Saksnr. utval Utval Møtedato 029/17 Planutvalet

Transkript

1 Førde kommune Arkiv: FA - L12 JournalpostID: 17/5500 Sakshandsamar: Seger, Arve Dato: Saksframlegg Saksnr. utval Utval Møtedato 029/17 Planutvalet Førdepakken tiltak 10 - bru over Jølstra eller Anga i området ved Prestholmen, Førde - Planfagleg råd Vedlegg i saka: FORPROSJEKT_bru prosjekt Rådmannen sitt framlegg til vedtak: Planutvalet gjev si tilslutning til forprosjekt «Bru over Jølstra eller Anga ved FSS, gang- og sykkelsamband», datert Ut i frå ei samla vurdering av nytte, kostnad, konfliktpotensiale og om det er mogeleg å byggje, rår planutvalet i Førde til at det ikkje blir regulert noko bruløysing i samband med tiltak 10 i Førdepakken. Tiltak 10 blir regulert og gjennomført i samsvar med alternativ 0+, gang-/sykkelveg til Viebrua, som illustrert i saksutgreiing daert Planutvalet Handsaming: Samrøystes vedtak PLAN-029/17 Vedtak: Planutvalet gjev si tilslutning til forprosjekt «Bru over Jølstra eller Anga ved FSS, gang- og sykkelsamband», datert Ut i frå ei samla vurdering av nytte, kostnad, konfliktpotensiale og om det er mogeleg å byggje, rår planutvalet i Førde til at det ikkje blir regulert noko bruløysing i samband med tiltak 10 i Førdepakken. Tiltak 10 blir regulert og gjennomført i samsvar med alternativ 0+, gang-/sykkelveg til Viebrua, som illustrerts i saksutgreiing daert Bakgrunn for saka: Tiltak 10 i Førdepakken skal etablere eit gang-/sykkelsamband frå Vievegen/Viabrua,

2 langs/over Jølstra, gjennom Hafstadparken, og vidare til nytt vegsamband/bru frå Hafstad over Jølstra til Angedalsvegen v/førdehuset. Grunnlaget for vegsambandet er omtalt og utgreidd i forprosjekt 10 Hafstad Vie, mars Det forprosjektet var då grunnlaget til kommunedelplan trafikk Førde sentrum, og vedteke i kommunedelplanen i Vurdert ut i frå samla trafikkpotensiale for gåande og syklande, kostnader, og at dette er ein «snarveg» innanfor og imellom sykkelbyen sin hovudsykkelveg («sykkelringen»), er det i Førdepakken lagt til grunn ein felles gang- og sykkelveg på denne strekninga. Planlagd sykkelvegnettet i Førde Gang-/sykkelvegen var i kommunedelplanen fremja frå rådmannen utan kryssing av Jølstra eller Anga. Planvedtaket i Bystyret ( ) har mellom anna følgjande punkt: 3. Regulering av prosjekt Hafstad Kronborgvegen (Brulandsvellene) skal også omfatte utgreiing og eventuell regulering av alternativet sør om Presteholmen/sjukehuset med bru over Jølstra. Vedtaket er teke med i søknaden om bompengar i Førdepakken, og er illustrert med stipla strek på oversiktsillustrasjonen til Førdepakken, jf. illustrasjon nedanfor. Forprosjektet «Bru over Jølstra eller Anga mot FSS, gang og sykkelsamband», , som her vert lagt fram til vurdering/avgjer som planfagleg råd, følgjer opp krav om utgreiing frå nemnde bystyrevedtak. Dersom det blir valt ei løysing med bru her så er det berre aktuelt med ei bru. Endeleg løysing vil bli stadfesta i vedtak av reguleringsplanen. Førdepakken er ein samla pakke som styringsgruppa for Førdepakken i samsvar med Stortingsproposisjonen har ansvar å følgje opp. Bru eller ikkje bru her skulle utgreiast, og nytten må også vurderast opp mot kostnadar, og den samla kostnaden i Førdepakken. Styringsgruppa i Førdepakken har hatt forprosjektet til uttale, og stør tilrådinga som er i forprosjektet. Det vil vere styringsgruppa som endeleg avgjer det økonomiske grunnlaget for å gjennomføre tiltaka i Førdepakken.

3 Saksutgreiing: Tiltak 10 er i samsvar med planvedtak i kommunedelplanen trafikk Førde sentrum (2013), bompengesøknaden og stortingsvedtaket, illustrert både med rådmannen sitt fremja forslag og bystyret sitt krav om utgreiing. Førdepakken oversiktsillustrasjon I tillegg til vedtak om alternativ utgreiing for tiltak10, er det i saksutgreiinga si handsaming av innkomme merknader til kommunedelplanen, sagt at også ei kryssing av Anga skal vurderast både som tilkomst til sjukehuset/vievegen og som erstatning/alternativ til utbygging langs Angedalsvegen: Prosjekt Angedalsvegen Vie g/s-bru over Anga blir tilrådd «Ikkje aktuell». Dette prosjektet bør vurderast som del av ein samla vurdering av tiltak på Angedalsvegen (prosjekt 5.01), i samband med ein reguleringsplan. Vurdering av samla konsekvens i område 10 må då eventuelt gjerast i samband med eventuell reguleringsplan. Hovudutfordringane i samband med dette forprosjektet er kryssing av Jølstra og/eller Anga. Forprosjektet går breitt ut og vurderer til saman 6 alternativ for kryssing av Jølstra og Anga. Størst betyding for bruplassering er flaum, naturmangfald og fiske, samstundes som kostnad og nytte har stor betyding for bru eller ikkje bru.

4 6 alternative bru-trasear i forprosjektet Bru-traseane er godt og tilfredsstillande utgreidd og drøfta i forprosjektet. Det er vist til følgjande utfordringar: 1. Nytte avstand/reisetid auke i tal gåande og syklande 2. Kostnader 3. Konfliktpotensiale naturlokaliteten, naturkvalitetatane og flaum 4. Uvisse kan alternativet byggjast 1. Nytte avstand/reisetid auke i tal gåande og syklande Alternativ 2 kjem heilt klart best ut i høve nytte, med 1b som ein god nr. 2. Alternativa 4a og b, samt tiltak 1a kan også vurderast i høve andre tiltak i Førdepakken (tiltak 2 Vievegen og 15 - Angedalsvegen). Førdepakken meiner at eit samanhengande tilbod langs Angedalsvegen er avgjerande i høve trafikk og bustadområde langs denne strekninga. Rådmannen er samd med Førdepakken og vurderer 4a og 4b som ein slags dobling av tilboda på strekninga. Når det gjeld 1a så bør dette alternativet kunne sjåast i

5 samanheng med avstand til tiltak 2 i Førdepakken (gang- og sykkelveg Viabrua Prsestefoss bru). Rådmannen meiner at alternativ 0+, på sørsida av Jølstra opp mot Viabrua, bør gje tilfredsstillande avstand/reisetid i høve til brualternativ 1a. 2. Kostnader Då bru ved alternativ 1 kom inn ved vedtak i kommunedelplanen, så vart denne i samband med bompengesøknaden kostnadskalkulert, basert på erfaringstal for tilsvarande bruer. Det er i dette forprosjektet gjort ei kostnadsvurdering av alle alternativa, og det er berre alternativa 1 og 2 (kort bru) som er innanfor dei rammene vi har i Førdepakken. Rådmannen meiner at den samla kostnaden i Førdepakken og ynskje om å få gjennomført alle 20 tiltaka, bør her vere med i ei vurdering av kostnad med bru og nytten av denne. 3. Konflikt naturlokaliteten, naturkvalitetane og flaum Alternativa vil påverke naturlokaliteten Prestholmen i varierande grad. Når det gjeld alternativ 2 så er det alt varsla motsegn frå Fylkesmannen. Tiltak 1b og 3 er usikre i høve mogelege motsegn. For alternativ 1a og 3 så vil utøving av fiske bli utfordra. Tilhøva til fisken og eventuelle gyteplassar er lite omtalt. Rådmannen meiner det bør leggast vekt på utøving av fiske og oppleving av ei omlag inngrepsfri elvestrekning, saman med at naturlokaliteten blir teke vare på i størst mogeleg grad. Bruer vil kunne påverke ein flaumsituasjon i området. Vegar til og frå bruene vil ligge på eksisterande terreng og såleis bli stengde ved flaum. Bruene skal ikkje vere til hinder for at flaumen kan flyte, og vil ha krav til høgde over vatnet, lengde og å utnytte eventuelle terreng formasjonar for å få til gode opp- og nedgangar til bruene. Flaumberekningar så langt viser at bruene over Anga (alternativ 4a og b) har lite konfliktpotensiale i høve flaum, medan alternativ 1a og b treng noko meir avklaringar. I høve flaum rår forprosjektet i frå alternativ 2 og 3, og om det eventuelt skal bli ei bru omkring alternativa 1a og b, så må denne sikrast i detalj slik at den blir tilfredstillande i høve flaum og funksjon som gangbru. 4. Uvisse kan alternativet byggjast Alternativ 2 har størst nytte, men er svært utfordrande å bygge både med tanke på flaum og naturlokaliteten. Alternativ 3 er svært utfordrande i høve flaum. Skal desse alternativa vurdere tilpassingar i høve flaum så vil tilpassingane føre til kostnader langt over det som er innanfor dei kostnadsoverslaga som er gjort. For alt. 2 vil det framleis kunne reknast med motsegn i høve fiske og flaummarkskogen. Når det gjeld alternativ 1a og b så bør ein optimalisert versjon av desse vurderast. Alternativ 4a og b er truleg også mogeleg å bygge. Rådmannen meiner at skal det fremjast ei bru i detaljreguleringa, så bør det vere ei løysing som kan late seg gjennomføre, og eventuelle uvisser bør reduserast så langt som råd er før planforslaget blir fremja.

6 Førde, den Ole John Østenstad Rådmann Odd Harry Strømsli Leiar byggesak og arealforvaltning

7 FO R PROS J E K T Bru over Jølstra eller Anga mot FSS, gang- og sykkelsamband Prosjekt 10 i Førdepakken Førde kommune Region vest Dato: 13.mars 2017 U TG R E I I N G AV A LT E R N AT I V

8 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Forord Som førebuing til vidare arbeid med reguleringsplan for gang- og sykkelsamband frå Hafstadparken til Kronborgvegen med muleg gangsamband over Jølstra eller Anga til Vievegen er det utarbeida eit forprosjekt. Føremålet er å avklare om og ev. kvar det kan vere muleg å bygge bru over Jølstra eller Anga. Dette dokumentet omtalar dei viktigaste tilhøva som er relevante for vurderinga av alternativ, og gir ei tilråding i høve val av brukryssing. Rapporten er utarbeida av Statens vegvesen. På nokre fagtema (hydrologi og fiske) har Norconsult vore leigd inn. 13.mars

9 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Innhald: 1 BAKGRUNN FOR FORPROSJEKTET SAMANDRAG... 4 NYTTE - POTENSIALE FOR Å AUKA TAL GÅANDE OG SYKLANDE I FØRDE... 5 KOSTNAD... 7 KONFLIKTPOTENSIALE... 8 KAN ALTERNATIVA BYGGJAST/UVISSE... 8 OVERSIKT KONSEKVENSAR/KONFLIKTPOTENSIALE... 8 TILRÅDING MÅL OG RAMMER FØRESETNADER METODE TILHØVE TIL ANNA PLANLEGGING AVGRENSING PLANOMRÅDE BRUKEN AV OMRÅDET OG TRAFIKKSTRAUMAR VIKTIGE REISEMÅL OMTALE AV ALTERNATIV ALTERNATIV 1 UNNGÅ INNGREP I VIKTIG NATURTYPE ALTERNATIV 2 DIREKTELINJE TIL SJUKEHUSET ALTERNATIV 3 OVER PRESTHOLMEN ALTERNATIV 4 KRYSSING AV ANGA NYTTE AV ALTERNATIVA SKILDRING AV RESULTATA VURDERING AV POTENSIALET FOR Å FÅ FLEIRE TIL Å GÅ ELLER SYKLA RANGERING AV ALTERNATIVA UT FRÅ NYTTE KOSTNADER FLAUM VURDERING AV ALTERNATIV LANDBRUK FISKE OG FISK FISKE FISK VURDERING AV ALTERNATIV MULEGE JUSTERINGAR OG AVBØTANDE TILTAK NATURMANGFALD Konfliktpotensiale for flaummarkskog og naturmangfald KULTURMINNE POTENSIALVURDERING LANDSKAPSBILETE LANDSKAPSREGIONEN OVERORDNA LANDSKAPSROM ORIENTERINGSPUNKT OG LANDEMERKE DELOMRÅDE LANDSKAP VURDERING AV ALTERNATIV NÆRMILJØ OG FRILUFTSLIV HAFSTAD IDRETTSPARK FØRDEHUSET MED NÆRMILJØANLEGG SJUKEHUSPARKEN OG BLOMEREINA KYRKJEGARD HAFSTADFLATA SITT FRAMTIDIGE POTENSIALE ANDRE TILHØVE AKTIVITET RUNDT FØRDE SENTRALSJUKEHUS (FSS) SAMLA VURDERING VEDLEGG: GRUNNLAG - KONSTRUKSJONAR, GRUNNTILHØVE BRUKONSTRUKSJON Konstruksjonstypar GRUNNTILHØVE Omtale av område Områdestabilitet og lokalstabilitet Fundamentering av bruer Tilløpsfyllingar Oppsummert VEDLEGG 2 FLAUMSONEKART

10 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt 1 Bakgrunn for forprosjektet 2 Samandrag Gang- og sykkelsamband frå Hafstadparken til Kronborgvegen/Vievegen inngår i Førdepakken og har Vi har vurdert 6 ulike brualternativ. prioritet nr 10 i bompengeprosjektet. Alle prosjekta skal byggjast i perioden Tiltaket er omtalt i forprosjekt 10 Hafstad - Vie, mars 2013, utarbeidd i samband med revisjon av kommunedelplan trafikk Førde sentrum, vedteken av bystyret i juni 2013 (BY 027/13). I vedtaket står det: «Regulering av prosjekt Hafstad Kronborgvegen (Brulandsvellene) skal også omfatte utgreiing og eventuell regulering av alternativet sør om Presteholmen/sjukehuset med bru over Jølstra.» Førde kommune varsla oppstart for reguleringsplan «Kommunal gang-/sykkelveg frå Hafstadreina til Vievegen/Kronborgvegen (fv.484)» i desember Som førebuing til vidare arbeid med reguleringsplan er det behov for å avklare nærmare kva brualternativ det kan vere aktuelt å gå vidare med reguleringsplan for. I tillegg til brukryssing over Jølstra er det vurdert kryssing av Anga. Dette er gjort for å få oversikt over alle alternativ som kan gje ei ein snarveg mot FSS, og sjå desse opp mot kvarandre. gru og ffigur gang- og s 2 Brualternativ Dei tema som har størst påverknad på val av brualternativ og for om bru kan byggjast er skildra i rapporten. Til slutt har vi gjort ei samla vurdering av alternativa ut frå: Nytte - potensiale for å auka tal gåande og syklande i Førde Kostnad Konfliktpotensiale Om alternativet kan byggjast/uvisse Det er kunn aktuelt å byggje ei bru. Gang- og sykkelveg frå Hafstadparken til Kronborgvegen (omtalt Figur 1 Prosjektet er prioritert som nr 10 i Førdepakken som alternativ 0+) vist med grå farge på figur 2 vert bygd uavhengig av kva alternativ som vert valt. 4

11 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Nytte - potensiale for å auka tal gåande og syklande i Førde Nytte er vurdert med utgangpunkt i innsparte reiselengder mellom viktige bustadområde og målpunkt, og der ein vidare vurderer dette opp mot potensialet for å auke sykkelbruken på dei aktuelle strekningane. Alle alternativa medfører innspart reisetid for nokon, men det varier kven som får kortare veg og kor mykje. Alternativ 2 gjev størst innkorting av reiseveg for flest Figur 3: Start- og målpunkt nytta til vurdering av endra reiselengder i dei ulike alternativa. * Her er det ikkje sett på lengder frå ulike plassar i Vieåsen. Alternativ 2 og 3 kjem noko betre ut dersom ein vurderer strekninga frå punkt 4b og 4c. 5

