein konferanse om mat frå fjellregionane og merking av denne i Slovenia i desember. På tur i Baskarland, universelt utforma sti. Ny styremedlem i Euromontana Tor Bremer frå Sogn og Fjordane har vori styremedlem i Euromontana i fleire år, men sa frå seg også dette vervet da han vart vald inn på Stortinget. På Euromontana sin Generalforsamling i oktober skulle det difor gjørast eit suppleringsval. Da spørsmålet om kven som skulle erstatte Bremer ikkje var diskutert blant dei norske medlemane på førehand, vart det reist spørsmål ved om Sogn og Fjordane automatisk skulle få denne styreplassen, eller om det kunne vera aktuelt for andre av medlemane å få inn ein styremedlem. Leiinga i Euromontana utsette da valet av ny styremedlem, og ba om at dei norske medlemane vart samde om kven som skulle erstatte Bremer. Arbeidsutvalet handsama spørsmålet i møte i november, og gikk inn for at Olov Grøtting frå Fjellregionen (Nord-Østerdal og Røros) skulle komma inn som styremedlem. Dette vart deretter godkjent av styret i Euromontana på møte i desember. PADIMA Samarbeidet i Euromontana har lagt grunnlaget for oppstarten av PADIMA-prosjektet. To av FRS sine medlemar (Buskerud og Hedmark) og fleire andre regionar i Europa deltar i dette 6

7 samarbeidsprosjektet gjennom Interreg IVC-programmet. Prosjektet starta opp i januar 2010 og skal gå ut Hovedmålsetjinga er å betre den delen av regionalpolitikken som skal resultere i ulike tiltak for å øke folketallet i fjellregionene. Buskerud skal saman med regionen Torino i Italia arbeide med problemstillingar knytta til utdanning, medan Hedmark i samarbeid med Dalarna i Sverige vil ha spesielt fokus på territoriell marknadsføring, dvs. ulike tilflyttingsprosjekt. Frå kick off for PADIMA i Teruel i januar Dei tre karane bak er f.v.: Kjell Vaagen, Hedmark fylkeskommune, Kay Bjerke, Buskerud fylkeskommune og Rune Jørgensen (halv gøymt) frå Fjellregionen. Profilering Arbeidsutvalet har bedt sekretariatet om å prioritere arbeidet med Fjellregionsamarbeidet si heimeside. Det er difor gjort mykje med denne, både i grunnlaget for sida og med å legga ut fleire nye artiklar enn tidlegare. Det er ikkje tidlegare gjort noko formelt vedtak om kva for ein logo Fjellregionsamarbeidet offisielt skal bruke. I arbeidet fram mot European Mountain Convention kom det spørsmål om kva for ein logo som skal brukast i marknadsføringa. Det viste seg at Sogn og Fjordane i sitt designprogram har element som er så like med dei FRS brukte i sine brosjyrer at dei ikkje ønskjer at FRS framleis brukar dette visuelle elementet (grøn bølgjestrek med stiliserte menneske). Arbeidet med å laga ein ny logo er sett i gang. I samband med European Mountain Convention må det lagast meir informasjonsmateriell om Fjellregionsamarbeidet, både banner, roll ups og brosjyrar. Dette arbeidet er starta opp. 7

8 Framtida: Arbeidet med EMC vil ta det meste av tida fram til oktober. Dette arrangementet må brukast som eit grunnlag å få fleire interessert i arbeidet FRS gjør. Det bør arbeidast vidare med medlemsverving, for å få med fleire enkeltkommunar, regionråd og fylkeskommunar. FRS må engasjere seg i høve til det definisjonsarbeidet KRD har starta om fjellregionane. Dersom det verkar naudsynt, må også FRS gjennomføre sine eigne utreiingar knytt til dette spørsmålet. Når definisjonen av fjellregionane er på plass, må FRS bli meir aktive i høve til kva for politiske tiltak som bør gjennomførast i regionane, og det utarbeidde Fjellpolitikkdokumentet må følgjast opp. FRS må også gå aktivt inn i diskusjonane rundt den nye stortingsmeldinga om landbruks- og matpolitikken, og komma med eit innspel om den framtidige landbrukspolitikken i fjellområda. Ungdomen på veg inn i framtida for fjellregionane (frå Stølsvidda, med Hemsedalsfjella bak). 8