ÅRSMELDING OG REKNESKAP 2008

Transkript

1 ÅRSMELDING OG REKNESKAP 2008 Hardanger folkemuseum Agatunet Ingebrigt Vik museum Voss folkemuseum Hardanger fartøyvernsenter Kunsthuset Kabuso Granvin bygdemuseum Kvam bygdemuseum

2 2 3 Forord Denne årsmeldinga refererer aktiviteten til Hardanger og Voss museum i Dette er det fyrste heile driftsåret der alle dei konsoliderande partane er med. Voss folkemuseum var frå innlemma i museet og namnet vart frå då Hardanger og Voss museum. Styret har fått gjennomført mange vedtak der det kanskje viktigaste er utarbeiding av ein ny strategiplan for museet. Planen har vore arbeidd med i store delar av året og prosessen har involvert alle avdelingar, leiarar og tilsette gjennom ulike organ og høyringsrundar. Arbeidet har vore nyttig og lærerikt for både styre og tilsette. Planen er ambisiøs, men realistisk og tek opp i seg hovudtrekk og trendar i samfunnet som krevst for at Hardanger og Voss museum skal framstå som ein sterk og solid samfunnsaktør i tråd med dei retningsliner og forventningar tilsette, publikum og løyvande styresmakter stiller til oss. Museet er enno ein ung organisasjon i den forma ein til sist har fått. Det har difor vore satsa sterkt på ytterlegare profesjonalisering og styrking av organisasjonen i 2008, og dette arbeidet må halda fram vidare. Fagleg samarbeid mellom dei ulike avdelingane har vorte fremja gjennom ulike prosjekt og bidreg til auka felleskapskjensle. Museet sine aktivitetar har vorte lagt merke til langt utover våre regionale grenser også i 2008, anten det er verdskjende kunstnarar som stiller ut eller det er handlingsboren kunnskap, bokutgjevingar eller anna. Museet har to store utviklingsprosjekt som har kome nærare realisering i meldingsåret, jordskifteprosjektet ved Agatunet og Over bekken på Hardanger fartøyvernsenter. Begge er store prosjekt som ikkje er i mål verken når det gjeld omfang eller finansiering enno, men båe skrir fram med stadig meir kjøt på beina. Til sist vil eg nytta høvet til å takka alle tilsette for flott innsats og for alle dei gode resultata som er oppnådd i meldingsåret. Kaldestad, Lars R Djupevåg Styreleiar. Innhald Samandrag Hardanger og Voss museum felles Innleiing Styret og rådet Aktiviteten i meldingsåret Personalet, HMT Økonomi Hardanger fartøyvernsenter Bygg og anlegg Fartøyvern Ungdomsavdelinga Museumsavdelinga Hardanger folkemuseum Bygg og anlegg Samlingsforvaltning Formidling Nettverk og samarbeid Agatunet Bygningsvern Formidling Norsk jordskiftesenter Kunsthuset Kabuso Formidling Bygg og anlegg Voss folkemuseum Bygg, anlegg og samlingar Undervisning og annan formidling Ingebrigt Vik museet, Kvam bygdemuseum Granvin bygdemuseum Bygg, anlegg og samlingar 20 Resultatrekneskap, stiftinga Hardanger og Voss museum 22 Balanse, stiftinga Hardanger og Voss museum 24 Notar til årsrekneskap for Revisjonsmelding Oversikt over institusjonane

3 Samandrag Hardanger og Voss museum har vore gjennom omfattande endringar dei siste åra, men har no funne si form, og dei tilsette er stor sett fortrulege med den nye organisasjonen. Museet er blitt eit av dei største i Hordaland, og har ei stor geografisk spreiing og stor tematisk breidd. Dette gjer det utfordrande å samordna drifta. Det har vore eit mål for styret å samordna og utvikla dei økonomiske og administrative styringsverktøya slik at ein kan frigjera faglege ressursar. Dette arbeidet er me godt i gang med, og me har mellom anna tilsett ein personalkonsulent. Dette har vore eit viktig grep også for å samordna og utvikla personalarbeidet. Styret har vedteke eit felles tilsettings- og permisjonsreglement, og ein har blitt ei IA-verksemd (inkluderande arbeidsliv). Hardanger og Voss museum fører sin eigen rekneskap, og ansvaret er delt mellom Hardanger fartøyvernsenter og Hardanger folkemuseum. Hardanger og Voss museum har ei omfattande satsing på immateriell kulturarv gjennom satsinga på handlingsboren kunnskap. Gjennom handverkarane fartøybyggjarar/ restaureringshandverkarar, småbåtbyggjarar, smed, reipslagar og bygningshandverkarar og det akademiske personale bygger me opp kompetanse innanfor dei tradisjonelt handverk og antikvarisk restaurering. Gamle handverksteknikkar føreset slik ei levande vidareføring. Hardanger og Voss museum har teke mål av seg å skapa eit miljø for handverkarar innanfor tradisjonelle fag. Me driv prosessuell restaurering av dei vel 100 verneverdige og freda bygga og dei fire fartøya me har ansvar for. Me produserer også tradisjonelle gjenstandar som småbåtar, tau og reip og smedprodukt, for å bevara kunnskap knytt til desse tradisjonelle handverksfaga. Me driv i tillegg aktiv innsamling og dokumentasjon av kunnskap knytt til desse faga. Hardanger og Voss museum satsar også innanfor folkemusikktradisjonen, og har ei stor folkemusikksamling og eit nært samarbeid med fylkesmusikarane i Hordaland. Styret ser det som viktig at samlingane blir digitaliserte og tilgjengelege for publikum og forskarar. Ein har valt den samordna løysinga Primus, og har lagt opp til eit nært samarbeid med Hordaland fylkeskommune som har stått ansvarleg for nettløysingane i fylket. Hausten 2008 hadde me eit felles løft for innføring av Primus i Hardanger og Voss museum. Det blei sett av midlar til investeringar og til intern opplæring av personale ved alle avdelingane. Det blei investert i ein del nytt utstyr (speglreflekskamera i alle avdelingane og eit lysbord til avfotografering av gjenstandar) og det blei gitt opplæring i bruk av dette. Hardanger og Voss museum deltek i eit forprosjekt knytt til Bevaringstenestene ved Museumssenteret i Hordaland der ein søkjer kunnskap om mottak og systematisk magasinering av gjenstandane. Me har høve til å deponera til saman 400 gjenstandar, og har starta arbeidet med å planleggja av dette. Opplæring knytt til flytting og pakking av gjenstandar blei gitt av Bevaringstenestene og planlegginga av flyttinga starta hausen I samband med den eksterne magasineringa, er det starta eit større arbeid med ein felles plan for samlingsforvalting. Fartøy og antikvariske bygningar er viktige gjenstandar i samlinga til Hardanger og Voss museum. Det blir gjort eit kontinuerleg vedlikehald på desse. I Agatunet har ein i tillegg kome langt i arbeidet med brannsikring av dei freda bygga i tunet. Styret ser det som viktig at det museumsfaglege arbeidet ved museet bygger på forsking. Museumsnettverka er viktige forum for fagleg utvikling, og Hardanger og Voss museum er derfor medlem av fylgjande ABM nettverk; Fiskeri- og kystkulturnettverket, Handverksnettverket, Kulturlandskapsnettverket, Samtidsdokumentasjonsnettverket og Nettverk for drakt og tekstil. Vår eigen aktivitet knytt til dei ulike nettverka avheng av kva for prosjekt det til ei kvar tid blir jobba med. I 2008 var me aktivt med i Fiskeri- og kystkulturnettverket, samtidsdokumentasjonsnettverket og handverksnettverket. Nettverka er svært viktige forum for fagleg arbeid og nettverksbygging. Det siste året har me delteke på samlingar i desse nettverka og arbeidd aktivt med nettverksprosjektet Fartøyvern på museum. I meldingsåret gav institusjonen ut boka Kravellbygging i Norge (400 s.). Boka er eit resultat av Hardanger fartøyvernsenter sitt arbeid sidan 1999 med prosjektet Kunnskap om kravellbygging i Norge. Prosjektet har gått ut på å systematisere og supplere kunnskap og dokumentasjon om denne byggeteknikken. Kravellbygging i Norge har aldri tidlegare vore hovudtema for noko bok. Jordskifteprosjektet har engasjert historikar Mads Langnes til å skriva om jordskifte i Hardanger. Dette har vorte eit stort og viktig bidrag til arbeidet med jordskiftesenteret, og ein har von om å gje det ut i ei populærvitskapleg form. På Kabuso ynskjer ein å gje ut gode katalogar til utstillingane sine, og det blei skrive og publisert katalog til sommarutstillinga Mystikk i sommarnatta med Nikolai Astrup. Hardanger fartøyvernsenter har overtatt prosjektleiinga på forskingsprosjekta Fartøyvern på museum, medan det felles forskingsprosjektet Hardangerbrua allereie på museum måtte av budsjettmessige høve utsetjast eit år. Alle avdelingane ved Hardanger og Voss museum har ei stor og omfattande satsing på formidling av ulik karakter. Me er ope for publikum, og har eit breitt spekter av tilbod til skulane og Den kulturelle skulesekken. Styret ved Hardanger og Voss museum løyvde i 2008 ekstra midlar til særskilte tiltak knytt til Mangfaldsåret. Museumsgruppa (dei fagtilsette ved museet) tilrådde å nytte midlane til ein arrangementsstafett med mangfald som tema. I museet sin kulturkalenderen som blir trykt og sendt ut til alle husstandane i regionen, blei desse arrangementa løfta fram via sin eigen mangfaldslogo. Det blei ikkje gjeve faglege føringar for arrangementa, og ein fekk dermed ein stor variasjon i type arrangement. Det vart halde utstillingar av kunstfagleg og kulturhistoriske tema i fleire av avdelingane, og konserttilbodet var mangfaldig og stort. Kabuso hadde igjen utstilling med ein kunstnar av verdsklasse då samtidskunstnar Matthew Barney stilte ut i kunsthuset. Ingebrigt Vik museum har vore stengt i 2008 på grunn av ombyggingar. Barnevernsarbeidet fekk ein ny posisjon då Hardanger fartøyvernsenter blei godkjent som ideell barnevernsinstitusjon. Ein førebudde eit tilbod til barneog familiedirektoratet i ein ny anskaffelsesprosess hausten 2008, men me blei avviste i konkurransen av di me allereie hadde avtale med Bufetat vest, og då på formelt grunnlag ikkje hadde rett til å leggje inn tilbod. Styret ser det som viktig å ha ei miljøvennleg drift, og har sett ned ei arbeidsgruppe som skal arbeida fram ein miljøvennleg profil for heile verksemda.