12 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Tabellen nedanfor viser ca. avstandar mellom startpunkta (A, B, og C), og målpunkta (1,2,3,4a, 4b,4c og 5) og prosentvis innkorting samanlikna med kortaste rute på dagens vegnett (0-alternativa). Grøne celler viser kva for alternativ som er kortast for dei ulike målte strekningane. Kartet i figur 4 viser dei ulike start og målpunkta. Figur 4 Endra reiselengder mellom viktige bustadområde og målpunkt Gang- og sykkelveg mellom Hafstadparken og Kronborgvegen (Alternativ 0+) vist med grå farge vert bygd uavhengig av om bru vert realisert. I høve til dagens vegar vert dette ein snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum, om lag 300 m kortare til Hafstadparken og 100 m kortare til sentrum enn dagens vegsamband via Kronborg. Denne vegen blir ikkje ein snarveg frå andre startpunkt. Alternativ 1a og b - Alternativ 1a blir ein snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum. Frå startpunkt 4a vert det ca. 300 meter kortare til Hafstadparken og ca. 100 m kortare til sentrum. - For deler av Vieåsen( 4b og c) vert alternativ 1a vesentleg kortare enn alternativ 0+, då ein kan koma ned til Vievegen i andre punkt enn i startpunkt 4a. - Alternativ 1a blir ein snarveg til FSS frå sentrum(punkt 1 og 3), m kortare avhengig av nøyaktig start og målpunkt. Men alternativet gir minst innsparing mot FSS av alle alternativa. - Variant 1b blir tilsvarande som skildra over, men om lag 100 m kortare. Dette gjev innsparing for alle strekningane. Alternativ 2 - Raskaste ruta mellom sentrum (punkt 1 og 3) og FSS, saman med alt. 4a. - Alternativet kortar inn alle dei vurderte strekningane. - Dette blir ei svært rask rute mellom Vieåsen og Hafstadparken/Sentrum. Alternativ 3 - Alternativet vert truleg den raskaste ruta mellom sentrum og høgskulen. - Alternativet er m lengre enn alternativ 2 mellom sentrum og FSS. - Alternativ 3 er det best mellom Angedalen(5) og Hafstadparken dersom det vert kopla mot Prestfoss bru. - Alternativet kan truleg også bli ei nytta rute mellom store deler av Vieåsen og sentrum/hafstadparken dersom det vert kopla mot Vievegen sør for sjukehuset. Alternativ 4a og 4b - Alternativ 4 er klart raskaste rute for trafikantar frå nordvest (Bergum og langs Kyrkjevegen) til FSS. - Det er i underkant av 100 m skilnad mellom variant 4a og 4b. - Alternativa kortar ikkje inn strekninga mot Hafstadparken frå nokon startpunkt. - Alternativet kortar inn strekninga frå deler av Vieåsen til sentrum med m samanlikna med å nytte Angedalsvegen. - Alternativet er saman med alternativ 2 det kortaste mellom sentrum og FSS, men her vert truleg berre trafikantar frå nordsida av Jølstra fanga opp. For trafikantar frå sørsida av Jølstra vil truleg dagens trasé langs E39 verke mest attraktiv. Frå Vieåsen kjem alternativ 1, 2 og 3 godt ut, på grunn av moglegheit for ulike vegval frå Vieåsen til Vievegen. Alternativ 2 og 3 er betre enn alternativ 1 for Vieåsen nord. Vieåsen sør har eit alternativ i alternativ 0+ som er like godt som alternativ 1a. Totalt sett vil alternativ 2 vera best for Vieåsen. 6

13 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt I tillegg til innspart reiselengde har vi sett på kva alternativ som truleg får flest til å gå eller sykle, med utgangspunkt i: Kvar det bur mest folk Kvar det er minst stigning Kva type reiser (arbeids- eller fritidsreiser) det blir mest av Alternativ 3 er best mellom Angedalen og Hafstadparken, men her er mindre busetnad enn frå dei andre målepunkta. Men det er eit utbyggingsområde med 180 bustadar ved Slåtten skule som ligg inne i kommuneplanen. Alternativ 4 prioriterer Bergum, og har ingen innkorting mot Hafstadparken. Om det ikkje vert bygd bru over Anga har desse trafikantane eit alternativ der ein kan bruke ny sykkelveg langs Angedalsvegen fram til FSS/høgskulen. Samla sett har truleg alternativ 1 og 2 har større potensial for å få folk til å gå og sykle enn alt. 3 og 4. Alternativ 2 har best nytte for brukarane. Alternativet gjev kortare reiselengder for flest brukarar. Kostnad Det er gjort ei grov kostnadsvurdering med grunnlag i prisar frå liknande bru- og gang- og sykkelvegprosjekt. Kostnadene er vurderte med utgangspunkt i to typar bruer, betong og stålboge. Desse bru typane er brukt som utgangspunkt då dei mest truleg kjem rimelegast ut. Kostnader med betongbru er rekna for alle alternativa. I tillegg er det sett på stålboge der det kan vera aktuelt med lange spenn. Dette gjeld alternativ 1 og 2. Vel ein andre bru typar vil truleg kostnaden bli høgare. For alternativ 2 er det rekna kostnadar for lang og kort bru, med betong eller ei blanding med betong i flaummarkskogen og stålboge over elva. Figur 5 Bustadområde i Førde. Mørk farge er mest folkerike. Bustadområda som i hovudsak kan få nytte av ny bru over Jølstra eller Anga kan grovt delast inn som vist ovanfor. Lilla sirklar viser område som får innspart reiselengde til FSS og Høgskulen på Vie. Gul sirkel viser område som får innkorta reiselengde til Hafstadparken og sentrum. Dette er dei store trafikkgenererande områda, i forhold til arbeidsplassar og skule og fritidsaktivitetar. Bustadområda i Vieåsen, Bergum samt Halbrendslia inkl. Steinen er dei mest folkerike områda i Førde (markert med sirklar i kartet ovanfor). Av desse områda har truleg Halbrendslia minst potensiale for sykkelbruk, pga. stor høgdeskilnad frå store deler av bustadområdet. Også Vieåsen og Bergum ligg høgare enn flata i Førde, men denne høgdeskilnaden er mindre. Alle alternativa kan medfører eit betre tilbod for nokon, og har potensiale for å auke tal gåande og syklande både når det gjeld fritidsreiser og jobbreiser. Dei under 18 har ikkje tilgang på bil, og skal dei køyrast og hentast krev det to reiser tur/retur for kvar tur. Det er truleg større potensiale for å få barn og unge til å sykla og gå, då dei ikkje har bilen som alternativ, og den fridomen det fører til. For denne gruppa vil det då gje mest nytte om ein prioriterer raskt tilkomst til Hafstadparken og sentrum høgare enn rask tilkomst til FSS. Alternativ 1, 2 og 3 prioriterer Vieåsen og tilkomst til Hafstadparken og sentrum. Desse alternativa gir og innkorting mellom FSS og sentrum. Kostnadane er vist for brualternativa separat (inkludert tilførselsvegar), og totalkostnad saman med bygging av alternativ 0+. Alle tala er totale kostnadar med mva, byggherrekostnadar og uvisse. Alternativ og brutype Kostnadar bru, inkl. tilførselsvegar Inkludert gs-veg 0+ Alternativ 0+ - kr Alternativ 1a/1b stålboge kr kr Alternativ 1a/1b betong kr kr Alternativ 2 kort bru, stålboge kr kr Alternativ 2 kort bru, betong kr kr Alternativ 2 lang bru, betong og stålboge kr kr Alternativ 2 lang bru, betong kr kr Alternativ 3 betong kr kr Alternativ 4a betong kr kr Alternativ 4b betong kr kr Figur 6 Kostnader for ulike alternativ. Siste kolonne syner kostnad med bru og gang- og sykkelveg mellom Hadstadparken og Kronborgvegen. Farge i siste kolonne indikerer kor stor nytte det har å bygge alternativ 0+, saman med brualternativa, sterk farge = meir nyttig. 7

14 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt I bompengesaka er det lagt til grunn ein kostnad i prosjekt 10 på 65 mill. kr (2012 kr), dette inkluderer både gangveg frå Hafstadparken til Kronborgvegen og bru. Omrekna til dagens kroneverdi vert summen i underkant av 72 mill. kr. noko meir uvisse til alternativ 1b enn dei andre. Om ein vel å gå vidare med nokon av desse alternativa bør ein optimalisere eksakt plassering i vidare planprosess. Samla kostnadar inkludert alternativ 0+ viser at det berre er alternativa med dei kortaste bruene (om lag 60 m) som kjem innanfor kostnadsramma i prosjektet. Vurderingar knytt til flaum medfører at kort bru i alternativ 2 ikkje kan byggjast, og med lang bru vert kostnaden høg for dette alternativet. Flaumproblematikken gjer at det truleg berre alternativ 1a og 1b det er muleg å byggje innanfor kostnadsramma. Konfliktpotensiale Oversikt konsekvensar/konfliktpotensiale Tabellen nedanfor omtalar i korte trekk vurderingane. Nytte og kostnader, samt konfliktpotensiale for ikkje prissette tema er vurdert på ein skala frå 1-5 der 1 (grøn) er best i høve nytte og kostnad / har minst konfliktpotensiale og 5 (raud) er dårlegaste i høve nytte og kostnad/har størst konfliktpotensiale (raud). Dei konsekvensane som truleg har størst betydning for bruplassering er flaum, naturmangfald og fisk/fiske og landskap, og vi har lagt størst vekt på desse ved rangering av alternativa i høve ikkje prissette konsekvensar. Når det gjeld kultur, landbruk, nærmiljø og FSS er konfliktnivået mindre og desse omsyna vil ikkje vere avgjerande for om alternativa let seg gjennomføre. Det vil ikkje vere muleg å byggje bruløysingar som forverrar flaumsituasjonen i Førde, og dette veg tyngst i den samla vurderinga. Alternativ 2 og 3 vil klart påverke flaumsituasjonen negativt, og NVE rår ifrå å gå vidare med desse bruplasseringane. Kort bru i alternativ 2 er det alternativet som forverrar flaumsituasjonen mest. Flaummarkskogen langs Jølstra ved Prestholmen er den største og mest velutvikla lokaliteten i denne delen av fylket, og er registrert i Naturbasen som viktig natur type (klasse B). Frå Fylkesmannen si side er det signalisert at alternativ 2 vil vere grunnlag for å fremme motsegn mot planen ut frå omsyn til naturmangfald. Nytte og kostnad /Konfliktpotensiale Best / Lite konfliktpotensiale Lite-stort Middels Middels-stort Dårlegaste/Stort konfliktpotensiale Nytte (potensiale for å auke tal gåande og syklande) Investeringskostnad Landbruk Fiske Naturmangfald Landskap Nærmiljø/friluftsliv Flaum Det er og knytt streke interesser til fiske i Jølstra og alternativ 2 er det mest negative alternativet i høve denne aktiviteten, men og alternativ 1 a og b er svært negative for fisk/fiske. For landskap er alternativ 2 og 3 konfliktfylte. Helse Førde gir klart utrykk for at dei ikkje ynskjer gangveg inn mot sjukehuset i vest der det er planar om utbygging av psykiatrisk klinikk (alternativ 3 og 4). Helse Førde ynsker gangveg inn frå sør/aust, og helst alternativ 2. Kan alternativa byggjast/uvisse Alternativ 2 og 3 er ikkje muleg å byggje ut frå omsynet til flaum. Dersom ein vil gå vidare med bru i desse traseane krev det lengre bruer enn det som ligg inne i forprosjektet, og kostnaden vil ligge langt over kostnadsramma i prosjektet. Omsynet til flaummarksskogen og fiske gjer at særleg alternativ 2 er svært konfliktfylt, og ein kan rekne med motsegn på dette alternativet frå Fylkesmannen. Alternativ 1a, 1b, 4a og 4b er det truleg muleg å byggje. Det er framleis noko usikkerhet knytt til flaum og endeleg utforming av konstruksjon for å tilpasse dette, mest uvisse i høve alternativ 1b. I høve alternativ 1 b er det og høgt konfliktpotensiale med flaummarksskogen og fisk/fiske. Det er såleis knytt 8

15 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Tema Alternativ 1a Alternativ 1 b Alternativ 2 Alternativ 3 Alternativ 4 a Alternativ 4 b Kostnad Nytte Innanfor kostnadsramme. Mindre uvisse enn alt 1b -Snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum. -Gir kortare veg til FSS frå sentrum, men 1a gir minst innsparing mot FSS av alle alternativa. -Gir 100 m lenger veg enn alt 1b -Ligg nær alternativ rute mot sentrum og Hafstadparken (alternativ 0+). Innanfor kostnadsramme. Noko meir usikkert med omsyn til flaum enn 1a. Konstruksjonen kan bli dyrare. -Snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum. -Variant 1b kortar inn same strekningar som 1a,er men om lag 100 m kortare. Dette gjev innsparing for alle strekningane -Alternativet liknar alternativ 2, men er noko lenger. Kostnadar langt over kostnadsramma. Både kort og lang bru er i konflikt med flaumområdet. -Alternativet er det klart beste for dei fleste målte strekningane. -Dette alternativet kortar inn alle dei vurderte strekningane. -Dette gjeld særleg frå Vieåsen til sentrum og til Hafstadparken -Alt 2 og 4a er dei alternativa som gir kortaste avstand mellom FSS og sentrum (Storehagen bru), Kostnadar langt over kostnadsramma. Om ein skal unngå konflikt med flaum må brua bli lengre. -Prioriterer innkorting mot Hafstadparken, i tillegg til å korte inn strekninga mellom sentrum og FSS -Startar og sluttar same stad som alt. 2, men er m lengre enn alternativ 2 mellom sentrum og FSS. - Moglegheit for kopling mot Prestfoss bru. -Raskaste ruta mellom sentrum og høgskulen. -Best mellom Angedalen(5) og Hafstadparken om det vert gangveg nord/vest for sjukehuset mot Prestfoss bru. Kostnadar over kostnadsramma. -Alternativet kryssar Anga, og får ingen innkorting mot Hafstadparken. - Stor innkorting for trafikantar på nordvestsida av Jølstra som skal mot FSS, særskilt frå bustadområda langs Kyrkjevegen og utover mot Bergum og Hornnes. -Kortar inn strekninga frå deler av Vieåsen til sentrum med m, samanlikna med lengda langs Angedalsvegen -Kortar inn avstanden frå FSS til Storehagen bru like mykje som alternativ 2. Kostnadar noko over kostnadsramma. Som alt 4a men gir omlag 100 m lenger veglengde -Ligg nærmast alternativ rute via Angedalsvegen Flaum Ligg gunstig til på nordsida i høve flaum, og betre enn alt 1b. Ytterlegare arbeid med brukonstruksjonen kan redusere konsekvensane for flaum Påverkar flaumsituasjonen noko. Ytterlegare arbeid med brukonstruksjonen kan redusere konsekvensane, og alt. kan truleg byggjast men det er noko uvisse knytt til brulengde. Syner store konsekvensar, både med kort og lang bru, og vert rådd frå av NVE. Syner store konsekvensar, og vert rådd frå av NVE. Flaumberekningane syner at det truleg er lite konfliktpotensiale. Berekningar er ikkje utført, men alternativet er vurdert til å ha same konfliktpotensiale som 4a. Fiske/fisk Delar ei god og attraktiv strekningane for fiske. Delar ei god og attraktiv strekningane for fiske Delar av den beste og mest attraktive strekningane for fiske Deler fiskestrekning, ikkje denne strekninga det vert fiska mest på. Området har ikkje spesielt gode kvalitetar for fiske, brei og grunn elv Området har ikkje spesielt gode kvalitetar for fiske, brei og grunn elv Naturmangfald Kan i hovudsak leggast utanfor flaummarkskogen. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra. Fragmentering/avskaling av ein stor del av flaummarksskogen. Kryssar side- /flaumløp til Jølstra. Går gjennom kjerne området av flaummarkskogen. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra Går gjennom og i kanten av flaummarkskogen fleire stader. Kan komme inn på forureina grunn Går gjennom ein del av flaummarkskogen lengst vest. I utkanten av flaummarkskogen. Landbruk Delar opp areal på nordsida av Jølstra. Berører lite landbruksareal. Areal på nordsida av elva er avsett til utbyggingsområde, og gangvegen går i randsona til dette området Berører lite landbruksareal. Areal på nordsida av elva er avsett til utbyggingsområde, og gangvegen går i randsona til dette området 3 - Delar opp areal både på nord og sørsida av Jølstra. Areal på Hafstad inngår i kjerneområde landbruk 3 - Delar opp areal både på nordsida av Jølstra Delar opp areal på nordsida av Jølstra., men i mindre grad enn alt 4a 9

