Lom kommune. Planskildring. Forslag til reguleringsplan for nærvarmeanlegg på Loms vestside

Transkript

1 Lom kommune Planskildring Forslag til reguleringsplan for nærvarmeanlegg på Loms vestside Lom kommune, MTN 1/30/2013

2 Nøkkelopplysningar: PlanID: Kommunedel: Stad/adresse: Fossbergom Eggjalia, 2680 LOM Gnr./Bnr.: 70/85, 70/1/75, 70/223, 162/22 og 70/217 Forslagstillar og grunneigar: Eksisterande planstatus: Planområdet: Viktigaste fremja reguleringsformål: Lom kommune Reguleringsplan for Prestgardsskogen( vedteke ) som syner areal som landbruksområde, industriområde, og friområde veg og friområde. I overordna plan, kommunedelplan for Fossbergom (2003) er området avsett som framtidig industriområde. Det er knyta krav om detaljregulering før utbygging til industriformål. 11,0 daa Fjernvarmeanlegg, køyreveg og turveg. Antall bygningseiningar: 1 Aktuelle problemstillingar: Innpassing av fyrsentral og køyreveg/tilkomst til denne langs eksisterande veg og terrengforhold. Miljøpåverknad mht. støy/trafikk/forureining. Ivaretaking av turveg Kunngjering, dato (avis) Varslingsdato rørte partar (brev): Krav om utgreiing: Nei Innhald 1. Planstatus og saksgang To alternative tomter overordna vurdering Skildring av planområdet Planforslaget og verknaden av den Risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS)... 20

3 1. Planstatus og saksgang 1.2 Kommunedelplan for Fossbergom (2003) syner tomt i Eggjalia (merka In1) som framtidig industriområde med krav om utarbeiding av reguleringsplan før den takast i bruk. Energianlegg (nærvarme) reknast til å vera itråd med overordna plan. Tomt i Grov (merka I1) er avsett til framtidig utviding av idrettsområda i Grov. Planlagt arealbruk reknast til å ikkje vera i tråd med overordna plan. Fig 1. Utsnitt frå kommunedelplan for Fossbergom (2003). Tomtene er i dag regulert til park/turveg/leik, F11 (Grov), i reguleringsplan for Loar-Grov (1988) og til jord/skogbruk, J (Eggjalia), i reguleringsplan for Prestgardsskogen (1982). Sistnemnde reguleringsplan har liten interesse da arealet er avsett til industriformål i sinare vedteke overordna plan med krav om detaljregulering til industriformål. Fig 2. Utsnitt frå reguleringsplan for Prestgardsskogen (1982) til venstre, og Loar-Grov (1988) til høgre, som syner gjeldande reguleringar for h.h.v. Eggjalia og Grov som tomtealternativ for varmesentral.

4 Annonsering av oppstart av planarbeid stod i Fjuken Varslingsbrev vart utsendt tilfølgjande: Navn Epost/ postadresse Postnr/stad Fylkesmannen i Oppland postmottak@fmop.no Oppland fylkeskommune NVE Region Øst Statens vegvesen, region øst Mattilsynet postmottak@oppland.org ro@nve.no firmapost-ost@vegvesen.no postmottak@mattilsynet.no Lom og Skjåk brannvesen Eidefoss AS Lom eldreråd v/jon Torkveen Kommunalt råd for funksjonshemma Lom ungdomsråd v/sekr. Kristbjørn Rossehaug Atle.Festervoll@skjaak.kommune.no firmapost@eidefoss.no jtorkvee@bbnett.no karin.sveine@helfo.no kristbjorn.rossehaug@lom.kommune.no Ansvarleg for barn og unges interesser v/kristin Volden Mundhjel 2686 LOM Ottadalen Mølle A/L Bergomsvegen LOM Lom Næringsbygg AS c/o Stokk og Stein AS 2686 LOM Geir Bakken Gerd Marie Offerdal og Eivind Ragnar Bakken Bergomsvegen SKJÅK 2686 LOM Lom idrettslag Postboks LOM Jan Erik Husom Gamelvegen LOM Bjørn Magnar Vike Gamelvegen LOM Ingvard Olstad Snikkarvegen LOM Marit Bergljot Moen Snikkarvegen LOM Alf Tore Sørhage Snikkarvegen LOM Tore Frøise Snikkarvegen LOM Anita Fosstuen og Torkjell Solbakken Ottadalsvegen LOM Opplysningsvesnets fond v/ Advokatfirmaet Harris Pb Sandviken 5835 BERGEN

5 1.2 Svar på varsling kom frå følgjande: A/S Eidefoss, Gjer merksam på at Eidefoss innafor merka planområde har høgspentkabel og fiberkabelanlegg. Det er framlagt kart som syner traséer og objekt. Innspelet vert teke til etterretning. Kartvedlegget takast omsyn til i byggeplanlegginga. Kartet syner berre delar av det kommande leidningsnettet, til detaljprosjektering av varmenett bør det skaffast fram utvida kart frå Eidefoss. Statens vegvesen (SVV), Syner til tomtealternativ i Grov og gjer merksam på at arealbruken ikkje vil vera i tråd med overordna plan, og at ane ved lokalisering her ikkje er avklart. Tek atterhald om ytterlegare merknader når ane for begge alternativ er utgreidd. Sidan begge alternativ grensar inn til riksveg 15, føresettas at tilkomsten til anlegget skal skje frå allereie opparbeida avkøyringar. Trafikk i kryssområda med Rv. 15 må utgreiast i samband med reguleringsplanen, for å kartlegge om tiltaket fører med seg auka støy og last på vegkryss. Det må gjerast greie for kryssing og nærføring av leidningar under og ved riksvegen. Dersom kryssing av riksvegen, kravst det at dette vert gjort med boring. Det opplysast om ålmenn byggegrense =50 meter. Dersom kommunen har ønskje om anna byggegrense, skal dette bli avklara før planen blir lagt ut til offentleg ettersyn. Føreset at tilhøva trafikktryggleik, trafikksystem og arealbruk vert avklara i planforslaget. Det er gjort val av tomtealternativ i tilbodsrunden. Det visast til overordna utgreiing i kap. 2. Tilrådinga er i klart samsvar med vald tomt. Boring/pressing under Rv. 15 er teke til etterretning. Det vil bli aktuelt med nærmare byggegrense enn 50 meter. Byggjegrense for anlegget er forsøkt avklart med Statens vegvesen med inntil 12 meter med framlagt illustrasjonsplan med tverrsnitt. Ingvar Olstad, Bjørn Vike og Alf Sørhage, Inspelsgjevar nyttar Sikkarvegen som tilkomstveg til sine eigedommar. Det er 5 eigedommar som nytter denne vegen ein del biltrafikk. Dei først 100 meterane av vegen ligg inne i planområdet for Egggjalia-tomta. Det har tidlegare vore klaga på bruken av eksisterande flishus, men vore opplyst at arealet var regulert til jord/skogbruksområde. At det i overordna plan er vedteke at området skulle bli regulert til industriformål er nytt for innspelsgjevar. Snikkarfabrikken (eks. industribygg i Eggjalia) ligg i same området, samt Mølla som fører med seg støy og lukt, er dette bruk som er akseptabel. Men området ligg tett inntil eit bustadområde, og det er ikkje ønskjeleg at området byggjast ytterlegare ut til industriformål. Det vert opplyst at snarvegen som er skildra i oppstartsvarslinga blir mykje brukt, både av gåande og ridande. Det er gjort val av tomtealternativ i tilbodsrunden. Det visast til overordna utgreiing i kap. 2. Tilrådinga er i klart samsvar med vald tomt. Summen av negative ar er klart større ved Grov-alternativet, også med omsyn til naboar. Det er gjort utbygging av fjernvarmeanlegg i nærliggande kommune (Vågå) som og ligg i bustadområde, i tillegg helseinstitusjon i umiddelbar

