Indre Hordaland jordskifterett. Rettsbok

Transkript

1 Indre Hordaland jordskifterett Rettsbok Sak: Tveito Gnr. 119 i Granvin herad Oppstarta: Avslutta:

2 RETTSMØTE - Orskurd Rettsmøtedag: 19. juni Stad: Indre Hordaland jordskifterett på Voss. Sak nr.: Tveito. Saka gjeld: Krav om rettsutgreiing etter jordskifteloven 88 a. Jordskiftedommar: Cathrine Liss Hoddevik, som einedommar etter jordskiftelova 9 andre ledd. Protokollfører: Saka er kravd av: Jordskiftedommaren. Per Tveito. Til handsaming: Partar: Orskurd. Eigar av gnr. 119/1, Per Tveito. Eigar av gnr. 119/2, Olve Kjerland. Eigar av gnr. 119/3, David Inge Tveito. Eigedomane ligg i Granvin herad. Til stede: Partane var ikkje innkalla til dette møtet Dokument i saka: 1. Krav om sak for jordskifteretten frå Per Tveito, datert 16. januar Vedlegg: - Hardanger og Voss sorenskriveris pantebok Bf nr. 1, , fol. 3b. - Kart i sak , kartarkiv nr , målestokk 1:5000, dater Forkynning av krav om sak for jordskifteretten, datert 2. februar Brev frå jordskifteretten til partar i saka, datert 20. mai Brev frå Per Tveito, datert 26. mai Vedlegg: - Utskrift frå grunnboken til gnr. 119 bnr. 1 i Granvin herad. 5. Brev frå David Inge Tveito, datert 31. mai Vedlegg: - Møtebok frå Granvin herad, datert 25. november Voss heradsrett skjøn i sak nr. 6/1973 B. - Voss heradsrett overskjøn i sak nr. 20/1973 B. - Avtale om rettighetserverv. 6. Brev frå jordskifteretten til partar i saka, datert 10. juni Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 1

3 Jordskifteretten har sendt ut brev med spørsmål om habilitet. Partane har ikkje kome med merknader til dommars habilitet, jf. brev frå jordskifteretten, datert 20. mai Jordskiftedommaren kjenner ikkje til forhold som skal seie at ein er inhabil. Partane er orientert om at retten ved skriftleg handsaming vil ta stilling til om retten skal fremme saka eller om saka skal avvisast fordi vilkår for å ta den opp til behandling ikkje er til stade. Jordskifteretten drøfta saka og avsa slik orskurd: Denne orskurda gjeld avvising etter tvistelova 19-1 andre ledd bokstav a, jf. tvistelova 19-2 andre ledd, jf. jordskiftelova 97. Kravet gjeld sak for jordskifteretten etter jordskiftelova 88 a. Sakskravet frå eigar av gnr. 119 bnr. 1, Per Tveito gjeld rettsutgreiing i utmark mellom eigedomane gnr. 119, bnr. 1, 2 og 3 i Granvin herad. Eigar av gnr. 119 bnr. 1, Per Tveito har i hovudsak gjort gjeldande: "Det er uklart om skogteigane våre ligg i sameige eller om grunnen er utskifta. Eg meiner at gunnen ligg i sameige, og at det berre er skogen som er utskifta. Eg krev difor rettsutgriing i medhald av jordskiftelova 88 bokstav a for å få fastlagt dette. Det er inngått rettsforlik om grenser jordskiftesak nr gnr. 119 Tveito. Det er inngått rettsforlik i jordskiftesak Kjerland gnr. 118 m.fl. Rettsforliket omhandla fordeling av vassrettar mellom eigarane av gnr. 119 bnr. 1, gnr. 119 bnr. 2, gnr. 119 bnr. 3 og Den Weis-Rosenkroniske Stiftelse. Eg meinar det ikkje er inngått avtaler om eigedomsforhold til grunnen i utmark mellom bruk 1 og dei to andre bruka på Tveito etter utskiftningen i I tidsrommet frå 1961 til rettsmøte i sak har ingen fortalt meg om inngåtte avtalar om eigedomsforhold til grunnen i utmarka.". Det vert vidare synt til krav om rettsutgreiing frå Per Tveito, datert 16. januar 2015 og brev frå Per Tveito med vedlegg, datert 26. mai Eigar av gnr. 119 bnr. 1, Per Tveito har lagt ned slik endeleg påstand: Som eigar av gnr. 119 bnr. 1 legger eg ned påstand om at sak gnr. 119 Tveito vert fremma for jordskifteretten. Eigar av gnr. 119 bnr. 3, David Inge Tveito har i hovudsak gjort gjeldande: "Heile grunnlaget for grensesetting i utmark gjennom jordskiftesakene dei siste åra, har vore etter gjeldande praksis og avtalar på Tveito om at det er eigande grunn i utmark Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 2

