NORDDAL KOMMUNE BUDSJETT 2016 ØKONOMIPLAN

Transkript

1 NORDDAL KOMMUNE BUDSJETT 2016 ØKONOMIPLAN Politisk handsaming: Utval Saknr Dato Formannskap og Arbeidsmiljøutval Ungdomsrådet Eldreråd Råd for likestilling av funksjonshemma Offentleg ettersyn Kommunestyre

2 Innhold Forord... 3 Samandrag Innleiing Rammevilkår... 4 Folketal... 4 Inntekter Finans... 8 a) Utbytte og renteinntekter... 8 b) Renteutgifter og avdrag... 8 c) Avsettingar bruk av fond Drift Til fordeling drift Rådmann Fellestenester Skule og barnehage Helse og omsorg Teknisk, næring og miljø Investeringar Vedlegg Årsverksplan frå kommunalsjefane Budsjettskjema 1A Budsjettskjema 1B Budsjettskjema 2A Budsjettskjema 2B

3 Forord Det vil vere to versjonar av dette dokumentet, jfr økonomireglementet pkt 2.3: 1. Første versjon er rådmannen sitt framlegg til politisk handsaming 2. Andre versjon er vedteke budsjett og økonomiplan Formannskapet har den 7. september 2015 gitt rådmannen ramme for økonomiplanen. FS-090/15 Vedtak: Formannskapet gjer rådmannen følgjande rammer for driftsbudsjettet: 1. Budsjett for 2016 i balanse utan avsetnad til fond 2. Økonomiplan for 2017 i balanse med avsetnad til fond kr 1 million 3. Økonomiplan for 2018 i balanse med avsetnad til fond kr 2 millionar 4. Økonomiplan for 2019 i balanse med avsetnad til fond kr 2 millionar For kvart innsparingstiltak som fører til reduksjon i tenestene krevs det politiske vedtak Formannskapet gjer følgjande ramme for investeringsbudsjettet: For alle år i budsjettet og økonomiplanen er ramma for investeringane 6 millionar med maksimalt låneopptak på 5 millionar. Samandrag Netto til fordeling til drift vert redusert i planperioden. Frå 2015 til 2016 er nedgangen i ramma på om lag 3,5 millionar. Med ein deflator på 2,9 % i 2015, som svarar til ei auke i kostnadene på 3,7 mill, vert det ein krevjande oppgåve å få budsjettet i balanse. Driftsnivået må ned med 7,2 millionar. Med ei gjennomsnittleg utgift per årsverk på kr , vert det 12 årsverk som må vekk. Det finnes ikkje driftsfond att, så innsparingstiltaka må settast i gang straks. Det trengs mange driftsforbetrande tiltak for å nå dei økonomiske måltala. Prognosen for inntekter og kapitalkostnader i perioden viser at ein reduksjon med 12 årsverk i 2016 ikkje er tilstrekkeleg for å halde balansen. Økonomiplanen vert lagt fram med ei underdekking for Ei løysing, i tillegg til vidare reduksjon i driftsnivået, kan vere å skrive ut eigedomsskatt på hus og hytter. Ein av føresetnadane for å berekne ramme for drift har vore å ta med renter og avdrag for nye låneopptak. Eit anna alternativ kan vere å bruke av elverkfondet til investeringane. 3

4 1. Innleiing Kommunelova har krav om at kommunestyret ein gong per år skal handsame og vedta ein rullerande økonomiplan, jfr KL 44. Det skal også vedtakast budsjett for komande kalenderår, KL 45. Det er eit krav at budsjettet skal vere realistisk og at det skal ha eit resultat som dekker renter, avdrag og nødvendige avsettingar, KL Norddal kommune legg fram budsjett 2016 og økonomiplan til samla handsaming og felles vedtak. Første år i økonomiplanen er budsjett for Kommuneplanen samfunnsdelen skisserar seks hovudmål. Endringsvilje og endringsevne Kommunal identitet NaKuHel (Natur, kultur og helse) Næringsutvikling Samferdsle Miljø og berekraftig utvikling Kommunal planstrategi for åra pekar ut vegen vidare mot: bulyst, førebyggande helsearbeid, tilrettelegging for friluftsliv, folkehelse, naturglede, næringsutvikling, samferdsel og berekraftig utvikling/miljø. I økonomiplanen er det teke omsyn til dei prioriteringane som er gjort i tidlegare planarbeid. Ein strammare økonomi gjer at driftsnivået må regulerast ned. Reduksjon i tenestetilbodet vert foreslått ut frå dei forslaga som kom fram i sak FS-094/ Rammevilkår Folketal Folketalet er viktig for kommunen på ulike måtar. Når det gjeld kommunen sin økonomi er det knytt til statleg tilskot per innbyggar, alderssamansetting, flyktningar, landbruk og avstand til større sentra. Statistisk sentralbyrå lagar prognoser for folketalsutvikling. Eit berekning utifrå ei middels nasjonal folketalsutvikling gjev følgjande tal for Norddal kommune: Endring Endring i prosent 0 år % 1-5 år % 6-12 år % år % år % år % år % år % år % 90 år eller eldre % % 4

5 Det er barnehagebarn og personar over 90 år som har størst nedgang i planperioden. Budsjetta for tenestene til disse brukarane må derfor regulerast ned. Det er berre aldersgruppa år som har ein auke år år år eller eldre år eller eldre Inntekter Frie inntekter er rammetilskot, skatteinntekter (frå private og naturressurskatt), eigedomskatt, inntekter frå konsesjonskraft og andre ikkje øyremerka statlege tilskot. Konsesjonsavgifter frå Tafjord Kraftproduksjon AS og Rauma Energi AS går inn i det kommunale næringsfondet og kan berre disponerast etter nærare fastsette retningslinjer. Desse er difor ikkje rekna inn under frie inntekter. 5

