Hvordan få til en optimal ungskog med høy tømmerverdi? Pleiing etter planting, ulike marktyper og boniteter. Harald H Kvaalen

Transkript

1 Hvordan få til en optimal ungskog med høy tømmerverdi? Pleiing etter planting, ulike marktyper og boniteter. Harald H Kvaalen

2 Kva slag skog gjev høg tømmer verdi? Her er teoretisk maksimal sagtømmerandel Maksimal sagtømmerandel (x100) Brysthøgdediameter med bark (cm) Sagtømmerandel = volum toppmål / volum utan bark 30 meter 26 meter 22 meter

3 Tre med grove «Dramstokkar» har ikkje høgast bruttoverdi Bruttopris (NOK m -3 u.b) Brysthøgdediameter med bark (cm)

4 Ved ei gjeven grunnflate og høgde vil slank skog ha større volum enn grov skog Brysthøgdediameter med bark (cm) Volum m.b. Sagtømmer u.b. Volum (m 3 ha -1 ) Hart-Becking indeks (%) N= 60 / 3.14*1/4 *D^2

5 Med norske pristabeller og kostnader er der nesten ingen auke i nettopris per kubikk for tre større enn 0,5 kubikkmeter Net value (NOK m -3 ) Nor. price Swe. price Volume of the stem u.b. (m 3 )

6 Avstandsreguleringsforsøk Godt forsøk 5 gjentak 0923 Vardal Svært jamn bonitet til Noreg å vera Enkel forsøksplan; regulere ved 5 meter, deretter urørt Ved siste revisjon var feltet 64 år Bør stå år til

7 Volumutvikling 0923 Vardal 800 Standing volume (m 3 ha -1 ) Age from germination (years)

8 Tilveksten har halde seg høgast i tetaste ledd Periodic volume increment (m 3 ha -1 y -1 ) Age from germination (years) Tilvekstmodellane er i mange høve for pessimistiske for eldre kulturskog

9 Nettoverdien fylgjer volumet 250 Net revenue (1000 x NOK ha -1 ) Age from germination (years)

10 Nedreguleringa ved 5 meter har ikkje auka noverdien Net present value (NOK ha -1 ) Age from germination (years) Rekna med 2,5% rente utan skogfond, førest planting til 2500 per ha

11 Tettaste ledd kunne ha 10-30% meir massevirke og gjeva same nettoverdi Addition pulpwood to even net value (%) Contrasting treatements

12 I tett furu har regulering frå 4000 til 440 per daa gjeve stor auke i ståande volum Ståande volum (m 3 ha -1 ) 500 Urørt x2 1,9 meter 2 meter 3 meter Total alder (år)

13 Kan sjå ut til at rett regulering/tynning kan gjeva noko høgare produksjon i furu Ig (cm 2 tre -1 år -1 ) Ig = x Avstand r ² Middlare treaavstand (meter) Maksimal tilvekst per hektar ved S%=8, Ig (m 2 ha -1 år -1 )

14 Peder Braathe sine bar/lauv forsøk syner stor effekt av lauvrydding på volum av gran G26 Stående volum (kubikk per dekar) Revisjonsår Ledd 0 Ledd 1 Ledd 2 Ledd 3 Ledd

15 Blanda bestand har høg tilvekst i starten, men grana dreg frå etterkvart 2.5 Tilvekst (kubikk per dekar) Revisjonsår Ledd 0 Ledd 1 Ledd 2 Ledd 3 Ledd

16 Tilvekstmodellane tilseier store volum i granbestandet Passe (1,5 100meter) avstandsregulering i furu Ledd 0 kan gjeva god effekt Ledd 4, på gran volumutviklinga Stående volum (kubikk per dekar) Total alder (år)

17 Må rekne med avgang sjølv om konkurransen vert redusert med tynning Alle felt Utynna Tynna Tal tilvekstperiodar Prosent av tretal Prosent av grunnflate Data frå Øyen, Rapport fra skogforskningen 3/2000

18 Stabilitet: Forest Gales reknar ut kritisk vindhastighet for vindfelling Biologisk tilpassing Aerodynamikk Treavstand Minkar med aukande treavstand (D) Aukar med aukande diameter (dbh) Styrt av fysikk (aerodynamikk) og biologi

19 Biologisk tilpassing Stabilitet: Forest Gales reknar ut kritisk vindhastighet for stammebrekk Aerodynamikk Treavstand Minkar med aukande treavstand (D) Aukar med aukande Dbh i 3 poetens Styrt av fysikk (aerodynamikk) og biologi

20 FG tilseier at risikoen for snøskader er større i tett skog, data frå forbandsforsøk 0928 i Vardal Vindhastighet stammebrekk (ms -1 ) Total alder (år) 1,2 1,8 2,4 3,0

21 FG tilseier at risikoen for rotvelt er mindre i tett skog, data frå forbandsforsøk V0538, Molde Vindhastighet rotvelt (ms -1 ) ,25 1,5 2,0 2,5 3, Total alder (år)

22 Oppsummering «Dramstokken» er no ikkje 1 kubikk, men cm toppmål, 52 dm lengde, lita avsmaling >Utgangstettleik gran helst over 200 G17> berre regulere ned når tettare enn 1,5 meter (eitt sekund arbeid kostar ca 10 øre) Småtrea betrar forma til dei større

23 Oppsummering Passe (1,5 meter) avstandsregulering i furu kan gjeva god effekt på volumutviklinga Der faren for snøbrekk er stor bør ein ha minst 2 meter avstand Men tap av volum og kvalitet talar mot sterk nedregulering av tretalet

24 Takk til Stig Støtvig for tilrettelegging av data