فهرست 2-1 تاریخچة رایانه و انواع رایانهها شناخت مادربورد رایانه و اجزاي آن نرمافزارهاي سودمند و کامپایلرها...42

Transkript

1 3 فهرست پیشگفتار... 7 فصل اول: رایانه و تاریخچة آن مقدمه تاریخچة رایانه و انواع رایانهها قسمتهای اساسی یک رایانه پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع فصل دوم: سختافزار رایانه چیست مقدمه تعریفهای اولیه اجزای اصلی سختافزار رایانه حافظهها شناخت مادربورد رایانه و اجزاي آن پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع فصل سوم: دستگاههای ورودی و خروجی مقدمه انواع دستگاههاي ورودي دستگاههای خروجی دستگاههای ورودی/ خروجی پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع فصل چهارم: نرمافزار رایانه چیست... فهرست مقدمه نرمافزارهاي سيستمي و انواع آن نرمافزارهاي سودمند و کامپایلرها زبانهاي برنامهنويسي آشنایی با ویندوز حسابهای کاربری و برقراري ارتباط با ویندوز ایجاد و مدیریت حساب کاربری خروج از ويندوز مديريت فايلها و پوشهها پسزمينة سفارشي و محافظ صفحه بررسی خصوصیات درایوها و فایلها Redo و Undo عملکرد کلیدهای Alt+Ctrl+Delete حذف و اضافهکردن برنامهها...51

2 تنظیمات زبان و کشور برخی از کلیدهای میانبر ویندوز مديريت پيشرفته در ویندوز خط فرمان ویندوز آشنایی با سیستمعامل لینوکس آشنايي با تاريخچة سيستم نرمافزارهاي متن باز ويژگيهاي سيستمعامل لينوكس آشنايي با توزيعهاي متداول سيستمعامل لينوكس لینوکس Red Hat و... Fedora اصول راهاندازي رایانه با سيستمعامل لينوكس پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع... فصل پنجم: معرفی چند نرمافزار کاربردی مقدمه آشنایی با نرمافزار... Word آشنایی اولیه با نرمافزار... Microsoft Word اصول کار با نماهای مختلف سند آشنایی با سبک و کاربرد آن اصول قالببندی متن اصول کار با خطکش اصول کار با پرش)تب( اصول تنظیمات کاغذ اصول كار با سرصفحه و پاصفحه اصول شمارهگذاري صفحه اصول چند ستوني كردن متن اصول ايجاد پاورقي اصول ايجاد و قالببندی يك جدول اصول كار با تصويرها و Clipها Art اصول فارسی کردن عددها آموزش تایپ ده انگشتی با صفحهکلید آشنایی با نرمافزار... Excel نوار وضعيت اصول آدرسدهي مطلق و نسبي اصول قالببندی اعداد و نمایش آنها اصول كار با فرمولها و عملگرها آشنایی با تابعها درExcel اصول رسم نمودار درExcel آشنایی با نرمافزارPowerPoint ايجاد و ذخیرة يك نمايش جديد طراحي و اعمال يك Theme در اساليد اصول ايجاد و بستن نماي الگوي اساليد درج تاريخ شمارة اساليد و پاصفحه در Slide Master درج شكلهاي گرافيكي و تصوير اصول كاربرد دكمههاي عملياتي Action Button آشنايي با انيميشن اشيا در اساليد

3 چگونگی تهیة اسالید علمی مقدمهای بر... Microsoft Access آشنايي با بانك اطالعاتي آشنايي با برخي اصطالحات در مورد بانك اطالعاتي آشنايي با انواع داده اجزاي يك بانك اطالعاتي در Access 6-5 پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع فصل ششم: انتقال اطالعات شبکه اینترنت مقدمه انتقال اطالعات شبکههای رایانهای مفهوم شبکه انواع شبکههای رایانهای و همبندی آنها برخی از پروتکلهای شبکههای رایانهای اینترنت چیست استفاده از مرورگر وب بهکارگیری موتورهای جستجو پست الکترونیکی ایجادیک حساب پست الکترونیکی... Gmail ارسال نامة الکترونیکی و بررسی نامههای رسیده بررسی نامههای رسیده از طریق سایت... Gmail پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع فصل هفتم: برنامهنویسی تحت وب... فهرست مقدمه نحوة ایجاد یک فایل HTML و برچسبهای آن برچسبهای... HTML رنگها در... HTML لینکها در... HTML جدولها در HTML لیستها در HTML سربرگ HTML نحوة ایجاد فرم کار با CSS 4-7 جاوااسكریپت تعریف جاوااسکریپت فراخواني اسكریپت خارجي در صفحه رویداد... onmouseover تعریف متغیرهای جاوااسکریپت نوشتن متن در جاوااسکریپت ساختار if در جاوااسکریپت کادرهای... Prompt 188