6 Skatt og rammetilskot KS si prognose med anslag på skatt og rammetilskott er på 114,3 millionar for 2016 og 113,6 millionar for resten av planperioden. Norddal (faste år 2015-prisnivå i perioden ) PROGNOSE 1000 kr Innbyggertilskudd (likt beløp pr innb) Utgiftsutjevning Overgangsordninger (INGAR fra 2009) Saker særskilt ford (inkl. helsestajon skolehelse og arbavg) Småkommunetilskudd Ordinært skjønn inkl bortfall av dif.arb.avg herav gradvis bortfall av dif.arbeidsgiveravgift Skjønn - tap endringer av inntektssytemet Kompensasjon Samhandlingsreformen RNB Sum rammetilsk uten inntektsutj Netto inntektsutjevning Sum rammetilskudd Rammetilskudd - endring i % 4,0-0,7 0,6-1,0 0,0 0,0 Skatt på formue og inntekt Skatteinntekter - endring i % -1,3 1,2 4,2 0,0 0,0 0,0 Sum skatt og rammetilskudd (avrundet) Sum - endring i % 1,9 0,0 2,0-0,6 - - Ekstra skjønn tildelt av fylkesmannen Norddal har hatt ein jamnare skatteinngang enn det som er landsgjennomsnittet. I prognosen er skatteinntektene økt frå 43,7 millionar i 2015 til 45,6 millionar i Det er knytt usikkerheit til prognosen, men den vert lagt til grunn for frie inntekter. Naturressursskatten er ein del av våre skatteinntekter og er om lag 10 millionar. Skatteloven 18-2 fastset at eigar av kraftverk skal betale naturressurskatten med 1,1 øre per kilowattime. Naturressursskatten vert utjamna i inntektsutjamninga i rammetilskotet. Uttrekk frå regjeringa si endring av vilkåra og oppgåvene i statsbudsjettet for 2016: Innafor veksten i kommunesektorens samla inntekter foreslår Regjeringen blant annet økte bevilgninger til følgende formål: Éin ekstra time naturfag i grunnskolen Økt lærlingtilskot Likeverdig behandling av kommunale og private barnehager nye dagaktivitetsplassar for heimebuande med demens Investeringstilskot til heildøgns omsorgsplasser 6

7 Eigedomsskatt Norddal kommune har i mange år skrive ut eigedomskatt på verk og bruk og dette vert også føreslått for perioden , med same beløp som i regulert budsjett for Dei største objekta som er skattlagt er Tafjord Kraftproduksjon AS sine anlegg. Reduksjonen i eigedomsskatt frå for Tafjord kom av at både produksjonsvolum og pris gjekk ned. Eigedomsskattegrunnlaget vert fastsett ut frå gjennomsnittsberekning for fem år. Ein har ikkje tilgang til opplysningane for komande år. Med føresetnad om stabil produksjon dei siste åra og ein oppnådd gjennomsnittspris lik kommunens sal av konsesjonskraft, er prognosen ein reduksjon på om lag kr Eigedomsskatt på hus og hytter har ikkje vore vedteke tidlegare år. På grunn av stor nedgang i andre inntekter knytt til kraft, kan det vere aktuelt å innføre dette. Rådmannen legg ikkje opp til at det skal gjennomførast i 2016, da det bør vere ei politisk drøfting først. Provenyen på eigedomsskatt på hus og hytter er avhengig av kva innslagspromille kommunen vil velje. Eit eksempel på mogleg belastning for eit gjennomsnittleg hus kan vere: Skatteetatens bustadsverdi Justert bustadsverdi, faktor Reduksjonsfaktor (30 %) Botnfrådrag Skattegrunnlag Eigedomsskatt etter 7 promille Frå matrikkelen er det henta ut eit utdrag av type bustader: Enebolig 384 Enebolig med sokkel 51 Våningshus 236 Tomannsbolig 31 Fritidsbygg 453 Helårsbolig benyttet som fritidsbolig 5 Våningshus benyttet som fritidsbolig 33 Garasjehus anneks til fritidsbolig 41 Det vil vere utgifter som følgjer med eigedomsskatt på hys og hytter. Første gongs taksering kan kome opp mot kr 2,5 millionar (erfaringstal frå andre kommunar). Det vil i tillegg vere behov for eit årsverk til administrering og klagebehandling. Konsesjonskraft Konsesjonar i samband med Tafjord Kraft si utbygging i Tafjord, gjev Norddal kommune høve til å ta ut konsesjonskraft, totalt 59,9 GWh. Kommunen kan ikkje nytte meir enn det ålmenne forbruket i kommunen. Møre og Romsdal fylke overtar og disponere det resterande. Etter eigen avtale med fylket har vi fått disponert ein del av deira volum, slik at i 2015 kunne vi ta ut om lag 41 GWh. Vi har avtale for 2015, og ventar på ny avtale for Norddal kommune disponerer konsesjonskrafta med å selje den vidare på årskontrakt