6 nærleik. Det er ikkje vesentlege, negative erfaringar frå Vågå, ift støy, /damp/røyk. Dei trafikale tilhøva er skildra i kap. 4. Og bebuarar ventast å få ein liten negativ påverknad med den auka lasta som følgje av anlegget. Ein har vurdert at ulempene med dette enn fordelane ein får med gjennomføring av tiltaket. Det er sett øvre grenser for anleggets tilførsel av støy ibustadområdet i reguleringsføresegnene. Snarveg gjennom området er teke omsyn til i planforslaget. Oppland fylkeskommune (OFK), Frå regionaleininga: Det er positivt at det vert satsa på tilrettelegging for alternative energikjelder. Sidan det i oppstartsvarsling er varsla to alternativ til tomt føresettast at det etter nærare utgreiing av ert resulterar i at berre det eine alternativet vert lagt ut til offentleg ettersyn når forslag til reguleringsplan ligg føre. Alternativet som ikkje blir vald må likevel bli grundig omtala i planmaterialet. Regionaleininga er noko i tvil om kommunens vurdering av å utelate utgreiing i planarbeidet. Dette forholdet gjeld særleg Grov-alternativet, da ei utbygging med nærvarmeanlegg ikkje vil vera i tråd med overordna plan. Det vert bede om at kommunen tydeleg gjer greie for vurderinga av kvifor ein ikkje har sett krav om KU i planomtala. Idrettsanlegg og areal som kan nyttast til barn og unge sin leik/aktivitetar utløyser ofte krav om erstatningsareal. Skulle det bli fråfall i slike areal må planområdet omfatte erstatningsarealet. Nemner og mogleg flaumfare ved Grov-alternativet som gjer at plasseringa kan vera uheldig. Vurderar Eggjaliaalternativet som best egna sjølv om arealet til rådvelde kan synast noko knapt.. Sidan kommunen allereeie har vurdert at produksjons- og lagertilhøve for flis, mener regionaleinginga at planmaterialet bør skildre kor desse funksjonane skal plasserast. Hovudleidningar for overføring av varme til institusjonar/anlegg bør visast som ein illustrasjon til reguleringsplanen. Det er gjort val av tomtealternativ i tilbodsrunden. Det visast til overordna utgreiing i kap. 2. Tilrådinga er i klart samsvar med vald tomt. Illustrasjon og skildring av leidningstrasse og produksjonsområde er synleggjort i planomtala. Frå kulturarveininga: Har ikkje kjennskap til at tiltaket kjem i konflikt med kulturminne. Området nedanfor Eggjaliaalternativet var undersøkt i samband med reguleringsplanarbeid for gang- og sykkelveg langs Rv. 15, i 2011, utan at det vart påvist automatisk freda kulturminne eller verneverdige kulturminne frå nyare tid. Området i Grov er opparbeida i nyare tid og potensialet for å finne uregistrerte kulturminne her vurderast som lågt. Det vert i sum vurdert slik at det ikkje er behov for å gjennomføre arkeologiske registreringar i samband med planarbeidet. Dersom det i samband med tiltak i marka blir funne automatisk freda kulturminne som ikkje er kjende, skal arbeidet straks stansast i den grad det rører ved kulturminna eller deira sikringssone (5 m) jf. lov om kulturminne 8. Melding skal snarast sendast kulturminnemyndigheitene i OFK slik at vernemyndigheitene kan gjennomføre ei synfaring og avklare om tiltaket kan gjennomførast og eventuelt vilkåra for dette. Innspelet er teke til etterretning. Den generelle føresegna om stans i arbeidet ved funn av ukjent kulturminne, er innarbeidd som fellesføresegn i planen.