4 ( ) punkt som viser at grunneigarane på Tveito er bundne av og har praktisert tidlegare avtaler om eigande grunn i utmark. Disposisjonsplan for Tveito-Hausgardane hyttefelt frå BKK Nett AS si 132 kv linje Granvin Ulvik. Heiane og riggplass for Statsnett Erstatning for mastefeste og trase for 420 kv Sima-Samnanger Jordskiftesakene om grenser på Tveito Víss det vert reist tvil om det er eine eigande grunn, må heile jordskiftesak for alle grenser i utmark mellom bruka på Tveito, der det har vore forhandlingar, takast opp igjen. Spesielt sidan Per Tveito har fått ein eigedomsteig ved Fuglavatnet. Einaste grunn til at eg ikkje sette fram krav om domsavklaring på dette,var at det vart akseptert av eigar av gnr/bnr 119/2 at Per Tveito fekk ein teig på hans eigedom ved Fuglavatnet. Rettsforliket som vart inngått den vart for min del signert med grunnlag om at det er eine eigande grunn i utmark.". Det vert vidare synt til brev frå David Inge Tveito, datert 31. mai Eigar av gnr. 119 bnr. 3, David Inge Tveito har lagt ned slik endeleg påstand: Med grunnlag i punkta ovanfor meinar eg at grunneigarane på Tveito har avtalt og praktisert eigande grunn i utmark, og er bundne av dei avtalane. Med eigande grunn er det og meint alle naturressursar utanom vassrettane. Det er ikkje grunnlag for kravet til Per Tveito om rettsutgreiing for eigande grunn til alle eigedommar grensemerkt i utmark. Eg meinar kravet frå Per Tveito må avvisast. Eigar av gnr. 119 bnr. 2, Olve Kjerland har ikkje kome med merknader til jordskifteretten. Retten ser slik på saka: For å krevje sak etter jordskiftelova 88 a kan eigar eller innehavar av alltidvarande bruksrett krevje at jordskifteretten skal klarleggje og fastsette eigedoms- og bruksrettstilhøva i sameiger og/eller i område der det er sambruk mellom eigedomar når dette er nødvendig av omsyn til ein rasjonell bruk av området eller for registrering av uregistrert jordsameige. Desse vilkåra i paragrafen må vere tilstade for å halde sak for jordskifteretten. Etter eit fremmingsmøte kan jordskifteretten kome til at ein skal nekte å fremme saka dersom desse vilkåra ikkje er tilstade. Vidare må ei rekke prosessføresetnader vera tilstade for å kunne handsama ei sak for jordskifteretten. Når jordskifteretten mottar eit krav, skal retten av eige tiltak kontrollere om dei absolutte prosessføresetnadane er oppfylte. Ein absolutt prosessføresetnad som jordskifteretten skal kontrollere, er om det nye Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 3

5 sakskravet er avgjort tidligare. Retten skal avvise ei ny sak mellom same partar om eit krav som er rettskraftig avgjort, om ikkje saksøkaren på grunn av tvist om avgjerdsla si bindande verknad eller andre særlige forhold likevel har søksmålsinteresse etter tvistelova 1-3, jf. tvistelova tredje ledd. At det er tvist om avgjersla si bindande verknad, kva som er avgjort, eller kva som konkret er avgjort i forhold til nytt krav, kan vere at det etter kriteria for tolking av ein avgjersle er uklart kva som er meint med avgjersla eller kva rekkevidde avgjerdsla har. Partane har då fortsatt eit reelt behov for å bringe kravet inn for domstolane for å få fastslått kva som er rettsstillinga dei imellom. Rettskraft vil då ikkje stenge for søksmålsadgang på dette grunnlaget, sjølv om saka gjeld same rettsforhold som er avgjort. Alternativet andre særlige forhold i tvistelova er ikkje meint å innehalde nokon avgrensing utover det som følgjer av vilkåret om søksmålsinteresse. Rekvirenten må påvise ein spesiell grunn til at det har reell betyding for han å bringe saken inn for domstolen på ny. Partane har fått høve til å uttale seg om spørsmålet og å legge ned påstand, jf. brev frå jordskifteretten datert 20. mai Kravet frå eigar av gnr. 119 bnr. 1 er retta mot gnr. 119 bnr. 2 og 3. Sak for jordskifteretten gjeld mellom eigedomar, og i denne samanhengen må partsomgrepet i tvistelova (3) vere knytt til eigedomane. Sjølv om dei aktuelle eigedomane har fått nye eigarar, vil dei nye eigarane ta over eigedomane slik rettstilhøve er på overtakingstidspunktet. Kva som er rettskraftig avgjort, vil ha grunnlag i ein tolking av avgjerdsla. Det er nødvendig å ta standpunkt til kva rettskrav som er avgjort. Rettskraft er knytt til avgjersla av kravet, og ikkje bare til det grunnlag som retten har basert sin avgjersle på. Eit rettsforlik har rettskraftverknad etter tvistelova 19-15, jf. tvistelova første ledd. Rettskraft er frå det tidspunkt rettsforliket er inngått i samsvar med tvistelova første og annet ledd. For at forliket skal ha rettskraft, må det vere eit rettsforlik etter tvistelova og ikkje ein utenomrettsleg avtale. For å konstatere om sak to gjeld same krav, er det nødvendig å gjere ein samanlikning mellom tvistegjenstandane i dei to sakene. Sak er delt i frå sak Kravet i den saka var grensegang og rettsutgreiing etter jordskiftelova 88 og 88 a. Saka vart delt for å kunne halde grensegang mot naboeigedomar til gnr. 119 og grensegang/rettsutgreiing mellom eigedomane på gnr I sak kom eigarane av gnr. 119 bnr. 1, 2 og 3 under hovudforhandling den 19. februar 2014 fram til ei semje om eigedomane sine grenser i utmarka. Semja vart formulert i eit rettsforlik som partane og retten har signert. Per Tveito var representert ved advokat på det tidspunktet rettsforliket vart inngått og at ein må på bakgrunn av dette gå ut i frå at parten har fått nødvendig rettleiing. Rettsforliket har slik ordlyd: Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 4