4 HARDANGER OG VOSS MUSEUM, FELLES 1.1 INNLEIING Voss folkemuseum blei innlemma i Hardanger og Voss museum frå , og me ser oss med dette ferdig konsolidert. I året som har gått har me arbeidd med å utvikle den nye organisasjonen. Dette er blitt eit stort museum med ei geografisk og fagleg spreiing som er ei utfordring både for leiinga og dei tilsette i arbeidet med å jobbe fram felles initiativ og prosjekt. Det faglege samarbeidet har stort sett sitt utspring i arbeidet til museumsgruppa. Dette er eit særs viktig arbeid for å knyte organisasjonen tettare saman. Det er også gjort enkelte administrative endringar for å trekke effektar ut av fusjonen. Eit døme på dette er leiarstillinga ved Hardanger folkemuseum og Agatunet som er samordna. Ein har slik frigjord noko midlar til restaureringsarbeidet ved tunet. Hovudmåla for meldingsåret var knytt til profesjonalisering av organisasjonen, utvikling av satsingsområdet handlingsboren kunnskap og kunst- og kulturformidling. Dette er område det blir jobba med gjennom heile året, og ein kjem attende til i dei avdelingsvise utgreiingane. Etter to års drift var det i 2008 lagt opp til ei evaluering av Hardanger og Voss museum. Eigarstyra og organisasjonane blei bedne om å koma med sine vurderingar i løpet av sommaren Stor sett var tilbakemeldingane positive, og organisasjonen byrjar å etablera seg i si nye form. Evalueringa medførte nokre mindre endringar av samarbeidsavtalen og vedtektene. Desse endringane var i all hovudsak ei harmonisering av allereie eksisterande praksis. Hordaland fylkeskommune kom med konstruktive innspel både i høve den faglege profilen på Kunsthuset Kabuso og i høve ei samordning av arbeidet med handlingsboren kunnskap på satsingsfelta våre; fartøyvern og bygningsvern. 1.2 STYRET OG RÅDET, HARDANGER OG VOSS MUSEUM Styret Hardanger og Voss museum Styret blei i 2008 utvida til 10 representantar, etter krav frå dei tilsette om utvida styrerepresentasjon. Styret handsama i saker i sju ordinære møter og eit telefonstyremøte. Lars R. Djupevåg har vore styreleiar og Torunn L. Ringheim nestleiar. Styremedlem Varamedlem Oppnevnt av Lars R. Djupevåg, leiar Astrid Selsvold Kvam bygdemuseum/ Ingebrigt Vik museum Jon Steinar Skeie Kari Vambheim Hardanger folkemuseum Toralv Mikkelsen Lars Helge Ljone Hordaland fylkeskommune Torunn L. Ringheim Kristian Østrem Voss folkemuseum Jan Gunnar Strand Astrid Dale Vindal Agatunet/Granvin bygdemuseum Torbjørn Kaarbø Klaus Rasmussen Hardanger fartøyvernsenter Torleiv Ljones Borghild Storaas Ones Hardanger fartøyvernsenter Anders Gieertsen Ingunn Undrum Anne Lise B. Eriksen Seppe Lehembre Cecilie Holm Bjørn Lingener Vally Karlstrøm Birgit Eiken Dei tilsette Dei tilsette Rådet, Hardanger og Voss museum Rådet for Hardanger og Voss museum blei utvida frå 16 til 19 medlemmer etter konsolideringa med Voss folkemuseum. Rådet har hatt eit møte i meldingsåret. Dette møtet blei halde i Agatunet, og rådet fekk presentert eit digitalt formidlingsprosjekt om hardingfela, utvidinga av Hardanger fartøyvernsenter og Jordskifteprosjektet knytt til Aga. Rådet handsama årsmelding og rekneskap. Martin Vik blei valt som rådsleiar. Rådsmedlem: Varamedlem Oppnevnt av Rigmor Skeie Petersen Kristin Lilletun Voss folkemuseum Astrid Soldal Lirhus Guri Bonsaker Voss folkemuseum Erling Aga Vally Karlstrøm Agatunet Lars Brekke Svein Medås Granvin bygdemuseum Sjuk K. jaastad Margrethe Langfeldt Hardanger folkemuseum Martha Rykkje Inger Lægreid Hardanger folkemuseum Martin Vik Ingebrigt Vik Museum Dagfinn Vik Kvam bygdemuseum John Opdal Ola Johan Settem Tusenårsstaden Hordaland Victor Norman Ågot Valle Hardanger fartøyvernsenter Arne Julsrud Berg Signe Aarhus Hardanger fartøyvernsenter Johan Anved Tveit Ola B. Hereid Ordførar i Eidfjord Jan Ivar Rødland Egil Holven Ordførar i Granvin Sigrid B. Handegard Svein Johan Bakke Ordførar i Jondal Astrid Farestveit Selsvold Oddvar Brakestad Ordførar i Kvam Gard Folkvord John Opdal Ordførar i Odda Solfrid Borge Marit Gursli Ordførar i Ullensvang Mona Haugland Hellesnes Gunnbjørg Øyre Ordførar i Ulvik Gunn Berit Lunde Aarvik Sigbjørn Hauge Ordfører på Voss