7 Norges vassdrags- og energidirektorat (NVE), Skred: Aktuelle planområde omfattast ikkje av aktsemdskart for snøskred. Området er skredkartlagt med tanke på reell skredfare i samband med tidlegare prosjekt. Tilfredstillande sikkerheit knytta til skred kan dermed dokumenterast, jf Tek Dette bør framgå av planen. Flaum: Tomtealternativet i Grov er truleg flaumutsett. Sikkerheitsnivå mot flaum for det aktuelle formålet må difor vurderast. Kommunen har vurdert at formålet kjem i sikkerheitsklasse F2 (sikkerheit mot 200- årsflaum), som på eit generelt grunnlag truleg er rett.. NVE har ikkje på noverande tidspunkt tilstrekkeleg kunnskap til å kunne bekrefte vurderinga. Kommunen bør i planarbeidet vurder kva for ar eit evt. avbrot i produksjonen vil få., slik at tilstrekkeleg sikkerheit mot flaum går fram av planen, jf. Tek Omsyn til vassdraget med kantsoner må ivaretakast jf. vassressurslova 8, 18 og 11. Evt. negative ar får ålmenne interesser i vassdraget må gå fram av planen, slik at NVE kan gjere vurderingar i tilhøve vassressurslovas føresegner. Evt. fareområder skal visast som omsynssoner, jf. PBL 12-6, med tilhøyrande føresegner som ivaretek omsynet som sona er meint å vise, jf. PBL Skredfare er kartlagt for sikkerheitsklasse 2 (sannsyn 1:1000 år), Innspelsgjevar har ikkje motsett seg vår vurdering ift. Val av sikkerheitsklasse. Vår risikovurdering i forhold til avbrot i produksjon som følgje av naturskade, er skildra i kap. 4.12, jfr. ROS analyse, kap. 5. Fylkesmannen i Oppland (FMOP), Opplyser om gjeldande arealformål i vedtekne arealplanar, og meiner det naturleg at det vert meldt oppstart for begge tomtealternativa, da det parallelt med planprosessen skal foregå ein tilbodskonkurranse. Naturmangfald: FMOP minner om at naturmangfaldlovas prinsipp 8-12 skal leggjast til grunn, og at vurderinga går fram av vedtak av planen. Det vert bedt om at vurderinga er vist allereie i planomtala, og at det blir teke omsyn til naturverdiar i arealformål og føresegner. Tomtealternativet i Grov grensar inn til Bøvre-deltaet i Skim, som er eit mindre deltaområde med middels (viktig) verdi. Områdets verdi er likevel sterkt redusert som følgje av omfattande terrenginngrep, men det vert opplyst at i deltaområdet og Skim elles er registrert som trekk- og hekkeområde for fleire andefuglar. Vassdrag: Tomtealternativet i Grov grensar til Skim. FMOP syner til St. mld. Nr 26 ( ) Regjeringens miljøpolitikk og rikets miljøtilstand, og spesielt til målsettinga om å bevare strandsona som natur- og friluftsområde tilgjengeleg for alle, og sikre vassdragslandskap og vassdragsbelte. Fylkesmannen føresett at areal i strandsona langs vassdraget blir regulert til friluftsområde med ålmenn tilgjenge. Etter vassressurslova 11 skal det opparbeidast eit naturleg vegetasjonsbelte langs vassdrag som motverkar erosjon og avrenning og gjev levestad for dyr og plantar.

8 I plankartet bør det bli avsett eit tilstrekkeleg breitt grønt belte og det bør gjevast regler om bevaring av kantvegetasjon i reguleringsføresegnene. Det bør fastsetjast konkrete minstekrav til bredde og høgde på kantvegetasjon, jf. PBL 12-7 nr. 9. Fylkesmannen har ikkje sterke synspunkt på val av tomtealternativ, men føresett då at Grovalternativet ikkje grip inn i vassdragsbeltet og evt. naturverdiar her. Det er gjort val av tomtealternativ i tilbodsrunden. Det visast til overordna utgreiing i kap. 2. Tilrådinga er i klart samsvar med vald tomt. Summen av negative ar er klart større ved Grov-alternativet, også med omsyn til naboar. FMOPs innspel er først og fremst retta mot Grovalternative, da det synest at denne gjev sterkast påverknad. 2. To alternative tomter overordna vurdering Kommunedelplan for Fossbergom er under revisjon. I dette arbeidet blir det utgreidd to tomtealternativ for varmesentral etter reglane om utgreiingar (PBL 4-2). Forskrift om utgreiingar (2009) 4 krev at planar som kan ha vesentleg innverknad på miljø og samfunn skal vurderast etter forskrifta. Forskrifta er delt i to delar der den eine omhandlar reguleringsarbeid som automatisk utløyser krav om utgreiing, (t.d. kommuneplanar, utlegging av bustads- /fritidsbustadsområde som ikkje er i tråd med overordna plan, osv.) Det er og krav om dette for forbrenningsinstallasjonar med energiproduksjon > 150 MW. Ein har kome til at planarbeidet for nærvarmeanlegg ikkje automatisk utløyser krav til utgreiing etter forskriftas del 1. Det er spesielt Grov-alternativet med krossande arealinteresse, som ville utløyse eit evt. KU-krav. Prosjektet vurderte i oppstartsfasa at den overordna utgreiinga tilhøyrande kommunedelplanarbeidet kunne leggast til grunn i planarbeidet, og tilleggjast vekt ved val av tomt. På dei to følgjande sidene er den overordna utgreiinga til kommunedelplanarbeidet gjengjeve. Konklusjonane gjev at at Eggjalia som alternativ gjev i alt ein middels positiv, medan Grovalternativet vil gje ein middels negativ. Gjennom anbodsrunden vart det klargjort at alle interesserte utbyggjarar valde å legg inn tilbod på Eggjalia-alternativet, og såleis såg tomta i Grov som uaktuell. Dei to alternativa til tomt for varmesentral er begge strategisk vurdert i.f.t. distribusjonsnett for varme til dei bygga som er aktuelle for tilkopling, samt ledige tomteareal i kommunalt eige det ikkje knyter seg direkte konkurranse til. Samsvarande resultat i anbodsprosess og vurdering gjer at ein går vidare med Eggjalia som aktuell tomt for fyrsentral. Den samla vurderinga har gjennom planarbeid og anbodsprosess ført til at Alternativ 2, Grov vert forkasta, og arealet går ut av planområdet som er under planlegging. Det vidare planarbeidet dreier seg om Eggjalia, og tek sikte på regulering av dette arealet. Dei følgjande kapitla 4 til 7 omhandlar difor berre Eggjalia, og det areal som er foreslått regulert til det arealet for etablering av nærvarmeanlegg.

