Innhald. Føreord Innleiing... 13

Transkript

1 Innhald Føreord Innleiing Kapittel 1: Det førstatlege sambandet ( ): Oppløysinga av Vest-Romarriket Kristninga og oppløysinga av Vest-Romarriket Roma vert hærteken Pavekyrkja, misjonering og skapinga av eit kristent økumene 24 Folkevandringane og etterfølgingsstatane Langobardriket Den iberiske halvøya og Dei britiske øyane Oppsummering Kapittel 2: Karolingartida Karl den store og karolingarrenessansen Maktstrukturar og styringsproblem Det urolege hundreåret, Føydalisme Pavekyrkja på 800- og 900-talet Oppsummering Kapittel 3: Territorialstaten ( ): Nokre generelle tendensar 48 Demografisk og økonomisk vekst Den sosiale orden Byar og urbanisering Kyrkja og den tidlege reformrørsla Investiturstriden Oppsummering

2 Kapittel 4: Statsdanning i sentrum Det ottonske Tyskland Det tysk-romerske riket under dei saliske kongane Fredrik Barbarossa og Italiapolitikken Capet-dynastiet etablerer seg i Frankrike Frankrike ekspanderer England før den normanniske erobringa England under dei angevinske kongane Oppsummering Kapittel 5: Den vesteuropeiske periferien Kolonisering i nordvest: Skottland, Wales og Irland Politisk fragmentering på den italienske halvøya Frå islamsk overherredøme til politisk fragmentering på Den iberiske halvøya Oppsummering Kapittel 6: Den austlege periferien Frå khazarriket til Rusriket Konsolidering og vekst Det tidlege Polen Enden på den fyrste Piast-staten Ungarn: frå stammesamband til sameining Ungarn på 1100-talet Böhmen Oppsummering Kapittel 7: Den administrative staten ( ): Det sosioøkonomiske bakteppet Økonomisk utvikling, demografi og pestepidemiar Den sosiale orden Byen Landsbygda Oppsummering

3 Kapittel 8: Endra sentrumskonstellasjonar Stordomstida til pavedømet Krosstoga Avignonpavedømet og det store skismaet Frankrike under Capet-huset Filip IV og striden med pavedømet Den franske vegen Politiske omkalfatringar i England Magna Carta Baronopprøret og framveksten av parlamentet Hundreårskrigen Frankrike og England i seinmellomalderen Oppsummering Kapittel 9: Nye periferikonstellasjonar i vest Erobringsstrategiar og kamp for sjølvstende i nordvest Fragmentering av det tysk-romerske riket Holland, Flandern og framveksten av Nederland Framveksten til dei maritime republikkane i Nord-Italia Periferien i sør på offensiven Burgund Oppsummering Kapittel 10: Den austlege periferien Den mongolske erobringa Regional konsolidering i det europeiske Russland Polen på 1200-og 1300-talet Unionen mellom Polen og Litauen Ungarn på 1200-talet Den angevinske perioden i Ungarn Böhmens stordomstid på 1200-talet Böhmen og husittrørsla Oppsummering

4 Kapittel 11: Den dynastiske staten ( ): Renessanse, reformasjon og prisrevolusjon Renessansen Prentepressa Økonomisk utvikling Byen Landsbygda Mellomalderske føresetnader for reformasjonen Martin Luther og reformasjonen Verknadene av reformasjonen Den katolske motreformasjonen Oppsummering Kapittel 12: Reformasjonen i praksis Rosekrigane og England under tudorkongane Reformasjonen i England Den katolske reaksjonen og det protestantiske svaret Det engelske samveldet Frankrike Frankrike under religionskrigane Frå periferi til dynastisk stormakt Spania Karl V og den spanske arven Spania som dynastisk stormakt Kamp for sjølvstende i Nederland Unionen i Utrecht og lausrivinga frå Spania Frå republikk til europeisk stormakt Politisk tenking på 1500-talet Oppsummering Kapittel 13: Trettiårskrigen, eineveldet og den engelske borgarkrigen Trettiårskrigen Frå religiøs strid i Böhmen til europeisk storkonflikt Freden i Westfalen Den eineveldige staten Den franske eineveldige staten

5 Frankrike under Richelieu og Marillac Engelsk konstitusjonelt monarki og fransk einevelde Mot borgarkrig i England Den engelske borgarkrigen Oppsummering Kapittel 14: Den austlege periferien Russland under Ivan III og Ivan IV «Den urolege tida» Polen-Litauen: frå union til samvelde Det polsk-litauiske samveldet Ungarn på 1400-talet Ungarn under habsburgstyre Oppsummering Kapittel 15: Einskapsstaten ( ): Etableringa av eit nytt statssystem i Vest-Europa Frankrike under Ludvig XIV Frondeopprøret og økonomisk utvikling På veg mot den franske revolusjonen England: frå republikk til kongedøme Bakgrunnen for den engelske revolusjonen «Den ærerike revolusjonen» Frå «den ærerike revolusjonen» til hannoverkongane Det hannoverske England Den nederlandske republikken Katastrofeåret og gjenreisinga Politisk tenking på 1600-talet Den engelske republikanske tradisjonen Thomas Hobbes og John Locke Oppsummering Kapittel 16: Nye sentrum og periferikonstellasjonar Habsburg ekspanderer Med blikket vendt austover Den spanske arvefølgjekrigen

6 Framveksten av Brandenburg-Preussen Reform av staten Utanrikspolitiske prosjekt under Fredrik III Mot eit byråkratisk einevelde Politisk fragmentering på den italienske halvøya Frå krise til ny stabilitet i Spania Oppsummering Kapittel 17: Oppløysinga av det austlege Sentral-Europa? På veg mot russisk imperiestatus Konsolideringa av imperiet Det polsk-litauiske samveldet på 1600-talet Delinga av Polen-Litauen Oppsummering Litteratur Register