16 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Tema Alternativ 1a Alternativ 1 b Alternativ 2 Alternativ 3 Alternativ 4 a Alternativ 4 b Kultur Den karakteristiske haugen er mest truleg ikkje er ein gravhaug, og konflikt potensialet er då lite. Den karakteristiske haugen er mest truleg ikkje er ein gravhaug, og konflikt potensialet er då lite. Det er lite konfliktpotensial for kulturminne ved å bygga alternativ 2. Sidan alternativ 3 vil ligga bak tunet med Sefrakbygningar, ligga oppå gamal veg, og ligga over dyrka mark på Hafstad med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne, vert konfliktpotensialet for dette alternativet vurdert til å vera middels. Både alternativ 4a og 4b ligg over innmark med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Både alternativ 4a og 4b ligg over innmark med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Landskap Storskala landskapsrom som har god tåleevne for ei brukryssing. Ligg utanfor flaumskogen, men verker som ein liten omveg. Storskala landskapsrom der brua vil falle naturleg inn. Reduserer flaummarkskogen noko. Landskap med villmarkspreg. Flaummarkskogen blir delt i 2 i ein hogsttrase. Lang strekning gjennom den tette skogen kan kjennast uttrygg for gåande. Natur og kulturlandskap med stor verdi. Brualternativet vil endre landskapsbilete i stor grad. Småskala og variert landskapsrom med liten tåleevne for store inngrep. 4a føl heile neset i lengderetninga på ei fylling og kryssar elva på skrå. Småskala og variert landskapsrom med liten tåleevne for store inngrep. Brua får betre terrengtilpassing enn alt. 4a. Nærmiljø Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst sjukehus og høgskuleområdet frå bustadområda langs Angedalsvegen. Betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst sjukehus og høgskuleområdet frå bustadområda langs Angedalsvegen. Betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk FSS Samla rangering Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Korstaste veg til FSS frå sentrum Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Figur 7 Tabellen viser ei samanstilling av kva alternativ som kjem best/dårlegaste ut i høve kostnad og nytte, samt konfliktpotensiale for tema som flaum, fiske, naturmiljø, landbruk, landskap, kulturmiljø og FSS. 10

17 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Tilråding Alternativ 1b kjem best ut samla sett. Det har nest best nytte og med ei kort bru kan ein truleg kome innanfor kostnadsramma til prosjektet. Alternativet er konfliktfylt med omsyn til naturmangfald og fiske. Alternativet er også konfliktfylt med omsyn til flaum, og må utgreiast meir før ein kan seie sikkert om det let seg bygge innanfor kostnadsramma. På grunn av konfliktar med flaum, fiske og naturmangfald vert det ikkje tilrådd å gå vidare med. Alternativ 1a kjem nest best ut samla sett, men har berre middels nytte. Alternativet har ei unaturleg linjeføring, som verkar som ein omveg, samtidig som det ligg nær alternativ 0+(gang- og sykkelveg til Kronborg). Sjølv investeringskostnaden ligg innanfor økonomisk ramme, men nytten synes for liten i høve kostnaden. Alternativet vert difor ikkje tilrådd. Alternativ 2 har klart størst nytte, men er og det alternativet som er mest utfordrande å byggje. Alternativet er vanskeleg å gjennomføre utan vesentleg påverking av flaumsituasjonen, både med lang og kort bru. Det er ikkje realistisk å klare å byggje dette alternativet innanfor kostnadsramma. Alternativet er også svært konfliktfylt, spesielt i høve fiske og flaummarkskogen som må kryssast. Dette alternativet vert difor rådd frå. Alternativ 3 har god nytte, men kostnaden ligg langt over ramma i prosjektet. Det har i tillegg stort konfliktpotensiale for flaum. Dette alternativet vert difor rådd frå. Alternativ 4a og 4b kjem dårlegast ut samla sett. Alternativa har middels nytte og kostnadar som ligg over kostnadsramma for prosjektet. Alternativa er dei einaste som har lite konfliktpotensiale for flaum, naturmangfald og fiske. Det er middels konfliktfylt for dei fleste av dei andre ikkje-prissette tema. For Førde sentralsjukehus er det negativt med trafikk inn i området ved psykiatrisk avdeling. Sjølv om det vert lengre vil ruta langs ein opprusta Angedalsveg gje eit bra tilbod til dei same trafikantane. Alternativa vert rådd frå. Ut frå samla vurdering av nytte, kostnad, konfliktpotensiale og om alternativa er muleg å byggje vert det ikkje tilrådd å gå vidare med nokon av dei vurderte bruplasseringane. Dersom det likevel er ynskjeleg å gå vidare med ei brukryssing er alternativ 1a og 1b (ev. ein mellomløysing av desse) den truleg beste løysinga som er muleg å byggje ut frå dei føresetnadene som ligg føre. 11

18 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt 3 Mål og rammer Tiltaket som blir vurdert i rapporten er «Bru over Jølstra eller Anga med tilknyting til Vievegen». Prosjektet skal bidra til at målsettingane i Førdepakken vert oppfylte. «Formålet med Førdepakken er å bidra til ei god sentrumsutvikling i Førde. Dette skal gjerast ved å etablere veglenker som på sikt vil gi ein meir konsentrert arealbruk og byggje eit betre tilbod til gåande og syklande, slik at ein større del av reisene sentralt i Førde skal bli tekne av mjuke trafikantar. Fleire veglenker og meir gåing og sykling vil gi betre trafikkavvikling i sentrale delar av Førde.» Prosjekt 10 er eit samband for gåande og syklande, hovudmålet med tiltaket er då å byggje eit samband som aukar andelen som går og syklar i størst muleg grad. Val av alternativ er og avhengig av kostnad og tilhøve til andre interesser i området. Økonomisk ramme for prosjekt 10 er 65 mill. kr i bpmpengeprosjektet. (ca. 72 mill. kr i 2016-kr). I dette ligg og bygging av gang- og sykkelveg på nordsida av Jølstra frå Hafstadparken til Kronborgvegen. Bompengeprosjektet har ei samla økonomisk ramme på 1,65 mrd. kroner. Dersom enkelt prosjekt vert dyrare enn føresett kan ikkje alle prosjekta realiserast. Målet er å byggje alle dei 20 prosjekta i Førdepakken. Rapporten belyser konfliktar som påverkar val av alternativ og ev. medfører at alternativ ikkje kan byggjast. 5 Metode Det er ikkje utført konsekvensanalyse av alternativa i dette forprosjektet. Dei viktigaste temane for er valt ut og skildra. I utgreiing av ikkje-prissette verknader er det sett på hovudutfordringar knytt til dei ulike brualternativa, og vi har vurdert konfliktpotensialet for alternativa. Nytte og kostnader, samt konfliktpotensiale for ikkje prissette tema er vurdert på ein skala frå 1-5 der 1 (grøn) er best i høve nytte og kostnad / har minst konfliktpotensiale og 5 (raud) er dårlegaste i høve nytte og kostnad/har størst konfliktpotensiale (raud). Nytte og kostnad /Konfliktpotensiale Best / Lite konfliktpotensiale Lite-stort Middels Middels-stort Dårlegaste/Stort konfliktpotensiale Nytte (potensiale for å auke tal gåande og syklande) Investeringskostnad Landbruk Fiske Naturmangfald Landskap Nærmiljø/friluftsliv Flaum Alternativa i forprosjektet vert vurderte ut frå : Nytte - Potensiale for å auka tal gåande og syklande i Førde Kostnad Konfliktpotensiale Kan alternativet byggjast/uvisse 4 Føresetnader I vidare vurderingar vert det lagt til grunn at alle prosjekta i Førdepakken vert bygde. Det vil seie at gang- og sykkelvegen på sørsida av Jølstra, frå Hafstadparken til Kronborgvegen ligg inne som ein føresetnad i alle alternativa. Vidare legg vi til grunn at vedtekne reguleringsplanar i og ved planområdet vert gjennomførte, m.a. at Helse Førde utvidar på areal regulert til off. føremål i figur 8. 6 Tilhøve til anna planlegging Tiltaket er i samsvar med kommunedelplan trafikk Førde sentrum vedteken 2013, og med kommuneplanen sin arealdel, vedteken mai Krav til planprogram og konsekvensutgreiing i samsvar med 4-1 og 14-2 i plan- og bygningslova er vurdert til å vere tilfredsstillande avklart i samband med kommunedelplan trafikk Førde sentrum når det gjeld gang- og sykkelveg frå Hafstadparken til Kronborgvegen. Eventuelle kryssingar av Jølstra må avklarast i detalj i høve konsekvensutgreiing. For aktuelt planområde er det gjeldande reguleringsplanar frå 2000 fram til Delar av området i dag er ikkje regulert. 12

19 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Figur 9 Avgrensing varsla planområde 7 Bruken av området og trafikkstraumar Oversikt sentra i Førde (Kjelde Kommuneplanen sin arealdel ), i desse områda er arealet sett av til ulike utbyggingsføremål. Figur 8 Gjeldande reguleringsplanar Helse Vest har sett i gang arbeid med revidering av reguleringsplan for området ved sjukehuset. I Førdepakken er det i gang planarbeid for dei fleste prosjekta vist i figur 1. Avgrensing planområde Avgrensing av planområdet er vist i oppstartsvarsla til reguleringsplan «Kommunal gang-/sykkelveg frå Hafstadreina til Vievegen/Kronborgvegen (fv.484) og i reguleringsplan for «fv 484 Angedalsvegen Prestefoss bru». Heile planområdet ligg innanfor området som kommuneplanen definerer som Førde tettstad. Figur 10 Oversikt sentra i Førde (Kjelde: Kommuneplan arealdelen ) På Hafstad søraust for Jølstra (avgrensa av rosa linje) er det anlegg for idrett- og fritidsaktivitetar og barnehage. Det er i gang bustadbygging, og totalt er det planlagt 200 bueiningar i den nye Hafstad 13

20 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt bydel. Lenger aust grensar prosjektet til areal som vert nytta til gravplass og til handel. I nordaust ligg sjukehus/høgskule. Mellom desse områda vert arealet nytta til landbruk. Dette er område som i stor grad er flaumutsett. Ved Presteholmen er det mest urørt natur. Langs hovudløpet til Jølstra er det fiske etter laks og sjøaure. I dag er det ikkje tilbod til gåande og syklande i området og trafikken er difor svært liten. Somme brukar området som tursti, men det er ikkje tilrettelagt for dette. Tilkomst til Hafstadparken for gåande, syklande og køyrande er frå E39 på Hafstadflata. Når ny bru frå Førdehuset over til Hafstad vert bygd vil tilkomsten til Hafstadparken bli god frå nordvest. Andre trafikkstraumar i området går langs Angedalsvegen, Vievegen/Kronborgvegen og E39. Figur 12 Lokalisering av arbeidsplassar i Førde Figur 11 Oversiktfoto som viser planområdet (Foto: Reiakvam, Førde) Viktige reisemål Karta nedanfor viser kvar arbeidsplassar, skular, barnehagar og fritidstilbod er lokalisert i Førde. Tyngda av arbeidsplassar er i sentrum, på sjukehuset og på Øyrane. Fritidstilbod er nær sentrum, medan skular og barnehagar er meir spreidde. Figur 13 Skular, barnehagar og anlegg for kultur/idrett Bustadområda som i hovudsak kan få nytte av ny bru over Jølstra kan grovt delast inn som vist nedanfor. Lilla sirklar viser område som får innspart reiselengde til FSS og Høgskulen på Vie. Gul sirkel viser område som får innkorta reiselengde til Hafstadparken og sentrum. Karta nedanfor viser at dette 14

21 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt er dei store trafikkgenererande områda, i forhold til arbeidsplassar og skule og fritidsaktivitetar. Kortare reisetid for gåande og syklande mellom desse områda er hovudmålsetjinga i prosjektet. Figur 15 Framtidige utbyggingsområde (Kommundelplan trafikk 2012). Handelspark på Brulandsvellene kjem i tillegg. Figur 14 Bustadområde med mest folk i dag Avstandane i sentrum er relativt korte. Kartet nedanfor viser kva som ligg innanfor radius 3 og 5 km frå sentrum. Bustadområda i Halbrendslia har stor høgdeforskjell ned til sentrum. Det er difor mindre potensiale for auka sykkelbruk her. El-sykkel er truleg naudsynt for å få mange til å sykla frå dei øvre delane av bustadområdet. Det er planlagt meir bustadbygging nær planområdet ved Hafstadparken, Vie og Slåtten, og desse får nytte av prosjektet. Figur 16 Avstandar i Førde 15

22 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Gang- og sykkelvegen vert ei forlenging av gang- og 8 Omtale av alternativ sykkelnettet som er etablert i Hafstadparken, og vert liggjande i nivå med dagens terreng og kan fløymast Dei ulike hovudalternativa er utforma med bakgrunn i terrengformasjonar, flaumproblematikk, reiseavstandar og naturmiljø. Dette er korridorar der eksakt plassering og utforming av bru ikkje er over. Gangvegen er vist med grå linje på kartet (fig. 17). betydning for val av alternativ. Brutype og utforming av alternativa er ikkje jobba med utover det som Vi har vurdert 4 hovudalternativ med 6 alternative stadar mellom Hafstadparken og Kronborgvegen, uavhengig av om det vert bru over Jølstra eller Anga. Denne På land, spesielt på Vie- sida kan det vere fleire alternativ legg til grunn at dei vert bygde. gangvegen vert liggjande nord for tuna på nordsida av fastlagt, men som gir tilstrekkeleg grunnlag for å vurdere nytte, kostnad og avdekke konfliktar som har trengs for å vurdere alternativa på eit overordna nivå. Det skal byggast gang- og sykkelsamband for brukryssing. Hovudfokuset har vore brukryssingane. gang- og sykkelvegen samt resten av prosjekta i Førdepakken er ein del av 0+ alternativet, dvs. ein for tilkopling mot Vievegen. Vi har lagt til grunn at Jølstra, men det er og muleg å legge denne på sørsida av tuna slik som alternativ frå tidleg fase viser (fig. 18). Omtalte alternativ: Alternativ 1: Bru sør for naturtypelokalitet Prestholmen Alternativ 2: Direktelinje til FSS Oransje linje Alternativ 3: Kryssing over Prestholmen Gule linjer Blå linjer. 2 moglege linjer er viste. Figur 18 Alternative trasear i tidleg fase. I tidlegare fase (fig. 18) er det vist to moglege variantar nord for Prestholmen, og nokre ulike løysingar vest for FSS. Vi har gått vidare med alternativ 3a tvers over Prestholmen og med veg på nordsida av tuna. Alternativ truleg 3 b har om lag same kostnad, konfliktpotensiale og nytte som alternativ 3a. Alternativ 4: Kryssing av Anga Lilla linjer Her er vist to moglege linjer. Bruene har ei breidde på 5 meter. Det gir plass til 2,5 m sykkelveg og 1,5 m fortau, samt rekkverksrom. Figur 17 Alternative trasear som vert vurdert i forprosjektet. Figur 19 Verftsbrua i Trondheim har sykkelveg med fortau. 16

23 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Alternativ 1 unngå inngrep i viktig naturtype Alternativ 2 Direktelinje til sjukehuset Figur 20 Alternativ 1a og 1b Figur 21 Alternativ 2 Brualternativ 1a kryssar Jølstra like sør for området registrert med viktig naturtype. Her vert det ei m lang bru. I flaumområdet vert det behov for å bygge opp ein rampe mot brua. Denne let seg legge om lag i straumretninga til elva ved flaum. På austsida av Jølstra kan brua lande på ei naturleg høgde. Vegen vidare er lagt vest for gardstunet og langs grensa mellom to eigedomar opp mot Vievegen. Det er også ynskjeleg med ein snarveg til FSS. Alternativ 1b er ein variant av 1a med meir naturleg linjeføring mot Vievegen. Her ligg brua og gang- og sykkelvegen mot Vievegen i utkanten av området som i kommunedelplanen er tenkt til utbygging av Førde sentralsjukehus. Denne linjeføringa medfører inngrep i naturtypeområdet Prestholmen. Det er lagt opp til ei 60 m lang bru, og det blir då behov for fylling i flaumområdet på begge sider av Jølstra. Brualternativ 2 er ei direktelinje mellom Hafstadparken og FSS. Vi har vurdert alternativet både med kort og lang bru. Eine varianten er å kryssar med lang bru (om lag 200 m) gjennom naturtypeområdet Prestholmen og over elva. Ein kan bygge opp rampar frå vegen til brua med straumretninga til elva på kvar side av Jølstra. Vidare går veglinja direkte mot Vievegen, med kopling mot FSS. Det er også sett på ein variant med kortare bru i denne traseen. Om lag 60 meter lang bru over Jølstra og gangveg i terrengnivå gjennom flaummarksskogen. 17

24 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Alternativ 3 Over Prestholmen Alternativ 4 Kryssing av Anga Figur 22 Alternativ 3 Figur 23 Alternativ 4a og 4b Brualternativ 3 går over sjølve Prestholmen. Alternativet går frå eit høgdedrag på sørsida av Jølstra og over til eit høgdedrag på nordsida. Her kan det byggast ei bru på ca m, eller ein kan mure/fylle på Prestholmen og dele brua i to mindre bruer. Gangvegen går i rett linje over Prestholmen. Brualternativ 4 kryssar Anga, og er soleis ikkje kopla saman med gang- og sykkelvegen mellom Hafstadparken og Kronborgvegen. Alternativet er skissert i to variantar: Variant 4a går i ei direktelinje frå Angedalsvegen (frå sentrum) mot sjukehuset. Brua blir om lag 160 m lang, og endar på same høgdedrag som variant 4b. Brua kryssar gjennom naturtypelokalitet Prestholmen. Denne varianten gir om lag 70 m innkorta lengde for trafikk frå vest mot FSS samanlikna med variant 4b. Variant 4b kryssar i ytterkanten av naturlokalitet Prestholmen. Brua blir om lag 100 m, og går frå Angedalsvegen til eit høgdedrag sør for Anga. I begge variantane vert det lagt opp til kryssing i plan over Angedalsvegen. Terrenget ligg ikkje til rette for å få til ei attraktiv planfri kryssing. I begge variantane vert det ynskjeleg å få kopla gang- og sykkelvegen mot Vievegen sør og nord for sjukehuset. Her vil alternativa bli dei same som for alternativ 3. 18