9 Grov Dagens formål: Forslag til ny arealbruk: Arealstorleik: Forslagstillar: Framtidig idrettsanlegg Fyringsanlegg 3,5 daa Lom kommune Skildring: Ei av to alternativ til tomt for varmesentral, fyringsanlegg for kommunale bygg på Loms vestside. Arealet er i bruk til lager/utomhuslager/massedeponering. Arealet er tidlegare kommunalt avfallsdeponi og kan inneholde forureina grunn. Flaumutsett areal som må høgdast før bygging. Tema Konsekvens Forklaring, (kunnskapsgrunnlag), usikkerheit Miljø (Verdi, omfang) Naturverdi, biologisk mangfald Dels bygdt, ope jorddekt fastmark. Nærleik til særs viktig naturtype (*,0) (Bøvredeltaet) N for området. Jord- og skogbruksinteresse Liten eller ingen landbruksinteresse. Fyringsanlegg nytter råvare som (*,0) leverast frå aktørar i landbruket. Landskap Bebygd areal prega av industri, erverv, idrettsanlegg og samferdsel. (*,0) Installasjoner som t.d. skorsteiner/siloer/vassdamp kan gje nytt landskapspunkt. Kulturminne, kulturmiljø Ikkje kjente kulturminner, ikkje undersøkt av arkeolog. Sannsynlegvis (*,0) gjennomgravd areal. Forureining, støy Tidlegare kommunalt avfallsdeponi. Før tiltak vil det vera naudsynt *,-1 med undersøking av av omfang/tyding av evt. forureining. Basert på vurderinga kan det bli naudsynt med tiltaksplan (jf. forurensningsforskriften kap 2) for graving i forureina grunn. Nærmiljø, grønstruktur og friluftsliv (*,0) Ikkje brukt som rekreasjonsområde. Turdrag aust og nord for arealet. Samfunn Næringsliv og busetting (*,+2) Miljøvenleg energi/oppvarming er positivt mtp. nye etableringar. Arealet er ikkje spesielt konkurranseutsett. Anlegget kan gje 1-2 nye arbeidsplasser Tettstadsutvikling Fyringsanlegg med biologisk brennstoff vil gje ein større andel bygg (**,+1) ein miljøvenleg oppvarming. Transportbehov Frakt av flis vil føre til auka transportbehov. Det har ikkje lykkast å (*,-2) finne reelt alternativ der flis kan hoggast på same tomt som varmesentralen. Folkehelse Omdisponering til industr/fjernvarmeanlegg vil umogleggjere bygging (**,-3) av idrettsanlegg. Arealet er egna for tilrettelegging for breddeidrett. Barn og unge Egna areal for regulert utnytting (idrettsanlegg) Omdisponering til (**,-3) industri/fjernvarmeanlegg vil umogleggjere framtidig utviding av idrettsanlegga her. Samfunnstryggleik Evt. tiltak på området vil føre til klargjering av forholdet til forureina (*,-2) grunn. Flaumfare må utgreiast, Teknisk infrastruktur (*,0) Ikkje kjente forhold. Samla vurdering og eventuelle alternativ: Arealet har forureina grunn. Det må påreknast undersøking av forureina grunn og basert på undersøkinga, opprydding gjennom tiltaksplan for å nytte arealet til formålet. Vidareføring av dagens arealbruk vil prioritere omsynet til barn og unge og tilrettelegging for idrett, med utviding av idrettsanlegga. Det er få andre moglege utvidingsmogligheiter for idrettsanlegga, difor vurderast omfanget av påverknaden som stor. Omdisponering til formålet vil i alt gje ein middels negativ. Konklusjon: Arealet er egna for bygging av varmesentral, gunstig plassering for levering av varmt vatn til oppvarming av fleire større bygg, men kan ikkje levere damp til Ottadalen mølle. Ein må avklare forholda kring evt. flaumfare og forureina grunn. Omdisponering til industri/fyringsanlegg umoggleggjer framtidig utviding av idrettsanlegg som i dag er regulert her. Verdien av dette vurderast høgt. Arealbruk som industri/fyringsanlegg vert tilrådd berre dersom det syner seg å vera umogleg å byggje fyringsanlegg i Eggjalia. Meget stor positiv Stor positiv Middels positiv Liten positiv Nøytralt Liten negativ Middels negativ Stor negativ Meget stor negativ

10 Eggjalia Dagens formål: Forslag til ny arealbruk: Arealstorleik: Forslagstillar: Framtidig utviding av industriområde Fyringsanlegg 18 daa Lom kommune Skildring: Ei av to alternativ til tomt for varmesentral, fyringsanlegg for kommunale bygg på Loms vestside. Arealet består av lauvskog. Det er oppsett eit flislager som ikkje er i bruk i dag. Tema Konsekvens Forklaring, (kunnskapsgrunnlag), usikkerheit Miljø (Verdi, omfang) Naturverdi, biologisk mangfald Lauvskog i bebygd område/samferdsel. Ikkje dokumenterte (*,0) naturverdiar (Naturbase). Jord- og skogbruksinteresse Liten eller ingen landbruksinteresse. Arealet grenser til dyrket mark, (*,+2) og er i liten grad egna til dyrking. Fyringsanlegg nytter råvare som leverast frå aktørar i landbruket. Landskap Bebygd areal prega av bustader, industri og samferdsel. Installasjoner (*,0) som t.d. skorsteiner/siloer/vassdamp kan gje ny landskapspunkt. Kulturminne, kulturmiljø Det er foretatt synfaring av arkeolog ifm. GS-vegprosjekt langs Rv 15 i (*,0) 2012 der det ikkje vart gjort funn på tomta. Installasjoner som t.d. skorsteiner/siloer i synsfelt frå omr-. Lom stavkyrkje. Forureining, støy Etablering og drift av fyringsanlegg vil gje påverknad av støynivå og *,-1 føre til utslepp. Ut ifrå kunnskap frå tilsvarande anlegg er dette foreneleg med kringliggande bustader. Nærmiljø, grønstruktur og friluftsliv (*,0) Ikkje brukt som rekreasjonsområde. Samfunn Næringsliv og busetting (*,+2) Miljøvenleg energi/oppvarming er positivt mtp. nye etableringar. Arealet er ikkje spesielt konkurranseutsett. Anlegget kan gje 1-2 nye arbeidsplasser Tettstadsutvikling (**,+3) Fyringsanlegg med biologisk brennstoff vil gje ein større andel bygg ein miljøvenleg oppvarming. Tomta vil ha positiv tilleggseffekt ved å kunne levere damp til Ottadalen mølle. Transportbehov (*,-2) Frakt av flis vil føre til auka transportbehov. Det har ikkje lykkast å finne reelt alternativ der flis kan hoggast på same tomt som varmesentralen. Folkehelse Barn og unge Snarveg gjennom området vil bli påverka av utbygging. Det er uttrykt (*,0) at snarvegen har farlig kryssing av Rv. 15. (Barnetrakkregistreringar). Samfunnstryggleik Flis som skal nyttast i anlegget må fraktast fram via bilveg. Det er lagt (*,-2) til grunn at varmesentral skal leggast i tryggleiksklasse S2 mot skred, og tomta er ikkje rørt av reell skredfare. (Faresonekart). Ikkje undersøkt for tryggleiksnivå S3. Teknisk infrastruktur Bygg må tilpassast eksisterande VA-anlegg og framtidig arealforbruk (*,0) hjå GS-veg hjå Rv. 15. Samla vurdering og eventuelle alternativ: Grunna eksponert plassering vil regulering av arealet ta føre seg ein del omsyn som t.d. estetikk, forureining og tilrettelegging for gåande via etablert snarveg frå bustadområdet. Arealet er egna for bygging av varmesentral. Arealet gjev greie vilkår for framføring av fjernvarme til de bygg som er aktuelle å kople til. Ingen reelle tomtealternativ er er egna for produksjon av flis. Plassering på denne tomta har ein svært positiv tilleggseffekt mtp. levering av damp til Ottadalen Mølle. Endra arealbruk vil i alt gje ein middels positiv. Konklusjon: Arealet er egna for bygging av varmesentral, gunstig plassering for levering av varmt vatn til oppvarming av fleire større bygg, og kan i tillegg levere damp til Ottadalen mølle. Det vurderast at anlegget er foreneleg med dei andre arealformåla i området. Arealbruk som fyringsanlegg vert tilrådd Meget stor positiv Stor positiv Middels positiv Liten positiv Nøytralt Liten negativ Middels negativ Stor negativ Meget stor negativ