5 AKTIVITETEN I MELDINGSÅRET 1.5 ØKONOMI Etter eit lengre samarbeid med reklamebyrået Riss i Øystese kom endeleg den grafiske profilen og dei nye logoane på plass i Etter fleire rundar mellom byrået og avdelingane er me no svært nøgde med resultatet. Målet med profilen er at ein på same tid skal synleggjere den enkelte avdelinga og vise tilhøyre til heilskapen. Ein hadde også eit mål om å få etablert ei felles nettside i løpet av året, men dette arbeidet har av økonomiske og mannskapsmessige årsaker blitt utsett til PERSONALE, HMT Tilsetting av personalkonsulent har vore eit viktig steg fram mot eit eins og profesjonalisert personalarbeid. Gjennom eit systematisk arbeid med rutinar og oppfølging, er denne type funksjon ein viktig støttespelar for avdelingsleiarane i si handtering av personalet. Våren 2008 starta me arbeidet med Strategisk plan med ei samling over to dagar på Eidfjord fjell og fjord hotell. Her deltok alle avdelingsleiarane, inkludert avdelingsleiarane på HFS, styret og dei tillitsvalde. Ein hadde leigd inn Eivor Mydland frå Drammens museum for å leia prosessen. Forsamlinga jobba gruppevis og leverte konstruktive innspel til planen. Planen vart i ettertid sendt til høyring til eigarstyra og organisasjonane og blei vedteken av styret i desember. Museumsgruppa kom med innstilling til bruk av til museumsfaglege prosjekt. Desse midlane er meint som kompensasjon for bortfallet av stønad frå Norsk kulturråd, og for å stimulera faglege satsingar og felles prosjekt. Midlane blei fordelt til små og store prosjekt etter kvaliteten på prosjektet. Ikkje alle avdelingane klarte å gjennomføra prosjekta sine, men desse prosjekta skal gjennomførast i løpet av Direktør Magnus Mjør slutta i jobben 1. september for å gå over i anna stilling. Styret konstituerte Trude Hoflandsdal Letnes som seinare fekk den faste stillinga. Konsulentbyrået Headvisor blei nytta i tilsettingsprosessen. Det var 8 søkjarar til direktørstillinga. Hardanger og Voss museum HVM består av åtte avdelingar, og det blir laga avdelingsvise rekneskap for internt bruk, og eit samla rekneskap for heile museet. Museet har felles driftskonto og skattetrekkskonto, og fører sin eigen rekneskap. I 2007 hadde HVM eit underskot på kr ,- og ein negativ eigenkapital på kr ,-. Det resulterte i eit stramt budsjett for 2008 kor ein måtte budsjettera med eit overskot på ca. kr ,- for å dekka inn underskotet. Det har ført til at vedlikehald og innkjøp har vore halde på et minimumsnivå. Ved to av avdelingane har stillingar stått vakante. Likviditeten har til tider vore dårleg. Det er derfor gledeleg at rekneskapen for 2008 viser eit overskot på kr ,-. Museet hadde i 2008 ein samla omsetnad på vel 46,5 millionar kroner. Av desse er 21,8 millionar (45,5 %) offentlege tilskot og gåver. Dei høge eigeninntektene ved museet er i hovudsak knytt til drifta ved Hardanger fartøyvernsenter (HFS). Drifta ved HFS er avhengig av inntening og eigeninntekter, og når ei av inntektskjeldene sviktar er fallhøgda stor. Ein opplever også store svingingar i likviditeten i denne avdelinga. Pro contra oppgjeret mellom eigarselskapa og Hardanger og Voss museum blei ferdigstilt i Ved pro contra-oppgjeret mellom Hardanger fartøyvernsenter og Hardanger og Voss museum, er den positive differansen i verdien av eigelutar og gjeld i Hardanger fartøyvernsenter rekna til å vera kr ,-. Bakgrunnen for dette er at Hardanger og Voss museum overtok Hardanger fartøyvernssenter sine bankkonti og uteståande fordringar. I høve pro contra-oppgjeret mellom Hardanger folkemuseum og HVM er situasjonen motsett. Gjeld og forpliktingar som vart overført til HVM var større enn eigedelane. Den negative eigenkapitalen på kr vart overført til HVM. Elles vert det vist til note 4 i rekneskapen. Sjukefråveret har variert mellom avdelingane. Sjukefråveret på Voss var 4%, på HFU og AGA 10% og på Kabuso 25%. Sjukefråveret på HFS var 5,14% i Både ved Kabuso og HFU har det vore fleire langtidssjukemeldingar. Fleire av avdelingane ved HVM er små, og langtidsfråvere slår merkbart ut på tala. Styret vedtok å inngå avtale med arbeidslivssenteret om eit Inkluderende arbeidsliv (IA-avtale). Ein starta arbeidet med handlingsplan for eit inkluderande arbeidsliv, og arbeid med rutinar for oppfølging av sjukemelde.

6 HARDANGER FARTØYVERNSENTER HFS er eit av tre nasjonale sentra for fartøyvern. I tillegg til å driva istandsetting av verneverdige fartøy, eig og driv senteret fleire museumsfartøy og er eit 2.1 BYGG OG ANLEGG HFS sitt anlegg er gradvis utbygd sidan starten i 1984 og gir lite rom for vidare utvikling. Dette førte til etablering av prosjektet Over bekken som skisserer ei mogleg utvikling med nytt publikumsbygg på sjøsida av dagens ICA-butikk på nabotomta. Her er det også tekna inn ferjestø for den verneverdige ferja M/F Folgefonn. Publikumsbygget er på ca 1200 kvm og kalkulert til å koste om lag kr 30 mill. Kvam herad har tidlegare gjort vedtak om å løyse inn det aktuelle arealet. HVM/HFS skal jobbe vidare med finansiering og planlegging for ei mogleg realisering av prosjektet. Eit område 250 m2 er planert og tilrettelagt for betre lagertilhøve med plass til konteinarar etc. Total kostnad for arbeidet var vel kr Kvam herad løyvde kr , til føremålet. I tillegg blei det brukt om lag kr ,- frå ei tidlegare løyving frå Riksantikvaren. Det er vidare planlagt å bygge masteskur på området når dette lar seg finansiere. spesialmuseum for båt- og fartøykulturen. Ein viktig del av Hardanger fartøyvernsenter er drifta av ein heildøgers barnvernsinstitusjon for sju ungdommar. Hardanger fartøyvernsenter har inngått leigeavtale med Asbjørn Seim om leige av eit bygg til ungdomsavdelinga som ligg ved inngangen til HFS. Medio oktober tok avdelinga i bruk verkstadfasilitetane i grunnetasjen og vil ta resten av huset i bruk på nyåret Dette frigjer areal på verftsområdet til dei andre avdelingane. Eigedomen gir også HFS ein etterlengta utvida parkeringskapasitet. HFS har eit stort og krevjande anlegg med nye og gamle hus, faste og flytande kaiar, grøntareal, leikeutstyr mm. Vedlikehaldet er stort sett basert på kjøp av tenester frå elektrikar, røyrleggjar, datateknikkar, malar og snikkar mm. Eigne handverkarar blir nytta når dei har ledig kapasitet. Fagopplæring er ein sentral del av arbeidet på fartøyvernavdelinga. Dette året har avdelinga hatt inntil fire lærlingar i opplæring. Ein lærling gjennomførde fagprøve i Det er bra interesse for læreplassane, særleg frå utanlandske kandidatar. Utan eit offentleg skuletilbod ligg det eit ekstra stort opplæringsansvar på verksemdene. I 2007 sette me i gang med ei intern kursrekke, ei vidareutdanning i antikvarisk arbeid for handverkarane. Målet er å gje oss eit fagleg løft, introdusere fartøyvernfaget for nye handverkarar og formalisere fagopplegget. Kurset heldt fram i 2008 og vart avslutta med kursbevis til alle deltakarar på hausten. Hausten 2008 gjennomførte HFS eit fagseminar kalla Møte mellom bygningsvern og fartøyvern. Inviterte deltakarar var frå Hardanger og Voss museum, Hordaland fylkeskommune, Bygningsverntenesta i Hordaland og Stiftelsen Bryggen. Fleire av innlegga vart presentert av tilsette ved HFS. Dei to fartøyvernkonsulentstillingane er finansiert av Riksantikvaren til utøving av såkalla fellestenester ved fartøyvernsentra. Tilskotet skal medverka til at 2.3 UNGDOMSAVDELINGA sentra kan fungera som kompetansesenter for restaurering og vedlikehald av fartøy, inkludert arbeid knytt til dokumentasjon, forsking, fagleg rådgjeving m.m. Konsulentane følgde elles opp alle fartøyprosjekta med dokumentasjon og rapportproduksjon. I desember gav me ut det årlege fagmagasinet Fartøyvern. Etter ni års arbeid kom kravellprosjektet i hamn i 2008, med utgjeving av boka Kravellbygging i Norge, historie, teknikk, utvikling. Prosjektet blei gjort i samarbeid med Norsk sjøfartsmuseum. Samarbeidet med dei andre to fartøyvernsentra er formalisert i Fartøyvernsentrenes Fellesråd. Fellesrådet har som mål å utvikle og heve det faglige nivået på fartøyvernet i Noreg. Rådet har brukt mykje tid på å førebu og gjennomføra politisk arbeid for å betra rammevilkåra til dei tre nasjonale fartøyvernsentra. Dette gav resultat i statsbudsjettet for 2009, der løyvinga til dei nasjonale sentra blei auka frå kr 3,55 mill til kr 6,55 mil. Rådet engasjerte seg i Riksantikvaren sitt arbeid med å utarbeide ein ny nasjonal verneplan for fartøy. 2.2 FARTØYVERN Fartøyvernarbeidet er spesialisert mot istandsetting av verneverdige tre- og stålfartøy. Fartøyeigarane er som regel stiftingar eller museum. Deira finansiering av istandsettinga er normalt basert på heil eller delvis stønad frå Riksantikvaren. Kostnadseffektivitet, godt handverk på høgt antikvarisk nivå og god økonomistyring er førande for HFS. Dette har gitt oss godt omdøme i fartøyvernmiljøet. Aktivitetsnivået på fartøyvernavdelinga har vore jamn og god gjennom heile året med 10 større og mindre oppdrag på fartøy. Tre av desse oppdraga har vore utført andre stadar i landet. Mindre press på reiseoppdrag er ei ynskt utvikling både i høve personalet og formidlingsaspektet ved å ha fartøy under arbeid på HFS. Av utførte oppdrag kan nemnast D/S Hestmanden, M/S Tysso, M/S Bilfergen, D/S Stord 1, D/S Børøysund, Galeas Svanhild, M/S Atløy, S/Y Westernman og M/Y Fyk. HFS/HVM ynskjer med dette å takka alle fartøyeigarar for oppdrag og samarbeid i Hausten 2008 godkjente Barne- og Familiedirektoratet (Bufdir) vår søknad om endra status frå privat til ideell barnevernsinstitusjon. Dette gav opning for deltaking på ein nasjonal konkurranse for ideelle organisasjonar om anskaffing av barnevernsplassar. I sluttfasen av denne runden fekk me diverre melding om at me ikkje kunne delta grunna opsjonsavtalane me allereie har med Bufetat vest. Gjeldande avtalar med plass for inn til sju ungdommar går ut i 2009 med moglegheit for forlenging. I 2008 har belegget vore på 6,5 plassar som budsjettert. Personalstoda på avdelinga har vore krevjande dei siste åra. Mykje ekstravakter og behov for utlufting av ungdommar har m.a. gjort det vanskeleg å følgje oppsett turnus. Permisjonar og medarbeidarar som sluttar har gitt oss utfordringar og mykje arbeid med rekruttering. Gjennom året er dette endra ved at fagpersonale i diverse vikariat har fått fast tilsetting etter opne utlysningar. I løpet av hausten har det vore forhandla fram ny turnusavtale som skal gje føreseieleg arbeidstid etc Ungdomsgruppa er fagleg utfordrande, krev stor merksemd og individuell tilnærming. Me har eit godt og sterkt fokus på ungdommane som får eit kvalitativt og innhaldsrikt tilbod. Personalet har strekt seg langt og gjort stor innsats for at ungdommane skal ha positiv vekst og utvikling.