25 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt 9 Nytte av alternativa Det vert ikkje utført nytte/kost analyse av alternativa ved hjelp av EFFEKT-berekning. Det er vanskeleg å føreseie kva trafikkmengda kjem til å bli på dei ulike alternativa. For å vurdere kva for alternativ som er best på prissette verknadar er nytte og kostnad vurdert kvar for seg. Nytten av alternativa er vanskeleg å føreseie. Me har sett på innsparte reiselengder mellom viktige bustadområde og målpunkt, og vurdert dette opp mot potensialet for å auke sykkelbruken på dei aktuelle strekningane. Deretter er alternativa rangert. Alternativa er vurdert mot kvarande ut frå reiselengde til/frå utvalde målpunkt og startpunkt, som vist på figuren på neste side. Startpunkta fangar opp dei fleste som kjem utanfrå og kan ha nytte av dei nye sambanda. I tabell nedanfor er det vist kva for startpunkt og målpunkt som er nytta. mot Hafstadparken. Startpunkt 5 Prestfoss bru fangar opp trafikk frå Angedalen. Startpunkt 1, 2 og 3 får ikkje nytte av brualternativa til Hafstadparken, og er difor berre kopla mot Førde sentralsjukehus. Sameleis får ikkje startpunkt 4 og 5 nytte av alternativa mot Førde sentralsjukehus, og lengde er berre sjekka mot Hafstadparken. Det er berre frå startpunkt 4, Vieåsen at alternativa kan vera ein snarveg mot sentrum. Desse start og målpunkta vil danne grunnlaget for kor stor nytte dei ulike alternativa har. Me har ikkje tal på kor mange ein kan forvente at nyttar strekninga. Me nyttar difor storleiken på bustadområda, topografi, type reiser og avstandar som tilleggskriterium saman med mogleg innkorting av alternativa. Målpunkt Målpunkta er Hafstadparken, Førde sentralsjukehus/høgskulen og Sentrum. Sjukehusområdet med Høgskulen og Sentrum har ulike inngangar/målpunkt, men her er det rekna eit snittpunkt. Startpunkt Startpunkta 1 Storehagen bru fangar opp trafikk frå Halbrendslia og utover mot Steinen. Startpunkt 2 Klettatunnelen fangar opp trafikk frå Bergum og lenger vestover langs rv. 5 Startpunkt 3 Angedalsvegen X Bru i tiltak 1 fangar opp trafikk frå sentrum og truleg frå Indre og Ytre Øyrane. Startpunkt 4(a, b og c) Vievegen X Vieåsen skal fange opp trafikk frå Vieåsen. Det er mange moglege ruter mellom Vieåsen og Vievegen, og det er difor teke med tre startpunkt. Det er vanskeleg å forutsjå kva rute som vert nytta, og fleire av alternativa kan difor gi gode ruter 19

26 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt Figur 24: Start- og målpunkt nytta til vurdering av innkorting av alternativa. 20

27 Alternativ for bru mot Vie/FFS - forprosjekt * Her er det ikkje sett på lengder frå ulike plassar i Vieåsen. Alternativ 2 og 3 kjem noko betre ut dersom ein vurderer strekninga frå punkt 4b og 4c. Figur 25 Tabellen viser ca.-avstandar mellom start og målpunkt, og prosentvis innkorting samanlikna med kortaste rute på dagens vegnett. Grøne celler viser kva alternativ som er kortaste for dei ulike strekningane. Skildring av resultata Gang- og sykkelveg mellom Hafstadparken og Kronborgvegen (Alternativ 0+) vist med grå farge vert bygd uavhengig av om bru vert realisert. I høve til dagens vegar vert dette ein snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum. Om lag 300 m kortare til Hafstadparken og 100 m kortare til sentrum enn dagens vegsamband via Kronborg. Denne vegen blir ikkje ein snarveg frå andre startpunkt. Alternativ 1a og b - Alternativ 1a blir ein snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum. Frå startpunkt 4a vert det om lag same innkorting som alternativ For deler av Vieåsen(4b og c) vert alternativ 1a vesentleg kortare enn alternativ 0+, då ein kan koma ned til Vievegen i andre punkt enn i startpunkt 4a. - Alternativ 1a blir ein snarveg til FSS frå sentrum(punkt 1 og 3), m kortare avhengig av nøyaktig start og målpunkt. Men alternativet gir minst innsparing mot FSS av alle alternativa. - Variant 1b blir tilsvarande som skildra over, men om lag 100 m kortare. Dette gjev innsparing for alle strekningane. Alternativ 2 - Alternativet er den raskaste ruta mellom sentrum (punkt 1 og 3) og FSS, saman med alt. 4a. - Alternativet kortar inn alle dei vurderte strekningane. - Dette blir ei svært rask rute mellom Vieåsen og Hafstadparken/Sentrum. Alternativ 3 - Alternativet vert truleg den raskaste ruta mellom sentrum og høgskulen. - Alternativet er m lengre enn alternativ 2 mellom sentrum og FSS. - Alternativ 3 er det best mellom Angedalen(5) og Hafstadparken dersom det vert kopla mot Prestfoss bru. - Alternativet kan truleg også bli ei nytta rute mellom nokre store deler av Vieåsen og sentrum/hafstadparken dersom det vert kopla mot Vievegen sør for sjukehuset. Alternativ 4a og 4b - Alternativ 4 er klart raskaste rute for trafikantar frå nordvest (Bergum og langs Kyrkjevegen) til FSS. - Det er i underkant av 100 m skilnad mellom variant 4a og 4b. - Alternativa kortar ikkje inn strekninga mot Hafstadparken frå nokon startpunkt. - Alternativet kortar inn strekninga frå deler av Vieåsen til sentrum med m samanlikna med å nytte Angedalsvegen. - Alternativet er saman med alternativ 2 det kortaste mellom sentrum og FSS, men her vert truleg berre trafikantar frå nordsida av Jølstra fanga opp. For trafikantar frå sørsida av Jølstra vil truleg dagens trasé langs E39 verke mest attraktiv. Andre kommentarar - Frå punkt Vieåsen kjem alternativ 1, 2 og 3 godt ut, på grunn av moglegheit for ulike vegval frå Vieåsen til Vievegen. Alternativ 2 og 3 er betre enn alternativ 1 for Vieåsen nord. Vieåsen sør har eit alternativ i alternativ 0+ som er like godt som alternativ 1a. Totalt sett vil alternativ 2 vera best for Vieåsen. 21

28 - Brualternativa gir gang- og sykkelveg utan kryssande biltrafikk som syklande/gåande må stoppe opp for. Nytt samband vil difor gi litt større innsparing i tid enn det den reine avstandsoversikten tilseier. - Alle alternativa går i område utan motorisert trafikk. Det er koplingspunkta mot sykkelnettet i endane som avgjer om alternativa vert trafikksikre. Alle alternativa kjem godt ut. Alternativ 4a og 4b medfører kryssing av Angedalsvegen. - Sambanda går i område utan biltrafikk, dette kan gjere dei meir attraktive å bruke sjølv om avstanden er lik/større enn andre alternativ langs veg med mykje biltrafikk. Alternativ 3 er best mellom Angedalen og Hafstadparken, men her er mindre busetnad enn frå dei andre målepunkta. Men det er eit utbyggingsområde med 180 bustadar ved Slåtten skule som ligg inne i kommunedelplanen. Alternativ 4 prioriterer Bergum og Førdehuset og har ingen innkorting mot Hafstadparken. Om det ikkje vert bru over Anga får desse trafikantane eit betra tilbod langs den nye sykkelvegen langs Angedalsvegen, men avstanden vert like lang som i dag. Dette gjer at alternativ 1 og 2 truleg har større potensial for å få folk til å gå og sykle enn alt. 3 og 4. Rangering av alternativa ut frå nytte Vurdering av potensialet for å få fleire til å gå eller sykla For å finne ut kva alternativ som truleg kjem til å få flest over på sykkel eller til fots er det teke utgangspunkt i: Kvar det bur mest folk Kvar det er minst stigning Kva type reiser (arbeids- eller fritidsreiser) det blir mest av Alternativ 2 er den traseen som gir mest innkorting totalt sett. Dette alternativet kortar inn alle dei vurderte strekningane, både til Hafstadparken og området rundt sjukehuset. Alternativ 3 er truleg noko raskare mellom sentrum og høgskulen. Alternativ 1b og 3 kjem nest best ut. Begge alternativa prioriterer innkorting mot Hafstadparken, i tillegg til å korte inn strekninga mot sentrum og FSS. Alternativ 1a, 4a og 4b kjem likt ut, med mindre nytte enn alt 2, 1b og 3. Alternativ 4 har størst nytte for trafikantar på nordvestsida av Jølstra som skal mot FSS. Særskilt frå bustadområda langs Kyrkjevegen og utover mot Bergum og Hornnes. Alternativet vert mest nyttig dersom variant a vert bygd. Alternativ 1a kortar inn strekninga mellom Vieåsen og Hafstadparken, og mellom Sentrum og FSS, men innkortinga er mindre enn ved alternativ 2, 1b og 3. I tillegg ligg dette alternativet nærast alternativ 0+. Bustadområda i Vieåsen, Bergum og vestover og Halbrendslia inkl. Steinen er av dei mest folkerike områda i Førde markert med sirklar i kartet ovanfor. Av desse områda har truleg Halbrendslia minst potensiale for sykkelbruk, pga. stor høgdeskilnad frå store deler av bustadområdet. Også Vieåsen og Bergum ligg høgare enn flata i Førde, men denne høgdeskilnaden er mindre. Lilla sirklar viser område som får grovt sett får innspart reiselengde til FSS og Høgskulen på Vie. Gul sirkel viser område som får grovt sett får innkorta reiselengde til Hafstadparken og sentrum. Dei under 18 har ikkje tilgang på bil, og skal dei køyrast og hentast krev det to reiser tur/retur for kvar tur. Det er også truleg større potensiale for å få barn og unge til å sykla og gå, då dei ikkje har bilen som alternativ, og den fridomen det fører til. For born og unge under 18 år er det meir fleksibelt å gå og sykla. For fritidsreiser vil raskt tilkomst til Hafstadparken og sentrum vere viktig. FSS, høgskulen og sentrum er viktige målpunkt for arbeidsreiser. Alternativ 1, 2 og 3 prioriterer Vieåsen og tilkomst til Hafstadparken og sentrum. 22

29 Rang- Alternativ Nytte Merknad ering 1 2 Best Alternativet er det klart beste for dei fleste målte strekningane. 2 1b Stor/Middels Alternativet liknar alternativ 2, men er noko lenger. 2 3 Stor/Middels Alternativet startar og sluttar same stad som alt. 2, men er lenger. Det har moglegheit for kopling mot Prestfoss bru. 4 1a Middels Alternativet liknar alt. 1b, men er 100 m lenger, og ligg nærast alt a Middels Alternativet kryssar Anga, og får ingen innkorting mot Hafstadparken. Svært stor innkorting mellom Bergum og FSS. Kort veg frå Storehagen bru til FSS. 4 4b Middels Som alt 4a men om lag 100 m lenger. 23

30 10 Kostnader Det er gjort ei grov kostnadsvurdering av dei ulike alternativa, der prisar frå liknande bru- og gang- og sykkelvegprosjekt er nytta som grunnlag. Alternativa er deretter rangert ut frå kostnaden på brualternativ og bygging av alternativ 0+. Det er sett på kostnader med to typar bruer, betong og stålboge. Desse brutypane er bruk som utgangspunkt då dei mest truleg kjem rimelegast ut. Kostnader med betongbru er rekna for alle alternativa. I tillegg er det sett på stålboge der det kan vera aktuelt med lange spenn. Dette gjeld alternativ 1 og 2. Andre brutypar vil truleg gje høgare kostnader. Rang- Alternativ Kostnad Merknad ering 1 1a Best Størst sjanse for at dette alternativet hamnar innanfor kostnadsramma, då det ligg noko gunstigare til enn 1b med omsyn til påverking av flaumområdet. 2 1b Best/Middels Noko meir usikkert med omsyn til flaum enn 1a. Kostnaden for alternativ 1b representerer også 1a, sjølv om det vert noko meir veglengde. For alternativ 2 er det rekna kostnadar for lang og kort bru, med betong eller ei blanding med betong i flaummarkskogen og stålboge over elva. 3 4b Middels Kostnadar noko over kostnadsramma. Kostnadane er vist for brualternativa separat (inkludert tilførselsvegar), og totalkostnad saman med bygging av alternativ 0+. Alle tala er totale kostnadar med mva, byggherrekostnadar og uvisse. Alternativ og brutype Kostnadar bru, inkl tilførselsvegar Inkludert gs-veg 0+ Alternativ 0+ - kr Alternativ 1b stålboge kr kr Alternativ 1b betong kr kr Alternativ 2 kort bru, stålboge kr kr Alternativ 2 kort bru, betong kr kr Alternativ 2 lang bru, betong og stålboge kr kr Alternativ 2 lang bru, betong kr kr Alternativ 3 betong kr kr Alternativ 4a betong kr kr Alternativ 4b betong kr kr Farge i siste kolonne indikerer kor stor nytte det har å bygge alternativ 0+, saman med brualternativa, sterk farge = meir nyttig. 4 4a Middels/ Dårleg Kostnadar over kostnadsramma. 5 2 Dårlegaste Kostnadar langt over kostnadsramma, og lang bru er også i konflikt med flaumområdet. 5 3 Dårlegaste Kostnadar langt over kostnadsramma, og brua vert lenger viss ein skal unngå konflikt med flaumområdet. Samla kostnadar inkludert alternativ 0+ viser at det berre er alternativa med dei kortaste bruene (om lag 60 m) som kjem innanfor kostnadsramma i prosjektet. Ut frå vurderingane av flaumsituasjonen og alternativ 2 er det svært lite sannsynleg ut at ein kan bygge kort bru i denne traseen. Dette alternativet havnar difor på stor kostnad. Det er difor truleg berre alternativ 1a og 1b som har sjanse til å hamne innanfor kostnadsramma. I tidleg fase vart det sett på ei skrå kryssing over Prestholmen (3b), kostnaden med dette alternativet er om lag som alternativ 3. Det lagt til grunn ein kostnad (2012 kr) i bompengesaka for prosjekt 10 på 65 mill. kr, dette inkluderer både gangveg frå Hafstadparken til Kronborgvegen og bru. Omrekna til dagens kroneverdi vert summen om lag 72 mill. kr. 24

31 11 Flaum Det meste av planområdet er utsett for flaum i periodar. Figur 26 Brualternativa ligg i område som er flaumutsett Gang- og sykkelvegane til og frå bruene ligg i terrengnivå og vil stå under vatn når det er flaum. Dei vil ikkje påverke flaumsituasjonen. Sjølve bruene må liggje over flaumnivået (minimum 50 cm frå underkant bru ned til 200 årsflaum). Utfordringa er byggje seg opp frå terrenget der gangvegen ligg til høgda brua må ha utan å påverke flaumsituasjon i større grad. Difor er alternativa i stor grad plasserte der ein kan nytte eksisterande høgder i terrenget til å komme opp over flaumnivået. Flaumnivå for 200-årsflaum + klimatillegg skal ligga til grunn i planlegginga. Dette svarar til om lag flaumnivået ved 1000-årsflaumen. Figuren nedanfor viser om lag kva retning vatnet har ved ein flaumsituasjon fig. 26). Figur 28 viser kvar vatnet har stor og liten fart (vist med storleiken på pilsymbola). Dette viser kvar det er størst sjanse for at vatnet vil føre til erosjon. Ved bygging av bru er det ein føresetnad at det ikkje forverrar flaumsituasjonen i området eller andre stadar. Figur årsflaum, tilsvarande 200-årsflaum + klimatillegg. Kjelde: Orvedal og Peereboom 2014, NVE rapport 61 - Delprosjekt Førde, Flaumsonekart 25