4 8-4-7 کادر تأییدconfirm تابعها مقدمهای بر PHP کدهای PHP ساختار دستوریPHP نحوة تعریف واستفاده از متغیرها درPHP تابع در PHP ساختارهای حلقهای while آرایه ساختارهای حلقهای for وforeach پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع فصل هشتم : ایمنی بهداشت و امنیت سیستمهای رایانهای مقدمه استفادة صحيح از رایانه و ابزارهاي كار و محيط مناسب عوارض استفاده از رایانه امنیت چیست علت تهدید و چگونگی آسیبدیدن یک سیستم مهاجم و انگیزههای آن امنیت سختافزار امنیت نرمافزار استفاده از کلمة عبور مناسب بهوسیلة کاربران انواع ویروسها آنتیویروس )ضد ویروس( چیست امنیت شبکه مسیریاب دیوارة آتش تهدیدهای رایج شبکه پرسشها و تحقیق و پژوهش منابع پیوست : رفع برخی از مشکالت متداول در ویندوز

5 به نام خدا پیشگفتار پیشگفتار 7 ما در عصر اطالعات و ارتباطات به سر می بریم. در این دوران رایانه و فناوری اطالعات و ارتباطات نقش عمده ای در رشد اقتصادی اجتماعی فرهنگی و سیاسی یک جامعه دارد. بنابراین رشد روزافزون تأثیرگذاری رایانه و فناوری اطالعات در زندگی حرفه ای و حتی خصوصی بشر هر فرد آینده نگری را به این فکر می اندازد که بهترین سریع ترین و مفیدترین روش را برای آموختن زمینه های عمومی علوم رایانه انتخاب و تالش کند سواد رایانهای الزم را کسب نماید. بارها از بیشتر افرادی که در یک یا چند شاخه از شاخه های متعدد علوم رایانه تبحر دارند پرسیده شده است که:»چطور می توان دانش رایانه را آموخت و از آن در زندگی خود استفاده کرد «در حوزۀ علوم رایانه ماهیت علوم کاربردی بهگونه ای است که تبحر و تخصص در هر بخش از آن مستلزم صرف زمان طوالنی و مراجعه به منابع مختلف است. با توجه به اینکه در عصر حاضر بسیاری از افراد زمان کافی برای این کار را ندارند این مجموعه بر آن است تا با ارائۀ مرجعی کامل از اطالعات کاربردی و به روز در مورد شاخه های مختلف علوم رایانه راهگشای این گونه کاربران باشد تا در سطوح مختلف با مراجعه به آن به تبحر و دانش الزم دست یابند. همچنین این کتاب بر اساس مصوبۀ هشتصد و بیست و هشتمین جلسۀ شورای برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری مورخ 92/2/8 برای دانشجویان مقطع کارشناسی مهندسی کامپیوتر تهیه و تنظیم شده است. ام ا به هر ترتیب مطالعۀ کتاب حاضر به تمام افرادی که مایلند با شاخه های متعدد علوم رایانه آشنا شوند و از رایانه به عنوان ابزاری کاربردی بهره ببرند توصیه می شود. در این کتاب: روندآموزش ساده گام به گام جذاب و مبتني بر تصوير است. مباحث مطرح شده در هر فصل به صورت مختصر همراه با جدول ها نمودارها و تصویرهای گویا است. شیوۀ آوردن مطالب به ترتیب از ساده به مشکل و مطالب مرتبط به هم در فصل جداگانهای بیان شده است. در آخر هر فصل پرسش های تشریحی و تحقیق و پژوهش آمده است. با توجه به مطالب هر فصل منابع مورد استفاده در تألیف آن فصل آمده است.