7 MUSEUMSAVDELINGA I tillegg til dei tradisjonelle museumsoppgåvene driv museumsavdelinga på HFS dei verneverdige fartøya våre, maritim leirskule og handverksaktivitet knytt til produksjon av klinkbygde båtar og til reipslaging. Totalt hadde me besøkande i 2008, Av desse er 1154 besøk knytt til rein utleigeaktivitet av kafeen. haust. Sommarsesongen til Mathilde er vekestokt for grupper men er også opne einskildpersonar. I år gjekk me på vestlandskysten med mellom anna fleire grupper frå DNT i tillegg til våre eigne opne tokt. Besøket på Mathilde har vore godt i år med totalt 2007 besøkande. Gjer me dette om til persondøger slik ABMU no legg opp til gir dette 3636 vitjingar. 3.0 HARDANGER FOLKEMUSEUM Hardanger folkemuseum (Hfu) vart skipa i 1911 og er det eldste folkemuseet i Hordaland. Hfu er eit kulturhistorisk museum med føremål å samla, taka vare på og formidle kunnskap og opplevingar knytt til kultur, kunst og kulturminne frå bygdene i Hardanger. Anlegget består av friluftsmuseum, museumsbygg med permanente og skiftande utstillingar, felemakarverkstaden og folkemusikksamling. Regional bygningsvernkonsulent og fylkesmusikarar har arbeidsstaden sin på Utne. Hfu omfattar og bygdesamlinga på Skredhaugen ved Lofthus og Amund K. Bu sine samlingar på Bu. Hardanger folkemuseum har i 2008 og hatt ansvar for drifta av Agatunet. I 2008 starta me sommarsesongen i byrjinga av mai. I samanheng med mangfaldsåret 2008 husa me to utstillingar; foto-utstillinga Norske ansikter og Dei båtreisande. I tillegg hadde me dei faste utstillingane om reipslaging, båtutstillinga i sjøhuset, utstilling av båtar i flytehamna, aktivitetsløypa, leikebåtverkstaden, spikke-inspirasjonsutstillinga med tilhøyrande aktivitets krok, og informasjonsplakatar og visning av båtar som til ei kvar tid er under arbeid på senteret. Ein viktig del av publikumstilbodet er dei opne verkstadane der gjestene får sjå utføring av fleire maritime handverk. I sommarsesongen engasjerer me flinke studentar og skuleelevar til å utføre mykje av det praktiske arbeidet rundt publikumsaktiviteten. Gjennom året gjennomførte avdelinga fleire søndagsarrangement med varierande tema. HFS var også sist år aktiv del av Kvam herad sin kulturelle skulesekk. Me gjennomførte undervisningsprogram med tema reipslaging, forming i tre og roing med tradisjonelle robåtar. HFS si museumssamling er i hovudsak knytt til dei fire verneverdige fartøya S/J Mathilde, M/Y Faun, M/K Vikingen og M/S Paddy, og til ivaretaking av handverkskunnskap. Målet er å verne fartøya gjennom aktiv drift og formidling. Fokuset er ikkje på materielle samlingar men på innsamling og vidareføring av immateriell kunnskap. Gjennom utøving av verneverdige handverk vert handlingsboren kunnskap halden i hevd. Segljakta Mathilde gjennomførte også i 2008 sine kulturtokt finansiert av Hordaland fylkeskommune. Vårtoktet gjekk til Sunnhordland med fylkesmusikarane i Hordaland. Haustprogrammet var eit tokt i Hardanger under leiing av sjantisongar Håkon Vatle. Toktet var eit samarbeid med Hordaland fylke sin kulturelle skulesekk. Hardanger Maritime leirskule gjennomførte til saman 12 vekers tokt med skuleborn vår og M/Y Faun hadde ei kritisk hending med vassfylling. Uhellet førte ikkje til personskade, men medførte vasskader på fartøy og motor. Etter dette har ikkje båten vore operativ, men ligg i utstilling på HFS som vanleg. Forsikringsselskapet har gjennomført synfaring og taksert skadane til om lag kr Målet er å ha båten driftsklar i løpet av M/K Vikingen blir nytta og vedlikehalden av ungdomsavdelinga. I 2008 gjorde ungdommane ein fin innsats då dei var med å skrapa ned og smørje heile skroget. Under eit tokt til Stavanger i juni blei det brot på akslingen. Mannskapet heiste segl for seinare å bli slept til hamn på Skorpo i Kvinnherad. Båten er sett ut av drift og ligg no i utstilling på HFS. Målet er å ha båten driftsklar til neste sesong. M/S Paddy ligg framleis under presenning i påvente av restaurering. Småbåtverkstaden har hatt stor aktivitet og godt sal i Dokumentasjonsprosjektet om båtbyggjarkunnskap i fjorden blei vidareført. Prosjektet har resultert i eit stort materiale med intervju, foto og film i tillegg til den overførte handlingsborne kunnskapen. På Reipslageriet tok reipslagarlærling Michael Riley fagbrev på seinhausten, og vart slik nummer tre i rekka av reipslagarar utdanna ved HFS. På hausten gjennomførte me andre del av eit dokumentasjonsprosjekt på Brunsviken reperbane i Kristiansund i samarbeid med Norsk Handverksutvikling. Dokumentasjonen var knytt til utdrivarteknologi, og har gitt oss mange tankar om vidare utvikling av vår eigen reiparbane. I 2008 fekk me utteljing på vår søknad til ABM-utvikling om stønad til prosjektet Hardangerbrua,- allereie på museum! På grunn av høgt aktivitetsnivå på museumsavdelinga og utskiftingar i staben har prosjektet hatt dårleg framdrift. Framdriftsplanen er justert og løyvinga er godkjent overført til BYGG OG ANLEGG Administrasjonsbygget på Utne med kontor, verkstad, utstillingssal og konsertsal er reist som to bygningar i to periodar, omkring 1974 og Taket over eldste del har hatt lekkasje i fleire år, og i samband med reparasjon vart det bestemt at taket skulle hevast slik at ein fekk 190m2 nytt areal. I mars 2008 vart taket tett og takoppbygget ferdig utvendig. Prinsippa for universell utforming er nytta i utbygginga. Det har vore vanleg vedlikehald på alle avdelingane. Bygningsvernkonsulenten gjev antikvarisk rettleiing og har gjort registreringar i alle dei sju Hardangerherada. 3.2 SAMLINGSFORVALTNING Samlingane tel kring gjenstandar, foto, fagbibliotek, privatarkiv og folkemusikkarkiv med over 8000 folkemusikkopptak. Det meste av samlingane står permanent i museumstuna og på magasina. Registrering pågår kontinuerleg. Alle data frå tidlegare registreringar i WinRegimus er overført til Primus, som me tok i bruk i juni Handverkarane har i 2008 vore på fleire kurs og seminar, mellom anna eit vekelangt høvelkurs på Voss, og nettverksmøte med handverksnettet på Bryggen. Arkitekt og handverkarar på Hardanger folkemuseum og Agatunet har arrangert eit tredagars seminar om helleleggingsteknikk og HMT. I tillegg til vanleg vedlikehald og restaurering, har handverkarane restaurert taket på Helgestova og Jåstadstova. Dei har og utført restaurering av blyglassvindauge på Utne hotel etter brannen. Om lag halvparten av spolebanda i folkemusikksamlinga er no digitalisert i høgoppløyselege filer. Det vert arbeidd med å få til ein felles lagringsserver for Hardanger folkemusikksamling og Hfu som skal stå i magasinet. Fram til dette er på plass vert det lagra på to separate harddiskar. Filene kan og leggast inn i t.d databasen Fiol. Digitaliseringa lettar tilgjenge for publikum, og fleire utøvarar har i 2008 nytta arkivet.

