Bergen = Stavanger = Trondheim = Fredrikstad/Sarpsborg = Porsgrunn/Skien = Tromsö = 65.

Transkript

1 Noregur og norska kerfið Nanna Þórunn Hauksdóttir Jan 2010

2

3 Bæir og fólksfjöldi fjöldi Oslo = Bergen = Stavanger = Trondheim = Fredrikstad/Sarpsborg = Drammen = Porsgrunn/Skien = Kristiansand = Tromsö =

4 19 fylki (sýslur) Landið Yfir 400 sveitarfélög (kommuner) Stærð ferkm. (Ísland ) Íbúar = 4,8 miljón (Ísland 0,3 miljón)

5

6 Sjó Stjórnsýsla Stjórnin (Regjeringen) Arbeiderpartiet (Ap), Sosialistisk venstreparti (SV), Senterpartiet(Sp) 20 ráðherrar (Ap 12, SV 4, SP 4) Þingið (Stortinget) 169

7 Ríkið Fylkin sveitarfélögin Ríkið (Staten - fylkene kommunene) Háskólar (högskole og universitet) Stærstu vegirnir (riksvei) Sérhæfðar stofnanir Sjúkrahús Fylkin Menntaskólar/fjölbrautarskólar Stærri vegir (fylkesvei) Menningarstarf, bókasöfn,... Tannlæknaþjónusta

8 Sveitarfélögin (kommunene) Heilbrigðis- i og félagskerfið fið Heimlislæknar (fastlege), heimahjúkrun, heilsugæslustöðvar, sjúkraþjálfun, félagsráðgjöf, fjárhagsstuðningur (sosial stötte) Hjúkrunarheimili, elliheimili,stofnanir fyrir þroskahefta Grunnskólar og leikskólar kól (barnehage) Teknisk etat Vei, vann, kloakk, byggeetat.. kulturetat

9 Norðmenn Samar Fólkið í landinu Nýbúar (ca 10%) Flestir frá Pakistan, Svíþjóð, Sómalíu, Danmörku og Póllandi

10 Ritmál: *Norska Bokmål Nynorsk Tungumál *Samiska Talmál: - Norska (allskyns mállýskur) - Samiska - Nýbúamál (ekki lengur kennt í skólum)

11 Skólakerfið k Leikskólar kól (barnehage) 10 ára grunnskóli (byrja 6 ára) SFO fyrstu árin (skóladagheimili) Menntaskóli/fjölbraut 3 ár Högskole (kennaramenntun, hjúkrun etc. Universitet (allt venjulegt háskólanám)

12 Heilbrigðiskerfið i Fastlege (heimilislæknir) Allir eiga að hafa sinn fastlege. Óskað eftir að sem flest gangi í gegnum fastlegen. Ekki fara beint til sérfræðings. Heilsugæslustöðvar (læknar, hjúkrunarfræðingar, sjúkraþjálfarar) Heimahjúkrun og aðstoð í heimahúsum Elli og hjúkrunarheimili (vantar pláss) sjúkraþjálfun

13 Sameina: NAV - kontorene Tryggingarstofnun Vinnumálastofnun Félagsmálastofnun Í atvinnuleit? Leitið að lausum stöðum á

14 Verð Mjólk ca Ikr fyrir líterinn Gosdrykkir Í sjoppu ca Ikr fyrir ½ líter Fæst í sumum búðum fyrir eitthvað minna 1,5 lítra flaska oft á ca Ikr.400.-

15 Verð Bensín Nkr kr fyrir líter (Ikr )

16 Verð Brauð ca Ikr Ostur ca Ikr pr kg. Salami ca Ikr pr pk. 100g

17 Húsnæðismál Algengt þar eins og hér að eiga sitt eigið húsnæði. Flestir eru með húsnæðislán til langtíma. Afborganir af láni = húsaleiga í eigin vasa Vextir nú ca 4% ef lánað er innan við 60% af verðmati hússins. Engin verðtrygging á lánum.

18 Íbúð eða hús á leigu Sennilega gott framboð á slíku í dag. Leiga fyrir íbúð með 2 svefnherbergjum: Oslo ca Nkr (Ikr ) Ski ca Nkr Kringum Oslo frá ca Nkr og uppúr Í leit að íbúð? Skoðið Verðið getur verið mjög misjafnt eftir g j g j svæðum.

19 Launa og skattamál Byrjunarlaun hjúkrunarfræðings = Nkr pr. Ár (Ikr 6,6 mill.) Ikr á mánuði. Ekki laun í júní fyrsta árið. Í júní greiðast ekki laun, eingöngu orlof sem maður hefur unnið sér inn á undanförnu ári. Þeir sem hafa ekki unnið neitt í Noregi undanfarið á fá ekkert þann mánuð.

20 Skattur Af bruttó tekjum: 7,8% Af brúttó tekjum yfir Nkr : 9% ( toppskatt ) Af nettótekjum(eftir alla frádrætti): 28% Frádráttur: 36% af launatekjum. Minnst , mest Breytist hlutfallslega ll l ef maður er búsettur bara hluta árs. Minimum 4.000

21 Fádá Frádráttur áfram enslig forsörger fær Skatteklasse 2, sem þýðir lægra skattaþrep Frádráttur fyrir kostnað við að framfleyta börnum: Nkr fyrir eitt barn, fyrir hvert barn yfir það.

22 Pendler Pendler er þarf að búa fjarri fjölskyldu sinni vegna atvinnu Pendler getur dregið frá skatti kostnað tengdan þessu Kostnað við heimferðir (sama hve margar) og kostnað við húsnæði og mat. 28% af þessum kostnaði dregst frá tekjum við útreikningu skatts.

23 Viltu leita gæfunnar í Noregi? Leita að vinnu á Ekki flytja fyrr en þú hefur vinnu eða hefur örugga möguleika á að fá atvinnu. Líka hægt að fara þangað og þreifa fyrir sér ef þú hefur stað til að gista.

24 Ferli til að komast inn í kerfið Fá heimilisfang. Nauðsynlegt til að geta fengið kennitölu. Sækja um kennitölu (þetta getur þú gert áður en þú ferð) Tékka að þú sért með rétta pappíra og að þeir séu stimplaðir ( rett kopi bevitnes ) af einhverjum opinberum aðila. Fá skattekort. Tékkaðu á netinu hvaða ligningskontor þú tilheyrir. Mæta þar.

25 Kennitalan opnar allar leiðir En það getur verið erfitt að fá farsímaáskrift fyrstu mánuðina, jafnvel árið!

26 Hjálparhellur ll í Noregi Íslenski söfnuðurinn Er með opna línu sem íslendingar mega hringja í og Íslendingafélögin Oslo, Drammen, Stavanger, Bergen, Tromsö

27