8 Prisen som må betalast til Tafjord Kraft AS vert fastsett av Olje- og Energidepartementet, og saman med kostnader for å ta ut krafta utgjer dette om lag 12 øre per KWh. Marknadsprisen på kraft var 26,2 øre/kwh i oktober 2015 mot 28,6 øre/kwh på same tid førre året. Med dette utgangspunktet kjem inntektene ned til kr , med same volum som i Finans a) Utbytte og renteinntekter Rekneskap Budsjett Økonomiplan (1000 kroner) Utbytte Tafjord Kraft Rente ansvarleg lån Tafjord Kraft Avkastning Elverk-fond Gevinst fond, urealisert Renter bankinnskott Andre renteinntekter, startlån Sum renteinntekter og utbytte Finansmarknaden har endra seg mykje i Verknaden av oljeprisen har gitt store ringverknader. For første gong etter at kommunen etablerte fondsforvaltninga, er urealisert tap på fond større en rente/utbytte. Det er vanskeleg å ha ei god prognose for korleis utviklinga på fonda vil utvikle seg i Det er lagt opp til ei avkastning på om lag 3 % og stabilitet i marknaden. Kraftprisane er låge, og det er forventa ves nedgang i utbyttet frå Tafjord Kraft AS. Ålesund kommune vil avgjere kva nivå på utbyttet kjem til å bli. Med det dårlege halvårsrekneskapet vil det ikkje vere ansvarleg å ta ut utbytte på størrelse med det som vart utbetalt i I vårt budsjettforslag er det lagt opp til vesentleg reduksjon. b) Renteutgifter og avdrag I 2015 har rentenivået gått vesentleg ned. Norges bank har kome med prognose om at styringsrenta vil vere under ein prosent i planperioden. 8

9 Nibor vil ligge noko over styringsrenta, og i tillegger tar Kommunalbanken og KLP kommunekreditt eit marginpåslag på nibor. I budsjettet og økonomiplan er det lagt inn renter på 1,75 % 2.0 %. Renteutgiftene er berekna ut frå nye låneopptak på 5 millionar kvart år i perioden. Rekneskap Budsjett Økonomiplan (1000 kroner) Renteutgifter kommunen Kalkulatoriske renter sjølvkost Renteutgifter eigedomsselskapet Sum renter Avdragsutgifter kommunen Avdragsutgifter eigedomsselskapet Sum avdrag Sum renter og avdrag Kalkulatorisk rente sjølvkost er berekna rente for investeringar innan renovasjon, vatn, avløp, slam, feiing og fjernvarme. Denne renta vert belasta dei ulike sjølvkostområde og motpost vert inntekt på budsjettskjema 1A. Kalkulatorisk rente går inn i grunnlaget ved fastsetting av årlege gebyr. c) Avsettingar bruk av fond Avskriving i kommunerekneskapet vert ikkje belasta drift, men vert ført på dei ulike tenestene i KOSTRA. Unntaka er sjølvkostområda, vatn, avløp, slam, renovasjon, feiing og fjernvarme. 9

10 Her vert dei einskilde områda belasta for avskriving og rekna inn i grunnlaget for fakturering. Motpost for desse avskrivingane vert ført som inntekt i budsjettet. Det er ikkje gjort avsettingar til disposisjonsfond i I 2017 er det budsjettert med 1 million og for åra 2018 og 2019 er det 2 millionar. Jamfør vedtak i formannskapet 24. august. Bruk av ubundne avsettingar er i høv KS-sak 097/13 der det vart gjort vedtak om å løyve kr til Kraft- og skredsenteret i Tafjord med finansiering frå elverkfondet. Når elverkfondet er brukt opp, må dette finansierast gjennom drifta. 4. Drift Rådmannen har over tid arbeidet med å finne løysingar for å redusere driftsnivået. Det har vore ein prosess med utgreiingar og forslag til tiltak. I tillegg til dei tiltaka som vart foreslått i FS-sak 094/14 kom det nye forslag i handsaminga av økonomiplanen i kommunestyret. Vedtekne tiltak: Økonomiplan for 2016 Reduksjon i sentraladministrasjon Fellesansvar skule/barnehage Eidsdal skule - årsverknad av reduksjon haust Syltebøen barnehage, administrasjon Barnevern, driftskostnader vertskommune NAV - årsverknad av reduserte årsverk Teknisk - årsverknad reduserte årsverk Teknisk - redusert beredskap brøyting Næring - naturforvaltar Pensjon For 2016 er det budsjettere med følgjande pensjonsutgift for å dekke betaling av premie: Fellesordninga og sjukepleiarar: 20 %. Det er det same som opphavleg budsjett i Lærarar 12 %. Kommunen får prognose på premieavvik frå KLP og SPK. Premieavviket er differansen mellom betalt premie og berekna kostnad. Premieavviket varierer mykje frå år til år. Prognosen for 2015 har endra seg i løpet av året. (1000 kroner) KLP SPK Amortisering Arbeidsgjevaravgift SUM Premieavvik Opphavleg prognose Ny prognose Prognose Positive tall er inntekt Negative tall er utgift 10

11 Premieavvik har tidlegare år vore lagt til skjema 1A. Dette stetter ikkje malen som er i forskrift om årsbudsjett for kommuner og fylkeskommuner. Premieavviket skal vere ein del av skjema 1B, og det er vald å legge ansvaret til rådmann. Lønns- og prisvekst Prisveksten for kommunale varer og tenester (deflator) var for 2015 anslått til 2,9 % i kommuneproposisjonen. I statsbudsjettet er deflator for 2016 anslått til å bli 2,7 %. KOSTRA Kostratala frå 2014 viser at Norddal kommune har låge utgifter på barnehage og høge utgifter på helse, skule, pleie og omsorg Netto driftsutgifter per innbygger 1-5 år i kroner, barnehager Netto driftsutgifter per innbygger 1-5 år i kroner, barnehager 11

12 Netto driftsutgifter til grunnskolesektor, per innbygger 6-15 år Netto driftsutgifter til grunnskolesektor, per innbygger 6-15 år Netto driftsutgifter pr. innbygger i kroner, pleie- og omsorgtjenesten Netto driftsutgifter pr. innbygger i kroner, pleie- og omsorgtjenesten 12