6 نحوۀ ارائۀ مطالب بهگونه ای است که سرفصلهای درس کارگاه کامپیوتر مصوب وزارت علوم را پوشش دهد. تالش شده است برخی از کمبودهای موجود در دیگر منابع رفع و مطالب جدیدی ارائه شود. این کتاب شامل هشت فصل است که عبارت اند از: 1 فصل اول: رایانه و تاریخچۀ آن 2 فصل دوم: سختافزار رایانه چیست 3 فصل سوم: دستگاه های ورودی و خروجی 4 فصل چهارم: نرمافزار رایانه چیست 5 فصل پنجم: معرفی چند نرمافزار کاربردی 6 فصل ششم: انتقال اطالعات شبکه اینترنت 7 فصل هفتم: برنامهنویسی تحت وب 8 فصل هشتم: ایمنی بهداشت و امنیت سیستمهای رایانه ای در پایان شایسته است از دانشجویان ورودی سال های 90 و 91 مقطع کارشناسی مهندسی کامپیوتر دانشگاه گیالن آقای مهندس شهرام مؤدب سرکار خانم مریم ملکیگلندوز و همۀ عزیزانی که در تهیۀ این کتاب همکاری ارزنده ای داشته اند سپاسگزاری و قدردانی شود. همچنین از تمامی خوانندگان گرامی خواهشمندیم نظرات پیشنهادات و انتقادات خود را از طریق ایمیل در اختیار مؤلفان یا ناشر قرار دهند تا در چاپ های بعدی مورد توجه و استفاده قرار گیرد. حسن ملکی گلندوز اسداهلل شاه بهرامی shahbahrami@guilan.ac.ir _ Ha.Maleky@gmail.com زمستان

7 فصلاول رایانه و تاریخچة آن هدفهای کلی آشنایی با رایانه و انواع آن آشنایی با تاریخچة پیدایش رایانه آشنایی با پیشگامان صنعت رایانه دانشجویان گرامی پس از مطالعة این فصل با تعریف رایانه و همچنین تاریخچة پیدایش و پیشگامان صنعت رایانه آشنا خواهند شد تا برای مطالعة فصلهای بعدی آماده شوند. 1 1 مقدمه فعالیت های انسان به دو گروه عملیاتی و خالق دسته بندی می شوند. خالقیت زاییدۀ ذهن انسان است و به آن دسته از فعالیت های انسانی گفته می شود که آفرینندۀ نظام ها روش ها تکنیک ها اکتشافات و اختراعات هستند. عملیات آن دسته از فعالیت های انسانی هستند که با بهکار بستن نتایج بهدست آمده از خالقیت و امکانات موجود در طبیعت به تولید در کلیۀ عرصه ها می پردازند. رایانه ماشینی است که امور عملیاتی واگذار شده به آن را بر طبق دستورهایی که از قبل به آن داده شده انجام میدهد. بنابراین رایانه نقطۀ عطفی در تاریخ بشر و تکمیل انقالب صنعتی به حساب می آید و شعار انسان باید بیندیشد ولی ماشین باید کار کند به مرور در حال تحقق است. این بحث را میتوان در شکل 1-1 که درخت فعالیتهای بشری را بهطور خالصه نشان میدهد مشاهده کرد. 9 1 شکل 1 1 درخت فعالیتهای بشری 1 برگرفته از منبع شمارۀ 2