11 3. Skildring av planområdet 3.1 Plassering, avgrensing og storleik Eggjalia er eit uutnytta areal på sørsida av Rv. 15 ca. ved Ottadalen mølle. Ved planoppstart vart planområdet varsla avgrensa av Snikkarvegen i sør, og ei førebels formålsline i forslag til plan for gangog sykkelveg. Planområdet er no utvida slik at samanhengen med planlagt gang- og sykkelveg er synleggjort, jf. pkt 5.5. Ei lita utviding på eigedommen 70/1/75 er kommet til for å kunne gje tilstrekkeleg plass for vogntog. Planområdet omfattar i alt 11 daa. 3.2 Landskapsforhold Arealet som planen regulerer ligg i NØ-lig skrånande li nokre hundre meter NV for sentrumsområda. Denne lia er i stor grad utbygd med einebustader mot N (Prestgardsskogen), mens det i S er dyrkamark (Kulihaugen). Tett inntil planområdet ligg Eggjalia industribygg som tidlegare var snekkarfabrikk. Ottadalen mølle AL har ein større fabrikkbygning nedst i denne lia. Vegtrasseen til Rv. 15. mot Skjåk skjer gjennom lia i nedre del. Planområdet er i dag skogkledt og ligg høgt og delvis eksponert frå fleire punkt i Lom sentrum. Både Eggjalia industribygg og Ottadalen Mølle AL sine bygg er godt synlege langs innfartsårer og punkt i sentrumsområda. Fig. 3 Kulihaugen i silhuett. Planområdet i Eggjalia er markert med den oransje pila. 3.3 Eigarforhold Lom kommune eig byggeområdet som planen omfattar i eigedommen 70/85. Andre eigedommar som planområdet omfattar er Opplysningsvesenets fond sine eigedommar 70/1 og 70/1/75. Sistnemnde er bortfesta til Lom næringsbygg.planområdet omfattar og i smal stripe av Statens vegvesens grunn 162/22 (Rv. 15).

12 Den kommunale tilkomstvegen for bustader i Snikkarvegen er i dag ein del av eigedommen 70/85 som utgjer planområdet. Vegen er einaste tilkomstveg for bustadene i Snikkarvegen. 3.4 Naturforhold Planområdet er i dag skogkledt med lauvskog som dominerande type. Busk-sjiktet er prega av kantkratt etablert gjennom tidlegare terrenginngrep. Arealet må reknast som del av ei utbygd sone med bygningar og samferselsanlegg. 3.5 Grunnforhold Lausmassane består av tjukk morene med eit lag matjord på toppen. Massane er gjennomgravd ved bygging av Snikkarvegen, utfylling til tomt for flislager og nedlegging av Va-røyr. Utfyllingar kan forventast å ha grov stein. Det er gjort undersøkingar på djubde til fjell i området mellom bygggjetomta og Rv. 15, i forbindelse med planlegging av Gang og sykkelveg. Det kan såleis forventast at ein kan støyte på fjell ca. ved 3-5 meters djup under bygging i området. 3.6 Kulturminne Fig. 3 Fjellundersøkingar gjort av Statens vegvesen i 2012, syner fjell på ca 3-5 meters djup i nærområdet. Oppland fylkeskommune v/kulturarveininga undersøkte nærområdet til planområdet i forbindelse med planlegging av gang- og sykkelveg. Det vart ikkje påvist automatisk freda kulturminne i det området som plan for nærvarmeanlegg omfattar. Kulturarveininga har i brev til Lom kommune vurdert at potensialet for å finne automatisk freda kulturminne er så lågt at det ikkje ver naudsynt med ytterlegare synfaring av planområdet. Kulturminne utanfor planområdet, m.a. Lom Stavkyrkje og Storstabburet er sårbare for visuelt forstyrrande element i bakgrunnen, spesielt langs viktige siktaksar. Planområdet er har slike siktaksar frå begge di nemnte stadene og fleire siktaksar der kulturminna utgjer viktige element. 3.7 Eksisterande bygg/anlegg Eit flishus/lager for snikkarfabrikken står oppført i planområdet. Bygget er ikkje i bruk til det formålet som det er reist for, med antatt låg verdi.

13 3.8 Trafikkforhold Snikkarvegen (kommunal), som førar til tomta er tilkomstveg for fem bustadhus. Vegen ender blidt, og er såleis einaste tilkomstveg for bustadane. Vegen er forholdsvis bratt med opptil 12 % stigning i bakken mellom Kulihaugen og eksisterande flislager. Rv. 15 (2011: ÅDT; 1934) passerar mellom planområdet og Ottadalen Mølle. Det er planlagt gang- og sykkelveg langs vegen. Bygging av denne kan antas å skje sumaren Planforslaget og verknaden av den 4.1 Arealbruk Samla areal som omfattast av planområdet utgjør ca. 11 daa. Arealformåla som inngår i planen går fram av plankartet og føresegnene 3. Dei sentrale elementa i planen kan summerast opp i byggjetomt for nærvarmeanlegg (NVA1), veg-, og snuplass med utslagsområder for skjering/fylling. Del av skogen er avsett for å ivareta ein vegetasjonsskjerming av bygg mot omgivnader, samt ivaretaking av turdraget som krossar planområdet. Det er regulert støttemur langs planlagt gang- og sykkelveg. 4.2 Bygg og anlegg Bygg, anlegg og uteområde skal tilfredsstille rimelege estetiske omsyn både i seg sjølv og i forhold til omgjevnadane. Tiltak skal ha ei god estetisk utforming i samsvar med funksjon og med respekt for naturgitte og bygde omgjevnader. Det er i føresegnene gjeve føringar om plassering av bygg, tankvinkel, terrengtilpassing, materialval og fargebruk. Tiltak i tråd med føresegnene vil føre til at bygget får eit dempa uttrykk, som ligg godt plassert i terrenget og som vil vera delvis skjult gjennom visuelt skilje i vegetasjonsskjerm. Reguleringsplanen opnar for eit tiltak med grunnflate opptil ca. 300 m 2.