8 FORMIDLING Museet har tilbod til skulane med tre faste undervisningsopplegg; Hardanger i mellomalderen, Hardingfela og Arkitektur/byggeskikk. Det vart og laga til undervisningsopplegg til kunstutstillinga til Johild Mæland, og eit på Skredhaugen i samband med stølsutstilinga. Eit planlagt undervisningsopplegg om joletradisjonar måtte diverre gå ut. I alt 600 elevar frå barnehage til høgskule/universitet har delteke på undervisningsopplegg i I tillegg har museet hatt fylgjande utstillingar: Johild Mæland, Måleri og tredimensjonale arbeid, salsutstilling Lise Skjåk Bræk, Pomp og Prakt, salsutstilling Diktarens utvegar, ei utstilling om Olav H. Hauge, vandreutstilling Folkestrikk, ei kulturhistorisk utstilling i samarbeid med Voss folkemuseum, Sunnhord- land folkemuseum og Hordamuseet. Lappete, lusete, fillete rein, skittentøyets kulturhistorie, vandreutstilling frå Kvinnemuseet. Stølsliv, kulturhistorisk utstilling på Skredhaugen. Besøkstala for 2008 syner ein stor auke på Skredhaugen frå 372 i 2007 til 1080 i Besøkstala for hovudavdelinga på Utne er noko ned, til 6700 i 2008, Museumstuna på Utne, Skredhaugen og Bu har bygningar frå 1200-talet og fram til Husa syner innreiing og husbunad slik det var vanleg på gardane gjennom mellomalderen og framover til 1900-talet. Her vert det formidla byggeskikk, handverk, materialbruk og dei ulike sidene ved livet i Hardanger både i kvardag og fest. Museet har og faste utstillingar om folkemusikk og drakttradisjonar. Museet har arrangert ei rekke konsertar og arrangement: Trio i ein fjord, Hauge/Tveitt konsert saman med Arnhild Litlere. Familiedag på Skredhaugen Museumsdagar på Skredhaugen ti onsdagar, med variert program Aktivitetsdag i museumstunet fire tysdagar, med baking og open keramikkverkstad. Poesidagen 2008, med Eldrid Lunden, konsert med Knut Hamre og Bodil Cappelen. Huldreframsyning Open dag, med framsyning v/ Cirkus Sibylla. Hardangerbokdagen, med Kari Hesthamar og Lila Grønsnes. mot 7500 i Samla besøkstal for Hardanger folkemuseum er omlag 7700 i AGATUNET Agatunet er eit freda vestnorsk klyngetun med 30 bygningar. Lagmannstova frå 1250 er den einaste av sitt slag. Det er tilsett handverkar i 50% stilling, omvisarar og vertskap i 100% stilling i sesongen. Dagleg 4.1 BYGNINGSVERN Delar av Agatunet har og i år vore avstengt grunna usikre takheller på fleire av husa, men ein har kome godt i gang med sikringsarbeidet. Johansstabburet har vorte restaurert etter prinsipp om prosessuell restaurering. Stabburet er no tilbakeført etter dei originale teikningane etter George Fasting. Taket på Jakobstova er reparert, etter at ei helle datt ned. Taket på Johansstova er og reparert. Torv og 4.2 FORMIDLING leiing tilsvarande ei 25% stilling, har i 2008 vore samordna med styrarstillinga ved Hardanger folkemuseum. torvhaldstokk er tatt ned av taket på Gjertrudstova. Her skal det fjernast eternit, og taket skal tilbakeførast til 1800-tallstil med never og teglsteinpanner. Store delar av teknisk rom og vassbasseng vart ferdig i 2008, slik at det no ligg til rette for å sprinkle bygningane. Det er gitt dispensasjon frå Hordaland fylkeskommune til alt restaureringsarbeid i tunet, samt at Riksantikvaren har løyvd midlar til arbeidet. Agatunet har ope frå mai til august og driv med kunstutstillingar, kulturhistoriske utstillingar, konsertar og arrangement, kafedrift og utleige, omvisningar og anna formidling. Sesongen starta med opning av kunstutstillinga Inspirert med 13 kunstnarar frå Harding Puls. Lars Risand Sandås var ungdomsutstillar. Eli Lund har vore tilsett som vertskap i sommarsesongen, saman med fleire omvisarar. Agatunet har vore nytta til konfirmasjonar, middagar, bryllaup, barnedåp, skulebesøk, seminar, jonsokfeiring, barnehagebesøk, bakedagar, og det har vore arrangert fleire konsertar, mellom anna med Fliflet og Moldestad, John Ole Morken og Olav Mjelva, Andrea Rice, lyrikk og musikkveld med Arnhild Litlere, to konsertar for Hardanger Musikkfest og eventyrstund med Merethe Gauden. Folgefonn husflidslag deltok på sesongavsluttinga og Hagelaget hadde dugnad før sesongstart. Det har vore 4316 besøkande i år, mot 5477 i NETTVERK OG SAMARBEID Hardanger folkemuseum driv aktivt samarbeid med einskildpersonar, lag og organisasjonar og er med i fleire nasjonale nettverk. I 2008 sette museet i gang eit draktsylvregistreringsprosjekt saman med gullsmed Tone Tornøe. Det var to konsertar i samarbeid med Hardanger musikkfest. Skredhaugen venelag vart etablert. Dei har gjort eit omfattande dugnadsarbeid, mellom anna med å stella fire bukkekje som har vore på Skredhaugen i sommar.