32 plasseringar og retningar av fyllinga mellom gang- og sykkelvegen og brua. Berekningane viser at begge variantane har uheldig plassering av fyllinga i flaumområdet. Alternativ 2 gir auka vassdjupne på inntil 10 cm på store områder. Eitt bustadhus og ein lite trafikkert veg blir tilleggsberørt av flaumen som følgje av tiltaket. Alternativet har difor stort konfliktpotensiale. Her er det vanskeleg å unngå fylling i flaumområdet, og dersom ein skal få til ei løysing som hindrar oppstuving av vatn må ein truleg sjå på opne konstruksjonar i staden for fylling. NVE rår ifrå å byggje bru etter dette alternativet. Dette er vurdert til å vera kostbart, og kanskje ikkje tilstrekkeleg. Det er difor ikkje vurdert vidare. Alternativ 3 For alternativ 3 er det lagt inn ein trasé som går rett over Prestholmen, med fylling midt på Prestholmen. For å korte inn lengda på bruene er det lagt inn noko fylling/muring inn i dagens flaumområde. Berekningane viser at alternativet gir auka vassdjupne på inntil 10 cm på store områder. To bustadhus, ein driftsbygning og ein lite trafikkert veg blir tilleggsberørt av flaumen som følgje av tiltaket. Alternativet har difor stort konfliktpotensiale. Dette kan truleg unngåast ved å bygge lenger bruer enn det som er lagt til grunn, og slik unngå fylling i flaumområdet. NVE rår ifrå å byggje bru etter dette alternativet. Alternativ 4 For alternativ 4 er det 4a som er lagt til grunn i flaumberekningane. Ein går ut frå at ein i alternativ 4b kan oppnå ein like gunstig situasjon som i 4b. Berekningane viser at alternativ 4 gir små endringar i vassdjupne langs Anga og Jølstra, og at alternativet ikkje vil føre til skadar på andre bustadar eller infrastruktur enn dei som allereie blir påverka i 200-årsflaum i dag. Med nokre tilpassingar let det seg difor truleg bygge bru over Anga i dette området. Figur 28: Pilene viser flaumretning og fart. Vurdering av alternativ Konsekvensane som er utgreidd i denne omgang er differanse i flaumvasstand ved 200 års flaum med klimapåslag for isolerte prosjekt. Berekningane er utført av Norconsult AS, og ligg vedlagt. Alternativ 1 For alternativ 1 er det lagt inn trasé med kort bru over Jølstra i 1b i dei hydrologiske berekningane. Det er vurdert til at plassering i 1a er gunstigare på grunn av ein naturleg høgde på austsida av Jølstra. Difor er det rekna på variant 1b. Berekningane viser at det er store områder som får auka vassdjupne, men at auken stort sett ligg under 3 cm. I somme område er det opp mot 10 cm auke. Det er eitt bustadhus som vert tilleggsberørt av tiltaket, og vassdjupna ved huset vil vera om lag 2 cm. Alternativet er vurdert til å ha middels konfliktpotensiale. Tiltak med justering av plassering og retning av fyllingane kan føra til at konfliktane vert mindre. Sidan alternativ 1a ligg litt gunstigare til i terrenget er konfliktpotensialet kanskje noko lågare enn for 1b, men sidan det ikkje er gjort berekningar av denne varianten vert konfliktpotensialet sett likt med 1b. Alternativ 2 For alternativ 2 er det lagt inn ein trasé, men med to lengder på brua. Kort bru som berre går over Jølstra, og lang bru som går gjennom heile flaummarkskogen. På vestsida av Jølstra gir dette to ulike 26

33 Rangering Alternativ Konfliktpotensial Merknad 1 4a Lite Flaumberekningane syner at det truleg er lite konfliktpotensiale. 1 4b Lite Berekningar er ikkje utført, men alternativet er vurdert til å ha same konfliktpotensiale som 4a. 3 1b Middels Ytterlegare arbeid med brukonstruksjonen kan redusere konsekvensane, og alternativet er difor ikkje rådd frå førebels. Flaum 12 Landbruk Arealet avsett til LNF på Hafstad ligg i kjerneområde for landbruk, med gode større samanhengande jordbruksareal som er spesielt godt eigna for matproduksjon. Arealet er i aktiv drift og er truleg noko av det beste arealet vi har for jordbruksproduksjon i Sogn og Fjordane, jf. Rapport Kjerneområde landbruk (Førde kommune 2012). Arealet nord for Jølstra er meir oppdelt og grensar inntil FSS. Landbruksarealet vert truleg ikkje i same grad del av eit samanhengande landbruksområde i framtida då det grensar inntil areal regulert til off. føremål/sjukehus i aust. Området nord for Jølstra ligg ikkje innanfor kjerneområde landbruk. Areala både nord og sør for Jølstra er nytta til grasproduksjon i dag, og dei fleste eigedomane er vert drifta av andre enn grunneigar (gjeld ikkje gnr. 6/41). Begge områda er sett av til landbruk i kommuneplan a Middels Likt som for 1b. 5 3 Stort Syner store konsekvensar, og vert rådd frå av NVE. 6 2 Stort Syner store konsekvensar, og vert rådd frå av NVE. Om ein går vidare med planlegging bør flaumsituasjonen for t.d. 20 års flaum dokumenterast. Figur 29 Kjerneområde landbruk, vist som omsynsone landbruk/friluftsliv i kommuneplan Alternativ 3 legg beslag på areal på Hafstad, og deler opp dyrka mark både på sør og nordsida av Jølstra. Alternativ 4a og 1a deler opp eksisterande landbruksareal på nordsida av Jølstra. 27

34 Alternativ 2 og 1b vert liggande inn til framtidig sjukehusområde og påverkar arronderinga lite om ein legg til grunn at sjukehusområdet vert utvida. Rangering Alternativ Konfliktpotensial Merknad 1 2 Lite Berører lite landbruksareal. Areal på nordsida av elva er avsett til utbyggingsområde, og gangvegen går i randsona til dette området. 1 1b Lite Berører lite landbruksareal. Areal på nordsida av elva er avsett til utbyggingsområde, og gangvegen går i randsona til dette området. Landbruk 13 Fiske og fisk Fiske Norconsult har utarbeida notat ( ) med oversikt over viktige fiskeområde i den aktuelle delen av Jølstra, på oppdrag frå Statens vegvesen. Laks og sjøaure går opp til Prestefossen i Anga og Brulandsfossen i Jølstra. Det er ikkje opna for fiske i Anga. Fiske etter laks og sjøaure i Jølstra er strengt regulert, og det vert berre fiska med fluge. Fangststatistikken for 2015 viser at det blei fanga 298 laks og 102 sjøaure, men dei aller fleste vert sett ut i elva igjen. Det er sett en maksimal kvote på 75 laks som kan avlivast per sesong, men i praksis vert berre om lag halvparten av kvoten avliva. Fiskesonene innanfor området er vist på kart nedanfor: 2 1a Lite/Mid dels Delar opp areal på nordsida av Jølstra. H1: Øvste sona på Hafstad rundt svingen. Denne hølen blir fiska frå Viesida (nordsida). H2: Den lange hølen nedanfor ved dei to fiskebuene. Hølen blir fiska frå sør/vestsida. H3: Frå samløpet med Anga og ca. midt på den nye idrettsparken. Fiska frå sørsida. H4: Frå H3 til gangbrua lenger nede. Hølen blir fiska frå sørsida. 2 4b Lite/Mid dels Delar opp areal på nordsida av Jølstra, men i mindre grad enn 4a 3 4a Middels Delar opp areal på nordsida av Jølstra 3 3 Middels 3 - Delar opp areal både på nord og sørsida av Jølstra. Tek areal i kjerneområde landbruk Figur 30 Kartet viser fiskesoner H1-H4, viktige område for fiske og fiskehytter (Kjelde: Norconsult ) Blå farge viser viktige fiskeområde. 28

35 Basert på fangststatistikken (Hauge & Vie, 2015) er det i sone H2 det blir fanga klart flest fisk, medan sone 1 kjem som ein god nummer 2. Sone H3 og H4 har lågare fangst. Mellom fiskehytte 1 og fiskehytte 4 kan ein få oppleving av å vere ute i villmark sjølv om ein er svært nær tettbygde strøk. Dette styrkar fiskeopplevinga. Det blir ikkje fiska i Anga i dag, og området har heller ikkje spesielt gode kvaliteter for fiske då elva er grunn og brei her. Ein gang- og sykkelveg på bru kan gi fleire effektar på utøving og oppleving av fisket. Generelt sett kan dette vere: Redusert villmarksoppleving Gjenskin på elveflata frå gatebelysning på brua kan gjere fiske i mørket vanskelegare. Utfordringar med lys blir opplevd ulikt blant fiskarane og kan gi forskjellig utslag for fisket avhengig av om det blir fiska etter laks eller sjøaure. Sjøaure kan vere meir avhengig av mørket enn laks for å ta fluga Brua utgjer ei fysisk hindring for bruk av fiskereiskap Gang- og sykkelveg som ligg langs og tett inntil ei fiskeelv kan gjere at fiskeplasser blir mindre egna sidan bakslengen kan krysse gangvegen og ein må passe på å ikkje kroke gåande. Fisk Notatet til Norconsult har fokus på utøving av fiske, og seier lite om kvar viktige gyte- og oppvekstområde er lokalisert. Det siste er vesentleg kunnskap for å unngå ytterlegare inngrep som vil gje laks- og sjøaure dårlegare forhold for overleving i elva. Det er per no ikkje nok kunnskap til å kunne rangere dei ulike alternativa i høve til kvar dei viktigaste gyte- og oppvekstområda for anadrom fisk er. høl, så vil utøvinga av fiske bli sterkt redusert. Om brua må byggast med pilar i elva vil dessutan ein slik pilar vere sterkt medverkande til at fiskeplassen som ligg oppstraums brua blir mindre attraktiv, fordi fisken kan symje på begge sider av pilaren og kan velje motsett side av der fiskaren står. Dette er ein risikabel plass å køyre fisk då fisk og sene kan bli pressa mot brupilaren. Vidare er det slik at ulike fiskeplasser i ei elv kjem til sin rett på ulike vassføringar. På høg vassføring vil for eksempel ein høl vere ein god fiskeplass, mens ein helt annan plass i elva framhevar sin kvalitet på lag vassføring. Det same kan til ein viss grad seiast om område i kvar enkelt kulp, slik at ulike deler av kulpen kjem til sin rett ved ulike vassføringar. Hølar er dessutan plassar der fisken oppheld seg over lengre tid samt områder der det gjerne vil vere gyting. Av den grunn bør ein unngå bruplassering over høler fordi dette er område der fisken, av reint biologiske omsyn må utsettast for minst mulig ytre påverknad. Anbefaling: Om ein prøver å leggje eksakt brukryssing i grunne i strykparti mellom slike høler, så unngår ein langt på veg dei attraktive fiskeplassane, samt at slike stryk gjerne er «transportstrekningar» for fisk. De aller fleste fiskarane går forbi strykpartia og til hølane. Ut frå kunnskapsgrunnlaget om fangst, fiskeaktivitet og opplevingskvalitet er alternativ 1a, 1b og 2 som de klart mest negative. Av disse vurderer ein alternativ 2 som det mest konfliktfylte. Disse kryssingane er midt i kjerneområdet for fiskeaktiviteten og opplevingskvaliteten av fisket i området. Alternativ 3a og 3b kjem i en mellomstilling. Dette er også områder der det vert fiska ein del, men fiskeaktiviteten og fangsten er ikkje så stor her som lenger oppe i elva. Det vert fiska lite frå Prestholmen i dag. Alternativ 4a og 4b vert vurdert til å utgjere minst konflikt med fiske. Det blir ikkje fiska i Anga og området har heller ikkje spesielt gode kvaliteter for fiske då det er grunn og brei elv her. Kantskogen er også viktig for fisken i elva. Dette gjeld m.a. mattilgong, skjul og temperaturregulering. Betongbruer må ha fundament for pilarar/søyler (brukar) i elva og det elvenære området. Pilarar og brufeste/-fyllingar må erosjonssikrast. Dette inneber mykje arbeide og endringar i elva som kan påverke viktige gyte- og oppvekstområde for anadrom fisk direkte, eller indirekte ved hydrauliske endringar nedstraums. Gang- og sykkelvegen skal vere opplyst. Om det vert aktuelt å gå vidare med bru må desse tilhøva kartleggast slik at ein unngår inngrep i hølar og andre verdifulle område for fisken. Vurdering av alternativ Generelt bør ein unngå å legge trase for gangbru slik at den kryssar rett over hølar, innstraumar til disse og "brekk" ut av hølane. Dette er plassar der det vil vere mykje fiske. I Jølstra bli det i hovudsak praktisert bevegeleg fiske. Dette prinsippet inneber at kvar enkelt fiskar startar på toppen av ein «høl», og fiskar seg systematisk nedover hølen. Om ein plasserer ei gangbru midt i eller i utgangen av en slik Mulege justeringar og avbøtande tiltak Dersom man må krysse elvane er vurderinga at alternativ 4a eller 4b kombinert med 3a inn mot FSS gir minst negative effektar. Det er og muleg å kombinere alternativ 4a eller 4b med 3b1 eller 3b2 inn mot sjukehuset. Her bør ein legge gang- og sykkelvegen så langt frå elvekanten at det ikkje er til hinder for fiske. Gatelys langs gang- og sykkelvegen kan som tidlegare nemnt gi gjenskin i elva som gjer det vanskelegare å fiske. Ulempene kan bli mindre med beplanting som skygger for lyset mot elva. Alternativt eller i tillegg kan ein plassere eller justere lyset slik at det i minst mulig grad skin ned mot elva. 29

36 14 Naturmangfald Rangering Alternativ Konfliktpotensial Merknad 1 4a Lite Området har ikkje spesielt gode kvalitetar for fiske, brei og grunn elv. Lite fiske. Fisk og fiske Dei største naturverdiane til planområdet er knytte til elva, som er lakse- og sjøaureførande, og det elvenære området med flaummarkskog. 2 4b Lite Området har ikkje spesielt gode kvalitetar for fiske, brei og grunn elv. Lite fiske. 3 3 Middels Uberørt område med naturleg elvebreidd, ein del fiske men mindre enn lenger oppe i elva. 4 1a Middels/ Stort Delar av attraktive strekningane for fiske. Ligg nær Kronborgbrua. Lite vegetasjon langs elva, elveforbygning på sørsida. 5 1b Stort Bru delar av dei beste og mest attraktive strekningane for fiske Figur 31. Regionalt viktig flaummarksskog med grøn skravur. Kjelde Naturbase , Stort Bru delar av dei beste og mest attraktive strekningane for fiske Lokaliteten har slik omtale i Naturbase(BN ): «Nedre delar av Jølsta hadde tidlegare ein rikt utvikla flaummarkskog som det i dag er spreidde restar igjen av. Lokaliteten ligg i samløpet med Angedalselva like aust for Førde sentrum. Området består av elveavsetningar. Dei lågastliggande delane (langt det meste) vert oversumd ofte, truleg kvart år. Lokaliteten er ein flaummarksskog beståande av til dels uvanleg storvaksen og velutvikla gråor-heggeskog. Her finst noko daudt trevirke i form av velta tre. Feltsjiktet har preg av tidlegare beite og er dominert av sølvbunke. Ellers er her artar som forventa, som vendelrot, skogstjerneblom og skogburkne. På sjølve Prestholmen vert det framleis beita med sau. I flaummarksskogen på sørsida av elva er det restar av fleire gamle elveløp. Her kjem det og inn ein bekk frå søraust som det dels ligg små dammar i med m.a. mykje 30

37 klovasshår. Elles veks her og andre vassplantar som t.d. dikeminneblom. Nokre bankar med grovt substrat, mest stein, ligg i elveløpet, særleg der elvane renn saman. Det er ikkje påvist trua artar eller eit sjeldsynt artsmangfald, sjølv om skogen er velutvikla. Beitebruk har styrt artsinnhaldet i feltsjiktet. Ein del av lokaliteten blir nytta til sauebeite. Dette gjeld sjølve Prestøya, der den sentrale delen blei dyrka opp for fleire tiår sidan. Reinventering synte at verdfulle delar av flaummarksskogen var blitt hogd ned også på vestre del av øya. FM har valt å late denne delen bli verande i naturtypelokaliteten, med håp om ny etablering av skog der. Lokaliteten nyttast også i samband med rekreasjon (fiske), og er elles truga av avvirking og omdisponering av areal. Det vert tilrådd å ta vare på den resten som står att.» Flaummarkskogen ved Prestholmen er no den største og mest velutvikla lokaliteten i denne delen av fylket. På grunn av oppdyrking er han likevel redusert i høve til det opphavelege. Området inneheld mykje gamal oreskog, både store gamle levande tre, og død ved i nedbrytingsfase. Inne i skogsområdet er det mindre elveløp med gjennomstrøyming også på normale vasstandar. Storleiken på område er ein viktig del av verdien. Fragmentering av natur er ein av dei viktigaste trusselfaktorane mot biologisk mangfald. All ytterlegare oppdeling og avskaling av samanhengande flaummarksmiljø til ulike formål er ein stor negativ verknad for naturmangfaldet i Førde. Det er registrert både truga (raudelista) og uønskte (svartelista) artar i området, jf. Figur 32. Figur 32. Raude- og svartelista artar registrert i det aktuelle området. Kjelde Artskart, Kantskogen er også viktig for livet i elva. Dette gjeld m.a. mattilgong, skjul og temperaturregulering. I tillegg bitt kantvegetasjonen jorda langs elva, og motverkar erosjon. Med eit belte av kantvegetasjon vil det bli mindre avrenning av uønskte næringsstoff frå jordbruksdrift. Kantvegetasjon langs vassdrag er også svært viktig for fuglar og landlevande dyr, for opphald, næringssøk, ferdsel osv. I dette området utgjer til dømes kantskogen eit viktig habitat for den nært truga gulsporven. Av svartelista artar er det særleg raudhyll og amerikahumleblom som finst spreidd i større delar av området. Raudhyll spreier seg i kantsonene langs eigedomane og elva, men går ikkje noko inn i høg og tett skog. I eit område der det er dumpa massar frå ulike stadar finst det mange svartelista artar, og truleg fleire enn dei som er registrert per no: Hagelupin, parkslirekne, fagerfredlaus, honningknoppurt og valurt. Platanlønn, som finst mange stadar i Førde, er også observert i flaummarksskogen. Under ein del av dyrka mark på Hafstad ligg det eit tidlegare avfallsdeponi. Her vart det dumpa hushaldningsavfall, slakteavfall og oske frå Reset forbrenningsanlegg. Det er også mistanke om 31