14 Fig. 4. Illustrasjonsplanen syner ei nært maksimal utnytting i forhold til ramane i reguleringsplanen (BYA ca. 280 m 2 ) Fig 5. Tverrsnitt som syner same utbygging som vist i Fig. 4, med framtidig sykkelveg. Ved ei utbygging i sterkt skrånande terreng er det viktig at bygningselementa vert tilpassa det terrenget dei plasserast i. Anlegget kan skiljast i fleire bygningselement som kan bli etablert på ulik høgde. Fig. 5 syner ei nesten fullstendig inngraving av flislager i terreng, samtidig som ein del av

15 bygningskroppen til sjølve fyranlegget er greve inn. Merk at skissene i Fig. 4 og 5 syner ei opptil maksimal utbygging av ramane i planen. 4.3 Vegsystem og parkering Ved dimensjonering av anlegget er det ønskjeleg med manøverplass for lastebil med henger. Slik løysing er det rom for i reguleringsplan, som er så vidt gjennomførbar gjennom minstekrava for bygging og dimensjonering av veger. Stigingsforholda såpass bratt i øverste del av Snikkarvegen, at transportør vil velje å kippe lasta slik at transporten det siste stykket til anlegget skjer med lastebil utan hengar. Manøverplassen foran bygget må vera dimensjonert for tøyming av lastebil i flissilo/lager, og samtidig gje tilgang med lettare varebil til port/dør direkte inn i fyrrommet. Desse inngangane vil ha to ulike høgdenivå med støttemur som bærande element mellom seg. Oppstillingsplass for 2 bilar vil vera inkludert i BYA, jfr. Vegleder til Grad av utnytting, DIBK. Råstoff et som er flis er i anbodsrunden avklart til å bli henta frå sagindustri inabokommunen Skjåk. Drift av anlegget er avhengig av forutsigbar og jamn tilgang på råstoff. Det er i tillegg ønskjeleg at ein del av virket vert henta lokalt hjå grunneigarar og gardbrukarar som kan levere kantkratt/skrapvirke som gjev ringverknad til rydding av kulturlandskapet. Transport av slikt virke må samordnast og vil føre til noko stuttare fraktavstand. 4.4 Forholdet til planlagt gang- og sykkelvegtrasé langs Rv. 15 Statens vegvesen har sendt over forslag til reguleringsplan for gang- og sykkelveg langs Rv. 15, frå Lom Vest til Nørdre Vike, som ligg til kommunal skutthandsaming. Planlegging av nærvarmeanlegget har foregått i dialog med Statens Vegvesen, og det er teke omsyn til plassering slik at anlegget ikkje vanskeliggjør etablering av ein ønska gang- og sykkelveg langs riksvegen. På grunn av hellinga på tomta ser ein seg likevel nøydt til å måtte byggje noko mur for at ikkje skjerings/fyllingsområdet opp for gang- og sykkelvegen ikkje skal bli for bratt. Høgde og lengde på mur må avklarast nærmare ved den faktiske bygginga av anlegget, men illustrasjonsplan som syner ei opptil maksimal utbygging av tomta vil gje mur på 1-3 meter i 60 meters lengde. Ei mindre utbygging, t.d. med vendehammar og mindre varmesentral vil gje signifikant reduksjon på omfanget av mur. Reguleringsplanen sett av eit 10 meter bredt belte mot gang- og sykkelvegen som annan veggrunn, grøntareal. Dette er likt som Vegvesenets eigen plan for gang- og sykkelvegen. Det vert vidare regulert ei byggegrense, denne er lagt 4 meter frå kommunal hovudvassleidning som passerar i same område. I praksis gjev reguleringsplanen ei byggegrense på min. 12 meter mot midtlina til framtidig gang- og sykkelveg. Sjå fig. 5 på neste side.

16 Fig. 6. Forslag til reguleringsplan for nærvarmeanlegg er utarbeidd med samanheng mot framtidig utbygging av gang- og sykkelveg langs Rv Varmenett Strategisk plassering av varmesentralen har vore eit viktig element i forarbeidet for utbygging av nærvarmeanlegg. Optimal plassering er sentralt i høve til dei største kundane for å få så stutte røyr som mogleg. Plassering som òg gjorde det mogleg å levere damp til Ottadalen Mølle var ønskjeleg, og infrastruktur for levering av damp er relativt kostbart. Forslag til fjernvarmenett, Fig. 7 er utarbeidd som retningsgivande for plassering av varmenettet, der fjernvarmeleidning i stor grad følgjer etablert infrastruktur som veger, eller langs veger i dyrka mark. Nettet vil være nedgravde stål/pex-røyr på ca 0,6 m djubde med langsgåande alarmtråd for kontinuerleg overvaking og deteksjon av vasslekkasje. Det er behov for kryssing av Rv. 15 kor overgraving med stenging av riksvegen ikkje er aktuelt. Kryssing av riksvegen vil difor skje med graving i kulvert under Rv 15 like nedanfor Loar skule, og med pressing/boring fro damprøyr/varmerøyr mellom fyrsentralen og Ottadalen Mølle. Øvrig kryssing/føring langs kommunal/fylkeskommunal veg er føresett å skje med overgraving. Endeleg plassering vil skje i byggjesak, grunneigar og utbyggar. Forslag til fjernvarmenettet er difor vurdert til å leggje fram som ein ikkje juridisk del av planen, - ein illustrasjon.

17 Fig. 7. Forslag til fjernvarmenett med fyrsentral plassert på Eggjalia. Kartet leggjast fram som ein ikkje juridisk bindande illustrasjon til reguleringsplanen.