9 NORSK JORDSKIFTESENTER 5.0 KUNSTHUSET KABUSO Norsk Jordskiftesenter er eit prosjekt der målet er å etablere eit nasjonalt kompetansesenter for eigedomsrelatert kunnskap og formidling. Senteret skal tena dei som har interesser knytt til økonomiske og kulturelle verdiar forankra i eigedom og eigedomsutforming. Senteret vert eit serviceorgan som skal formidla aktuell og nyttig kunnskap for dei som deltek i utforming av eigedomar og utvikling av desse. Landbruks- og matdepartementet løyvde over Landbrukets utviklingsfond (LUF) 1 million kr til gjennomføring av eit forprosjekt. I tillegg har Ullensvang herad og Hardanger Regionråd løyvt midlar. Guttorm Rogdaberg, statsstipendiat, er prosjektleiar og Reidar Øygard har i 2008 vore tilsett som prosjektmedarbeidar. Det er elles ei styringsgruppe beståande av Kåre Selvik, Landbruks- og matdepartementet Jørn Øyrehagen Sunde, professor, Juridisk fakultet, Universitetet i Bergen Solfrid Borge, ordførar, Ullensvang herad Tore Fykse, jordskifterettsleiar, Indre Hordaland jordskifterett Sigurd Langeland, fylkeskartverksjef Hordaland/ Sogn og Fjordane Trude Hoflandsdal Letnes, direktør Hardanger og Voss museum Saksfeltet er stort, mangfaldig og til dels uoversiktleg. Prosjektet har difor prioritert å skaffa seg grundig oversikt over dei ulike saksområda før ein gjekk laus på dei byggtekniske oppgåvene. Ein er no komen svært langt med utarbeiding av fleire omfattande, underliggjande rapportar. Prosjektet har knytt til seg historikaren Mads Langnes som har levert ein 240 siders historisk rapport om jordskifte i Hardanger. Denne vert i 2009 tilrettelagt for bokutgjeving. Langnes skriv også Norsk Jordskiftehistorie. Samarbeidet medfører at prosjektet får tilgang til Langnes sitt bakgrunnsmateriale. Elles er det utarbeidd Abmrapport, Brukarrapport og Økonomisk rapport. Det har vore arbeidd mykje med Bygningsrapporten som skisserer opp behov og moglegheiter knytt til kjøp og ombygging av ei løe på naboeigedomen bygd i samband med jordskiftet i Det føreligg takst og intensjonsavtale om overtaking av bygningen og prosjektet er i dialog med Ullensvang herad om overtaking. Forprosjektfasen nærmar seg slutten og ein har starta arbeidet med vidare finansiering. Ullensvang herad ved ordførar Solfrid Borge har stilt seg svært villig til å bistå i dette arbeidet. Kabuso er Hordaland fylke sin tusenårsstad og er eit kunsthus som skal formidla musikk, kunst og kulturimpulsar på høgt kvalitativt nivå, der kunsten mellom anna kan fungera som ein dialog mellom Noreg 5.1. FORMIDLING Kunsthuset Kabuso produserte tre hovudutstillingar i 2008: Excentrum, som var eigenprodusert og kuratert av Inger Lena Gaasemyr og Ove Karlson. Nikolai Astrup, Mystikk i Sommarnatta i samarbeid med Bergen Kunstmuseum. Matthew Barney Cremaster 3 i samarbeid med Astrup Fearnley Museet for Moderne Kunst. I tillegg til hovudutstillingane hadde me ei utstilling i foajéen for å markere Mangfaldsåret. I løpet av hausten var det to andre foajéutstillingar, med keramikaren Kjersti Lunde og med kvammalokk-kunstnaren Erwin van der Welde. Ved alle kunstutstillingane har me lagt vekt på å gje publikum ei omvisning i utstillinga. Å kommunisere utstillingane godt har vore eit varemerke for Kabuso, og dette er framleis viktig. Me har laga formidlingsopplegg for barnehagar og skular. Til Astruputstillinga hadde me stor pågang frå skulane. Til haustutstillingane sende me ut lærarrettleiingar og inviterte lærarar på eigne omvisningar. Det har kome nokre grupper frå Kunsthøgskulen i Bergen til Matthew Barneyutstillinga. og verda ute. Senteret skal arbeida i spenningsfeltet mellom tradisjon og samtid, og arbeida i nært samarbeid med kunstmuseum, festivalar og andre kulturinstitusjonar regionalt, nasjonalt og internasjonalt. og til konferansar og møte. I sommarsesongen viste me filmen om Ingebrigt Vik Han skapte liv i konsertsalen. Filmen er no teksta og omsett til engelsk. I 2009 vil denne vere til sals i museumsbutikken vår. Kabuso har ope kvar dag utanom måndag. Frå hausten 2008 blei opningstida utvida på torsdagar. Som ein strategi i marknadsarbeidet har ein forsøkt å leggje arrangement til desse kveldane for å gjere folk merksame på det utvida tilbodet. Det er gjort nokre fornyingar i kafeen, mellom anna har ein hatt eit samarbeid med Hardangermeny. Me arbeider stadig med små utvidingar og forbetringar. Me har brukt mykje ressursar på marknadsføring, men trass dette blir ikkje Kabuso omtalt mykje i anna enn lokal presse. Totalt besøkstal for 2008 var Av desse løyste 6970 billett, medan 730 var skuleelevar. Det totale besøkstalet var lågare enn i Ei årsak til nedgongen er at Ingebrigt Vik museet har vore stengt. Tidligare har besøkstala for Kabuso og IVM vore ført saman. Det blei arrangert 36 konsertar og liknande arrangement. Det vart halde matinékonsertar i sommarmånadene i samarbeid med Edvard Grieg Museum Troldhaugen, og kakaokonsertar gjennom heile året i samarbeid med kulturskulane i Hordaland. Konsertsalen har vore leigd ut til andre konsertarrangørar, I fyrste halvdel av 2008 var arbeidet til fagleg leiar fordelt på tre personar, men i juli 2008 blei Heidi Ann Jaeger tilsett som ny fagleg leiar. Gjennom året har det vore langvarige sjukemeldingar, og eit resultat av dette har vore personalmangel og ein ustabil stab. 5.2 BYGG OG ANLEGG Hordaland fylkeskommune eig framleis bygget, og har ansvar for vaktmeister og vaskepersonell. Dette fungerer godt med unntak av sommarsesongen der det tok lang tid før me fekk vikar, og då vikaren tiltredde var me ikkje nøgde med resultatet. Hordaland fylkeskommune held tilbake kr. av tilskotet til drift av kunsthuset, men for 2008 var desse utgiftene Fylket dekkjer inn det som overstig det budsjetterte beløpet. Me har hatt problem med teknisk rom. Klimaanlegg må vere i betre stand enn det er i dag, om me i framtida skal kunne vise eldre og skjør kunst. Kantek AS ser på det tekniske anleg- get. Betonggolvet i heile huset er dårleg med hol og sprekker som skapar problem for reinhaldet. Kunsthuset Kabuso hadde i 2008 eit driftsunderskot på kroner. Dette skuldast først og fremst uføresette utgifter knytt til dei tre hovudutstillingssatsingane, og auka utgifter knytt til pensjonspremien. Underskotet er dekt inn over fondsmidlar som Hordaland fylkeskommune overførte til Kabuso i konsolideringa.

