NORVAR-rapport 139/2004 : Erfaringar med klorering og UV-stråling av drikkevatn

Transkript

1 Driftsperatørsamling D.18 Erfaringer med med klrering g UV-stråling av drikkevann. Tirsdag 1. Mars 2005 Quality Htell Alexandra - Mlde Fredrag 2: Orientering m NORVAR s arbeid med desinfeksjn. - Rapprt 139/2004: Erfaringar med klrering g UV-stråling av drikkevatn - NORVAR-prsjektet: Optimal desinfeksjnspraksis i Nrge v/ Svein Frberg Liane, Tveiten AS NORVAR-rapprt 139/2004 : Erfaringar med klrering g UV-stråling av drikkevatn 2

2 NORVAR-rapprt 139/2004 : Erfaringar med klrering g UV-stråling av drikkevatn var eit av dei siste såkalla spleiselagsprsjekta hjå NORVAR før ny prsjektfinansieringsrdning vart etablert, desse tilførde midlar til prsjektet: Narvik kmmune Gjøvik kmmune Driftsassistansen i Aust-Agder Skien kmmune Glitrevannverket Hias IKS IVAR IKS VAV, Osl kmmune Verdal kmmune Hyllestad kmmune FREVAR Bergen kmmune Sandnes kmmune VIV, Vestfld Interkmmunale Vannverk Harstad kmmune 3 Nevner hvudkapitla i rapprten med vekt på hvudpunkt i dei ulike hvudkapitla: Kap. 1 Kap. 2 Kap. 3 Kap. 4 Kap. 5 Kap. 6 SAMANDRAG INNLEIING DEFINISJONAR FØREMÅL OG METODIKK OVERSIKT OG BESKRIVELSE AV DESINFEKSJONSMETODANE RESULTAT FRÅ UNDERSØKINGA Kap. 7 Kap. 8 TILRÅDINGAR FOR DIMENSJONERING, BYGGING OG DRIFT AV KLORERINGS- OG UV-ANLEGG KRITERIER FOR VAL AV DESINFEKSJONSPROSESS SOM HYGIENISK BARRIERE 4

3 Kap. 3 DEFINISJONAR I dette kapitlet er det samla nkre av dei mest sentrale mgrepa g prøva frklara kva desse står fr. Definisjnane går frå hygienisk barriere til ppm via parasittar, bakteriesprer g cyster. 5 Kap. 5 OVERSIKT OG BESKRIVELSE AV DESINFEKSJONSMETODANE Kapitlet byrjar med ein frklaring på bruken av indikatrparametrar, kva desse står fr g ei frklaring på grad av inaktivering, det såkalla Lgmgrepet. Vidare beskrivast: Klrering UV-stråling Oznering DENNE BESKIVELSEN OMHANDLAR OPPDATERA KUNNSKAP OM: Metdanes virkemåte med inaktiveringsmekanismer. Krleis metdane tilfredsstiller krav til hygienisk barriere Kunnskap m desinfeksjnbiprdukt Fr UV-anlegg har vi óg beskrive ulike gdkjenningsrdningar 6

4 Kap. 6 RESULTAT FRÅ UNDERSØKINGA (Basert på 45 utvalde vassverk, der 30 gav svar attende) Generelt: Resultata presenterast sm ei eksempelsamling på rapprterte avvik g driftsfrstyrringar sm har med desinfeksjnsprsessen å gjera. Presentasjnen er dela inn i ein blk fr klreringsanlegg g ein fr UV-anlegg. I dette kapitlet har ein óg laga eksempel på kstnadsberekning av kmplette klrerings-g UV-anlegg frdelt på eit lite g eit strt anlegg i kvar kategri. Reknestykka gjeld både anleggskstnader g årlege drift-g vedlikehaldsskstnader. Kstnadsdelen inneheld óg ei kstnadskurve fr UV-aggregatprisar. 7 Kap. 7 TILRÅDINGAR FOR DIMENSJONERING, BYGGING OG DRIFT AV KLORERINGS- OG UV-ANLEGG (Alle tilrådingar står fr frfattaranes g Tveiten AS sin rekning) Generelt: Klreringsanlegg: Tilrådd dimensjnering Teknisk utfrming av dei ulike typane av klreringsanlegg Klrdseringspunktet Driftsinnstillingar Måling g vervaking av klrrest UV-anlegg: Tilrådd dimensjnering Tilrådd ppbygging av UV-anlegg Styring av UV-anlegg Tilsyn g service 8