6 "Rettsforlik Partar: Eigar av gnr. 119 bnr. 1, Per Tveito Eigar av gnr. 119 bnr. 2, Olve Kjerland Eigar av gnr. 119 bnr. 3, David Inge Tveito Eigedomane ligg i Granvin herad. Eigarane av gnr. 119 bnr. 1, bnr. 2 og bnr. 3 er i dag samde om grenser slik dei går fram av kartvedlegg 1 og 2, datert Partane sine andelar i sameiga er som fylgjande: Gnr. 119 bnr. 1 5/27 Gnr. 119 bnr. 2 11/27 Gnr. 119 bnr. 3 11/27 Grenser mot dei 3 vatna, Fuglavatnet, Måvatnet og Vetlavatnet, fylgjer hovedregelen i vassdragslova 3, der eigedomsretten ligg til tilgrensande eigedom. Vassrettane er fordelt med 1/3-part på kvar av partane. Saka kan sluttast av jordskiftedommaren som einedommar utan at partane vert innkalla til nytt møte. Partane betaler eigne kostnader til sakkyndig hjelp. Per Tveito Olve Kjerland, Tveito David Inge Tveito Voss 19/2-14 Thorbjørn Svane jordskiftedommar" Voss I vedlegg til rettsforliket vart grensene skissert på to kart, datert 19. februar 2014, jf. punkt 1 i rettsforliket. Partane og retten har signert på desse karta. Teigane for desse tre eigedomane er synt med ulike fargekoder, samt ei fargekode for sameiget. Retten har på bakgrunn av dette merka, målt og kartfesta desse grensene som synt på kart med arkivnr , datert i målestokk 1:5000. Kartet er vedlegg til kravet i denne saka, sak Før den endelege kartet vart sendt ut, har partane fått rettsbok med grenseskildring og tilhøyrande grensekart til høyring Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 5