10 VOSS FOLKEMUSEUM Voss folkemuseum er eit distriktsmuseum, og skal ta vare på kulturminne frå Vossebygdene. Museet vart skipa i Viktigaste føremålet var å ta vare på det gamle originale tunet på garden Mølster. I dag omfattar museet dessutan Nesheimstunet, Oppheim gamle prestegard, skulehuset på Urdland og har i 6.1 BYGG, ANLEGG OG SAMLINGAR I samlingsbygget på Mølster er administrasjonen samla. Bygget huser òg utstillingar, magasin og verkstad. Samlingane tel gjenstandar, fotografi, 25 hyllemeter lokalarkiv og eit fagbibliotek. Fagbiblioteket har hatt tilfang av fagbøker, lokalhistorisk litteratur og tidskrifter. Museet har fått eit tilfang av 52 gjenstandar og 2 arkivstykker i Delar av samlinga er utstilt, ein mindre del i museumstuna, resten i ei fast utstilling i samlingsbygget. Sarte gjenstandar vert vinterlagra i magasin. Velordna magasin gjev godt oversyn over samlinga. Delar 6.2 UNDERVISNING OG ANNAN FORMIDLING Eit undervisningsopplegg innanfor Den kulturelle skulesekken er gjennomført i Mølstertunet for 2. klassesteg i grunnskulen. Det er kalla Mot jol med myrketid og usynlege vesen den farlegaste tida på året. Andre opplegg retta mot barn og unge var Leikedag på Mølstertunet, med gamle uteleikar og spikking av seljefløyter i samarbeid med Borna sitt turlag. Spikking i tre var eit opplegg med overføring av handlingsboren kunnskap. Andre har vore Arkitektur og byggeskikk for 8. klassesteg, og Mat og mattradisjonar, primært for 6. klassesteg. For den vidaregåande skulen har det vore omvisingar i Tuberkuloseutstillinga på Bjørkeli. Aktivitetsdag med baking og julepyntlaging vart avvikla 7. desember. Badnajazz 2008, ein jazzfestival av og med born, vart avvikla i Mølstertunet i samarbeid med Vossa Jazz og Vossa-meny. Voss statlege mottak var invitert med. I 2008 vart det vist følgjande utstillingar: Folkestrikk ei større kulturhistorisk utstilling om heimestrikk Penneteikningar av Hans Karl Gröling, quilting av Ingebjørg Tveite ei kunstutstilling i Arnfinnsfloren i Mølstertunet Jubileumsutstilling Sjur Helgeland 150 år, der tillegg eit administrasjons,- samlings- og utstillingsbygg. Museet har over registrerte gjenstandar i samlingane, og i alt 40 antikvariske bygg. Frå 1. januar 2008 vart Voss folkemuseum ei konsolidert eining i Hardanger og Voss museum. av den registrerte gjenstands- og fotosamlinga vart i 2008 konvertert frå WinRegimus til Primus. Hordaland fylkeskommune løyvde kr ,- i ekstra lønsmidlar til dette arbeidet. Arbeid er starta for å få ein heilskapleg plan for samlingsforvaltinga. Det er gjort naudsynt vedlikehaldsarbeid på dei antikvariske bygningane. Det er gjort slåttearbeid og naturpleie på eigedomane. Av eksterne arbeid er tinga benk til Oppheim gamle prestegard gjort ferdig. ein heidra ein vidgjeten spelemann frå Voss. Pomp og prakt ei utstilling av festdrakter skapt av Lise Skjåk Bræk Ei planlagd utstilling om brørne Knut og Brynjulv Bergslien vart ikkje halden. Museet har hatt ei rad arrangement. Særleg skal nemnast opningsarrangementa knytt til utstillingane, med underhaldande musikkinnslag og fagleg fordjupande orienteringar. Utstillingane har gjeve grunnlag for kåseri, seminar og møte i samarbeid med lokale lag. Ei førestilling av Sirkus Cibylla vart halden i samband med mangfaldsåret. Museet er ope heile året, stengt berre mellom jol og nyår. Besøket har gått noko ned, i alt var det 8946 gjester. Av dei var 3634 born. Det vart gjeve eit pedagogisk tilbod til 2843 av dei. Avdelinga har 7 medarbeidarar, 4 kvinner og 3 menn. Ikkje alle har fulle stillingar. Ein medarbeidar slutta for å gå over i anna verksemd. Ny museumshandverkar kom på plass 1. desember. Ein elev frå Voss ungdomsskule hadde arbeidsveke ved museet. 7.0 INGEBRIGT VIK MUSEUM OG KVAM BYGDEMUSEUM Ved Ingebrigt Vik Museum har ein i løpet av 2008 gjort ein del bygningsmessige forbetringar. Det viste seg at å ha nivåskilnad på golvet vart til fare for dei besøkande. Derfor valte ein å heva golvet i rotunden til same nivå som golvet i resten av museet. Ein har også i 2008 vore plaga med lekkasje i taket i nybygget. Dette har det vore arbeidd aktivt opp mot entreprenør for å få utbetra. Grunna dette arbeidet var museet diverre stengt heile sesongen. Ved utgangen av 2008 er ein i gang med arbeidet med å montera ei heilt ny fast utstilling. 8.0 GRANVIN BYGDEMUSEUM 8.1 BYGG, ANLEGG OG SAMLINGAR I 2008 vart skulemuseet gjort ferdig. Ei stor takk til bygdatunets vener som har stått for arbeidet. Granvin Bygdatun overtok i 2008 trekkspelsamlinga etter Arnvid Lillegraven. Dette er ei unik samling av gamle trekkspel. Samlinga er på omlag 50 trekkspel, og syner trekkspelet si utvikling frå slutten av 1800-talet fram til nyare tid. Som ei mellombels løysing er samlinga lagra i Voss Kjøttindustri sine lokaler i Granvin. Med hjelp frå Hardanger og Voss museum har Frank Rolland og Ranveig Djønne registrert samlinga. Granvin Bygdemuseum har arva ei stor musikksamling etter spelemannen Anders Kjerland. Denne samlinga er ikkje godt nok teken vare på. Me vonar at Hardanger folkemuseum etter å ha kjøpt utstyr for å Borgstova var open for publikum kvar onsdag i tida juni-august. I tilknyting til dette var det baking av krotakaker i bygget ved sida av, Selmerhuset, v/ Vikøy/Aksnes bygdekvinnelag. Vidare var Borgstova open på førespurnad. Ein skipa til julemoro 7. desember. Storeteigen har vore open på førespurnad i tida mai-september. Særleg skulane nyttar seg av dette tilbodet. Torsteinstova vart teken i bruk som utstillingslokale under Kunstlarm i samband med Bygdalarm i Øystese. Nytt av året var at Granvin Bygdemuseum fekk vitjing av cruiseturistar frå Ulvik. Alexander Røynstrand tok imot gjestene. Han fortalte historia om Hardangerfela og spelte for gjestene, før dei gjekk vidare til Jaunssen Gjestgjevarstad for kaffi og kaker. Også i år har Granvin Bygdemuseum vore ope i juli. Synnøve Kvamme og Magnhild Holven har vore omvisarar. Museet har hatt faste opningstider i sesongen. Kvar torsdag i juli har kulturskuleelevar og lærarar helde minikonsert i tunet. I alt 10 elevar og 8 lærar har delteke. Om lag 200 gjester har vitja bygdatunet i sommarsesongen Me planlegg å ha same opningstid også i 2009 med kulturinnslag på torsdagane. Laurdag 30 august, i fint haustver, vart det arrangert landbruksdag i tunet. Dette er eit samarbeidsprosjekt mellom bondelaget, bygdekvinnelaget, 4H og skogeigarlaget i Granvin og som vert arrangerer kvart andre år. Mellom 200 og 300 personar vitja denne tilskipinga. kunna overføra gamle innspelingar til digitale lager, kan hjelpa oss med dette arbeidet i Granvin Fiskarlag ynskjer å setja opp ein kopi av klekkeriet på Nesheim i Bygdatunet. Saman med Gunnar Kjerland frå Hardanger folkemuseum på Utne og Granvin fiskarlag har ein kome fram til ei høveleg plassering ved inngangen til bygdatunet og elva som renn tett ved. Granvin herad har kjøpt noko areal av Berghild Emmerslund slik at klekkeriet er sikra ei god plassering i tunet. Arbeidet med å reisa bygget vil halda fram i 2009.

11 20 21 RESULTATREKNESKAP STIFTINGA HARDANGER OG VOSS MUSEUM Driftsinntekter og driftskostnadar Note Eigeninntekter Offentlege tilskot Varekostnad Lønskostnad Avskrivingar Andre driftskostnadar Driftsresultat Finansinntekter og finanskostnadar Andre finansinntekter Andre finanskostnadar Resultat av finanspostar Ordinært resultat Årsresultat Resultatrekneskap for Hardanger og Voss museum 2008 Sum HVM felles Voss folkemuseum Kabuso Kvam herad 2) Hardanger fartøyverns. Hardanger folkemuseum Agatunet Granvin 1) Driftsinntekter Eigeninntekter Offentlege tilskot Sum driftsinntekter Driftskostnadar Varekostnad Lønskostnad Avskrivingar Andre driftskostnadar Påløpte prosjektkostn offentlege refusjonar Sum driftskostnadar DRIFTSRESULTAT Finansinntekter Leigekostnadar (finans) Finansresultat RESULTAT ) Granvin bygdemuseum. Rekneskapen skal etter avtale berre omfatta vidareformidla stats- og fylkestilskot 2) Omfattar einingane Ingebrigt Vik museum og Kvam bygdemuseum. Rekneskapen omfattar berre vidareformidling av stats- og fylkestilskot

12 22 23 BALANSE STIFTINGA HARDANGER OG VOSS MUSEUM Anleggsmidlar EIGENDELER Note Eigedom Inventar, maskiner, utstyr Transportmidlar Sum anleggsmidlar Omløpsmidlar Varer Kundefordringar Interimskontoar eigendelar Andre fordringar Bankinnskot, kontantar Sum omløpsmidlar SUM EIGENDELAR EIGENKAPITAL OG GJELD Note Innskutt eigenkapital: Grunnkapital Opptent eigenkapital: Anna eigenkapital Udekka tap Sum eigenkapital Langsiktig gjeld Lån tak/påbygg HFU Lån bil HFU Kortsiktig gjeld Kassakreditt (limit ) Leverandørgjeld Skattetrekk, arb.gj.avgift Skuldige feriepengar Forskotsbetalte tilskot/kundar Skuldig løn Anna kortsiktig gjeld Sum gjeld SUM EIGENKAPITAL OG GJELD