5 Kap. 8 KRITERIER FOR VAL AV DESINFEKSJONSPROSESS SOM HYGIENISK BARRIERE (Alle tilrådingar står fr frfattaranes g Tveiten AS sin rekning) Det er klar samanheng mellm strleik på vassverket g nødvendig barrierehøgde. Stre vassverk må ha høgare barrierer enn dei små, både frdi eit større vassverk fte har tilknytt abnnentar sm er meir sårbare enn andre, g frdi fleire menneske rammast ved svikt i den hygieniske vasskvaliteten. Det at eit strt antal menneske kan bli ramma, gjer det vanskelegare å skaffe reservevatn. Små vassverk med sårbare abnnentar slik sm sjukehus, andre helseinstitusjnar g næringsmiddelindustri, må óg ha høge barrierer i vassfrsyningssystemet. 9 Kap. 8 KRITERIER FOR VAL AV DESINFEKSJONSPROSESS SOM HYGIENISK BARRIERE (frts..) NB! Den hygieniske barriereverknaden er avhengig av lkale tilhøve, g den enkelte vassverkseigar må i samarbeid med gdkjenningsmyndigheten finne ut m kjelda er hygienisk barriere g i tilfelle mt kva. Tilrådingane ein gjev i dette kapitlet fr val av desinfeksjnsprsessar delast inn i t hvedgrupper etter strleik på vassverket: vassverk < persnar vassverk > persnar Val av strleik fr gruppene kan sjølvsagt diskuterast, men ein ynskjer å illustrere ulik grad av høgde på dei hygieniske barrierene. 10

6 NORVAR-prsjektet: Optimal desinfeksjnspraksis i Nrge 11 NORVAR-prsjektet: Optimal desinfeksjnspraksis i Nrge er eit NORVAR-prsjekt sm vert utført ved NTNU med prf. Hallvard Ødegaard, Institutt fr vann- g miljøteknikk, sm prsjektleiar. Viktige spørsmål fr vassverksbransjen i framtida vil vera: Må ein erstatte klr med UV eller zn ved alle større vassverk, g kr ligg grensa mellm større g mindre vassverk? Er nrske krav til UV-dse g rest-zn rette i høve til andre land? Bør eller må det nyttast klr/klramin i tillegg til UV g zn fr å sikre ein viss desinfeksjnseffekt på ledningsnettet? 12

7 NORVAR-prsjektet: Optimal desinfeksjnspraksis i Nrge Kr eigna er dbbelbarriera klr g UV ved endringar i råvasskvaliteten? Kan ein, ut frå risikvurdering, frtsatt basere seg på klrdesinfeksjn ved mindre vassverk dei næraste åra? Kr eigna er i praksis membranfiltrering sm desinfeksjnsbarriere fr mindre vassverk? Ulik driftsprblematikk knytt til ulike desinfeksjnsprsessar, t.d. UV g straumutfall, begring på UV-kvartsglas, lukt/smak i samband med klrering. 13 NORVAR-prsjektet: Optimal desinfeksjnspraksis i Nrge Prsjektet skal knkret utførast slik: Innhente siste nytt frå utlandet på frskning, regelverkshandtering g praksis vedk. desinfeksjn g presentere dette på ein versiktleg måte. Gjennmføre 2 stk wrkshp med repr. frå vassverksbransjen, myndighetar g kmpetansemiljø. Utarbeide felles dkument m kva ein er einig m g kva sm frtsatt er uavklara prblemstillingar g kunnskapshl. Fyrste wrkshp vart gjennmførd , den andre skal arrangerast Prsjektet sluttrapprterast i løpet av smmaren 2005 i eigen NORVAR-rapprt. Resultata vert óg rapprtert i eigna kanalar, infskriv, VA-bulletin, g fagtreff/seminar. 14

8 NORVAR-prsjektet: Optimal desinfeksjnspraksis i Nrge På wrkshp vart desse hvudtema drøfta: Oversikt ver relevant frskning,regelverkshandtering g praksis vedk. desinfeksjn i andre land (S, Fin, UK, GER, CH, JP, AUS, US g CAN (Ontari)) Kva fr patgener skal vi ha barriere mt g når? Frtel innhald av ev. indikatrbakteriar den fulle sanninga? Frslag til prsedyre fr bestemming av nødvendig barrierehøgde ved desinfeksjn. Skal ein ta i bruk Ct-prinsippet i det daglege fagspråket g i metdikken rundt desinfeksjn? 15