38 at det kan vere dumpa spesialavfall der, men helse- eller miljøgifter er ikkje undersøkt eller påvist. I eit området i/ved flaummarksskogen nord for Brulandsvellene på gnr. 61/7, er det dumpa/lagra mykje skrotmassar og avfall, truleg over lengre tid. På synfaring vart det m.a. observert armert betong, bilvrak, asbesthaldig materiale og mykje ulike jordmassar med svartelista artar osv. Hafstadflata/Brulandsvellene har eit delvis ope og delvis lukka system med bekkar/kanalar/grøfter, og vatnet renn i ulike retningar ettersom kvar i område ein er. I området ved det avslutta avfallsdeponiet renn vatnet i ein kanal mot sør til E39 og sidan vestover langs E39 eit stykke, før kanalen svingar litt mot nord og ut i Jølstra. På den austre delen ved Brulandsvellene renn dei opne kanalane i hovudsak i nordleg retning. På grunn av små høgdeskilnadar er det lite straum i vatnet, og ved høge vasstandar går Jølstra inn i vassystemet på Hafstadflata/Brulandsvellene. Grunnvatnet står også jamt høgt i store delar av området. Konfliktpotensiale for flaummarkskog og naturmangfald Alternativa har ulik konsekvens for naturmangfaldet i området. Ytterlegare og oppdeling av flaummarkskogen er svært negativt for biologisk mangfald i Førde og regionen. For framføring av gang- og sykkelvegen med bruer må det reknast med ei anleggsgate på meter. Betongbruer må ha fundament for pilarar/søyler (brukar) i elva og det elvenære området. Pilarar og brufeste/-fyllingar må erosjonssikrast. Dette inneber mykje arbeide og endringar i elva som kan påverke viktige gyte- og oppvekstområde for anadrom fisk direkte, eller indirekte ved hydrauliske endringar nedstraums. Gang- og sykkelvegen skal vere opplyst, og det er sannsynleg at det blir krav om ei viss breidde med rydding av buskar og tre langs vegen også etter at anleggsperioden er ferdig. Alternativ 0+ Alternativ 0+ kryssar ikkje elva. Traséen går gjennom naturtypelokaliteten i dei sør/vestre delane. Denne delen av naturtypelokaliteten er per i dag jordbruksareal, eller det har vore ulike inngrep her dei siste åra (jf. Norgeibilder.no). I dette området har flaummarkskogen, målt i avstand mellom jordbruksarealet og elva, vorte omlag halvert sidan Alternativ 0+ kjem ikkje i konflikt med registrert lokalitet for ureina grunn/eldre avslutta avfallsdeponi, men vil gå gjennom «skrotområde» på gnr. 61/7. For flaummarkskogen, og vassmiljøet i området, er det mogleg at dette alternativet kan ha ein positiv effekt på sikt i høve til noverande bruk av området. Alternativ 1a Alternativ 1a vil ha om lag same effekten på flaummarkskogen som alternativ 0+. Kryssar side- /flaumløp til Jølstra. Same vurderingane for forureina grunn som alternativ 0+. Alternativ 1b Alternativ 1b vil splitte dei søre delane av flaummarkskogen, og gje ein stor reduksjon i arealet. Oppdeling av jordbruksareal på austsida av Jølstra og større trafikk vil også truleg påverke raudlista fugleartar negativt. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra. Same vurderingane for forureina grunn som alternativ 0+. Figur 33. Forureina grunn etter tidlegare avfallsfylling. Kjelde Fylkesatlas. Blå pil viser straumretning på vatnet. Alternativ 2 Alternativ 2 vil krysse midt i kjerneområdet til flaummarkskogen, og ha svært negative konsekvensar for naturtypen. Dette er den breiaste og «villaste» delen av naturtypen med dei eldst trea og mykje død ved. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra på vestsida og må også krysse bekken som renn inn i Jølstra på austsida. Her går Jølstra i to parallelle løp, og begge må kryssast. Alternativ 3 Alternativ 3a vil tangere/krysse flaummarkskogen to stader. Dette alternativet kan i tillegg 32

39 kome inn i område med forureina grunn. Alternativet har middels stort konfliktpotensiale, og det er denne traseen som ligg til grunn i rangeringa i tabellen. Ein variant av alternativ 3 (3b) kryssar Prestholmen på langs, og vil ha noko lengre kryssing av Jølstra sitt nordlege laup. Variant 3b1 vil ha vesentleg meir negativ konsekvens om det blir gjort inngrep i kantvegetasjonen langs austsida av Jølstra. Elles likt alternativ 3a. 3b kan soleis ha noko større konfliktpotensiale enn 3a, og er vurdert til Middels/Stort konfliktpotensiale. Alternativ 4a Alternativ 4a vil i praksis truleg gjere at den aktuelle delen av naturtypeområdet i nordvest mot Anga blir utan vesentleg funksjon. Område er relativt smalt og ligg litt unna kjerneområdet i naturtypen. Det har likevel verdi som kantvegetasjon mm. Alternativ 4a vil ha vesentleg meir negativ konsekvens om det blir gjort inngrep i kantvegetasjonen langs austsida av Jølstra. Alternativ 4b Alternativ 4b tangerar i ytterkanten av flaummarkskogen i nordvest mot Anga, og vil truleg ikkje ha vesentleg verknad for naturtypen om linja ikkje vert justert vidare vestover. Alternativ 4b vil ha vesentleg meir negativ konsekvens om det blir gjort inngrep i kantvegetasjonen langs austsida av Jølstra. Traséen kryssar Anga på anadrom strekning eit lite stykke oppstraums samløpet med Jølstra. Rangering Alternativ Konfliktpotensial Merknad 1 1a Lite Kan i hovudsak leggast utanfor flaummarkskogen. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra. 2 4b Lite I utkanten av flaummarkskogen. Alternativ 4b tangerar i ytterkanten av flaummarkskogen i nordvest mot Anga, og vil truleg ikkje ha vesentleg verknad for naturtypen om linja ikkje vert justert vidare vestover 3 4a Lite til middels Går gjennom ein del av flaummarkskogen lengst vest. 4 3 (3a) Middels Går gjennom og i kanten av flaummarkskogen fleire stader. Alternativ 3a vil tangere/krysse flaummarkskogen to stader. Dette alternativet kan i tillegg kome inn i område med forureina grunn. Alternativet har middels stort konfliktpotensiale, og det er denne traseen som ligg til grunn i rangeringa i tabellen. 5 1b Stort Fragmentering/avskaling av ein stor del av flaummarkskogen. Kryssing av jordbruksareal på austsida av Jølstra. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra. Naturmangfald 6 2 Stort Går gjennom kjerneområdet av flaummarkskogen. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra. 33

40 15 Kulturminne Det er få kjende kulturminne innan planområdet. Det viktigaste kulturminnet her er Førde Sentralsjukehus (Askeladden ID ). Førde sentralsjukehus er eit viktig døme på offentleg helsebygg og sentralsjukehus reist som fylgje av den nye sjukehuslova i 1969, og er på bakgrunn av det forskriftsfreda. Fredinga skal sikra den opphavlege arkitekturen og parkområdet. Park- og hageanlegg skal takast vare på og forvaltast som ein heilskap, og den visuelle og den funksjonelle samanhengen mellom sjukehuset og uteområdet skal oppretthaldast. Fredinga skal sikra bygningar, hage og parkanlegg og deira innbyrdes samanheng. I tillegg til FSS, er det to Sefrak-registrerte bygningar i planområdet. Det er ein driftsbygning og eit eldhus som ligg på Vie, vest for sjukehuset. Bygningane ligg i eit fint tun, på ein liten rygg i landskapet. Nord for ryggen som dette tunet ligg på, kan ein sjå restar etter ein oppmura veg. Det er truleg ein eldre gardsveg. Ut over kulturminna som ligg i Askeladden, er det ikkje kjende kulturminne i planområdet. Det skal vera funne to fiskesøkke, det eine med eldre runer. Truleg er dette funnet gjort på Hafstad. Potensialvurdering Store deler av planområdet, er flaumområde, og det er såleis små sjansar for å finna automatisk freda kulturminne her. Det er likevel nokre stadar innan planområdet som peikar seg ut som noko større potensial for funn av automatisk freda kulturminne enn andre. Ryggen som dei to Sefrak-registrerte bygningane ligg på er ikkje flaumutsett, og det er her eit visst potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Det har blitt spekulert i om den karakteristiske haugen på gbnr 61/30 kan vera ein gravhaug. I fylgje grunneigarane er dette ein haug av leire, som også i si tid (slutten av 1950-talet) vart skava av. Heller ikkje plasseringa midt i eit flaumområde er vanleg for ein gravhaug. Haugen har blitt diskutert med Kulturavdelinga i fylkeskommunen. Saman har me konkludert med at det er ein naturleg haug. Figur 35. Den karakteristiske haugen på gbnr 61/30 er mest truleg naturleg. foto: Marit Anita Skrede, SVV 2016 På Hafstad er særleg ein stad som ikkje vert råka av flaum. Det er eit skogkledd høgdedrag, samt noko som ligg som dyrka mark. Her er noko potensial for å finna automatisk freda kulturminne. Figur 34. I kulturminnedatabasen ligg det få kulturminne i planområdet. I tillegg til Førde Sentralsjukehus, er her to Sefrak-registrerte bygningar. 34

41 Rangering Alternativ Konfliktpotensial Merknad 1 1a Lite Då ein har konkludert med at den karakteristiske haugen her mest truleg ikkje er ein gravhaug, vert konfliktpotensialet for alternativ 1 vera lite. Dette gjeld både variant 1a og 1b. Kulturmiljø 1 1b Lite Då ein har konkludert med at den karakteristiske haugen her mest truleg ikkje er ein gravhaug, vert konfliktpotensialet for alternativ 1 vera lite. Dette gjeld både variant 1a og 1b. 1 2 Lite Det er lite konfliktpotensial for kulturminne ved å bygga alternativ a Lite/Middels Både alternativ 4a og 4b ligg over innmark med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Ut frå dette vert konfliktpotensialet for begge desse alternativa vurdert til å vera lite til middels Figur 36. Område som ligg over flaumsona har noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Illustrasjon: fylkesatlas.no 2 4b Lite/Middels Både alternativ 4a og 4b ligg over innmark med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Ut frå dette vert konfliktpotensialet for begge desse alternativa vurdert til å vera lite til middels Då det er få kjende kulturminne innan planområdet, vil kulturminne berre kunne bli påverka av nokre få av dei skisserte alternativa. Eg vil i det fylgjande trekka fram dei alternativa som kan ha noko å seia for kulturminna i området. 3 3 Middels Sidan alternativ 3b vil ligga bak tunet med Sefrak-bygningar, ligga oppå gamal veg, og ligga over dyrka mark på Hafstad med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne, vert konfliktpotensialet for dette alternativet vurdert til å vera middels. For dei andre alternativ 3-linene, vert konfliktpotensialet vurdert til å vera lite. 35

42 16 Landskapsbilete I samband med skildringa av landskapsbilete i planområdet, ser vi i hovudsak på områda der dei ulike traséalternativa til gang- og sykkelveg og bru er lagt i ei enkel landskapsanalyse. Målet med landskapsanalysen vil være å sjå kva påverknad dei ulike traseane og bruene vil ha for landskapet og kva for landskapsopplevingar dei reisande får på dei ulike traseane. I denne analysen vil vi sjå nærare på: Landskapsregionen Overordna landskapsrom Orienteringspunkter/landemerker Delområde landskap Landskapsregionen Referansesystemet for landskap deler Norge inn i 45 landskapsregionar basert på store likskapstrekk i landskapet. Kvar region har sin særeigne karakter. Førde tilhøyrar midtre bygder på Vestlandet (NIOS rapport 10/2005 Oskar Puschmann). I Nord-Hordaland og Sogn og Fjordane dominerer enkle og store former, men spennviddene varierer pga. grove mosaikkar med paleiske fjell, vidder, heier og åsar. Store fjordløp særpregar regionen, og dei langstrakte vassflatene dannar både golv og ferdselsårer i mange djupe landskapsrom. I einskilde områder utan sjøkontakt oppretthaldast vasspegelen av tilsvarande langsmale fjordsjøar, bl.a. Viksdalsvatnet, Haukedalsvatnet, Jølstavatnet og Hornindalsvatnet. Vassdraga er korte og bratte, men med til dels stor vassføring som følgje av store nedbørsmengder. Ved sidan av store og små fjordsjøar, er rennande vann eit gjennomgåande karaktertrekk i regionen. Tyngda av vestlandsjordbruket ligg i regionen, med vel dekar dyrka mark i drift. Overordna landskapsrom Prosjektområdet ligg i eit storskala landskapsrom. Der elvesletta og Førde by utgjer golvet, og fjella rundt veggane i rommet. Landskapsrommet har ei typisk dalform, og har mange av dei eigenskapane som er skildra som typiske for landskapsregionen. Vidare består rommet av eit delvis meandrerande elveløp, sjølv om elva mange stader er forbygd. Her finn elva nye løp, sumpområde og eit variert kulturog naturlandskap. Dette er spesielt viktig grøntområde for ein by som Førde, som stadig vert trua av nye utbyggingsprosjekt. Hovudfokuset i denne landskapsanalysen er å ta vare på kvalitetane i det nokså urørte natur- og kulturlandskapet som elvesletta Hafstadreina utgjer, samtidig sjå på gode trasear for mjuke trafikkantar som gir gode landskapsopplevingar. Orienteringspunkt og landemerke Dei mest markante landemerka i planområdet er fjella rundt Førde by: Viafjellet, Førsnipa, Hornesnipa, Hafstadfjellet og Halbrendsnipa. Hornesnipa er mest synleg i søraustre del av området. Dei andre fjella er synleg frå heile området. Elva Jølstra og Anga utgjer viktige lineelement i område som er av stor betydning for landskapsbilete. Av menneskeskapte element er Sentralsjukehuset eit viktig signalbygg som er synleg frå store deler av planområdet. Blomereina kyrkjegard er eit viktig knutepunkt, men mindre synleg. Det same gjeld Hafstad idrettspark. Næringsområdet på Kronborg er også dominerande i landskapsbilete. Spesielt er den kvite fasaden til Biltema svært synleg frå søraustre del av planområdet. Delområde landskap For å kunne sjå kva for innverknad dei ulike veg- og brualternativa vil ha på landskapet, har vi delt planområdet inn i delområde. Kvart delområde har felles uttrykk og karakter. Korleis vi oppfattar delområda vil ha mykje å seie for korleis bruene vil passe inn i landskapet. Alt frå storleiken på landskapsromma, skala og eksisterande inngrep. Vidare må ein sjå på korleis overgangane frå dei ulike delområda blir. Eit delområde kan bestå av fleire mindre landskapsrom eit anna berre eit stort Figur 37 Hafstadflata dannar golvet i det overordna landskapsromet som planområdet er ein del av. 36

43 Figur 38 Delområde landskap: Område 2 og 3 er småskala natur- og kulturlandskap som har liten tåleevne for inngrep. Område 2 og 3 utgjer til saman eit heilskapleg naturområde. Område 1, sjukehusområdet er svært utbygd og har dermed landskapsrom. god tåleevne for nye tiltak. Område 4 og 5 er storskala landskap og har derfor god tåleevne for inngrep av denne typen. 37