18 4.6 Levering av damp til Ottadalen mølle AL Reguleringsplanen gjev rom for at anlegget kan levere damp til Ottadalen Mølle AL. Arealmessig gjev dette trong for ei noko større byggjetomt enn ei rein varmeløysing. Illustrasjonane i Fig. 4 og 5 syner eit slikt bygg. Levering av damp gjev oss forhold som kjem fram gjennom risiko- og sårbarheitsanalyse for anlegget, jfr. Kap. 5. Det er rekna at det er «lite sannsynleg» (1) for ei «svært alvorleg» (4) hending med brann/eksplosjon fordi delar av anlegget vil vera trykksett. Dette gjev oss ein samla risiko = 4 for uønskte hendingar med brann/eksplosjon. Det er vurdert at det ikkje trengs settjast inn avbøtande tiltak i form ar omsynssoner i reguleringsplanen som følgje av risikovurderinga. 4.7 VA-anlegg, lokal overvasshandtering, el-forsyning, fiber Planområdet vert krossa av kommunale VA-leidningar, men det er teke omsyn til dette ved plassering av byggjeområde. Stikkleidning (også kommunal) frå hovudvassleidning mot fv. Industribygg i Eggjalia er ikkje sikra mot utbygging, da det er lagt opp til at denne om naudsynt kan flyttast lenger mot søraust. Det er gjeve rammer for at den også kan leggjast på område for vegetasjonsskjerm/turdrag (VST1) dersom det skul vera formålstenleg ifm. Bygging av anlegget. I reguleringsføresegnene er det stilt krav om at ein byggjesøknad skal gjere greie for handtering av overvatn. Eidefoss har i sin høyringsuttale gjort greie for sin infrastruktur som finst nedgrave i nærområdet. Det vil vera naudsynt med kryssing av 400 V line og 22kV line. Kryssing/førings langs eksisterande infrastruktur vert føresett avklart under byggesak. 4.8 Støytiltak Det er føresett at prosjektering for byggjesøknaden vil bli utforma slik at det ikkje medfører plagsam lukt, støv eller støy. Anlegget vil vera isolert. Avstanden frå anlegget til nærmaste bustadhus er kring 80 meter (Gnr. 70 Bnr. 144) Til denne eigedommen er Rv. 15 plassert mellom. Det forventast ikkje tilførsel i støynivå. I same sida som planområdet (bustader i Snikkarvegen) er avstanden ned mot 100 meter. Installasjonane i anlegget er bygd inn i eit isolert hu s som delvis er greve inn i bakken. Det forventast ikkje tilførsel av støy som følgje av anlegget i normal drift. Drifta av anlegget vil krevje tilførsel av flis til lager som er dimensjonert for 3-4 dagars kapasitet veg full effekt. I normal drift vil det det i snitt føre til eit lastebil kvar 3.dag. Berre ei lita auke i støynivå for denne bustaden som følgje av denne drifta er forventa utan at dette overskrid anbefalte støynivå for bustader. Det er likevel innarbeidd krav om maksimal tilførsel av støy i reguleringsføresegnene. Ut i frå desse føresetnadene er det vurdert som ikkje naudsynt å gjera ytterlegare utgreiing kring støyforhold kring anlegget. 4.9 Visuell påverknad Det er tidlegare påpeikt at fyrsentralen i Eggjalia har ein eksponert beliggenheit i landskapet, og det er gjort greie for korleis bygget er tenkt utforma for å passe inn i øvrig bebyggelse og kringliggjande bustader. Anlegget vil under drift ha utslepp i form av damp/røyk frå ei pipe. Reguleringsføresegnene gjev rammer for utforming og høgde på denne. Damp og røyk frå ei pipe vil gje eit punktelement i landskapet som vil variere saman med vêrforholda, atmosfæriske forhold og effektgraden i anlegget. Kald og stilleståande luft vil gje ei synleg søyle med damp/røyk medan luft i bevegelse ikkje vil gje så tydeleg verknad. Høgda på pipa vil bli avklart i byggjesak, og det er samtidig gjeve krav til høgste tillate utsleppsnivå, basert på rammer i forureiningslova med forskrift.

19 4.10 Turveg Gjennom planområdet går ein del fotgjengartrafikk mellom bustadfeltet i Prestgardsskogen til/frå idrettsbanane i Grov. Denne trafikken er etablert seg på ein sti nedover skogen mot Rv. 15, og kryssar i dag Rv. 15 ved Ottadalen mølle, for så å kople seg på Grovavegen til idrettsbanane. Det er grunn til å anta at ferdigstilling av fleirbrukshuset Utgard og bygging av gang- og sykkelveg langs riksvegne vil gje behov for at stigen kan nyttast som ein snarveg frå bustadfeltet. Planen opnar for vidareføring av turstigen Konsekvensar for natur og miljø Planforslaget byggjer på foreslege tiltak i energi og klimaplan for Lom kommune, som eit tiltak for å redusere utslepp ved å leggje til rette for alternative oppvarmingskjelder. Det samla CO2-avtrykket for oppvarming av den kommunale bygningsmassen vert difor redusert kontra konvensjonelle løysingar. Planframlegget får ikkje ar for biologisk mangfold, da tomtearealet ikkje røres av kjente prioriterte artar, eller sårbare naturområde Samfunnsmessige ar Bygging og drift av varmesentral for oppvarming av kommunale bygg med biovarme gjev opptil ein ny arbeidsplass forutan transportørar og evt. flisproduksjon i industrien og landbruket. Planen har i stor grad lagt til rette for at eksisterande busetnad, behov for samanhengande grønstruktur innad i bustadområde og miljøpåverknad av eit slik anlegg ikkje vert negativt påverka av tiltaket. Risiko- og sårbarheitsanalysa skildrar det knyt seg ein risiko i samband med bortfall av elektrisitet eller telenett, fordi anlegget vil verte ein del av ein kritisk infrastruktur, der bygg som er tilknytt anlegget vil vera sårbar for nedetid/avbrot i drifta. Dei kontraktsmessige forholda mellom kjøpar av varme og anleggseigar må vurdere å stille krav om tilfredstillande naudstraumsaggregat/backup for å sikre seg mot midlertidige avbrot i drifta som følgje av strambrot. Skredfare er kartlagt for sikkerheitsklasse 2 (sannsyn 1:1000 år). Kommunens vurdering er at sannsynet for (1: 1000 år) og en (alvorleg) av slik naturpåkjenning fører til avbrot i drift på anlegget, er akseptabel risiko. Ein har difor ikkje funne det naudsynt å kartlegge skredfare for S3 for gjennomføringa av tiltaket Planlagt gjennomføring Gjennomføringsplan i prosjektet kan på tidspunkt for offentleg ettersyn gjengjevast slik: Februar 2013, forslag til reguleringsplan, offentleg ettersyn Mars 2013, slutthandsaming, justering og vedtak av reguleringsplan April 2013, detaljprosjektering, byggjesak April/mai 2013, byggjestart varmesentral og fjernvarmenett 7. oktober 2013, start varmeleveranse