13 Utvalgte nøkkeltall, kommuner Norddal Kostragruppe Ørskog 1525 Stranda Møre og Romsdal Frie inntekter i kroner per innbygger Langsiktig gjeld i prosent av brutto driftsinntekter 214,4 196,2 290, ,3 Netto lånegjeld i kroner per innbygger Prioritering Netto driftsutgifter, administrasjon og styring, i kr. pr. innb Netto driftsutgifter til kyrkje og gravplasser pr. innbygger i kroner Netto driftsutgifter per innbygger 1-5 år i kroner, barnehager Netto driftsutgifter til grunnskolesektor, per innbygger 6-15 år Netto driftsutgifter for kultursektoren per innbygger i kroner Korrigerte brutto driftsutgifter til kommunale musikk- og kulturskoler, per bruker Netto driftsutgifter pr. innbygger i kroner, kommunehelsetjenesten Netto driftsutgifter pr. innbygger i kroner, pleie- og omsorgtjenesten Netto driftsutgifter til fysisk planlegging, kulturminner, natur og nærmiljø per innbygger Netto driftsutgifter i kr pr. km kommunal vei og gate Nto driftutg. til landbruksforvaltning og landbruksbasert næringsutvikling pr. innb Nto driftutg. til tilrettelegging og bistand for næringslivet pr. innb Netto driftsutgifter til beredskap mot brann/ulykker pr. innbygger Netto driftsutgifter til kommunal eiendomsforvaltning per innbygger I rådmannen sine forslag til rammer for dei ulike sektorane, er det lagt vekt på å ta ned driftskostnadene for dei områda der kommunen har høge kostra-tal. 13

14 Til fordeling drift Rådmann I økonomiplanen for var det vedteke reduksjon i sentraladministrasjonen på kr Rådmannsleiinga er redusert med eit årsverk, der årsverket er overført til annan sektor. Årsverk Årsverksplan Årsmelding Faste stillingar Rådmann Politisk styring 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Rådmannsleiing 3,0 2,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Sum Rådmann 4,0 3,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Politisk styring Det var val i 2015, og ekstra kostnader var berekna til kr Budsjettet for politisk leiing tar utgangspunkt i Reglement for godtgjering til folkevalde. Godtgjerslene vert rekna ut frå grunnbeløpet i folketrygda, og det aukar kvart år. Det er ikkje noko effektiviseringspotensiale i dette budsjettområdet, og rådmannen har teke omsyn til dette i si tildelte ramme. Revisjon Det er ikkje kome budsjettforslag frå kommunerevisjonen. Budsjettposten er berekna ut frå ei auke etter deflator. Rådmannsleiinga I rådmannsleiinga er det berre eit årsverk frå Årsverket for assisterande rådmann er flytta til sektor for helse og omsorg. Reservert lønsoppgjer Verksemdene har ikkje tatt med dei lønskostnadene som vil kome på grunn av dei lokale forhandlingane. For at verksemdene skal få godskrive dette, er det tatt med i den overordna budsjettposten. Reservert består av: Auking leiarløner etter lønsforhandling 2015 kr Sentralt oppgjer 2016 kr Arbeidsgjevaravgift kr Pensjonspremieavviket er omtala på overordna nivå under drift. Kyrkja og andre livssyn Tilskot til Storfjord kyrkjelege fellesråd vert foreslått på same kronenivå som for Det har vore stort press på kommunen for å auke ramma. Ut frå kostra-tala som viser kva kvar av dei samarbeidande kommunane bidrar med, ligg Norddal i toppen. I eit samarbeid bør kvar kommune yte mest mogleg likt i høve folketal. Tilskot til andre livssynsorganisasjonar vert utbetalt etter oppgåve over medlemmer som vi får frå Brønnøysundregistra. 14

15 Rådmann Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Forslag frå verksemdsleiar Rådmannen si ramme Politisk styring Revisjon Rådmannsleiing Reservert lønsoppgjer Pensjonspremieavvik Kyrkja Andre livssyn Sum Fellestenester I økonomiplanen for var det ikkje vedtak om tiltak for å redusere utgiftene i fellestenestene. Etter ny organisering har Fellestenestene fått fleire ansvarsområder. I tillegg til servicetorget er det IKT, info/kommunikasjon, beredskap, økonomiavdeling og personalavdeling. Årsverksplan Årsmelding Årsmelding faste stillingar Fellestenester Fellestenester 11,2 10,7 8,7 8,2 8,0 8,0 8,0 Informasjon 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Flyktningteneste 1,0 1,0 1,0 1,0 Beredskap 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 Sum Fellestenester 11,4 10,9 9,3 9,6 9,4 9,4 9,4 Einingsleiar meiner at det kan vere muleg å redusere fellestenestene med 0,5 årsverk på grunn av at fleire og fleire manuelle oppgåver vert bytta ut med elektroniske løysingar. Beredskap og informasjon er i kombinasjon med andre stillingar i anna eining og prosjekt. Eventuell personalressursar til å gjennomføre oppgåvene med døropnartenesten er ikkje teke med. Fellestenester Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Forslag frå verksemdsleiar Rådmannen si ramme Fellestenester Flyktningteneste Beredskap Sum