8 رایانه در حقیقت توسعۀ فوقالعادۀ ماشین حسابهای اولیه است و مانند هر ماشین دیگری به راهنمایی انسان نیاز دارد. به طور خالصه می توان رایانه را چنین تعریف کرد: رایانه ماشینی است که داده ها و دستورالعمل ها را از طریق دستگاه های ورودی دریافت می کند و بهوسیلۀ دستورالعمل ها داده ها را پردازش و گزارشهای مختلف را از طریق دستگاه های خروجی ارائه می کند. 1 2 تاریخچۀ رایانه و انواع رایانه ها تاریخچۀ اختراع رایانه مراحل طوالنی را طی کرده است که چرتکه اولین مرحلۀ آن بود و سپس به مرور زمان انواع دستگاههای محاسبه گر سخت افزارهای متنوع و نرم افزارهای مختلف مطابق جدول 1 1 طراحی و فراهم شده اند. جدول 1 1 خالصه ای از تاریخچۀ رایانه ردیف دهه موضوع مخترع شرح اولین ماشین محاسبۀ همهمنظوره گاتفرید لیبنیز این ماشین قادر به انجام عملیات ضرب و تقسیم بود و بهصورت ماشین پاسکال طراحی و ساخته شد. )Gottfried Leibniz( ایدة ماشین تفاضلی چارلز بابیج ایده ای در مورد ماشین تفاضلی مطرح شد ولی به علت هزینۀ سنگین و کمبود امکانات ساخته نشد. )Charles Babbage( اولین ایدۀ آگوستا آدا ایده ای در مورد برنامه نویسی پیشنهاد شد برنامه نویسی Ada( )Augusta بنیانگذار جبر بول جرج بول منتقد انگلیسی که در مورد تابع ها و مدارهای Boole( )George منطقی OR AND و NOT کار کرد. اولین المپ خأل لی دو فورست مخترع آمریکایی اولین المپ خأل را اختراع کرد که با استفاده از سیم های نازکی به نام المنت ساخته شده بود. اختراع این المپ نقش بسیار مهمی در توسعۀ رایانه ها ایفا کرد. )Lee De Forest( فلیپ فالپ این دو دانشمند فلیپ فالپ را بر اساس سیستم دودویی طراحی کردند و آن را ساختند. بعدها از فلیپ فالپ به عنوان حافظۀ رایانه استفاده شد. اکلس )W.H. Eccles( جوردن )F.W. Jordan(

9 ایدۀ اولین مدل عمومی ماشین های منطقی ا لن تورینگ او مقاله ای را در مورد ساخت اولین مدل عمومی ماشین های منطقی منتشر کرد که البته همیشه این مقاله در حد یک فرضیه به نام ماشین تورینگ باقی ماند ولی بعدها از ایده های او در ساخت رایانه های دیجیتال استفاده شد. رایانه و تاریخچة آن )Alan Turing( اولین رایانة همه منظورۀ قابل برنامه ریزی ک نراد زیوس او یک رایانة الکترومکانیکی ساخت که با برنامه ای کنترل می شد. ورود این برنامه به رایانه از طریق فیلم پانچ صورت می گرفت. )Konrad Zuse( اولین ترانزیستور اولین ترانزیستور توسط این سه دانشمند در البراتوار بل اختراع شد و در رایانه های نسل دوم مورد استفاده قرار گرفت. جان باردین )John Bardeen( والتر برتین )Walter Brattain( ویلیام شوکلی )William Shockley( اولین سیستم ذخیره سازی با دستیابی تصادفی اولین سیستم ذخیرهسازی با دستیابی تصادفی به نام RAMAC ساخته شد. این دستگاه شامل 50 دیسک مغناطیسی با ظرفیت 5 میلیون کاراکتر و زمان دستیابی کمتر از یک ثانیه بود اولین حافظۀ مجازی اولین زبان شبیهسازی گروهی از مردم منچستر انگلیس پیشنهاد ساخت حافظهای غیر از حافظۀ اصلی را دادند که امروزه بیشتر رایانه ها از آن استفاده میکنند. در این سال زبان شبیهسازی GPSS نیز طراحی شد. اولین تراشۀ میکروپروسسور اولین رایانة شخصی تد هاف در این سال شرکت اینتل اولین تراشۀ میکروپروسسور به نام 4004 را ساخت که توسط تد هاف طراحی شده بود. این میکروپروسسور شامل واحد حساب و منطق و مدارهای منطقی دیگر بود. در همین سال اولین رایانة شخصی نیز ساخته شد. )Ted Hoff( تولید اولین شرکت IBM شرکت IBM تولید اولین رایانه های شخصی رایانه های شخصی IBM خود را آغاز کرد همچنین توسط این شرکت رایانه هایی به بازار عرضه شد که پردازش اطالعات را بهصورت موازی انجام میدادند.