13 24 25 STIFTINGA HARDANGER OG VOSS MUSEUM NOTAR TIL ÅRSREKNESKAP FOR 2008 Note 1. Rekneskapsprinsipp Årsrekneskapet er sett opp i samsvar med rekneskapslova og god rekneskapsskikk i Norge for små føretak, og forutset vidare drift. Inntekter Inntektene er resultatført når dei er opptent, det vil sei på leveringstidspunktet. Eventuelle rabattar er trekt frå. Klassifisering Eigendelar bestemt til varig eige eller bruk samt fordringar med forfall seinare enn eit år frå rekneskapsårets utløp er oppført som anleggsmidlar. Øvrige eigendelar er klassifisert som omløpsmidlar, vurdert til det lågaste av kostpris og verkeleg verdi. Gjeld som forfell til betaling seinare enn eit år etter balansedagen er klassifisert som langsiktig gjeld. Anna gjeld er klassifisert som kortsiktig. Neste års avdrag er likevel bokført som langsiktig gjeld. Varige driftsmidlar Varige driftsmidlar er ført opp i balansen til historisk anskaffelseskost fråtrekt lineære avskrivingar basert på ei bedriftsøkonomisk vurdering av driftsmidlane si økonomiske og tekniske levetid. Det vert føreteke nedskriving til verkeleg verdi dersom eit eventuelt verdifall ikkje forventas å vera forbigåande. Det er brukt følgjande avskrivingssatsar: Maskiner og inventar % Datautstyr 25 % Bilar 20 % Varelager Varelager er vurdert til det lågaste av anskaffelseskost og antatt salspris etter frådrag for salskostnadar. Eigenproduserte varer er verdsett til full tilvirkingskost. Det er gjort frådrag for eventuell ukurans. Fordringar Kundefordringar og andre fordringar er oppført i balansen til pålydande etter frådrag for avsetning til forventa tap. Avsetning til tap vert gjort på grunnlag av individuelle vurderingar av dei enkelte fordringane. I tillegg vert det gjort uspesifiert avsetning for å dekka antatt tap på kundefordringar. Pensjonar Pensjonskostnader er bokført i samsvar med betalt premie og til gode på premiefond. Skattar Føretaket er ikkje skattepliktig for si verksemd. Offentlege tilskot Føretaket mottek driftstilskot frå det offentlege. Tilskota vert inntektsført i samsvar med løyvingane. Mottekne tilskot som ikkje er brukt ved årsskiftet vert avsett på konto for forskotsbetalte tilskot. Einingar Pr. 31. desember 2008 er Hardanger og Voss museum samansett av følgjande avdelingar i tillegg til fellesavdelinga: Hardanger Fartøyvernsenter, Hardanger folkemuseum, Agatunet, Voss Folkemuseum og Kunsthuset Kabuso. Tilskot frå Kulturdepartementet og Hordaland fylkeskommune til Granvin Bygdemuseum, Ingebrigt Vik Museet og Kvam Bygdetun har også gått gjennom Hardanger og Voss museum i Note 2. Lønskostnadar Tal på tilsette gjennom året har vore om lag 90 personar, og dette utgjer om lag 65 årsverk. Hardanger og Voss Museum har kollektiv pensjonsavtale for alle tilsette. Årleg pensjonspremie vert rekna som årets pensjonskostnad. Honorar til revisor Kostnadsført honorar til revisor er fordelt på følgjande tenester: Beløpene er inklusive merverdiavgift og inkluderer også revisjon av eigarselskapa Stiftinga Hardanger Fartøyvernsenter, Stiftinga Agatunet, Hardanger folkemuseum og Voss folkemuseum. Note 3. Varige driftsmidlar Løn og honorar Arbeidsgjevaravgift Andre lønskostnadar Refusjonar løn Godtgjersle Dagleg leiar Styret Lønn Lovpålagt revisjon kr Andre tenester kr Samla honorar kr Inventar/maskiner Transportmidlar Eigedom Sum Inngåande verdi Tilgang Investeringstilskot Årets avskrivingar Verdi pr Tilbygg/nytt tak på Hardanger folkemuseum er under arbeid. Investeringa har til no kosta kr , av dette er kr dekka av tilskot. Hordaland Fylkeskommune har ytt tilskot på kr Kommunane i Hardanger gjev tilskot fordelt over 6 år. Avdelinga Hardanger Folkemuseum har i tillegg teke opp lån på kr Pantstillingar: Av selskapet si gjeld er kr ,- sikra med pant/ realkausjon i eigedom tilhøyrande eigarselskapet Hardanger Folkemuseum. Kassakreditt pålydande kr ,- er sikra med pant i eigedom tilhøyrande eigarselskapet Hardanger fartøyvernsenter.

14 26 Note 4. Sluttføring av Pro & Contra oppgjer med eigarselskapa Oppgjeret mellom eigarselskapa og Hardanger og Voss Museum (HVM) har blitt gjennomført over 2 år. Alle eigendelar utanom bygg, samlingar og båtar er overført til HVM. Gjeld og forpliktelsar med unntak av lånegjeld som er pantsett av eigarselskapa, er også overført til driftsselskapet. HVM dekkar lånekostnadar for eigarselskapa. Overføring av eigenkapital frå eigarselskap til HVM. Konto 2060 Hardanger Fartøyvernsenter, positiv eigenkapital kr Konto 2064 Voss Folkemuseum 0 Konto 2082 Hardanger folkemuseum, negativ eigenkapital Konto 2083 Stiftelsen Agatunet, negativ eigenkapital Netto overført eigenkapital til HVM Kr Hardanger Fartøyversenter går inn i HVM med ein positiv eigenkapital.eigarselskapet til Hardanger Fartøyvernsenter har overført eigendeler til Hardanger og Voss museum til en verdi av kr ,-. Voss Folkemuseum går inn i HVM med null i eigenkapital. Hardanger Folkemuseum går inn i HVM med ein negativ eigenkapital. Hardanger folkemuseum hadde eit underskot i 2001 som ein ikkje har klart å ta inn igjen før konsolideringa. Hovudårsaka til den negative eigenkapitalen er at Hardanger folkemuseum mottok kr i tilskot til toalettanlegg på Bu i Denne investeringa er ikkje gjennomført og står framleis som ei forpliktig i rekneskapen. Agatunet går inn i HVM med større gjeld enn eigendelar. Note 5. Forskotsbetalte tilskot/forskot frå kundar Konto 2900 Forskot frå kundar HFS kr Konto 2901 Forsk.betalte tilskot Fellesavdeling kr Konto 2902 Forsk.betalte tilskot HFU kr Konto 2903 Forsk.betalte tilskot AGA kr Sum kr Note 6. Bundne midlar I posten inngår bundne skattetrekksmidlar med kr

15 28 Hardanger folkemuseum På Hardanger folkemuseum kan ein oppleva hardangerkulturen i eit naturskjønt kulturlandskap. Museet har temautstillingar kring Hardanger sin kultur og historie, samt skiftande kunstutstillingar gjennom heile året. Agatunet Agatunet er eit av dei få vestlandske klyngetuna som enno er att. Dei fleste husa i tunet er frå , men mange er mykje eldre. Den spesielle Lagmannsstova frå 1250 er den einaste i sitt slag. Ingebrigt Vik Museum Ingebrigt Vik Museum inneheld mest alle arbeida etter bilethoggaren Vik ( ). Han er rekna som ein av dei største bilethoggarane i norsk historie. Samlinga etter Vik er utstilt i ein særmerkt og intim bygning, samt i parken utanfor. Visning av filmen om Ingebrigt Vik i Kabuso. Voss folkemuseum Voss folkemuseum, Mølstertunet, ligg høgt og fritt på ei slette hundreogtretti meter over Vossevangen. Mølstertunet er eit autentisk tun, der ingen av husa er flytta til eller frå. Museet har også rike samlingar av eldre bruksting og prydnadsting. Hardanger fartøyvernsenter På Hardanger fartøyvernsenter kan du sjå båtbyggjarar, skipssmed og reipslagar utføra gamalt handverk. Du kan også ro ein tur på fjorden, slå ditt eige tau, og byggja ein leikebåt. I aktivitetsløypa kan du utfordra og utvida dei maritime kunnskapane dine. Kafeen, biletspela og utstillingane er ope kvar dag i sommarsesongen. Kunsthuset Kabuso Kabuso byd på skiftande kunstutstillingar innanfor eit vidt spekter av sjangrar. Konsertar og andre arrangement gjennom heile året, lokalisert i ein vakker kammermusikksal med framifrå akustikk. Kafeen har enkel servering og flott utsikt mot fjorden. Ein vakker park bind Kabuso saman med Ingebrigt Vik Museum. Granvin bygdemuseum Granvin bygdetun omfattar 6 bygningar; m.a. Holvenstova og ei særprega årestove. Ved badeplassen på Eide ligg eit gamalt naust som også høyrer tunet til. Her finn ein m.a. ei omfattande museumssamling med mange gjenstandar samla inn lokalt, ei rik samling bringklutar og samlinga etter botanikaren Johan Havaas. I Løflotstova er premiesamlinga etter spelemannen Anders Kjerland utstilt. Kvam bygdemuseum Kvam Bygdemuseum ligg på Lundanes i Øystese, og er ein idyllisk stad med gamle klyngetun, smale vegar og nydeleg utsyn over fjorden og Folgefonna. Borgstova på Vikøy prestegard er ei omlag 400 år gamal røykstove med interiør frå 1800-talet. Formgjeving: Riss formgjeving AS Trykk: Odda Trykkeri AS