16 Skule og barnehage Skule og barnehage, kultur og barnevern har fire vedtekne tiltak som skal gi reduksjon i budsjettet i Økonomiplan for 2016 Fellesansvar skule/barnehage Eidsdal skule - årsverknad av reduksjon haust Syltebøen barnehage, administrasjon Barnevern, driftskostnader vertskommune Fellesansvar skule/barnehage er redusert med kr i høve opphavleg budsjett for Eidsdal skule har årsverknad av redusert årsverk, men sentrale lønsforhandlingar har gitt lønsauke. Syltebøen barnehage vil reduserte driftsnivået med å ha barnehagen stengt ein periode om sommaren. Det har ikkje lukkast å få på plass ein betre avtale for barnevernet. Innsparingspotensialet kjem ikkje i Barnetalet har gått ned dei siste åra. Årsverkstala har ikkje hatt tilsvarande reduksjon år år Årsverksplan frå kommunalsjef: Årsverksplan Årmelding Årsmelding faste stillingar Skule og barnehage Felleområde skule/bhg 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Valldal skule + SFO + VO 29,7 29,0 29,9 29,9 29,9 29,9 29,9 Eidsdal skule + SFO 11,8 12,4 12,7 12,7 10,6 10,6 10,6 Mindre klassedeling Dalsbygda barnehage 4,2 4,3 4,3 4,7 4,3 4,3 4,3 2 grupper - Auke barn 1 gruppe - færre barn Syltebøen barnehage 14,4 14,4 14,9 15,2 14,0 13,0 13,0 Legg Assistent enkeltbarn ned Fjørå Kulturskulen 3,8 3,1 3,1 3,1 3,1 3,1 3,1 Kultur 1,5 1,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Frivilligsentralen 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Bibliotek 1,6 1,4 1,4 1,4 0,8 0,8 0,8 Pensjonering, redusert opning Sum Skule og barnehage 68,5 67,6 68,3 69,0 64,7 63,7 63,7 Fellesområde skule barnehage Kostnader til internatskule fell bort i

17 Valldal skule Hausten 2015 har skulen fått ein elev med behov for norskopplæring. Det har i tillegg vore sett inn ekstra personalressursar til ein elev med ekstra behov, og på grunn av vidareutdanning. Det har gitt ei auke på 0,9 årsverk. Det er ikkje budsjettert med utgifter til opplæring av flyktningar. Eidsdal skule Etter omstillingsplanen skulle Eidsdal skule redusere med 1,3 årsverk frå hausten Det har vore ei auke på 0,3 årsverk på grunn av vidareutdanning og prosjekt med verdsarvskulen. Dalsbygda barnehage Talet på barn som soknar til Dalsbygda barnehage har auka, og det vil krevje 2 grupper. Personalressursen er foreslått auka med 0,4 årsverk. Syltebøen barnehage Det er ønskje om assistentressurs til enkeltbarn og ein ressurs til styrarassistent. Kulturskulen Etter omstillingsplanen skulle kulturskulen redusere med 0,8 årsverk frå hausten Årsverka er ikkje redusert på grunn av stort søkjartal hausten Fleire elevar har auka inntektene. Kulturskulen vil få ansvar for UKM frå Kultur Kultur har redusert med eitt årsverk, der 0,5 årsverk var ein reduksjon etter omstillingsplanen. Ytterlegare 0,5 årsverk er tatt ned på grunn av overføring til anna sektor. Barnevern Avtalen med Skodje kommune er sagt opp, og det er forhandlingar om ny avtale med betre økonomiske vilkår for Norddal kommune. Utkast til ny avtale vil kome innan 26.oktober. Bemanningsplanen som kommunalsjef har vil ikkje stette krava om ein reduksjon i driftsnivået i Auke i personalressursar i barnehagane kan ikkje gjennomførast, med mindre det vert tilsvarande reduksjon i andre områder. Det vil vere naudsynt å sette i verk tiltaka tidlegare, og det vert naudsynt med fleire tiltak. Rådmannen vil kome med enkeltsaker med grundige analyser av moglege tiltak der behov, kompetanseutfordringar og andre forhold vert belyst. Dei ulike tiltaka som er drøfta er: 1. Ei ungdomsskule frå hausten Barnehagetilbod i oppvekstsenter i Eidsdal 3. Lokalisering av barnehagetilbod for nordsida 4. Bibliotektilbod i Eidsdal samordna med skulebiblioteket 5. Redusere kulturadministrasjonen 6. Redusere tilbodet i kulturskulen 7. Reduserte tilskot til kulturformål 8. Vurdere frivilligsentralen 17

18 Rådmannen har gitt skule og barnehage ei stram ramme, som ligg langt under dei behova som einingsleiarar og kommunalsjef har kome med. Skule og barnehage Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Forslag frå kommunalsjef Rådmannen si ramme Fellesansvar skule/barnehage Valldal skule Eidsdal skule Dalsbygda barnehage Syltebøen barnehage Kulturskulen Kultur Frivilligsentralen Bibliotek Barnevern Sum Helse og omsorg I økonomiplanen for var det vedteke reduksjon i NAV, årsverknad av redusert årsverk i 2015 med kr Dette er gjennomført. Vedtak om å redusere med ytterlegare 4 plassar på institusjon (kr ) og ein reduksjon i legeårsverk tilsvarande kr har ikkje vore mogleg å gjennomføre i 2015, og kommunalsjef har ikkje tatt det med i budsjettforslaget. Årsverksplan Årsmelding Årsmelding faste stillingar Helse og omsorg Fellesområde helse/plo 1,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Helse 9,0 9,0 8,6 8,1 8,1 8,1 8,1 Sosial-NAV 1,0 1,0 1,0 0,5 0,5 0,5 0,5 Pleie og omsorg - heimetenester 37,6 37,5 37,9 34,5 34,5 34,5 34,5 Pleie og omsorg - institusjon 40,5 40,5 38,7 36,1 36,1 36,1 36,1 Sum Helse og omsorg 88,1 87,9 87,2 81,2 81,2 81,2 81,2 Fellesområde helse/plo Fellesområdet er nyoppretta for I tillegg til kommunalsjef er det eit årsverk på merkantile oppgåver i institusjon og heimetenestene. Helse I budsjettet for 2015 var det opphavleg vedteke å ta ned driftsnivået med kr Det har ikkje vore mogleg, og i budsjettregulering er dette justert. Helseavdelinga har vanskar med kontinuitet i legedekkinga.. Det var ikkje søkjarar med tilfredsstillande kompetanse på stillinga som kommunelege, og lege må mellombels leigast inn gjennom vikarbyrå. Frå har Norddal kommune avtale med Ålesund kommune om nattlegevakt. Det er søkt om å vere med på vaktordning for ettermiddag saman med Ørskog, Stordal, Skodje og Vestnes. Avtalen er ikkje klar per dato. Dette kan redusere risiko og kostnad monaleg. Reduksjon med 0,5 årsverk for psykiatrisk sjukepleiar er gjort gjennom vakanse. 18