10 )ادامه( 1 1 جدول ردیف دهه موضوع مخترع شرح است سیستمعامل یک اصل در که افزار نرم این به 1995 سال در مایکروسافت شرکت توسط قابلیتهای دارای افزار نرم این شد. عرضه بازار شبکههای با ارتباط امکان و است مهمی بسیار قابلیت همچنین و گسترده و محلی مختلف دارد. را و... مودم فکس طریق از ارتباط 95 ویندوز ویندوز مایکروسافت شرکت دهه این در 2000 ویندوز بهمنظور را XP ویندوز سپس و کرد معرفی را XP ویندوز ویندوزVista ویژگیهای افزودن کاربر رابط بهروزکردن اعضای بین کدمبنای یکدستکردن تازه 7 ویندوز فراهم و ویندوز مایکروسافت خانوادۀ مختلف و کرد پایهگذاری باثباتتر پلتفرم یک آوردن کرد. عرضه را 7 و Vista ویندوزهای آن از پس را ویندوز 8 مایکروسافت شرکت 2012 سال در 8 ویندوز کرد. عرضه بازار به 2 بزرگ های رایانه 1 ها ابررایانه از: اند عبارت که دارند مختلفی انواع رایانهای های سیستم و علمی های زمینه بیشتر در امروز دنیای در ها رایانه غیره. و 4 ها ریزرایانه 3 کوچک های رایانه گیرند. می قرار استفاده مورد تجارت و صنعت تحقیقاتی رایانه یک اساسی های قسمت 1 3 از متشکل 5 افزار سخت شود. می تقسیم میانافزار و افزار نرم افزار سخت بخشهای به رایانه است. غیره( و ها تراشه 6 ها )ترانزیستورها IC الکترونیکی مدارهای و لمس قابل و فیزیکی عناصر منظم و دقیق طور به خاصی عملیات انجام برای که است ها دستورالعمل از ای مجموعه 7 افزار نرم و سیستمی افزارهای نرم مانند رایانهای افزارهای نرم مختلف انواع اند. گرفته قرار هم کنار در 1- Super Computers 2- Main Computers 3- Mini Computers 4- Micro Computers 5- Hardware 6- Integrated-Circuit (IC) 7- Software 12

11 نرم افزارهای کاربردی وجود دارند. نرم افزارهای سیستمی مانند سیستمعامل سخت افزار را برای کاربران قابل استفاده می کنند و به عنوان رابط میان کاربر و سخت افزارند. نرم افزارهای کاربردی و تجاری عملیات خاص کاربردی علمی صنعتی یا تجاری )فروش انبارداری حسابداری( را انجام می دهند. در این مورد اصطالح دیگری به نام میان افزار 1 مطرح می شود که معموال جزء سخت افزار ماشین به حساب می آید ولی در واقع به بخشی از رایانه گفته می شود که خصوصیات نرم افزاری و سخت افزاری را به صورت توأم دارد. عموما وقتی که صحبت از رایانه به میان می آید در ذهن اکثر مردم سخت افزار رایانه تداعی می شود ولی به مرور زمان نقش نرم افزار در استفاده از رایانه بیش از هر چیز دیگری مشخص می گردد. رایانه و تاریخچة آن 1 4 پرسش ها و تحقیق و پژوهش پرسش های تشریحی 1 فعالیتهای انسان به چند دسته تقسیم میشوند و رایانه در انجام کدام دسته به انسان کمک میکند 2 قسمتهای اساسی یک رایانه کداماند شرح دهید. 3 انواع مختلف رایانهها کداماند 4 امروزه بهطور کلی رایانه در چه زمینههایی کاربرد دارد 5 چرا چارلز بابیج موفق به ساخت ماشین تفاضلی که خود ایدة آن را مطرح کرده بود نشد 6 اولین سیستمعامل گرافیکی شرکت مایکروسافت چه نام داشت و در چه سالی به بازار عرضه شد 7 اولین سیستم ذخیرهسازی با دستیابی تصادفی در چه سالی ساخته شد و زمان دستیابی در آن چقدر بود 8 ایدة اولین مدل عمومی ماشینهای منطقی بهوسیلة چه کسی و در چه سالی مطرح شد 9 اولین رایانة همهمنظورة قابل برنامهریزی در چه سالی و بهوسیلة چه کسی ساخته شد 10 اولین تراشة میکرو پروسسور در چه سالی و بهوسیلة چه کسی طراحی شد 13 تحقیقوپژوهش 1 تحقیق کنید که در چه کارهایی می توان از رایانه بهجای انسان استفاده کرد همچنین در چه نوع کارهایی نمی توان رایانه را بهجای انسان قرار داد 2 تعریف های متنوعی در مورد رایانه می توان ارائه داد. یک تعریف اساسی در مورد این دستگاه ارائه کنید. Firmware 1