44 Delområde 1 Delområde 2 Samansett natur- og kulturlandskap kontrast til natur og kulturlandskapet på elvesletta. Sjukehuset har ein grøn-korridor mot elva Anga med vegetasjonsbelte mot elv- og gjerdeliner, der delar er flaumskog. Her deler Jølstra seg i eit meandrerande Delområde 2 er eit småskala kulturlandskap som består av mindre landskapsrom med eng omkransa av Sentralsjukehuset, er eit av landemerka i Førde og er synleg frå heile planområdet. Bygget står i stor dyrka mark og vegetasjonsbelte mot elv. Ein midlertidig p-plass fyller delvis ut i dette området. Vidare elveløp med Prestholmen og utstikkande nes som viktige landskapselement. Eit gardstun ligg på eit platå lengst aust. Det er ynskjeleg at desse bygga er skjerma for stor gjennomgangstrafikk. lite synleg frå resten av planområdet. i landskapet. Dette landskapet har mange flotte kvalitetar med sin varierte natur, ei skjult perle som er består delområde 1 av ein del småbygg med ulike funksjonar. Bl.a. psykiske helsevern for barn og unge Figur 39 Sentralsjukehuset sett frå sør med Viefjellet i bakgrunnen (Foto Statens Vegvesen) Figur 41 Der elva Jølstra deler seg i fleire elveløp oppstår eit variert og spennande landskap (Foto Eli Munhjeld). Figur 40 Avdeling Psykisk helsevern for barn og unge. Vest for bygget finn vi eit sumpområde der elva gjekk tidlegare. Denne verkar som ein buffer mellom bygget og området utanfor (Foto Statens Vegvesen) Figur 42 Kulturlandskap på neset ut mot elva (foto Statens Vegvesen) 38

45 Delområde 3 Flaummarkskogen Flaummarksskogen har villmarkspreg med daude trestammer mellom friske tre. Små stiar går gjennom området. Fiskehytter ligg idyllisk til langs elva. Flaummarkskogen er ein flott kontrast til det opne jordbrukslandskapet rundt. I grensa til jordbruksområdet i sør er området delvis fylt med massar og avfall frå jordbruket. Ei sidebekk går inn i området. Delområde 4 Jordbruksområdet aust for Jølstra Eit større samanhengande jordbruksareal med noko kantvegetasjon langs gjerdelinjene. Mot grensa til sjukehuset og delvis inn i jordbruksområdet går det ein kanal omgitt av sumpvegetasjon. Eit moderne gardstun og ein markert haug deler dette delområdet i to landskapsrom. Figur 43 Flaummarkskog vintersituasjon (Foto Statens Vegvesen) Figur 45 Utsikt over elva mot delområde 5 (Foto Statens Vegvesen) Figur 44 Ei av fiskehyttene langs elva (Foto Statens Vegvesen) Figur 46 Tunet i delområde 5 med Viafjellet i bak (Foto Statens Vegvesen) 39

46 Delområde 6 Jordbruksområde vest for Jølstra Jordbrukslandskap som delvis opnar seg mot elva. Gardstun som ligg idyllisk til i kulturlandskapet. Ei sideelv deler området i to. Flott utsyn mot Jølstra. Mot sør dominerer Brulandsvellene næringsområde. Spesielt den store kvite veggen til biltema er massiv. Blomereina kyrkjegard ligg på eit platå i landskapet, men er lite synleg frå området rundt. Støy frå Viabrua er tydelig. Vurdering av alternativ Den planlagde gang- og sykkelvegen alternativ 0+ (grå linje) vil gje tilgang til dette attraktive grøntområde for alle med sitt flate terreng. Vidare er ulike gangbrualternativer vurdert for å korte avstanden mellom bustadområde, arbeidsplassar og Hafstad idrettspark. Alternativ 0+ vil vere utgangspunkt for alle brualternativa. Alternativ 1a og 1b Begge traseane kryssar Jølstra i eit storskala landskap med godt utsyn. Landskapet vil derfor ha god tåleevne for ei bru-kryssing. Vidare vil ei gang- og sykkelbru rett over elva oppfattast som meir attraktiv for mjuke trafikantar en kryssinga av Viebrua som er svært trafikkert. Trase 1a held seg i ytterkant av flaummarkskogen, og vil ha liten påverknad på denne. Trase 1b vil redusere skogen frå sør. 1a verker som ein omveg der den klemmer seg mellom uteopphaldsarealet til gardstunet i aust og ein markert haug i terrenget. Ei mellomløysing mellom 1a og 1b vil kunne gi ei betre landskapstilpassing. Dersom ein fører traseen på nordsida av haugen, blir ikkje gangvegen klemt mellom haugen og tunet og vi får ei meir naturleg lineføring på vegen. Ein må da ta litt av sørspissen på flaummarkskogen. Figur 47 Kronborg næringsområde og den kvite fasaden til Biltema. Foto Statens Vegvesen) Markert haug Figur 49 Dersom alternativ 1 vert valt, bør ein sjå nærare på alternativ lineføring som er ei mellomløysing mellom 1a og 1b Figur 48 Kronborg næringsområde og den kvite fasaden til Biltema (Foto Statens Vegvesen). 40

47 Alternativ 2 Traseen går langs grensa til dagens sjukehusområde, langs ein kanal og kryssar denne 2 gangar. Vidare kryssar brua Jølstra nær Prestholmen og deler flaummarksskogen i to. Det er utarbeida to alternativ med lang bru på pålar og kort bru på fylling. Den beste landskapstilpassinga vil vere lang bru på pålar. Da vil ein ha moglegheit å ta vare på mykje av undervegetasjonen dersom ein går varsamt fram i anleggsperioden og skogen har moglegheit å ta seg inn att etter at gangbrua er ferdig. For einskilde kan det kjennast utrykt å gå gjennom ein tett skog på kveldstid. Distansen gjennom skogen blir på ca. 100meter. Begge bruene vil lage ein hogsttrase gjennom flaumskogen, noko som vil redusere landskapsopplevinga. Alternativ 3 Traseen går gjennom eit småskala kultur- og naturlandskap med grasmark, flaumskog, holmar, nes og meandrerande elveløp. Dette alternativet viser ei lang bru som kryssar landskapet på pålar. Frå høgdedraget aust for Hafstadparken, over Prestholmen og ei større fylling på enga på den andre sida av elva. Vidare føl traseen randsone langs gjerdeskillet nord for tunet og sumpen vest for Psykiatrisk avdeling for barn og unge fram til høgskulen. Traseen treff og eksisterande veg som går inn til sjukehusområdet. Brukryssinga kan bli spektakulær, men vil dominere landskapet. Dette varierte og småskala kultur- og naturområde har lita tåleevne for inngrep og ei brukryssing her vil endre landskapsbilete i stor grad. Gang- og sykkelvegen vidare vil kunne løysast på ein god måte. Rangering Alternativ Konfliktpotensial Merknad 1 1a Lite Storskala landskapsrom som har god tåleevne for ei bru-kryssing. Ligg utanfor flaumskogen, men verker som ein liten omveg. 1 1b Middels Storskala landskapsrom der brua vil falle naturleg inn. Reduserer flaummarkskogen noko. 2 4b Middels Småskala og variert landskapsrom med liten tåleevne for store inngrep. Brua kryssar elva vinkelrett og startar brua på ein bakketopp i landskapet, noko som gir betre landskapstilpassing. 3 4a Middels/S tor Småskala og variert landskapsrom med liten tåleevne for store inngrep. 4a føl heile neset i lengderetninga på ei fylling og kryssar elva på skrå. 4 2 Stor Landskap med villmarkspreg. Flaummarkskogen blir delt i 2 i ein hogsttrase. Lang strekning gjennom den tette skogen kan kjennast uttrygg for gåande. Landskapsbilete Alternativ 4 4a og 4b kryssar elva Anga frå neset på sjukehussida og over til Angedalsvegen. Bru 4a føl heile neset i lengderetninga på ei fylling på skrå over elva. Bru 4b kryssar elva vinkelrett litt lengre oppe i elva og startar brua på ein bakketopp i landskapet. Alternativ 4b er derfor den klart beste løysing for landskapsbilete av desse to alternativa. Tiltak 4b fører til mindre landskapsinngrep og dermed betre landskapsoppleving for dei reisande enn alternativ 4a. Gang og sykkelvegen vidare gjennom kulturlandskapet vil kunne gje gode og varierte opplevingar for dei reisande. 5 3 Stor Natur og kulturlandskap med stor verdi. Brualternativet vil endre landskapsbilete i stor grad. 41

48 17 Nærmiljø og friluftsliv Hafstadflata har eit stort potensiale for friluftsliv og er eit sentralt lokalisert naturområde i sentrum, omkransa av bustadområde og viktige arbeidsplassar som Førde sentralsjukehus og Høgskulen. Området har små terrengskilnader og har dermed potensial for universell utforming. Nye Hafstad idrettspark ligg sentralt i området og er viktig aktivitetsområde for Førde by. Elva og gjerdeliner mot dyrka mark er i dag barrierar for allmenn ferdsel. Figur 50 Hafstadflata ligg sentralt i Førde sentrum, og har stort potensiale som nærfriluftsområde for bebuarane i sentrum. 42

49 Hafstad idrettspark Hafstadparken er eit viktig knutepunkt da området er tilrettelagt for mange ulike aktivitetar. Hafstad idrettspark har klubbhus og barnehage, fotballbaner, sandvolleyballbaner, leikeplass, trimpark, skøytebane, skatepark, BMX sykkelbane, hundetrening og kasteområde, samt joggeløype som no vil koplast saman med gang- og sykkelvegtraseen til Kronborg og Vie og bru over elva til Førdehuset. Førdehuset med nærmiljøanlegg Førdehuset er eit regionalt kulturhus i Førde sentrum. Bygget inneheld ein rekke kulturtilbod som: Førde bibliotek, Sogn og Fjordande fylkesbibliotek, kunstnarsenteret i fylket, idrettshall, symjehall, kino, Sogn og Fjordane teater mm. Utanfor Førdehuset er det to fotballbaner og løpebane. Med ny bru over Jølstra til Hafstadvellene, blir dette området knytt saman med Hafstad idrettspark. Figur 53 Førdehuset (Foto Førde kommune si heimeside) Figur 51 Hafstad Idrettspark (Foto Førde idrettslag si heimeside) Figur 52 Hundeluftingsområdet med sykkelbana i bakgrunnen (Foto Eli Munhjeld). Figur 54 Førdehuset sett frå Hafstad idrettspark. Her vil det kome ei brukryssing som knyter desse to områda saman (Foto Eli Munhjeld). 43

50 Sjukehusparken og Blomereina kyrkjegard Sjukehusparken og Blomereina gravplass er opparbeida parkanlegg innanfor planområdet. Vegen som går opp mot Blomereina er mykje brukt som sykkelveg mellom bustadområda på Vie og Førde sentrum. Sjukehusparken er anlagt på 70-talet og er freda saman med sjukehusbygget. Parken inneheld bl.a. damanlegg med fontene. Hafstadparken på vestsida. Derfor er ulike gangbrualternativer vurdert. Alternativ 0+ vil vere utgangspunkt for alle brualternativ Alle brualternativa vil føre til redusert reisetid og redusert strekning langs køyreveg for dei mjuke trafikantane. Verdien av dei ulike alternativa vil variere etter kor ein kjem frå og kor ein skal. Rangering Alternativ Konfliktpotensial Merknad 1 2 Lite Redusert reiseveg på 800 m. mellom sjukehuset og dei store bustadområda på Vie på austsida av Jølstra til Hafstadparken på vestsida av elva. Reduserer strekning langs køyreveg med om lag 500m. Nærmiljø/friluftsliv 1 1b Lite Redusert reiseveg på 500 m. mellom sjukehuset og dei store bustadområda på Vie på austsida av Jølstra til Hafstadparken på vestsida av elva. Reduserer strekning langs køyreveg med om lag 500m. Figur 55 Sjukehusparken (Foto Kjell Naustdal Firda) 2 3 1a 3 Lite Lite Redusert reiseveg på 400 m. mellom sjukehuset og dei store bustadområda på Vie på austsida av Jølstra til Hafstadparken på vestsida av elva. Reduserer strekning langs køyreveg med om lag 500m. Kan verke som ein liten omveg. Gir mykje innsyn i gardstunet op nordsida av elva Liten reduksjon på reiseveg frå bustadområda på Vie, men ein unngår trase langs køyreveg. Berre ein kryssing av veg frå bustadområda på Vie. Hafstadflata sitt framtidige potensiale Som nemnt under kapittelet landskapsbilete har Hafstafleta mange kvalitetar som gir gode og varierte landskapsopplevingar: Eit variert kultur- og naturlandskap, kontakt med elva og mange flate parti slik at området vert lett å vandre i. Nokre stiar er registert innanfor området, men elvløp og gjerder fungerer som barrierer for allmenn ferdsel. Fiske er ein viktig aktivitet i området. Fiske blir omtalt for seg i eit eige kapittel. Den planlagde gangvegen alternativ 0+ vil korte avstanden mellom bustadområda på Vie og Hafstad idrettsanlegg. Sjølv om gangvegen er bygd vil elva Jølstra og Anga framleis framstå som barrierer mellom det store bustadområde på Vie og Førde sentralsjukehus på austsida av elva Jølstra og Førde sentrum og 4 4a Lite Redusert reiseveg frå bustadområda langs Angedalsvegen til sjukehus og høgskuleområdet med om lag 500m. Reduserer strekning langs køyreveg med om lag 1000 m. 5 4b Lite Redusert reiseveg frå bustadområda langs Angedalsvegen til sjukehus og høgskuleområdet med om lag 500m.. Reduserer strekning langs køyreveg med om lag 1000 m. 44

51 18 Andre tilhøve Aktivitet rundt Førde sentralsjukehus (FSS) Etter samtale med Helse Førde kom det fram at dei ikkje ynskjer auka aktivitet i området rundt dagens psykiatriske avdeling. Her er planar om utvida, og kople saman avdelingane over tilkomstvegen til gardsbruka vest for FSS. Det er ynskjer om rolege omgivnadar rundt denne avdelinga, og moglegheit for rekreasjon utan forstyrring frå for mykje anna trafikk. Alle alternativa som gjer det mogleg å kome i nærleiken av psykiatrisk avdeling og området rundt er difor negative for FSS. Helse Førde såg det som vanskeleg å få etablert gang- og sykkelvegar ved denne delen av sjukehuset som vart skjerma nok, eller lagt langt nok i frå sjukehuset. Det vil seie at alternativ 1 og 2 har lite konfliktpotensiale, medan alternativ 3 og 4 har middels til stort konfliktpotensiale. I merknadene til oppstartsvarseleter Helse vest mest positive til alternativ 2. Rangering Alternativ Konflikt- Merknad Alternativ 1 1a Lite Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. 1 1b Lite Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. 1 2 Lite Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. 4 3 Middels/ Stort Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. 4 4a Middels/ Stort Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. 4 4b Middels/ Stort Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. 45