19 Sosial-NAV I omstillingsprosessen som er gjennomført, er årsverket redusert frå 1 til 0,5. Pleie og omsorg I budsjettet for 2016 er det redusert med 2,5 årsverk på heimeteneste nord og 0,9 på sør. Institusjon er planlagt med ein reduksjon på 2,6 årsverk. Reduksjonen er gjort ut frå ei planlagt rasjonalisering av drifta. Helse og omsorg Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Forslag frå kommunalsjef Rådmannen si ramme Fellesområde helse/plo Helse Sosial-NAV Pleie og omsorg - heimetenester Pleie og omsorg - institusjon Sum På grunn av løns- og prisstigning (deflator) kjem budsjettforslaget for helse og omsorg på eit høgare kronebeløp enn regulert budsjett for Dei reduksjonane som er gjort i årsverk vil ikkje vere tilstrekkeleg for å få eit budsjett i balanse. Rådmannen vil kome med saker til kommunestyret der ein tar sikte på å redusere driftsnivået ytterlegare. Ein reduksjon på inntil kr på helse kan kome dersom ein lukkast i å få ein avtale om større legevaktdistrikt på ettermiddag. Det kan på nytt vurderast om reduksjon i plassar på sjukeheimen kan gjennomførast i Likeeins om det er mogleg med reduserte årsverk i tenesta for personar med nedsett funksjonsevne og støttefunksjonane på institusjon (kjøkken og reinhald). Teknisk, næring og miljø Etter omstillingsplanen var det i økonomiplan gjort vedtak om tiltak med reduksjon i teknisk og næring. Økonomiplan for 2016 Teknisk - årsverknad reduserte årsverk Teknisk - redusert beredskap brøyting Næring - naturforvaltar Å redusere med eit årsverk på planleggar vert ikkje foreslått i budsjettet. Ein planleggar er vesentleg i arbeidet med å utvikle kommunen. Redusert beredskap er med i arbeidet med utlysing av anbod på brøytetenestene i Naturforvaltar er ikkje teke med i årsverksplanen eller budsjettforslaget. Rådmannen har sett i gang arbeidet med å slå saman eigedomsforvaltninga med næring og tekniske tenester. Arbeidet er i startfasen, og det foregår en sektordanning som også inkluderer en gjennomgang/fornyet personalplan. 19

20 Årsverksplan Årsmelding Årsmelding faste stillingar Teknisk næring og miljø Teknisk drift 3,8 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Teknisk drift - sjølvkost 1,0 1,0 0,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Plan bygg oppmåling 2,0 2,0 1,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Næring 2,8 2,8 2,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Næringsfondet 1,0 1,0 1,0 1,0 Eigedomsforvaltning 12,5 12,5 12,4 9,4 9,4 9,4 9,4 Sum 22,1 21,8 18,9 17,9 17,9 17,9 17,9 Teknisk avdeling Det var opphavleg ikkje budsjettert med vedlikehald av gatelys i Det viste seg at det vart mange lyspunkt som ikkje fungerte. Det vart ein risiko for trafikksikkerheita, og budsjettet er regulert hausten Løyvingane til vedlikehald av vegar vart auka i Inntil ein har klart å ta ned drifta på andre sektorar må vedlikehaldsarbeid utsetjast. Bruk av sommarvikarar til plenklipp og anna arbeid må reduserast. Med dei investeringsbudsjetta som kjem i komande år vil teknisk avdeling få færre prosjekt å administrere. Ressursforbruket og fordeling av kostnadene i TSSN bør vurderast. Teknisk drift sjølvkost Sjølvkostområda skal i utgangspunktet balansere. På renovasjon er det eit negativt fond på 1,6 millionar per , som må dekkast inn over 4 år. Ut frå berekningane skal området ta inn kr meir enn å dekke årets kostnader. På utgiftssida har vi kostnadene med fjernvarmeprosjektet som gir ein kostnad på kr Det er planlagt eit årsverk på vassverk. Plan bygg oppmåling Det vil vere naudsynt å tilsette ein planleggar. Med deling av utgiftene mellom Stordal og Norddal vil eit årsverk utgjere om lag kr Brann- og oljevern I 2015 var det ei vesentleg auke på opphavleg budsjett i høve året før. Det har vist seg at det har vore mogleg å redusere budsjettet litt i Næring og miljø Det var vedteke at næringsavdeling skulle ha 50% stilling som naturforvaltar. På grunn av at den som var tilsett i stillinga sa opp, vart stillinga ledig. Det er vald å halde denne stillinga vakant på grunn av den økonomiske situasjonen. Stillinga er ikkje foreslått vidareført. 20