20 5. Risiko- og sårbarheitsanalyse (ROS) 5.1 Bakgrunn for utgreiing av risiko og sårbarheit Rundskriv T-5/97 Arealplanlegging og utbygging i fareområde slår fast at kommunane har ansvar etter plan- og bygningslova for å sikre forvarleg bruk og vern av areal og bygningar innan kommunen sine grenser. Kommunen har i følgje plan- og bygningslova 4-3 plikt til å sørge for at risiko- og sårbarheitsanalyse blir gjennomført ved utarbeiding av arealplanar. Kommune vil kunne få eit økonomisk ansvar om det oppstår skade som kunne vore unngått gjennom ein betre planprosess. Kommunen skal sjå til at dei nødvendige forundersøkingar vert gjennomført og resultatet skal leggast til grunn for den vidare sakshandsaminga. Undersøkingane kan påleggast tiltakshavar. For reguleringsplanar som kan få vesentlege verknader for miljø og samfunn skal det etter plan- og bygningslova 4 2 leggjast fram ei særskilt vurdering utgreiing av dei verknader planen kan ha på miljø og samfunn. Vurderingane skal gjennomførast i samsvar med Forskrift om utredninger av Metode Risiko- og sårbarheitsvurderingane for planframlegget er gjennomført etter metode basert på rundskriv frå DSB. Samla risiko for uønska hendingar er vurdert ut frå sannsynet for at hendinga oppstår og en for menneske og miljø dersom hendinga oppstår. Samla risiko for den enkelte tema/ hending er produktet av sannsyn og. Tabell ROS 1: Prinsipp for risikovurdering; Risiko som produkt av sannsyn og. Konsekvens Sannsyn 4. Svært sannsynleg 3. Sannsynleg 2. Mindre sannsynleg 1. Lite sannsynleg 1. Ingen/ liten 2. Mindre alvorleg 3. Alvorleg 4. Svært alvorleg For tema/ hendingar der samla risiko tilseier plassering i gult eller raudt felt er det innhenta sakkyndig vurdering/ utgreiing før vidare behandling av planframlegget. For eventuelle tema/ hendingar som gjev samla risiko i raudt felt skal det alltid setjast inn avbøtande tiltak for å redusere risikoen til eit akseptabelt nivå.

21 Tabell ROS2: Risiko- og sårbarheitsvurdering for planframlegget Emne/ hending Aktuelt? Sannsy Konsekv Risiko Kommentar n Risiko i samband med naturgjevne forhold Fare forsnø-, jord- eller steinskred ja 1 3 Faregrense for skred er kartlagt. Ikkje utsett for fare over nom. å. sannsyn = 1:1000. Tryggleiksklasse vert vurdert til å vere S2. Fare for utgliding/ustabil grunn ja 1 2 Fjelldjup er kartlagt i nærområdet Fare for flaum i elv/ bekk nei Farar i tilkn. til regulerte vatn nei Vindutsett område ja 2 1 Område kan vera eksponert for kraftig fallvind, men liten risiko for personskader Høge verdiar for radon i grunn Ikkje kartlagt. TEK10 gjev krav om radonsperre i bygg. Verksemdsrisiko Tiltak med fare for brann/ekspl. ja 1 4 Fyrkjel, Damp under trykk, og lagring av reservediesel. Svekket del av kontruksjon. Td. Dør etter særforskrift. Krav til kjelesertifikat for driftspersonell. Risiko for kjemikalieutslepp nei Risiko forurein. av drikkevatn ja 1 3 Kommunal drikkevasskilde nedstraums i grunnvatnet. Diesellagring i godkjent tank. Risiko i samband med infrastruktur Transport av farleg gods nei Støv-/ støyforur. frå trafikk ja 2 1 Ikkje gjort eigne utgreiingar. Erfaringstal frå liknande anlegg tilseier låg tilførsel av støy. Nært Rv. 15 som støykjelde. Grenseverdiar for tilførsel av utandørs støy mot kringliggande bustader ver tinnarbeidd i føresegnene. Risiko i samband med bortfall av elektrisitet eller telenett ja 3 3 Varmeleveranse til funksjonsbygg som Helseheimen er del av kritisk infrastruktur. Det skal etablerast backup på anlegget som kan sikre drift også under langvarig straumbrot. Risiko i samband med tidlegare bruk av området Risiko for forureining i grunnen pga. tidlegare tiltak/ verksemd nei Ikkje registrert informasjon på tomta i KLIF database for grunnforureining. Militære anlegg, gruver eller nei fareområde i nærområdet Beredskap Risiko for redusert tilkomst for utrykkingskjøretøy ja 1 2 Berre ein tilkomstveg til anlegget og bustader innanfor i Snikkarvegen Risiko for redusert sløkkevassforsyning nei 1 1 Godt utbygd sløkkevasskapasitet i kum ved brann Sårbar natur/ objekt Risiko for skade på sårbart/ særeigent landskap ja 2 1 Byggplassering, møneretning og material/fargeval vil verke inn på omgivnader langs viktig innfartsåre mot sentrum. Krav i reguleringsføresegnene. Risiko for skade på sårbar flora eller fauna nei 1 1 Ikkje registrert prioriterte artar eller viktige naturtypar i planområdet. Risiko for skade på sårbare geologiske formasjonar nei Risiko for skade på sårbare kulturminne eller kulturmiljø Risiko for ulovleg verksemd Kan tiltaket vere mål for terror eller annan kriminalitet nei 1 1 Nærområdet undersøkt ifm. gang- og sykkelvegprosjekt. Generell føresegn om KML 4 er innarbeidd i føresegnene. ja 1 3 Sårbar infrastruktur kan vera sårbare mål. Anlegget må låsast og passive sikringstiltak som ljossetting bør vurderast. Lom, Øyvind Sødal, arealplanleggar