7 Det kom inn eit brev frå Per Tveito den 18. november 2014 der han skriv følgjande: "Som eigar av gnr. 119 bnr. 1 framsetter eg med dette krav om rettsutgreiing for jordskifteretten som omhandlar bruksrett, eigedomsrett til grunn og naturressursar i grensemerka skogteigar tilhøyrande gnr. 119 bnr. 1, bnr. 2 og bnr.3 før avslutningsmøte.". I ein kjennelse avviste retten kravet om rettsutgreiing med bakgrunn i det signerte rettsforliket. I kjennelesen har retten mellom anna uttalt: "Den vart det halde hovudforhandling i grensetvist. I rettsmøtet vart også spørsmålet om eigedomsretten til grunnen i skogteigane behandla. I rettsmøtet vart partane samde og eigarane av gnr. 119 bnr. 1, gnr. 119 bnr. 2 og gnr. 119 bnr. 3 underteikna eit rettsforlik, jf. dok. 27 med 2 kartvedlegg.". I rettsforliket er omgrepet grenser brukt. Vidare er det i rettsforliket inntatt at grensene i vassdrag skal trekkast etter prinsippet i vassdragslova 3. Grenser i vassdragslova 3 gjeld berre eigedomsgrenser og ikkje bruksrettsgrenser. I grenseskildringa som vart sendt på høyring er det nytta omgrepet grenser, eigedom til høgre og eigedom til venstre. I kartet som vart sendt på høyring i lag med grenseskildringa, er det nytta eigedomsgrenser, eigedomsgrensene er òg synt i teiknforklaringa på kartet. Etter fristen for høyring gjorde retten rettsfastsetjande vedtak den 12. desember 2014 i samsvar med reglane i 17a fjerde ledd for grensene. Vidare gjorde retten same dag rettsfastsetjande vedtak om jordsameige mellom eigedomane. Retten forkynte rettsboka i lag med grensekartet den 16. desember Sak vart ikkje anka og rettsforliket er ikkje prøvd for tingretten. Saka er rettskraftig. Kravet frå Per Tveito er rettsutgreiing i forhold til om grunnen er skifta eller om det berre er skogteigane som ein har fått klarlagt grensene for. Per Tveito har i brev til jordskifteretten i denne saka gjort gjeldande at: "Eg meinar det ikkje er inngått avtaler om eigedomsforhold til grunnen i utmark mellom bruk 1 og dei to andre bruka på Tveito etter utskiftningen i 1825." Retten er ikkje samd i dette. Rettsforliket i sak , saman med kartet som er sendt på høyring syner at det er eigedomsgrenser retten har fatta eit rettsfastsettande vedtak om. Eigedomsgrenser mellom eigedomar vil naturleg gje ein definisjon på eigedomsforholda i grunnen innanfor desse grensene. Vidare har partane gjennom rettsforliket definert sine andelar i jordsameiget som gjennom saka er registrert i samsvar med jordskiftelova 58 fjerde ledd, og grensene for jordsameiget er merka og kartfesta. Retten er kome til at kravet om rettsutgreiing på gnr. 119 i Granvin herad etter jordskiftelova 88 a er ei ny sak om det same forhold som alt er avgjort i sak Retten skal avvise kravet, då det er rettskraftig avgjort at utmarksteigane for eigedomane gnr. 119 bnr. 1, 2 og 3 er eineeigde teigar og at tilhøyrande eigedomsgrenser er merka og kartfesta. Andelane i jordsameiget er også avgjort i same sak og grensene for dette sameiget er kartfesta og merka. Retten kan ikkje sjå at det er synt til nye påstandsgrunnlag eller at tilhøva er endra frå det tidspunktet rettsforliket vart signert fram til nytt krav for jordskifteretten. Retten kan vidare ikkje sjå at rekvirenten har påvist ein spesiell grunn til at det har reell betyding for han å bringe saka inn for domstolen på ny Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 6

8 I medhald av tvistelova 19-1 andre ledd bokstav a og tvistelova 19-2 andre ledd, jf. jordskiftelova 97 vert kravet i sak avvist. Sakskostander: Reglane om sakskostnader, tvistelova kapittel 20, gjeld i saker for jordskifteretten ved handsaming av tvistar, jf. jordskiftelova 81. Med tvist meiner lova dei tilfella der partane er ueinige om rettslege forhold. Ingen av partane har lagt ned dekking av sakskostnader, og det vert av den grunn ikkje tilkjent. Retten har kome til slik slutning. 1. Sak vert avvist. 2. Sakskostnader vert ikkje tilkjent. Slutning: Andre avgjerder Jordskiftekostnader Jordskiftekostnadane er gebyr. Desse skal reknast ut etter reglane i jordskiftelova 74, og jordskifteretten ser ingen grunn til å fråvike hovudregelen. Dersom saka blir trekt tilbake eller nekta fremma, skal ein betale 2 gonger rettsgebyret, jf. jordskiftelova 74 sjuande ledd. Då kravet kom inn til jordskifteretten var rettsgebyret på kr Er jordskiftekravet grunnlaust må rekvirenten bere kostnadene, jf. jordskiftelova 75. Rekvirent, eigar av gnr. 119 bnr. 1, Per Tveito skal etter dette betale jordskiftekostnadane på kr Per Tveito har betalt inn kr i registreringsgebyr og skal etter dette ha tilbakebetalt kr Forkynning Forkynning skjer etter reglane for postforkynning. Iverksetjing og anke Saka er rettskraftig når ankefristen er ute. Dersom saka blir anka, blir saka rettskraftig når ankesaka ikkje lenger kan ankast. Reglane om anke er lagt ved forkynninga Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 7

9 Avslutting av saka Saka blir avslutta i dette møtet. Saka slutt. Retten heva. Voss 19. juni Cathrine Liss Hoddevik jordskiftedommar (sign.) Tveito, gnr. 119 Indre Hordaland jordskifterett 8