21 Næringsfondet Strategisk næringsplan er under arbeid, og rådmannen vil gi føringar for bruken av næringsfondet: Rekneskap Budsjett Budsjett Konsesjonsavgift Bruk Tilskot til næringslivet Tilskot Landbruk NordVest Næringsavdeling DGT AS Døropnarprosjektet Døropnarteneste, eiget personale Førstelineteneste LUK arbeidsinnvandring Breiband - anleggsbidrag Flomskade Møtekostnader Renter og avdrag på utlån Avsetnad til fondet Bruk av fondet Oppbygging av tenester i eigenregi Avtalen om døropnarprosjektet gjekk fram til 1. juli. Etter denne dato har fellestenestene teke hand om oppgåvene. Destinasjon Geiranger Trollstigen AS er vedteken avvikla som selskap. Rådmannen ønskjer at næringsutviklinga i større grad vert styrt av kommunen sine eigne tilsette. Ein av årsakene til at arbeidet bør gjennomførast i eigen organisasjon er reglane om offentleg anskaffelse der ein ikkje kan tildele oppdrag til verksemder utan konkurranse via Doffin. Ein annan årsak er at kommunen skal nedbemanne, og overtalige tilsette kan verte tilbydd anna arbeidsoppgåver. Eigedomsforvaltning Det er foreslått stor reduksjon i årsverk på eigedomsforvaltninga. Mange timeverk av vedlikehaldstilsette har dei siste åra vore brukt til arbeid på byggeprosjekt i investeringsbudsjettet. Med nesten ingen investeringsprosjekt på bygg og anlegg dei komande åra vil føre til at det ikkje er oppgåver for alle tilsette. Administrasjonsarbeidet vil bli redusert noko, og det er naudsynt å redusere bemanninga på dette området. Ei nærmare utgreiing med bemanningsplan vil bli utarbeid. 21

22 Budsjettforslag for sektor teknisk, næring og miljø frå 1. januar 2016: Teknisk næring og miljø Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Forslag frå kommunalsjef Rådmannen si ramme Teknisk drift Teknisk drift - sjølvkost Plan bygg oppmåling Brann- og oljevern Næring Næringsfondet Eigedomsforvaltning Sum Investeringar Kommunalsjefane har kome med investeringsbehova, og rådmannen har prioritert innfor ramma. Budsjettskjema 2B Budsjett 2016 Innspel Budsjett 2016 Prioritert ekommune Sunnmøre IKT-plan Sum fellestenestene Acos, Visma, arkiv journaler helse, kvalitetssystem, Valldal skule Forprosjekt Eidsdal skule Syltebøen barnehage Utbetringar Valldal skule Sum skule - barnehage Utgreiing i 2016, bruk frå løyvinga i 2015 Forprosjekt omsorgsbustader Løyving 2015 vert for lite Arbeidsmiljøtiltak omsorgsbustad Eidsdal Sum helse og omsorg Veganlegg Asfaltering Utskifting ferister Hallstadvegen Oppgradering gatelys Tafjord Utgreiing i 2016 med sak til kommunestyret Utgreiing i 2016 med sak til kommunestyret Fjernvarmeanlegg - tilknyting Tilknyting hotellet Utgreiing i 2016 med sak til Hovedvassplan-Valldal Vassverk kommunestyret Vassverk utbygging

23 Muribugen Avløpsplan Deponiplass reint materiale Kaldtlager Djupøyna Gravemaskin Tankbil Valldal Utkjøp av leasa bilar Utskifting av traktor Sum FDV Regulering Omenås bustadfelt Tettstadutvikling Sum plan-bygg Bygg Valldal Fjernvarme AS Har vore sak i kommunestyret Sum næring Lagerbygg Sylte Utgreiing av teknisk - kaldlager Rullestolrampe Norddal Diverse Sylte kyrkje/kyrkjegard Under kr drift Sum kyrkja Å investere i nye og forbetra elektroniske verktøy gjer at manuelle arbeidsoppgåver vert mindre, og kan gi innsparing på ressursbruken. Norddal kommune er forplikta til å vere med på investeringane i ekommune Sunnmøre. Eidsdal skule treng rehabilitering, og det vert prioritert å starte planarbeidet i Behovet for ombygging av bustadane er skissert i strategidokumentet for pleie og omsorg. Forprosjektet har ei løyving i 2015, men den vil ikkje vere tilstrekkeleg. Omsorgsbustadane i Eidsdal treng renovering av garderobane. Investering i kundesentral for fjernvarme vil kome i samband med bygging av nytt hotell. Leasingavtalane for bilane går ut våren Det vil vere mest økonomisk om bilane vert kjøpt ut i staden for å inngå nye leasingavtalar. Kommunen har eit mål om å prioriter bulyst. Å investere i attraktive byggefelt kan vere eit tiltak for å oppfylle målet. Planarbeid i 2016 med opparbeiding seinare. Tettstadutvikling vart vedteke i økonomiplan Det er gjort vedtak i kommunestyret om å forhandle om kjøp av lokale for fjernvarmeproduksjonen. Kyrkja i Norddal er ikkje tilgjengeleg for rullestolbrukarar. 23

24 Innlån for vidare utlån Det er ikkje lagt inn innlån frå Husbanken for vidare utlån som Startlån i Det står framleis om lag kr 2 mill ubrukt til dette formålet. Kjøp av andelar Budsjettert kjøp av aksjar og andelar er pliktig eigenkapitalinnskot i KLP. Eigenkapitalinnskotet er heimla i vedtektene til KLP, 2-3. Vi kan ikkje låne for å finansiere dette innskotet, og finansieringa vert å bruke av frie investeringsfond. 24