52 19 Samla vurdering Tema Alternativ 1a Alternativ 1 b Alternativ 2 Alternativ 3 Alternativ 4 a Alternativ 4 b Kostnad Nytte Flaum Fiske/fisk Innanfor kostnadsramme. Mindre uvisse enn alt 1b -Snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum. -Gir kortare veg til FSS frå sentrum, men 1a gir minst innsparing mot FSS av alle alternativa. -Gir 100 m lenger veg enn alt 1b -Ligg nær alternativ rute mot sentrum og Hafstadparken (alternativ 0+). Ligg gunstig til på nordsida i høve flaum, og betre enn alt 1b. Ytterlegare arbeid med brukonstruksjonen kan redusere konsekvensane for flaum Delar ei god og attraktiv strekningane for fiske. Innanfor kostnadsramme. Noko meir usikkert med omsyn til flaum enn 1a. Konstruksjonen kan bli dyrare. -Snarveg frå Vieåsen til Hafstadparken og sentrum. -Variant 1b kortar inn same strekningar som 1a,er men om lag 100 m kortare. Dette gjev innsparing for alle strekningane -Alternativet liknar alternativ 2, men er noko lenger. Påverkar flaumsituasjonen noko. Ytterlegare arbeid med brukonstruksjonen kan redusere konsekvensane, og alt. kan truleg byggjast men det er noko uvisse knytt til brulengde. Delar ei god og attraktiv strekningane for fiske Kostnadar langt over kostnadsramma. Både kort og lang bru er i konflikt med flaumområdet. -Alternativet er det klart beste for dei fleste målte strekningane. -Dette alternativet kortar inn alle dei vurderte strekningane. -Dette gjeld særleg frå Vieåsen til sentrum og til Hafstadparken -Alt 2 og 4a er dei alternativa som gir kortaste avstand mellom FSS og sentrum (Storehagen bru), Syner store konsekvensar, både med kort og lang bru, og vert rådd frå av NVE. Delar av den beste og mest attraktive strekningane for fiske Kostnadar langt over kostnadsramma. Om ein skal unngå konflikt med flaum må brua bli lengre. -Prioriterer innkorting mot Hafstadparken, i tillegg til å korte inn strekninga mellom sentrum og FSS -Startar og sluttar same stad som alt. 2, men er m lengre enn alternativ 2 mellom sentrum og FSS. - Moglegheit for kopling mot Prestfoss bru. -Raskaste ruta mellom sentrum og høgskulen. -Best mellom Angedalen(5) og Hafstadparken om det vert gangveg nord/vest for sjukehuset mot Prestfoss bru. Syner store konsekvensar, og vert rådd frå av NVE. Deler fiskestrekning, ikkje denne strekninga det vert fiska mest på. Kostnadar over kostnadsramma. -Alternativet kryssar Anga, og får ingen innkorting mot Hafstadparken. - Stor innkorting for trafikantar på nordvestsida av Jølstra som skal mot FSS, særskilt frå bustadområda langs Kyrkjevegen og utover mot Bergum og Hornnes. -Kortar inn strekninga frå deler av Vieåsen til sentrum med m, samanlikna med lengda langs Angedalsvegen -Kortar inn avstanden frå FSS til Storehagen bru like mykje som alternativ 2. Flaumberekningane syner at det truleg er lite konfliktpotensiale. Området har ikkje spesielt gode kvalitetar for fiske, brei og grunn elv Kostnadar noko over kostnadsramma. Som alt 4a men gir omlag 100 m lenger veglengde -Ligg nærmast alternativ rute via Angedalsvegen Berekningar er ikkje utført, men alternativet er vurdert til å ha same konfliktpotensiale som 4a. Området har ikkje spesielt gode kvalitetar for fiske, brei og grunn elv Naturmangfald Kan i hovudsak leggast utanfor flaummarkskogen. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra. Fragmentering/avskaling av ein stor del av flaummarksskogen. Kryssar side- /flaumløp til Jølstra. Går gjennom kjerne området av flaummarkskogen. Kryssar side-/flaumløp til Jølstra Går gjennom og i kanten av flaummarkskogen fleire stader. Kan komme inn på forureina grunn Går gjennom ein del av flaummarkskogen lengst vest. I utkanten av flaummarkskogen. Landbruk Delar opp areal på nordsida av Jølstra. Berører lite landbruksareal. Areal på nordsida av elva er avsett til utbyggingsområde, og gangvegen går i randsona til dette området Berører lite landbruksareal. Areal på nordsida av elva er avsett til utbyggingsområde, og gangvegen går i randsona til dette området 3 - Delar opp areal både på nord og sørsida av Jølstra. Areal på Hafstad inngår i kjerneområde landbruk 3 - Delar opp areal både på nordsida av Jølstra Delar opp areal på nordsida av Jølstra., men i mindre grad enn alt 4a 46

53 Tema Alternativ 1a Alternativ 1 b Alternativ 2 Alternativ 3 Alternativ 4 a Alternativ 4 b Kultur Den karakteristiske haugen er mest truleg ikkje er ein gravhaug, og konflikt potensialet er då lite. Den karakteristiske haugen er mest truleg ikkje er ein gravhaug, og konflikt potensialet er då lite. Det er lite konfliktpotensial for kulturminne ved å bygga alternativ 2. Sidan alternativ 3 vil ligga bak tunet med Sefrakbygningar, ligga oppå gamal veg, og ligga over dyrka mark på Hafstad med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne, vert konfliktpotensialet for dette alternativet vurdert til å vera middels. Både alternativ 4a og 4b ligg over innmark med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Både alternativ 4a og 4b ligg over innmark med noko potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Landskap Storskala landskapsrom som har god tåleevne for ei brukryssing. Ligg utanfor flaumskogen, men verker som ein liten omveg. Storskala landskapsrom der brua vil falle naturleg inn. Reduserer flaummarkskogen noko. Landskap med villmarkspreg. Flaummarkskogen blir delt i 2 i ein hogsttrase. Lang strekning gjennom den tette skogen kan kjennast uttrygg for gåande. Natur og kulturlandskap med stor verdi. Brualternativet vil endre landskapsbilete i stor grad. Småskala og variert landskapsrom med liten tåleevne for store inngrep. 4a føl heile neset i lengderetninga på ei fylling og kryssar elva på skrå. Småskala og variert landskapsrom med liten tåleevne for store inngrep. Brua får betre terrengtilpassing enn alt. 4a. Nærmiljø Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst til Hafstadparken, og generelt betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst sjukehus og høgskuleområdet frå bustadområda langs Angedalsvegen. Betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk Lettare tilkomst sjukehus og høgskuleområdet frå bustadområda langs Angedalsvegen. Betre tilgang på rekreasjonsområde i sentrumsnøre strøk FSS Samla rangering Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Skaper ingen auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Korstaste veg til FSS frå sentrum Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling Vanskeleg å hindre auka ferdsel i området rundt psykiatrisk avdeling. Figur 56 Tabellen viser ei samanstilling av kva alternativ som kjem best/dårlegaste ut i høve kostnad og nytte, samt konfliktpotensiale for tema som flaum, fiske, naturmiljø, landbruk, landskap, kulturmiljø og FSS. Skala nytte, kostnad og konfliktpotensiale Best i høve nytte, kostnad/lite konfliktpotensiale Lite/Middels Middels Middels/Stort Dårlegaste i høve nytte, kostnad/stort konfliktpotensiale 47

54 Dei ikkje-prissette konfliktane med størst konfliktpotensiale er flaum, naturmangfald, fiske og landskap. Det er i særleg grad dei første på vert avgjerande for plassering av bruene. Det vil ikkje vere muleg å byggje bruer som forverrar flaumsituasjonen i betydeleg grad, Alternativ 2 og 3 vil påverke flaumsituasjonen negativt og vil dermed ikkje vere byggbare. Kort bru i alternativ 2 er det alternativet som forverrar flaumsituasjonen mest. Om ein skal unngå å forverre flaumsituasjonen medfører det lange bruer som ligg godt over kostnadsramma i prosjektet. Frå Fylkesmannen si side er det signalisert at alternativ 2 truleg vil vere grunnlag for motsegn mot planen ut frå omsyn til naturmangfald. Også alternativ 1b er konfliktfylt i høve naturmangfald. Fiske er og eit omsyn det knyter seg streke interesser til, og alternativ 2 er det mest negative alternativet i høve denne aktiviteten, men og alternativ 1 a og 1b har stort konfliktpotensiale i høve fisk/fiske. Vi har lagt størst vekt på flaum, naturmangfald og fisk/fiske ved rangering av alternativa i høve ikkje prissette konsekvensar. Konfliktpotensiale i høve landbruk, kul Kan alternativa byggjast/uvisse konfliktfylt, spesielt i høve fiske og flaummarkskogen som må kryssast. Fylkesmannen har signalisert at det vil vere grunnlag for å fremme motsegn mot dette alternativet. Dette alternativet vert difor rådd frå. Alternativ 3 kjem middels ut samla sett, men har stor/middels nytte. Alternativet ligg langt over kostnadsramma for prosjektet, og har i tillegg stort konfliktpotensiale i høve flaum. Alternativ 4a og 4b kjem dårlegast ut samla sett. Alternativa har middels nytte og kostnadar som ligg over kostnadsramma for prosjektet. Alternativa er dei einaste som har lite konfliktpotensiale for flaum, naturmangfald og fiske. Det er middels konfliktfylt for dei fleste av dei andre ikkje-prissette tema. For Førde sentralsjukehus er det negativt med trafikk inn i området ved psykiatrisk avdeling. Alternativa vert rådd frå. Ut frå den samla vurderingar av nytte, kostnad, konfliktpotensiale og om alternativa er muleg å byggje vert det ikkje tilrådd å gå vidare med nokon av dei vurderte bruplasseringane. Dersom det likevel er ynskjeleg å gå vidare med ei brukryssing er alternativ 1a og 1b (ev. ein mellomløysing av desse) den truleg beste løysinga som er muleg å byggje ut frå dei føresetnadene som ligg føre. Alternativ 2 har størst nytte for brukarane, men er og det alternativet som er mest utfordrande å byggje. Alternativ 2 og 3 er truleg ikkje muleg å byggje ut frå omsynet til flaum. Dersom ein vil gå vidare med desse bru i desse traseane krev det lengre bruer enn det som ligg inne i forprosjektet, og kostnaden vil ligge langt over kostnadsramma i prosjektet. Omsynet til flaummarksskogen og fiske gjer at særleg alternativ 2 er svært konfliktfylt, og ein kan rekne med motsegn på dette alternativet frå Fylkesmannen. Alternativ 1a, 1b, 4a og 4b er det truleg muleg å byggje. Det er framleis noko uvisse knytt til flaum og endeleg utforming av konstruksjonen, mest uvisse i høve alternativ 1b. I høve alternativ 1 b er det og høgt konfliktpotensiale med flaummarksskogen og fiske. Det er såleis knytt noko meir uvisse til alternativ 1b enn dei andre. Om ein vel å gå vidare med nokon av desse alternativa bør ein optimalisere plasseringa i vidare planprosess. Alternativ 1b kjem best ut samla sett, og har nest best nytte. Med ei kort bru kunne ein truleg kome innanfor kostnadsramma til prosjektet. Alternativet er konfliktfylt med omsyn til naturmangfald og fiske. Alternativet er også konfliktfylt med omsyn til flaum, og må utgreiast meir før ein kan seie sikkert om det let seg bygge innanfor kostnadsramma. På grunn av konfliktar med flaum, fiske og flaummarkskogen vert det ikkje tilrådd å gå vidare med. Alternativ 1a kjem nest best ut samla sett, men har berre middels nytte. Alternativet har ei unaturleg linjeføring, som verkar som ein omveg, samtidig som det ligg nær alternativ 0+(gang- og sykkelveg til Kronborg). Sjølv investeringskostnaden ligg innanfor økonomisk ramme, men nytten synes for liten i høve kostnaden. Alternativet vert difor ikkje tilrådd. Alternativ 2 kjem middels ut samla sett, saman med alternativ 3. Alternativet har klart best nytte, og med ei kort bru her kunne ein truleg kome innanfor kostnadsramma til prosjektet. Alternativet er vanskeleg å gjennomføre utan vesentleg påverking av flaumsituasjonen, både med lang og kort bru. Det er difor ikkje muleg å byggje dette alternativet innanfor kostnadsramma. Alternativet er også svært 48

55 Vedlegg: Grunnlag - konstruksjonar, grunntilhøve. Brukonstruksjon Det er hovudsakeleg 4 større utfordringar me har med elvekryssingar i dette området; lita høgd til vatn og terreng, flaum, grunnforhold og fisk. Lita høgd til terreng gjer at det vert vanskeleg å oppnå tilstrekkeleg høgd under konstruksjonane i forhold til krav for gåande og syklande, trafikk og jordbruk. Det gir også avgrensingar til val av konstruksjonstypar sett i forhold til spennvidder og konstruksjonstypar. Betongbruer må byggast med massive tverrsnitt pga. krav til 2,0m innvendig høgd i kassetversnitt. Dette fører til kortare spennvidder og fleire søyler og fundament noko som gjer det svært vanskeleg å unngå søyler i elv. Same innvendige krav til høgd gjeld også tversnitt med stålkassar. Betongbru: o Kjent konstruksjonstype o Fleksibel form o Lågast kvadratmeterpris om ein kan fundamentere på grunn. o Lågare fundamentlaster gjer det aktuelt å fundamentere på grunn o Søyler i elv kan gjere arbeidet vanskeleg o Mange spenn, mange søyler og fundament o Lang byggetid over elv. Flom gjer det vanskeleg å lage korte kryssingar sidan det ikkje kan lagast fyllingar som kan stuke opp vatnet og forverre flaumsituasjonen. Sidan ein ikkje får fylle klarer ein heller ikkje bygge seg opp til bru som må ha 0,5m klaring til underkant for ein 200-års flaum pluss klimatillegg. Dette fører vidare til at brua må strekke seg over heile dette området som kan vere store deler over land. Flaum gjer også at ein må vurdere gjennomføring av ein byggefase utifrå at ein kan få opptil fleire større eller mindre flaumar i denne perioden. Dette påverkar byggetid, gjennomføring av kritiske fasar, og tekniske løysingar. Grunnforholda avgjer kor store eventuelle fundament vil verte og om ein må bruke pelar. Dette vert påverka av kva konstruksjonstype vert valt og lastene som vert ført ned i grunnen. Jølstra er ei lakseelv med gytande fisk og fiske. Dette fører til komplikasjonar med arbeid i elvebotn og med søyler og fundament i elv i forhold til fisk. Dette er tema som kan påverke byggjetid og kompleksitet av denne og som kan påverke val av konstruksjonstype for kryssing av elv. Konstruksjonstypar Figur 57 Døme illustrasjon av betongbjelkebru (Bilde Flekkefjord kommune) På grunn av blant anna utfordringane nemnt ovanfor og prosjektet sitt omfang har me vurdert to hovudmåtar å krysse elvane på. Den eine måten er tradisjonelt betongtverrsnitt med underliggande bæring og det andre er ei nettverksbogebru i stål med overliggjande bæring. Ein kombinasjon av desse er også vurdert og veldig aktuelt. Under er det lista opp det positive og negative med valte løysingar: Figur 58 Kaldenes bro i Tønsberg er konstruert som betongbru 49

56 Stålbogebru: o Overliggjande bæring o Lange spenn utan søyler i elv o Lett og slank konstruksjon o Kan prefabrikkerast og køyrast på plass o Kort byggetid i elv o Noko høgare kvadratmeterpris o Større punktlaster i fundament kan gi peling. o Høgd til terreng for dei aller fleste kryssingane i Førdepakken er for låg til at me klarer desse krava utan å heve vegen unormalt høgt over terreng. Forprosjektet tek ikkje endeleg stilling til brutype. Men når vi har vurdert alternativa og kostnad, korleis ei bru påverkar flaumsituasjon og miljøet mv. har vi teke utgangspunkt i bruer basert på konstruksjonsprinsippa for betongbru og for nettverksboge bru. Hovudårsaka er at dette er brutypar med lågare kostnad enn dei fleste andre konstruksjonsprinsipp, samt at dei 2 typane konstruksjonar gir høve til både kort og langt bruspenn. Når ein har konkludert med kva bruplassering som er aktuell, må ein sjå meir på både konstruksjonstype og estetisk utforming. Endrar ein brutype kan det gi store utslag i kostnadene. Grunntilhøve Omtale av område I samband med forprosjektet er det utført geotekniske grunnundersøkingar for området. Resultat frå desse er gitt i ein eigen datarapport, GEOT-001, Datarapport Førdepakken tiltak 10 - Kv. Gs-veg Hafstad - Vievegen/Brulandsvellene. Det er gjennomført relativt spreidde undersøkingar i denne fasen, med totalt 16 sonderingspunkt. I enkelte av desse punkta er det utført prøvetaking og trykksonderingar (CPT). Figur 59 Døme på illustrasjon av gangbru bygd som nettverksbogebru med eit spenn på 110 m (Bilde: Plan Arkitekter) Andre måtar å krysse på og som er lagt til side pr. no er hengebru, skråstagbru og kassebruer i stål eller betong. Følgande er lagt til grunn for at desse alternativa ikkje vert kostnadsrekna i denne fasen. Hengebru/Skråstagbru: o Ikkje kostnadseffektiv før ved lengre kryssingar o Treng forankring av kablar i bakkant av begge tårn o Må støype høge tårn o Store konsentrerte laster i fundament Kassebru i stål eller betong: Undersøkingane viser at det øvste laget er elveavsetningar, desse består i hovudsak av sand og grus men kan også innehalde noko silt, humus. Sonderingane tydar stadvis på at massane kan innehalde mykje stein. Under elveavsetningane er det leire og silt. Stadvis er det grunt ned til desse avsetningane, mange punkt viser berre 2-5 meter med elveavsetningar før ein er nede på desse antatt marine avsetningane. Prøvetaking visar at leira er blaut til middels fast. Leira er også sensitivt, og det er tatt opp prøver med kvikkleire (og kvikksilt). Over fjell er det stadvis et fastare lag med varierande tjukkleik. Laget har stor variasjon i fasthet, noko kan vere sand eller liknande og noko kan vere ei fast botnmorene. Det er ikkje teke prøver av materialet. Djupne til berg varierer stort i området. Det er observert berg i dagen ein stad midt i området, og det er antatt grunt til berg på nordsida av Anga. I borpunkta er det bora mellom 5,5 og 29,7 m til berg eller antatt berg (13 av 16 punkt). 3 punkt er avslutta i lausmassar utan at det er bora til berg. Desse er avslutta mellom 21,8 og 39,8 m. o Krav i HB N400 krev min. 2,0m innvendig høgd i brukasse og min. 0,5m klaring til underkant bru ved 200-års flaum. 50