25 6. Vedlegg Årsverksplan frå kommunalsjefane Årsverksplan Årsmelding Årsmelding faste stillingar Rådmann Politisk styring 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Rådmannsleiing 3,0 3,0 2,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Sum Rådmann 4,0 4,0 3,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Fellestenester Fellestenester 11,2 10,7 8,7 8,2 8,0 8,0 8,0 Informasjon 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 Flyktningeteneste 1,0 1,0 1,0 1,0 Beredskap 0,4 0,2 0,2 0,2 0,2 Sum Fellestenester 11,4 10,9 9,3 9,6 9,4 9,4 9,4 Helse og omsorg Fellesområde helse/plo 1,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Helse 9,0 9,0 8,6 8,1 8,1 8,1 8,1 Sosial-NAV 1,0 1,0 1,0 0,5 0,5 0,5 0,5 Pleie og omsorg - heimetenester 37,6 37,5 37,9 34,5 34,5 34,5 34,5 Pleie og omsorg - institusjon 40,5 40,5 38,7 36,1 36,1 36,1 36,1 Sum Helse og omsorg 88,1 87,9 87,2 81,2 81,2 81,2 81,2 Skule og barnehage Felleområde skule/bhg 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Valldal skule 29,7 29,0 29,9 29,9 29,9 29,9 29,9 Eidsdal skule 11,8 12,4 12,7 12,7 10,6 10,6 10,6 Dalsbygda barnehage 4,2 4,3 4,3 4,7 4,3 4,3 4,3 Syltebøen barnehage 14,4 14,4 14,9 15,2 14,0 14,0 14,0 Kulturskulen 3,8 3,1 3,1 3,1 3,1 3,1 3,1 Kultur 1,5 1,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Frivilligsentralen 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Bibliotek 1,4 1,4 1,4 1,4 1,0 1,0 1,0 Sum Skule og barnehage 68,3 67,6 68,3 69,0 64,9 64,9 64,9 Teknisk, næring og miljø Teknisk drift 3,8 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Teknisk drift - sjølvkost 1,0 1,0 0,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Plan bygg oppmåling 2,0 2,0 1,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Næring 2,8 2,8 2,0 1,0 1,0 1,0 1,0 Næringsfond 1,0 1,0 1,0 1,0 Eigedomsforvaltning 12,5 12,5 12,4 9,4 9,4 9,4 9,4 Sum Teknisk, næring og miljø 22,1 21,8 18,9 17,9 17,9 17,9 17,9 Årsverksramme

26 Budsjettskjema 1A Budsjettskjema 1A Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Budsjett Skatt på inntekt og formue Naturressursskatt Ordinært rammetilskott Skatt på eigedom Konsesjonskraft Sum frie disponible inntekter Renteinntekter og utbytte * Gevinst finansielle instrumenter Renteutgifter, provisjonar og andre finansutgifter * Kalkulatoriske renter sjølvkost Tap finansielle instrumenter Avdrag på lån * Netto finansinntekter/utgifter Til dekning av tidligare års meirforbruk Til ubundne avsettingar Til bundne avsettingar Bruk av tidligere års mindreforbruk 0 0 Bruk av ubundne avsettingar Bruk av bundne avsettingar Netto avsettingar Motkonto kapitalkostn. sjølvkost Overført til investeringsrekneskapet Til fordeling drift Sum fordelt til drift (fra skjema 1B) Rekneskapsmessig meir (-)/- mindreforbruk * Finansinntekter/utgifter i Norddal Eigedomsselskap KF er tatt med i rekneskap 2014 for å få samanlikningstal 26

27 Budsjettskjema 1B Budsjettskjema 1B Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Budsjett Rådmann Fellestenester Skule og barnehage Helse og omsorg Teknisk, næring og miljø Fordelt til drift Budsjettskjema 2A Budsjettskjema 2A Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Budsjett Investeringar i anleggmiddel Utlån og forskoteringar Kjøp av aksjar og andelar Avdrag på lån Dekning tidl års meirforbruk Avsetningar 0 Årets finansieringsbehov Finansiert slik: Bruk av lånemidlar Inntekter frå sal av anleggsmidlar Tilskott til investeringar Kompensasjon for mva Mottatte avdrag på lån og refusjonar Andre inntekter Sum ekstern finansiering Overført frå driftsrekneskapet Bruk av tildl års udisponert Avsett til bundne investeringsfond Bruk av avsetningar Sum finansiering Udekka/udisponert

28 Budsjettskjema 2B Budsjettskjema 2B Rekneskap 2014 Regulert budsjett 2015 Budsjett 2016 ekommune Sunnmøre Fiberutbygging - anleggsbidrag IKT-plan Rullestolrampe Norddal Sum Sentraladministrasjon Forprosjekt Eidsdal skule Syltebøen barnehage Utbetringar Valldal skule Inventar bibliotek Sum skule - barnehage Elektronisk meldingsutveksling Vaskeutstyr heimetenesta Dagsenter demente Forprosjekt omsorgsbustader Arbeidsmiljøtiltak omsorgsbustad Eidsdal Sum helse og omsorg Veganlegg Asfaltering Utskifting ferister Hallstadvegen Oppgradering gatelys Tafjord Flytting FDV/brannstasjon Vegkryss ødegård Gatelys LED-lampar Rekkverk Raudsbrua og Grønningsbrua Fortausparsell Veg på Grønning Fjernvarmeanlegg - tilknyting Opparbeiding Murigrandane Muriparken Hovedvassplan-Valldal Vassverk Vassverk utbygging Adresseprosjekt skilting Idrettsbane Eidsdal Muribugen Avløpsplan Tømmestasjon bobil Deponiplass reint materiale Kaldtlager Djupøyna Gravemaskin

29 Tankbil Valldal Utkjøp av leasa bilar Utskifting av traktor Regulering Omenås bustadfelt Tettstadutvikling Brannvesen - nødnett Produksjonsanlegg varme/kulde Elektrokjel fjernvarmeanlegg Bygg Valldal Fjernvarme AS Sum teknisk, næring og miljø